(JtlDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 20 December 1935
Naar de meening der Kamer is de om-
•tandlgheid dat de Economische Voorlich
ting voor een groot deel aan het Departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart geconcentreerd, te streng ambtelijk
wordt gehouden, een der oorzaken dat deze
dienst ln het algemeen nog niet aan zijn
doel bantwoordt..
Dit heeft niet alleen betrekking op het
gedeelte van den dienst hier te lande,
maar nog veel meer op de organisatie van
onzen economischen voorlichtingsdienst,
in 'het buitenland. Inzonderheid werkt
de consulaire voorlichtingsdienst, speci
ale gunstige uitzonderingen daarge
laten, niet zoo, dat het becrijtslevën daar
van veel nut trekt.
De fabricage van producten vaak alleen
voor een speciale markt geschikt, ls met
name zeer riskant als de steun van goed
georiënteerde banken en van offlcieele ver
tegenwoordigers van eigen land, op welke
men rich bij moeilijkheden kan verlaten,
mot* worden ontberd
De Kamerheeft zich laten leiden aoor
deze zicemeene gedachte dat de U ding
van 'n dergelljken ingewikkelden voorlich
tingsdienst niet geheël of gedeeltelijk moet
berusten bij daarvoor aangewezen hono
raire vertegenwoordigers van het bedrijfs
leven, maar bij daartoe speciaal aangestel
de krachten.
Is de Kamer van oordeel dat de verant
woordelijke leiding bij net Departement
moet blijven berusten, een goed georgani
seerde en effectieve controle en een af
doend toeziicht, moet wel aan het bedrijfs
leven worden toegekend. Daardoor wordt
het tevens mogelijk het zoo onmisbare
levende contact tusschen den voorlich
tingsdienst en het bedrijfsleven tot stand
te brengen.
De Kamer twijfelt er niet aan of de
Kamers van Koophandel zouden bij een
dergelijke snelwerkende handelsvoorlich
ting. uitnemende diensten kunnen bewijzen
bij de distributie van de gegevens over de
bij haar bekende belanghebbenden.
Deze regeling heeft dit groote voordeel
dat de verantwoordelijkheid blijft berusten
waar deze. ook financieel, moet blijven en
dat de regeering zelve geheel vrij aangeeft
welke gegevens moeten worden verzameld,
dat het bedrijfslevens het noodlge contact
en een goede controle en toezicht verkrijgt
en dat geen al te ingrijpende wijzigingen
behoeven te worden aangebracht.
De Kamer hoopt daarom, dat Uwe Excel
lentie in staat zal zijn het Nederlandsche
bedrijfsleven spoedig een dergelljken vol
komen voor zijn taak berekenden econo
mischen Voorlichtingsdienst te verschaf
fen.
Voorts werd besloten een schrijven te
richten tot den minister van Waterstaat,
inzake het goederenvervoer op de lijnen
LeidenRoelofarendsveen en Amsterdam-
Alsmeer/Uithoorn, waarin de wenschelijk-
held wordt uitgesproken, dat de mededee-
ling van den minister, dat het goederen
vervoer op bepaalde lijnen in stand zal
worden gehouden, mede van toepassing op
bovengenoemde lijnen.
De subsidie voor de Nederlandsche
Organisatie voor de Internationale Kamer
van Koophandel werd voor 1838 verhoogd
van f. 25.tot f. 50.
Na de rondvraag, welke niets bijzonders
opleverde, ging de Kamer over in huishou
delijke vergadering.
Tijdens deze zitting heeft de voorzitter
woorden van afscheid gesproken tot de
aftredende leden, de heeren Heringa en
v. d. Zanden.
o
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Joh. W. Harting. Alexanderstraat 18,
Leiden, schilder. Eigenaar: J. W. Harting.
Lelden.
Wijziging
L. Janson, Langebrug 33, Leiden. Melk
handel. Ulttr. Eigenaar: L. Janson, dd. 1
Nov 1935. Wljz. handelsn. in: Firma L. Jan
son. Nieuwe Eigenaar: M. G. J. Janson, Lel
den.
o
TENTOONSTELLING VAN ITALIAANSCHE
EN HOLLANDSCHE CHIAROSCURO-
HOUTSNEDEN.
In het Prentenkabinet.
