Dr. Max Euwe is wereldkampioen.
De laatste partij werd remise.
DE SCHAAKMATCH IN CIJFERS.
J§*lt Jaargang
Maandag 16 December 1935
No. 48
De eindstand is 1572-14'/2
voor Euwe.
punt
Het voornaamste Nieuws
van heden.
Enorme belangstelling op
laatsten avond.
den
Aan maandenlange spanning is een einde
gekomen. Euwe is wereldkampioen aller
schakers en heel Holland verheugt zich in
het succes van den bescheiden Amster-
damsohen lyceum-leeraar, wiens groote
gaven die van het phenomeen Aljechin
thans overtroffen hebben.
Schaken is geen sport, welke direct
.spreekt" tot de massa, die de sportbeoefe
ning veelal beschouwt als het verdiscon
teren van opgekropte levenslust, maar
toch is de belangstelling voor dit tournooi
overweldigend geweest.
Euwe heeft reeds door de jaren heen bij
duizenden, óók bij niet-schakers, sympa
thie en interesse verworven door zijn tal-
looze successen zoowel in binnen- als
buitenland. En dat kwam wel heel duidelijk
aan den dag toen het tournooi tegen Alje
chin een aanvang nam. Niet slechts kwa
den er honderden telkens weer naar de
taal waar gespeeld werd, maar daarnaast
waren er tienduizenden, die in gespannen
aandacht aan de radio te luisteren zaten
naar iedere mededeeling omtrent het ver
loop der partijen. Eindeloos en onafgebro
ken raasde de radio op avonden, waarop
Euwe en Aljechin speelden. Geboeid luis
terde men naar sommige belangwekkende
uilzendingen, gelaten hoorde men toe naar
veel meer dat men anders door een enke
len druk op een knopje buitengesloten
hebben zou, maar geconcentreerd bleef de
attentie op de publicaties omtrent het
Khaken. die immers ieder oogenblik weer
gedaan konden worden.
.Hoe heeft Euwe gespeeld?" was de
vraag, die op Ieders lippen leefde, en er
was waarachtige blijdschap als men ver
nam dat onze landgenoot gewonnen had.
Successen wekken belangstelling.
Hoe duidelijk bleek dat bij dit tournooi.
Hoe steeg de publieke interesse toen
Euwe voor de eerste maal met Aljechin
in puntental gelijk gekomen was. En hoe
hoopte men dat hij slagen zou!
De strijd Is ontzaggelijk zwaar geweest.
Tweemaal kwam Euwe gelijk, tweemaal
drong Aljechin hem terug. Doch met rus
tige volharding, den Hollander eigen, zette
Euwe den opmarsch voort en zelden was de
atmosfeer sterker geladen dan in deze laat
ste dagen nu onze landgenoot de leiding
genomen had en elk oogenblik de beslis
sing vallen kon!
Energiek, verbitterd haast, en met aan
wending van het maximum zijner onge-
ffleen groote schaakkwaliteiten, heeft Al
jechin gepoogd z'n titel te behouden, doch
bet heeft niet mogen baten.
Schaken is geen sport, schaken is een
Jumst", zei ons eens een bekend schaak
speler. Dit tournooi met z'n fijne bereke
ning, z'n ontzagwekkenden strijd van twee
soherpzinnige geesten heeft er ons en
stellig ook vele anderen welhaast van
overtuigd. Voor het schaakspel beteekent
dat een ontzagwekkende propaganda!
Boven alles staat echter het feit dat
Euwe, de fijnzinnige kunstenaar van den
geest, triomfator geworden is. Opgetogen-
beid heerscht daarover In breeden kring.
