BOUWKUNSTIG SCHOON.
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 15 Februari 1936
SCHAKEN.
a
VISSGNERIJBERICHTEN.
ptnwM^inniKg
Steunt, bij gelijken prijs
MM
GENEESKUNDIGE BRIEVEN.
UIT BE BONTE WAEREL0.
GEVRAAGD.
AANGEBODEN.
De oplossing van het probleem van Ren
ner Is 1. Tel. Er dreigt De4:t. Na Dd4:
volgt Dg5t.
B. G. LAWS.
Op de Hoogte 1908.
Wit begint en geeft mat in drie zetten.
Wit: Kal, Dd2, Le4, Pd6, pi g6.
Zwart: Ke5, pi c7 en g6.
De schoonheidsprijs in het tournooi te
Saarow 1935 werd toegekend aan deze
partij
Reinicke Reinhardt
2. c4 e0
1. Pf3 Pf6
3. Pc3 d5
4. d4 c6
Aleoo damegambiet.
5. e3 Pe4
6. Ld3 f5
7. Pe5 Dh4
8. 00 Pd7
9. H Ld6
Beter lijkt Le7.
10. Le4: fe4:
Beter lijkt od5:, ed5:, Pe4:, fe4:. Le2
(Samisch-Leonhardt Maagdenburg 1926).
11. Dg4 Dh6
Vrees voor het eindspel?
Ld 2 Pf6
De2 g5
Voorbarig, naar wit zal aantoonen.
14. fg5: Dg5:
15. Tf6:Df6:
lï. Dh5t Ke7
f7. Tf'l Leb:
No. D|-7 volgt Tf7t.
f8. Tf6: Lf6:
19. Pe4:I de4:
De tweede knotsslag!
20. Lb4t Kd8
21. Dh6 Ld4:
Na Le7, Le7:, Ke7:, Dg7t.
22. ed4: Ld7
23. DfOï
opgegeven.
K&7, Dé5t, en zwart loopt mat of ver
liest Th8 en heeft geen kans meer.
Dr. P. FEENSTRA KUIPER.
IJMUIDEN, 15 Februari.
V1SCHPRIJZEN.
Tarbot per KG. f. 1.40—1.20: Griet per
kist van 50 KG. f. 3015; Tongen per KG.
f. 1.100.78; Groote Schol per kist van
50 KG. f.107; Middelschol per kist van
50 KG. f.128; Zetschol per kist van 50
KG. f. 1511.50; Kleine Schol per kist van
50 KG. f. 12.50—6: Bot per kist van 60 KG.
f. 82.40: Schar per kist van 50 KG. f 11.50
—4.50; Vleeten per stuk f. 1.30; Kabel
jauw per kist van 125 KG. f. 35—16; Gul
len per kist van 50 KG. f. 9; Wijting per
kist van 50 KG. f. 4.40—2.80.
Aanvoer: 737 kisten versche haring. Prij
zen f. 4.354.10 p. k.
Aangekomen 3 stoomtrawlers: IJM. 177
met f. 1364: IJM. 28 met f. 1390: KW. 76
met f.1229; en 8 loggers: KW. 130 met
f.460; KW. 36 met f.596; KW. 104 met
f. 650; KW. 65 met f.713: KW. 114 met
f.883: KW. 28 met f 505: KW. 108 met
f.642; KW. 24 met f.329; YH. 997 met
f.1808 en LT. 11 met f.1000 voor versche
haring.
en kwaliteit,
De N-ederlandscke Industrie.
Hiermede dient gij Uw land
En bestrijdt gij de werkloosheid.
XIV.
HET KANKERVRAAGSTUK (I).
Ten gevolge van een groot aantal maat
regelen van velerlei aard zijn de verhou
dingen tusschen het levende individu en
ziekte en dood sterk gewijzigd. Tal van be
smettelijke ziekten zijn, dank zij de mo
derne mogelijkheden als gevolg van beter
inzicht, in Europa aan banden gelegd en
beteugeld. Wel neemt in sommige Jaren
een griep-epldemle ineens ernstiger afme
tingen aan en ontstaat er daardoor een
teleurstellende top in het aantal sterfge
vallen, gedurende een bepaalde, gelukkig
meestal snel voorbijgaande, periode, maar
dit is niet te vergelijken met de erupties
welke men in vroeger eeuwen op het ge
bied van besmettelijke epidemieën kon mee
maken. Hoezeer de menschheid van vroeger
daar anders tegenover stond als de ge
meenschap van heden moge blijken uit het
volgende document.
