Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 8 Februari 1936
FINANCIEEL OVERZICHT.
VISSCHERIJBERICHTEN.
Goudverschepingen van Amerika naar
Europa Nieuwe propaganda actie der
Amcrikaansche inflatlonisten Gunstiger
stemming voor den Franschen franc
Verdere verruiming van de Nedcrlandsche
Geldmarkt Het officieele disconto weer
2'/t „Devaluatie-relletjes" op de Am-
sterdamsche Beurs Speculatieve koers
stijging van de Cities Service.
Voor het eerst sinds langen tijd hebben
In de afgeloopen week weer goudversche
pingen plaats gevonden van Amerika naar
Europa. Vooralsnog ls deze goudafvloelïng
nog van bescheiden omvang geweest; of
zij weldra grooter zal worden, zal afhan
gen van de vraag, of de motieven, die aan
het wantrouwen in den dollar ten grond
slag liggen, door de toekomstige ontwik
keling in de Ver. Staten al dan niet ge
rechtvaardigd zullen worden. Zooals wij
reeds in ons vorig overzicht uiteenzetten,
is de daling van den dollarkoers, die de
goudverscheplngen naar Europa mogelijk
heeft gemaakt, het directe gevolg van de
vrees voor Inflatie en een in een ver
der verschiet liggende eventueele ver
dere devaluatie van den dollar. De gebeur
tenissen tn de laatste week hebben deze
vrees eerder versterkt dan verkleind. Het
verzet tegen de plannen van President
Roosevelt, om tenminste een deel van de
extra uitgaven der regeering uit hoofde
van de „bonus-bill" en den steun aan den
landbouw te doen dekken door het heffen
van nieuwe belastingen, is reeds in
scherpe vormen aan den dag getreden.
De voorstanders van inflatie, d.w.z.
degenen, die de reeds goedgekeurde en
alsnog voor te stellen regeenngs-ultgaven
eenvoudig door vergrooting van den geld-
omloop willen „financieren", trachten,
een gemeenschappelijk „front" te vor
men. Reeds is een programma ontworpen,
welks uitvoering een uitbreiding van de
geldcirculatie met 5 tot 7 milliard dollar
tengevolge zou hebben.
In de eerste plaats wordt stemming ge
maakt voor het denkbeeld, om de uitkee-
ring aan oud-strijders toch te doen ge
schieden in contanten, ln plaats van in
obligatiën ter waarde van 50 dollar elk,
waarvan een deel allicht niet ter verzil
vering zou worden aangeboden. Boven
dien wil men de ongrondwettig verklaar
de „processingtaxes", waaruit de land
bouwsteun tot dusverre grootendeels ge
financierd werd, niet door andere be
lastingen vervangen, maar ook hiervoor
nieuw geld „creëeren"; het liefst zouden
de extreme Lnflationisten maar een geld-
regen over de geheele bevolking uit
strooien, ln de vaste verwachting, dat
hierdoor de „koopkracht" der bevolking
zou worden vergroot. Zonder ons te ver
diepen ln theoretische bespiegelingen over
de gevaren van een uitbreiding der geld
circulatie boven de behoeften, willen wij
alleen wijzen op de gevolgen van de toe
neming van den geldomloop in Duitsch-
land tijdens de inflatie-periode, toen
iedereen zich letterlijk ln millioenen
„baadde", maar vele millioenen, zelfs
milliarden en blllloenen, noodlg waren
om een enkel brood te koopen. Natuurlijk
staat men er in Amerika heel wat betei
voor dan Dultschland aan het begin van
de inflatie-periode; dit zou er echter al
leen toe lelden, dat de gevolgen van de
inflatie er zooveel te later aan den dag
zouden treden en wellicht iets gematigder
zouden zijn. al is een valuta, eenmaal op
een hellend vlak geraakt, moeilijk meer
te stuiten. In principe zou men echter on
vermijdelijk voor dezelfde omstandighe
den komen te staan.
De Amerikaansche inflatlonisten wijzen
in hun popaganda op de groote goud- en
zilvervoorraden, die ongebruikt in de Ver.
Staten liggen opgestapeld en die dus zoo
gemakkelijk de basis voor een grootere
biljettencirculatie zouden kunnen vormen.
Zij vergeten daarbij, dat de toeneming
van de Amerikaansche goudvoorraden
Vrijwel geheel te danken is geweest aan
de toevloeiing van kapitalen uit andere
landen. Deze hebben in Amerika een toe
vlucht gezocht, juist omdat zij vertrou
wen hadden in de stabiliteit van den dol
lar. Blijkt dit vertrouwen misplaatst te
zijn geweest, dan zullen deze kapitalen
niet in Amerika blijven, maar naar andere
landen worden overgebracht, die men op
dat oogentolik meer vertrouwen schenkt.
