De Leidsche Gemeentebegrooting
voor 1936,
76ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 21 Februari 1936
Derde Blad
No. 23285
B. EN W. ANTWOORDEN OP DE
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
ANTWOORD VAN B. EN W.
Wethouder Tepe.
Wethouder TEPE spreekt namens B. en
W„ hetgeen echter niet wil zeggen, dat
het geheele college alles zal onderschrij
ven. Gelet op de samenstelling van het
college zijn er telkens afwijkingen, doch
hij kan niet geregeld de minderheden
noemen.
Hoofdschotel van het debat was het
voorstel tot salarisverlaging en daarmede
zal spr. beginnen.
Bestanddeelen van het voorstel waren:
de finantieele toestand der gemeente en
de circulaire van den minister, niet de
laatste alleen. Reeds spoedig bleek, dat
een sluitende begrooting niet mogelijk
was zonder loonsverlaging tenzij door
belastingverhooging. Doch salarisverlaging
verdiende zeker de voorkeur! Dat de cir
culaire van den Minister kwam, is natuur
lijk van belang geweest, doch was slechts
een steun voor de plannen van B. en W.
Of het doen van meerdere concessies
door het college die reeds gedaan zijn,
door den minister zouden worden aan
vaard, deze vraag heeft voor spr. een
andere beteekenis dan voor vele raads
leden.
De concessies zijn gedaan om eenigszins
tegemoet te komen aan betrokkenen en
den raad gunstiger te stemmen, doch het
waren de uiterste concessies, om de be
grooting sluitend te houden. Verdere con
cessies zouden een gat slaan in de be
grooting en zoo goed als zeker leiden tot
belastingverhooging, waartoe B. en W.
niet willen meewerken.
Men kan vragen of verlagingspolitiek
te verdedigen is met het oog op de amb
tenaren. Dat de koopkracht er door zou
dalen is gedeeltelijk juist, daar het slechts
één categorie betreft. De rest blijft dan
nog gelijk of kan zelfs vooruit gaan. Be
lastingverhooging treft de gansche
burgerij
Op zich zelf is er veel waars dat de las-
aten der stad op de gansche burgerij moet
drukken, doch omstandigheden kunnen
dwingen tot andere houding. Totdusver
zijn de ambtenaren plm. 10 pet. achteruit
gegaan, doch kleine middenstand etc.
verloor 25 pet. Bij een gelijkmatige druk-
verdeeling moet daarmede toch ook reke
ning worden gehouden. Vooral in deze
omstandigheden is daarbij nog van be
teekenis de zekerheid van betrekking dei-
ambtenaren, met recht op pensioen etc.
Een kleine verdere verlaging der amb
tenaren is daarom een rechtvaardige
daad, althans vooralsnog. Het ethisch mi
nimum is gelukkig niet bereikt. Betrok
kenen zelf beseffen tenminste voor een
deel, dat gerechtvaardigde offers van hen
worden geëischt.
De gang van zaken in finesses uiteen te
eetten oordeelt spr. onnoodig.
De concessies door B. en W. gedaan. In
het G. O. is volledige overeenstemming
bereikt inzake de werklieden. Dat het
G. O. een wassen neus zou zijn, is onjuist,
tenzij de minister de concessie niet zou
aanvaarden. Spr. gelooft dat niet en zeer
zeker niet ten aanzien van de werklieden.
De minister eischt aanpassing der loo-
nen aan die in het part. bedrijf en ten
slotte is deze bereikt na diverse bespre
kingen, schavingen, wijzigingen, etc.
Met de ambtenaren is geen overeen
stemming bereikt. Zij wilden niet verder
gaan dan 3 pet., terwijl B. en W. 4 pet. ver
laging voorstaan. Een positief antwoord op
de vraag of de minister, zoo 3 pet. werd
aanvaard, 5 pet. zal eischen, kan spr. niet
geven, doch die mogelijkheid is er en zelfs
niet gering te achten. Dat zou dan een ver
slechtering zijn!
De minister neemt een rigoureuse hou
ding aan, zie de jongste besluiten.
Maar zelfs al zou de minister 3 pet. goed
keuren, dan nog houdt spr. vast aan 4 pet.
ter wille van de financiën. Die 1 pet. zou
f. 20.000 kosten, terwijl het voorstel Eiker
boutLombert (politie) nog zou vragen
f. 7.500. Dat zou leiden tot belastingverhoo
ging en dat zou, daar blijft hij bij, zeer
funest werken, daar binnen korten tijd het
hoofdpeil zou zijn overschreden.
