LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Zaterdag 25 januari 1936
BUITENLAND.
DE BIOSCOPEN.
leden door het classikaal kerkbestuur ge-
echorst; deze schorsing werd voor 75 hun
ner waaronder 5 predikanten op 1
Juli 1886 gevolgd door afzetting door het
provinciaal kerkbestuur.
Dit conflict was het sein voor eene
tweede reformatorische beweging, in de
19de eeuw, in de Nederlandsche Hervormde
Kerk. Deze beweging, bekend onder den
naam van ..de Doleantie", stond onder de
leiding van de professoren Dr. A. Kuyper,
Dr. F. L. Rutgers, Mr. A. F. de Savornin
Lohman, c.s.
De Doleantie vond. evenals vroeger de
Afscheiding, overal in ons land medestan
ders. en ook te Leiden ontstond daaruit in
1888 eene gemeente, aanvankelijk bekend
onder den naam van „Nederduitsche Gere
formeerde kerk". Ze vergaderde eerst in
„het Nut"; spoedig werd een kerkgebouw
gesticht op de Oude Vest nr. 133; dit kerk
gebouw werd in gebruik genomen 22 Dec.
1888. 7 Dec. 1890 deed bij deze gemeente
zijne intrede als predikant Ds. R. J. W.
Rudolph
Op de Synode van 17 Juni 1892 te Am
sterdam gehouden onder het presidium
van Ds. IV. H. Gispen en Dr. A. Kuyper.
kreeg de vereeniging der twee kerkengroe
pen: de Christelijke Gereformeerde en de
Nederduitsche Gereformeerde kerken, haar
beslag. De vereenigde kerken voerden van
toen af den naam: „de Gereformeerde
Kerken in Nederland".
De drie Leldsche gemeenten kregen
daardoor den naam: Gereformeerde kerk
A (Hooigracht), Gereformeerde kerk B
i Heerengracht) en Gereformeerde kerk C
(Oude Vest).
Bij de plaatselijke ineensmelting dezér
drie gemeenten op 9 November 1905 vielen
de letters A, B en C weg. en sinds dien
datum vormen zij te samen „de Gerefor
meerde Kerk van Leiden",
Tijdens de plaatselijke ineensmelting
werden de drie kerken gediend door de
predikante: H. J. Kouwelihoven (1899—
1930). G. Wisse (1903—1906) en R. J. W.
Rudolph 11890—1912).
Thans dienen in de ééne kerk de predi
kanten: Di. W. Bouwman, H. Thomas en
H. A. Wiersinga.
De op 28 Januari 1836 voor het eerst
saamgekonien gemeente telde in 1840 295
leden; volgens de laatste opgave telt nu
de Gereformeerde Kerk 4289 leden.
o
CHR. WIJK VER. STAALWIJK.
Opvoering van „Robbedoes".
De Vadertje Langbeen Club heeft gis
teravond in de geheele bezette Stadsge
hoorzaal velen moesten nog worden te
ruggestuurd voor de tweede maal het
blijspel ..Robbedoes" opgevoerd, ook nu
weer ten bate voor de wijkver. Staalwijk.
Ds D. Kuilman, wijkpredikant, sprak
een kort openingswoord uit waarin hij de
club dankte voor het genomen initiatief,
dat nu met zooveel succes is beloond.
Over de opvoering kunnen wij ditmaal
kort zijn; er werd vlot en met veel toe
wijding gespeeld en men amuseerde zich
kostelijk. Een prachtige avond voor een
mooi doel; het omvangrijke wijkwerk in
Staalwijk.
o-
ONVERLICHTE HANDWAGEN
AANGEREDEN.
De bestuurder ernstig gewond.
Gisteravond tegen half zes is een totaal
onverlichte handwagen, bestuurd door den
63-jarigen turfverkooper J. H. uit Voor
schoten op den Haagweg door een hem
achterop rijdende auto aangereden. De
handwagen reed geheel rechts van den
weg, doch werd wegens het ontbreken van
de voorgeschreven verlichting, niet opge
merkt door den autobestuurder, den 45-
jarigen E. H. van H. uit Scheveningen.
die volgens zijn zeggen, een oogenblik
werd verblind door een uit de richting
Den Haag komende auto. H. bekwam
ernstige hoofdwonden en een fractuur van
het linkeronderbeen en werd door den
Eerste Hulpdienst naar het Academisch
Ziekenhuis overgebracht.