Wanneer men ziet, dat alleen reeds de
propaganda voor inflatie tot een terug
trekking van buitenlandsch kapitaal leidt,
dan kan men zich voorstellen, welk een
omvang de kapitaaluitvoer zou aannemen,
indien de door de inflationisten gepro
pageerde denkbeelden teir uitvoer zouden
worden gebracht.
De aanzienlijke dollarverkoopen, die de
laatste week hebben plaats gehad, spro
ten trouwens niet alleen voort uit het
repatriëeren van buitenlandsch kapitaal,
Er schijnen ook van Amerikaansche zijde
zelf vrij groote bedragen aan dollars naar
Europa te zijn overgeheveld. Hieruit kan
worden afgeleid, dat men in bepaalde
kringen in Amerika de gevaren van het
inflatie-streven wel degelijk beseft. Ver
moedelijk houdt men er hierbij rekening
mede, dat politieke overwegingen vele
congresleden, die eigenlijk tegen inflatie
gekant zijn, ervan zullen weerhouden,
vóór de natuurlijk impopulaire belasting
voorstellen van President Roosevelt te
stemmen, vooral met het oog op de over
een jaar plaats vindende nieuwe verkie
zingen. Worden de belastingvoorstellen
afgestemd, dan blijft et voor de regee
ring wel geen andere keus over dan finan
ciering van de uitgaven door vergrooting
van staatsschuld, resp. creëering van
nieuwe ruilmiddelen. Het streven van
President Roosevelt, om de regceringscre-
dieten tot steun aan het bedrijfsleven
met 1 milliard dollar te verminderen,
houdt ongetwijfeld verband met den
wensch, tegenover de verdere verzwaring
van de lasten der schatkist tengevolge van
de onwettigverklaring der landbouwwet-
gevtag den druk van andere steunmaat
regelen tenminste te verlichten.
Door de goudzendingen uit New York is
de daling van den dollar voor het oogen-
blik tot staan gekomen: zelfs is een licht
herstel ingetreden. Het grootste deel van
het Amerikaansche goud is naar Frankrijk
gegaan, hoewel het uiteindelijk niet voor
dit land, doch voor het Britsche Valuta-
Egalisatiefonds bestemd was. De herle
ving van het wantrouwen in den dollar is
aan de koersontwikkeling van den frank
des te meer ten goede gekomen, omaal
ook de terugkeer van de blnnenlandsche
politieke rust in Frankrijk kalmeerend
heeft gewerkt. Dientengevolge heeft de
koersdaling van Fransche staatsfondsen
eveneens voor een lichte verbetering
plaats gemaakt, en zelfs heeft een nieuwe
emissie, die van Fr. 900 millioen 5":
premie-obligatlën van het Selne-Depar-
tement, een goed onthaal gevonden,
zoodat bij de toewijzing een reductie op
de inschrijvingen moest worden toegepast.
Dit vergroot de kans, dat de Fransche
regeering hoar leeningsbehoeften in het
land zeil zal kunnen dekken, wanneer
men niet tot overeenstemming mocht
komen over het sluiten van een leening to
Engeland, waarover ernstige onderhande
lingen gaande zijn.
Behalve Frankrijk heeft ook ons land
een bedrag aan Amerikaansch goed ont
vangen dat in den eerstvolgenden week-
staa van de Nederiandsche Bank zal
worden verantwoord. De laatst gepubli
ceerde weekstaat gaf ook reeds een stij
ging van den goudvoorraad met ca. f. 2
mil'.ioen te zien; vermoedelijk is dit goud
echter weer uit Londen afkomstig ge
weest, daar noch de dollar, noch de franc
de vorige week een koers had bereikt,
wjerop goudtovoer ln ons land loonend
wns Met een totaalbedrag van f. 0/0.7
millioen is de goudvoorraad van de Ne
deriandsche Bank thans weer ca. f. 129
millioen hooger dan etad September j.l.
toen de laagste stand van het vorige jaar
bereikt was.
De aanzienlijke vermeerdering van den
goudvoorraad onzer circulatiebank is uit
den aard der zaak gepaard gegaan met
een gestadige verruiming van de geld
markt Dit heeft de Nederiandsche Bank
aanleiding gegeven, haar rentetarieven
herhaaldelijk te verlagen. Het officieele
disconto, dat in het begin van dit jaar
nog 3'/ibedroeg (tegen een hoogste no
teering van 6°/» in het najaar 1935) en dat
half Januari reeds tot 3% was verlaagd,
ls ln de afgeloopen week opnieuw met een
half percent gereduceerd, zoodat 't thans
weer het lage peil vaiCj2'/i% heeft bereikt.
