VERBOUWING! OPRUIMING
EEN SPORTCOSTUUM
BOUWKUNSTIG SCHOON
v«n „Het Leidsche Wollen Dekenhuis"
SPORTCOLBERT
SPORTK LEEDING
PEEK CLOPPENBURG
D. ABSP0EL
36
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 13 Maart 1936
J
d
Si
I
ffl!
UIT DE BONTE WAERELD
LAND- EN TUINBOUW.
Buitengewone
De steeds groofere toeloop is wel een doorslaand bewijs van de
extra groote voordeelen dezer zéér BIJZONDERE OPRUIMING
Het is dan ook de beste gelegenheid om ver beneden
de normale prijzen U van nieuwe Gordijnen, Kleeden,
Dekens, Bedden enz. van prima kwaliteit te voorzien.
1.58
29
Gordijnstoffen, Marquisette, Voiles enz. - Onze bekende Prima Leidsche
Wollen Dekens, Matrassen, Ledikanten 20 tot 40 procent beneden de waarde
Zie onze Speciale VerbouwingssEtalages Haarlemmerstraat 137
hoek
Donkersteeg
Opgericht
1875
TE KOOP:
Ooezastr. 41, Telef. 2141
Fijn gekruide
Kalfs-Leverworst
per ons 10 ct
is een practisch kleedingstuk, bij uitstek
geschikt voor de reis, voor wandel
en fietstochten, voor sport, enz, enz.
Steeds meer ziet men dragen een
MET GOLFBROEK OF
MET LANGE BROEK
Vooral hierin hebben wij ons gespecia
liseerd en kunnen U een sorteering
voorleggen, zoo uitgebreid, dat U
gemakkelijk Uw keus kunt maken.
De prijzen zijn aan de tijden aan
gepast en wat 't voornaamste is:
BIJ P. C. KRIJGT U
KLEEDING VOOR UW GELD!
Komt U eens kijken op onze
SPORTAFDEELING?
ll i
fi
i li
IÉ
t r
a a
SI
•SltlU/ CcdJtö7\J/Hy<L Gdjthiris /Mtfcr/v <</n* ouèf va/n> tiSó7.
HET ST. CATHARINA-GASTHUIS.
UI.
Tegen het einde der Middeleeuwen ver
keerde het Gasthuis in goeden staat. Het
werd door de Cureyt van St. Pieter, door
Die van den Gerechte en door rijke bur
gers op allerlei wijzen gesteund, ten einde
aan zijn humanitair en gosdienstig doel
te kunnen beantwoorden.
Evenwel na 1500 geraakte het deerlijk
in verval. De tijden verslechterden, de dra
perie verviel en daarmee gingen de in
komsten van Kerk. Stad en welvarende
burgers achteruit.
Terwijl het Gasthuis door de verarming
vooral ook van het lagere volk, gepaaid
gaand met toenemende ziekte, Juist zijn
terrein van werkzaamheid had moeten
uitbreiden, verkeerde het in werkelijkheid
in de noodzakelijkheid zijn werken van
liefde en weldadigheid te beperken.
Zooals we reeds opmerkten, deelde de
Kerk in het verval.
Teekenend voor den toestand der Pie
terskerk is wel dit, dat toen in 1512 de
liooge toren van de Pieterskerk Instortte,
men geen middelen kon vinden dezen in
rijker statie te herbouwen, terwijl toch
juist alom in den lande in 't laatst der
15de en 't begin der 16de eeuw die prach
tige hooge torens verrezen, die een sieraad
werden voor de lage landen bij de zee:
b.v. Amersfoort, Breda, Zterikzee, Veere,
Wljk-bij-Duurstede, Ehenen, Antwerpen,
Leeuwarden enz. Doch Leiden bleef ach
terwege.
De inkomsten van beide parochies gin
gen sterk achteruit. En eveneens ver
vielen verschillende kloosters, die groo-
tendeels moesten bestaan van de mild
dadigheid der burgerij. Bij sommige werd
dit proces nog verhaast, door het onge
regelde leven, waaraan verschillende
kloosterlingen zich schuldig maakten.
Zoo o.a. van het klooster St.. Hierony-
mus Dal of Lopsen aan den Morschweg.
