RADION-WEEK GRATIS TOEGANG STADS GEHOORZAAL JP Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 7 December 1935 Vierde Blad No. 23223 BINNENLAND. Dr. Kortenhorst uit Duitschland verbannen. Het vraagstuk der Industrialisatie. 99 99 9 (VN/7 EN UITEREN. HIJ MAG GEEN ONDER HANDELAAR ZIJN. WEGENS EEN REDE IN DE KAMER. Dr. Kortenhorst. Naar wij vernemen aldus de Msb. heeft men van Duitsohe zijde doen weten, dat de aanwezigheid van mr. dr. L. G. Kortenhorst, Nederlandsch gedelegeerde b(| de besprekingen over handels-aange legenheden te Berlijn, ongewensoht werd geacht en heeft deze het Dultsche grond gebied onmiddellijk moeten verlaten. Het motief voor deze verkapte uitzetting jchijnt het feit te zijn, dat dr. Korten horst, bij de behandeling van de begroo- ting van Justitie als lid der Tweede Ka mer op 21 November J.I., zijn bezwaren ■heeft uiteengezet tegen de. naar zijn mee ting, ongewenschte politieke werkzaam heid van Duitsche onderdanen op Neder landsch grondgebied. o WEER POLITIEKE MOEILIJKHEDEN? £R ZOU EEN CONFLICT DREIGEN OVER DE BEGROOTING VAN ONDERWIJS. De Msb. schrijft: Wii hebben nog geaarzeld, maar er is een onmiskenbaar teeken,. dat de ervaren Tweede Kamer-voorzitter Ruijs de Bee- renbrouck bepaalde mogelijkheden speurt. Hij schijnt te verwachten, dat er bij de legrooting van Onderwijs een conflict kan losbreken tusschen de Kamer en het Ka- omet-Colijn en stuurt er blijkbaar oo aan n vóór de bui losbreekt, alle begrootingen i veilige haven te loodsen. Gistermiddag heeft de heer Suring een ioor anti-revolutionaire en chrlstelijk- historische leden medegedeeld amende- rent oo de bezuinlgingsoaragraaf van Onderwijs Ingediend. Strekking ervan Is: de gehuwde onderwijzeres, die geen kost- vinster is. te ontslaan. Dezen keer kan sinister Slotemaker niet als mr. Marchant oil aanneming dreigen het wetsontwerp ln te trekken. En aangenomen wordt het imendement wis en zeker. Daar komt nog tets bij. Het schijnt ereneens vast te daan. dat de geheele iatholieke fractie haar stem zal onthou den aan de voorgestelde concentratie van zizonderen scholen en het is zoo goed als zeker, dat ook de andere fracties der rech terzijde dit zullen doen. vermits deze ge dwongen concentratie nog veel vernielen- 4tr uitwerking hebben kan voor het bil ander motestantsch lager onderwijs. Ge schiedt dit. dan is het conflict daar. want - derde feit dat schijnt vast te staan sinister Slotemaker schijnt in het kabinet zin iinksche collega's niet te hebben kun- scn overtuigen van de noodzaak tegemoet 'e tomen aan de gerechtvaardigde eischen un de rechterzijde en met name de twee Triizinnig-democratische ministers zullen Mo de concentratieparagraaf in den voor stelden vorm verworpen wordt, het kabinet verlaten, hoogstwaarschijnlijk door fcn vrijheidsbondschen minister lr. Van tidt de Jeude gevolgd. Misschien heeft Jhr. Ruijs tlid en daar mee raad willen verschaffen aan den mi eter van Onderwijs, maar zoo staan mo menteel de stukken op het staatkundig •chaakbord. Het zou wel curieus zijn als 'n kabinets- Jbis ontstond, op het meest vitale punt. cat de rechterzijde in haar geheel ver enigt: het lager onderwiis. De komende wek moet leeren of het gevaar voor het cabinet zóó ernstig is als velen het nu «uien. o WIJZIGING VAN ZIEKTE- EN ONGEVALLENWET. Commissie van praeadvies uit Hoogen Raad van Arbeid. De voorzitter van den Hoogen Raad van "beid heeft benoemd tot voorzitter, leden c? Plaatsvervangend lid van de Commis- ac. welke aan dien Raad praeadvies zal b'brengen