Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 25 Januari 1936
FINANCIEEL OVERZICHT.
„Ik begrijp maar niet, waarom Je niet genoeg geld
kunt besparen om een auto te koopen, Hendrik
(Happy Mag.)
„Mijn man oefent ze vast, tot we den duiventil krijgen
die we besteld hebben." (Humorist).
De pasgetrouwde, een groot lezer „Ja, het HJkt een
beeleboel, lieve, maar alles bij elkaar moet je toch ook
Jtrekenen, dat onze huwelijksreis twee weken zal duren."
(London Opinion).
„Nou heb ik je een pennemes gegeven en dat voer Je
er mee uitI (Passing Show).
De zuinige Schot ging met zijn heele familie naar het
gemaskerd bal als duizendpoot, op één kaartje.
(Humorist).
Vrouw„Kun je er uit opmaken waar we zijn 7"
Man „Midden in een vijver. Op dit bordje staaftj
„Verboden te zwemmen"!" (Humorist)-.)
Het goudclausule-proces tegen de Konink
lijke Petroleum Mij. Een voor obligatie-
houders gunstige conclusie van den pro
cureur-generaal bij den Hoogen Raad
Nog geen zekerheid over de definitieve
uitspraak Obligatieleeningen onder
trustverband Verplichtingen van den
trustee vastgesteld Nieuwe onrust op de
valutamarkt De uitgifte der nieuwe
staatsleening geen volkomen succes, doch
ook geen mislukking Herleving van de
vraag naar aandeelen na: een
tijdelijke inzinking.
De conclusie, (lie de Procureur-Generaal
bij den Hoogen Raad. mr. Besier. geno
men heeft in de procedure tusschen do
Vereenlging voor den Effectenhandel
cenerzijds en de Koninklijke en de Bataaf-
sche Petroleum MIJ. anderzijds heeft niet
alleen veel voldoening veroorzaakt bii de
direct belanghebbenden bii dit geding,
maar zij beantwoordt tevens aan het
rechtsgevoel van breede kringen, die er
zich moeilijk bil konden neerleggen dat
door juridische spitsvondigheden bepalin
gen In een contract ongedaan worden ge
maakt. Juist op het oogenblik. waarop zij
hun waarde zouden moeten bewiizen. Naar
men weet, gaat het hierbij om de vraag,
of de goudclausule in de leeningscontrac-
ten van de 4 °/o dollarleening der Ko
ninklijke Petroleum Mil en de 41/: dol
larleening van de Bataafsche Petroleum
Mii. al dan niet geldig is.
De bewoordingen, waarin de goud
clausules in beide gevallen ziin vervat,
leken aanvankelijk geen twijfel over te
laten aan hun geldigheid. Immers, mocht
de debitrice door bepaalde omstandighe
den verhinderd zijn te betalen „in gouden
munt der Ver. Staten" dan zou altitd van
haar geëiseht kunnen worden, te betalen
in een „dienovereenkomstig bedrag"; hier
aan te tornen scheen welhaast onmogelitk.
Alleen reeds om redenen van goede trouw
had men van een lichaam ais de Ko
ninklijke Petroleum Mij. mogen verwach
ten, dat zii degenen, die haar leeningen in
goed vertrouwen op de waarde van
de goudclausule in het leningscon
tract. waarop do beursnoteering dan
ook gebaseerd was. hadden gekocht,
niet zou dupeeren. In werkeliikheid heb
ben de Juridische adviseurs van de Ko
ninklijke er alles op gezet om aan de toe
passing van de goudclausule te ontkomen
en het Haagsche Hof had zich, op Juridi
sche gronden, bij hun stellingen aange
sloten.
De Procureur-Generaal bij den Hoogen
Raad heeft de zaak echter uit een broede
ren gezichtshoek bekeken. Ziin opvatting
is. dat de Nederlandsche rechter nooit kan
worden gedwongen, om recht te spreken
volgens een buitenlandsche wet (de Ame-
rikaansche Joint-Resolution, waarop de
Koninkliike zich had beroepen! die ken
nelijk in strijd is met de openbare orde
en de goede zeden volgens de normen die
hier te lande gelden. Welke deze normen
ten opzichte van de toepassing van goud
clausules in leeningscontracten zijn blijkt
wel duidelijk uit het standpunt, dat onze
regeering heeft ingenomen ten aanzien
van de dollarobligatlën van Ned, Indië: de
verplichtingen, welke voor haar uit de
goudclausule van deze leening voortspro
ten. Is zii volkomen nagekomen. De Pro
cureur-Generaal heeft zich in dit verband
nog beroepen op het voorschrift van art.
