Met den dood voor oogen
ECONOMISCHE SANCTIES
pBUITENL. WEEKOVERZICHT
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 26 October 1935
Dei
Derde Blad
768le Jaargang
De angst, die vleugels
geeft.
No. 23187
WETENSCHAPPEN.
Dit is je laatste, vriend, ik mag je niet meer verkoopen
ontspanning en verwarring.
Ontspanning eenerzijds, verwarring an-
aerzijds, dat is het beeld der afgeloopen
Ontspanning is er ongetwijfeld ingetre
den in de Engelsch-Itallaansche verhou
dingen. De oorzaak daarvan? Och, een
directe oorzaak is er niet voor aan te wij
gen tenzij men mag aannemen, dat Mus
solini regelrecht op den terugweg is. De
groote rede van den Engelschen minister
van buitenL zaken, sir Samuel Hoare, was
gematigd van toon, doch zijn de officieele
verklaringen van Engelsche zijde dat niet
altijd geweest! En bovendien, nieuwe ge-
lichtspunten heeft de Engelsche minister
piet geopend, hetgeen trouwens ook niet
verwacht mocht worden. Engeland heeft
nogmaals verklaard, dat de Volkenbond
voor de Britsche politiek het plechtanker
Is bij de verhouding tot het buitenland, dat
Engeland geen geschil had met Iallë
daar het conflict was tusschen Italië en
den Volkenbond, waarvan Engeland slechts
de trouwe dienaar is. Zoowel Baldwin als
Eoen hebben dat later nog eens bevestigd.
Kon Italië daaruit gereede aanleiding
vinden om plotseling zich toeschietelijker
te toonen? Wij vermogen dat niet te zien,
want was voor Italië beslist noodig een
Britsche verzekering, dat het niet ging om
Eet fascistisch regiem, dat, ma.w. niet
werd gedacht aan bemoeienis met Ialiaan-
wiie binnenlandsche politiek? Zoo dit in
derdaad noodig ware geweest, dan zou
men kunnen aannemen, dat Italië een
oorlog met Engeland onvermijdelijk had
geoordeeld en daarvan is immers niets ge
bleken.
Neen, Italië heeft blijkbaar ingezien, dat
het terug moest, al zai het dit natuurlijk
trachten te camoufleeren en heeft het
jn die richting ook binnenskaners uiting
gegeven aan die voornemens. Was anders
aan te nemen, dat Engeland, dat tot dus
ver te Genève zich met hand en tand had
verzet tegen ieder uitstel inzake het uit
roeren van de genomen sanctle-maatrege-
ien, eensklaps instemde met een uitstel
van een 14 dagen?
Zeer duidelijk werd er tevens bij opge
merkt, dat deze spanne tijds zich leende
om alsnog te trachten een uitweg te zoe
ken..,.
Om naar huiten van zijn goede bedoe
lingen te doen blijken, heeft Italië tevens
oen concessie gedaan: het heeft één divisie
uit Lybië teruggeroepen, waar de Italiaan-
sche macht een bedreiging was gaan vor
men van Egypte. En dit zonder recht-
jtreeksohe tegenprestatie, dus zonder te
vragen een terugnemen der Engelsche
vloot, althans gedeeltelijk, uit de Middel-
landsche Zee. Wel zal Engeland nu eenige
troepen van de grens van Tripois naar
Egypte terug zenden!
Italië is toeschietelijker geworden, daar-
san valt moeilijk meer te twijfelen. Dit
komt ook tart uiting in hetgeen van de
meest diverse zijden wordt gemeld over
foorstellen van Italië; het moge waar zijn,
dat deze niet officieel zijn ingediend, men
mag veilig aannemen, dat in gemelden
geest toch een aanbod is gedaan om weer
te kunnen komen tot besprekingen. Wat
over die voorstellen wordt medegedeeld,
is bovendien zoo gematigd als totdusver
van Italiaansche zijde nog nimmer werd
gehoord. Weliswaar kan worden vastge
legd, dat noch Abessynië noch de Volken
bond zich daarmede accoord zullen ver
klaren en dit blijft de Engelsche eisch!
- maar het heet tevens, dat er over ge
praat kan worden!