omtrent een voorontwerp van vet tot wijziging van de Ziektewet, Onge- ■allenwet 1921 en Land- en Tuinbouwon- Rvallenwet 1922 Lid en voorzitter: mr. dr. A. L. Schol- wis; leden en plaatsvervangend lid: mr.F. JH. Bach (Ned. RK. Middenstandsbond! Me la Bella Jr. (N.V.V.); mr. H. A. J. H. "anses (Alg. R.K. Werkgeversvereen.) H. W. Groeneveld; J. Hilgenga '"•V.Vi; mr. A. Hoekema (Chr. Werkge- 'etsvereenigingJ. J. Jeronimus (Ned. nkcentrale)dr. J. G. Oortwijn Botjes 'Kon. Ned. Landbouw Comité!; J. A. «nutte (R.K.W.V.I mr. B. C. Slotemaker Verbond van Ned. Werkgevers); A. Sta- [elkamp (C.N.V.); mej. dr. G. J. Stern es: dr. J. van den Tempel; prof. dr. J. J-Veraart; dr. E B. F. F. Baron Wittert J1" Hoogland (pi.v.v. mr dr. J. van Brug- ien) (Vereenlging v. Raden v. Arbeid). DE VOORGESTELDE OPRICHTING DER N.V. MAATSCHAPPIJ VOOR INDUSTRIEFINANCIERING. INSTEMMING BIJ VELE LEDEN DER KAMER. Blijkens het Voorlooplg Verslag der Tweede Kamer in zake het wetsontwerp tot oprichting van een naamlooze ven nootschap „N.V. Maatschappij voor In dustriefinanciering", waardeerde men vrij algemeen, dat de Regeering door de in diening van dit wetsontwerp het vraag stuk der Industrialisatie, waarvan dat der Industriefinanciering een onderdeel uit maakt, in concreten vorm aan de orde gesteld heeft. Het moet, zoo meende men. voor den minister van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, die als een van de pio niers der lndustrialisatdegedachte be- sohouwd moet worden, een groote voldoe ning zijn, ln staat gesteld te worden, zijn denkbeelden op breed terrein ln daden om te zetten Verscheidene leden, die crltiek wensch- ten te oefenen op den vorm. waarin de thans Ingediende voorstellen gegoten zijn, wilden vooropstellen, dat die crltiek geens zins afbrekend bedoeld was en dat zij in tegendeel hoopten, dat de minister zich door de vele nog te overwinnen moeilijk heden, niet zal laten ontmoedigen. Vele leden konden zich vereenigen met hetgeen ln de Memorie van Toelichting wordt gezegd omtrent de noodzakelijkheid van verdere Industrialisatie. Verscheidene leden, die in industriali satie vooral heil zagen, indien het mocht gelukken, nieuwe exportindustrieën ln het leven te roepen, vreesden, dat daarvan nauwelijks sprake kan zijn, zoolang in de economische positie van Nederland ten opzichte van de ons omringende landen geen Ingrijpende wijziging komt. Hoe kan ons land. zoo vroegen zij, op de buiten- landsche markten blijven concurreeren, indien niet tot devaluatie wordt overge gaan? Ten einde het prijsverschil te over bruggen, zal dan gegrepen moeten wor den naar het middel der exportpremies. Op die basis is echter het oprichten van nieuwe industrieën een gevaarlijk bedrijf. Vele andere leden verklaarden, zonder wederom een devaluatiedebat te willen ontketenen, dat zij van devaluatie geen blijvend voordeel voor den uitvoer ver wachtten. Van verschillende zijden werd betoogd, dat Industrialisatie, wil zij slagen, niet slechts door financiering, doch ook op andere wijze zal moeten worden bevor derd. Komende tot de Industriefinanciering en daarmede tot den inhoud van dit wets ontwerp, gaven sommige leden als hun oordeel te kennen, dat zij met de indie ning daarvan slechts matig ingenomen waren en dat zij tegen het financieren van nieuw op te richten of uit te breiden industrieën met Staatsgelden bezwaar hadden. Vele leden betuigden hun instemming met het voorstel om tot industriefinan ciering van Overheidswege over te gaan. Thans er van uitgaande, dat