De geschiedschrijver C. Commelln spot
op de volgende wijze over de voorzichtig
heid der Joden, die in 1664 bij het heer-
schen van een hevige pestepidemie te
Amsterdam die stad verlieten en naar
Beverwijk vertrokken.
„Die het vuur kan ontloopen is vrij van
branden." zegt hij. „Maar is het ru zoo
erg," zoo betoogt hij verder, dat or in dat
jaar 24.000 menschen stierven? Amster
dam heeft 300 straten en burgwallen eri in
sommige huizen wonen 3 en zelfs 4 gezin
nen. Als er in iedere straat of gracht per
dag maar een mensch sterft krijgt men
een totaalcijfer van 2100 in de week en het
is nooit hooger gekomen dan 1041".
Bedenken wij nu, dat Amsterdam toen
omstreeks twee honderdduizend Inwoners
had en dat er dus in dit epidemiejaar 12'/!%
der bevolking was overleden, dan staat
men zeer verbaasd wanneer men leest hoe
een beschaafd geschiedschrijver zulk een
ramp toch eigenlijk als een kleinigheid be
handelt. Daarop zou men in den tegen-
woordigen tijd toch wel anders reageeren!
De zuigelingensterfte ls evenais de sterfte
aan tuberculose in de laatste decenniën
sterk gedaald. De levensgevaren voor de
zwangere zijn tot een minimum terugge
bracht. In gevaarlijke beroepen worden
maatregelen van beveiliging zoo goed mo
gelijk doorgevoerd. Het gemiddelde ge
boortecijfer en het gemiddeld aantal kin
deren per gezin is dalende. Al deze factoren
werken samen om den levensduur van de
tegenwoordige menschen gemiddeld aan
zienlijk te verlengen. Helaas werken de ge
varen van het moderne snelverkeer hierbij
in remmende richting. De gemiddelde le
vensduur neemt dus toe. Daardoor is b.v.
het aantal 4050-jarigen per 100.000 in
woners thans veel grooter dan honderd
jaren geleden en ook de groep van boven
de 50 Jaar geeft een geheel ander aantal
te zien per 100.000 inwoners. Sterftesta-
tlstieken, handelende over ziekten, welke
aan bepaalde leeftijden gebonden zijn, heb
ben dus met deze verouderde leeftijdsbe
zetting rekening te houden.
De meest gunstige levensverhoudingen
zullen den levensduur kunnen verlengen
voor een kleiner of grooter aantal jaren,
maar eens zal de levensdraad worden door
geknipt. Onherroepelijk en onafwendbaar
komt eens voor elk levend individu het
einde van het aardsche leven. Geboorte
sluit sterven als onontkoombare conse
quentie in. Wanneer dus bepaalde ziekten
als doodsoorzaak afnemen of zelfs geheel
wegvallen, dan moeten wel andere ziekten
als doodsoorzaak toenemen. Zelfs al is me
nigeen geneigd het overlijden op hoogen
leeftijd door uiteindelijke slijtage der
weefsels als iets normaals berustend te
aanvaarden, toch zijn ook de ouderdoms
gebreken als verschijnselen van ziekte te
beschouwen.
Het is de taak van den geneesheer op zoo
gunstig en doelmatig mogelijke wijze le
vensverlengend op te treden en dus elke
levensbedreiging zoo doelmatig mogelijk te
bestrijden. Wanneer men het ziekteproces
tot stilstand of genezing kan brengen is dit
in alle omstandigheden de hoogste plicht.
Wanneer men het optreden van een ziekte
proces kan voorkomen arbeidt men nog
veel doeltreffender. Het kennen van de
oorzaak van een ziekteproces biedt daarbij
een van de allergewichtigste en allereerste
mogelijkheden van genezing en bestrijding
al Is meestal het kennen van de ziekte
oorzaak alleen nog niet voldoende voor het
behalen van de overwinning.
