Humor uit het Buitenland
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 11 Januari 1936
FINANCIEEL OVERZICHT.
/CHEEP/
IHfjNCENi
De Jeugdige voetballer cphllosoflsch) „Nou, het ls
een soort massage, ln ieder geval." (Humorist),
1 ,,'t Is tegenwoordig gewoonweg onmogelijk om een
eerlijke dienstbode te vinden. De laatste die ik had, heeft
twee rokken van me gestolen I"
„Zoo, en welke
„Die twee echt zijden, die ik uit Parijs mee gesmok
keld heb." (Dos interessante Blatt).
Onderwijzeres „Je hebt de thee weer veel te sterk
gemaakt, Dient je. Schrijf „ik mag maar één schepje
gebruiken honderd maal uit." (Passing Show).
De man, na het schrikkeljaar-aanzoek „Het spijt me
erg, maar ik kan je nog geen antwoord geven, Hermance.
Vraag me nog eens ln 1940." (London Opinion).
„Wat beteekent dit stuk papier in de pudding, Marie
O U zei toch, dat ik er alles uit het kookboek in moest
doen! mevrouw Dit is het recept." (Happy Mag.)
.praatziek maar onwelkom gezelschap „Et ken toch
raar loope in de wereld, wat u meneer Daar heb je
nou uwé en ik we loope daar te prate als ouwe vrinde,
en vandaag voor een jaar zat ik nog in de nor, voor
roof met geweldpleging." (London Opinion),
Een streep door het landbouw-steun-
programma der Amerikaansche Regeering
Onzekerheid voor het Amerikaansche
zakenleven - De New-Yorksche Beurs
handhaaft haar optimisme - Onstabiele
verhoudingen in Frankrijk - Bankmoei-
lijkheden in Zwitserland - Opgewekte
stemming op de Amsterdamsche Beurs -
Koersstijging van obligatiën en aandeelen.
Bij de, hervatting van zaken op den
tweeden dag van het Nieuwe Jaar hebben
de beurzen zich weten te onttrekken aan
den invloed van de op politiek gebied be
staande onzekerheid. De stemming was in
het algemeen opgewekt, en vast, aldus de
in vele jaaroverzichten geuite meer gunstige
verwachtingen betreffende de economische
ontwikkeling ln 1936 bij voorbaat verder
verdisconteerd. Vooral de New-Yorksche
beurs schijnt zich gereed te houden voor
een hervatting der hausse-beweging, na
dat het afgeloopen jaar voor tal Van fond
sen reeds een verdubbeling, soms een vér-
dri^ of vlervoudiging der noteeringen
heeft gebracht. De berichten uit het be
drijfsleven blijven immers gunstig luiden
en in den loop van dit jaar wordt een
verdere toeneming van de vraag tegemoet
gezien. Tot voor kort nam men aan. dat
vooral de uitbreiding van de koopkracht
van de landbouwbevolking daarbij een rol
van beteekenis zou spelen. Dat deze laatste
evenals trouwens de geheele economi
sche verbetering in de Ver. Staten een
zeer kunstmatig karakter heeft, omdat zij
geheel gedragen wordt door de regeerings-
maatregelen tot steunverleening en werk
verschaffing. dit vergat men maar al te
gemakkelijk. Of wel men rekende er op,
dat de regeeringshulp voor onbepaalden
tijd zou kunnen worden stopgezet, in de
hoop, dat de Amerikaansche volkshuis
houding inmiddels krachten genoeg zou
hebben verzameld, om weer op eigen bee-
nen te kunnen staan.
Het herstelprogramma der regeering is
trouwens op dezen gedachtengang geba
seerd. President Roosevelt meent het suc
ces van zijn politiek te kunnen afmeten
aan de reeds ingetreden economische ver
betering en het hiermede verband hou
dende feit, dat de inkomsten der schat
kist in 1935/36 ettelijke honderden mil-
lloenen hooger zullen zijn dan de raming,
terwijl de uitgaven een klein milliard min
der zullen worden dan verwacht was. Het
tekort op de begrooting wordt dientenge
volge thans op 1294 millioen dollar kleiner
geschat dan de oorspronkelijke raming. De
voldoening over deze „verbetering" is
blijkbaar zoo groot, dat men over het
hoofd ziet, dat het tekort over het loo-
pende dienstjaar nog altijd 3 1/4 milliard
dollar bedraagt, m.a.w. dat van de totale
regeerlngsuitgaven ad 7,67 milliard doll,
niet minder dan 3,23 milliard doll, of circa
42 °/n niet door inkomsten gedekt zijn en
de staatsschuld verder doen aanzwellen.