Men schrijft ons:
Van deze tentoonstelling, die tot 1
Februari 1936.is te bezichtigen, is een cata
logus verschenen, waaraan wij het vol
gende ontleenen omtrent den aard en
de geschiedenis der tentoongestelde pren
ten.
De oudste houtsneden in deze techniek
uitgevoerd datearen uit het begin der 16de
eeuw.
De teekenkunst kende toen reeds het
teekenen met zwarte lijnen en schaduwen
op gekleurd papier en het ophoogen van
de lichtpartijen met wit. De kleur van het
papier was een neutrale tusschentint,
waar zoowel het wit als het zwart duidelijk
tegen afstaken. Dit waren de z.g. clairob-
scur-teekeningen. De houtsnede-techniek
trachtte nu hetzelfde effect te bereiken
op wit papier. Men gebruikte daartoe twee
blokken: het eerste blok drukte de lijnen
en schaduwen, af in een donkere tint, ge
woonlijk zwart; in het tweede blok, dat de
grondkleur aanbracht, waren de luchtplek-
ken weggesneden, zoodat op die plaatsen
het wit van het papier zichtbaar bleef. Zoo
doende verkreeg men met twee blokken de
drie tinten, die de clairobscur-teekenln-
gen vertoonden.
In Duitschland zijn de eerste specimina
van de hand van Jost de Negker, deze
Antwerpenaar, die in 1512 in Augsburg
moet zijn gekomen, voerde daar teekenln-
gen van H, Burgkmair in houtsnede uit.
In de Nederlanden kan op het gebied der
chiaroscuro-houtsneden gewezen worden
op het werk van H. Goltzius (155816171
en van Abraham Bloemaert (1564—1651).
Oneindig rijker dan ln de Noordelijke
landen is de ontwikkeling van de chalro-
scuro-houtsneden in Italië. Ugo da Carpi
verkreeg in 1516 van den Senaat van
Venetië een privilege voor zijn „nieuwe
manter om licht en donker te drukken:
iets n'euws en tot dusver nog hiet gedaan"
Behalve van dezen meester ziet men op
de tentoons*elllng fraai? exemplaren van
Antonio da Trento, Niccolo da Vicenza.
Andrea Andreanl, Zanetti, Coriolano.
Ghandlnl. In totaal 64 stuks uitgezocht
uit de rijke collectie clalrobscur-prenten,
die het Leidsche Prentenkabinet bezit.
RECLAME. 830
VER. TOT BEV. DER BOUWKUNST.
Voordracht van den heer Herm. Martin.
Aan de 262e vergadering ging vooraf
een kunstbeschouwing van een collectie
reproducties naar kunstwerken benevens
etsen enz van den heer G. A. Schrijvers
alhier.
De voorzitter, de heer C. Ponsen, open
de met een eenigszins propagandistische
rede deze laatste vergadering des jaars.
Na het goedkeuren der notulen was het
woord aan den spreker voor dezen avond:
den heer Herman Martin, van 's-Oraven-
hage. die tot onderwerp had gekozen:
De Kunstwonderen van 't Oude Egypte".
De oudste oorkonden van de geschiede
nis en de kunstgeschiedenis vindt men
aan den Nijl en den Tigris. Euwen zwegen
deze overblijfselen, doch in de 19e en 't
begin der 20e eeuw zlln zij weer gaan
spreken. De Egyptische kunst is ouder dan
die van Mesopotamlë. In 't ou'e rijk kent
men nog geen ijzer, doch steen en brons.
Zoo begrensd als 't Nijldal is. was ook de
blik dér bewoners. Hun cultuur Ls ons
meer bekend geworden door de oDgravin-
gen van geleerden, wier namen door spr.
weiden genoemd. Door het ontcijferen der
taai drong men tot ln het diepste wezen
van die oude cultuur door, waaruit onom-
stootelijk is komen vast te staan, dat het
oude volk daar geloofde aan 't voortbe
staan der ziel ikai welke voedsel ontving
na den dood. door offers.
Men kende plaatselijke kunstscholen,
doch de hoofdtrekken zijn dezelfde geble
ven. Er waren mooie steensoorten. Het ge
welf was reeds bekend De bouw is archi-
traafbouw met pijlers. Men kende de rond-
staaf en hollljst en alle muren waren be
kleed met stuc, behalve de gepoliiste c-a-
nletmuren. Zuiden zijn abstract gedachte
plantenzuilen. De Egyptenaren zijn de uit
vinders van het plantaardig ornament.
