LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 10 Januari 1936
STADSNIEUWS.
RECHTZAKEN.
BEURSOVERZICHT.
BRIEVEN UIT BERLIJN.
VISSGHERURERICHTEN.
MARKT
WEERBERICHT.
Barometerstand.
Hedenmiddag 3 uur: 752.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT.
Medegedeeld door het Kon. Ned MeteoroL
Instituut te De Bildt.
Hoogste stand 768.0 te Perpigwan.
Laagste stand 718 9 te Lerwick.
Verwachting tot den avond van 11 Jan.
Stormachtige tot krachtige later afne
mende Z.W. tot W. wind. Betrokken tot
zwaar bewolkt met tijdelijke opklaringen.
Af en toe regenbuien. Later iets kouder.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT.
v. h. Kon Ned. Meteorol. Inst. De Bildt.
De depressie op den Oceaan begon gis
termiddag plotseling met groote snelheid
naar het Oost Noord Oosten te trekken en
werd daarbij zeer diep, zoodat Lerwick he
denmorgen een barometerstand onder
720 m.M. vertoont.
Aangezien de hooge drukking op het
vasteland weinig afnam, heerscht storm-
toestand over het geheele gebied van den
Oolf van Biscaje tot Noorwegen en is de
temperatuur in Frankrijk, België, ons land
en Duitschland hier en daar tot meer dan
10 graden boven normaal gestegen.
De koude op IJsland hield aan, in het
Noordoosten is de strenge vorst tot Fin
land beperkt, maar in Scandinavië valt
weer veel sneeuw- Op de Britsche Eilan
den is weer veel regen gevallen en is het
weer buiig met eenige afkoeling in het
Noorden, in Duitschland valt ook veel re
gen, Oostenrijk heeft kalm weer met mist.
In verband met de vorming van secun-
dairen is voortduren van het buiige en
stormachtige weer te wachten.
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm.: 7 gr. C. (45 gr. F.)
12 uur 'smidd.: 9 gr. C. (48 gr. F.)
3 uur nam.: 10 gr. C. (50 gr. F.)
HOOGWATERTIJDEN TE KATWIJK ZEE.
Voor Zaterdag.
Voorm. te 5 u. 20 min.; nam. te 5 u. 38
minuten.
LICHT OP VOOR FIETSERS c.a.
Vrijdag: 4.36 nam.-tot 7.39 voorm.
MAANS- OP- EN ONDERGANG.
10 Jan.: op: 18 u. 27; onder: 8 u. 49.
Mr. J. GERRITSZ
Wethouder van Openbare Werken
te Haarlem.
In de Boerhaave-kliniek te Amsterdam
is op 60-jajrigen leeftijd overleden mr. J.
Gerrltsz, wethouder van openbare werken
te Haarlem.
Sinds 1918 had de heer Gerritsz voor
de S.D.A.P. zitting In den gemeenteraad.
In 1928 werd hij wethouder. Hij was voorts
secretaris der commissie van advies voor
de werkloosheid en directeur van het
bureau van de Nederlandsche Werkloos
heidsverzekering. Ook was hij in 1932 lid
van de commissie van voorbereiding voor
de technische herziening van de invoer
rechten. Van zijn hand verscheen o.m.:
„Modern Gemeentebeheer", dat als een
standaardwerk moet worden beschouwd.
o
MINISTERIEEL BEZOEK AAN DE
FORDFABRIEKEN.
De Minister van Waterstaat J'hr. Ir. O. C.
A. van Lidth de Jeu de, heeft een bezoek
gebracht aan de Nederlandsche Ford
fabrieken. De direoteur, de heer G. J. J.
Bosch, heeft den Minister bij de bezichti
ging van het bedrijf rondgeleid. Na afloop
van het bezoek verklaarde de Minister,
dat hij zeer was ingenomen met hetgeen
hij mocht aanschouwen.
AUTO TE MIERLO TE WATER
GEREDEN.
De bestuurder verdronken.