IN DE BRANDING.
Rede van nir. G. A. Diepenhorst voor de
A.R Propaganda-clubs.
Voor den kring Lelden van de A.R. Pro-
paganda-club; sprak gisteravond in het
gebouw Prediker mr. G. A. Dieoenhorst.
verbondsvoorzitter over het onderwerpt.In
de Branding"
De voorzitter burgemeester A. Warnaar
van Hazerswoude las na gebruikelijke
openlne Ps. 46 waarna hii een kort in
leidend woord sprak.
Mr. Diepenhorst hierna het woord ver-
krilgend begon met te herinneren aan het
jaar 1935 dat te midden van de Wereld
crisis lag. Wanneer Wii den wereldtoestand
overzien dan is er tweeërlei weg. dien wij
op kunnen en wel de weg vgn den natuur
lijken en de weg van den schriftuurlijken
mensch. De natuurlijke mensch die het
o.m. van dictators verwacht, en de schrif-
tuurlitke die alleen zijn verwachtingen oo
God stelt.
In de branding van zooveel onzekerheid
en verwarring is er slechts één steunpunt
en dat is het zeker weten, dat alles aan
Gods wil is onderworpen en onder Ziin
toelating geschiedt. Het thans zittende
ministerie in 't voorbijgaan besprekende
zeide spr.. dat de breede grondslag die dr.
Colijn aan dit nationale kabinet heeft ge
geven in dezen tijd van eroote beroeringen
goed is gezien. Van terzijde schuiving vin
het christelijk beginsel is bii de samen
stelling van dit kabinet geen oogenblik
sprake geweest. Zij wil allen, die van goe
den wille ziin, aan het nationale reddings
werk doen deelnemen. Dit beteekent niet
dat de A.R. hun princinieele levenswijze
behoeven prijs te geven. Direct bij het op
treden van dit ministerie heeft dr. Colijn
gezegd, dat Gods Woord bij alies richt
snoer zal wezen.
In veledlei opzicht moest dit ministerie
direct de koe bii de horens vatten. Men
stond voor een tekort van 190 millioen
gulden. Dat hierbij harde maatregelen
moest worden getroffen laat zich begrij
pen, maar deze vinden hun rechtvaardi
ging door de absolute noodzakelijkheid.
Sterk verminderde inkomsten en greote
uitgaven voor werkloosheidsbestrijding en
-steun waren hieraan mede een oorzaak.
Vermogen en inkomen van het Nederland
sche volk liepen sterk terug.
Ook voor 1936 kon feitelijk nog niet ge
sproken worden van een sluitende begroo
ting. Dat een sluitende begrooting vooral
ook voor de kleine spaarders Van groot be
lang is werd nu aangetoond.
Brengen de maatregelen, die de regee-
ring moet nemen, voor velen ongerief en
leed dit mag toch niet leiden tot een ver
oordeeling van de regeeringspolltiek. Ook
dr. Colijn begrijpt wel. dat velen tegen
hem en in hem de partij door het
-nemen van deze maatregelen in het
harnas worden gejaagd.
Maar hij laat niet na tevens te begrij
pen waar het besef van zijn verantwoor
delijkheid hem roept en toe leidt. Dr. Co
lijn heeft een zware taak. hem door God
op de schouders gelegd, te vervullen.
Voortgaande schetste mr. Diepenhorst de
vele moeilijkheden waarin ook ons land
verkeert. ScheepvaaTt. industrie en land
bouw worden slechts dank zij regeerings-
bémoeiing in stand gehouden.
En wat zien wij nu? Dat onze regeering
door menschen, die aan him beginsel ver
plicht waren haar te steunen, niet anders
dan bespottelijk wordt gemaakt. Spr. die
hierbij doelde op ds. Kersten c.s. noemde
enkele frappante voorbeelden van agitatie.
Ook van N.S.B.-zijde ontmoet de regee
ring veel tegenstand. Met politieke handig
heid worden allerlei menschen in deze be
weging- getrokken. Het parlement wordt
van deze zijde vaak uitgescholden voot een
kletscollege. maar wat zien wij, dat zij zelf
de grootste kletskousen zijn.