Al deze vraagpunten dringen zich aan
ons op, zoodra we ons verdiepen in het
kankervraagstuk en beschouwingen ten
beste willen geven over de sterk toegeno
men kankersterfte gedurende de laatste
vijftig jaren. Allereerst hebben we dan de
vraag te beantwoorden wat we onder kan
ker hebben te verstaan. Het menschelijk
lichaam is te vergelijken met een wereld
stad. waarin het volle leven in al zijn on-
derdeelen groeit en bloeit. Het is een we
reldstad, waarin gedurende den toestand,
die we gezondheid noemen, alle onderdee-
len in feillooze harmonie samenwerken tot
heil van het geheel. Een weermacht van
witte bloedlichaampjes en verschillende af-
weerlnrichtingen trachten onmiddellijk
schadelijke indringers te vernietigen; langs
bloed- en lymphvaten worden alle stoffen
gecirculeerd en gedistribueerd, die voor het
goed functioneeren van het geheel zoowel
als van de afzonderlijke wijken (hier de
organen) noodlg zijn. Tevens worden langs
deze en andere wegen de afvalstoffen ver
voerd die uiteindelijk bulten het stadsge
woel worden gedeponeerd. De magistratuur
zetelt in hart en hersenen en in de zenu
wen zoowel als in de klieren met z.g. in
wendige secretie beschikt deze over tele
foon- en telegraafdraden en stations van
waaruit onmiddellijk de noodlge bevelen
worden doorgezonden om den vrede en de
harmonie te bewaren. Dit wondere bouw
werk bestaat uit vele mllllarden cellen. We
kunnen deze in eenige soorten verdeelen.
Ter wille van de harmonische eenheid van
het geheel zijn er van alle cellen precies
zooveel aanwezig als toelaatbaar zijn en
respecteert elke celgroep het terrein van
zijn buurman. „Liever sneuvelen voor het
algemeen belang, dan de grens van mijn
gebied overschrijden" is de leuze van elk
weefsel, van elk orgaan en vredig leven
de buren en de wijken onafhankelijk van
rang of stand samen.
Helaas wordt deze schoone werkelijkheid
wel eens wreed verstoord en treedt heb
zucht en egoïsme in plaats van grens-
eerbiediging en altruïsme. Een bepaalde
cel of celgroep wordt oproerig, gaat zich
onevenredig vermeerderen en ei3cht meer
plaats op dan in het algemeen belang
wenschelijk en toelaatbaar is. Afweer
krachten blijken onmachtig, maar vol
argwaan staan de buren gereed zich zoo
goed mogelijk tegen de gevaren te weer te
stellen. Intussclien is daarmede het ont
staan van en gezwel weergegeven al is
hierbij het waarom en hoe nog niet aan
geroerd. We moeten hier nu principieel
onderscheid gaan maken tusschen de goed
aardige en de kwaadaardige gezwellen;
wel benigne en maligne tumoren genoemd.
Laten wij ter verduidelijking hiervoor
uitgaan van een bepaald onderdeel van 't
menschelijk lichaam en wel de vrouwelijke
borstklier of mamma. Deze is weer opge
bouwd uit weefsels, welke weer bestaan
uit cellen. Wanneer hierin zich nu een cel
groep overmatig gaat vermeerderen ont
staat een knobbel in de borst. Wanneer
zulk een knobbel de omgevende cellen en
weefsels alleen maar op zij duwt. doch nog
wel respecteert, dan is het een goedaardig
gezwel. Zulk een tumor is meestal gemak
kelijk te bewegen en goed afgrensbaar.
Het is een onplezierig, ontsierend bezit,
maar het evenwicht in het lichaam blijft
overigens intact. Zulk een goedaardig ge
zwel behoeft daarom in geen enkel op
zicht een gevaarlijke bedreiging voor het
leven te zijn. Het hangt in het algemeen
van de plaats en de uitgebreidheid van
een goedaardig gezwel af of dit levens
gevaar met zich mede zal brengen of niet.
Een goedaardig gezwel in de luchtpijp b.v.
zal al heel gemakkelijk stikkingsgevaar
kunnen veroorzaken en dan is er dus, on
danks de goedaardigheid toch een zeer
gevaarlijke situatie opgetreden! Zoo zou
den er nog vele voorbeelden gegeven kun
nen worden welke bewijzen, dat een goed
aardig gezwel toch gevaarlijk kan zijn of
worden. Ook een goedaardig gezwel be
hoort daarom volgens te regelen van de
kunst te worden behandeld. Meestal zal dit
op verwijdering door operatie neerkomen.