In den afgeloopen nacht te ongeveer
12 uur is de 40-jarige gehuwde handels
reiziger J. Rietschoten, uit Breda, nabij
de zgn. Keersluis onder de gemeente
Mierlo met zijn auto te water gereden en
jammerlijk verdronken.
Twfee landbouwers zagen omstreeks
halféén toen zij langs het Eindhovensche
Kanaal fietsten een' autbköfler en een
reservewiel boven het water uitsteken.
Onmiddellijk, hebben zij den nabij wonen
den hèer Van Mierlo gewaarschuwd, die
met een roeibootje een onderzoek instelde.
Hij constateerde bij peiling, dat het
lichaam van den bestuurder met hoofd en
bovenlichaam uit de stukgeslagen achter-
zijruit hing. Ook de voorruit was klaar
blijkelijk met een grooten Engelschen
sleutel geforceerd. Alles wees er op, dat
de man, die snijwonden aan hoofd en
haniden had, vreeselijk moet hebben gewor
steld om uit den wagen te komen. Toen
hij daarin bijna was geslaagd begaven zijn
krachten zich.
De oorzaak van het ongeval is onbekend.
De heer Van Rietschoten had met enkele
vrienden een café te Helmond bezocht.
Om ongeveer halftwaalf is hij naar Weerd
vertrokken. Blijkens de sporen is de
wagen .Laast de brugleuning met groote
snelheid te water gereden. De auto. die
uit Helmond kwam stond met de voor
wielen naar Helmond toe. zoodat de wagen
moet zijn omgekeerd.
Het stoffelijk overschot, van het slacht
offer is door de marechaussee naar het
St. Antonius-gasthuis te Helmond ver
voerd.
KONINGIN EN PRINSES NAAR HET LOO.
H. M. de Koningin is hedenochtend te 9
uur per auto voor enkele dagen naar het
Loo vertrokken.
Hedenmiddag is de Prinses daarheen ge
volgd.
AUTO OP HET TROTTOIR GEREDEN.
Twee meisjes gewond.
Hedenmiddag reed te Rotterdam een
auto, bestuurd door den heer A. Valk al
daar, toen naar hij later verklaarde zijn
voet van het pedaal gleed het trottoir op.
Een wielrijder werd omver gereden, doch
kwam met den schrik vrij. Op het trottoir
reed de auto 3 meisjes aan. De 9-jarige A,
Torenvliet werd ernstig gewond, het 10-
jarige meisje L. Maltha werd in een por
tiek geslingerd, ze brak haar linkervoet.
Beiden zijn in een ziekenhuis opgenomen.
Twee deuren en een groote winkelruit
werden vernield. Tegen den bestuurder
werd proces-verbaal opgemaakt. De auto
werd zwaar beschadigd,
o
SCHIP OP DE WESTERSCHELDE
GEZONKEN.
Tijdens de vaart op de Wester Schelde
is het 600 ton metende sleepschip Cesarine
op weg naar Hansweert volgeloopen en
gezonken. Het sleepschip Prudentia dat
deel uitmaakte van deze sleep geraakte
eveneens in moeilijkheden. De opvarenden
van beide schepen Zijn overgenomen door
de sleepboot ..En Avant" en te Terneuzen
aan wal gebracht.
De sleepboot Hooeezand heeft de Pru
dentia opgepikt en in Terneuzen binnen
gebracht
DE RADIO-OMROEP-STORINGS-
COMMISSIE.
Naar van bevoegde zijde wordt verno
men heeft de commissie die indertijd door
den minister van Waterstaat werd inge
steld om maatregelen te bera-men ter be
strijding van storingen welke in de ont
vangst van radio uitzendingen worden on
dervonden haar taak dezer dagen beëin
digd en haar verslag aan de regeering uit
gebracht.
DE POSTVLUCHTEN.
De „Lijster" landde heden te Singapore.
De „Koetilang" vloog naar Palembang.
o
INBREKER AANGEHOUDEN TE ARNHEM
De Arnhemsehe recherche heeft heden
gearresteerd den 20-jarigen Arnhemmer R.
