Hoare op bezoek bij Laval. 76ste Jaargang ZATERDAG 7 DECEMBER 1935 No. 23223 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN STADSNIEUWS. Bij den luchtaanval op Dessie is groote schade aangericht. De Negus heeft bij den Volkenbond geprotesteerd tegen luchtbombardementen van burgerbevolking en hospitalen. Heden heeft te Parijs de ontmoeting Laval- Hoare plaats. BUITENLAND. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar Agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk Jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling "Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven ,30 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week t. 0.18 Franco per post f. 2 35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.) Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. AANGENOMEN BEROEPEN. Onze stadgenooten. de heeren P. A H. de Boer en J. L. Springer, theol. candida- ten hebben de respectievelijk op hen uit- eebrachte beroepen en toezegging van be roep naar de Ned.-Herv. Gem. van Ber- tenwoude (Z.-H.) en Blankenham (O.) langenomen. DE STADHUISBOUW. GEMEENTEBESTUUR SOMMEERT GE DUPEERD HUISEIGENAAR TOT GEDEELTELIJKE SLOOPING VAN ZIJN PAND! Zooals wij onlangs met een welspreken- !e foto illustreerden, zijn als gevolg van !e werkzaamheden op het Stadhuisterrein instige verzakkingen ontstaan in eenige lelendendc perceelen, voornamelijk in die an de firma F. aan de Vischmarkt en Z. n de Maarsmanssteeg, Ook is het bekend, iat die werkzaamheden sedert ongeveer en maand zijn stilgelegd als gevolg van jn conflict tusschen het gemeentebestuur n de aanneemster, de firma Hillen en loosen uit Amsterdam over de vraag, wie ansprakelijk Is voor de stellig niet-onaan- ienlijke schade, welke aan beide percee- •n is aangericht. Door dien stilstand in le uitvoering der werkzaamheden, heeft ok de verzakking geen ernstiger aanzien ekregen. althans niet nadat ongeveer vier reken geleden de laatste stutten zijn aan- [ebracht. Daardoor doet het schrijven van het sllege van B. en W. aan den heer F., dat leze hedenmorgen ontving en waarvan lij ons inzage verleende dubbel vreemd Un. B. en W .schrijven daarin om.: ..Het is ons gebleken, dht het aan U in ilfendom toebehoorend perceel Visch- tarkt 6 zoodanig bouwvallig is, dat het pvaar oplevert voor de openbare veilig- Md". .In verband hiermede schrijven B. en W. ia eigenaar binnen vier dagen aan terschillënde werkzaamheden te doen uit keren, o.a. gedeeltelijke slooping van het khterhuis en versterking van den voor- ffl achtergevel door middel van stempels ra kruizen. Zij wijzen er tenslotte op. dat voor het tfval niet aan deze aanschrijving mocht torden voldaan, zij bevoegd zijn van hun- lenwege doch op kosten van den eige naar, het noodige te doen verrichten. Xaar onze meening gaan B. en W. nu toch te ver Men kan toch moeilijk be teren dat de betrokken huiseigenaar de Woelde verzakkingen heeft veroorzaakt. Inplaats, dat hij nu weet tot wien hij hch moet wenden om een o.i. alleszins ge rechtvaardigde eisch tot schadevergoeding -c te dienen, krijgt hij te hooren, dat bin nen vier dagen op zijn kosten zijn pand iedeelteüjk moet worden gesloopt en niet alleen de achter-, maar ook de v ór- fevel moet worden versterkt. Ook wanneer B. en W. het onderhavige (etal volkomen juridisch willen behande len en daarover de hoogste rechterlijke uit braak willen uitlokken, dan nóg zou het ju. aanbeveling verdienen de zaak met de ^trokken huiseigenaars voorloopig in \er •tonne te regelen in afwachting van de atere beslissing. Ben gedragslijn als in boven aangehaald Wrijven tot uitdrukking komt. draagt er pet bepaald toe bij om de gedupeerde Huiseigenaren gerust te stellen. Bij het ter perse gaan van dit Blad was *h dusdanig schrijven alleen ontvangen !c« de firma F. aan de Vischmarkt. HET SINTERKLAASFEEST DER SCHOOLKINDEREN. Heil schrijft ons: Sint Nicolaas-Intochtcommissie voelt tch gedrongen, nu de feestelijkheden J»r de kinderen zijn afgeloopen. haar •Hik uit te brengen