oprichting van een centraal financieringsinstituut wenschelijk is, gaven verscheidene leden te kennen, dat de daarvoor gekozen vorm, die eener naamlooze vennootschap, hun weinig gelukkig voorkwam. Van verschillende zijden werd ernstig bezwaar gemaakt tegen het ambtelijk ka rakter, dat volgens het wetsontwerp en de statuten aan de op te richten instelling gegeven zal worden. Met klem drongen deze leden er bij de Regeering op aan, den bestuursvorm na der onder het oog te zien. Als hoofdlijnen voor 'n oplossing, waar bij de bezwaren van deze leden zouden worden ondervangen, werden genoemd: a. Het bestuur (de directie! behoort een grootere zelfstandigheid te verkrijgen dan in de Regeeringsvoorstellen is voorzien; de leden daarvan dienen niet in de de partementale formatie te worden inge voegd; een regeling moet worden getrof fen voor de benoeming en het ontslag der bestuursleden, welke waarborgt, dat het algemeen beleid gevoerd wordt overeen komstig het inzicht der verantwoordelijke ministers; b. de raad van toezicht (raad van com missarissen) behoort niet slechts uit mi nisters te bestaan, doch daarin behooren zonder dat de raad te talrijk wordt ook niet-ambtelijke personen uit het be drijfsleven en deskundigen vertegenwoor digd te zijn; c. de ministers behooren ten aanzien van zeer belangrijke beslissingen 't recht van voorafgaande goedkeuring en even tueel het recht van veto te hebben. AFWIKKELING ACHTERSTALLIGE HANDELSVORDERINGEN. In de week van 27 December 1935 Is door de Ned. Bank in totaal een bedrag van ca. R.M. 800.000 van de op het Son- derkonto bij de Deutsche Verrechnungs- kasse uitstaande vorderingen met de be gunstigden afgerekend. De nummers van deze posten liepen van 83170 tot 83283. Het totale bedrag van de op het Son- derkonto uitstaande posten die nog niét uitbetaald zijn beloopt omstreeks R.M. 30.3 millloen. De Sonderkonto posten waarvoor koers- fixeerlng is verkregen zijn hieronder be grepen. Aan Treuhanderkontoposten is door de Ned. Bank gedurende de zelfde periode in totaal een bedrag van ca. R.M. 22.000 afgerekend Het hoogste afgerekende nummer was 18.705. Het totaal bedrag van de op het Treuhanderkonto Niederlande uitstaande vorderingen die neg niet uitbetaald zijn beloopt R.M 18,8 millloen. De posten waarvoor koersfixeering is verkregen zijn hieronder begrepen. RECLAME. 514* TE LEIDEN Van 9 tot en met 13 December in onze zaal interessante voorstellingen ier gelegenheid van de Elke dag 2 voorstellingen. Aanvang 2.15 en 8 uur n.m. De voorstellingen zullen worden opgeluisterd door filmvertoning, goochelen, loterij en verdere attracties Iedere bezoekster ontvangt gratis een aardige verrassing Niets te kopen! Niets te betalen! Om teleurstelling te voorkomen wordt U aangeraden tijdig Uw plaatsen te bespreken, waartoe dagelijks gelegenheid bestaat van 9 tot 12 uur voormiddag aan het gebouw. De uitnodigingen tot bijwoning dezer voorstellingen worden per post toegezonden. Gelieve Uw uit nodiging bij het bezoek mede te brengen. VOOR DAMES BOVEN 18 JAAR SAW 81 - 3 TOELATING TOT KOSTELOOS PROCEDEEREN. Memorie van Antwoord inzake het ingediende wetsontwerp. Aan de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer inzake het wetsontwerp tot (herziening der voorschriften nopens de toelating om kosteloos te procedeeren, is het volgende ontleend: De instemming der vaste commissie voor privaat- en strafrecht met het stelsel, vol gens hetwelk bij het verzoek om kosteloos te procedeeren moet worden overgelegd 'n stuk, waaruit