De bewoners dezer stichting hadden
zich zoodanig aan wereldsche zaken te
goed gedaan, dat ze ten slotte onder de
schuld zaten en hun klooster moesten
verlaten. Deswege stelde de Prior van
Windesheim, als zijnde de Generaal hun
ner orde, met toestemming van den Paus,
de gebouwen ter beschikking van de stad
Lelden, onder voorwaarde dat de ma
gistraat de zorg voor enkele overgebleven
monniken op zich zou nemen en tegelij
kertijd een ziekenhuis voor de armen
zou doen bouwen.
Een en ander werd besloten in 1526.
Voor de monniken werd gezorgd, doch
de inrichting van een nieuw hospitaal uit
goederen en inkomsten van Lopsen. liet
op zich wachten tot 1570.
Toen werd aan de Z.-O.-ziJde van de
kapel van het Catharinagasthuis een
groole ziekenzaal gebouwd en konden de
zieken, die tot dusverre gehuisvest waren
geweest in het daarvoor minder geschikte
Lopsen naar de Breestraat worden over
gebracht.
De teekening, die bij dit artikel is ge
plaatst geeft den toestand aan, zooals die
vóór de verbouwing van 1570 was. Ze is
n.l. genomen naar een oude teekening op
het Archief van 1567.
De teekening, welke bij het eerste artikel
van deze serie was geplaatst, geeft den
toestand na 1570 aan. De oude westelijke
vleugel is toen verbouwd en heeft inplaats
van de oude, kleine venstertjes, vensters
met kruiskozijnen gekregen, terwijl de
nieuwe ziekenzaal ten Z.O. van de kapel,
voor dien tijd ruim en groot, aan de voor
zijde eveneens een rij vensters met kruis
kozijnen, afgedekt door ontlastingsbogen,
kreeg. In den boogtrommel van het eerste
venster naaast de kapel was de versiering
een rad, met ter weerszijden de cijfers
van het jaartal 1570.
Uiterlijk zag het gasthuis er dus na ge
noemd jaar keurig uit.
Toer was het toen nog alles behalve
couleur de rose.
De eerste jaren van den 80-jarigen oor.
log eischten ontzaglijke offers van de
publieke kassen. Tusschen de Spaansch-
en Geusgezinde burgers heerschte groote
verdeeldheid, waardoor de spanningen in
het kerkelijk leven groote zorgen ver-
eischten. Rust en zekerheid ontbraken.
De Gasthuismeesteren sukkelden met
de behoefte aan gelden, die zeer schaars
binnenvloeiden. want de landerijen brach
ten heel weinig op.
En tot overmaat van ramp kreeg men
naast de stedelijke armen nog een groot
aantal zieke of verminkte krijgslieden te
verplegen.
Ten slotte wendde men zich tot het Hof
van Delft met het verzoek koperen nood
munten te mogen slaan, hetgeen met een
uitvoerige mlssieve, keurig gesteld uit
naam van den Koning van Spanje Flllps
II, op 17 Augustus 1573 werd toegestaan
en op 12 November d.a.v. werd ingevoerd.
Ik mag niet nalaten, er even op te
wijzen, dat de ijzeren stempels, waarmede
deze noodmunten geslagen werden, nog
in de Lakenhal aanwezig zijn. Eveneens
een koperen munt. Op de eenc zijde ziet
men het welbekende rad van St. Catha-
rina met een kroon er boven. Op de andere
zijde ziet men het wapen van Leiden,
waarboven het jaartal 1573 en een rand
schrift
GEDENCT DEN ARMEN.
De munten hadden de waarde van een
oort een kwartstuiver.
Dit middel, dat misschien in rustiger
tijden zou hebben geholpen, was evenwel
niet in staat te helpen, daar weldra in
1574 het befaamde Beleg der stad kwam.
En al beteekende op 3 October het Ontzet
meteen dat Holland van de Spaansche
dwingelandij was gered, niettemin kwa
men er voor de stad zelf toch altijd nog
bittere naweeën. Men kon ze evenwel
dragen met hoop en geloof in de toe
komst.
De Gasthuismeesteren verzochten om
de inkomsten van het Agnietenconvent
te mogen gebruiken voor het herstel hun
ner zaken. Tevens verzochten zij de Sta
ten van Holland en diverse Hollandsche
steden om afrekening van onkosten. Want
het spreekt wel vanzelf, dat zij in den
tijd, toen de oorlog voooral om Lelden
woedde, tal van zieke en gekwetste krijgs
lieden uit andere plaatsen hadden moe
ten verplegen.
Ook deze zaken werden geschikt. Zij ver
zochten verder een loterij te mogen hou
den voor het bouwen van een Pest- en
Dolhuis. Want ook deze ongelukkigen von
den een onderkomen in het St. Catharina
Gasthuis.