Onbeschrijfelijk was de blijdschap in Bel-
levbe te Amsterdam, maar ook wie niet in
de hoofdstad zijn kon, doch gisteravond
aan den luidspreker zat, moest verheugd en
opgewonden zijn geweest bij het beluiste
ren van het geweldige enthousiasme dat in
Bellevue uitbrak toen Euwe's succes een
voldongen feit geworden was. En er zal
baast waardeering voor de Avro. die direct
biet een toepasselijk huldigingsliedje kwam
bij zeer velen een moment van ontroe-
'ibg geweest zijn toen ons Volkslied weer
klonk, gezongen van ganscher harte ter
van onze Hoilandschen wereldkam
pioen.
EMOTIE AAN HET SLOT.
Het slot van de laatste partij was
emotioneel. Euwe stond weliswaar met
'wee pionnen voordeel in een stelling, wel
de zonder twijfel gewonnen was, maar nie
mand rekende er op, dat het resultaat,
Euwe wereldkampioen schaken, gister
avond reeds officieel bekend gemaakt zou
dunnen worden. Aljechin's houding van
Jen laatsten tijd toch deed vermoeden, dat
b|) de partij gisteravond niet gewonnen of
'emlse geven zou. Men dacht, dat hij de
Partij bij den veertigsten zet zou doen af
weken. om haar dan heden gewonnen te
Seven, zonder haar voort te zetten. Aldus
dou Aljechin zich het, voor hem, diep
tragisch moment zijner onttroning bespa
ren. De diepste roerselen der menschelijke
ziel mogen geheim zijn, het is gisteravond
echter wel duidelijk gebleken, dat Aljechin
spijt heeft gehad van zijn gedrag tijdens
de vóór-laatste partij. Toen wij gespannen
stonden te wachten op zijn uitingen in de
laatste seconden van de partij, toen wij
eerlijk gezegd een nieuwe uitbarsting vrees
den, toen zagen we de beide mannen plot
seling oprijzen en elkander de hand druk
ken, beiden met tranen in de oogen, tranen
van ontroering; de een om zijn geluk, de
ander om zijn verdriet. Het was een diep
aangrijpend oogenblik, toen zij zoo hand in
hand stonden, de een in deftigen rok, de
ander in zijn eenvoudig grijs colbertje.
Een daverend applaus en gejuich brak
los. Het publiek ..vertg-ak de touwen", die
in een carré rond het tooneel gespannen
waren en stormde naar het hooge hek. dat
het tooneel afsloot, waarachter de kam
pioenen stonden. De politie maakte, hand
in hand. dra een afzetting. Het publiek
juichte en klapte. Het was een ovatie.
Aljechin stond, met tranen in de oogen,
over het hek van het tooneel heen, wui
vend. Hij wilde iets zeggen. Maar het pu
bliek was haast niet tot kalmte te brengen.
Toen het eindelijk, met groote moeite,
tot zwijgen was gebracht, sprak Aljechin
deze woorden: „Euwe is nu wereldkam
pioen. ik niet meer! Lang leve de nieuwe
wereldkampioen, lang leve heel schaak-
lievend Nederland!" En schokkend van
ontroering draaide hij zich om. Het pu
bliek bracht hem een geweldige ovatie. Wie
bij hem in de buurt stond, drukte hem ge
roerd de hand. Zijn aanblik was tragisch,
maar hij hield zich zoo goed mogelijk.
De voorzitter van het. EuweAljechin
Comité, mr. Max Levenbach, sprak hét
publiek daarna even toe. Hij releveerde de
gebeurtenissen van de laatste minuten,
want niet iedereen had in de volkomen
geëmotioneerde sfeer begrepen, wat er ge
daan en gezegd was. Nadat een remise
aanbod van Euwe zoo vertelde hij in
den loop van de partij reeds twee malen
was afgewezen, had Aljechin bij den 40sten
zet zelf remise aangeboden. Euwe had dit
aangenomen en nu was dr. Max Euwe dus
wereldkampioen schaken. Een donderende
ovatie volgde weer, die nog in hevigheid
toenam, toen mr. Levenbach nog eens dui
delijk de woorden van gelukwensch van
Aljechin herhaalde. Daarna wenschte mr.