J., die zich schuldig had gemaakt aan on
geveer 50 inbraken, hoofdzakelijk in de
buitenwijken van Arnhem, Oosterbeek en
Wageningen. Overdag ging hij aan de ach
terzijde de huizen binnen en nam uit de
keukens grootere en kleinere geldsbedragen
weg.
o
De heffing op boter en de vervoer-
vergunning voor buitenlandsche boter zijn
wederom vastgesteld op 95 cent per K.G,
Ds. G. G. G. de Bel predikant bij de
Ned, Herv. Gem. te Warmond heeft voor
het beroep naar Numansdorp bedankt.
o
Hedenmorgen omstreeks halfnegen
was het 16-jarig schildersknechtje D. M„
bezig werkzaamheden te verrichten oo het
balcon van het perceel Rijnsburgerwee 9.
Toen oo een gegeven oogenblik een wind
ruk zijn ladder deed omvallen dacht hij
zich ongestraft van het 4 meter hooge
balcon te kunnen laten afzakken. Hü
kwam evenwel ongelukkig terecht en
klaagde over Dfin in de lendenen-
Hoewei de Eerste Hulpdienst bij het
eerste onderzoek geen letsel kon consta-
teeren. werd de jongen ter observatie
meegenomen naar het Academisch Zie
kenhuis.
Voor het examen Engelsche Handels
correspondentie (L.I.T.E.H.) slaagde te
den Haag: Mej. C. S. Smit. alhier, leerlinge
van mej. Nell Kagie.
Geslaagd voor het „Mercurius"-
diploma boekhouden e.a.v. de heer P.
Krom, alhier, leerling van den heer J.
Vijlbrief.
De Stscrt, no. 5 bevat de statuten
der N.V. Scheepsbouw- en Reparatiewerf
„de Hoop" voorheen Gebrs. Boot alhier.
Geslaagd voor het examen rekening
courant-boekhouder afgenomen door het
instituut „Mercurius" te Amsterdam de
heer W. M. Pieters leerling van den heer
J. A. Christiaanse alhier.
De Ver. voor Chr. Onderwijs alhier
heeft blijkens een advertentie in dit Blad
de gelegenheid opengesteld tot het doen
inschrijven van leerlingen voer de tot die
vereeniging behóorende scholen.
o
UIT NED. OOST-INDIE.
PALEMBANG ALS STOPPLAATS VOOR
K.L.M.-VLIEGTUIGEN OPGEHEVEN?
PALEMBANG, 10 Jan, (Aneta). In den
laatste li tijd circuleeren hier geruchten,
dat de uitgaande K.L.M.-vliegtuigen in de
toekomst Palembang zouden overslaan.
Naar aanleiding hiervan verzocht het
Palembangsch Nieuwsblad" nadere in
lichtingen aan het hoofd van den P.T.T.-
dienst te Bandoeng. Dit blad publiceerde
gisteren een uitvoerig schrijven, waaruit
blijkt, dat er plannen bestaan en een on
derzoek is ingesteld om Palembang geheel
voor het K.L.M.-verkeer uit te schakelen,
waardoor beantwoording van de luchtpost
met het terugkeerend vliegtuig niet meer
mogelijk zou zijn.
De burgemeester protesteerde telegra
fisch krachtig bij de directie der K.L.M, in
Holland en riep tevens de hulp in van den
directeur van Verkeer en Waterstaat. Ver
der hebben verschillende particulieren uit
den handel, het oliebedrijf en de cultures
zich eveneens tot de K.L.M. gewend of zul
len dit alsnog doen.
o
DOODELIJKE PESTGEVALLEN.
SEMARANG, 10 Jan. (Aneta). In de af
geloopen week zijn in Pekalongan 14 pest-
gevallen voorgekomen met doodelijken af
loop.
DE VOLKSRAAD.