aan allen, die hebben Medegewerkt, om dit feest zoo mooi te ™en slagen. In het bijzonder wordt hier- Redacht aan de gaven, die haar voor J): doel zoo gul zijn toegezegd. De com- stsde denkt aan de N.V. „Leidsch Dag- JW', aan de firma v.h. Gebrs. Pel en ■ui de firma Van der Kloot. Maar hoe- jeel sympathiek meeleven ligt er in deze fubuuervolle tijden niet verborgen in de centen, dit zoo noode gemist kunnen jurden en tooh vol liefde geofferd wer- j™, Heusch. er is in de maand November -Md gewerkt, maar steeds werd deze ar- 31" verzoet door de sympathie, die aller «gen werd getoond. Nogmaals dus. gij tfkers en werksters, gevers en geefsters, en allen den hartelijken dar.k van commissie. O MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHB LETTERKUNDE. -chten van dr. Tielrooy en dr. Terpstra. Gisteravond hebben in de maandelijk- sche ledenvergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde dr. J. Tiel rooy en dr. H. Terpstra voordrachten ge houden. Eerst sprak dr. Johannes Tielrooy uit Zwolle over „Victor Hugo als religieuze persoonlijkheid". Victor Hugo zoo betoogde dr. Tiel rooy is geen eigenlijk philosoof geweest. Hij had slechts intuïties, die hij aanvulde door kennis, verstand en verbeeldings kracht. Intuïtie had hem b.v. de over tuiging van het Godsbestaan, van God's rechtvaardigheid en van de persoonlijke onsterfelijkheid geschonken. Vóór zijn 53ste jaar als religieus denker en gevoeler weinig oorspronkelijk, heeft hij zich daarentegen later merkwaardige religieuze opvattingen eigen gemaakt: op Jersey vooral zijn deze ontstaan, tijdens de, al daar doorgebrachte eerste jaren zijner ballingschap. Het was zijn eerzucht, in de plaats van den Christelijken godsdienst een nieuwe, door hem geschapen gods dienst van louter liefde te stellen. Door middel van de poezie heeft hij dezen godsdienst willen verbreiden; hij zag nl. in de poëzie een werkzaamheid, die het mensehdom de waarheid en den vooruit gang moest brengen. Zeer gesterkt gevoel de hij zich daarbij door ervaringen, tijdens spiritistische séances opgedaan: Christus zelf zou hem de schepping en de verbrei ding van den nieuwen godsdienst hebben opgedragen Spr. zette uiteen dat hier vermoedelijk argeloos zelfbedrog in net spel is geweest. In „Ce que dit la Bouche d'Ombre, Dieu en La fin de Satan" is een volledige zeei concrete wereldbeschouwing neergelegd. Tot de voornaamste kenmerken er van behooren de volgende inzichten: het kwade is door God zelf gewild, het kan door de vrijheid overwonnen worden; de mensch is vrij; eenmaal zal alle schuld gedelgd worden; God is zonder grenzen en heeft toch een „ik"; de laatste werkelijkheid kan geen stof zijn; alles, ook het oogen- schijnüjk levenlcoze, is bezield Na voorlezing en besoreking var een aantal passages uit genoemde drie gedich ten. betoogde spr., dat z.i. van den invloed, dien de Kabbala op deze poëzie geoefend zou hebben, wel eens te hoog wordt op gegeven 's Dichters wereldbeschouwing acht hij in vele opzichten oorspronkelijk, hetgeen echter niet wil zeggen, dat hij de waarde er van over het geheel zeer groot acht; Hugo's verbeeldingskracht heeft hem te veel parten gespeeldoverigens is het pro bleem van het kwade, dat er het centrum van uitmaakt, immers niet voor oplossing vatbaar Spr. prees het dan ook in Victor Hugo, dat deze zelf dikwijls aan zijn leer getwijfeld heeft; hij bestreed in dit ver band de meening van hen, die in Hugo een mysticus zien De poëzie waartoe Hugo's opvattingen aanleiding zijn ge- wrest, is echter volgens spr. op vele plaat sen van hooge orde en deze dichter kan met recht „une grande ame" worden ge noemd. Vervolgens sprak dr. H. Terpstra uit Hilversum over „De vroegste Chineesche handel van onze voorouders". Een der voornaamste doeleinden van de Oost-Indische Compagnie aldus de heer Terpstra was het verkrijgen van den handel op China; zijde en porselein waren hier de twee artikelen, waar het vooral om te doen was thee wordt pas van betee- kenis in de tweede helft der