De beweging beweert een eigen nationaal
karakter in zich te dragen, maar zien wij
goed. dan is zij voor copy van het Duitsche
nat.-socialisme. Fascisme en nationaal-
socialisme maken Volk- en ras-afgoden.
Ook pretendeert zij een hooge standaard
van moraliteit na te streven maar leggen
wij ons oor te luisteren wat een Van Geel
kerken o.m. over oud-minister Terpstra
durft te zeggen, ja hem zelfs voor gek ver
klaart, dan begrijpen wij wel anders.
Scherp veroordeelde spr. het z.g. Christen
dom der N.S.B. In Hegeliaanschcn geest
spreekt Mussert in zijn Brochure No. 3 over
God. Onmogelijk is het. dat deze beweging
op posltief-christelljken grondslag staat.
Hoofdredacteur Van Lunteren van „Volk
en Vaderland" is een aanhanger van Hegel.
Op niet minder feilen tegenstand stuit
dezie regeering van S.D.AR.-zijde Met
verscheidene uitspraken toonde spr. aan
dat van socialistischen kant in het begin
de crisis niet zoo donker werd ingezien.
Men stelde het voor dat de crisis luwde.
Onverantwoordelijke demagogische politiek
heeft de S.D.A.P. gevoerd. Men wenschte
zich niet aan de moeilijke tijdsomstan
digheden aan te passen. Men stond In deze
kringen een heffing in eens van f. 100
millioen gulden yoor. Dat dit ten eenen-
male een avontuurlijke krachtproef
onmogelijk was, werd volgens spr. aan
getoond.
Ook de S.D_AR. haalt haar propaganda
materiaal uit het buitenland, 't Heet dat
de welstand moet komen uit Scandinavië.
Bij al de lof. die vanuit dit land tot ons
komt. wordt vergeten, dat de Kroon tot op
de helft verlaagd is, de aanwas der bevol
king geheel stilstaat en dat de structuur
van ons land geheel anders is dan in
Scandinavië.
Scherp ageerde spr. ook legen de ver
lossende politiek der Belgische sociaal
democraten, die door de devaluatie de
francverknoeid hebben en het volk door
deze devaluatie verarmd hebben.
Over het onlangs ingediende plan van
den arbeid sprekende merkte spr. op, dat
bij lezing van het plan dit veel lijkt op een
moolen socialen roman, maar, dieper be
schouwd toch geen ernstig werk is, daar
het o.m. gebouwd Is op de koopkracht-
theorie, die, wij weten het allen, haast
lam geslagen ligt.
Het A.R.-beginsel biedt in dezen tijd
groote mogelijkheden. Misschien nog wel
meer dan vroeger. In de felle branding van
denen tijd zijn voor velen de oogen gesla
gen op de A.R.-partij. Sterk komt naar
voren de groote kracht, welke uitgaat van
een sterk gezag, gezien het A.R.-beginsel.
Volkomen gehoorzaamheid aan het Woord
van God zij geboden.
Het A.R.-beginsel stelt zich tegen staats-
absolutisme en volkssouvereiniteit. God
alleen is souverein en dat wil en zal de
A.R.-partij belijden. Voortdurende ontwik
keling ligt in het Gods-plan.
In dezen ernstigen tijd zullen wij ons
eendrachtig om de banier scharen: tegen
de revolutie het evangelie van Jezus
Christus.
De voorzitter dankte mr. Diepenhorst
Voor zijn rede om voorts nog op te wek
ken vurige propagandisten te zijn voor 't
A.R. beginsel.
Gezongen werd nog „Een vaste burcht
is onze "God", waarna tnr. Diepenhorst met
dankgebed sloot.
o
De heer Harry de Leeuw uit Sassen-
heim slaagde te Rotterdam voor het Mer-
euriusexamen Fransche handelscorres
pondentie. Hij werdopgeleid door den
heer D. Bosma, alhier.
Het vanouds botende babykleeding-
magazijn „Maison de-fljauc", dat als ge
volg van de behoefte aaji uitbreiding is
verplaatst van de Maarsmanssteeg naar
den Nieuwe Rijn. heelt daar in het perceel
No. 36 een prachtig eni ruim onderkomen
gevonden. Abusievelijk vermeldden wij gis
teren een verkeerd huisnummer.