Heel anders en veel ernstiger wordt de
toestand wanneer zich een kwaadaardig
gezwel in een orgaan ontwikkelt. De op
roerige celgroep ls dan veel boosaardiger
en strijdlustiger. De zich vermenigvuldi
gende cellen doen weer een knobbel ont
staan. Maar nu groeien en woekeren zicht
bare en onzichtbare uitloopers de omge
ving in. Wecfselgrenzen worden niet meer
gerespecteerd; integendeel, ze worden door
boord; de omgevende weefsels worden ver
nield. het gezwel groeit gestadig, onbe-
hserscht en onbelemmerd in alle richtin
gen voort Het afweergeschut van het
lichaam staat machteloos tegen den boo
zen vijand. Zulk een kwaadaardig gezwel
bestaat uit levende cellen met een aparte
stofwisseling; hun stofwisselingsproducten
word-n in het lichaam opgenomen en vor
men een nieuw gevaar. En nog zijn wij
niet aan het einde van alle rampspoeden.
Terwijl een goedaardig gezwel plaatselijk
blijft, gaat op oen duur een kwaadaardig
gezwel zich verspreiden. Cellen van zulk
gezwel maken zich los en worden heel ge
makkelijk langs de lyrnpnwegen meege
voerd naar de klieren ln de omgeving. Deze
trouwe verdedigers van onze gezondheid
doen hun beët en houden de gezwelscellen
tegen. Wanneer levende ziektekiemen ln
de lymphklieren worden tegengehouden
ontstaat en strijd, waaruit meestal het
lichaam als overwinnaar te voorschijn
treedt. Zulk een strijd gaat meestal met
koorts en andere nuttige verschijnselen ge
paard J'aar wanneer gezwelscellen ln de
lymphklieren gevangen worden, dan gaan
ze er zich meestal rustig in nestelen en
vermenigvuldigen. Ze vormen nu ook hier
weer knobbels en tasten het klierweefsel
aan. Na eenigen tijd treft men dus in deze
vergroote klieren de typische gezwelscellen
in groot aantal aan We noemen dit hev
optreden van reglonalre kliermetastasen.
Weer maken zich cellen los en langs
ePbOtl
t luüjdts/i (t
HET ST. CATHARIN AG ASTHUIS.
II.
Het zal den lezer duidelijk zijn, dat de
graven van Holland het patronaatsrecht,
het recht van pastoorsbenoeming, over de
Pieterskerk uitoefenden. De kerk was ge
sticht naar alle waarschijnlijkheid op last
van Floris II en wel op oorspronkelijk
grafelijk' domein.
De overlevering vertelt, dat in 1228 Wil
lem II en in 1254 Floris V te Leiden wer
den geboren op het Gravenhof en in de
doopkapel der Pieterskerk werden gedoopt.
Er bestaat geen enkele grond om die over
levering te bestrijden. Een andere overle
vering deelt mede, dat Willem II ter ge
legenheid der geboorte van Floris V een
nieuw altaar aan de Pieterskerk zou heb
ben geschonken, en dat op het groote al
taarblad later het bekende tijdvers van
Jan van Hout boven de meest Westelijke
poort van het Stadhuis zou zijn gebeiteld.
Of dat laatste juist is, weten we niet, doch
het is niet onwaarschijnlijk, want het
staat, volgens een onderzoek van wijlen
dr. Overvoorde vast-, dat de zwarte steen
boven de stadhuispoort inderdaad uit de
Pieterskerk ls gekomen. De waarschijnlijk
heid zou nog grooter worden, wanneer men
op dezen steen de sporen van de vijf
kruisjes kon vinden, die in elk altaarblad
aanwezig moeten zijn.
Voor ons is evenwel de hoofdzaak, dat
de graven van Holland zeer nauw bij het
kerkelijk leven van Lelden waren betrok
ken.
Eenerzljds om een erfelijke schuld der
dankbaarheid te toonen aan de wapen
broeders bij de kruistochten, anderzijds om
het aanzien van Leidens kerk te vergroo-
ten, en wellicht nog uit andere overwe
gingen, gaf Floris V in 1268 de Pieters
kerk aan de Duitsche Orde, die hier een
Commanderij vestigde. De naam Heeren-
steeg en Commandeurspoort zijn nog late
herinneringen aan de vestiging der Duit
sche Orde te Leiden.