De lotus en de papyrus waren heilig. Ook
de palm komt voor (palmkapiteel).
Een ding treedt bij de Egyptenaren op
den voorgrond in al hun kunstwerken en
dat is de vereering van den grooten Zon
negod en het voortleven van de ziel na
den dood, aldus schrijft ons de secreta
ris de heer Fred. A. Wempe.
Nadat spreker op een plattegrond van
het tegenwoordige Egypte alle plaatsen
had aangewezen, waarvan hij 't een en
ander had mede te deelen en vervolgens
een historisch overzicht had gegeven van
de dynastieën van 5000300 (v. Chr.l,
met vermelding van de namen der godde
lijke heerschers uit die dagen, ging spre
ker over tot het in bijzonderheden be
schouwen vaii al die kunstwerken, welke
nog heden te aanschouwen zijn.
Het was een groote reeks, welke daar
geprojecteerd werd op het doek. al die
tempels, koningsgraven, pyramtden, basi
lieken, sfinxen en nog zoo veel meer, te
veel om op te noemen.
Doch dit is nu het geheim van den heer
Martin, dat hij bij ieder geprojecteerd
beeld, zulk een leerzame aanwijzing geeft.
BI1 een van zijn vorige lezingen getiteld
„Hoe leert men kunst zien?" hadden de
aanwezigen reeds kunnen genieten, doch
nu werd het zien van de kunst nog weer
eens speciaal door den spreker naar vo
ren gebracht
Wat in het gansche betoog van spre
ker 't meest naar voren trad, was wel de
groote mystiek, die er uitgaat van al die
werken, die klaarblijkelijk tot stand zijn
gebracht met de heilige bedoeling, dat zij
de eeuwen zouden trotseeren.
Toen 't einde daar was, was de vergade
ring diep onder den indruk van des hee
ren Martins schoone voordracht, welke
bekroond werd door een hartelijk applaus
en een bijzonder woord van dank van den
voorzitter, den heer C. Ponsen.
Nadat wederom een candldaat als lid
was aangenomen, was het woord aan den
penningmeester, den heer F. J, Libot, die
de begrooting voor 1936 voordroeg, waar
uit bleek dat hij deze althans voor 't ko
mende jaar nog sluitend heeft weten te
maken.
Tot kasnazieners werden benoemd de
heeren C. Sweris en Jan Stigter. De tijd
schriften voor de leescirkel voor 1938
werden wederom geregeld, waarna de
voorzitter met een passend woord aan
het einde van het scheidende jaar deze
vergadering sloot.
LEIDSCHE KUNSTVEREENIGING.
Tentoonstelling Charley Toorop.
In het Stedelijk Museum „de Lakenhal"
is hedenmiddag onder auspiciën van de
Leidsche Kunstvereeniging een tentoon
stelling van schilderijen geopend van
Charley Toorop.
De voorzitter dier vereeniging, mr. J.
Slagter hield daarbit een rede. waaraan
het volgende is ontleend:
Al in het vroegste werk van Charley
Toorop bleek, dat zü zich niet laat leiden,
maar haar eigen weg gaat. Koppig en
eigenzinnig heeft zij zich ingezet tegen
veel. dat algemeen gangbaar werd geoor
deeld. Noch de sterke suggestie van het
werk van een begaafden vader, noch het
werk van tüdgenooten kon haar daarvan
afbrengen. Reeds in haar eerste kinder
portretten tastte zü naar de diepte. Die
portretten waren technisch zwak ja on-
beholoen; het plastisch vermogen nog on
ontwikkeld. de kleur troebel. En toch
straalde daaruit iets edels, iets van een
diepe bewustwording van het mysterie
van de menschenzlel. dat b.v volkomen
ontbreekt ln de portretten van gerenom
meerde portretschilders als van Wely van
der Hem zelf» meestal ook bil Jan Sluv-
ters Een k'ein -innoozel kind dat voor
velen 'n mo'l'ge babv Ls. een lleftal'lvheid
iet' sdorabe's was voor Charley Toorop
een vonder vekomen uit onbekende ver
ten denkende ongeweten d'ngen en sta
rende in een ons verborgen wereld.