DE GROOTSTE KEUKEN TER WERELD.
Te Los Angeles is een reusachtig zie
kenhuis gebouwd. Dit hospitaal is onder
gebracht in eén zeventienverdiepingen-
hooge wolkenkrabber en uitsluitend be
stemd voor on- of minvermogenden. Het
ziekenhuis telt twintig operatiezalen,
achtenveértlghonderd bedden De hoogste
verdieping is zóó gebouwd, dat deze in
geval van besmettelijke ziekten volledig
geïsoleerd kan worden. De keuken van
het ziekenhuis is een waar staaltje van
moderne techniek. Zeshonderd personen
zijn hier werkzaam Dagelijks worden
hier tienduizend verschillende porties be
reid! De afmetingen van deze keuken zijn:
85 meter lang bij veertig meter breed.
29 FEBRUARI EN DE ENGELSCHE
VROUWEN.
Gelijk bekend, mogen de Engelsche
vrouwen op den 29sten Febr den mannen
een huwelijksaanzoek doen. Van deze oude
traditie hebben de vrouwen in Engeland
door alle eeuwen heen een druk gebruik
gemaakt, zoodat in schrikkeljaren, gelijk
de statistieken uitwijzen, de meeste hu
welijken tot stand zijn gekomen.
De Londensche danslokalen en bars
houden dit gebruik nog steeds in eere. 29
Febr. blijft voor de dames gereserveerd om
diners te bestellen en deze zelf te betalen.
Op denzelfden dag vragen de dames de
heeren ten dans en de heeren der schep
ping zijn op dien dag gedwongen zoo lang
muurbloempjes te blijven tot dat het een
dame behaagt hun voor een dansje uit te
noodigen
Deze traditie is oorspronkelijk afkom
stig van Schotland. Aldaar heerscht alge
meen het geloof, dat koningin Marga-
retha van Schotland in 1228 een decreet
uitgevaardigd heeft, dat hierop betrekking
heeft. Historici hebben echter vastgesteld,
dat dit decreet niet van koningin Marga-
retha, doch van koning Alexander II van
Schotland afkomstig is.
En inderdaad werd men in 1595 in staat
gesteld, krankzinnigen en lijders aan ge
vaarlijke besmettelijke ziekten over te
brengen naar het Caecilla-gasthuis, dat
tot dien einde geheel werd verbouwd.
Zoo zien we, dat in het laatste decen
nium der 16de eeuw, toen in alle opzich
ten de oude Sleutelstad zich weer ging
herstellen van de slagen van het lot, ook
het Gasthuis weer meer ruimte en gele
genheid kreeg aan zijn doel te beant
woorden.
N. J. S.
VOOR KLEINE TUINEN.
Rozen.
Wie een tuin heeft en van bloemen
houdt wil daar vrij zeker ook rozen in
hebben.
Er is dan ook welhaast geen bloemsoort
die door vormen en kleurenweelde, en
voor een gedeelte ook door geur, zoo boven
andere bloemsoorten uitmunt alswel de
roos. Het is nu weer een geschikte tijd om
rozen te planten We kunnen rozen op
verschillende wijze aanplanten. Zoo heb
ben we allereerst de struikrozen. Deze zijn
op de wortels van oorspronkelijke rozen-
soorten veredeld en bij het planten zorgen
we dat deze veredelingsplaats eenige c.M.
onder de aarde komt omdat dit punt altijd
de zwakke plek aan de roos is. Onder deze
groep hebben we. behalve honderden ver
schillende grootbloemige rozen in alle
mogeltlke kleuren, ook tal van kleinbioe-
mlge trosrozen. Beiden ziin uitstekend ge
schikt voor het beplanten van perken. We
geven ze een afstand van 30 tot 40 c.M.
Dezelfde rozensoorten veredelt men ook op
stammetjes ter hoogte van 1 M. tot 1.50
M. Hier bevindt de veredelingsplaats zich
dus op deze hoogte. Daar dit altijd een
zwakke plaats is zullen we de gevoelige
soorten vooral hier in den winter dekken
met stroo of droog mos. Bij het planten
is het goed deze plek met vochtig mos of
sphagnum te omwikkelen en het aan
groeien te bevorderen. Stamrozen planten
we gewoonlijk op 1 M. afstand.
Een goede manier van planten is stam
rozen en struikrozen door elkaar; we krij
gen dan een massa bloemen op een be
perkt oppervlak Dan zijn er verschillen
de groenen van rozen, zoowel groot- als
kleinbloemige. met lange slappe takken.