BATAVIA, 10 Jan. (Aneta) De tweede
gewone zitting van den Volksraad wérd
hedenmorgen geopend. Het voorstel om de
behandeling van de or.twerp-ordonnantie,
betreffende de suikerregeling 1936 en van
de ordonnantie tot instelling van de gou
vernementen Sumatra, Borneo en Groote
Oost voor den Volksraad voor te behouden,
werd zonder discussie en zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
De Commissies voor de voorbereiding van
de suikerregelingen en voor die van de
Bsstuurshervormlng zijn mét haar arbeid
gereed. Deze onderwerpen zullen in den
Joop der volgende week in afdeelingen
worden behandeld.
o
KINAKWESTIES.
BATAVIA, 10 Jan. (Aneta). Heden is
in het StaaLsblad afgekondigd de ordon
nantie tot wijziging van de kina-uitvoer -
ordonnantie alsmede de Regeeringsveror-
dening tot wijziging van de kina-uitvoer-
verordening. Deze wijizgingen beoogen in
hoofdzaak
le. de levering zonder licenties van
kina-bast aan hier te lande gevestigdq
kinine-fabrikanten te verbieden;
2e. het mogelijk te maken, dat partijen
kinabast waarvoor een licentie is afgegeven
en welke, om zeer bijzondere nader aan te
duiden redenen, niet uitgevoerd werden,
alsnog in het daaraan volgend licentie-
jaar uit te voeren;
3e. voor te schrijven dat de hoeveelheid
kinabast welke in eenig licentiejaar door
een onderneming teveel is uitgevoerd of
aan'kinine-fabrikanten is geleverd, ln min
dering kan worden gebracht van de licen-
tie-hoeveelheid voor eenig volgend jaar
voor de betrokken onderneming beschik
baar gesteld.
VERSPREIDING VAN COMMUNISTISCHE
GESCHRIFTEN.
De gewoon dienstplichtig-soldaat van de
le schooltoatterlj van het le Regiment Veld
artillerie te Utrecht A. R. is voor den
Krijgsraad te VBosch wegens het ver
spreiden van de Krijkstucht onder
mijnende geschriften, veroordeeld tot
l1/- jaar gevangenisstraf, met aftrek van
preventieve hechtenis, met ontslag uit den
militairen dienst, zonder ontzegging.
In hooger beroep terecht staande, ont
kende beklaagde, dat hij de bedoeling had
eenige nummers van „De Dienstplichtige"
te verspreiden.
De advocaat-fiscaal achtte opzet tot het
verspreiden bewezen doch was van mee
ning. dat de opgelegde straf te zwaar is
en deze tot één jaar, met de bijkomende
straf, kan worden beperkt, waartoe spr.
requireerde.
Vervolgens stond terecht de gewoon-
dienstpl. soldaat H. v. B., van de 3e Sohool-
batterij van het le Rfg. Veldartillerie, die
wegens eenzelfde feit door den Krijgsraad
is veroordeeld tot negen maanden gevan
genisstraf. met aftrak van preventief,
zonder ontslag uit den dienst.
De auditeur-militair heeft tegen dit
vonnis geappelleerd. Beklaagde was met
zijn straf tevreden, omdat hij meende dat
hij die verdiende.
Van B. heeft naar hij toegaf - een
aantal exemplaren, die hij van zekeren
Van G. had ontvangen, in de eetzaal ge
legd, opdat de miliciens van den inhoud
kennis zouden nemen. Hij deed het verzoek
om in militairen dienst te mogen blijven.
De advocaat-fiscaal eischte een jaar
gevangenisstraf, waarvan 6 maanden
voorwaardelijk.
o—
WIELRIJDER AANGEREDEN EN GEDOOD
Vandaag had zich voor de rechtbank te
Zuphen te verantwoorden de 27-jarige
chauffeur D. W. uit Enschede, die op 18
September met zijn vrachtauto op het rij
wielpad te Brammen, den wielrijder Slijk
huis had aangereden, tengevolge waarvan
ccze was overleden.
D? eisch luidde vier maanden gevan
genisstraf en één jaar ontzegging van de
bevoegdheid om motorrijtuigen te besturen
AMSTERDAM. 10 Januari.