Er is derhalve weer hoop op een rege
ling. die een voortzetten van den oorlog
overbodig maakt. Van den oorlog merkt
men overigens, gelukkig!, nog niet veel.
Men ziet: er is alle reden om te spreken
over ontspanning.
Daarnevens vertroebelt evenwel verwar
ring de situatie. In hoofdzaak vindt o.i.
die verwarring haar oorsprong in het feit
van de ontbinding van het Engelsche
lagerhuis en het houden van nieuwe ver
kiezingen in Brittannie, hoewel er mis
schien toch wel eens iets waars zou kun
nen zijn gelegen in hetgeen verwarring
stichtend werkt.
Zooals reeds in een vorig overzicht kor
telings door ons werd opgemerkt, benut de
huidige „nationale" regeering in Brittan
nie de haar geboden kans, dat feitelijk het
gansche volk achter haar buitenlandsche
politiek staat, om „verkiezingen te ma
ken". De oppossitie. bestaande uit Labour
en de rest van het Engelsche liberalisme,
voelt dat zeer juist aan en weet zich tevens
in een hoek gedrongen. Om aan den druk
te ontkomen, wordt thans aangevoerd, dat
de regeering een zwaai heeft genomen, dat
de regeéring niet langer roet bij stuk
houdt, doch wil transigeeren. Eerlijk ge-
segd, zijn daarvoor argumenten aan te
voeren, maar aan den anderen kant dient
erkend, dat geen enkel bewijs daarvoor
dog is te leveren. De beschuldiging der
oppositie luidt zelfs niet meer of minder
dan dat de Engelsche regeering achter
den rug van den Volkenbond om naar
een compromis zou willen streven, waarbij
rit den aard der zaak dan Abessynië het
Joodje zou leggen. De officieele uitlatingen
der Engelsche ministers laten geen ruimte
'oor deze beschuldigingen, doch er zijn
niettemin dingen, die de beschuldiging der
Engelsche oppositie-partijen schijnen te
Wettigen Het heet, dat Frankrijk Enge-
hnd volkomen bevredigd heeft inzake de
Eeste'de vragen om bijstand bij een niet-
Mtgelokten aanval der Italiaansche vloot
op do Engelsche. Maar waarom wordt dit
Fransche antwoord dan zoo geheimzinnig
«n de publiciteit onttrokken, terwijl bo
vendien 'n groot dieel der Fransche pers,
Y'.ecmi-offieieele bladen, 't voorstelt, als-
0' Frankrijk slechts steun heeft beloofd,
jranneer het Engelsche optreden tevoren
oom der, Volkenbond was goedgekeurd,
tl «en met de overbrenging der ..Home-
ïït naar he Mlddellandsche Zee niet
oet geval is. Waar echter weer tegenover
rial ,ja)- de Enggjschg regeering geen
va 1 heeft laten bestaan, dat het zich
niet v conrinent los maakt, wanneer zij
Jan rekenen op een volledige naleving
n hst covnant van den Volkenbond, ook
betreft steunverleening metterdaad.
wat beteekent de plechtige verkla-
dat in geen geval militaire sancties
sltiM Worden toegepast, vraagt de oppo-
„i'. Geven de economische sancties eens
- gewenschte resultaat, dan is het
a'Seloopen?
c':°nn er> ander sticht verwarring en zoo
m°menteel ontspanning en verwar-
5 hand aan hand.
Redding door prestaties
van phenomenaal gehalte
ONVRIJWILLIGE RECORDS.