Toen Charley Toorop deze dingen had
gemaakt, wisten wij, dat zii een schilderes
was. die onzen tijd iets zou geven, waar
aan wW behoefte hebben. En alles, wat zij
te zeggen had. zegde zii rechtuit, op den
man af zonder litteraire verfijningen
zonder eenige poging om haar werk aan
nemelijk te maken door delicatessen van
de kleur, precleuse voordracht en traditio-
neele compositie. Als zij een mensch schil
dert. gaat het om den mensch en om den
heelen mensch. niet om zijn kleeren enzün
geld. Haar wezen ls niet traditioneel maar
revolutionair in dien zin dat zii niet
voortwerkt aan een traditie van heden,
maar weer aanknoopt bü vroegere groote
cultuurperioden. Dit ontwaart men wel
licht het beste in haar gToote composities
van menschengroepen. die zoo heel anders
zijn opgesteld als wü gewoon zün.'Als zit
de saamhoorigheld van een groep zibht-
baar wil maken, offert zij desnoods de
logica op en plaatst haar figuren zooals
voor dit doel noodle is om ons de Inner-
lüke en niet de uiterlü'ke gebondenheid
te laten voelen. In wezen hebben alle
groote schilders in de groote cultuur
perioden niet anders gedaan Wanneer
men nu deze van den gangbaren smaak
afwijkende composities zou afkeuren,
waarom keurt men dan niet hetzelfde af
in de schilderiien der Hollandsche Vlaam-
sche. Fransche en Duitsche primitieven,
voor wie Immers ook de geestelijke inhoud
het een en al was en de rest biizaak?
Het gaat in de schilderkunst niet alleen
om de vraag, of lünen bijzonder mooi zün
getrokken of de kleuren ten opzichte van
elkaar een bepaalde werking hebben, of
de compositie meer of minder fraai ls. En
of een ander dat ook wel zoo zou kunnen,
als hü dat eens zou willen Drobeeren. Een
schilder Is een mensch en wat hü schept,
schept hü voor menechen. En de inhoud
van een menschènleven ls oneindig eroo-
ter dan de som der preoccupaties over H1n
kleur en compositie.
Dit hebben, aldus besloot spr.. niet alle
kunstbeschouwers begrepen, maar Charley
Toorop heeft het wel begrepen en daar
voor zün wü haar dankbaar. Wü zün haar
generatie en zii is onze schilderes.
o
LEERSCHOOL VROUWENKERKSTEEG.
Ouderavond.
In 't gymnastieklokaal dezer school ls
een ouderavond gehouden, welke door
ongeveer 65 personen bezocht was. Jam
mer dat de opkomst niet grooter was,
daar er bekend was gemaakt, dat door
den heer Koops een lezing zou worden
gehouden over „Spel en arbeid in 't leven
van 't leerplichtige kind. Zooals wij van
den spreker gewoon waren, was dit weer
een zeer leerzame voordracht, welke dan
ook met tüjzonder veel aandacht werd ge
volgd en waarin met duidelijke voorbeel
den alles werd toegelicht.
Hierna volgde de pauze, waarin een
kleine versnapering werd aangeboden.
Na de pauze las de heer koops nog
eenige opvoedkundige schetsen voor van
prof dr. Gunning en van den bekenden
peadagoog Ligthart.
Hierna werd het woord gevoerd door
den voorzitter der Oudercommissie, die
z'n dank uitsprak. T.voor den leeraamen
avond en als zün wenseh te kennén gaf,
dat er nog vele zouden volgen.
Ten laatste sprak de heer v. d. Noordaa
over het .schoolfonds"; hij wekte de
ouders op om kleine bijdragen, minimum
f. 0.50 per jaar. aan het fonds te geven.
Sprekers zelde, dat er van de 140 ouders
slechts 20 lid zijn. een wel zeer gering
aantal dus. Mochten er ouders zijn. die
zich alsnog wensehen op te geven, dan
kunnen zij zulks doen bij den heer W. F.
Pootle, Haarlemmerstraat 115.
Hierna volgde sluiting.
o
DE WERKLOOSHEID.