Hedenmorgen omstreeks half elf zijn
op de smalle spoorbrug in den Haagweg
twee auto's tegen elkaar gereden, waar
door een montagewagen van de Pathé-
filmmaatschappij ernstig werd bescha
digd. Hét verkeer ondervond door deze
aanrijding eenige stagnatie.
RECLAME. 7759
Landbouw's Voltana-Melk proberen
Wil zeggen: deez' melk steeds begeren
DE LANDBOUW LEIDEN TELEF. 218
FRANKRIJK.
Het kabinet Sarraut gevormd.
Zooals wij gisteren nog in een deel onzer
oplaag konden vermelden, is Sarraut er in
geslaagd een kabinet te vormen en wel
ongeveer als de voorloopige lijst reeds aan
gaf. In totaal zijn er 18 ministers en 5
onderstaatssecretarissen. 18 zijn lid der
Kamer, 4 van den Senaat en generaal
Maurie is een niet-parlementariër.
Zitting hebben negen radicaal-socialis
ten, vier leden van socialistische of onaf-
hankelijk-socialistische unie. negen leden
van de fracties der links-radicalen, links-
republikeinen. het republikeinse!) centrum
en de sociaal-repuWikelnsehe partij.
Bij het verlaten van het Elysee. waar
hij zijn medewerkers aan den president
der republiek had voorgesteld, heeft Sar
raut aan de pers de volgende mededeeling
verstrekt:
De eerste kabinetsraad zal gehouden
worden morgenmiddag. In verband met
-de begrafenis van koning George V acht
ten de ministers het raadzaam, de ont
moeting met dc Kamer vast te stellen op
Donderdag 30 Januari.
President Lebrun vertrekt Maandag a s.
r.aar Londen en keert Woensdag te Parijs
terug.
Bij het voorstellen mijner medewerkers
heb ik den f>reSidèht erop gewezen, dat
de niëuwe_ regeering een samenstelling is
van republikelnschc concentratie, welke
mannen omvat. die. hoewel tot verschil
lende kamergroepen behoorend. bezield
zijn met dezelfde zorg, n.l. op te komen
voor het nationaal belang, voor de open
bare financiën, voor de binnenlancische
orde en de buitenlandsche veiligheid des
lands.
Een telegram uit Parijs meldt nog dat
het nieuwe ministerie „van een groote
meerderheid in de Kamer kan verzekerd
zijn. Indien noodlg, zouden de socialisten
voor deze regeering in de bres springen".
Het kabinet-Sarraut is het lie in deze
periode en het 100e sinds het uitroepen
der republiek in 1870.
-o-
EGYPTE.
In een impasse-
De besprekingen tusschen de partijen
tot regeling der kabinetscrisis zijn in een
impasse geraakt. De Wafd partij blijft de
instelling eischen eener zuiver nationalis
tische regeering, waarnaast een commissie
zou kunnen worden samengesteld uit alle
partijleiders voor de onderhandelingen
met Engeland, of. Indien dit niet mogelijk
is, uitstel dier onderhandelingen tot een
constitutioneele regeering aan het bewind
is en benoeming van een neutraal gouver
nement, dat de verkiezingen zal doen
houden.
Deze voorstellen werden verworpen door
de leiders van het eenheidsfront, die de
vorming van een coalitNNïegeering voor-
stelien onder leiding varyNahas Pasja, om
onmiddellijk de onderhandelingen met
Engeland te beginnen en het resultaat er
van aan de kiezers voor te leggen.
o
VEREENIGDE STATEN.
De bonus voor oud-strijders Credieten
voor den landbouw.
Pres. Roosevelt heeft ziin veto uitgesproken
over het wetsontwerp tot uitkeering van
een bonus aan de oud-striiders. Zinspelend
op ziin veto van verleden jaar verklaarde
de Dresldent: mijn overtuiging van heden.
1936. is even stellig als die van 1935. Daar
aan valt niet te veranderen.
De Kamer van Afgevaardigden heeft op
dit veto geantwoord door het wetsontwerp
opnieuw te aanvaarden, en wel met 324
1 tegen 61 stemmen.