Destijds is de raad afgeweken van B. en
W, Inzake de politie, met gevolg dat de
minister een deel van 't raadsbesluit on
gedaan maakte en gelet daarop, staat het
bij hem vast, dat de minister in geen geval
het voorstel Eikerbout zou aanvaarden. En
dan zou de door B. en W. nog gedane con
cessie aan de politie ook nog gevaar loopen.
De politie-salarissen zijn hooger dan die
der werklieden en de korting is reeds iets
lager.
Dat de heer Eikerbout behandeld is in
het G.O. als een onmondig kind, is onjuist.
Dat was pas later en toen volkomen ver
diend. Spr. zet den gang van zaken uiteen
ter verklaring hiervan.
Ook het tijdelijk personeel zal onder de
nieuwe regeling vallen, terwijl arbeidscon-
tracters krijgen het loon van het vrije be
drijf, doch B. en W. zullen trachten nog
iets te doen zoo het blijkt dat er onbillijk
heden intreden.
Met de bezwaren tegen verlaging van het
personeel van den Keuringsdienst van
Waren zijn B. en W. het eens en het col
lege heeft nog getracht deze te voorkomen,
doch in den Haag was in dit opzicht niets
te bereiken. Er valt niet aan te ontkomen.
De opmerkingen betreffende enkele
speciale categorieën van werknemers der
gemeente werden door spr. vervolgens be
antwoord.
Over 't onderwijs is al heel weinig ge
zegd. Wat betreft bezuiniging op het be-
waarschoolonderwijs kan spr. nog niets
mededeelen, alles is nog in voorbereiding.
Naar rationeele concentratie wordt zooveel
mogelük gestreefd, doch dan moet de be
zuiniging vaststaan en het onderwijs niet
worden geschaad. De heer v. Weizen had
gelijk, dat er klassen zijn met meer dan
42 leerlingen lil) doch onder het regee-
ringsmaximum van 48. doch spr. zet uit
een, hoe het gemiddelde echter 33 be
draagt.
De VOORZITTER wijst er op, hoe op
onderwijs zoo weinig is gezegd mede door
afwezigheid van den heer Vos. Spr. meent,
dat diens ziekte echter een goede keer
heeft genomen, al zal hij tijdens de be
grooting nog niet kunnen verschijnen. Hij
spreekt voor den heer Vos de beste wen-
schen uit (applaus).
Wethouder TEPE vervolgt.
Het voorstel v. d. Voort vraagt spr. in te
trekken Tegengaan van cumulatie wil ook
het college en daarom dringt hij aan op
vertrouwen in B. en W. Natuurlijk kan er
wel eens verschil van meening zijn in bij
zondere gevallen. Men moet echter ook
rekening houden met het feit, of er andere
krachten beschikbaar zijn ja dan neen, en
deze kwestie aan den raad te geven, zou
leiden tot groote debatten van weinig
vruchtbaarheid. B. en W. kunnen beter be
slissen.
Op verzoek van het college zal spr. ook
antwoorden op het voorstel Beekenkamp,
inzake stimuleering van het bedrijfsleven.
Het Idee is ongetwijfeld goed, doch het is
niet zoo eenvoudig en de tijd lijkt spr niet
rijp daarvoor. Spr. vraagt dit voorstel voor-
loopig terug te nemen.
Aan het slot van zijn rede was spr. of
niet of nauwelijks te volgen.
WETHOUDER SPLINTER.
Wethouder SPLINTER dankt voor de
waardeering van den heer v. Eek Inzake
het uitvoeren van werken. Tevreden w?.s
deze echter nog niet en vandaar zijn wak-
program. Niet meer te financieren '.it de
reserves, doch uit leeningen. Uitvoer.ng zou
dan moeten geschieden in werkverruiming,
doch de werken uit het Werkfonds dan?
De heer v. ECK: dat is toch geen werk
verschaffing?
De WETHOUDDER: neen, doch de loo-
nen zijn dan toch ook lager!