Bü den gemeentelijken dienst voor So
ciale Zaken, afd. arbeidsbemiddeling ston
den gisteren als werkzoekenden inge
schreven
Bouwvakarbeiders: baggerlleden 3. be
hangers 34, betonwerkers 75. betonvlech-
ters 41. fundeerlngwerkers 1, glazenma
kers 1, glazenwasschers 9, granietwerkers
14 grondwerkers 111. heiers 6, metselaars
145, opperlieden 126, schilders 216, sloopers
8. steenbikkers 2. steenhouwers 5. straat
makers 7, hulp-straatmakers 14, stuca-
doors, witters 72. timmerlieden 292, uit
voerders 7. voegers 29. ongeseh. Bouwarb.
12. Totaal 1230.
Fabrieksarbeiders: bleekers 17, lompen-
sorteerders 20. vellenblooters 3, zeepfabr.-
arb. 6. steenfabr arb. 131, ongeseh. fabr.-
rrh 72. Totaal 249.
Kantoorpersoneel: kantoorpersoneel 101
reizigers, eolp. 40, winkelbedienden 38, in
casseerders 11. musici 8. onderwijzers 10,
overheidspersoneel 13, verplegers 1. To
taal 222.
Hotel Café-personeel: huispersoneel 13,
kellners 48, koks 11 Totaal 72.
Houtbewerkers: beddenmakers 2, hout
bewerkers 74. kistenmakers 7, kuipers 9,
Ujstenmakers 5, mandenmakers 3, meubel
makers 5. meubelstoffeerders 19, politocr-
ders 2, ongeseh. arbeiders 25. Tot. 152
Kleermakers: kleermakers 71. kappers 5
schoenmakers 8. Totaal 84
Land- en Tulnarb.: bloemisten 47. land
arbeiders 28, tuinlieden 28. warmoezlers 13
ongeseh. landarb. 10. Totaal 126.
Metaalbewerkers: bankwerkers 124, blik-
bewerkers 32, burgersmeden 42. crasseurs 1
electriciens 47. galvaniseurs 0, gasfitters
12. gereedschapmakers 2, instrumentma
kers 1, lsoleerders 4. kernmakers 1. ket
tingsmeden 30. klinkers 18, koperslagers
4, lab. bedienden 1, lasschers 10, loodgie
ters 50, machinisten 26, metaalboordcrs 8,
metaaldraaiers 18, metaalschavers 2, me
taalslijpers 4. monteurs 24, pianostemmers
I, polijsters 1, ponsers 5, rijtuigschilders 1,
rijwielherstellers 12, scheepstimmerlieden
II, stokers 21, tegenhouders 18, verw. mon
teurs 16, voorslaanders 7. voorwarmers 4.
vulcaniseurs 1, vuurwerkers 12, wagen
makers 5. ijzerwerkers 57, zandvormers 4,
zilversmeden 2, ongeseh. arbeiders 43. To
taal 682.
Sigarenmakers: sigarenmakers 7. slga-
rensorteerders 3, strippers 1. Totaal 11.
Technici, opzichters: bedrijfsleider 6,
technikers 9. teekenaars 12, werkmeesters
16. Totaal 43
Textielarbeiders: hekelaars 7, katoen-
diukkers 29, kluwers e. a 10. lulkers 10.
plaatsnijders e. a. 26, schrobbelaars 3,
spinners 39, spoelers 3, sterkers 3. strijkers
15. wevers 108, wolbewerkers 36, ongeseh.
textielarbeiders 03. Totaal 352.
Transportarbeiders; chauffeurs 124,
emballeurs 4, expeditieknechten 20, koet
siers 15, loopknechten 45, magazijnknech
ten 82, schippers 90, spoor- en trampers.
15. wakers 3, transportarbeiders 67, losse
arbeiders 468, Totaal 913.
Typografen: boekbinders 35, boekdruk
kers 15. fotografen 2. hulp-vakarbeiders 3,
letterzetters 25, steendrukkers 3. Tot. 83.
Voedingsmiddelenarb bakkers 95, mo
lenaars 1. ovenisten 4. slagers 61, suikers
werkers 22, wünkooperskn. 7 zoutzieders 2,
zuivelberelders 4, ongeseh. voedingsarb. 32
Totaal 228.