Het Huis van Afgevaardigden heeft toe
stemming verleend voor het openen van
een credlet van ongeveer driehonderd
millioen dollar, dat bestemd is voor uit
keering aan de landbouwers die oo grond
van de in strijd met de Grondwet ver
klaarde A.A.A. steun zouden hebben ont
vangen.
o
ENGELAND.
Na den dood des konings
Geen mijnwerkersstaking.
Nadat ongeveer honderdduizend perso
nen langs de katafalk in Westminster Hall
hadden gedefileerd werd in den avond het
défilé gedurende een kwartier onderbroken,
daar koning Edward Vin, de Koningin-
Moeder en andere leden der Koninklijke
Familie eenige oogenbiikken in droevige
overpeinzing bij het stoffelijk overschot
wilden vertoeven.
Het aantal defileerenden is ongeveer
vijftienduizend per uur.
Dinsdagmiddag om 13.30 uur zal twee
minuten stilte ter gelegenheid van de be
grafenis der konings in acht worden ge
nomen. Het stilzwijgen zal worden Ingeluid
en besloten met een kanonschot.
De hertog van Norfolk als leider der be
grafenisplechtigheid. heeft eenige nadere
beschikkingen bekend gemaakt nopens den
dag der begrafenis.
De lijkbaar zal door een volledig deta
chement matrozen uit Chatham uit de Hal
naar de affuit worden gedragen, die het
stoffelijk overschot naar het station van
Paddington in het Noord-Westen vervoert.
Dit detachement bestaat uit vijf officieren
en 140 onderofficieren en minderen.
Het zal nader van het weer afhangen
of de koning en zijn broers weer achter
de baar zullen loopen. De koningin en de
hertoginnen zullen in elk geval rijden. De
trein vertrekt te 12 uur van het station en
is drie kwartier later te Windsor, waar de
lijkbaar in ontvangst wordt genomen door
de matrozen van de „Excellent", die thans
in de oorlogshaven van Portsmouth ligt. Te
Windsor wordt dezelfde affuit gebruikt op
welke ook koningin Victoria en koning
Edward VII naar hun laatste rustplaats
zijn geleid. Den korten afstand van heb
station naar het kasteel zal de koning in
elk geval te voet afleggen, maar de konin
gin-weduwe, de dochter en de schoondoch
ters zullen in rijtuigen plaats nemen, die
getrokken worden door de bekende schim
mels uit de stallen van Windsor. De lijk
dienst in de kapel van Sint Joris wordt door
den aartsbisschop van Canterbury, ge
assisteerd door den deken van Windsor, ge
leid en zal per radio uitgezonden worden.
De mijnwerkers hebben de nieuwe voor
stellen van de mijneigenaren aanvaardt
waardoor de dreigende mijnwerkersstaking
voorkomen is.
Bij de stemming verklaarden 360.000
mijnwerkers zich voor en 112.000 zich
tegen de voorstellen, terwijl 34.000 mijn
werkers blanco stemden.
De loonen zullen 5, 6 of 9 pennies of
■1 Shilling per dag worden verhoogd.
-o-
SPANJE.
Dc linksche lijst.
Het verkiezing-comité der linksche par
tijen heeft thans de candidatenlijst van.
he linksche blok bij de a.s. verkiezingen
bekend gemaakt, behalve van Catalonlë,
Valencia en Biskaye. In deze lijst worden
102 zetels toebedeeld aan de linksche repu
blikeinen. 57 aan de republikeinsche unie
en 133 aan de socialisten, waarvan 10 voor
de communisten, wee voor de syndicalisten)
en een voor de federaal republikeinen.
Casino-Theater Deze week geeft dit
theater wel een zeer bijzonder programma
met zeer uiteenloopende films. Voor de
pauze draait een groote Amerikaansche
filmdwaasheid ..Het. nachtleven der goden"
welke film, die onder den befaamden regis
seur Carl Laemle tot stand kwam de frap-
pantste filmdwaasheden laat zien. Zoo
geeft de film de geschiedenis weer van een
ietwat zonderlingen scheikundige, wien het
tenslotte gelukt menschen in stecnen beel
den en omgekeerd te veranderen. Zelfs de
godenbeelden uit een museum geeft hij
weer levende gestalte en met deze zonder
ling uitgedoste ..goden" uit de grijze oud
heid begeeft hij zich temidden van het
drukke, zenuwachtige leven van deze
eeuw
Deze allervermakelijkste geschiedenis
neemt tenslotte een onverwachte wending
doch zal zonder twijfel den meest norschen
bezoeker van tijd tot tijd in schaterlachen
doen uitbarsten.