Wat doet een mensch al niet, wanneer hij
den dood voor oogen heeft? De een is van
schrik als het ware verlamd, de ander zal
op het laatste oogenblik nog probeeren zich
te redden. De groep van deze koelbloedigen
is waarschijnlijk kleiner dan het aantal
dergenen, die in hun doodsangst zich alle
krachten voelen ontzinken; wat de eersten
echter presteeren kan van een phenome
naal gehalte zijn. Het benadert, ja, over
treft soms de records van sportlieden, die
jarenlang in training zijn geweest om in
een bepaald onderdeel uit te blinken. Niet
voor niets is op deze onvrijwillige record-
brekers de uitdrukking van toepassing dat
de angst hen vleugels geeft. Het blijkt vaak
achteraf, dat zij in hun doodsnood een
sprong hebben gemaakt of een andere ver
richting hebben volbracht, waartoe zij in
gewone omstandigheden nimmer in staat
zouden zijn en die zij ook later niet meer
kunnen evenaren. Hier geen tra ning, geen
officials met stopwatch en maatlat, die de
resultaten met pijnlijke nauwkeurigheid
tot in onderdeelen van seconden en centi
meters nagaan, geen juichende toeschou
wers en geen belooning in den vorm van
een t tel of een medaille. Niels van dat
alles: alleen een man, die in doodsangst
al zijn krachten verzamelt en zich nauwe
lijks bewust is van wat hij kan.
Bekend is het verhaal van den logeergast
die op een van de Waddeneilanden zijn
vacantie doorbracht en bij eb een gioote
wandeling maakte over de drooggevallen
gronden. De zon kwam steeds hooger en
liet werd een warme dag. Na een flinken
tocht ging hij in het zand liggen, om wat
te rusten, In de heerlijke zon liet hij zich
blakeren in het warme zand en daarbij
viel hij in slaap. Met schrik werd hij na
eenigen tijd wakker, doordat een golf zee
water zijn lichaam beroerde. Hij had zijn
tijd verslapen en de zee dreigde hem den
terugtocht af te snijden Opeens was hij
klaar wakker en begon hij te rennen wat
hij loopen kon. Buiten adem kwam hij aan.
Den afstand van vijf kilometer had hij in
twintig minuten afgelegd en hij moet een
stevige constitutie hebben gehad.
Er bestaan meer van dergelijke verhalen
van menschen die, door den uitersten nood
gedreven, het schier onmogelijke presteer
den. We hebben er enkele verzameld, die
we hier weergeven, ten bewijze dat deze
sportieve zomergast niet alleen staat Ze
zijn interessant genoeg om te vermelden,
omdat eruit blijkt welke krachten in den
mensch sluimerend blijven totdat zij op
eens, door 't onderbewustzijn voortgedre
ven, zich manifesteeren.
Aan een draad tusschen hemel
en aarde.
Vaak is het niet alleen oogenblikkelijke
kracht, maar ook uithoudingsvermogen,
dat de in levensgevaar verkeerende aan
den dag legt. Daarvan gaf een leidekkers-
jongen in Philadelphia blijk. Hij was nvt
eenige anderen werkzaam op het. dak van
een tien verdiepingen hoog gebouw, om
daar herstellingen te verrichten. Bij het
naar huis gaan aan het einde van den
werkdag sloot de baas het luik naar het
dak af. zonder zich ervan overtu'gd te
hebben, dat er zich niemand meer buiten
bevond. Ons knechtje was evenwel achter
gebleven en zag zich even later den terug
weg afgesneden. Roepen mocht niet baten
en op deze afstand lette men van de straat
af niet op wat daarboven gebeurde. Veel
zin om er te blijven overnachten had de
Jongen echter niet, zoodat hij een kloek
besluit nam en zich langs den bliksemaf
leider naar beneden liet zakken. Alles ging
goed tot aan de derde verdieping. Daar
verdween de draad opeens in een groef in
den muur, hetgeen beteekende, dat zij daar
voor hem eindigde. Men kan zich indenken
met welk een schrik hij deze ontdekking
deed! Daar hing hij, ongeveer twaalf meter
boven den grond, in een hachelijke positie.
Hij begon te roepen en te schreeuwen, doch
niemand hoorde hem. Lang zou hij het bo
vendien in dezen toestand niet kunnen
uithouden; naar beneden springen betee
kende echter van deze hoogte zoo goed
als zeker den dood. Het eenige was, te
trachten langs denzelfden weg naar boven
te klauteren. Dus zette hij de tanden op
elkaar en begon langs den dunnen draad
zich langzaam omhoog te werken. Bij
stukjes en beetjes vorderde hij en met een
ongeloofelijke taaiheid zette hij door Hij
heeft het kunststukje tenslotte volbracht
en wist, alhoewel in volkomen uitgeputten
toest and de dakgoot te bereiken. Daar vond
men hem na eenigen tijd liggen, toen men
hem gemist had en men hem was gaan
zoeken, meer dood dan levend. Aan zijn
handen was te zien wat hij gedaan had en
hij* kon de eerste dagen zijn gewone werk
niet verrichten.