Levenbach, onder aanbieding van een
krans, Euwe namens het Comité geluk.
En daarna volgde een huldiging, spon
taan. geëmotioneerd, kort en krachtig, in
een kring van diep-ontroerde innig-geluk-
kige menschen, die allen den uitslag als
een ontspanning van zeer geënerveerde
dagen gevoelden. Want niet alleen voor
Euwe en Aljechin is de spanning geweldig
geweest, ook voor de omgeving van
schaakofficials, vrienden en liefhebbers en
belangstellenden.
Euwe wilde zelf eerst wat zeggen. Het
was geen rede, het waren een paar een
voudige woorden, die zijn bescheidenheid
eens te meer aan het licht brachten. Hij
huldigde zijn tegenstander voor de sporti
viteit. om op dezen avond nog de beslissing
te laten vallen. Hij herinnerde aan de ge
weldige spanning van de laatste maanden.
Hij was gelukkig, wereldkampioen te
zijn. maar geloofde niet het lang te
zullen blijven. Het publiek bracht hem een
nieuwe ovatie.
Daarna sprak wethouder S. R de Mi
randa een paar krachtige, hartelijke woor
den namens het gemeentebestuur van
Amsterdam, dat het zich een eer rekende,
den wereldkampioen schaken onder zijn
burgers te tellen. Toen was de emotie het
publiek weer de baas. Het zong den nieu
wen wereldkampioen het Wilhelmus toe.
Het gejuich was niet van de lucht, maar
onmiddellijk daarna werd den ex-wereld
kampioen de Marseillaise toegezongen,
welke hulde hij weer voor het voetlicht in
ontvangst kwam nemen. Hij dankte met
liandgewuif voor deze spontane en spor
tieve uiting Daarna vertrok Aljechin,
wiens vrouw reeds eerder huiswaarts was
gekeerd.
Mevr. Euwe werd. onder luid gejuich, op
het tooneel gehaald en daar stonden even
in de felle lichten van de filmoperateurs
twee gelukkige menschen elkaar met
tranen in de oogen aan te kijken. Maar
toen volgden nog eenige huidewoorden. De
heer van Trotsenburg sprak voor den Ne-
derlandschen Schaa,jftjpnd Mr. Rueb, voor
zitter van den Wereldschaakbond, maar
bovenal een oud vriend van Euwe. kon,
terwijl hij Euwe de hand schudde nauwe
lijks woorden vinden, om zijn gevoelens te
uiten. De Amsterdamsche Schaakbond had
Euwe een krans omgehangen en tenslotte
bood de heer C. van Leuven een schitte
rend ivoren schaakspel aan. Euwe nam
dit alles in ontvangst in denzelfden een
voud, waarin hij gespeeld had, al die we
ken en maanden lang. in tegenspoed en
voorspoed. Het waren onvergetelijke
oogenblikken, waarin het publiek de lang
opgekropte spanning luchten kon in uitin
gen van groote vreugde en geluk. Aljechin
was vertrokken naar het Carlton Hotel.
Euwe was eenige oogenblikken temidden
van zijn gelukkige bewonderaars geweest,
die hem morgenavond officieel, aan een
groot banket in het Carlton Hotel gaan
huldigen Dan zal het allemaal heel keu
rig en gepast gaan. zooals het bij derge
lijke gelegenheden hoort. Maar zeker is,
dat nog onvergetelijker voor Euwe zullen
zijn deze spontane momenten van een
menigte, die hij in de groote zaal van Bel-
ievue daar om zich heen gedrongen zag.