„Quo Vadis" is het machtige epos uit
den tijd van het Romelnsche wereldrijk
ten tijde van Nero. De film geeft een
grootsch beeld van de vreeselijke christen
vervolging en het leven in die dagen naar
het bekende boek van dienzelfden naam.
Emil Jannings geeft in deze „nagesynchro
niseerde" film een schitterende vertolking
van Nero, den wreeden bloecidorstigen
Keizer der Romeinen. Ook de sterke be
zetting der andere rollen, alsmede het
gevoelvolle spel en de uitstekende regie
maken van deze film een zeer bijzondere
rolprent die stellig de groote belangstelling
zal trekken, die zij verdient.
Lido-Thcater - Men zal niet kunnen zeg
gen. dat in de hoofdfilm, „De Diesel
express". die deze week in Lido loopt, geen
gang zit Het is een film met een enorme
actie, spannend, boeiend en opwindend van
begin tot einde. Het is alsof we de duize
lingwekkende tochten, die de Diesel-ex
press, het lang miskende product van een
jong ingenieur, zelf meemaken. Het is een
voldoening te zien dat hij na zijn rusteloos
werken, na het bereiken van zijn levens
ideaal. eindelijk er in slaagt aan te toonen
wat zijn product waard is.
Tom Caldwill, een lngenieu" in dienst
bij een spoorwegmaatschappij heeft een
nieuw model trein, een stroomlijn-diesel.
ontworpen. Zijn directie, bestaande uit een
aantal zeer conservatief-denkende heeren,
verwerpt zijn plannen echter onmiddellijk,
als iets abnormaals. De dochter van zijn
directeur. Ruth Dixter. die zich tot hem
aangetrokken voelt, weet te bewerken dat
de plannen in een fabriek van spoorweg
materiaal worden verwezenlijkt. Bij de
proefrit komt echter de groote teleurstel
ling, de trein die een snelheid van 190 K.M.
had moeten halen, blijkt het niet verder te
kunnen brengen dan 72. Een verzoek van
Caldwill, de fout te mogen opsporen, wordt
geweigerd.
Alles schijnt zich tegen hem te keeren.
Hij krijgt ruzie met Ruth Dixter en de
trein wordt, om er tenminste nog eenig
voordeel van te halen op de wereldtentoon
stelling te kijk gezet. Een broer van Ruth
Dixter, die genoeg heeft gekregen van de
ouderwetsche ideeën van zijn vader, ver
laat het ouderlijke huis en treedt in dienst
bij den bouw van den Boulder Stuwdam.
Ruth Dixter zelf gaat. om haar ruzie met
Caldwill te vergeten een groote reis ma
ken. Onderweg verneemt ze dat bij den
Boulder Stuwdam" een ernstige besmet
telijke ziekte is uitgebroken. Onmiddellijk
gaat zij er heen en net als zij aankomt
wordt haar broer het ziekenhuis binnen
gedragen. Slechts één bepaald toestel, dat
zich 2000 mijl van den dam bevindt, kan
redding brengen, mits het binnen 12 uur
aanwezig is. In een vliegtuig kan het niet
vervoerd worden, daar het te groot is.
Caldwill is er in geslaagd de fout in zijn
trein te vinden.... en natuurlijk is hij
dan de eenige die uitkomst kan brengen
en ook brengt.
Een film voor oefening van de lachspie
ren n.l. „De weggeloopen bruid" draait
vóór de pauze.
Roxy-thcater. Garbo. Grootste onder
de allergrootsten; fijnzinnige kunstenares
op het hoogste punt van menschelijk kun
nen; treffende persoonlijkheid met een
heel bijzondere expressie; ongeëvenaarde
vertolkster in een waarlijk grootsche film.