Spr. zet uiteen, hoe hier geregeld alles
gedaan wordt, hetgeen kan en finantieel
mogelijk is. Vorig jaar heeft hij ieder punt
aangeroerd en aangetoond, waarom zij
of finantieel of technisch niet mogelijk
waren en hij heeft daaraan weinig toe te
voegen. Wat er hier gebeurt? In 1935 is
f. 738.655 verwerkt en 169 arbeiders hebben
daaraan gewerkt. Dat komt ook uit met
de verhouding bij de werken uit het werk
fonds (f. 450.0001 en het aantal arbeiders
(een 100). Men ziet daaruit, hoe door wer
ken de werkloosheid niet is weg te werken.
Dit jaar komt voor f.1 millioen in uit
voering, het Werkfonds mede gerekend,
doch buiten het Stadhuis om.
Meer te doen, is z.i. in strijd met de
finantieele mogelijkheid. Er zal al een f 3
milliopn geleénd moeten worden, zooals de
heer Goslinga terecht uiteenzette, moet
daarbij nog l'/s millioen bij worden geleend
voor de werken van het soc.-dem. plan?
Dat gaat onze draagkracht te boven. Lei
den is naar verhouding een der plaatsen
die het meeste doet.
Vooruit te loopen op beslissingen is ge
vaarlijk, zegt hij den heer Schüller. Zie b.v.
naar de plannen van een bad op het
Schuttersveld, waardoor het gansche uit
breidingsplan daar zou wegvallen. En zoo
is het ook met het andere, nader gaat hij
daarop in.
1173 woningen staan hier leeg, dat be
denke men bij den aandrang tot woning
bouw en ruim 473 beneden de f. 6 huur.
Zelfs bij woningbouwvereenigingen. Dat B.
en W. niet gestreefd zouden hebben naar
thans den moed gehad daarvoor uit te
komen. Het is gemeen, hoe er om den per
soon van dezen opzichter gekuipt is hoewel
hij diens bekwaamheden prijst, hij heeft
niets tegen hem) al maandenlang; er is
een persoonlijke kwestie van gemaakt.
De heer MANDERS protesteert heftig en
noemt dit leugens.
De VOORZITTER roept hem tot de orde.
Ook de heeren SCHÜLLER en WILMER
komen daartegen op. hoewel de laatste
mee zal gaan met B. en W. trots deze
slappe houding van den wethouder.
De WETHOUDER zegt, dat het prestige
van den directeur al ondermijnd is, daar
de opzichter zich reeds als niet ontslagen
beschouwt.
Spr. gaat verder in op de aangegeven
middelen van bezuiniging en de vergelij
kingen met elders, doch dat alles is on
vergelijkbaar.
Gedacht wordt, dat nu de heer Pitlo als
no 2 der voordracht werd benoemd, hij
wordt weggewerkt, doch dat is onwaar.
De directeur geeft zelfs goede rapporten
over hem
De heer' LOMBERT: waarom wordt hij
door den directeur dan genegeerd?
De WETHOUDER: daarvan weet ik
niets en als dit waar zou zijn waarom
heeft de directeur dan moeite gedaan hem
elders geplaatst te krijgen? Dan had hij
dat toch niet gedaan
i Tusschen den heer Schuller en den wet
houder wordt dan nog heftig gepolemi
seerd over de benoeming van den heer
Pitlo als no. 2 der voordracht)
Het gezag moet worden hooggehouden,
zegt men van alle zijden doch als dit
voorstel wordt aanvaard, dan wordt het
geza» ondermijnd dan werkt het door tot
f-1nnhtav tnO
te maken. Middelen om de kosten te be
strijden der gedane voorstellen, heeft het
college niet meer achter de hand en spr.
is het eens met zijn collega Tepe, dat be
lastingverhooging dan zou moeten worden
toegepast, hétgeen spr. niet voorstaat al
leen in personeelsbelang. De verantwoor
delijkheid blijve aan den raad.
Dan de reserves. In beginsel is er geen
verschil tusschen college en opponenten.
Natuurlijk ware het beter deze maatrege
len achterwege te laten, doch nien hoede
zich voor overdrijving. Vroeger zijn zulke
maatregelen ook al toegepast zonder stoor
nis voor de diensten. Spr. verwijst naar de
bestaande omstandigheden en meent, dat
uit het vernieuwingsfonds best geput kan j
worden, evengoed als het verlagen van de
storting in dat fonds van 2 tot 4*/s pet.
Tegen bepaling op 1 pet. heeft spr. dit be
zwaar. dat dan zou worden toegegeven,
dat V* pet. niet verantwoord zou zijn, het
geen alleszins het geval is. In 1928 f. 991.000
was het fonds voor de eleotrische centrale
in 1935 f. 1.294.000!