Als de door Van Mieris geciteerde ge
schriften uit de Privilegiën der Stad Lei
den en uit de Archieven van het St. Ca-
tharinagasthuis echt zijn wij moeten
dezen slag om den elleboog houden, omdat
er ln de Middeleeuwen wel eens min of
meer vroom bedrog werd gepleegd rees
er tusschen de Heeren der Duitsche Orde
en het St. Catharinagasthuls in het mid
den der 14de eeuw een geschil. Wij heb
ben al medegedeeld dat bij een brand van
1275 alle boeken en bescheiden betrekking
hebbend op de stichting verloren zouden
zijn gegaan. Nu werd oudergewoonte het
recht van Kapelaansbenoeming door de
heeren van Steinvoorde gehandhaafd.
Doch in 1368 verklaarde Heer Jacob, Cu-
reit van St. Pieter, onder welks parochie
het gasthuis hoorde, dat de kapelaansbe
noeming hem toe kwam en het gasthuis
afhankelijk was van de Duitsche Orde. Hij
trad in overleg met den Landcomman
deur der Duitsche Orde, die zijn zetel had
in Utrecht, en beiden benoemden, zonder
Steinvoorde of het verdere bestuur er ln
te kennen, een nieuwen kapelaan.
Schriftelijke getuigenissen, om hierte
gen met goed gevolg op te kunnen treden,
bestonden niet meer, terwijl men zich al
leen kon beroepen op de overlevering
sinds 1125.
De regeering der stad bemoeide zich
met het geval en liet verschillende zeer
oude lieden voor zich verschijnen teil
einde hun getuigenis te hooren. Deze ver
klaarden allen, dat de heeren Van Stein
voorde sinds menschenheugenis „stichters
ende collateurs of gevers" waren, 't Werd
intusschen een langdurig proces, want
eerst in 1390 deelde de Landcommandeur
Gerrit Splinter uiten Eige afstand van
zijn eisch en werden de zaken nader ge-
regëld.
Dat neemt niet weg, dat er toch weer
een geschil ontstond. De Duitsche Heeren
achtten zich op den duur toch nog in hun
rechten verkort en ontvingen ook minder
baten van de stichting, dan waarop zij
meenden aanspraak te hebben. Deze zaak
werd in 1441 in der minne geschikt.
Intusschen was de beteekenis van het
Gasthuis voor de groeiende stad steeds
toegenomen. Het was na het uitsterven
der Van Stelnvoorde's geheel onder toe
zicht van Regenten gekomen, onder op
pertoezicht van het Stedelijk Bestuur,
waaraan rekening en verantwoording
moest worden afgelegd. Het werd steeds
van meer belang als ziekenhuis voor de
armen en in 1401 kwam de Magistraat
met de heeren van de Duitsche Orde over
een dat het een eigen begraafplaats zou
mo^en hebben, die hoogstwaarschijnlijk
vlak ten Oosten der tegenwoordige Waal-
sche kerk heeft gelegen.
De stad steunde de instelling door keu
ren en inkomsten en curiositeitshalve
maak ik even melding van een beschik
king uit 1455, „dat zij de verbeurd ver
klaarde varkens, die op de straten, kerk
hoven of vesten weidende bevonden wier
den met den schout half deelden; ook de
stukken boter die te licht ter markt kwa
men, of van een puistigen boer, wanneer
de verkooper of verkoopster geen stroo-
wisje op 't hoofd hadt, alsmede alle eed
waren op de markt afgekeurd, wierden
ten voordeele van 't Gasthuis verklaard".
Dergelijke mededeelingen geven ons te
gelijkertijd een kleinen blik op de betrek
kelijke zorgeloosheid van de boeren bin
nen de stadsmuren en van de min of
meer hygiënische gewoonten, welke men
er op nahield. Tevens zien wij dat er reeds
een soort primitieve keuringsdienst op
eetwaren bestond.
N. J. S.
bloedsbaan en verdere lymphwegen kun
nen deze allen nu op transport worden
gezet naar alle mogelijike deelen van het
lichaam. In welhaast alle andere organen
van het lichaam kunnen de gezwelscellen
van de oorspronkelijke of primaire haard
zich nu gaan nestelen, telkens weer nieuwe
gezwellen, metastasen of zaailingen vor
mend. Zoo verspreidt de kankerhaard zich
uiteindelijk door het geheele lichaam. Soms
verloopt dit geheele dramatische proces in
enkele maanden, soms zien wij schijnbare
stilstand of zelfs teruggang; soms ook gaan
maanden en jaren van onnoemelijk veel
leed voorbij waarna ten slotte de dood als
een ware verlossing van veel tragisch lij
den de rust brengt waarnaar tijdens het
leven tevergeefs werd uitgezien. Begrijpe
lijk is het daarom dat steeds weer de
menschheid reikhalzend uitziet naar en
dringend roept om middelen die ons in
staat stellen dezen meedoogenloozen vij
and doeltreffender dan tot nu het geval is
te bestrijden.