1374 van Het Burgerlijk Wetboek, volgens
hetwelk alle wettelijk gemaakte overeen
komsten den nartiien tot wet strekken en
te goeder trouw ten uitvoer moeten wor
den gebracht en slechts mogen worden
herroepen met wederzijdische toestemming
of uit hoofde van redenen die de Neder
landsche wet daartoe voldoende verklaart.
Hoofdzakelijk op grond van deze over
wegingen heeft de Procureur-Generaal ge
concludeerd tot, vernietine der voor de Ver,
v. d. Effectenhandel ongunstige, arresten
van het Haagsche Hof. Dit wil intusschen
niet zeggen, dat de zaak hiermede in hoog
ste instantie in voor obligatlehouders
gunstigen zin is beslist. De conclusie van
mr. Besier hoe belangrijk op zich zelf
zij ook zijn moge en welken invloed zij
ook op de uiteindelijke uitspraak zal kun
nen hebben. heeft voorlooplg slechts de
beteekenis van een advies van de staande
rechterlijke macht aan den Hoogen Raad,
welk college onafhankelijk van dit advies
een volkomen zelfstandig vonnis zal wij
zen. Dit zal geschieden op 27 Maart a.s.
en eerst deze uitspraak zal eventueel het
bestreden arrest vernietigen en het geding
terugwijzen maar het Haagsche Gerechts
hof of naar een ander Hof. met het bevel,
opnieuw recht te doen. maar dan in aan
merking te nemen de regels, die de Hooge
Raad bij zijn arrest heeft gesteld.
Hoewel de vooruitzichten voor de toe
passing der goudclausule dus verbeterd
zijn. bestaat er in dit opzicht nog geen
zekerheid en het is dan ook te begrijpen,
dat na het eerste enthousiasme over de
conclusie van den Procureur-Generaal, die
tot een aanmerkelijke koersverbctering
van dollarleeningen met betwiste goud
clausule had geleid, de belangstelling voor
deze obllgatlën weer wat is geluwd. Uit
den aard der zaak hebben vooral de obli-
gatiën der Koninklijke en der Bataafsche
zelf van de plotselinge kooplust geprofi
teerd; zii maakten een koerssprong van
een vijftal percenten, maar ook de dollar
leening Rotterdam en zelfs die van Ant
werpen konden eenige koerswinst boeken.
De Vereeniging voor den Effectenhan
del te Amsterdam, die ln het geding tegen
de Koninklijke en de Bataafsche Petro
leum Mij. voor de houders der desbetref
fende obllgatlën optreedt, heeft dezer da
gen ook op een ander gebied opnieuw ge
tuigenis ervan afgelegd, dat zij zich be
wust is van haar taak om voor zoover
dit in haar macht is de belangen te
behartigen van de houders van obliga-
tiën, die op de Amsterdamsche beurs wor
den verhandeld. Zij heeft nl. nieuwe voor
waarden vastgesteld voor het toelaten van
obligatieleeningen onder trustverband tot
de officieele beursnoteering en hiermede
voorzien in een behoefte, welke tenge
volge van het ontbreken van wettelijke
voorschriften dienaangaande bestond.
Een aantal obligatie-houders heeft aan
den lijve ondervonden, welke nadeelen
verbonden zijn aan het bezit van obllga-
tiën, die aan een trustactie zijn gebonden.
Het principe, waarop zoo'n trustverband
berust, is stellig niet verkeerd. Beter dan
ieder obligatiehouder individueel kan de
trustee, die de geheele groep van obli
gatiehouders vertegenwoordigt, vaak voor
de belangen der leeningscrediteuren op
komen. Hij kan zich b.v. beter dan een
particulier op de hoogte stellen van de
financieele positie van de maatschappij-
debitrice. en hij zal. bij een minder goe
den gang van zaken, kunnen toezien, dat
de door hem behartigde belangen zoo wei
nig mogelijk in het gedrang geraken. In
de practijk hebben zich bij de „beharti
ging der belangen" van door een trust-
acte gebonden obligatiehouders echter al
lerlei misstanden ontwikkeld.