blijkt of en voor hoeveel de betrokkene is aangeslagen in de inkom sten- en vermogensbelasting, is slechts be trekkelijk, daar onmiddellijk daarop wordt gerept van bezwaren tegen de uitwerking en twijfel wordt uitgesproken ten aan zien van de practische resultaten. De mi nisters van Justitie en van Financiën heb ben het systeem van het wetsontwerp niet onveranderd overgenomen. In het Gewij zigd ontwerp van wet. dat deze memorie vergezelt, is de gedachte, dat met vrucht gebruik kan worden gemaakt van gegevens, waarover de belastingadministratie be schikt, behouden, doch er is naar gestreefd om dit denkbeeld zoodanigen vorm te geven, dat eenerzijds slechts belasting gegevens behoeven te worden verstrekt, wanneer deze werkelijk noodig zijn, ander zijds deze gegevens zoo effectief mogelijk zijn. Behouden is het principe, waarmede de commissie zich onder voorbehoud heeft vereenigd, dat het onvermogen zal worden beoordeeld met het oog op één bepaalde procedure en niet in het algemeen. De ministers deelen het oordeel der com missie, dat een nieuwe regeling van de toelating om kosteloos te procedeeren, ook afgezien van de bijzondere tijdsomstandig heden, wenschelijk is. Verscheidene bezwa ren. welke tegen het oorspronkelijk ont werp werden aangevoerd, zijn, naar zij meenen, bij het gewijzigd ontwerp van wet ondervangen. Met de aanbeveling om toevoegingen van advocaten en procureurs uitsluitend te doen geschieden door het bureau van consultatie, met beroep op den rechter ln geval van weigering, hebben de ministers zich kunnen vereenigen. Het gewijzigd ontwerp van wet kent voorts een procedure tegen verminderd tarief en wel tegen een tot de helft vermin derd tarief, zoowel voor wat betreft de griffierechten als de salarieering van ad vocaten, procureurs en deurwaarders. o ALGEMEEN NEDERLANDSCH PERSBUREAU „A. N. P." Aansluiting bij de internationale nieuwsbureaux. Het Algemeen Nederlandsch Persbureau „A. N. P." ,het nationale nieuwsbureau, gesticht door de vereeniging van Uit gevers van Dagbladen „De Nederlandsche Dagbladpers", zal met Ingang van 1 Januari 1936 als lid toetreden tot den Bond van Internationale Persbureaux, waartoe o.m. behooren: Reuter, Havas, Deutsches, Nachrichtenbüro, Stefanl, Belga en Associated Press of America. Het Nederlandsch Telegraaf Agentschap te Amsterdam, dat als vertegenwoordiger van het Engelsche Reuter-bureau totdus- ver als aangesloten bureau voor Neder land is opgetreden, wordt opgenomen ln het „A. N. P.", dat hiertoe een overeen komst met Reuters Limited te Londen heeft gesloten. De tegenwoordige directeur van het Nederlandsch Telegraaf Agentschap, de heer H. Schlick, en de meeste redactie leden van het N. T. A. zullen als zoodanig in het A. N. P, worden opgenomen. De continuïteit der buitenlandsche be richtgeving aan de Nederlandsche bladen ls hierdoor in de toekomst verzekerd, terwijl ook de berichtgeving over Neder land ln het algemeen, aan de aangesloten buitenlandsche persbureaux op passende wijze zal worden verzorgd. Als gevolg van deze regeling zal het Algemeen Nederlandsch Persbureau, in nauwe samenwerking met Reuter, in den vervolge zelfstandig en onafhankelijk zijn plaats kunnen innemen in de internatio nale berichtgeving. o VERSPREIDE BERICHTEN. Bij Kon. besluit is met ingang vair 16 December, benoemd tot burgemeester dei- gemeente Koog aan de Zaan, W. F. Allan. TENTOONSTELLING IN DE „MUZIEKSCHOOL". Overzicht van Nederlandsche componisten Een voor muziekliefhebbers aantrekke lijke tentoonstelling