Vrouwen: naaisters 13, breisters 1. win
keljuffrouwen 19. kantoorpersoneel 41,
mangelsters 2, meesters In de rechten 1,
onderwüzeressen 5, boekblndsters 1, kin
derverzorgsters 2, serveersters 2, teekena-
ressen 1. verpleegsters 13, hulsel, diensten
172. fabr. arbeidsters 29. Totaal 302
Aig. totaal 4749. 20 Dec. 1934 4239. 21 Dec
1933 3541 Ben. 66 ged. werkloozen en 14
werkverschaffing.
ADRES AAN DEN RAAD.
Van den Verhuurderabond.
Aan den Raad van de Gemeente Leiden
is onderstaand adres verzonden.
Geeft met verschuldigden eerbied te
kennen:
Het Bestuur van denVerhuurdersbond
voor Leiden en Omstreken
dat adressant in de persmededeeiingen
heeft kennis genomen van het advies door
de Commissie van Financiën, aan uwen
Raad uitgebracht, naar aanleiding van
zijn verzoek inzake de Straatbelasting;
dat adressant het waardeert, dat deze
Commissie erkent, dat verlaging van de
Straatbelasting gewenscht ls, maar dat het
adressant teleurstelt, te vernemen, dat zü
adviseert, het verzoek tot verlaging dezer
belasting, niet in overweging të nemen,
omdat de flnancleele toestand van de Ge
meente zoo buitengewoon moeilijk ls.
dat adressant overtuigd ls van den bui
tengewonen moeilijken toestand van de
Gemeente-financiën, maar dat de finan
ciën van de verhuurders en van de huur
ders van woningen, welke deze belasting
moeten opbrengen, eveneens zeer zorgelijk
zijn;
dat naar de meenlrig van adressant, het
wensohelük ls, dat de lasten welke in tijden
van voorspoed door de Overheid aan de
Burgerij zün opgelegd, wanneer In tüden
van tegenspoed blükt. dat deze door hen
niet langer kunnen worden opgebracht,
worden opgeheven of belangrük worden
verminderd
dat het adressant verheugt, dat de Com
missie wel gunstig adviseert, om een resti
tutie-bepaling als door hem gevraagd
in de Verordening op te nemen, maar
dat het adressant voorkomt, dat wanneer
deze bepaling eerst gaat functloneeren,
nadat gebouwde eigendommen gedurende
twaalf achtereenvolgende maanden on-
verhuurd en ongebruikt zün gebleven, zü
in een rijd als thans, waarin huurders dik
wijls van woning veranderen, in het alge
meen van weinig nut zal zün en zeker
niet voor de exploitanten van woningen,
die in gedeelten (b.v. beneden- en boven
woningen) worden verhuurd en waarvan
menigmaal tot groote schade een gedeelte
geruimen tüd onverhuurd en ongebruikt
blijft;
Redenen, waarom adressant Uwen Raad
nogmaals beleefd maar zeer dringend ver
zoekt:
le. de Straatbelasting te willen ophef
fen of belangrijk te verlagen;
2e. restitutie van Straatbelasting te wil
len verleenen, reeds wanneer de eigendom
men zes maanden achtereen geheel of ge-
deeltelük onverhuurd en ongebruikt zün ge
bleven.
hetwelkdoende, enz.
Het Bestuur van den Verhuurdersbond
voor Lelden,
w.g. J. ZITMAN, voorzitter,
w.g. P. T. DE JONG. secretaris.
-o-
LEIDSCHE IJSCLUB.
De toestand, waarin de baan der Leld3che
IJsclub hedenmorgen verkeerde, was van
dien aard, dat zij bij aanhoudende vorst
morgen zou worden opengesteld.
De regenbui, die even voor het ter perse
gaan van dit Blad losbarst, doet die kans
echter niet heel groot schijnen.
Geslaagd voor het diploma Boekhou
den e.a.v. „Vereeniging van Leeraren" de
heer P. Krom. alhier, opgeleid door den
heer J. Vülbrief.
De directeur van den Geneeskundigen
en Gezondheidsdienst brengt ter algemeene
kennis, dat het spreekuur voor de verstrek
king van versterkende middelen, ln plaats
van Donderdag 26 December a.s., zal ge
houden worden op Vrijdag 27 December
d.a.v. van des n.m. 23'/j uur.
