DE TROONSBESTIJGING VAN KONING EDWARD VIII Het Fransche Kabinet Laval afgetreden. Instantine LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 23 Januari 1936 76ïte Jaargang DE TEKST DER PROCLAMATIE Derde Blad No. 23260 Een moeilijke toestand is ontstaan. Gistermiddag om 4 uur 25 is het Kabinet Laval afgetreden. BUITENLAND. O RECLAME. 7571 INSTANTINE Hef product van de jongsie wetenschappelijke onderzoe kingen INSTANTINE Het pijnstillende middel' van den modernen tijd INSTANTINE Hef product van groofe werk zaamheid en absolute onschade lijkheid still en voorkomt O Zooals gemeld, werd gistermorgen 10 uur vanaf het balkon van St. James Palace door een heraut de proclamatie van de troonsbestijging van Edward VIII aan het volk voorgelezen. Hetzelfde vond plaats op drie andere punten ln Londen, n.l. Charing Cross, Temple Bar en van de trappen van de Beurs. Langs den weg van het paleis van den Prins van Wales tot aan de Beurs stonden militairen in khaki-uniformen opgesteld. Op alle vier de plaatsen had de plechtig heid een gelijk verloop. De stoet werd geopend door voorrijders van de lijfgarde. Hierachter volgde een escadrongarde-kurassiers, met in de zon fonkelende borstharnassen. Daarachter kwamen de vier statie-karossen, waarin de functionarissen zaten, die de proclama tie moesten voorlezen. Bij Temple Bar, waar de hoogheidsrech ten van de City beginnen, werd halt ge maakt en de maarschalk van de City vroeg met luider stem: „Wie komt daar?", waar op het antwoord luidde: „Officier van Zijne Majesteit om Zijne Koninklijke Majesteit Edward VIII te pro- clameeren". Een oorverdoovende ovatie brak los" en het volkslied werd gezongen. Vervolgens trok de stoet naar de Beurs, waar de Lord Mayor een driewerf hoera op den Koning aanhief, dat door de onaf zienbare menschenmenigte werd overgeno men. Op dit oogenblik heerschte rust in de anders zoo bedrijvige City, kantoorbedien den en stenotypisten, directeuren en se cretarissen, makelaars en kooplieden had den zich voor de beurs en in de nabijge legen straten opgesteld om de proclamatie te hooren. Zoover het oog reikte stonden zij schouder aan schouder en tijdens het voorlezen van de proclamatie was het zoo stil, dat men ieder woord kon verstaan. De proclamatie van de troonsbestijging van Koning Edward VIII is opgesteld in Oud-Engelsch, waarvan de vrije Staling ais volgt luidt: „Aangezien het den Almachtigen God heeft behaagd, onzen heerscher Koning George V, gezegender en roemrijker na gedachtenis, tot zich te roepen, komt door zijn overlijden de Rijkskroon van Groot-Britannië en Noord-Ierland alleen en rechtmatig den hoogen en machtigen Vorst Edward. Wij, de geestelijke en wereldlijke Lords van dit Koninkrijk, openbaren en proclameeren derhalve met bijstand van den troonraad van den overleden Koning, alsmede een aantal andere Heeren van Rang, den Lord Mayor, Aldermen en burgers van Lon den, met een stem der tong en des harts, dat de hooge en machtige vórst Edward thans door den dood van onzen over leden leenheer Edward VIII door de genade Gods Koning van het Vereenigde Koninkrijk van Groot-Britannië en Noord-Ierland, verdediger van het Geloof I en Keizer van Indië wordt. I Hem zweren wij volledig trouw, voort- i durende gehoorzaamheid, uit geheel ons hart en in diepe aanhankelijkheid en bidden God, door Wlen Koningen en Koninginnen regeeren, den koninklijken l vorst Edward te zegenen met lange en gelukkige jaren van heerschappij over ons". Op gelijke wijze ais in de hoofdstad des lands wordt de troonsbestijging bekend gemaakt in Edinburgh, de hoofdstad van Schotland en te Windsor. Groote menschenmenigten woonden overal dit schouwspel bij. Te Londen