Garbo in „Koningin Christina"; een open
baring op zichzelf, een uitbeelding, zóó
zuiver en zóó volmaakt, dat ge van een
belangrijke gebeurtenis op filmgebied
moogt spreken. Garbo, als koningin Chris
tina. én als de vrouw Christina, twee vir
tuose grootheden. De film toont ons deze
Zweedsche koningin eerst, ais kind, later
als gekroonde vorstin, die zich bij voor
keur beweegt in mannenkleeren en onder
wijl haar krachten moet inspannen voor
den oorlog. Een rijtocht, opnieuw in man
nenkleeren, wordt oorzaak van haar eerste
en eenige. groote liefde. In een herberg,
waar ze den nacht moet doorbrengen,
leert ze een Spaanscb edelman, gezant van
den koning, kennen, die met een speciale
opdracht naar het Zweedsche hof reist.
Uiteindelijk gaat de vriendschap in liefde
over en hier beleeft Christina haar geluk
kigste oogenbiikken. In Stockholm even
wel wordt de Spaansche gezant bedreigd
door haar vroegeren gunsteling graaf
Magnus, terwijl de regeering een huwelijk
van Christina wil. dat de dynastie
Zweedsch doet blijven. De aanvallen tegen
den Spanjaard gericht, worden steeds hef
tiger en tenslotte moet koningin Christina
voor den druk van Magnus zwichten en
den Spaanschen minnaar laten gaan. Het
verlangen van de vrouw Christina blijkt
echter sterker te zijn en ze doet afstand
van den troon en wil den Spanjaard naar
zijn land volgen. Dcch even buitende
grens heeft graaf Magnus den minnaar
tot een duel gedwongen en laatstgenoemde
valtOp het schip, dat beiden ver weg
zal voeren, knielt Christina bij het ster
vend lichaamDeze laatste opnamen
zullen nimmer uit onze herinnering weg
vagen, evenmin als de uitzonderlijke crea
tie van Garbo, welke zich met geen andere
laat vergelijken. Een schoone figuur in
een schoone film!
Mamoulian's regie heef de facetten
van haar veeizijdigheid talentvol tot een
groote, schitterende brillant geslepen, om
geven door kunstenaars zooals wijlen John
Gilbert. Lewis Stone. Ian Keith e.a.
De parmantige dikkerd, die Oliver Har
dy heet. en de onnoozele magere, die Stan
Laurel is, hebben den lach doen golven
door het theater bij de vele, komische
voorvallen tijdens de film, .Pechvogels",
waarin dit tweetal zich zoo graag begeeft.
Summa summarum: trekt het Roxy-
programma deze week, vooral door Greta
Garbo's Christina, weer sterk de aandacht.
Luxor-theatcr. - Vier filmartisten van
naam zijn onder leiding van regisseur
Viktor Jansoh bijeengebracht voor de ver
vaardiging van de Lumina-film „De Blonde
Carmen" Marts Eggerth, Ida Wiist. Leo
Slezak en Wolfgang Liebeneiner typeeren
de hoofdfiguren in deze operette-film en
dat moest onafwijsbaar leiden tot een
product van den eersten rang: amusant,
fljngeestig en muzikaall Wolfgang Lie-
beneiner is de jeugdige operette-dichter,
die z'n vriend en componist Slezak op een
stillen avond wat luidruchtig in de ooren
fluistert dat hij genoeg heeft van alle
tooneeivrouwen en nog slechts verlangen
koestert naar het echte, rondborstige na
tuurkind, en de kittige Marta Eggerth
(een beroemde operette-ster) treedt dan
in de rol van een simpel, maar zeer bij-de-
hand bloemenmeisje om de brutale uit
spraak van den dichter te wreken en hem
„behoorlijk op z'n nummer te zetten". Zij
verovert de functie van hulshoudster bij
het tweetal, treedt op als dictator, die zich
van alle gerechtvaardigde protesten tegen
haar houding niets aantrekt, en
merkt niet dat zij zelf bezig is tot over
haar ooren verliefd te worden op den jon
geman, dien ze slechts straffen wilde
De gemoedelijke Leo Slezak en de geestige
Ida Wüst vervullen de rollen van toeschou
wers, die nu eens stom verbaasd zijn, dan
weer daverende vreugde hebben en voor
tal van komische situaties zorgen. Slezak,
eens een bekend tenor te Weenen, zingt
daarbij vroolljke liedjes, waarbij hij alleen
overtroffen wordt door de zonderlinge
„huishoudster", van wie hij plotseling ont
dekt „dat zij kwinkeleert als een lijster"
en die aan het slot weer tot operette-ster
wordt gepromoveerd!