En ook thans nog bestaat er een ruime
marge tusschen de noteeringen op de open
markt en de officieele rentetarieven. Par
ticulier disconto noteert 1 5/8 a 1 7/8
geld op prolongatie is a 2% ruim verkrijg
baar, terwijl dagelijks opvraagbaar geld
a 1% ruim wordt aangeboden. De verdere
verruiming van de geldmarkt na de dis
conto-verlaging is des. te opmerkelijker,
omdat de stortingen op de nieuwe Staats-
leening de onttrekking van een belangrijk
bedrag aan de markt met zich moeten
hebben gebracht. Hirtegenover moet dus
nieuwe toevloeiing van kapitaal hebben
gestaan, hetzij afkomstig uit het buiten
land, dan wel beschikbaar gesteld door
krngen, die zich tot dusverre to verband
met vrees voor nieuwe verwikkelingen van
uitzetting hunner middelen hadden ont
houden.
'Zoowel uit de verdere daling van de
geldkoersen als uit. de stabiliteit van den
gulden ten opzichte van andere valuta's
blijkt wel, dat de rede van oud-Minister
Steenberghe op den R.-K Landdag, waar
in deze devaluatie bepleitte, naar buiten
weinig invloed heeft gehad. Onder vroe
gere omstandigheden zou een dergelijke
pleitrede ongetwijfeld nieuwe onrust op de
wisselmarkt hebben doen ontstaan. Dat
deze ditmaal is uitgebleven, mag wel wor
den beschouwd als een duidelijke aanwij
zing van het vertrouwen, in de valuta-
politiek onzer regeering en de krachtige
positie van de Nederiandsche Bank, die
haar in staat stelt, den gulden met succes
te verdedigen, zoolang de wil tot hand
having van de stabiliteit bij de verant
woordelijke instanties aanwezig is.
Op de Amsterdamsche effectenbeurs was
de invloed van de devaluatie-rede van den
heer Steenberghe wel degelijk waar te ne
men. Op den eersten beursdag. nadat deze
rede was gehouden, kon men zelfs van een
devaluatie-stemming" spreken, tot uiting
komend ln een plotselinge groote vraag
naar aandeelen, gepaard gaand met een
flauwe houding voor obligatiën. Lang
heeft deze stemming echter niet aange
houden.
Het „relletje" op de obligatiemarkt liep
al gauw dood op vraag van beleggers, die
van het lagere koerspeil profiteerden, om
hun portefeuille aan staatsfondsen aan
te vullen. Toch bewegen de 4% Nederiand
sche staatsleening zich nog aanmerkelijk
beneden het peil. waarop de nieuwe 4%
leening is uitgegeven en ook de Indische
soorten en de binnenlandsche gemeente
en provinciale leenlngen hebben hun koers
verlies nog niet geheel kunnen inhalen.
Daartegenover zijn de meeste doüar-
obllgatiën van Amerikaansche onderne
mingen (Cities Service, spoorwegbonds
enz) ta de afgeloopen week nog in koers
opgeioopen. Wel viel er telkens van de
zijde van het Nederiandsche publiek een
neiging te constateeren, zijn bezit aan dol-
larobligatiën van dc hand te doen wegens
de onzekere vooruitzichten van den dol
lar maar het hieruit voortspruitende aan
bod werd meest grif opgenomen, ten deele
door nieuwe vraag uit Nederland zelf, ten
deele ook door de arbitrage. Eerst tegen
het einde der week, toen winstnemingen
een druk op de New-Yorksche beurs uit
oefenden, kreeg ook hier het aanbod de
overhand, zoowel in Amerika-ische obli
gatiën ais ln aandeelen Van Amerikaan
sche ondernemingen, die in de eerste helft
der week bijzonder levendig verhandeld
waren.