Ie prt. Amsterdam 3 Oct. Aljechin (wit) wint na 30 zetten
2e prt. Amsterdam 7 Oct. Euwe (wit) wint na 45 zetten
3e prt. Amsterdam 8 Oct. Aljechin (wit) wint na 40 zetten
4e prt. Den Haag 11 October. Aljechin (zwart) wint na 44 zetten
5e prt. Delft 12 October. Na 34 zetten remise Euwe (wit)
6e prt. Rotterdam 16 October. Na 73 zetten remise Euwe (zwart)
7e prt. Utrecht 17 October. Aljechin (zwart) wint na 40 zetten
8e prt. Amsterdam 21 October. Euwe (wit) wint na 40 zetten
9e prt. Amsterdam 22 October. Aljechin (wit) wint na 41 zetten
10e prt. Gouda 24 October. Euwe (wit) wint na 41 zetten
11e prt. Den Haag 27 October. Na 30 zetten remise Euwe (zwart)
12e prt. Amsterdam 29 October. Euwe (wit) wint na 36 zetten
13e prt. Amsterdam 1 Nov. Na 59 zetten remise Euwe (zwart)
14e prt. Groningen 2 Nov. Euwe (wit) wint na 40 zetten
15e prt. Baarn 6 Nov. Na 61 zetten remise Euwe (zwart)
16e prt. Den Bosch 8 Nov. Aljechin (zwart) wint na 65 zetten
17e prt. Eindhoven 9 Nov. Na 23 zetten remise Euwe (zwart)
18e prt. Amsterdam 12 Nov. Na 16 zetten remise Euwe (wit)
EuweAljechin
0—1
19e prt. Zeist 15 Nov. Aljechin (wit) wint na 57 zetten
20e prt. Amsterdam 17 Nov. Euwe (wit) wint na 40 zetten
21e prt. Ermelo 20 Nov. Euwe (zwart) wint na 40 zetten
22e prt. Den Haag 24 Nov. Na 17 zetten remise Euwe (wit)
23e prt. Amsterdam 27 Nov. Na 58 zetten remise Euwe (zwart)
24e prt. Delft 28 Nov. Na 33 zetten remise Euwe (wit)
25e prt. Amsterdam 2 Dec. Euwe (zwart) wint na 45 zetten
26e prt. Zand voort/A'dam 4 Dec. Euwe (wit) wint na 47 zetten
27e prt. Den Haag 7 Dec. Aljechin (wit) wint na 40 zetten
28c prt. Amsterdam 9 Dec. Na 63 zetten remise Euwe (wit)
29e prt. Amsterdam 13 Dec. Na 50 zetten remise Aljechin (wit)
30e prt. Amsterdam 15 Dec, Na 40 zetten remise Euwe (Wit)
1—1
1—2
1—3
I1/.—31/,
2—4
2—5
3—5
3—6
4—6
4Vi6'/«
51/*6'/t
6—7
7—7
71/»7'/t
7'/i8'/i
8—9
8l/ï9'/i
81/»lO'/t
9'/i10l/i
101/.—lO'/t
11—11
HVi—HVs
12—12
13—12
14—12
14—13
14'/s—13'/;
15—14
15'/*—14Vi
HET VERLOOP DER LAATSTE
PARTIJ.
Men had de 30ste partij in „Bellevue"
moeten doen spelen: zóó groot was de be
langstelling voor dit schaakevenement! En
de drie zalen van het gebouw aan de Mar-
nixstraat, die 2000 menschen kunnen ber
gen, waren tot de laatste plaats bezet.
Reeds lang vóór zes uur werd voor den In
gang queue gemaakt onder toezicht der
politie. Het spreekt bijna vanzelf, dat het
in deze groote, volle ruimte niet muisstil
kon zijn. Maar er werd zooveel mogelijk
voor gezorgd, dat de spelers niet gehin
derd werden door onnoodige drukte en
het geroezemoes, dat vóór den aanvang
der partij heerschte, verminderde sterk
toen de beide grootmeesters zich voor het
bord plaatsten.
Euwe was reeds vóór den aanvangstijd
aanwezig. Aljechin verscheen wat over
half zeven. Hij had zich in rok gekleed en
verklaarde tegenover het publiek, dat hij
dit gedaan had als een hulde aan zijn
tegenstander.