De ondernemingslust op de beurs was er
lieden niet grooter op geworden. Voor be
leggingswaarden bestond evenwel een
vaste tendenz De 4% obligaties Nederland
en Ned.-Indië konden weer wat aantrek
ken, hetgeen in de hand werd gewerkt door
de nog ruimere geldmarkt.
Het zakenverkeer op de locale afdeeling
bewoog zich in kalme banen. De stemming
was verdeeld. Het meest opvallend was de
flauwe tendenz voor Philips die weer een
verlies boekten naar aanleiding van de
teleurstellende ciifers betrekking hebbende
op den export van radio artikelen en gloei
lampen.
Unilevers waxen onveranderd. Tabakken
lagen ook gedrukt in de markt en wer-
der lager afgedaan. Oude Deli's verloren
meerdere percenten hetgeen niet zoozeer
voortsproot uit aanbod als wel uit gebrek
aap vraag. In Scheepvaarten vonden
nieuwe omzetten plaats met de verkoopen
in de meerderheid. Zoowel voor Ned.
Scheepvaart-Unies als de meeste overige
soorten daalde de koers Iets.
H.V.A.'s waren onveranderd. Diverse in-
couranten waren prijshoudend. Van de
Ol'ewaarden konden Koninklijke zich goed
handhaven en deze trokken ten opzichte
van het slot van gisteren zelfs iets aan.
Amerikaansche soorten waren weinig ver
anderd. Voor de Rubbers was de belang
stelling niet groot. Amsterdam-Rubbers
bewogen zich op hetzelfde niveau.
Amerik. fondsen hadden een kleinen han
del. Enkele bijzondere soorten veroorzaak
ten toch nog eenige beweging. Het koers
verloop was onregelmatig.
Prolongatie 2 1/4 pCt.
WISSELKOERSEN.
Engeland 7.27 3/8 7.27 1/2). Duitschland
59.23 (59.26). Frankrijk 9.72 1/2 (9.73). Bel
gië 24.82 (24.81), Zwitserland 47.90 1/2
(47.94). Denemarken 32.50 (32.50). Zweden
37.52 1/2 (37.52 1/2) Noorwegen 36.57 1/2
(36.57 1/2). New-York 1.47 1/8 (1.47).
Prolongatie 2 1/4 pCt.
Tusschen haakjes zijn de koersen van
gisteren.
IN SNEL TEMPO WORDT GEBOUWD.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 7 Januari.
Het nieuwe jaar is voor Duitschland be
gonnen met een periode van stilte. Er is,
na alle voortdurende opwindingen van de
laatste jaren, plotsoling merkwaardig wei
nig aan de hand in het Derde Rijk. Al
thans niets, wat de algemeene aandacht
trekt. Natuurlijk beteekent dat niet, dat
er nergens iets te beleven valt. Men kan,
om een enkel voorbeeld te noemen, naar
Wüppertal reizen de nieuw naam voor
de vroegere duo-stad Elberfeld-Barmen
en daar getuige zijn van een der monster
processen (hier gaat het om ongeveer 300
beklaagden) die de Staat voert tegen com
munistische en socialistische oproerstokers.
Maar daarvoor is ln Duitschland, dat den
iaatsten tijd tientallen van zulke groote
processen beleefd heeft, zoo weinig be
langstelling, dat de hoofdstedelijke pers er
niet eens melding van maakt.
Neen, er is niets van zooveel belang, dat
het publiek er over spreekt en de kranten
er over schrijven. Hetzij dan de omstan
digheid, dat boter opeens weer in alle ge-
wenschte hoeveelheden te koop is, eieren
echter plotseling bijna hun gewicht in
zilver waard zijn. Of het nogal sympto
matische feit, dat de rijksspoorwegmaat
schappij. die zoo ongeveer 140 of nog
meer millioèn te kort heeft, de onsym
pathieke mededeeling gedaan heeft, dat
zij, om 100 millioen van dit tekort in 1936
in te loopen, voortaan de vrachtprijzen op
enkele uitzonderingsrubrieken na, met
eventjes 10 procent verhoogen zal. Wat
even een kijkje op den toch eigenlijk
hoogst benarden toestand der Dultsche
geldmiddelen geeft. Het zijn nu eenmaal
de weermacht en de werkverschaffing, die
alle gelden opslokken. En de spoorwegen
moeten daarvoor ongehoorde sommen mee
opbrengen
Neen, er is niet al te veel binnenlandsch
nieuws. Het is als altijd sinds de binnen-
landsche revolte van 30 Juni 1934 rustig
in Duitschland. De moeilijkheden spelen
zich hoofdzakelijk achter de schermen af.