was dit een typisch mengsel van oude gebrui ken en moderne wetenschap, aangezien overal microfoons en luidsprekers waren opgesteld, welke de woorden ver in de om geving duidelijk verstaanbaar maakten, en draadloos naar de Dominions uitzonden. Ook is de troonsbestijging met eenige plechtigheid bekend gemaakt in alle bo roughs in Engeland, in Indië, de Dominions Noord-Ierland, de eilanden Man en Jersey en in de koloniën. Na den premier Baldwin te hebben ont vangen, is koning Edward VIII gistermid dag, in gezelschap van den vermoedelij- ken troonopvolger, den hertog van York, en zijn gemalin en zijn inmiddels herstel den broeder, den hertog van Gloucester en zijn gemalin, naar Sandringham ver trokken, Na zijn aankomst op Sandringham, heeft de Koning zich onmiddellijk naar de vertrekken van zijn moeder begeven. Tegen het vallen van den avond heb ben koning Edward VIII en zijn broer, den hertog van Gloucester, zich naar het kerk je begeven waarin het stoffelijk overschot van koning George wacht op de overbren ging naar Londen, Na ongeveer tien minuten in de kapel te hebben vertoefd, zijn de Koning en zijn broer naar het paleis te Sandringham te ruggekeerd. In beide huizen van het parlement is de eedsaflegging der leden gisteren voort gezet. Zij zal nog tot Vrijdag duren. Baldwin heeft laten meedeelen, dat hij vanmiddag een boodschap van den Ko- DE ALGEMEENE TOESTAND. Crisis in Frankrijk - Besluiten van Genève. Het Fransche kabinet Laval is afgetre den. Na het uittreden van bijkans alle radicaal-socialistische leden was niet an ders mcgelijk! Zonder nederlaag ln het parlement te hebben geleden, heeft Laval dus het veld moeten ruimen. De gang van zaken brengt de Fransche politiek in een niet geringe impasse, want het zal uiterst moeilijk vallen een nieuw ministerie te vormen, dat een meerderheid ln het parlement achter zich heeft. En dat ning zal voorlezen en daarna de motfes zal indienen tot het zenden van adressen van rouwbeklag aan den Koning en de Koningin. Koning George's stoffelijk over schot heden naar Londen. Vanmiddag te kwart voor drie zal de kist met het stoffelijk overschot van Ko ning George V aan het Kings Cross-sta tion te Londen aankomen. De weg dien de stoet zal volgen naar Westminster Hall zal door politie worden afgezet. Slechts de leden van het Koninklijk Huis zullen in den stoet meekomen. Koning Edward VIII en zijn broers, zullen te voet achter de kist gaan, die op het affuit zal worden vervoerd dat ook Koning Edward VII op zijn laatsten tocht heeft gedragen. Men rekent er op dezen weg in ongeveer vijf kwartier af te leggen, zoodat de stoet tegen vier uur in de Hall verwacht wordt. Tot 10 uur s avonds zullen genoodigden dan gelegenheid krijgen langs de kist te öefileeren en morgen wordt de Hall voor het publiek opengesteld, dat vier dagen lang van 8 uur s morgens tot 10 uur des avonds dezelfde gelegenheid van defilee- ren krijgt. De hertog van Norfolk, die als Earl Marshall de begrafenisplechtigheden regelt, heeft gisteren afgekondigd dat het de wensch van Koning Edward VIII is ge weest, aan een zoo groot mogelijk aantal menschen gelegenheid te geven den over leden Koning een laatste bewijs van hulde en trouw te brengen, zoodat de Hall vier volle dagen opengesteld zal zijn. Het nemen van foto's zal verboden zijn. Het publiek zal door den St. Stephens in gang toegelaten worden en de Hall weer langs Palace Yard verlaten. Alle leden van het parlement zijn uitge- noodigd, vanmiddag vier uur in de West minster Hall aanwezig te zijn, als de kist met het saoffelijk overschot van Koning George V uit Sandringham zal aankomen. De begrafenis. De begrafenis op Dinsdag zal geregeld