XVIIe eeuw. De verschillende pogingen echter, ten deele reeds vóór de stichting van de Compagnie ondernomen, om dezen voordeeligen han del in China zelf te vestigen, strandden op den onwil der inwoners, vreemdelingen in hun land toe te laten. Toch behoefde men hierom niet van dezen handel af te zien. Van Neck was, na een mislukte poging in China, in 1601 geankerd voor Patani. ge legen aan de Oostkust van 't schiereiland van Malaka, en deze stad, die stond onder de weinig merkbare souvereiniteit van den koning van Siam. werd voor een twintig tal jaren onze voornaamste inkcopplaats van chineesche artikelen. Dc Chineezen kwamen daar namelijk jaarlijks in den tijd van Februari tot Mei met hun jonken, en dreven er een leven- digen handel. De Hollandsche factorij houders in Patani nu trachtten zooveel mogelijk van de ladingen der jonken op te koopen; ze sloten ook voorkoop met de Chineezen betreffende leveranties voor een volgend jaar en verstrekten hierbij, onder behoorlijke borgstelling, dikwijls een voor schot aan de Chineezen, soms zelfs alge- heele vooruitbetaling. De zijde, die in Pa tani werd ingekocht, was voor een groot deel „rouwe" d.i. ruwe zijde, waarvoor in Amsterdam destijds een zeer levendige markt bestond. Maar ook kocht men in Patani zijden stoffen, „zijdelakenen" ge noemd, waaronder bijv. armosijnen, damas ten, satijnen, ja zelfs fluweelen worden gerekend. Daar de zijdehandel zeer veel kennis van zaken vereischte, zoo bij het onderscheiden der kwaliteiten en bij de verpakking, werden soms door de Com pagnie speciale zijdekenners uitgezonden. Verder werden groote hoeveelheden porse lein in Patani ingekocht, zooals schotels, koppen, kommen, potten, kannen, fles- schen, keiken. wijnpinten en zoutvaatjes. Naast deze beide producten betrok men van de Chineezen vooral suiker en gember. Op den duur verloor Patani voor ons zijn beteekenis: De Engelschen traden er sedert 1612 als concurrenten op en verder stonden de Chineezen bloot aan willekeur en hooge tollen van den kant der inlan ders. Coen besloot daarom in 1621 tot opheffing van het kantoor. Cornelis Reijer- sen wist hierna door zijn vlootexpeditie onze vestiging op Pehoe (in de Pesca dores. bij Chinal te bewerken; door den beslisten tegenstand van de Chineezen echter voelde men zich in 1624 genoopt Pehoe weer te verlaten en zich ten Oosten daarvan op Formosa te vestigen, dat biina veertig jaren het terrein van onzen Chi- neeschen handel is gebleven. ACADEMISCHE EXAMENS. Rijksuniversiteit Leiden. Bevorderd tot doctor in de Letteren en Wijsbegeerte, op proefschrift getiteld: Solomos et l'Italie", de heer J. Branden burg, geboren te Rotterdam. Geslaagd voor het doctoraal examen Chineesch-Japansche taal- en letterkunde de heer C. C. Krieger (Oegstgeestien voor het doctoraal examen Indisch Recht de heer Soemardi (Leiden) en mej. E. J. M A. Hens (Den Haag). HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: Chemigrafische Kunstinrichting Neerlandia. (Onderdeel der N.V. Maatschappij tot exploitatie van Cliché-fabrieken.) (Filiaal). St. Aagten straat 24. Leiden, hoofdzetel: Nieuwe Mol straat 26a—b: 28. Den Haag. Beheerder filiaal: J. G, Akkerman. Lei den. Wijzigingen: Chemigrafische Kunstin richting „Neerlandia", St. Aagtenstraat 24, Leiden clichéfabriek. Bovengenoemde zaak is opgenomen in de N.V. Maatschappij tot exploitatie van Cliché-fabrieken. Gebr. Gevers Leuven, Veurscheweg 19 c. Voorschoten, verwerking van plastische materialen. De mede-eigenaar jhr. A. J. Gevers Leuven is uitgetreden. Het bedrijf wordt voortgezet onder den ouden naam, in een vennootschap onder firma. Vennooten: Jhr. J. H. Gevers Leuven, Voorschoten en C. H Gerlings, Voorscho ten. (Huwelijksche Voorwaarden). DOODELIJK ONGELUK. De 66-jarige H. C, Geest alhier is giste ren door een auto onder de gemeente Woerden aangereden. Zwaar gewond is de man bij een landbouwer binnengedragen. Dr. v. d. Giesen, die den toestand hoogst zorgwekkend achtte, liet het slachtoffer naar het R.K. ziekenhuis