Naar buiten toe is alles in beste orde. Men
moppert. Maar waar moppert men tegen
woordig in de wereld niet? Intusschen:
het dient erkend, dat het mopperen in
Duitschland een betrekkelijk tam karakter
heeft. De menschen zijn. enkele zeer in de
verdrukking gekomen groepen natuurlijk
uitgezonderd, nog al tevreden met het
heden, en niet al te ongerust over de
toekomst. Daartoe draagt niet weinig bij,
dat men dagelijks in de kranten leest, hoe
veel zorg en onzekerheid, oneenigheid,
stakings- en oorlogsgedoe, misère en ver
twijfeling, in andere landen en werelddee-
len aan de hand is; waardoor men ten
slotte tot de niet geheel onjuiste con
clusie komt, dat men in Duitschland eigen
lijk weinig reden tot klagen heeft. On
danks stijgende kosten voor het levens
onderhoud en drukkende belastingen.
Mogelijk, dat er na een of meer jaren
een oogenblik komt. waarop men een af
grond voor zich ziel Maar zoover is het
heden nog niet. Nog lang niet. Voorloopig
zit er hier fut in de beweging. Men bouwt
in een razend tempo. Men restaureert, ont
werpt, zet geweldige ministeries neer, ver
plaatst standbeelden, verbetert straatver
lichtingen, bouwt enorme kazernes met
bijbehoorende vliegvelden, hcrlnnerlngs-
hallen, sportstadions, legt parken aan,
dwingt de industrie met zachten dwang
tot het verfraaien van fabriekslokalen,
schafthuizen en speelplaatsen, verbetert
kanalen of graaft nieuwe, gaat, zij het
ook ln opvallend verminderd tempo, voort
met den aanleg der geweldige autowe
genen de vreemdeling vraagt zich in
stomme verbazing af, waar het geld voor
dit alles vandaan komt. Het is er. Het is
wel alleen maar binnenlandsch ruilmiddel,
maar het wordt - ook in bonnetjesvorm -
altijd maar weer in betaling genomen. En
de Duitscher is, als hij eenmaal iets aan
pakt, onvermoeid.
Het jaar 1936 is zooeven begonnen.
Vroeger had het Hoofd van Staat de ge
woonte, volgens internationaal gebruik op
1 Januari de hoofden van bestuur en het
corps diplomatique te ontvangen. Het
Derde Rijk doet in principe alles anders.
Hier zal die receptie pas op 10 Januari
plaats hebben. Dat is vrijwel de eenige
gelegenheid, waarbij de „Führer und
Reichskanzler" (een combinatie, die ook al
weer eenig in haar soort is) gebruik maakt
van het Paleis van den Riikspresidert in
de Wilhelmstrasse. Men weet, dat Hitier
na Hindenburg's dood den titel „Rijks
president" afgeschaft heeft, naar hij het
toelichtte als een eerbewijs voor den groo
ten „ouden heer", die dezen titel mee in
het graf behoorde te nemen. Sindsdien
is echter ook het paleisje, waarin Ebert
en Hindenburg het hoogste gezag uit
oefenden, onbewoond- Hitier huist in
Berlijn in den onder Brüning gereed ge
komen modernen aanbouw van het oude
Rijkskanselierspaleis, waarin reeds Bis
marck gewoond en gewerkt heeft. En wel.
sinds hem, Hitier, de Wilhelmpiatz en het
IJMUIDEN. 10 Jan.
VISCHPRIJZEN.