Dat de kaars aan 2 zijden brandt, zoo
als de heer Goslinga zeide, is overdreven.
Put men uit de algemeene reserve, dan
wordt nog een 2e kaars aangestoken. Het
geld moet er komen en of dat nu op de
een of andere wijze geschiedt, komt op
hetzelfde neer. Alleen de alg. reserve kan
beter dienen voor stroppen in den gewonen
dienst.
Goud zal men echter niet kunnen putten
uit de reserves.
Het voorstel de Reede is in strijd niet
de methodes van B. en W. tegenover blij
vend verlaagde inkomsten blijvend ver
laagde uitgaven te stellen. Vandaar ver
lenging der afschrijvingstermijnen.
De Leidsche Duinwater Mij. wordt niet
RECLAME.
alle "bedrijfsleiders. Spr. zegt echter toe: i h uitgebuit als men zou zeggen
e zal trachten de belangen van B
het colleu-
den persoon te ontzien; hij doet die toe
zegging namens het gansche college. Ge
poogd zal wordén hem anders onder dak
te brengen.
De heer SCHULLER: 't gaat niet alleen
om den persoon doch allereerst om den
dienst.verzekerd,
hij met cijfers aantoont. Misschien
kan niet worden gereserveerd, doch zeker
heid daaromtrent is er niet. De hoop is
niet ongegrond, dat het zal meevallen, ook
door het aanbrengen van besparingen.
Mocht de taxatie van het grondbedrijf
tegenvallen, dan zal dit gat gedekt moe
ten worden, doch het voorstel-Goslinga
PIJNEN ALS MESSTEKEN
IN HAAR RUG.
ZIJ SPREEKT NU VAN EEN WONDER.
„Ik wil U toch schrijven, hoeveel goed
Kruschen Salts mij gedaan heeft. Twee
maanden geleden had Ik rheumatlsche
pijnen als messteken in mijn rug. Ik was
tenslotte volkomen hulpeloos. Ik kon niet
staan en was toch ook weer bang om te
gaan zitten. Toen zei iemand: „Neem toch
eens een proef met Kruschen Salts". Ik
besloot zijn raad op te volgen. Welnu, op
het oogenblik zijn mijn rheumatische
pijnen totaal verdwenen. Het is een won
der. Ik raad Kruschen Salts aan al mijn
kennissen, en wat mij zelf betreft, ik zal
nimmer de dagelijksche dosis overslaan."
Mevr. H. D. te S.
De reden der rheumatische pijn is, dat
zich in het lichaam afvalstoffen hebben
opgehoopt, waaruit gevaarlijke stoffen als
het urinezuur ontstaan. Dit urinezuur ver
oorzaakt uiterst pijnlijke zwellingen in
spieren en gewrichten, die de wetenschap
kent als rheumatische pijnen. De zes zou
ten, waaruit Kruschen Salts bestaat, spo
ren de afvoerorganen aan tot krachtiger
werking, waardoor de afvalstoffen worden
verwijderd en het bloed van urinezuur
i bevrijd wordt. Met de zuivering van het
i bloed verdwijnen de pijnen, terwijl tegelij-
kertijd de geheele gezondheidstoestand zal
verbeteren. 9069
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg
baar bij alle apothekers en erkende dro
gisten a f. 0.90 er f. 1.60 per flacon, omzet
belasting inbegrepen. Let op. dat op het
etiket op de flesch, zoowel als op de bui-
tenverpakking, de naam Rowntree Han
dels Maatschappij, Amsterdam, voorkomt.
ensr. i ten worden, doen net voursuu-uuoiin&a
De WETHOUDER: die is varzekelf; suggereert, dat de taxatie niet meer deugt i
larvoor Is de directeur garant. Het gaat en daarvall jj nog geen sprake: spr. is niet
daarvoorj
om den persoon. Zoo den directeur den
hals te breken is spr. te erg.
De heer SCHÜLLER: daarvan is geen
sprake.
Hierna 5.45 uur schorsing..
avondzitting.
Wethouder SPLINTER neemt terug de
woorden, die aanleiding hebben gegeven
tot protesten. Het was niet zijn bedoeling
te kwetsen. A
De heer Schüller vroeg optreden tegen
„opzetjes". Ook spr. is daartegen, doch
uitsluiting voor bepaalden tijd gaat te ver.