Te kwart voor zeven nam de partij een
aanvang. Zij had het volgende verloop:
Wit: Dr. Euwe Zwart: Dr. Aljechin.
Aangenomen Damegambiet.
d2-d4
c2-c4
d7-d5
d5xc4
Het aangenomen Damegambiet, dat in
de recente match Aljechin-Bogoljubow
telkenmale werd aangewend is dien avond
voor het eerst in dezen match gespeeld.
3. Pgl-f3 Pb8-d7
Deze zet is nieuw i Gewoonlijk speelde
men hier c7c5 of e7e6.
4. Ddl-a4
Een logische tegenzet. c7—c5 wordt
hiermede verhinderd en Wit wint zijn
pion terug.
4. c7-c6
Maakt plaats voor de Dame en bereidt
e7e5 voor.
Da4xc4
g2-g3
Pg8-f6
Zooals in vele openingen ls het fian-
chetto tegen de gesloten opstelling van
I Zwart de aangewezen weg.
6.
g7-g6
Ook Zwart fiancheteert zijn Koningsloo-
per. In het door Aljechin gekozen systeem
staat de Looper beter op g7.
Pbl-c3
Lfl-g2
0-0
Lf8-g7
0-0
Dd8-a5
De Dame wil via a5 naar den Konings
vleugel.
10.
11.
Dc4-d3
Da5-h5
Wit vermijdt de complicaties met Pb6
en Lg4. De zet is echter niet alleen als
verdediging bedoeld, want Wit dreigt
thans Pg5 en op insluiting van de Dame
te spelen.
11.
Pd7-b6
Zonder deze zet kan de Damelooper
niet ontwikkeld worden.
12.
Pc3-e2
Deze omgroepeering dient ook ter ver
dediging van den Witten Koningsvleugel.
12. Tf8-d8
13.
a2-a4!
Wit wil het Paard verdrijven en den
Damevleugel verzwakken.
13. Pb6-d7
Het Paard gaat vrijwillig. Er dreigt ook
Pc5.
14. b2-b4!
Wit: Kgl; Dd3; Tal en fl; Pe2 en f3;
Lel en g2; pionnen a4. b4, d4, e4. f2, g3, h2.
Zwart: Kg8; Dh5; Ta8 en d8; Pd7 en f6;
Lg7 en c8; pionnen a7, b7, c6. &7, f7. g6, h7.
Thans staat Wit overwegend; in het
centrum sterk; dreigend op den damevleu
gel en veilig op den Koningsvleugel. Zwart
zal hiertegen een tegenactie moeten onder
nemen. De listige tekstzet heeft nog andere
dreigingen. Wij zullen spoedig zien welke.
14. g6-g5
Een noodschot: De zet b2-b4 diende niet
alleen op den Damevleugel iets te onder
nemen. Het was meer een listige manoeu
vre van Euwe. Plotseling is de Zwarte
Dame gevangen. Er dreigde reeds Pf4 met
Damevangst. Het pionoffer is daarom ge
dwongen.
15. Pf3xg5 Pd7-e5
16. Dd3-c2 Pe5-g6
17. h2-h3
Dreigt Lg2-f3.
17. h7-h6
18. Lg2-f3Pf6-g4
Gedwongen; de Dame heeft geen vlucht-
veld.
19. h3xg4
20. Lf3xg4
21. Pg5xf7
Lc8xg4
Dh5xg4
Wit moet het Paard verliezen, maar kan
dan tenminste een pion nemen.
21. Kg8xf7
Doordat de 30ste partij remise werd is
Euwe wereldkampioen schaken geworden.
Dg K. N. V. B.-competitie: een 20 ne
derlaag van L. F. C. tegen De Hollan-
diaan; Alphia speelde gelijk tegen Duno,
evenals Bodegraven tegen Elinkwijk.