overbrengen waar hij spoedig na aankomst is overleden. Prof. dr. J. Huizinga alhier zal op Zaterdag 11 Juli te Rotterdam een rede uitspreken ter herdenking van den sterf dag van Erasmus. •N ZELZAME VISCH TENTOONGESTELD. Gedurende eenige dagen wordt hier ter stede op een zolderschuit, liggende in de Turfmarkt, een merkwaardige visch ten toongesteld, die levend op het strand nabij IJmuiden aanspoelde en door eenige man nen werd afgemaakt. Het enorme dier is ruim vijf meter lang en weegt circa 650 K.G. Het is een z.g. pseudorca. die tot- dusverre nimmer op onze kusten is aan getroffen en een gevaarlijk roofdier. Een tweede, kleiner exemplaar is afgestaan aan het Rijksmuseum voor Natuurlijke Historie alhier. UIT HET POLITIERAPPORT. Hedenmorgen is de 40-jarige P O., werkzaam op het terrein der Stedelijke Lichtfabrieken, met een kruiwagen van een ruim anderhalven meter hoogen oprit gevallen. Aangezien hij over pijn in den rug klaagde, is hij door den E. H. D. naar het Diaconesser.huis overgebracht. Vanmorgen omstreeks halfnegen is het 9-jarig zoontje van den heer I„ dat uit de Kanaalstraat kwam loopen en op een drafje achter een tram langs den Hooge Rijndijk wilde oversteken, aangereden door een personenauto bestuurd door den heer M. C uit Katwijk-aan-Zee. Het ventje kreeg een lichte hersenschud ding en is door den E. H. D. naar het Aca demisch Ziekenhuis vervoerd. De politie onderzoekt de schuldvraag. Als verdacht van oplichting tot een waarde van ongeveer f. 50 is door de politie aangehouden de 28-jarige H. M. alhier. CONCERT „ROYAL WELSH LADIES" CHOIR". Het over de wereld bekende .Royal Welsh Ladies' Choir" zal a.s. week een laatste tournee door ons land maken en Woensdag a.s. een concert geven in de Remonstrantsche kerk. Dit koor staat onder leiding van de 77-jarige dirigente Madame Clara Novello Davies en be haalde groote successen o.a. in Engeland Amerika. Het is de eer te beurt gevallen te mogen zingen voor de Engelsche Koninklijke familie op Windsor Castle. Deze tournee wordt geheel gehouden ten dienste van den vrede en staat onder :!c auspiciën van de „Verecniging voor In ternationale Vriendschap en Wereldvrede". Het koor bestaat uit 33 zangeressen. Sedert geruimen tijd heerscht onder de paarden van het 6e regiment veld artillerie alhier een besmettelijke ziekte, welke zich ook onder de paarden in andere garnizoensplaatsen heeft voorgedaan De ziekte heeft geen kwaadaardig verloop, doch de dieren moeten op stal blijven en kunnen geen dienst doen. In de laatste dagen was de ziekte in zooverre bedwon gen, dat het mogelijk was de paarden, ge leid aan den teugel, een poosje te laten rondstappen. Tot hoofd der fröbelschool aan de begin Januari 1936 te openen Haanstra- school aan de Leliestraat is benoemd mej. •I Bakker, thans onderwijzeres, plaatsver vangend hoofd, aan de fröbelschool aan het Rapenburg alhier. PE ALGEMEENE TOESTAND. De vlootconfercntie. Alle deelnemers aan de Londenschc vlootconferentie zijn te Londen gearri veerd. De conferentie wordt Maandag morgen half elf in de Locarno-zaal van het departement van buitenl. zaken door Baldwin geopend De Fransche regeering heeft den on derteekenaars van het vlootverdrag van Washington medegedeeld, dat op 22 Oct. op de werf te Brest, de kiel gelegd is voor het eerste pantserschip van 35 000 ton. Het tweede pantserschip van deze af meting zal op stapel worden gezet, zoodra het verdrag van Washington afloopt, het geen op 1 Jan. 1936 het. geval is Over vloot-ontwapening gesproken! De voorbereidende scheepvaartconfe rentie, waaraan is deelgenomen door 16 zeevarende staten, die in totaal beschik ken over vier vijfden van de wereld- koopvaardijtonnage, heeft haar arbeid be sloten met de uitwerking van een rapport, waarin in hoofdzaak de meeningsver- schillen, die aan den dag zijn gekomen, worden aangegeven. Volgens dit rapport is de internationale regeling van den ar beidstijd en het vaststellen van mini- mumcijfers voor de sterkte der bemanning op koopvaardijschepen vooral door de Britsche reeders afgewezen, althans in dien niet tegelijkertijd een nieuwe rege ling der !oon"n tot stand komt. Znowri de Fransche reeders als dc ver tegenwoordigers der Fransche regeering spraken zich uit voor een internationale overeenkomst Inzake den arbeidstijd in de koopvaardij. BINNENLAND. Hoe er bezuinigd wordt bij de Spoor wegen. (3e Blad). Dreigen er weer moeilijkheden tusschen kabinet en parlement? (Binnenland, 4e Blad). Dr. Kortenhorst uit Duitschland ver bannen. (Binnenland. 