Het heft is altijd in handen van B. en W,
die toch een herbesteding kunnen hou
den.
Uitvoering van straatwerk in eigen be
heer ontraadt hij om dezelfde motieven
als vroeger, nu de reorganisatie bovendien
pas is doorgevoerd.
Het vraagstuk van ordening in het bouw
bedrijf is z. i. in hoofdzaak landelijk, doch
hij wil het voorstel Schüller in dezen in
praeadvies nemen, afwachtend tot de re
geering haar standpunt heeft bepaald.
De kwestie van huizen voor ouden van
dagen wordt onder dogen gezien door de
federatie van Woningbouwvereenigingen
de zakelijke bedrijfsbelasting erkent spr
doch de practijk bewijst het niet-waar-
schijnlijke. In 1932 is hij daarom zelf voor
het laatst daarmee gekomen. De bedrijven
staan er hier niet rooskleurig voor. in 't
algemeen en dat is doorslaggevend.
Met belastingverhooging moet men in
derdaad voorzichtig zijn, al dacht hij niet,
dat men geheel uitgepraat is. Leiden en
den Haag hebben nog de laagste opcenten
op de personeele belasting in verhouding.
Spr. vraagt hoe er nog Nederlanders zijn,
die zich niet te Leiden vestigen. Getracht
moet worden, dat te handhaven, al blijft
in dit opzicht nog desnoods wat te halen,
b.v. tot leniging van den nood van anderen
Commissarissen der Lichtfabrieken, bijge
staan door den directeur, hebben f- 35000
bezuiniging toegezegd Daaraan mag spr.
zich toch houden? Twijfel daaraan deelt
hij dus niet. De aandacht van het depar
tement is gevestigd op de rente-verlaging
der rijksverzekering en f. 17.000 is vrij
wel toegezegd. Wat betreft" het leenen van
3 millioen, dat betreft alleen een crediet
van die hoogte; de schuld stijgt niet ten
w - volle daarmee. Dus moeten de financiën
Het schoonmaken der schoolgebouwen j g0ed staan, zeker, doch dan moet men de
is pas 1 Febr. uitbesteed. Klachten ver- j Zaken niet te slecht voorstellen, opdat de
i TJ ol irovcnV) il ic Q l t il Tl i - j.i:_ij a a 7. ,.1,1-
nog geen spraxe; spr is met reglement, dat 48 uur p. w. toelaat, dus
zoo somber daaromtrent. De goede be- n0g bereikt wordt. Dat nu niet meer
doelingen van den heer v. Weizen inzake
nam spr. nog niet. Het verschil is altijd
nog f. 3400 en wanneer voor 2 jaar was
gegund, zou dit grooter zijn geweest, doch
dit is express niet gedaan om eerst eens
aan te zien.
Uitbreiding der C. v. F. is onnoodig. De
werkzaamheden zouden er maar door ge
stagneerd worden. Waren we hier met z'n
zessen geweest, dan was de begrooting al
lang klaar. Bovendien, dan zou het nieuwe
lid ook nog lid moeten worden van andere
credietwaardigheid niet worde geschokt.
Dat er geen vaste lijn is in de begroo
ting, deze sluit, trots een aanvankelijk te
kort van 8 ton! Dan mag men niet zeg
gen, dat deze practisch niet sluit. Zoolang
de regeering een aanpassingspolitiek voert,
kunnen de gemeenten daar niet tegen in
gaan. (De heer Romijn: ik hoop dat de
S.D.A.P. zich daaraan houdt!) Wij moeten
wachten op wijziging in de regeerings-
politiek.
commissies en zouden anderen ook wel nnrfeoi-
7ittine kunnen werschen Zooals 't nu Het P^an her S.D.A.P. is een en ondeel
eaateaathe" =oed baari niet te scheiden! In zijn algemeen-
T„ J|„ riz-htina Manriers znovepl more- he'd staat hij welwillend tegenover het
de zuiveringsinstallatie, dat is onjuist er I" leiders te werk te' stellen wordt j werkplan der S.D.A.P.. dat goed is gekozen
is gedaan, wat mogelijk was met mede- J gewerkt en hij zegt toe. daarbij zijn in het gemeeentebelang, doch moeilijk
working met Rijnland. I -i__— tj-j „f I Ir a m nmHon nnfr.lrpnH Hat. Hp finant.ipn PPn
kan worden ontkend, dat de finantiën een
best te zullen blijven doen. Kunnen de af-
Het gemiddelde woningoverschot is 5.35 £Chriivin"stermiinen tot de eerst bepaalde I hartig woordje meepraten. Spr. geeft een
worden teruggebracht, dan zal dit niet i opsomming van wat er reeds geschiedt
i v-N-l- ..„I rrnrrf C«V UOPCrf HoOvHil PPM Ml Q M 171"! ("11* PPM Snh
pet., terwijl maar 2 pet. wordt gevraagd.