Bij het gehouden examen der H.C.V.
te 'sGravenhage zijn geslaagd voor costu-
mière de dames G Hartelt (Oegstgeest),
G. Herlus, B. v. d. Wiel iKatwük) en A.
Wljllng, voor coupeuse mej. G v. Staveren
en voor leerares de dames R. Pattet en Tr.
de Vries (Valkenburg).
Waar geen woonplaats genoemd ls, is
deze alhier.
Allen zijn leerlingen van mej. A. J. Leget,
leerares N A.
Maandag 23 December a.s. zal aan den
sergeant-titulalr-kok Sluijter van den staf
der Infanterie Brigade bij het 6e Regiment
Veld-Artillerie de zilveren medaillle voor
24-jarlgen dienst worden uitgereikt. Het
regiment zal daartoe op de cour van de
Doelenkazerne worden opgesteld. De muziek
zal de plechtigheid opluisteren.
Wegens den aanleg van centrale ver
warming zal het Nederlandsch Historisch
Natuurwetenschappelük Museum, Steen
straat 1 A, alhier, te beginnen met Zondag
a.s.. voorlooplg (waarschünlijk voor onge
veer 4 weken) voor publieke bezichtiging
gesloten zün.
In navolging van de Duitsche stations
zal door de Nederlandsche Spoorwegen op
de perrons der voornaamste stations o.a.
ook op het station alhier dicht bij den uit
gang een hooge versierde kerstboom wor
den geplaatst, die gedurende de Kerstdagen
electrlsch verlicht zal zijn. i
KERSTUITVOERING „SIJRSUM CORDA'.
Solisten: Jaap Stotijn,
Anthon v. d. Horst
Sursum Corda's Kerstconcert in de Ma-
rekerk wordt een traditioneele gebeurte
nis, die zoowel ln letterlijken als ln figuur-
lÜkcn zin volop licht en warmte ver
spreidt. Wij willen het zonder omwegen
neerschrüven: het koor heeft ditmaal wel
een avond geschonken van zeer büzonder
edel, muzikaal en geestelijk genieten. Het
bracht niet veel, daar ook de leider Anth.
v. d. Horst orgelsoll speelde en Stotün
met zün hobo een belangrijk deel vulde,
maar wat het zong, was precieus voorbe
reid en bevredigde hoogelük. Waren er
ten vorige jare tüdens de Kerstuitvoe
ring nog enkele niet vlekkelooze passage's:
deze keer was daarvan geen sprake. Niet
slechts was 'tde voor ons gevoel wel uit
zonderlijk heldere accoustlek, die élke noot
en èlk timbre de volle waarde doet toe
kennen, waardoor het niveau zoo hoog
kwam te staan. Tevens was daar een met
smaak gearrangeerd programma, dat vol
komen het. stempel droeg van naderend
Kerstmis. Wel zelden hoorden wij Sursum
Corda zóó treffend nobel zingen: het was
alsof men zich bewust, was van de hooge
verplichting in den Adventstüd vóór alles
wijding te schenken.
De Cantique ips. 98), de door den diri
gent treffend Juist voor koor bewerkte en
doorzichtig gehouden oud-Fransche
Kerstliederen „Noël Pastoral de 1750" en
het mystiek gedachte „Les Rols Mages"
met den tllustratleven inzet, het „Stabat
Mater Preciosa" uit het dit Jaar door
Sursum Corda uitgevoerde oratorium
„Christus" van Liszt of Sweelinck's
eeuwigheidswaarde bezittende Ps. 75 (be
werking v. d Horst) en het motet „Hodie
Christus natus est": al het gezongene
sprak van het wonder van Christus' ge
boorte en stemde tot devoot mümeren.
Men weet 't: de capaciteiten van v. d.