Het is een zeer grappig viertal, dat de
figuren van deze film typeert en het heeft
een niet te weerspreken succes. „De Blonde
Carmen" boeit en amuseert en garandeert
een paar uurtjes van de allerbeste ont
spanning
Richard Dix en Dorothy Wilson spelen
de hoofdrollen in het dramatische film
verhaal „De speler", terwijl het program
ma o.m. met een uitgebreid journaal en
een goede teekenfilm ook verder uitste
kend verzorgd is.
Trianon-Thcatcr - Een eenigszins vreemd
en grillig gegeven stelt Elisabeth Bergner
in het centrum der film „Escape me never".
Wat is 't geval? De jeugdige Gemma Jo
nes heeft reeds een uiterst veelbewogen
leven achter zich, wanneer zij te Venetië
op een merkwaardige manier in kennis
komt met de schatrijke familie Mac Lean:
deze kennismaking heeft verbijsterende ge
volgen, want de dochter des huizes Fenella
heeft een vriend, n.l. de zoon van den com
ponist Sanger. Het verband wordt u duide
lijk, wanneer wij er op wijzen, dat deze
een broer bezit, die op zijn beurt de'vriendi
van het vreemde zwerfstertje Gemma blijkt
te zijn. Door een toevallige samenloop van
omstandigheden meent Fenella nu.datdezp'
haar vriend is. Diep teleurgesteld verlaat
zij Venetië, later gevolgd door de twee
broers en Gemma, die niet rusten, voordat
zij Fenella hebben uiteengezet, hoe de vork
eigenlijk in de steel zit. En de zaak komt
in orde. In Londen vinden wij allen terug:
Gemma en haar vriend, die een muzikaal
genie blijkt te zijn, trouwen en lijden ar
moede, Fenella en haar vriend zijn ver
loofd. Het verhaal brengt nieuwe compli-
catie's, omdat de man van Gemma een tij
delijke liefde krijgt voor Fenella, die zij
beantwoordt, omdat zij van een avontuur
lijk leven houdt en een genie toch wel de
moeite waard is, om te vereeren. Tot nu
toe was de geschiedenis komisch, maar dan
begint het drama. Gemma heeft een kindje
uit de periode, welke aan het eigenlijke
verhaal voorafgaat.
Zij lijdt onder de verstandhouding,
die zij heeft opgemerkt tusschen
haar man en Fenella, lijdt onder den har
den arbeid, die zij moet verrichten om haar
genialen, maar egoïstlschen echtgenoot in
de gelegenheid te stellen, zijn compositie
voor het ballet, waarmee hij roem zal
oogsten, te voleindigen. Maar zij lijdt wel
't meest, wanneer haar kindje sterft....
Haar man merkt van dit alles niets, viert
juist op dat oogenblik triomfen als compo
nist en Gemma ondergaat in stilte haar
verdriet.Wanneer dan de gevierde com
ponist en Fenella samen willen vluchten,
volgt de climax: de eene broer ranselt den
ander af, omdat hij hem bedrogen heeft en
Gemma besluit toch maar bij haar man te
blijven, want zij wil geen „betere" hebben.
En hij blijkt haar toch óók noodig te heb
ben
In deze film zijn humor en dramatiek op
sneiwisselende wijze vereenigd. Elisabeth
toont haar groote gaven, bijgestaan door
eenige jeugdige acteurs, die zich hierbij
goed aanpassen.
Bergner's sterk uitbeeldingsvermogen
komt onder de knappe regie van haar echt
genoot Paul Czinner op een bijzondere
wijze tot, zijn recht. Er is een levendige
variatie in dit zich tot een aangrijpende
ontknooping ontwikkelende verhaal, die
nog versterkt wordt door een waarlijk uit-
stekende en dikwijls zeer origineele dia
loog.
B—I