Een sprong in doodsnood.
Een Amerikaansche chauffeur heeft mis
schien wel het record vèr springen zonder
aanloop op zijn naam. Hij bestuurde een
vrachtauto met springstoffen, benoudigd
voor de ontginn'ng van petroleumvelden
een zeer gevaarlijk werkje, dat goed be
taald wordt doch dat velen er op den duur
niet levend afbrengen. In groote tankwa
gens wordt de nitroglycerine van de fa
briek naar de petroleum installaties ge
bracht. Dit goedje wordt reeds door een
kleine schol: tot ontploffing gebracht en
de wr king ervan is ontzettend. Meestal
wordt bet met andere stoffen (aarde, sui
ker of sommige chemische verbindingen)
vermengd tot. het bekende dynamiet da*
veiliger vervoe"d kan worden en toch een
groote nntoloffingskracht heeft. De zui
vere n 'rr '""erine is een dikke vloeistof,
wierven de invoer wegens haar gevaar
lijkheid in sommige staten verboden ls. In
Amerika, waar zij in onvermengden toe
stand gebruikt wordt om bij de petroleum-
boringen den grond los te maken, waar-
door de weg vrij komt voor de eronder
samengeperste aardolie, mag de nitrogly
cerine alleen des nachts worden vervoerd,
waarbij de bebouwde kommen van steden
en dorpen moeten worden vermeden.
Uit lijfsbehoud rijden de chauffeurs met
hun gevaarlijke vrachtje in matigen gang.
Onze man reed op een landweg ergens in
Texas, toen hij plotseling na een bocht
vdór zich in het licht van zijn lantaarns
een telegraafpaal over den weg zag lig
gen. Bij die paal loerde de dood, want een
botsing zou zonder twijfel een ontploffing
van zijn vrachtje tengevolge hebben.
Krachtig remmen beteekende zelfmoord,
daar ook de daardoor ontstane schok nood
lottige gevolgen zou hebben. Dat alles over
woog de man in enkele onderdeelen van
een seconde. De weg had aan één zijde
een afloopende berm, waarachter hij be
schutting zou kunnen vinden. Hij bedacht
zich geen oogenblik en sprong van zijn
zitbank recht op de veilige schuilplaats
toe. Even later volgde de botsing en met
een geweldige knal sprong de lading in ae
lucht, in den weg een grooten trechter
achterlatend. De chauffeur kon echter be
houden en wel uit zijn loopgraaf kruipen,
hij had zonder aanloop een sprong van
5' 'i meter gemaakt. De angst had hem
waarlijk vleugels gegeven.
Oorlogsherinneringen.
Uit den wereldoorlog zijn eveneens soort
gelijke prestaties bekend, waarbij soldaten
in doodsnood tot dingen in staat bleken,
die ze later nimmer konden herhalen. Zoo
was het aan het Oostenrijksch-Italiaan-
sche front bij een Oostenrijksche tegen
aanval een korporaal der Italiaansche
bersaglieri, die door een bewonderenswaar-
digen sprong zijn leven redde.
De bersaglieri waren erin geslaagd door
een Oostenrijksche draadversperring heen
te dringen. Hun verdere opmarsch werd
evenwel gestuit door een inderhaast inge
stelde Oostenr. vlammenwerper. Deze
verschrikkelijke oorlogswerktuigen spuwen
viammen van groote hitte uit, waarmede
alles vernield wordt wat in hun weg komt.
Links werd met de vernietiging begonnen,
rechts stond de korporaal. Nog enkele se
conden en de vlammen zouden ook hem
bereiken. Achter hem was het prikkeldraad
dat daar ter plaatse intact was gebleven.
Een andere uitweg was er echter niet. Plot
seling zagen zijn kameraden achter hem
den man een korten aanloop nemen, waar
na hij met volie bepakking over de onge
veer 1.70 meter hooge versperring sprong.