In de laatste jaren hebben financieele
reorganisaties bij handels- en in-
dustrleele ondernemingen herhaaldelijk
offers van obligatiehouders geëiseht, maar
vooral ook houders van „kerkelijke" lee
ningen (meest van buitenlandsche ker
kelijke lichamen) hebben zich vaak nood
gedwongen moeten neerleggen bij een
beknotting van hun rente- en/of aflos-
singsrechten. Voor zoover dergelijke fi
nancieele reorganisaties door den toe
stand van de debitrice gewettigd waren en
bij meerderheid van stemmen op de ver
gadering der onder trustverband staande
obligatie-houders werden genomen, was
hiertegen weinig in te brengen- Wanneer
een trustee, na "rondlg onderzoek van de
financieele positie van de debitr'ce, tot,
het Inzicht komt, dat het zoowel in bet
belang van de geldneemster als van de
geldgevers is, de lasten te verminderen
of op té schorten, dan is hij stellig ten
volle gerechtigd, hieraan zijn medewer
king te verleenen, door desbetreffende
voorstellen, voorzien van zijn aanbeveling,
aan obllgatiehouders voor te leggen. On
zuiver worden de verhoudingen eerst dan
en helaas is dit in de practijk herhaal
delijk voorgekomen wanneer er zekere
relaties bestaan tusschen do debitrice en
de trustee, die de gedachte opwekken, dat
laatstgenoemde in de eerste plaats reke
ning houdt met de belangen van de debi
trice en dat op dg 'Mangen van obliga
tiehouders daarbij anet voldoende wordt
gelet. Ook het feit, dat een en dezelfde
trustee vaak optreedt voor twee groepen
van crediteuren (b.v. van houders van
leeningen met een eerste en een tweede
hypothecair verband op de bezittingen van
een bepaalde vennootschap) welker be
langen niet geheel evenwijdig loopen,
heeft tot minder pré.ttige ervaringen ge
leid.
De nieuwe voorwaarden der Ver. voor
den Effectenhandel voor de toelating tot
de officieele noteeripg van leeningen on
der trustverband behelzen verschillende
nuttige bepalingen. Zoo zal de trustee veel
meer dan vroeger rekening en verant
woording van de door hem aangenomen
houding moeten afleggen; met eventueele
reorganisatie-voorstellen zal niet alleen
een advies van den trustee, maar ook een
uitvoerige motiveering van zijn meening
moeten worden ingediend, Een her-taxa
tie van de tegen de leening verpande ac
tiva zal op verzoek van minstens 30"/» van
het uitstaande bedrag aan obligatiën moe
ten plaats vinden. Het belangrijkste lijkt
ons echter wel het voorschrift, dat een
debitrice geen stemrecht zal mogen uit
oefenen met obligaties, die zU in eigen
dom heeft. Hierdoor immers wordt voor
komen, dat. de debitrice vóór de vergade
ring, waarin over reorganisatie-voorstel
len moet worden beslist, zich ln het bezit
stelt van een voldoend bedrag aan obli
gaties. om in de vergadering meerderheid
der stemmen te hebben, teneinde haar
voorstellen aangenomen te krijgen-
Velo van de nadeelen, die tot dusverre
het bezit van obligatiën onder trustver
band opleverde, zullen dank zij de be
moeiingen van de Ver. v. d. Effectenhan
del in. de toekomst verdwijnen, al zal ook
thans nog wel het een en ander aan de
goede trouw van de debitrice en den trus
tee moeten worden overgelaten. Geheel
uit te schakelen is deze al evenmin ais in
welke overeenkomst dan ook.
De obligatiemarkt heeft in de afgeloo-
pen week in sterkere mate dan in de laat
ste weken het geval was geweest onder
den invloed verkeerd van de gebeurtenis
sen in Frankrijk. Het aftreden van het
Ministerie-Laval heeft de onrust over het
lot van den franc opnieuw doen oplaaien,
en ook tn het koersverloop van den gul
den weerspiegelt zich de bestaande be
zorgdheid. Zoowel de dollar als het Pond
Sterling zijn weer ten opzichte van den
franc en den gulden gestegen; dat de
koersstijging van het Pond geen grooteren
omvang heeft aangenomen, moet worden
toegeschreven aan interventies van het
Engelsche Valuta-Egalisatiefonds, het
welk een voortdurende controle op de
markt heeft uitgeoefend. Over het toe
komstige koersverloop van den franc valt
nog weinig te voorspellen; de lange duur
van de regeeringscrisïs, die men in Frank
rijk voorziet, kan onmogelijk aan het ver
trouwen in de waardevastheid van den
franc ten goede komen; hiertegenover
staat echter, dat men herhaaldelijk in
Frankrijk langdurige periodes van poli
tieke onzekerheid heeft meegemaakt,
waaruit de franc toch weer heelhuids te
voorschijn is gekomen. Mede met 't oog
op de positie van den gulden mag men
slechts hopen, dat dit ook ditmaal weder
het geval zal zijn.