Horst als instructeur van a-capellazang
stellen wij zeer hoog. Het is, alsof bok in
zün koorleldlng de organist op den voor
grond treedt: zóó weet hij dc diverse
stemgroepen afwisselend te accentueeren
en naar voren te doen treden, als gold het
de behandeling der orgelregisters. Als
Iedere vergelüking gaat ook deze mank,
doch wij willen er maar mee zeggen, dat
zelden dermate duidelyk de stemvoering
te onderkennen ls, terwijl toch daarbij
ook een prachtige onderlinge harmonie
wordt bereikt. Sursum Corda zong niet
alleen verfijnd wij denken büv. aan de
kinderlijk-onschuldige klank der voor
tref felük open zingende sopranen ln de
uiterst lichte Kerstliederen, maar ook met
sterke overtuiging in het Jubelende „Ho-
die", waarin ditmaal geen moment de
grenzen van het forte overschreden wer
den. En w'elk een rust, een vastheid en
gedragenheid van toon tot 't einde toe
bewaard, hoorden wij ln de Cantique„Peu-
ples, chantez un salnt cantique". De ver-
fynde sfeer bewaarde Sursum Corda zon
der onderbreken: een zuiver op toon blij-
ven. een reine toongevlng en een ver
zorgde uitspraak, ook van het FTansch,
bewezet), hoezeer men van de techniseh-
kundigè als artlstlek-gcvoellge raadgevin
gen van v. d. Horst had weten te profi
teered Soms echter zouden enkele na
drukkelijker uitgewerkte nuanceeringen
een Indruk van sterker innerlijk beleven
ten goede kunnen komen.
Welk een zeldzaam hoboïst le toch Jaap
Stotijn, wiens medewerking wederom
uniek was. Onze beschouwing dreigt een
tonig te worden, wanneer wü zijn lof voor
de zooveelste maal zingen. De hobo wordt
bü hem tot een geïdealiseerd streelend
strükinstrument met volle, metalen reso
nance: de toon stroomt in één gebonden,
vibreerende vloeiing, waarbij men aan
geen ademproductie meer behoeft te den
ken. Zeker het hoogste compliment, dat
men een hoboïst kan maken. Zijn onover
trefbaar kunnen demonstreerde hij in 'n
waardevol concert van den Italiaan Be
nedetto Marcello (16861739), in twee
Romances van Schumann en tenslotte ln
4 door v. d. Slgtenhorst Meyer persoon
lijk in de kerk aanwezig met eigen
muzikale visie, illustratief bewerkte im
pressionistische „Souterliedekens": het
zoet-mijmerende „Den mey staet vrolück
ln sinen tüt", het suggestieve „Coemt
doot tot mü", de schalksche en karakte-
rlstiek-welsprekende .korte roep „Die mi)
morghen wecken sal", dat na 't „Languir
me fault" nog even herhaald werd en zoo
deze cyclus tot een wèl-sluitend geheel
maakte. V. d. Horst begeleidde Stotün,
dien wü in waarheid een „meester" mo
gen noemen, steeds bescheiden en met als
door fluweel omfloerste subtiele registree-
ren. Hü speelde o.a. nog Bach's Praelu-
dlum en fuga in D dur, waarin hü, dank
zü een voortreffelijke dispositie, alle moei
lijkheden glansrük overwon, terwül toch
door hem in deze virtuose compositie, niet
het hoofdaccent op de virtuositeit gelegd
werd.
Voor v. d Horst moet deze avond weer
veel voldoening gegeven hebben: wü be
wonderen zün groote rust, daar waar het
beurtelings afwisselen van orgelbank en
lessenaar werkelijk geen sii icure is en
de hoogste concentratie en onvermoei
baarheid eischt. Hü heeft zijn gehoor tot
dank verplicht met dezen stemmlgen op
gang tot de komende Kerstdagen.
Het zal 2 Januari e.k. 25 Jaar geleden
zün, dat de heer O. A. L. van der Reüden
in gemeentedienst trad, aanvankelük bü
den dienst der Gemeentewerken als boom-
snoeier e.d., om daarna, op 1 Januari 1914,
bü den Reinigingsdienst te worden overge
plaatst. Hij verricht nog dagelüks, thans
als dieper bü dien dienst, de hem opge
dragen nuttige werkzaamheden en het zal
hem, bij de herdenking van dit feit, stellig
op dien dag niet aan belangstelling ontbre
ken,
De Gemeentecommissie der Ned. Herv.
Kerk heeft de uitvoering der op 4 dezer
aanbestede zandophooging op de begraaf
plaats „Rhünhof" opgedragen aan den
aannemer P. Stigter te Ammerstol, die voor
f. 10.950 had ingeschreven.
De dienst in de Remonstrantsche Kerk
wordt door büzondere omstandigheden dit
maal Zondagavond om 7 uur gehouden in-
plaats van des morgens om halfelf.