zijn als die van Koning Edward VII. De koning van Italië heeft Edward VIII het volgende telegram gezonden: Op het oogenblik, waarop Uwe Majesteit den troon uwer voorouders bestijgt, stel ik er prijs op U mijn hartelijken groet te zenden en mijn oprechte wenschen uit te spreken voor het geluk van Uwe Majesteit en het welzijn van Uw rijk. Victor Ema nuel. Naar Reuter uit Dessie seint, heeft de Negus, naar aanleiding van den dood van koning George tot de Engelsche journa listen gezegd: „Wij hebben met groote droefenis het overlijden vernomen van koning George V, dien wij de eer hadden persoonlijk te kennen, sinds wij zijn gast geweest zijn te Londen in 1924. Bij die gelegenheid hebben wij zijn groote deugden hoogelijk leeren waardee- ren. Wij gaven er ons rekenschap van, dat Engeland, dank zij Hem, een bloeiend land kon blijven en in de wereld het gewicht van zijn beschaving, zijn grootheid en zijn volmaakt evenwicht kon laten gelden „Toen wij onzen troon bestegen, heeft koning George ons de volgende woorden geschreven, die wij nimmer zullen verge ten: „Pas in uw land op verstandige wijze de weldaden van de beschaving toe, waak voor de rust op Uwe grenzen, dan zal Engeland nimmer Uw onafhankelijkheid of de integriteit van Uw gebied aantas ten". „Heel Abessynié deelt in den rouw van het Engelsche koninklijke huis, het En- velsche volk en alle volken, die de eer had den hun bloei te zien toenemen onder de hooge leiding van den doorluchten over ledene". Delegaties. Maarschalk Pétain, de chef van den ge- neralen staf van het leger, generaal Ga- melin, generaal Denain en admiraal Du- randviel zullen deel uitmaken van de Fransche delegatie bij de begrafenis van koning George. Ook zullen detachementen van verschil lende wapens zich naar Londen begeven. Vermoedelijk zal Oostenrijk bij de be grafenis van koning George vertegenwoor digd zijn door vice-kanselier prins Star hemberg. die zal worden vergezeld door een generaal van het bondsleger. De Roemeensche Koning komt persoon lijk. De Duitsche delegatie, die de Rijksre- geering zal vertegenwoordigen bij de ter aardebestelling, zal onder leiding staan van den minister van buitenlandsche za ken, Von Neurath. Voorts zal de hertog van Coburg tot de delegatie behooren, evmenals de generaal der infanterie Von Rundstedt, admiraal Albrecht en de vlie ger-generaal Kaupisch. Ook de Duitsche ambassadeur te Londen Von Hoesch, zal zich bij de delegatie aansluiten. President Roosevelt heeft Norman Davis opgedragen de Vereenigde Staten bij 's Konings begrafenis te vertegenwoordi gen. in deze periode nu zoowel op economisch als op buitenlandsch terrein zulke ge wichtige kwesties aan de orde zijn Het is een zware verantwoordelijkheid die de leiders der Fransche partijen op zich hebben genomen! Vermoedelijk zullen we thans weer een tijdperk beleven van het vallen en opstaan van eenige ministeries, waarbij vele minis ters stuivertje wisselen, achter elkaar, met al de slechte gevolgen daarvan voor het land. Droevig beeld van politieke verwor ding! Zondagavond moet er een kabinet zijn, want de regeering dient toch Dinsdag te Londen te zijn vertegenwoordigd? De keus zal waarschijnlijk wel moeten vallen op een „outsider". Op voorstel van Ruiz Guinazu (Argen tinië) heeft de Volkenbondsraad besloten, te wachten met het nemen van maatrege len voor de verkiezing van een opvolger van Henderson tot het oogenblik, waarop hervatting van de Ontwapeningsconferen tie weder mogelijk zal zijn. Aan het slot van de zitting stelde Ruiz Guinazu den raad in kennis van het gis teren geteekende accoord tusschen Bolivia en Paraguay inzake de uitwisseling der krijgsgevangenen, waarbij hij er op