Het tijdstip van de inschrijving op de
nieuwe Nederlandsche staatsleening viel
samen met de nieuwe onrust op de va
luta-markt en dit is aan het resultaat van
de uitgifte natuurlijk niet ten goede ge
komen. Onder deze omstandigheden viel
het nog mee, dat een bedrag van ruim
f. 59 millioen door het publiek is Inge
schreven; het resteerende bedrag der lee
ning ad f. 45 millioen wordt door de Rijks
instellingen overgenomen, die naar men
weet de plaatsing van f. 50 millioen had
den gegarandeerd. Natuurlijk zou het
gunstiger voor de schatkist zijn geweest,
indien niet of slechts voor een klein be
drag een beroep op de Rijksfondsen had
behoeven te worden gedaan. De bij deze
instellingen beschikbare middelen had
den dan voor een eventueele volgende uit
gifte kunnen worden gereserveerd, even
eens ter consolidatie van vlottende schuld.
Hoewel de uitgifte der nieuwe leening
dus ondanks de minder gunstige invloe
den van buitenaf geen mislukking is ge
worden, is het resultaat toch niet zóó
bemoedigend, dat binnenkort van de zijde
van den Staat opnieuw een beroep op de
markt zal worden gedaan. Ook de kans
op een voortzetting der uitgiften van
provinciale en gemeenteleeningen is veel
geringer geworden. De 4»/» leening Gel
derland ad f. 4.38 millioen kon trouwens
reeds niet geheel worden geplaatst, mede
doordien met den emissie-koers van
99 3/4% de marktpositie wat was over
schat- Met de aankondiging eener 4"/o
conversie-leening der gemeente Utrecht a
9S'/t7» heeft men eveneens niet in vol
doende mate rekening ermede gehouden,
dat de verhoudingen op de obligatiemarkt
nog al te zeer afhangen van den labie-
len toestand op de valuta-markt. De no-
teeringen zoowel van staats- als van pro
vinciale en gemeente-leeningen zijn in de
afgeloopen week vrij scherp terugge-
loopen.
Op de aamdeelenmarkt was de kooplust
in de eerste helft der week tot staan ge
komen en leidden winstnemlngen zelfs tot
een verlaging van het koerspeil. Later deed
zich echter de invloed gevoelen van de
opleving der vraag naar buitenlandsche
aandeelen van Fransche zijde waarvan
uiteraard weer voornamelijk die Neder
landsche fondsen profiteerden, die op de
Parijsche beurs officieel worden verhan
deld. Behalve aandeelen Koninklijke. Phi
lips en Amsterdam-Rubber behooren
hiertoe thans ook aandeelen Handelsver.
„Amsterdam", die onlangs tot de officieele
noteering te Parijs ziin toegelaten. De
vraag naar H.V.A. werd nog gestimuleerd
door de berichten betreffende verdere be
langrijke afdoeningen door de N.I.V.A.S..
die in den loop van deze maand meer dan
100.000 ton suiker heeft verkocht, die aan
de voorraden op Java konden konden ont
trokken. Ook de Rubbervoorraden bii de
producenten nemen gestadig af. dank zij
de gunstige ontwikkeling van de vraag van
de zijde der verbruikers zoowel in Amerika
als ln Europa. Verwacht wordt, dat het
rubberverbruik in Januari een record
hoogte zal vertoonen. In verband hiermede
is de rubfcerprijs na een kortstondige in
zinking opnieuw opgeloopen en hierdoor
is de stemming voor rubberaandeelen
gunstig beïnvloed.
Tabaksaandeelen waren na eenige
reactie later eveneens in herstel; het con
tingent voor tabaksinvoer jn Duitschland
is thans weliswaar officieel vastgesteld op
20 millioen Mark wat slechts een klein
deel is vair het bedrag, dat in andere
jaren aan Ned. Indische tabak in Duitsch
land wordt geïmporteerd, maar het con
tingent is reeds op grond van de plaatsing
van de scheepsbouworder in Duischland
door de Kon. Faketvaart Mij., met Mk.