Het beeld van den onbehandelden, aan
zich zelf overgelaten kankerlijder, zooals
ik u dat hierboven schetste is droef en
somber. In den volgenden brief zullen ge
lukkig de lichtpunten naar voren kunnen
worden gebracht, die dank zij de moderne
behandelingsmogelijkheden in elk stadium
van de2e ziekte bestaan.
P. N. N.
LYRISCHE TAPIJTEN.
Een Engelsche firma is op het idee ge
komen de door haar te leveren tapijten
van dlchtspreuken te voorzien. Bij voor
keur zullen de klassieken worden genomen
en wel citaten, die betrekking hebben op
het huwelijksleven. Zeer terecht verwacht
men, dat getrouwde menschen de beste
afnemers van tapijten zullen zijn.
De tapijtenfabrikant ls de plank niet
mis, als hij zich van dit systeem veel voor
stelt. Het overkomt iemand niet lederen
dag, dat hij om zoo te zeggen aan groote
dichters ongestraft zijn voeten mag af
vegen. En dan de keuze, die de ontwerpers
kunnen doen. Er wendt zich bij voorbeeld
een generaal tot de firma, die ter gele
genheid van zijn vijfentwintigjarig huwe
lijksfeest zijn gade een mooi Britsch
vloerkleed wil cadeau doen, en men stuurt
hem direct een tapijt thuis, waarop Oscar
Wilde's uitspraak voorkomt „De generaal
was een man des vredes, behalve in zijn
huiselijk leven". Of wel een bekroonde
schoonheid treedt ln het huwelijk met
een volslagen onbekend heer, die er niet
op aankomt. De firma zendt een tapijt
met, Shakespeare onsterfelijk „Zwakheid,
Uw naam is vrouw."
Voor zekerheid van plaatsing
dezer kMae advertentüsn, gelieve men
deze den dag van tevoren aan te bieden.
Drukwerken op adverten
ties worden niet
doorgezonden.
OUDERWETSCHE
mahonie leuningstoelen,
fauteuils, stoelen, vergulde
spiegels, ronde tafels en
andere oudheden te koop
gevraagd. Solled adres.
Brieven Bur. v. d. Blad
onder No. 7172k.
late HYPOTHEEK
Gevraagd f. 3200 als eerste
hypotheek op wel- en
teeiland, met zeer veel
overwaarde. Aanbieding m.
brieven onder letter B.,
aan W. v. BEELEN Czn..
Kerkstraat. Katwijk a/d.
2000 GULDEN
Gevraagd t. 2000, liefst
Ven particulier. Maande-
lljksche aflossing. Ruime
overwaaide. Goede rente.
Brieven Bur. v. d Blad
onder No. 8066 k.
TEGELS
Gevraagd ongeveer 2000
crêmc of geele wandtegels
200 blauwe m. ronde kaftt
200 blauwe stippen. Prijs
per 100 stuks.
Brieven Bur. v. d. Blad
onder No. 7973 k.
boekhouden
117 geslaagden voor de
examens „Handelskennis
L O" Federatie" <Mer-
Gurlus) „Vereenlglng van
Leeraren", Condities f. 5,_
S, mud. per wekel. lesuur.
A, JANSEN. Ksmerlingh
Onneslaan 16 (Kerkplein)
Lelden Tel 2811. Inlich
ten. bjjhouden. controloe-
rén. adviezen.
PEENZAAD
aangeboden (Amst. bak)
soortechtheid on klcm-
icracht gegarandeerd, prijs
cocurreerend door NIC.
BOS. Achterweg 22. Kat
wijk a. d. Rijn Tel. 142.
DEKKLEEDEN
té hUUr.
Oude Singel 94.
GRATIS
kan niet. Maar wel 16 et.
knippen voor werklozen.
Jongen* 10. 12V& en 15 ct.