wees, dat dit accoord het werk is van de Chaco conferentie, waaraan de Volkenbond heeft medegewerkt. In een niet openbare zitting heeft de Volkenbondsraad het raadscomité ter be studeering van de voorlooplge hulpmaat regelen voor de uit Duitschland afkomstige vluchtelingen geïnstalleerd. Behalve de vertegenwoordiger van Ecua dor, ais rapporteur, behooren daartoe ver tegenwoordigers van Engeland, Denemar ken, Frankrijk, Italië. Polen en sovjet- Rusland. De kwestie van Dantzig is ook te Genève behandeld. Eden bracht rapport uit en be treurde het, dat de Senaat slechts vier van de zes aanbevelingen had uitgevoerd. Voor den Senaat pleitte president Greiser. Hij zeide o.a. dat twee aanbevelingen niet zijn onuitgevoerd gebleven uit gebrek aan goe den wil, maar omdat het hoogste Dantzig- sche gerechtshof in deze kwestie een ander standpunt heeft ingenomen dan de Vol kenbondsjuristen. Wanneer de onafhanke lijkheid van Dantzig een feit wil zijn, moet ook de eerbiediging van zijn rechtelijke instellingen gewaarborgd zijn. Overigens verzekerde Greiser, dat de re geering van Dantzig niet het voornemen had te tornen aa nhet statuut van Vrije Stad, zoodat er geen reden was voor onge rustheid. o BELGIE. Huiszoekingen in Eupen. Gisteren zijn bij vier Inwoners te Eupen huiszoekingen gedaan naar politiek mate riaal. Er werden portretten van Hitier, hakenkruisvlaggen en een aschbak met een hakenkruis in beslag genomen. De vier personen, bij wie de huiszoekin gen verricht werden, zijn aan een verhoor onderworpen. FRANKRIJK. De communisten vergaderen. De „Bond van slachtoffers van 6 Fe bruari" heeft besloten, den tweeden ver jaardag van dezen betreurenswaardigen dag te herdenken met dezelfde plechtig heden als verleden jaar. Op de Place de la Concorde zullen bloe men worden gelegd en in de Notre Dame zal een H. Mis worden opgedragen, waar bij ook de voorzitter van den gemeente raad, Chiappe, zal vertegenwoordigd zijn. Te Vilieubanne, bij Lyons, vergadert de communistische partij. De groote zaal waarin ongeveer acht honderd gedelegeerden plaats genomen hadden, was versierd met reusachtige op schriften en leuzen als: Leve de Fransche Republiek der Sovjets, e.d. Aan alle hoe ken waren portretten opgehangen van Thaelman, Marx, Dimitroff, Lenin, Stalin en andere Communistische grootheden. Toen Cachin als eerste het woord nam, werd hij met opgeheven vuisten en de toonen van de Internationale verwelkomd. Cachin zeide, dat er 74.400 leden wa ren. De „Humanité" had een oplaag van 250.000 exemplaren. In de provincie beschikt de partij over 39 weekbladen, die in een oplage van in totaal 175.000 exemplaren worden ver spreid. In het vervolg van zijn redevoering zette Cachin nog uiteen, dat de partij weliswaar haar toestemming heeft gegeven tot het program van het volksfront, maar toch nooit vergeten zal, dat het uiteindelijke doel de oprichting van de Fransche sov jet-republiek is. In tusschen echter kan men bondgenootschappen aangaan, en deelnemen aan de groote beweging van het volksfront, teneinde het fascisme te gen te houden. Het is echter de plicht van de Partij de arbeiders in opstand te doen komen tegen de heerschende klasse. ■o- LITHAUEN. Strenge vonnissen. Voor den krijgsraad hebben 10 personen beschuldigd van het voorbereiden van een poging om Woldemaras uit de gevangenis te bevrijden en hem door een staatsgreep aan de regeering te brengen, terecht ge staan. Zooais men weet, boet Woldemaras een gevangenisstraf van 12 jaar uit, na de mislukte staatsgreep van 1933. Drie beklaagden werden ter dood ver oordeeld, 2 tot 15 jaar, 1 tot 10 jaar en 1 tot 8 jaar gevangenisstraf. De drie overi gen werden vrijgesproken. De