Tarbot oer K.G f. 1.201.15 Tongen
Der K.G. f. 1.10—0.64 Groote Schol Der
kist van 50 K.G. f. 1714 Middelschol
f. 17—16 Zetschol f. 23—18. „Kleine Schol
f.20—10 Bot f. 14 Schar f. 14—11 Groote
Schelvisch f. 30 Middel Schelviscb f.29,
Kleinmiddel Schelvisch f. 2927, Kleine
Schelvisch f. 26—12 Kabeljauw Der kist
van 125 K.G. f. 68—34 Gullen ner kist van
50 K.G. f. 128.50 Lengen oer stuk f. 1.60
—0.80 Heilbot Der K.G. f 0.80—0.62 Wij
ting per kist van 50 K.G. f 112.90. Kool-
visch per stuk f.10.15Makreel per kist
van 50 K.G. f.13.
Aanvoer 174 kisten versche haring f. 8.50
8.00 per kist.
Aangekomen 2 Stoomtrawlers: IJM. 114
met f1507. IJM. 189 met f. 2957.
enorme verkeer te storend gebleken is,
naar de tuinzijde toe, in het midden van
een sindsdien overgenomen gebouwencom
plex, waarin het wemelt van onder-afdee-
lingen en van ambtenaren en beambten,
die her Derde Rijk meer noodig schijnt te
hebben dan alle overige regeeringen ln
Duitschland,
Een bezienswaardigheid is ook het in
aanbouw zijnde en reeds gedeeltelijk func-
t.ionneerende ministerie voor Luchtvaart,
een departementspaleis met vele duizen
den vertrekken, zoo overweldigend groot
en zoo indrukwekkend als wellicht geen
enkele andere mlnisterleele woning op
aarde, en een der eerste ontzaglijke bouw
werken en verfraaiingen, waarmede het
Hitlerbewind de eerstvolgende kwarteeuw
Berlijn en geheel Duitschland gelukkig wil
maken, projecten, die voor de rijkshoofd
stad alleen naar raming vele milliarden
marken kosten zullen.
Het is nu eenmaal een feit, dat Adolf
Hitler en zijn nationaal-soclalisme zich
bij het nageslacht door geweldige bouw
werken in de herinnering willen brengen
en dat daarbij de „toevallige omstandig
heid", dat het Rijk tegenwoordig meer dan
ooit in geldnood zit, geen rol spelen mag.
Juist is in dat verband natuurlijk, dat dit
koortsachtige bouwen een belangrijke „An-
kurbelung der Wirtschaft" beteekent.
Ook het particulier bouwen echter be
leeft tegenwoordig groote tijden. Dat is ten
deele het verlangen van den staatsburger
om zijn geld, waarin hij wel voor het heden
maar daarom nog niet voor de toekomst
volledig vertrouwen heeft, zoo goed moge
lijk te beleggen. Dat kan hij natuurlijk het
beste door het bouwen van kleine en groo
tere villa's. En zoo zien we dan ook rondom
Eerlijn niet alleen tallooze nieuwe bloes
van huurkazernes verrijzen, maar ook
tienduizenden villa's van vaak de aller
goedkoopste soort, waarvoor de gelukkige
bezitter met meer dan 3 tot 6000 Mark in
baar betaalt, een hypotheek opneemt, en
nog een tweede hypotheek in den vorm
van een verplichte levensverzekering, in
de hoop na lange jaren werkelijk eigenaar
te worden en zijn rust te hebben. Deze
neiging van de huurkazerne naar 't „een
familie-huis" met tuintje en garage over
te gaan. is in de groote Duitsche steden
thans zeer duidelijk op te merken. Met
deze nieuwe mode heeft het aantal talent
volle architecten niet overal gelijken tred
weten te houden. Met het gevolg, dat de
meeste van deze kleine „villa's" allesbe
halve een sieraad voor de heerlijke om
geving beteekenen en vele architecten goed
zouden doen, eens in Nederland in de leer
te gaan.