97 huizen staan leeg beneden de f.4, 111
beneden de f. 5 huur. Het rapport van den
directeur van bouw- en woningtoezicht
ontraadt daarom verderen bouw.
Saneeringsplannen zijn niet zoo eenvou
dig. We zijn met één plan bezig, waar een
100 woningen zullen komen (Paradijs-
Bouwelouwesteeg). Dat kost ruim f.5000
aan vaste lasten p. j. Saneeren moet dus
geleidelijk gaan. En dit wordt in de hand
gewerkt door onbewoonbaar verklaren van
woningen, niet hier een huisje en daar
een, doch groepsgewijze. Is dat geschied,
dan kan men verder gaan. Dat het noodig
is in de oude stad woningen op te ruimen,
dat staat vast, ook voor het college. Spr.
dringt er op aan de gedane voorstellen na
deze verklaring terug tc nemen.
De heer SCHONEVILD: Waarom geen
praeadvies?
De WETHOUDEF '.Ve kunnen toch niet
alles in praeadvies nemen.
De heer SCHÜLLER: Er liggen er nog
zoovele te wachten.
De WETHOUDER: Van mij niet!
Ook de voorstellen Schüller in deze
wijst spr. af.
De heele geschiedenis van „Ons Belang"
zal spr. niet behandelen, daar spoedig een
voorstel zal komen, dezen bouw van 43
woningen niet te doen plaats vinden.
Wat Tuinstadwijk betreft, de klachten
zijn onderzocht en juist bevonden. Naar
alle bouwvereenigingen wordt nu een on
derzoek ingesteld. In het openbaar wil spr.
daarvan thans niet meer zeggen.
Het opnemen van een bewoner der Ge
meentewoningen in het bestuur is al een
heel oud voorstel en hij wijst het af op
bekende gronden. Spr. zal echter zitting
nemen in het bestuur, zoo Is in het college
besloten.
Wat de taxatie inzake het Grondbedrijf
betreft, de heer Huurman had altijd nog
hoop te zullen herstellen, doch, helaas, is
deze overleden. Maar de taxatie is vol
gens B. en W. nog vrijwel juist en daarom
stellen B. en W. voor f40.000 uit de reserve
te nemen er blijft dan nog voldoende
reserve over. Blijkt het niet te kunnen
en zal weer een taxatie plaats vinden
dan zal anders gevonden moeten worden.
Volgt de kwestie van den Reinigings
dienst. Spr. had destijds het oor moeten
leenen aan den heer Bosman, die een 3de
opzichter bij reorganisatie onnoodig oor
deelde. Nu deze reorganisatie is doorge
werkt blijkt dit volkomen duidelijk. Een
van de bekwaamste bedrijfsleiders heeft
worden nagelaten. Ook voor urinoirs zegt
spr. aandacht toe.
In de verkiezingscampagne zijn door de
partij van den heer de Vries middelen ge
bruikt. die niet precies door den beugel
kunnen, ook voor spr. persoonlijk Zoowel
als raadslid en als wethouder heeft hij
nooit anders dan de belangen der ge
meente gediend, nooit zijn eigen, anders
had hij hier nooit zitting mogen nemen.
Spr. zal blijven trachten weer te helpen
het schip der gemeente te voeren door de
zware branding naar veilige haven.
WETHOUDER VERWEY.
Wethouder VERWEY hoopt zooveel mo
gelijk waarheid te kunnen schenken. Ten
aanzien van de dekkingsmiddelen der be
grooting moet hij wijzen op de herhaalde
wijzigingen in de verhoudingen tusschen
rijk en gemeente. Steeds weer heeft het
rijk ingegrepen en voor de gemeentelijke
financien is dat van zeer veel belang ge
weest. Ook door beperking van de be
lastingobjecten.
De begrooting wees eerst een tekort aan
van 8 ton. Hij werd dus wel voor een zware
taak gesteld. Niemand wees daar op ln dit
debat!
De heer DE REEDE: ik heb dat betwist.