president der republiek heeft de drie ter dood ver oordeelden gratie verleend en hun straf gewijzigd in levenslange gevangenisstraf. ■o- VEREENIGDE STATEN. De bonus voor oud-strijders. Het congres heeft tot onmiddellijke uit betaling van den bonus aan de oudstrij ders besloten. Het wetsontwerp, dat reeds in den Se naat is behandeld en dat de onmiddellijke uitbetaling bepaalt van de uitkeerlng aan de oudstrijders in obligaties van 50 dollar, welke obligaties aan de postkantoren in specie kunnen worden omgezet, is met 346 tegen 58 stemmen aangenomen. Het gevaar voor inflatie acht men op deze wijze vermeden. Men weet nog niet, of Roosevelt van zijn vetorecht gebruik zal maken, doch men neemt aan. dat de nu aangenomen wet een voldoende groote meerderheid achter zich heeft, om een veto van den president zijn werking te doen missen. Laval. Om drie uur was de beslissende kabi netsraad bijeengekomen Reeds bij den aanvang der zitting maakten de rad-soc. ministers Herriot, Bonnet, Bertrand en Paganon bekend, dat zij zouden aitreden. De uit den senaat afkomstige radicaal- socialistische ministers Regnier en Mau- poil sloten zich bij deze démarche niet aan Na afloop der zitting, die tot vier uur duurde, begaven de ministers zich naar het Elysee, waar een nieuwe raadszitting plaats vond. Min.-pres, Laval zette het verloop der jongste politieke gebeurtenissen uiteen, waarna hij den president collectief ont slag der regeering aanbood, hetwelk door het staatshoofd werd aanvaard. In hun demissie-schrijven aan Laval verklaren Herriot, Bonnet, Paganon en Bertrand o.m. het volgende: Met gevoelens van trouw aan onze par tij en loyauteit jegens u, meenen wij eer lijke politiek te voeren, door u ons ontslag aan te bieden, als leden der regeering. Wij zijn n.l- van meening, dat wij aan de re geering niet meer den voor een Kamer meerderheid onontbeerlijken steun onzer vrienden kunnen waarborgen. Wij stellen er intusschen prijs op, u nogmaals onzen dank te betuigen voor de voortdurende welwillendheid, welke gij ons hebt betoond gedurende de acht maanden van samen werking. Zooals gemeld, stelde Laval, onmiddel lijk na ontvangst van dit schrijven, den collectieven ontslagbrief op, van het kabi net, welke kort daarop aan Lebrun werd overhandigd. Lebrun betuigde Laval, op zeer harte lijke wijze, zijn dank voor de diensten, welke hij de natie had bewezen. Staatsminister Louis Marin, van de re- publikeinsch democratische unie, heeft den collectieven ontslag-brief der regee- nng-Laval niet onderteekend, doch presi dent Lebrun een afzonderlijk demissie- schrijven ter hand gesteld. Na daarin te hebben uiteengezet, waar om hij zijn handteekening niet plaatste onder het collectief demissie-verzoek, schrijft Marin aldus: „Daar ik deze crisis allernoodlottigst voor het land acht en van oordeel ben, dat deze crisis, ontstaan op een volkomen on grondwettelijke en anti-parlementaire wijze ontzettende gevolgen kan hebben, speciaal op financieel gebied en voor Frankrijks buitenlandsche politiek, wensch ik geen enkele verantwoordelijkheid te dragen ten aanzien van de daden, die deze crisis tot gevolg hebben, daden, waar mede de groote meerderheid der kabi netsleden het niet eens is". President Lebrun is onmiddellijk zijn consultaties begonnen. Hij ontving om 5 uur 20 reeds den Senaats-president Jean- neney. Allereerst wendde hij zich vervol gens tot Laval met het verzoek, een nieuw ministerie te vormen: Laval bedankte echter. Bouisson, de voorzitter der Kamer, werd vervolgens ontboden; ook deze wees de opdracht van de hand- In een verklaring aan de pers over zijn weigering, een nieuwe regeering te vor men, zeide Laval o.a.: Ik heb de