Deze laatste is thans reeds tot boven de
30 milliard doll, gestegen en zij zal nog
verder oploopen, al meent de regeering
haar ook belangrijk beneden het aanvan
kelijk geraamde bedrag van 34 milliard
doll, te kunnen houden. Over de vraag,
hoe deze zelfs voor een land als Amerika
fantastisch hooge schuld te eeniger tijd
zal kunnen worden gedelgd, bekommert
men zich weinig of niet. Evenmin trou
wens had men er zich tot dusverre reken
schap van gegeven, hoe het gaan zou. als
de regeering door de een of andere om
standigheid niet in staat mocht zijn. haar
steunverleening in den tegenwoordigen
vorm voort te zetten
Eerst in de laatste week is men zich meer
met deze vraag gaan bezig houden, als
gevolg van de uit.anraak van het Hoogste
Gerechtshof waarbij da Agricultural Ad
justment. Act d<= in
strijd met de grondwet werd verk^^rd On
grond van deze uitspraak en de hieraan
reeds voorafgegane ongrondwettigverkla-
ring van de z.g. „processing tax" (de hef
fing op fabrikaten, waaruit de steun aan
den landbouw grootendeels werd bestre
den) moesten de uitbetalingen der regee-
ring aan den landbouw onmiddellijk wor
den opgeschort. Welken invloed dit op de
koopkracht van het platteland moet heb
ben, wordt duidelijk wanneer men weet,
dat sinds 1933 krachtens de Agricultural
Adjustment Act (de „A.A.A.") een bedrag
van 1127 millioen doll, aan den landbouw
werd uitbetaald, waartegenover deze de
verplichting op zich-had genomen, de oog
sten te beperken.
Met de jongste uitspraak van het Hoog
ste Gerechtshof (stellig niet de laatste in
een geheele reeks van voor de regeering
ongunstig afgeloopen processen), is het
Amerikaansche gouvernement ln' een ern
stige impasse geraakt. Op den politieken
kant van de kwestie, die bij de verkiezin
gen in het najaar een belangrijke rol zal
spelen, zullen wij hier niet nader ingaan.
Plet zakenleven, en daarmede de beurs,
heeft rekening te houden met het feit, dat
de beslissing inzake de „A.A_A." het ge
heele, door Roosevelt opgerichte gebouw
van nationale „Planwirtschaft" zal kun
nen doen ineenstorten en daarmede een
geheel nieuwe periode in de economische
ontwikkeling van de Ver. Staten zal kun
nen inluidenten kwade of ten goede.
Op den duur zullen ongetwijfeld gezondere
economische verhoudingen kunnen in
treden dan die, welke door het herstel
programma der regeering in het leven
waren geroepen. Dit neemt niet weg, dat
de plotselinge liquidatie van de landbouw-
wetgeving een groot aantal problemen zal
doen ontstaan, te meer omdat iedere uit
weg is afgesneden, doordat in het vonnis
van het Hooge Gerechtshof nadrukkelijk is
vastgelegd, dat zelfs vrijwillige overeen
komsten tusschen de farmers der ver
schillende staten over de regeling van den
aanplant inbreuk zouden maken op de
grondwet. Het eenige wat de regeering ver
moedelijk overblijft te doen( in afwachting
van een eventueele grondwetswijziging, die
de inzet voor de a.s. verkiezingsstrijd kan
gaan vormen) is, te trachten, voor de
grootere oogstoverschotten afzet in het
buitenland te vinden.
Voorwaarde voor het scheppen van zulk
een ruimere afzetmogelijkheid is echter,
dat ook Amerika zelf in ruimere mate dan
tot dusverre wordt opengesteld voor den
invoer van buitenlandsche producten, door
vermindering van invoerrechten en het
afsluiten van handelsverdragen. Bij de
bespreking van de beteekenis van het Ne-
derlandsch-Amerikaansche handelsverdrag
wezen wij reeds op de toenemende neiging
van Amerika, om een einde te maken aan
de politiek van afsluiting der landsgren
zen van buitenlandsche producten, uit wel
begrepen eigenbelang als crediteurenland.
Mocht de verwerping van de landbouw-
wetgeving er toe leiden, dat men in de
Vereen. Staten ter wille van een uitbrei
ding van den afzet van eigen landbouw
producten de Amerikaansche markt in
toenemenden omvang voor buitenlandsche
artikelen ontsluit, dan kan hiervan stellig
een gunstige invloed uitgaan op het han
delsverkeer van de geheele wereld.
