Groot succes der Italianen in het Zuiden. 76ste Jaargang DONDERDAG 23 JANUARI 1936 No. 23260 STADSNIEUWS. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling "Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden wsn 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven J10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Poetchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week t. 0.18 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>. Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. DE OPHEFFING VAN DEN KEURINGSDIENST VOOR WAREN. Naar wij vernemen staat thans vast, dat het geheele district Lelden na 1 Maart a.s. zal worden ondergebracht bij den Keu ringsdienst te Haarlem met uitzondering van het gebied rondom Woerden, dat bij Utrecht wordt ingedeeld. VOORSTEL AAN DEN RAAD. De Raadsleden de heeren J. H. Schiller, Th. M. W. Bergers, E. J. Coster, J. H. A. Manders, J. M. Vos en H. van Weizen heb ben onderstaand voorstel aan den Raad doen toekomen, ter behandeling bij de Begrooting 1936: Ondergeteekenden stellen voor, den Opzichter van den Reinlgings- en Ont- smettingsdlenst niet te ontslaan. DISTRIBUTIE VAN GOEDKOOPE GROENTEN. De gevolgen voor tuinder en handelaar. Over bovengenoemd onderwerp heeft gisteravond in de groote Nutszaal de heer Tj. Reitsma uit Rotterdam, secretaris van den Ned. Bond van Aardappel-, Groenten- en Fruithandelaren gesproken voor een aantal tuinders en handelaren uit Leiden en omgeving. De vergadering werd verder bijgewoond door de raadsleden Wilbrink, Romijn, Ber gers en Tobé door de heeren Schout en van der Tas, respectievelijk voorzitter en secretaris van de Leidsche Middenstands centrale en door de heeren Simonis, dr. Knibbe en van Appel, onderscheidenlijk voorzitber van de afd. Kleinbedrijf, secre taris en lid van de Kamer van Koophandel. De vrij druk bezochte bijeenkomst werd geopend door den voorzitter van de Leid sche Vereeniging van Handelaren, den heer Jac. Larnan, die in het bijzonder den spreker en den bondspenningmeester en de hierboven genoemde personen verwelkom de. Spr. wees er voorts op, hoe de groen- tenhandel een moeilijken tijd doormaakt en uitermate bevreesd is om nog meer klanten te verliezen. De concurrentie in het bedrijf is groot, zoodat iedere handelaar zich met een mi nimale winst tevreden moet stellen. Na ook nog de vertegenwoordigers van de Veiiingsvereeniging en van de zuster- afdeelingen Alphen en Noordwijk te heb ben begroet, wees spr. er op, hoe het vorige jaar de instelling van een levensmiddelen- bedrijf de concurrentie nog heeft ver scherpt. Waar moet het heen, als er nu ook nog een overheidsbedrijf bijkomt? De heer Reitsma, daarna het woord ver krijgende zeide dat de distributie van goed- koope groenten voortgesproten is uit de noodzaak om afzetgebied te vinden voor de groenten, waarvoor geen consumptie- behoefte bestond. Tuinbouwproducten, waarvoor de mini mumprijs niet kon worden bedongen, ble ven dientengevolge onverkocht en werden veelal naar de mestvaalt verwezen. Niet uit het oog moet worden verloren, dat de bin- nenlandsche markt nooit in staat kan wor den geacht om ook het surplus te absor- beeren, dat onder normale omstandigheden wordt geëxporteerd. Uit den kring der arbeidersbeweging is toen bij den minister aandrang uitgeoefend om dat surplus tegen minimalen prijs ter beschikking te stellen van de werkloozen. De vakcentrales verzetten zich destijds er tegen om aan die distributie het karakter te geven van een steunverleening in na ture, doch dit principe is door de arbei dersbeweging thans blijkbaar over boord geworpen. Volgens spr. was een dergelijke distribu tie volmaakt overbodig. Wanneer de bin- nenlandsche markt geen afzetgebied kan vinden voor groenten, welke een fractie meer dan de minimumprijs opbrengen, dan is er ook geen afzetgebied voor de z.g. doorgedraaide groenten. Immers de handel is reeds lang gewend genoegen te nemen met een heel klein winstje. Ware het voor deel voor de werkloozen aanmerkelijk groo- ter dan het nadeel, dat daardoor aan den handel wordt toegebracht, dan zouden