regee- ringstaak nimmer begeerd. In Juni j.l. heb ik ze aanvaard, wijl ik zulks als een plicht beschouwde jegens het land. Ik ben er mij van bewust, mijn zending te heb ben vervuld De Irank dien ik te verdedigen had, is intact; de begrooting is aangeno men: de maatregelen, welke op velerlei gebied getroffen werden, beginnen vrucht te dragen, reeds zijn de teekenen zicht baar van een herleving op economisch en landbouw-gebied. Zelfs kon bij de parlementaire debat ten, de tweedracht tusschen de Franschen onderling bezworen worden. Wij zagen den dageraad eener nationale verzoening. De laatste maanden zijn op het gebied der buitenlandsche politiek ernstige moei lijkheden gerezen. Maar wij hebben den vrede bewaard, onze verplichtingen jegens den Volkenbond vervuld: onze vriend schappen en allianties zijn intact; de on afhankelijkheid van onzen buitenlandsche politiek is verzekerd en versterkt- Ziedaar de re_sultaten van ons werk. Onze politiek heeft steeds een meer derheid in de Kamer gehad, en ik zou mijn taak, hoe zwaar ze ook is, voortzetten, ware het niet, dat de nieuwe politieke situatie, welke heden ontstond, mij zulks onmogelijk maakt. Bouisson motiveerde zijn weigering met de verklaring aan de pers, dat hij pas weer herkozen was tot Kamerpresident, en dat het zwaar viel, deze functie prijs te geven. Om 8 uur werd door het Elysee officieel medegedeeld, dat de president der repu bliek zijn pogingen tot oplossing der re publiek voor dien dag had gestaakt. Men verzekert, dat Lebrun morgenoch tend Herriot zal ontbieden, om hem met de kabinetsformatie te belasten. De vrienden van Herriot verklaren, dat deze formeel de opdracht zal weigeren. Lebrun zou alsdan den president ontbie den van de radicaal-socialistische Kamer- groep Yvan Delbos, die zeer waarschijnlijk ook zal weigeren. Het is alsdan dat, naar men vermoedt, de aanwijzing zal moeten volgen van een senator der democratische linkerzijde, de groep welke de rad.-soc. senatoren veree- nigt. Men blijft op den voorgrond stellen, de namen van hetzij Marcel Règnier, den afgetreden minister van financiën, hetzij den vroegeren premier, Albert Sarraut. Reeds voor de crisis officieel was, heeft de socialistische Kamergroep een motie aangenomen, in welke gezegd wordt, dat de socialistische groep bereid is elke ver antwoordelijkheid te aanvaarden om tot een snelle oplossing van de crisis te gera ken, 't zij door deel te nemen in een re geering van het volksfront, 't zij door een regeering te steunen, die de liga's wil ont binden en die wil arbeiden voor den vrede, in afwachting van zoo spoedig mogelijk té houden verkiezingen. De socialisten hebben het verwijt willen voorkomen, dat men vaak tot hen gericht heeft, van een zekere doctrinaire onver zoenlijkheid, om de verwezenlijking van aeze of gene ministerieele combinatie te verijdelen. Gevraagd naar de keuze van een minis ter-president, verklaarden de deelnemers aan de vergadering, dat zij geen veto zou den uitspreken tegen een persoonlijkheid van het rechtsche centrum, zooals Paul Reynaud, wiens tusschenkomst bijgedragen heeft tot den val van het kabinet Laval. Zij zouden zelfs bereid zijn om „bescheiden neutraal" te blijven, indien Flandin een kabinet vormde van republikeinsche con centratie, naar links georiënteerd, A fortiori verklaren zij zich bereid steun te verleenen aan een radicaal-socialistische persoonlijkheid, Herriot, Daiadier, Chau- temps of Bonnet. Wat de vorming betreft eener regeering van het volksfront, maakte sommigen er geen geheim van, dat deze onder de huidige omstandigheden meer dan ooit ijdel scheen. -o-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1936 | | pagina 9