Het personecle kampioenschap van het
K. N. G. V.
Vergaderingen van den Ned. Roeibond
en den Ned. Biljartbond.
Wit: Kgl; Dc2; Tal en fl: Pe2; Lel;
pionnen a4, b4, d4, e4, f2. g3.
Zwart: Kf7; Dg4; Ta8 en d8; Pg6; Lg7;
pionnen a7, b7, c6, e7, h6.
Wit heeft met deze afwikkeling een pion
gewonnen, maar behalve dit is zijn posi
tie beter.
22. Dc2-c4+ e7-e6
23. f2-f3
Wit wil met alle geweld de Dame vangen.
23. Dg4-h5
Zwart had slechts te kiezen tusschen
Dh3 en den tekstzet.
24. Lcl-e3
Nu pas komt de looper in het spel. De
a-toren kan nu ook aan het gevecht mee
doen.
24. Td8-g8
Een poging om tot aanval te komen.
25. Tfl-f2
Om Th2 te kunnen spelen.
25. Lg7-f6
Gericht tegen Th2.
26. Tal-fl Pg6-h4?
Een fout, welke een tweede pion kost.
27. Dc4xe6t!
Nu kan het, omdat het veld f4 niet meer
door het Paard bestreken wordt.
27. Kf7xe6
28. Pe2-f4t Ke6-f7
29. Pf4xh5 Lf6-e7
Zwart staat glad verloren, maar het is
begrijpelijk, dat Aljechin niet zoo gemak
kelijk van zijn titel af kan stappen.
30. Kgl-h2 Ph4-g6
31. Tf2-b2
Het eenvoudigste om pion b4 te dekken.
31.
32.
33.
f3-f4
f4-f 5
Ta8-c8
Pg6-f8
Le7-g5
Dekt pion h6.
34. Le3xg5 Tg8xg5
35. Ph5-f4 Pf8-h7
36. Pf4-e6 Tg5-h5t
37. Kh2-g2 Ph7-f6
38. Kg2-f3
Dekt pion e4verder commentaar is zoo
goed als overbodig.
38. Tc8-g8
Een geweldpoging om aanval te krijgen.
39. Pe6-f4 Th5-g5
40. Tfl-gl
Hier heeft dr. Euwe remise gegeven,
doch hij staat natuurlijk gewonnen.
Nabeschouwing.
Euwe bleef aan zijn d4-opening trouw
en Aljechin beantwoordde deze met d7-d5,
doch ditmaal niet om het Orthodoxe Da
megambiet te spelen. Hij nam den gam
biet-pion en week onmiddellijk van de
theorie af door 3. Pb8-d7 te spe
len. Euwe behandelde de opening buiten
gewoon sterk. Toen Aljechin zijn Dame
via a5 naar den Koningsvleugel bracht,
dacht men, dat hij eigenlijk niet slecht
stond. Euwe deed in een serie zetten een
schijnmanoeuvre op den Damevleugel en
later bleek, dat eigenlijk de Zwarte Dame
hiermede bedreigd werd. Alle vluchtvelden
werden voor de Zwarte Dame afgesneden
en om verlies daarvan te voorkomen,
moest Aljechin een pion offeren. Euwe
nam het offer aan en versterkte zijn troe
penmacht. Eenige zetten later won Euwe
door een tijdelijk Dame-offer een twee
den pion. De Dames verdwenen van het
bord, zoodat voor onzen landgenoot geen
gevaar meer bestond. Aljechin had hier
reeds op kunnen geven, maar hij hoopte
nog op een wonder. De kalme en rustige
Tuwe liet zich niet van de wijs brengen
en zocht steeds naar den besten zet. Koel
bloedig weerde hij alle aanvalspogingen
van Aljechin af en stuurde op een eind
spel aan. Tegen de twee vrij-pionnen in
het centrum zou Aljechin weinig kunnen
doen. Bij den 40sten zet stelde Euwe re-