Beter dan de particulieren, het dient er
kend, bouwt tegenwoordig de Staat, Het
is wel aan te nemen, dat Hitler, die eens
in jonge jaren zelf architect wilde worden
en die een niet-onverdienstelljk kunst
schilder geweest is, zijn persoonlijken in
vloed doet gelden bij het ontwerpen van
vrijwel alle gebouwen, die rijk en partij
den iaatsten tijd neergezet hebben of nog
neerzetten willen. Zijn bijzondere liefde
heeft het symetrische, geweldige, repre
sentatieve, waarhij hij gaarne contact
zoekt met de groqte tijden der antieken.
Zeker is het Parthenon voor hem het
meest grootsche, wat ooit door een bouw
meester Is uitgedacht. Ook nu weer zoekt
Duitschland het in dezen ouden stijl, aan
moderne ideeën aangepast. En het moet
toegegeven worden, dat bijv, het „Ko
ninklijke Plein" in München, onder Hitler's
persoonlijk toezicht tot stand gekomen,
een der best geslaagde moderne stads
pleinen mag genoemd worden en zeker een
groote attractie voor het toekomstige
vreemdelingenverkeer.
Uiterst indrukwekkend wordt echter ook
Berlijn met zijn nieuwe bouwwerken en
toegangswegen voor de aanstaande Olym
pische Spelen. Ook hier zijn geen kosten
gespaard om 'n geheel tot stand te brengen,
dat stellig de internationale gasten over
weldigen zal en hun de overtuiging zal
geven, dat geen enkel der voorgaande
Olympische Spelen een zoo overweldigend
geheel tot stand gebracht heeft. Want niet
alleen zijn stijl en afmetingen van het
eigenlijke sportforum ditmaal uniek en
met niets van vroeger tijden te verge
lijken, ook de millioenenstad zelf zal in
het teeken van deze grootsche demonstra
tie staan. Ruim een jaar geleden is men
al begonnen, eigenlijk de geheele City en
het Westen aan de Olympische Spelen aan
te passen, straten te verbreeden, bruggen
te bouwen, gevels te verfraaien en wat niet
ai. Zelfs ondergrondsche spoorwegverbin
dingen, kanaliseeringen, een Olympiadorp,
nieuwe autostraten, kortom alles, wat ge
zien en beoordeeld wordt door buitenland
sche oogen, moet vóór de spelen gereed
zijn.
Berlijn zal zich in feestkleed vertoonen.
En daarvoor heeft men zooveel tijd en
werklust noodig. dat men voor andere
binnenlandsche dingen eigenlijk weinig
aandacht meer over heeft!
ROLAND.
LEIDEN, 10 Jan. Veemarkt Aange
voerd 586 runderen, 149 kalveren, 1012
schajien, 862 varkens. 14 stieren f. 80 —200,
schoon gewicht 3241 ct. per kg., handel
stug. 145 kalf- en melkkoeien f.80—195,
handel tamelijk. 174 varekoeien e.a. f70
140, handel stug. 236 vette koeien f.75
190, 2847 ct. per kg., handel stug. 17
pinken f. 5085. 25 vette kalveren f- 70
06. 60—1.10 per kg, handel tam. 124
nuchtere kalveren f. 59, handel vlug. 150
vette schapen f.1220; 500 vette lamme
ren f. 10—15; 362 weideschapen f 9—13,
handel matig, 475 mestvarkens f. 1526,
handel slecht. 387 biggen f. 9—12, handel
tamelijk. 11 paarden f. 90-210- 1 veulen
en 6 bokken en geiten.
LEIDEN. 10 Jan. Kaasmarkt Aange
voerd 51 partijen kaas, t.w. 39 part. Goud-
-sche en 12 part. Leidsche kaas. Prijs: le
soort Goudsche kaas f. 22; idem 2e soort
f.20— 21: le soort Leidsche kaas f.1517
Ailes per 50 K.G. Handel matig.
NIEUWVEEN, 9 Jan. Kipeieren: Aanvoer
633 stuks, prijs per 100 st. f. 4.005.50.
5-1