5 millioen verhoogd en de mogelijkheid
van verdere dergelijke compensatie-trans
acties is niet uitgesloten.
Aandeelen Kon. Petroleum werden be
halve door de Parijsche aankoopen ook
gunstig geïnfluenceerd door berichten
over verdere prijsverhooeingen van
petroleum en benzine ln Amerika en
een aanhoudende verbetering der sta
tistische positie van deze producten.
KON. HOLL. LLOYD.
EEMLAND, 25 Jan. v.m. 10 u. van B,-Aires
te IJmuiden verwacht.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
PLUTO, 24 Jan. van Hamburg t« Amst.
CRYNSZEN, 24 Jan. van Amst. n. W.-Indië.
AJAX. Amst. n. Kopenhagen, pass. 24 Jan.
vjn. 3 u. Holtenau.
PERSEUS, 23 Jan. van Alicante n. Barce
lona.
ULYSSES. 23 Jan. van Tanger n. Oran,
VULCANUS, 24 Jan. van Amst. te Ham
burg.
ODYSSEUS, 24 Jan. van Amst. te R'dam.
POSEIDON. 24 Jan. van Amfit. te R'dam.
MIJ. NEDERLAND.
SEMBILAN, wordt 25 Jan. v.m. 8 U- van
Macassar te Amst. verwacht.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
RANDFONTEIN, uitreis, 24 Jan. te Ant
werpen.
HOLLAND—WESX-AFRIKA LIJN.
AMSTELKERK, 23 Jan. van Amst. te Ham
burg.
ROTTERDAM-Z. AMERIKA LIJN.
ALPHERAT, 24 Jan. v.m. van Hamburg te
Rotterdam.
ALDABI, 23 Jan. van R'dam te B.-Aires.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
STATENDAM, toeristenvaart, 24 Jan. van
New-York n. W.-Indië.
ROTT. LLOYD.
SIBAJAK, thuisreis, 24 Jan. v.m. 9 uur van
Port-Said.
KOTA TJANDI, thuisreis, 23 Jan. n.m. 10 u.
te Londen.
JAVA—NEW YORK LIJN.
KOTA PINANG, 24 Jan. van New-York te
Singapore.
SILVER—JAVA—PACIFIC LIJN.
MADOERA, 23 Jan. van Beira n. Macassar,
o -
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
SOHIELAND, 23 Jan. van de Tyne te Ham
burg.
HENNIE, Par n. Terneuzen, pass. 23 Jan.
Bevezier.
LINGE. Antwerpen n. Casablanca, pass. 23
Jan. VUssingen.
EBRO, sleepboot, vertrekt 24 Jan. v.Havre
n. Rotterdam.
BATAVIER VII, 23 Jan. van Middlesbro n.
Aberdeen.
JOBSHAVEN, New-Orleans n. Londen, was
23 Jan. 300 mijlen Z. van Cape Race.
FRIESLAND, 23 Jan. v. Belfast n. de Tyne.
BATAVIER II. 24 Jan. van R'dam te Gra-
vesend.
Industrieele aandeelen en seheep-
vaartwaarden trokken minder belangstel
ling doch ook hier trad lp de tweede
helft der week eenig koersherstel in.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop;
4 "/o Nederland 99-3/16, 97 3/4.
3'It Nederland 95'/,. 93'/,.
2'/, N.W.S. 76. 74 1/4
4 "A, Ned. Indië 98 3/16 98 1/8.
4 Amsterdam 04 7/8 93 1/4
3'/, Noord-Holland 93 3/4, 93.
Handelsver. „Amsterdam" 243 240V,.
247'/,. 246.
Javasche Cultuur 141. 144, 139 145 143'/,
Koloniale Bank 55 3/4. 60 3/8. 59 3/4.
Amsterdam-Rubber 120, HB'/t. 125 3/4.
Oost Java Rubber 118, 116. 123'/!.
Dell Batavia Mii. 189 1871/4 191.
Dell Mij. 206 203 207.
Kon. Petroleum Mij, 230. 227V, 235 3/4.
Philips' 220'/;. 218'/,. 221,
Unilever 105 1/4 104'/,, 106 5/8
Aku 26 3/4, 28 8/4.
Ned Scheepvaart Unie 53 1/4. 55. BS1/,.
8S