is ingericht in de Muziekschool voor Toonkunst en heden middag ter bezichtiging opengesteld. Onze stad is een der eerste ln den lande, die met deze „reizende expositie", waartoe de heer J. van Dijk, directeur der Lees zaal te Leeuwarden, het initiatief nam en die in de hoofdstad van Friesland reeds dadelijk succes oogstte, kan kennis maken. Het interessante is, dat o.a. een klein overzicht gegeven wordt van werk van Nederlandsche componisten, al moet hier aan toegevoegd worden, dat niet alle belangrijke componisten, hetzij naar volle waarde, hetzij ln het geheel niet, vertegenwoordigd zijn. Doch reeds mag erkentelijkheid uitgesproken worden voor het reeds verzamelde Desgevraagd heeft elke exposeerende componist aangegeven, welke van zijn composities hij de voor naamste acht en deze, zoo mogelijk, in handsehrtft of In druk, voor de verza meling afgestaan. Daarbij zij gereleveerd, dat tevens enkele merkwaardige bijzon derheden uit het Leidsche muziekleven zijn bijeengebracht, waardoor deze expo sitie, naast een algemeen muziek-histo- risch karakter, ook een zeer eigen sleutel- (stadl noot heeft verkregen. Vóór alles mag een woord van dank gebracht wor den aan mej. H. W. van de Sande Bak- huvzen en haar helpsters, die alles zorg vuldig rangschikten. In het midden van het zaaltje staat een speciale vitrine met handschriften. Wij noemen dat van prof. dr. Smeyers, die het slot van de canon „Bewaert Hollant en salight Leyden" van Cornells Schuyt bewerkte, de canon, die onlangs nog door den Schuyt-vereerder Leo Mens in onze stad tot uitvoering werd gebracht. Welk een bekendheid Schuyt in vroeger jaren nad. bewijst wel het feit. dat de graveur De Gheyn een gravure maakte van de Heilige Caecilia. waarop tevens een com positie van Schuyt staat afgebeeld. Aan deze oude gravure ls. met anderen, een plaatsje aan den wand ingeruimd Van de andere handschriften noemen wij die van onzen stadgenoot den heer Hanni- voort (kwartet „Der Markgraf") en van den pianist Franco Mendes. Vertegenwoordigd zijn voorts o.a. de volgende componisten (ook meerdere bio grafieën en foto's verhoogen de leerzaam heid!: Joh. Wagenaar, Alphons Diepen- brock. Rudolf Mengelberg. Bernard Zweers, Kor Kuiler. Willem Landré, Hen drik Andriessen. Willem Pijper, Alexander Voormolen, Henk Badings. Bertus van Lier, Felix de Nobel. Dina Appeldoorn. Sem Dresden enz. Ook van onzen stadge noot Leo Mens zijn in druk eenige werkjes te zien. Voorts zijn er foto's van vroegere directeuren der Leidsche Muziekschool (Wetrensi en van den vroegeren leerling Nicolaï; alsmede eenige boeken van den organist der Luthersche Kerk Hennie Schouten, w.o. een getypt uittreksel van diens nieuwste boekje „Hugo Wolf als mensch en componist". Interessant is vooöts de inzending betreffende onzen vroegeren stadgenoot wijlen prof. mr. dr. DE POSTVLUCHTEN. De ..Kievit" op thuisreis is te Singaoore geland. De „Lijster" ls hedenmorgen om 8 uur, m=t twee passagiers van Schiphol naar Indië vertrokken. DE NIEUWE WARENWET. Met het oog op het spoedeischend karak ter van het wetsontwerp tot verlaging van de openbare uitgaven door vervanging van de Warenwet door een andere wet betref fende hoedanigheid en aanduiding van waren, is de voorzitter der Eerste Kamer voornemens aan de te benoemen Centrale Afdeeling voor te stellen, dit ontwerp in de afdeelingen te doen onderzoeken op 13 December a.s., na de openbare vergadering. Jonker, w.o. de prachtige zilveren krans, hem in Indië aangeboden, na de in onze gewesten geleide 