Vele dezer soorten veredelt men wei op
stammetjes ter lengte van 1.50 tot 2 M.
De takken hangen dan naar beneden en
dit zlin de bekende treurrozen die tijdens
den bloei een geheel apart effect maken.
Evenals struikrozen laag veredeld ziin het
de bekende klim- of leirozen die we kun
nen gebruiken voor bekleeding van muren,
schuttingen, pergola's en rozenbogen. Soms
planten we deze rozen bii een 3 tot 4 M.
lange stok of staaf waaraan we dan de
lange takken binden. Tijdens den bloei
hebben we dan een prachtige kleurrijke'
zuil in onze tuin. We kunnen de takken
ook over den grond laten kruipen, ook
dan zullen ze tijdens den bloei een schit
terend effect maken. Alleen is deze wiize
van planten erg hinderlijk bij het uitvoeren
van verschillende tuinwerkzaamheden. Bij
het planten zorgen we vooral voor een
goede bemesting waarbij we er rekening
mee houden dat rozen een kalkrijke bodem
wenschen.
ENKELE VOORBEELDEN102
BOUCLÉ KARPETTEN
BOUCLÉ KARPETTEN
Moderne kleurstellingen r n
Maat 170 x 235 7.98, 0.33
Maat 190 x 290 10.86 - 9.43
Zuiver wol, onverwoestbaar p
Maat 170 x 235 14.73, 13.40
Maat 210 x 300 19.34 - 17.66
BOUCLÉ LOOPERS
Diverse mooie kwaliteiten
en fraaie dessins
58 - 49 - 42 -
„HOLTAP"-KARPETTEN, Nederlandtch Fabrikaat, echter brengen WIJ hierin ALLÉÉN en
UITSLUITEND de GOEDE en BETERE KWALITEITEN.
8 x-4 El 10.84 - 7.96 - 5.97 Extra extra kwaliteit 17.53 - 13.98 31/, x 4'/. el18.73 - 14.86
HAARVELOURS KARPETTEN
Speciale Verbouwings-aanbieding.
Maat 120 x 170 7.63. Maat 165 x 225 1 3.17.
Maat 190 x 290 19.37.
WILTON KARPETTEN mooi, beat, solide
Maat 170 x 235 ,r a/»
17.68 13.40
Maat 190 x 290 j/\ na
23.48, 13.04
Verbouwings-aanbieding. Echte Origineele Perzische Kleedjes q q na
ver beneden de waarde. Pracht keuze Shiraz, Beloutsch. gnz. óf ö.ï/^r
De eerste keus hieruit is de beste, wacht dus niet.
enz.
SCHOORSTEEN- en
DRESSOIRLOOPERS
Moderne dessins „q
en kleuren 34, £M
DIVAN KLEEDEN
Mooie Handweefstof
Alléén nu 1.98,
GROOTE RUBBER
TAFELKLEEDEN
met volant a n
Mooie dessins 43
CLOSET- en
DEURMATTEN
Zoolang de voor
raad strekt
mumin
mmimmiimmmmmmmmmimmiimmmm
mmiimmmiiiimiimiimmmmmmmiiiimmi
De ondergeteekeade brengt
hiermede ter kennis dat de
eenige ultdeelingslijst in het
faillissement D. 3. SOMSEN
heden door hem ter Griffie
der Arr. Rechtbank te 's-Gra-
venhage en van het Kanton
gerecht te Lelden is gedepo
neerd en aldaar gedurende
10 dagen ter kostelooze in
zage van. crediteuren ligt.
De Curator: 210
Mr. W. DE CLERCQ.
Kantoor- Langebrug 8a.
Twee-persoons notenhou
ten ledikant met spiegel,
waschkast en nachtkastje.
Twee persoons eikenhouten
ledikant met wasohtafel.
Plano, best Duitsch model.
Mahonie Cylinder Bureau.
Te bevragen: Lammen -
schansweg no. 4. 207
211
Bij GEBRS. SUSAN
Haarlemmerstraat no. 3941
OLIESTEEN EN, speciaal voor
Scheermessen, vanaf 65 cent.
201
Bij GEBRS. SUSAN,
Haarlemmerstraat no. 3941.
Tondeuse, 1/10 m.m. 95 ct.
3, 5, 7 m.m. f1.25
voor honden f.2
203
BREESTRAAT - LEIDEN
155
3—3