de handelaren krachtens him burgerschap in dezen maatregel moeten berusten, maar ook dat is volgens spr. niet het geval. De eenige verandering schuilt voor hen in het feit, dat zij uitgeschakeld worden als vrije consument en worden verwezen naar het distributielokaal. Bovendien wat heeft een werkiooze aan 3 K.G. groenten voor 9 ct„ wanneer hem toch de ingrediënten ont breken om een behoorlijk middagmaal te bereiden? Spr. misgunt den werkloozen geenszins een goedkoop maal groenten, maar hij is er van overtuigd, dat zij er niet mee zijn gebaat, terwijl de handel, die toch reeds voo) 907n aan den rand van d»n afgrond staat, opnieuw wordt benadeeld Verschil lende handelaren, die zich nog juisr staande konden houden, zijn reeds door deze dis tributie ten val gebracht. Bovendien is de voorstelling onjuist als Door de bezetting van Neghelli hebben de Italianen in het Zuiden den Abessijnen een zwaren slag toegebracht. De Duce heeft generaal Graziani gelukgewenscht met zijn fraaie overwinning. De commissie van achttien te Genève heeft besloten een commissie te vormen uit alle landen, die petroleum leveren of transporteeren om een onderzoek in te stellen naar de mogelijk heid van een petroleum-embargo. Volgende week zal deze commissie bijeenkomen. zou de organisatie de gemeente geen geld kosten. De praktijk elders wijst dat uit. Ook de marge van een halve cent tusschen in- en verkoopsprijs is niet voldoende om de kosten te dekken. Dordrecht legde daar aan in vier maanden tijds f. 13UÜ ten koste, terwijl het Rijk r.og f. 754 moest bijpassen. Deze cijfers klemmen nog meer, wanneer men weet, dat slechts 15"/o der werkloo zen van deze distributie gebruik maakte. De kwaliteit is tenslotte nog van dien aard, dat ook een werkiooze liever een kleinigheid meer betaalt en koopt bij den Vlijen handel, die hem altijd coulant heeft behandeld. Spr. is niet bang, dat deze Hstributie een groote vlucht zal nemen, maar dit systeem bergt het groote gevaar in zich, dat de minimum-prijs zal worden verhoogd en een groot aantal kleinhandelaren den strijd om liet bestaan zal moeten opgeven. De handelaren hebben in sani? werking met de drie middenstandsvereenigingen den regeeringscommissaris voorgesteld den werkloozen tegen overlegging van een bon de groenten eveneens tegen den prijs van 3 et. per K.G. te verstrekken De Ned. Groenten- en Fruitcentrale en de gemeentebesturen, die de kosten van distributie daardoor zou besparen, zou dan den kleinhandel een geringen toeslag kun nen geven. Maar dat wilde de Centrale niet. Spr. besloot met een klemmend beroep tot de aanwezige autoriteiten om hun krachtige medewerking te verleenen ten einde de invoering van een systeem te ver hinderen, dat funest is voor den klein handel en dat de werkloozen nog dieper omlaag moet drukken. De Leidsche kleinhandel, aldus eindigde spr. geeft de plechtige verzekering, dat hij zijn volledige medewerking zal verleenen om op andere en uiterst coulante wijze aan de werkloozen goedkoope groenten te ver strekken. Er volgde op dit betoog een langdurig applaus. Verschilitr.de aanwezigen betuig den daarna hun instemming met het ge sprokene. Alleen de heer van Vliet voorz tfcr der Leidsche veiling, hoewel ook een tegen stander van gemeentelijke distributie, sprak als zijn meening uit, dat de gevolgen daarvan voor den handel niet zoo fur est zuilen zijn als de heer Reitsma meende. Laatstgenoemde gaf nog eenige toelich tingen en sprak er zijn teleurstelling over uit, dat geen enkel raadslid aanwezig was van de partij (en), die in deze gemeente distributie van goedkoope groenten voor staan. De heer van Vliet merkte nog op, dat de distributie z.i. alleen bedoeld is voor die werkloozen, die anders in het geheel geen groenten zouden consumeeren. Niettemin gelooft spr. ook. dat aan een distributie in Leiden geen behoefte bestaat. De voorzitter sloot hierna de vergadering met dank aan den spreker en de aan wezigen voor de opkomst. LEZING OVER DE LEITZ-PRODUCTEN. In een der zalen van „De Turk" hield de heer L. A. Dupré, directeur van de N.V. Fototechnische groothandel „Odin" te Nijmegen, tevens vertegenwoordiger van E. Leitz Optische Werke te Wetzlar, een lezing voor de leden van de Leidsche Amateurfotografen vereeniging en vele andere genoodigden, over de Leitz pro ducten en wel speciaal over de Leica-pre- cisie camera- Aan de hand van een groot aantal lantaarnplaatjes zette spr. aller eerst de groote voordeelen die de Leica biedt, zooals de ingebouwde afstandmeter, de eenvoudige bediening en de geringe kosten van films ontwikkelen enz., uiteen. Vervolgens toonde spr- een aantal plaatjes die een beeld gaven van de groote nauw keurigheid waarmede een product als een camera dient te worden behandeld, alvo rens het in den handel wordt gebracht. Daarna werden Leica-fbto's met de meest uiteenloopende onderwerpen geprojec teerd. Aan de hand van deze foto's werden allereerst de goede eigenschappen van het toestel besproken en tevens werd op de technische fouten der foto's gewezen. De heer ir. Overeinder. voorz. van de Leidsche Amateur Fotografenvereeniging sprak namens alle aanwezigen een har telijk woord van dank tot den heer Dupré, voor dezen leerzamen avond. ZENDINGSAVOND. Vans ege de Zendingscommissie in de Geref. Kerk. In de Gereformeerde Kerk aan de Hee rengracht was gisteravond een samenkomst belegd, welke geheel in het teeken van de zending stond. Namens de zendingscommissie heette de heer Van Melse. bij afwezigheid van den voorzitter, den heer Hemmes, allen harte lijk welkom. Als eerste spreker voerde mej. dr. J, G. Hörchner. missionair arts te Djokja, het woord, die veie ervaringen vertelde van haar verblijf en medischën arbeid op Mid den Java en in h'èt bijzonder van Solo en omgeving. In het begin van haar lezing gaf spr. een indruk van het zendingsziekenhuis te Solo, één der acht ziekenhuizen op Midden- Java der Gereformeerde Kerken en in 1912 geopend. Het personeel van dit ziekenhuis waar het Javaansch als voertaal geldt, be staat uit vier artsen en vier Europeesche verpleegsters en wordt verder aangevuld met Javaansohe krachten, zoowel meisjes als jongens. Rondom het zendingsziekenhuis liggen in een straal van ongeveer dertig kilometer, hulphospitaien verspreid. Met nadruk wees dr. Hörchner er op dat iedereen in het zendingsziekenhuis ver pleegd kan worden. Momenteel wordt 80 a 90"kosteloos geholpen en verpleegd. Dat dit veel geld vraagt spreekt vanzelf. Uitvoerig belichtte spr. de zendingstaak die dank zij de medische zending, wordt volbracht. Door middel van het hospitaal worden velen tot het evangelie van Chris tus gebracht. De medische zending mag zich dan ook niet uitsluitend instellen op sociaal werk. Nadat nog vastgesteld was, dat angst en wantrouwen plaats maken voor vertrouwen in het zendingsziekenhuis, dat zelfs door de intellectueele Javanen als een groote zegen wordt beschouwd eindigde spr. met een opwekking de medische zending te geden ken, waarop .God eens Zijn wasdom zal schenken. Over „Onze verantwoordelijkheid tegen over Indië en de zending" sprak ds. J. Ver- kuyl van Laren. Indië en de zending wil spr. het liefst in nauw verband zien samengebracht. Indië en zending hooren bij elkaar. Als Hollanders zijn wij verantwoordelijkheid aan Indië verschuldigd. Indië is onze naaste. Vele eeuwen lang heeft het Neder - landsche volk deze verantwoordelijkheid volgens spr. niet gevoeld. Drie eeuwen lang heeft de zedelijke norm zoo goed als niet bestaan. Een economisch-politiek imperia lisme werd in Indië gevonden. De tegen stelling Inlander-Europeaan wordt heden ten dage weer op de spits gedreven. Als een groot tekort teekende spr. het. aan, dat zoo heel weinig belangstelling voor de Oostersche cultuur aan den dag wordt gelegd. Men weet wel iets van de Nederland omringende landen, maar van het eigen Indië vaak heel weinig. Boeken van Gandhl en Kagawa b.v. vinden hier vele lezers; maar wanneer worden boeken gelezen van de groote Indische leiders? Voor 90"/n kent men ze niet! Onze offerbereidheid, dienstwilligheid en verantwoordelijkheid t.o.v. Indië dienen wij ons weer bewust te worden. Sprekende over de zending, zeide spr. dat de zendingstaak