50ste oratorium-uitvoe ring. Ais merkwaardigheid noemen wij een uniek boekwerkje over Nederlandsche klaviermuziek in 1700, met een beschrij ving van diverse klaviercomponisten, die in dien tijd met de Leidsche Academie in relatie stonden. Talrijke fraaie pen ningen, die het beeld vertoonen van be roemde componisten en geslagen door de Kon. Begeer, verhoogen deze bezienswaar dige verzameling. Wij hopen, dat vele muziek-geïnteres- seerden eens een kijkje zullen gaan nemen: het zal hun kennis zeker ver rijken! o KERSTUITVOERING „SURSUM CORDA". Het Gemengd Koor „Sursum Corda" zal Donderdag a.s. zijn Kerstuitvoering in de Marekerk geven. Als solisten zullen zich laten hooren Jaap Stotijn hobo) en Anthon V. d. Horst (orgel). Het koor zal een groot aantal werken brengen o.a. van Sweelinck, Palestrina, Llszt enz., alsmede Fransche Kerstliederen. o FRANS ERENS t- Naar aan de „Msbde" wordt gemeld is te Houthem-St. Gerlach op 78-jarigen leeftijd mr. Frans Erens plotseling over leden. Hij was de laatste dagen bedlegerig maar niets deed een zoo spoedig einde verwachten. Frans Erens was in 1857 te Schaesberg geboren en studeerde rechten te Leiden. Reeds zeer jong voelde hij zich tot de letterkunde aangetrokken en als advocaat te Amsterdam (waar hij in 1888 promo veerde) verkeerde hij levendig en intiem met de kopstukken van de toen opkomende letterkundige beweging. Op hun bijeen komsten was hij een bekende verschijning, met Kloos en Van Deyssel werd hij intiem bevriend en hij behoorde tot de vaste medewerkers van „De Nieuwe Gids", welk tijdschrift hij tot zijn laatsten dag trouw is gebleven. Erens was het, die in den Am- sterdamschen kring van jonge kunstenaars en litteratoren een cosmopohtisch element bracht. Hij had in Parijs gewoond, maakte er kennis met de jongere Fransche schrij vers en verzuimde niet hun werk onder de aandacht van zijn Hollandsche bent- genooten te brengen. Met dat al gaf hij zijn loopbaan als jurist niet op. Hij was korten tijd griffier bij het kantongerecht te Veghel, daarna te Oostburg in Zeeuwsch-Vlaanderen en leefde met zijn geest de ontwikkeling der schoone letteren van zijn dagen met vurige belangstelling mee. In 1901 vestigde Erens ich in zijn ge boorteplaats om zich verder aan de letter kunde te wijden. Zijn werken zijn bundels beschrijvend en beschouwend proza, dat hij eerder in de tijdschriften publiceerde. De gekozen titels geven het eenigszins onbepaalde van den inhoud aan: „Dansen en Rhytmen" (1893). .Litteraire Wandelingen" (1906), Gangen en Wegen" (1912), later gevolgd door „Vertelling en Mijmering", „Toppen en Hoogten", „Litteraire Overwegingen", „Litteraire meeningen". TIJDSCHRIFTEN. „Buitenleven" schrijft o.a. over „Hulst en Mistel". „Kleine heesters voor kleine tuinen". „Buddleia's", „Reintje de Vos", en „Hechtia argentia". De „Watersport" bevat naast de gewone rubrieken o.a. „De Pikmeer kajuitzeilkrui- ser", en „Het huren van een jacht". WEEKBLADEN. „De Wereldkroniek" drukt foto's met beschouwingen af over „'n Javaansch sul tan ontvangt zijn grooten broeder", „Zijn diplomaten kunstenaars?", „Hard tegen hard in Abessypnië", „De muziek-histori- sche verzameling Scheurleer" en „Bij St. Hubert us en St. Joris op de Brabantsche hei". „De Haagsche Post" schrijft o.m. over: De tijd gaat nu dringen voor Italië; Be zoek aan Zeila. de doodenstad; Herinne ringen aan Mussolini, door Angelica Ba- iabanoff, die hem „ontdekte" en Aan d9 grenzen van oud-Rusland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 13