4e Blad). De Tweede Kamer over de industrialisa tie. (Binnenland, 4e Blad). Inval bij een bank te Amsterdam; de directeur gearresteerd. (3e Blad). Aljechin staat gunstig in de 27ste partij tegen Euwe. (Sport, 4e Blad). De litterator Frans Ercns, 78 jaar oud, te Houthem-St. Gerlach overleden. (Kunst en Letteren, 4e Blad). Op den weg HypolitushoefDen Oever zijn vier personen gedood bij een auto botsing; eenige anderen werden gewond. (Laatste Berichten, le Blad). BUITENLAND. Het bombardement van Dessie. Protest van den Negus te Geneve. (3e Blad). Hoare bij Laval op bezoek, (le Blad). Nieuwe overwinning van Laval in de Fransche Kamer. (Buitenl., le Blad). Rede van Goering te Hamburg. (Buiten land, le Blad). ZIE VOORTS EERSTE BLAD. LAATSTE BERICHTEN, DUITSCHLAND. Rede van Goering te Hamburg. Weer een deviczenproces. Rijksminister Goering heeft gisteravond in de Hanseatenhalie te Hamburg een rede gehouden, waarin hij o.a. sprak over de wederbewapening van Duitschland in ver band met den internationalen toestand. Er kon geen veiligheid van het Rijk be staan. zoo lang het volk zijn vrijheid niet had. verklaarde Goering. Vrijheid en eer zijn twee onafscheidelijke begrippen. Duitschland heeft niet bewapend om mili taire parades te houden of om militairis- tische gevoelens te kweeken. en ook niet om andere volken te onderdrukken, doch om den wereldvrede te dienen. Een weer loos volk kan zijn nabuurvolken ertoe in de verleiding brengen, dingen te doen. die in strijd zijn met het begrip vrede. Duitschland heeft in het Europeesche con cert een plaats ingenomen, waardoor het geen vredesklanken kon laten hooren. Bovendien zijn er hardhoorige partners, die slechts door het gebulder der kanonnen uit hun slaap gewekt kunnen worden. Door zijn bewapening kan Duitschland in het internationale concert weer volgens zijn waardigheid gehoord worden. Men kan bovendien niet weten, of en hoe de span ningen. die thans in Europa heerschen, zich zullen ontladen. Indien het onweer losbarst, moet er een staatsbestuur zijn, dat kan verhinderen, dat het op Duitschen bodem vernieling zal brengen. In verband hiermede wees Goering op de noodzakelijkheid van grondstoffen en de schaarschte van sommige levensmidde len. die hij weet aan de hamsteraars en winstmakers uit de huidige conjunctuur. Hij deed een beroep op de boeren om de voedselvoorziening veilig te stellen. Tenslotte laakte hi.i den kerkstrijd en het optreden der kerkelijke oppositie en bepleitte Goering nauwkeurige toepassing van de jongste rassenwetgeving. De speciale rechtbank te Eerlijn heelt uitspraak gedaan in een deviczenproces tegen vijf leden der orde van de Barm hartige Broeders uit Trier. De voornaamste beklaagde. Ferdinand Hoffmann is wegens verraad der Duitsche volkshuishouding en voortgezette deviezen- overtredingen veroordeeld tot 5 jaar tuchthuisstraf. 5 jaar verlies van eer en een boete van 141.030 R.M. Dc gcneraal- oversto August Wolff is wegens voortge zette overtreding der deviezenvoorschriften veroordeeld tot 2'/- iaar gevangenisstraf en een boete van 15.000 R.M. Beiden zijn ge meenschappelijk aansprakelijk voor een bedrag van J 00.030 R.M. De prior Michael "Uhiel werd wegens aan zetting tpt begnn-tMng veroordeeld tot n •^n-nise)-afde beid" 'ee- kenb-ord"- Me'gr en Saue" wegens bo- gunstigin- tot 4 mnendcn. die door het voorarrest als ondergaan gelden. Ook bij de andere veroordeelden wordt het voor arrest afgelgokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 1