onze voornaamste plicht in Indië is. Het Indische volk zullen wij dienen tot zijn eeuwig heil. Wij zullen het het evangelie geven. Ondanks het feit dat al veel voor de zen ding gedaan wordt, moest spr. het als zeer bedroevend zien, dat nog te weinig be langstelling en medeleven voor de zending in Nederland wordt gevonden. Met warmte wekte spr. tenslotte op de zending te steu nen, dit geeft aan ons geloofsleven wereld perspectief en is een in dienst stellen bij Jezus Christus, Aan het einde van den dienst werd een collecte voor de zending gehouden, waarna ds. Verkuyl in dankgebed voorging. J. STAMPERIUS t J. Stamperius. Op bijna 78-jarigen leeftijd is in den af- geloopen nacht te Zeist overleden de heer J. Stamperius, een van de groote mannen op onderwijsgebied. Den 8sten April 1858 werd de overledene te Wilhelminadorp bij Goes geboren. Hij doorliep daar de dorpsschool en werd ver volgens Kweekeling aan de Rijkskweek school voor onderwijzers te Haarlem. Na voltooiing van zijn studies aldaar, trad hij op 1 Juni 1878 als onderwijzer in functie te Aalsmeer. Na het behalen van de acte voor hoofdonderwijzer werd hij leeraar aan een onderwijsinrichting te Haarlem om op 25-jarigen leeftijd be noemd te worden tot hoofd eener school te Amsterdam. Deze betrekking heeft hij 20 jaar ver vuld tot hij in 1903 wegens gezondheids redenen ontslag nam. Een verblijf in Tyrol bracht herstel en eerst vestigde hij zich metterwoon te Baarn en later te Hilversum en tenslotte in Zeist. Echter de heer Stamperius heeft na zijn herstel de schoolwereld niet vaarwel ge zegd. In 1906 werd hij benoemd tot school opziener in net arrondissement Rhenen en in 1909 in het arrondissement Amersfoort. Heeft dus de heer Stamperius alle ran gen op onderwijsgebied doorloopen, toch liggen zijn groote verdiensten elders, al grensden ook die aan de schoolwereld. Het was omstreeks 1888 dat het eerste nummer verscheen van zijn „Nieuwe bibliotheek voor de jeugd", die een ommekeer bracht in de richting der kinderboeken. Zelf heeft hij de bibliotheek verrijkt met vele deeltjes gezonde kinderlectuur. Echter buiten deze bibliotheek gaf de heer Stamperius nog vele andere boeiende lectuur. We noemen slechts „Frans Naere- bout" den menschenredder, die aan dat boek zijn standbeeld heeft te danken. Wie kent voorts niet ..Het Veerhuis aan de Oos- terschelde". .De mantel der marketent ster" en veie anderen. Verder ontvloden aan zijn vruchtbare pen series lees-, taal- en rekenboeken. Ook was hij medewerker aan verschillende tijd schriften. Hij werkte o.a. mede aan het „Paedagogisch tijdschrift" en schreef pae- dagogische artikelen in „Het Kind", „Op de Hoogte" enz. In Amsterdam is hij de groote stuw kracht geweest tot stichting van de Ver eeniging voor den .Volkszang" en vele ja ren is hij de ijverige penningmeester ge weest van het „Wezenfonds" van het Ned. Onderwijzersgenootschap. Met den heer Stamperius is een groot paedagoog en kindervriend heengegaan. JAARVERGADERING DER VEREENIGING „OUD-LEIDEN". Gistermiddag werd in „In den Vergulden Turk" de jaarvergadering van boven genoemde vereeniging gehouden. De ver gadering werd geopend door den vlce- voorzitter dr. Veröurgt. Het jaarverslag van den secretaris ver meldde o.a .een gehouden lezing door jhr. Beelaerts van Blokland over de Sociëteit Minerva", een ontvangen bezoek van de ver. „Oud-Haarlem", een gehouden excur sie voornamelijk ter propageering van het lidmaatschap der Vereeniging onder de leden van 't L.S.C. en verleenden gelede- iijken steun voor 't behouden of verbete ren van Leidsch stadsschoon. Het jaarverslag van den penningmees ter velmeldde een klein batig saldo en werd onder dank goedgekeurd, evenals dat van den secretaris Prof. Knappert, die intusschen de leiding der vergadering had overgenomen, stelde de bestuursver kiezing aan de orde, waarbij het zittend bestuur bij acclamatie werd herkozen. Hierna volgde sluiting van de leden vergadering. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Opheffing: Wed. L. van Egmond en Zonen, Rijns burg, Hofstraat 30. Schippersbedrijf, riet en bollendek en mesthandel. Wijziging J. de Groot, Oegstgeest, Burg. Terweeweg 47. Melkslijterij. Vestiging filiaal: Oegst geest, Rijngeesterstraatweg 29, dd. Jan. 1934. BINNENLAND. Prinses Juliana opent de nieuwe mid& techn. school te Leeuwarden. (Binnenland, 3e Blad). Minister Oud over het onderwijsconflicfc tusschen regeering en parlement. (3eBl.)# Met de Nederlandsche ambulance to Addis Abeba. (3e Blad). De plechtige crematie van het stoffelijk overschot van ir. R. J. Verwijs, directeur van het Kon. Genootschap M. S. G. (Laatste Berichten, le Blad). Overleden is de paedagoog en schrijver van kinderboeken J. Stamperius, 78 j. oifd (le Blad). De wereldjamboree der padvinders wordt te Bloemendaal gehouden. (Binnenland, 3e Blad). De verduistering van f. 137.000 te Haar lem; verdachte veroordeeld tot 2 jaar met aftrek van preventief. (Rechtzaken, 2e Bl.) BUITENLAND. Heden wordt het stoffelijk overschot van Koning George V naar Londen over gebracht en opgebaard in Westminster Hall. (3e Blad en Tel. le Blad). Het Fransche kabinet Laval is afgetre den. Een moeilijke crisis. (3e Blad en Tel. le Blad). Succes der Italianen in het Zuiden. (3e en le Blad). Een commissie wordt ingesteld tot on derzoek van de mogelijkheid van een pe troleum-embargo. (3e Blad). Eden over een hulp-verleening in de Middellandsche Zee. (3e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN, EERSTE BLAD. K. J. M. V. ST. PETER KANIS. De jaarvergadering. Gisteravond hield de K.J.M.V. in het „Eigen Huis" haar jaarvergadering. De voorzitter, de heer J. Coster, opende den avond met den groet der Katholieke Jon geren en heette allen welkom. Nadat de notulen van de laatste en voorlaatste vergadering onveranderd waren goedge keurd. behandelde de secretaris enkele in gekomen stukken van huishoud elij ken aard. Het woord was daarna aan den heer Geyer, die het jaarverslag van den secre taris voorlas, waarna de voorzitter hem voor dit welverzorgd verslag dank zegde. Het jaarverslag van den penningmeester werd eveneens door den heer Geyer voor gelezen De K.J.M.V. sloot dit jaar af met een batig saldo van f. 25.88l/s. Bij de ver kiezing van een voorzitter werd de heer J. Coster herkozen, terwijl bij de verkie zing van vier bestuursleden de heeren O. Bayer en H. Vreeburg herkozen en wegens het aftreden van de heeren v. Dijk en Bots de heeren J. v. Dam en C. Morsch gekozen werden. De „Eigen Huis" commis sie werd als volgt samengesteld: J. Geyer, B. v. Cleef en F. Molkenboer. Hierna werd de Sport- en Ontspanningscommissie be noemd, welke zal bestaan uit de heeren Jansen, v. Ommen, Verberg, Dingjan en v. Engelen. Vervolgens werden enkele me- dedeelingen gedaan over de a.s. Lustrum viering, welke zal worden geopend op 28 Januari met een Triduum te houden door kapelaan W Hessing. De moderator spoor de alle leden aan niet alleen het feeste lijke, maar ook het kerkelijke gedeelte van het lustrum bij te wonen. Het oprichten van een handeldrijvende en werknemende K.J.M.V. groep werd besproken en aange houden. De begrooting 1936, welke vervol gens werd voorgelezen, gaf aanleiding tot eenig debat. Na enkele wijzigingen werd de begrooting met 1 stem tegen goedge keurd. Na een geanimeerde rondvraag sloot de voorzitter de vergadering op de gebruikelijke wijze. Het dagelijksch bestuur voor 1936 zal bestaan uit de heeren J. Coster, voorzitter; M. Geyer. secretaris en J. v. Dam, pen ningmeester. BIOSCOOPMIDDAG IN .TRIANON". De afdeeling Leiden van den Bond van Hotelpersoneel in Nederland organiseerde gistermiddag een biosccopmiddag voor de vrouwen en kinderen van nare afdeeling. Dit was haar mogelijk gemaakt door de welwillendheid van resp. de directie van het „Trianon Theater" en de Coöperatie „Vooruit". Dat er genoten is spreekt van zelf. In de pauze, toen d- M-ee geserveerd werd. kwam dit tot uit 'oen de voorzit ter van net feestcomité van bovengenoem de afdeeling zijn dank bracht aan de milde gevers De stralende kindergezichten vorm den voor de gevers een belooning op zich zelf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1936 | | pagina 1