Zoo ver is het echter nog niet en zelfs
wanneer het hiertoe zal komen, zal het
bedrijfsleven zich niet zonder schokken
aan de nieuwe omstandigheden kunnen
aanpassen. Aanvankelijk is op verschil
lende goederenmarkten, als reactie op de
uitspraak van het Hoogste Gerechtshof,
een prijsdaling ingetreden en ook de fond-
senmarkt heeft tijdelijk een weifelende
stemming aan den dag gelegd. Dat de
koersdaling, zoowel op de producten- als
op de fondsenmarkt, geen sensationeelen
omvang heeft aangenomen en zelfs reeds
weder "voor een herstel heeft plaats ge
maakt. moet daaraan worden toegeschre
ven, dat vooralsnog niet is te overzien, hoe
het vervallen van den landbouwsteun op
de prijsvorming en de algemeene economi
sche ontwikkeling zal inwerken. Vooral
de New-Yorksche beurs laat zich haar op
timisme omtrent de vooruitzichten van
het bedrijfsleven niet gemakkelijk ont
nemen; zij heeft den schok dan ook veel
beter doorstaan, dan verwacht had kun
nen worden en de koersen hebben reeds
weder een stijgende richting ingeslagen.
Op de EuropeeSöHe beurzen heeft de
jongste ontwikkeling in de Ver. Staten in
zooverre een terugslag gehad, dat de be
langstelling voor Amerikaansche fondsen
althans tijdelijk..sterk is geluwd. Mén ziet
weer duidelijker 4e risico's, die aan het
bezit van Amerikaahsche aandeelen ver
bonden zijn en is meer dan tot dusverre
geneigd tot winstnemingen over te gaan.
De Fransche aankóopen van dollarshares
zijn reeds daardoor verminderd, omdat
men den politieken toestand en daarmede
de vooruitzichten voor den Franc wat
rustiger beoordeelt en dus minder reden
voor „kapitaalvlucht" heeft. Het maakte
een gunstigen indruk, dat de nieuwe 5%
Fransche staatsleening van Frs. 2 mil
liard, waarop de inschrijving sinds 10 De
cember j.l. a 95 °/o openstond, tenslotte is
volteekend. Stabiel is de toestand op de
markt voor Fransche staatsfondsen echter
nog lang niet; hij zal dit eerst kunnen
worden, wanneer de politieke hemel in
Frankrijk volkomen zal zijn opgeklaard en
hiermede ook voor den franc geen vrees
meer behoeft te worden gekoesterd.
De berichten betreffende betalingsmoei
lijkheden en het dientengevolge verleende
moratorium voor drie maanden aan de
groote Zwitsersche bankiersfirma Leu en
Co. hebben de Europeesche beurzen nage
noeg onbeïnvloed gelaten, al maakten zij
geen aangenomen indruk. Het was reeds
lang bekend, dat de Zwitsersche groote
banken voornamelijk tengevolge van hun
groote verliezen op Duitsche „Stillhalte"
credieten een proces van reorganisatie en
aanpassing doormaken, dat wel een be
langrijke kapitaalreductie noodzakelijk zal
maken, maar, naar men vertrouwt, geen
verdere terugwerking op het economische
leven in Zwitserland zal hebben.
Naar men weet, staan de Nederlandsche
banken er heel wat beter voor dan de
Zwitsersche .mede doordien zij hun Duit
sche belangen tijdig hebben weten terug
te brengen tot een betrekkelijk gering be
drag, terwijl bovendien de noodige voor
zieningen voor eventueele verdere verlie
zen zijn getroffen. Men mag aannemen,
dat het bedrijf voor de Nederlandsche
banken in het afgeloopen jaar weder loo-
nend is geweest, zoowel wegens den groo
teren omvang der effectenzaken en de
groote bedrijvigheid op de valutamarkt,
als wegens den hoogen stand der rente
koersen in een groot deel van het jaar.
De verwachting, dat de flnancieele resul
taten dezen beteren gang van zaken zullen
weerspiegelen, leidt tot een goede vraag
naar deze bankaandeelen, vooral van de
zijde van beleggers.