Werkenden 26 öt. knippen.
Dipl. van kapconoours Be
leefd aanbev,.
I. MECHELSE, Haar
lemmerstraat 187 (t.o.
Bicslot)
POOTERS
Friesche en Zeeuwscho
Poters. Eerstelingen,
Eigenheimers. Red Star.
Bevelanders ene. Gekeurd
en ongekeurd. Tevens
pulkbaste consumptie
aardappelen tegen conour-
reerende prijzen.
A. VAN EG MOND Wzn.
Bandtlaan No. 19. Rljns-
bung.
KATWIJK AAN ZfcE
Hand- en machlnoles ln
naaien, breien, stoppon
enz. voor kind. van 7—14
Jaar. 20 ct. por week.
Boven 14 jaar 30 ot.,
van 79 uur 's av.
MeJ HENNY, Gedipl.
Onderw.. Badstraat 1.
150 M3. GRATIS ZAND
halen. Te bevragen bil: M.
ÜGBLê-
de raad en beug
dijk. Kerkhofpad
Noordwijk,
37,
AUTOSLOPERIJ
en handel ln 2e h. auto's.
Valkenburgsohoweg, bij
Leidpn. Tel. 2302, Schitte
rende wagens ln voorraad.
Ons devies: grote omzet
door lage prijzen.
GEZELLIGE ZAAL
Zoekt u een Intieme zaal
voor uw bruiloft? Wilt u
clubavonden en vergade
ringen doen slagen? Komt
u dan eens kijken naar
zaal Langebrug 39. Plano
Tooneel. Billijke prijs.
FOTO-WAALEWIJN
Haarlemmerstraat 26. bi)
dc Turfmarkt. Geeft één
18 x 24 vergrooting bij 8
fotokaarten vanaf f. 1.60.
Februari 1936.
AUTOBANDEN
Te koop, 4 st. prima
autobanden compleet 32 x
4\6; Drlew. bakfiets, dpos
rijwielsnlj-Ijzer; balhoofd
(mU-lJzer; wlelrlohter}
bankschroef, enz.
B. VIS, Émmalaan 14,
Alphen a. d. Rijn.
PIANOLEERARES
heeft nog enkele uren be
schikbaar zoowei voor
eerstbeglnnenden als meer
gevorderden. Speciaal voor
kindoren aangename me
thode. Billijke condities.
Brieven Bur. v. d. Blad
onder No 7874k.
lessen
Vertaalwerk, toezicht op
huiswerk. We U. O. u
steunt tevens de werkzoe
kende afgestudoerden.
J. J HERMANS, Prins
Hcndrlfclaan 1.
TOILETSPIEGEL
Te koop, een nieuwe
eikenhouten toiletspiegel.
Aloölaan 49. Leidon.
Konijnenliefhebbers
Wenscht gij zware of ver
beterde rassen? Ter dek
king mijn bekroonde ram
men. Sluit u aan bij Ko-
bero. Ruim 260 leden. In
lichtingen voor Lêiden ea
omstreken
P. VINTOBS, Morsch-
weg 137.
J. KOOLEN
bericht do ontvangst van
een keurige collectie zo
merstoffen. welke in
eiken kleur en tot eiken
prijs geloverd worden, al
les onder langd. garantie.
Aanbevelend.
Garenmarkt 16.
HET VOORJAAR
nadert! WU vervaardigen
gaarne uw Japonnen,
mantels enz. Billijke prij
zen. Mej A. BONNËfr.
Langegrach't 75. Zonne-
veidstraat 2, Tel. 3590.
A. A. OBER
Rechtskundig Adviseur,
Tulpenstraat 12 (Heeren
straat). Kantooruren van
11—1 on van 7—9, Zater
dag 2—8 uur. Behandelt:
Kantongerechtezaken, in
casseert achterstallige vor
deringen. Incasso's. Infor
maties. Contracten.
Rechtszaken, Recherche.
Admlnlstratlën
PIANO
Te koop: Duitsche plano,
merk Fl. Adam Crefeld.
voor f 45.en burcau-
ministre Voor f. 7.50. Te
zien: Rijnsb.singel lb.
Goedkoop Timmerhout
Vloer-, kroel- sponntng-
dclen. ribben, latten enz.,
koopt u het goedkoopst
bij „De Concurrent",
Houthandel, deuren- en
trlplcxhandel, Telef. 2820.