Later moest hij in het bijzijn van andeien
nog eens een dergelijken sprong maken.
Hij bleek er niet toe in staat.
PROF. VENING MEINESZ OVER HET
ZWAARTEKRACHT-ONDERZOEK.
Resultaten van de reis van de K. XVIII.
Heden hield in het Trippenhuis te Am
sterdam de afdeeling Natuurkunde van de
Academie haar gewone vergadering.
Prof. dr. F. A. Vening Meinesz deed een
mededeeling over „De voorloopige resul
taten van het zwaartekracht-onderzoek
tijdens de reis van Hr. Ms. K. XVIII.
Na een dankbetuiging aan de autori
teiten van de Nederlandsche Marine, in
het bijzonder aan mr. dr. L. N. Deckers en
dr. H. Colijn, voor het groote wetenschap
pelijk onderzoek dat met de reis van Hr.
Ms. K. XVIH is mogelijk gemaakt en aan
commandant, officieren en bemanning,
voor de medewerking bij dat onderzoek
verleend, gaf spr. een overzicht van de
reis. Hij vermeldde het meegenomen in
strumentarium: het slingertoestel voor
zwaartekrachtbepalingen op zee, drie goe
de chronometers, waarvan één door de
Fransche marine voor de reis was afge
staan, een registratietoestelletje voor tijds-
vergelijkingen, een Holweck-Lejay toestel
voor de bepaling van de zwaartekracht te
land, dat de Bataafsche Petroleum Maat
schappij heeft willen uitleenen, teneinde
van uit de havens nog waarnemingen te
land mogelijk te maken, die een waarde
volle aanvulling gegeven hebben tot het
materiaal, dat op zee verkregen werd, ver
der het echo-loodingstoestel dat de ma
rine voor deze reis in de K. XVIII heeft
willen inbouwen.
Spr. gaf een kort overzicht van de resul
taten der echo-loodingen in den Atlan-
tischen en Indischen Oceaan. Vervolgens
besprak hij de slingerwaarnemingen voor
ae zwaartekrachtmetingen en vermeldde
de radio-tijdseinen die hij, tijdens de reis
had gebruikt.
De resultaten der metingen hebben twee
belangrijke gevolgtrekkingen van alge-
meenen aard mogelijk gemaakt Ten eer
ste, dat de ovenwichtsafwijkingen in den
opbouw der aarde, die reeds uit gTaad-
metingen en vroegere zwaartekrachtbepa
lingen bekend waren, niet overeen blijken
te stemmen met de hypothese van een
afplatting van de aarde in het equator-
vlak, zooals door veie geodeten vermoed
werd. doch dat zij met de verdeeling van
oceanen en continenten over het aard
oppervlak schijnen samen te hangen. Ten
tweede, dat de zwaartekracht op de
oceanen systematisch een iets grootere
waarde vertoont dan op de continenten
en dat de overgang vrij plotseling bij den
I continentsrand optreedt. Wellicht kunnen
convectiestroomen ir. het substratum on-
i der de aardkost, zooals die door Schwin-
ner en Holmes reeds verondersteld zijn,
een verklaring van deze systematische
afwijkingen geven.
Vervolgens vermeldde spr. nog enkele
resultaten van meer plaatselijken aard.
De resultaten op het eerste traject bereikt,
geven den indruk dat de korstplooiingen
van het Iberische schiereiland en van
Marokko niet in den Oceaan doorloopen.
De resultaten tusschen Dakar en Pernam-
buco doen zien, dat de Romanche trog (de
loodingen gaven daarvan een diepte van
7600 M. aan) isostatisch gecompenseerd
is; het maakt niet den indruk, dat men
hier met een effect van een groote korst-
plooiing te doen heeft, zooals dat bij
andere diepzeetroggen het geval is hoe
wel de vele aardbevingscentra wel in die
richting wijzen Ook de dubbele Wal-
vischrug die de K. XVIII tusschen Tristan
da Cunha en Kaapstad gekruist heeft,
blijkt isostatisch gecompenseerd te zijn.
Alle vermelde resultaten zijn nog voorloo-
plg. maar het is niet waarschijnlijk, dat
de definitieve resultaten een ander beeld
kunnen geven.