Tot de laaggeprijsde Amerikaanswie
shares, waarin het speculatief aangelegde
deel van ons publiek den laatsten tijd
weer .gaarne opereert, behooren in de
eerste'plaats die der Cities Service Co. De
vooruitzichten van deze onderneming, oor
spronkelijk een openbaar nutsbedrijf, dat
echter eveneens groote petroleumbelan-
gen heeft, worden reeds sinds geruimen
tijd veel gunstiger beoordeeld. In de eer
ste plaats hoopt men nog altijd op een
gunstige beslissing van het Hoogste Ge
rechtshof ln een proces, dat een der nuts
bedrijven tegen de autoriteiten op zijn ge
bied aanhangig heeft gemaakt, en welks
resultaat voor alle openbare nutsbedrijven
in de Ver. Staten van groote beteekenis
zal zijn. Bovendien echter is de verbete
ring in de Amerikaansche petroleumin
dustrie voor de Cities Service Co. in het
hijzonder van belang, omdat zij, naar men
hoopt, hierdoor ontslagen zal worden van
de noodzakelijkheid, om omvangrijke af
schrijvingen toe te passen op haar petro-
leumbezlttingen, die allesbehalve conser
vatief zijn gewaardeerd.
In de jaren der hoogconjunctuur heeft
de Cities Service haar uitbreidingen maar
gefinancierd door de uitgifte van obliga
tiën, welke geleidelijk meer het karakter
hadden gekregen van de ln alle bedrijfs
risico's deelende aandeelen dan van een
vordering, waartegen voldoende onder
onderpand aanwezig was. Nu door de alge
meens opleving in de Ver. Staten 't open
baar nutsbedrijf betere resultaten belooft
te zullen opleveren en tegelijkertijd ook
het petroleumbedrijf er gunstiger voor
komt te staan, kan de positie zoowel van
aandeel- als van obligatiehouders opti
mistischer worden beoordeeld. Zooals ge
woonlijk ls de beurs echter wel heel hard
van stapel geloopen met het verdiscontee-
ren van de verbetering. Het speculatieve
karakter van de koersstijging blijkt wel
duidelijk daaruit, dat de aandeelen, die
ln 1935 op de Amsterdamsche beurs een
laagste noteering van 7/16 dollar (a f2.50)
bereikt hadden, ln de afgeloopen week
tijdelijk het niveau van 4 dollar hebben
overschreden. In omstreeks een jaar tljds
is de koers van dit fonds dus meer dan
vernegenvoudigd.
Op de locale markt hebben van de „de
valuatie-vraag" in den aanvang der week
vrijwel alle fondsen geprofiteerd, het
meest echter wel aandeelen Koninklijke
Petroleum, die vooral van Parijsche zijde
gevraagd waren, evenals trouwens de an
dere Nederiandsche aandeelen, die op de
Parijsche beurs officieel worden verhan
deld (Philips, Amsterdam-Rubber en sinds
korten tijd ook Handelsver. „Amsterdam")
Toen de op de beurs tot uiting komende
valuta-onrust geen weerklank bleek te
vinden op de wisselmarkt en ook de geld
markt gemakkelijk bleef, kwam de over
dreven belangstelling voor aandeelen spoe
dig tot staan. De koerstozinklng te New-
York droeg er vervolgens het hare toe bij,
om het enthousiasme te temperen, met
het gevolg, dat de aanvankelijke koers
winst geheel of voor een goed deel ver
loren ging.
Factoren, die de afzonderlijke afdeelm-
gen hadden kunnen beïnvloeden, waren
er slechts weinig. Zoo werden er geen
nieuwe belangrijke afdoeningen van sui
ker door de N.I.V.A.S. gemeld. Wel trek
ken de berichten over voorbereidende be
sprekingen tusschen de Engelsche regee
ring en de onze, teneinde de totstandko
ming van een nieuwe Internationale sui
kerconventie te bevorderen, de aandacht.
Het is echter nog onzeker, of men er ln
zal slagen, de moeilijkheden te overwin
nen, welke moeten worden opgelost, wil
het nut hebben, een internationale con
ferentie bijeen te roepen. Rubberaandee-
len werden gesteund door de prijshouden
de stemming op de rubbermarkt die nog
altijd profiteert van de regelmatige aan-
koopen van Amerikaansche verbruikers.
De tabaksafdeeling verkeert in afwachting
van dc resultaten van onderhandelingen
over verdere compensatie-zaken met
Duitschland. terwijl van scheepvaartwaar
den Koninklijke Boot nog onder den in
vloed verkeerden van de weinig hoopvolle
DE TREILVISSCHERIJ.
(Van onzen Visscherij-medewerker).
Maandag was weer, zooals we dat de
laatste weken te IJmuiden gewend zijn,
een dag van zeer ruime aanvoeren. Alle
soorten schepen brachten hun gevarieer
de ladingen aan de markt; motorloggers,
kusttreilers, noordbooten, beugers. Deen-
sche snurzevaders, haringvisschers. En
daar de vangsten over de geheele linie
ruim waren, had de versche vischhandel
geen reden tot klagen.