Heerengracht 9— 11. b. d.
Nieuwe Rijn.
Duitsch en Engelsch!
Grondig© les met succes
Duitsch en Engelsoh, voor
35 ct. per uur. Kennis ls
macht!
Brlevon Bur. v. d. Blad
onder No. 30l4k.
TANDTECHNIKER
Ppeclaliteit ln kunsttan
den en gebitten. Billijk
tarief.
Brieven Bur. v. d. Blad
onder No. soilk-.
PIANO
Wegens overcompleet,
goede Ibach plano te huur
voor f. 3.50 per maand. Te
bezichtigen:
Zoeterw. Singel 53.
KINDERWAGEN
met kogellagere, babybox,
wieg en fietsmandje te
koop Adres:
NicuW6traat 34.
SCHOENMAKERIJ
Horenzolen met gummi
hakken 90 cent. Dames-
zolen met gummihakken
70 ct. Herengummihakken
30 ets. Damesgummlhak-
ken 23 ct. Dameszolen 65
ets. O. P KOK. Kraaier-
atraat 9.
A. M. ZANDVLIET
Aardappclonhandel, schip
„Het Leeuwtje", O. Singel
t.o, 210. Pauwbvug. Ver
koop gekeurde legpoters
en pulko oet Aard tippelen.
Brlelsche Eigenheimers en
Zeeuwsche Blauwen, pulkl
Beleefd aanbevelend
LUCHTKETELTJES
voor aquaria f. 1.45; geheel
compleet met slang en
ultstroomor f. 1.80. Aqua-
rlumtr'-"■«•s éo x 25 c.M.,
hoogte 90 c.M. f. 1.90.
Steeds voorradig Snja,
Ibesco en Corla lucht
pompjes. celluloid filters
enz. L. J. DEN HOLDER.
Janvosseneteeg 56.
ORGEL
Aangeboden, een zoo goed
als nieuw eiken 5-spel
AeoJus orgel met 17 reg.
Brieven Bur. v. d. Blad
onder No. 7997k.
PRIMA PETROLEUM
4 5 ct. por liter. Nergens
beter.
Oude Singel 94.
WAARSCHUWING!
Laat uw scharen cn mes
sen niet verknoeien door
hen die m|)Ü naam mis
bruiken maar brengt uw
slhpwerk bij het van ouds
bekende adres:
H KE88EBOOM. Sloü-
steeg, Slonhof, Haarl.str.,
t.o. de „Bata".
f. 1 PER WEEK
Betere meubelen, bedden,
doken» en karpetten tegen
lagere prijzen vanaf f.1,—
per week Onze bekonde
spaarboekjes met, koiting
zijn weer verkrijgbaar.
Burgstecg 5,
H.H. HUISEIGENAREN
Ondergeteekende vorrioht
alle voorkomende met-sêl-
tegel- en timmerwerken,
tegen scherp concurree-
rende prijzen. Speciaal
voor het betegelen vr.n
I vestibule's, gangen, keu
kens en W.C.'s.
C. v. d. LELIE, Lam
menschans weg 65.
PERZISCH TAPIJT
Wegens overcompleet, van
f. 300 voor f. 125. „Glore-
van Herez", grootto 2 87
M. x 3.66 M.
Frederik Hendriklaan 1,
Oegstgee6t.
NAAIMACHINES!
Het nieuwste model sa-
lonkastmeubel. koopt gij
bij ons tegen den laagsten
prijs vanaf f. 115. Veritas
salonkast. ringspoel l 140
Alléén le klas fabrieken.
v.h. WESTDORP en Co.,
Morschstraat 41.
Meubelreparatiën
Ovortrokken, opnieuw
stoffeeren van alle meu
belen tevens meubelrepa-
ratlöri. Eiken huiskamer
ameublement f. 29 2
moderne ernpauds met 4
stoelen, bokleeding naar
keuze vanaf f. 35.—. En
gelsche damesfauteulltjea
f 6.90. Adres:
J KOOREMAN, Lange
Diefsteeg lla.
Motorbakfietsen.
Vier prima carriers, met
nieuwste type motoren
1935. Alle zijn Ingebouwd
en zeer zuinig in benzine-
«ebrulk. laagste belasting.
Pracht wagens. Prijzen
uiterst laag.
Leldscheweg No. 5,
Voorschoten.
S—4