De WETHOUDER: 2 ton werden direct
gevonden, doch belemmerden de verdere
dekking!
Dit tekort was hoog en ernstig. Om dit
te dekken waren ingrijpende maatregelen
noodig. Toch zijn deze niet verwaarloosd.
Hoe verder de crisis doorwerkt, valt het
echter moeilijker te bezuinigen: le. omdat
al zooveel daaraan is gedaan en 2e. omdat
door de crisis zooveel te meer op de over
heid wordt gesteund, hetgeen alleszins
logisch is. Het verlagen der uitgaven moet
dus voorzichtig geschieden.
Een enkel woord over de salarisverla-
ging.Wanneer de regeering een bepaalde
koers volgt, dan is het lagere organen on
mogelijk de gevolgen te ontloopen. Niet
echter mag worden geconcludeerd, dat
men het dan met den koers eens. Spr.
is dat ook niet. doch kan er niets aan
doen. Spr. heeft zich zooveel mogelijk wil
len richten naar de resultaten van het G.
O., niet deelend de opinie: de 5 pet. ver
laging moet worden toegepast. Hetgeen
ook in strijd zou zijn met de ministerieele
circulaire, die eenige ruimte liet. Nu met
de arbeiders 4 pet. is overeengekomen, dus
voor de laagst bezoldigden, gaat het z. i.
niet aan, voor de anderen een uitzondering
spr. voegt daarbij een plan voor een Sport -
fondsenbadAl deze werken zullen niet
nalaten van Invloed te zijn op wat voor
andere doeleinden moet worden geleend.
Spr. onderschrijft, dat voor zoover de fi
nanciën het toelaten, de werkverruiming
moet worden geschraagd en het verheugt
hem, dat uit den raad ook vrij algemeen
in dien geest is geschreven. Alle werke
loosheid op finantieel gebied verwerpt spr.,
trouwens de raad zal z.i. daarvoor ook niet
opkomen. Niet verwerpen doet hij een ge
zonde voortvarendheid, die geen enkelen
bestuurder zou ontsieren.
Hij geeft den heer van Eek in overwe
ging zijn werkplan in te trekken om te
voorkomen, dat het om bijkomstige rede
nen wordt verworpen. Of toe te voegen:
voor zoover de finantiën der gemeente het
toelaten. De gezindheid van den raad is
'och gunstig en een eensgezindheid in een
modus vivendi is volgens hem beter dan
een vertroebelde stemming. Nog is onze
positie goed, zoodat met succes een be
roep op de geldmarkt is te doen.
Nog enkele losse opmerkingen. Spr. zal
trachten te voorkomen een concurrentie
van de gemeente aan de 3 Octobervereeni.
ging, doch laten de heer Coster c.s. niet
al te gevoelig zijn. Bezuiniging op de vei
ligheidspost beteekent bezuiniging op de
politie, daar op de verlichting niet is te
bezuinigen, want dat is rechtpr-ünker-
broekzak. Dat er te veel dienstri,jwielen
zouden zijn. betwist spr. na nauwkeurig
onderzoek. Nog meer afschaffing zou geen
bezuiniging zijn. want dan was meer per- I
soneel noodig. De doode paarden zal hij
van de balans laten afnemen. De elcctri-
citeitstarieven worden onderzocht. Spr.
hoopt duidelijk te zijn geweest en in het
belang der Leidsche burgerij werkzaam te
kunnen zijn. (Applaus.)
WETHOUDER VAN STRALEN.
Wethouder v. STRALEN dankt voor
zoover hem lof ls gebracht voor zijn kort- i is toch Iets anders
stondig beleid. Hij sluit zich aan bij zijn waarom hee
partijgenoot Verwey voor wat betreft het
deelnemen der soc.-dem. in het bewind.
In M. H. werden vele overuren ge
maakt; hoewel in perloden verklaarbaar,
toch anderzijds overdreven. Met 1936 is
het overwerk tegen betaling gewerkt, niet
alle overwerk. Gemiddeld wordt nog
1 uur langer per dag gewerkt, hetgeen
niet zoo erg is volgens 't ambtenaren-
betaald wordt, is in overeenstemming met
wat geschiedt in andere gemeente-dien
sten.