Met de prijzen was het echter aller
droevigst gesteld. Tong bracht ongeveer
50 ets. per kilo op; hierdoor was het voor
de loggers, wier hoofdvangst tong is, on
mogelijk om Ioonende reizen te maken.
Groote schol was vrijwel waardeloosf.5
a f. 6 per kist voor een vischsoort, die
anders het 4 a 5 dubbele opbrengt. La
dingen visch, die anders ruim f. 1000 op
zouden brengen, konden nu amper f. 600
halen.
Het zijn wel zeer bedroevende resul
taten, die tot nu toe dit jaar behaald
zijn. Januari en Februari gaan voor de
beste maanden, voor de treil visscherij,
door. Men vraagt zich in reederskringen
thans dan ook af, wat het straks moet
worden als de slechtere voorjaarsmaan
den komen. Waarschijnlijk zal er niet veel
anders opzitten, dan verschillende sche
pen uit de vaart te nemen.
De totaalomzet in den Rijksafslag over
de maand Januari was ook ruim een halve
ton minder dan in dezelfde maand van
het vorig jaar.
DE HARINGHANDEL.
Veel gaat er de laatste weken niet om;
de vraag uit binnen- zoowel als buiten
land schijnt niet groot te zijn. Het blijkt
wel, dat de in de laatste maanden zoo
sterk opgeioopen prijzen niet overal to
maken zijn. Hier komt bij, dat er thans
tamelijk veel Noorsche haring wordt aan
gevoerd, Deze haring is, wat kwaliteit be
treft, belangrijk minder dan de Holland-
sche: de prijs, die ongeveer 40% lager is,
speelt echter een groote rol.
Ook doen op het oogenblik de lage prij
zen van de eieren de haring concurren
tie aan.
Van een werkelijk tekort aan haring
zal geen sprake zijn. Wel is te verwachten,
dat de voorraad voor den aanvang van
het nieuwe seizoen geruimd zal zijn. Dit
is de laatste jaren niet het geval ge
weest; de vooruitzichten voor het nieuwe
seizoen zijn hierdoor dan ook wel Iets
gunstiger.
uitingen van een der directeuren over het
scheepvaartbedrijf in het algemeen en zijn
onderneming in het bijzonder.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop
4% Nederland 98 7/16 97 3/4 98 3/8 98 1/16.
2V,% N.W.S. 74 3/4 74 75.
3% Nederland 85 1/2 85 86 1/4.
4% Ned. Indlë 96 3/4 96 96 11/16.
4% Amsterdam 93 1/4 92 1/4 92 5/8.
4Rotterdam 92 3/4 81 91 5/8.
5% Goldbonds Cities Service 44 7/16 44 45.
4% Athc. Topeka 64 3/4 65 1/8.
4% South. Pacific 50 3/4 51 3/4 50 1/2.
Cities Service aand. 3 7/16 4 3/16 3 15/16.
Ass. Gas en El. gew. aand. 1 3/8 2 1/16.
Dito pref. aand. 3 1/4 6 7/8 6 5/8.
Kon. Petroleum 244 3/4 256 246 3/4.
Tidewater 10 9/16 119/16 111/2.
Handelsv. A'dam 247 1/2 251 244 1/2.
Koloniale Bank 59 59 5/8 57 3/4 58 1/4.
Amsterdam-Rubber 127 130 3/4 125 127 1/4.
Oost Java Rubber 118 123 116 1/2 120.
Deli Batavia Mij. 187 195 190 1/4 194.
Deli Mij. 204 209 3/4 206 1/2 208.
Senombnh 210 3/4 208 204 3/4 206.
Philips' 225 1/2 235 225 1/2 227 1/2.
Unilever 106 1/2 108 7/8.
R'damsche Droogdok 126 135 130 1/2 131.
Ned. Kabelfabr. 367 3/4 358 360.
*-8
„Beste typiste die ik ooit gehad heb. Ze doet vijf
woorden ta het uur I" (Lustige Blatter),
De man „Eén ding moet gezegd worden, ona nuls
heeft een uitstekend dak Er ls op de heele zoldering
geen vochtvlekje te bekennen." (Passing Show).
„Waarom ls de baas zoo erg geschikt tegen die Jonge
De Bruin
„Omdat h1J de eenlge van het personeel ls die geen
schriftelijke cursus volgt om later zelf directeur te
worden - Happy Mag.)
Voetbal-maniak„Weet jij wat dat voorstelt
Zijn vriend„Ik weet bet niet, maar het doet me
erg aan „hands" denken." (Humorist),
„In vredesnaam, smeer dat ding een beetje I"
(Judge).