Na de jaarswisseling heeft«de beleggings-
vraag zich ook weer in toenemende mate
tot de obligatiemarkt gewend en vooral
Nederlandsche en Ned. Indische staats
fondsen hebben hiervan geprofiteerd. De
4% Nederlandsche leeningen noteeren nog
slechts een fractie beneden den part-koers;
in hun koersstand worden zij slechts over
troffen door enkele provinciale leeningen,
n.l. de 4 °/n soorten der Provincie Zuid-
Holland. Deze verheugt zich in een bijzon
der goed crediet en als eerste der binnen-
landsche openbare lichamen kon zij dan
ook reeds met een 4°/n leening aan de
markt komen, die slechts 1/4 °/n beneden
den parikoers werd aangeboden Voor de
overige provinciale en gemeente-leeningen
was de stemming eveneens vast en ook de
pandbriefmarkt kreeg een deel mee van de
vraag, voortspruitende uit de behoefte naar
belegging van de bij de jaarswisseling be
schikbaar gekomen middelen.
Het leeuwenaandeel der belangstelling
richtte zich echter op de aandeelenmarkt
en deze toeneming der kooplust kwam in
des te ruimere mate in het koersverloop
tot uiting, omdat er slechts weinig mate
riaal aan de markt komt. Vooral aan de
vraag naar scheepvaartaandeelen kon
slechts tegen voortdurend oploopende
koersen worden voldaan. Verschillende
dezer fondsen boekten dientengevolge
sinds het begin van dit jaar koerswinsten
van 10 of meer. Kon. Paketvaart over
schreed den parikoers met 10 waarbij
geruchten liepen over de mogelijkheid van
een hervatting der divldenduitkeering over
(het afgeloopen jaar. Het bericht, dat de
maatschappij in verband met het tekort
aan scheepsruim te van den laatsten tijd
een order heeft geplaatst voor den bouw
van een nieuw schip, droeg mede tot de
vaste stemming bij.
Aan de plaatsing van deze order (bij de
Nederlandsche Scheepsbouw Mij.) mag
vooral ook daarom beteekenis worden ge
hecht, omdat er eens te meer uit blijkt,
van welk een direct belang een verbetering
van den economisclhen toestand in onzen
Oost ook voor het Nederlandsche bedrijfs
leven kan worden, alleen reeds door het
verstrekken van bestellingen voor langen
tijd achterwege gelaten vernieuwingen en
uitbreidingen. Het staat wel vast, dat de
gang van zaken bij de Indische scheep
vaart Mijen in den laatsten tijd veel gun
stiger is geworden; zoo moet de Stoomvaart
Mij. „Nederland" haar afschrijvingen thans
weer verdienen, wat als een belangrijke
vooruitgang is te beschouwen,' al kan van
hervatting van de dividendbetaling vcor-
loopig natuurlijk nog geen sprake zijn.
Gunstige dividend geruchten liepen er
ook omtrent Koninklijke Petroleum; het
heet, dat deze haar uitkeering van 6
tot 9 °/o zal verhoogen en in verband hier
mede trad ook voor dit fonds een verdere
koersstijging in. Daarentegen daalden aan
deelen Redjang Lebong scherp in koers,
op het eindelijk losgekomen officiëele
communiqué, dat na de hooggespannen
verwachtingen teleurstelde. Het blijkt n.l.
dat de ertsproductie in 1936 vermoedelijk
nog zal kunnen worden gehandhaafd, doch
dat het goudgehalte lager zal worden. Een
verder diepteonderzoek van de mijn zal
wegens de hooge daaraan verbonden kosten
niet plaats vinden.
Van de leidende industriëele fondsen
waren vooral aandeelen Unilever gevraagd
speciaal van de zijde der Londensche ar
bitrage. De prijsverbetering van tal van
producten, waarbij het Unilever-concern
belang heeft, zal zich, naar men mag aan
nemen, in de financiëele resultaten van
deze onderneming weerspiegelen. Aandee
len Philips trokken aanvankelijk eenige
kooplust, maar brokkelden later in koers
af. Daartegenover konden een geheele
reeks minder courante binnenlandsche
industriëele fondsen (van Gelder's Papier,
Ned. Scheepsbouw, Werkspoor, Hollandsche
Draad- en Kabel. Ned. Kabelfabr. enz.) een
koersavans boeken, waarmede de meer gun
stige verwachtingen over den gang van
zaken in het nieuwe jaar duidelijk zijn
gedemonstreerd
De Indische cultuurafdeeling bleef bij
de algemeen vaste tendenz niet ten achter.