De proef der stopzetting heeft bewezen,
dat misschien eenig personeel meer noo
dig zal zijn, tenzij de dienst kan worden,
ontlast van één afdeeling, die dan zal
worden gebracht bij den dienst voor so
ciale zorgen. De lage salarissen hebben
wellicht, destijds mede tot de overuren ge
leid, die nu nog wel bij den socialen
dienst bestaan, doch waartegen hij ook
zal optreden. Eenige salarisverhooging zal
echter wel noodig zijn.
Dat werkloozen bona-fide handelaren
concurrentie aandoen, is reeds zeer be
perkt en spr. zal deze kwestie nog nader
onder de oogen zien. Uitbreiding van het
aantal leden der soc.-dem. in M. H. zal
bij vacatures worden bekeken. Persoonlijk
is hij er voor.
Inzake het stempelen moest er eenheid
zijn, meende de meerderheid van B. en
W. en vandaar weer 2 maal stempelen
voor transportarbeiders.
De motie van mevr. Braggaar over ver
hooging der normen in M. H. lijkt hem
op zich zelve gewenscht, doch hij stelt er
prijs op. dat de raad nog geen beslissing
neemt, opdat de kwestie eerst in M. H.
zelf kan worden besproken. Hij dringt op
voorloopige intrekking der motie aan.
De werkinrichting is zeker niet ideaal,
integendeel Leiden onwaardig. Over reor
ganisatie zal het college spoedig nadere
voorstellen doen in verband met een plan
van het Leger des Heils.
Inzake Blindenzorg, heeft de vereeniging
met ijver gewerkt, doch ook z.i. zijn er
fouten gemaakt. Bij het praeadvies over
de motie De Cler inzake minderwaardige
arbeidskrachten, zal daarmede rekening
worden gehouden. Spoed kan hij echter
niet beloven, er zitten zoovele kanten aan
deze kwestie, dat het moeilijk is en ge
makkelijker is het er zeker niet op ge
worden. Spr. betreurt het stopzetten van
het werk der blinden, het college staat
daarbuiten. Of er behoefte ls aan een
tehuis voor ouden van dagen, zal worden
onderzocht. 132 worden er thans in ge
stichten verpleegd, waarvan 76 via M. H.,
't zij in of buiten de stad. In hoeverre
het aantal verpleegden buiten de stad ls
te beperken, is in onderzoek. Voor hui
zen in bouwvereenigingen voor ouden van
dagen, zal spr. ijveren.
Een onderzoek naar den toestand der
werkloozen en der jeugdige werkloozen is
toegezegd. Praeadvies zal worden uitge
bracht. Mogelijke verlaging der uitkeerin-
gen zal het college zooveel mogelijk te
gengaan.
De heer Wilmer verwacht enthousiasme
van het college inzake de jeugd-werkloos-
heid. Maar 't vorige Jaar zweeg de heer
Wilmer en stemde hij tegen een voorstel
van spr. als raadslid. Spr. kan hem ech
ter alle enthousiasme toezeggen. Veel
meer contact moet er komen met de ge
meente en niet alles worden overgelaten
aan de part. commissie.
Het voorstel-Romijn is blijkbaar een
oude liefde, n.l. om f. 5000 beschikbaar te
stellen voor werk aan steuntrekkenden.
Afgezien van het financieel bezwaar, kan
hij niet meegaan. Spr. oordeelt dat een
verkeerde wijze om de werkloosheid te
bestrijden. De heer Romijn wil niet de
werkloozen aan meer geld helpen, alleen
aan werk.
De heer ROMIJN: Alleen voor wie zelf
werk willen!
De WETHOUDER heeft bezwaar zulke
menschen te zetten aan werk, dat voor
anderen is bestemd, om er een boterham
aan te verdienen.
De heer ROMIJN: De menschen vragen
om werk, ik niet.
De WETHOUDER: Twee personen heb
ben daarom gevraagd, die dan f. 2.50 steun
extra kregen voor een week werken.
De heer WILMER: En de werkloozen
dan, die bij de groentendistributie zullen
helpen?
De WETHOUDER: Die werken hoog
stens l'/s uur p. d. voor 10 pCt. extra, dat
Maar waarom heeft de heer Romijn als
wethouder er zelf dan niets meer aan
gedaan? Het echec was al te duidelijk. Er
is dus geen aanleiding om er opnieuw mee
te beginnen.
Zou het systeem Den Hang worden ge
volgd niet langer werken als de extra-
steün voor uurloon weggaat! met vrijheid
van stempelen en recht nog anders bij te
verdienen dan zou het wat anders zijn.