Van suikeraandeelen waren het vooral
H.V A.'s, die van de herleving der vraag
profiteerden, wegens de groote belangen,
die deze onderneming heeft bij talrijke
producten, welke den laatsten tijd ln prijs
zijn gestegen. In rubberaandeelen was voor
het eerst sinds geruimen tijd ook weer wat
meer beweging; in aansluiting op de
jongste prijsverbetering van het product
en de optimistische verwachtingen ten
aanzien van de statistische positie der
rubbermarkt liepen de noteeringen over de
geheele linae op. Cck voor tabaksaandee-
len blijft nog altijd goede kooplust bestaan,
ondanks het koersavans, dat deze fondsen
reeds achter den rug hebben. Thee-aan-
dealen werden eveneens in de koersstijging
betrokken en de aandeelen van Indische
handelsmijen (Lindeteves, Internatio, Mo-
luksche, Tels ènz.) liepen verder ln
koers op.
Zoo is het nieuwe jaar voor de Amster-
MIJ. OCEAAN.
CLYTONEUS, Liverpool n. Java. 9 Jan. van
Suez.
DOLIUS. Java 11. Amst.. was 9 Jan. 12 u.
40 n.m. 89 mijlen Z. van Lands End.
JAVA—CHINA—JAPAN LIJN.
TJIKEMBANG. 9 Jan. v. Shanghae naar
Japan.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
RANDFONTEIN. naar Antwerpen, pass. 9
Jan. v.m. 11 u. Ouessant.
BOSCHFONTEIN 10 Jan. v.m. 10 u. v. O.
Afrika te R'dam.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
TRITON 10 Jan. v. Amst. te Hamburg.
SIMON BOLTVAR. 10 Jan. v. Amst. n. IV.
Indie.
COTTICA, 10 Jan. v. Amst. n W. Indië.
VESTA. 10 Jan. v. Amst. te R'dam.
NEREUS, 10 Jan. v. Amst. te R'dam.
ALKMAAR, thuisr,. 8 Jan. te Valparaiso.
KON. HOLL. LLOYD.
ZAANLAND. 10 Jan. v. B. Aires te Amst.
HOLLAND—O. AZIE LIJN.
ZUIDERKERK. uitr.. 10 Jan. van Suez.
ROTT. LLOYD.
KOTA NOPAN. uitr.. pass. 10 Jan. v.m. 6 u
Dover.
BUITENZORG,, uitr.. 10 Jan. 12 u. 's mid-
dags van Belawan.
SIBAJAK, thuisr.10 Jan. v. Singapore.
MIJ. NEDERLAND.
POELAU BRAS uitr., pass. 10 Jan. Kaap
de Goede Hoop.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
RUURLO. naar R'dam. pass. 10 Jan
Gibraltar.
BATAVIER II. 10 Jan. van R'dam te
Gravesend.
SCHIELAND, 10 Jan. van de Tyne te Ham
burg.
SCHOKLAND. 10 Jan. van de Tyne te
Harlingen.
BEURSPLEIN R'dam n. Narvik, pass 10
Jan. Udsire.
damsche beurs wel in een bijzonder opge
wekte stemming geopend. Men mag
slechts hopen, dat de beurs niet in over
drijvingen vervalt, omdat teleurstellingen
dan niet zouden kunnen uitblijven. Een
gelijkmatige koersontwikkeling, die reke
ning houdt met de mérites van elk fonds
afzonderlijk, is nog altijd te verkiezen
boven een plotselinge, vaak ongenoteerde
hausse, die „rijp en groen" meesleept.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
4 Nederland 98 1/4, 99 3/8.
3Va o Nederland 93 3/4, 95 3/8
2'/= N.W.S. 75 11/16, 77.
4'/= °/n Ned. Indië 98, 99 5/6, 99 1/2
4 "/n Ned. Indië 97 1/4, 98 7/8.
4 Amsterdam 93'/:, 94V=.
4 Zuid-Holland 100, 101.
4 °/o Hoil. Spoor 85 1/4, 8787 1/8.
Holl. Amerika Lijn 39'/:, 43 3/4.
Java China Japan Lijn 34, 38 1/4, 38.
Kon. Paketvaart 98, 110, 109.
Rotterd. Lloyd 39'/a, 44'/t. 44.
Stoomv. Mij. „Nederland" 38, 43'/'=.
Ned Scheepv. Unie 45 1/4, 56, 54 1/4.
Handeisver. „Amsterdam" 232'/:, 239 1/4,
235'/..
Amsterdam Rubber 106 3/4. 113 7/8, ilO'/t.
Oost Java Rubber 106, 113 1/4.
Deli Mij. 201, 204'/:, 202 3/4.
Deli Batavia 181'/., 189, 185 3/4
Philips' 230, 232'/:, 226.
Unilever 101. 107. 104 3/4.
Kon. Petroleum 212, 222, 219.
Redjang Lebong 213, 216, 197. 199'/:.
3-3
