Italië is den opmarsch
in Abessynië begonnen
76ste Jaargang
VRIJDAG 4 OCTOBER 1935
No. 23168
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BERICHT VOOR DE
RAADSELJEUGD.
Het einde van den Zomertijd
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
TOONEEL
NIEUW/
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
'3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein - Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden -f- portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
De Kinderkrant zal in plaats van
heden, morgen verschijnen.
DE DIRECTIE.
ZATERDAGAVOND MOET DE KLOK
EEN UUR WORDEN STILGEZET.
Wij herinneren er aan dat de zomertijd
zal eindigen den zesden October te 3 uur
in den voormiddag, zoodat in den nacht
van Zaterdag 5 op Zondag 6 October de
'klokken één uur moeten worden achteruit
gezet.
DE OVERDRACHT VAN HET
PRINS WILLEM-ORGEL.
PLECHTIGHEID IN HET
GROOT-AUDITORIUM.
Woensdagmiddag heeft in het groot
auditorium der Leidsche Universiteit de
plechtige overdracht plaats gevonden van
■het orgel, in 1933 aangeboden door de
Leidsche studenten ter gelegenheid van
de herdenking van den 400sten geboorte
dag van den Stichter onzer Academie,
Prins Willem van Oranje.
Nadat het Leidsch Studentenzangkoor
onder leiding van den heer Leo Mens ge
zongen had „O Nederland let op uw saeck"
van Valerius, werd het eerst het woord
gevoerd door den praeses colleglï van het
Leidsoh Studentencorps, den heer H. C.
Dresselhuijs.
Deze herinnerde eraan hoe op 6 Januari
van het vorige jaar de Leidsche Universi
teit in tegenwoordigheid van de geheele
Koninklijke Familie uiting heeft gegeven
aan haar groote dankbaarheid jegens haar
Stichter.
Ook thans weer gaan onze gedachten
terug naar den grooten Zwijger, die dit
cultureele centrum stichtte en daarmede
opnieuw bewijs leverde van zijn groot en
wijs beleid.
De geest van de Leidsche Academie en
van haar docenten en studenten is in den
loop der eeuwen steeds geweest een nuch
tere, maar oprechte en. nationale geest.
Oranje, dat zooveel tezaam bracht, wat
voor dien gescheiden leefde, heeft ook hiel
de verschillende studentengroepen tot
elkaar gebracht. De hier betoonde saam-
'hoorigheid vormt er het beste bewijs van,
dat wanneer de Alma Mater ons roept en
wij haar van dienst kunnen zijn, wij ons
allen één met haar voelen.
Moge, aldus eindigde spr„ dit orgel tot
ln lengte van dagen getuigen van de aan
hankelijkheid der huidige studentengene
ratie aan Oranje en Zijn Universiteit
(applaus).
De president-curator, mr. A. van de
Bande Bakhuyzen wees erop, hoe ons land
ten tijde van de schenking van Balduin
Hamey's orgel aan de Leidsche Hooge-
sohool in velerlei opzicht een tijdperk van
grooten bloei beleefde. Wij stonden toen
aan het begin van de Gouden Eeuw,
waarin niet alleen de handel floreerde,
maar ook de kunst en wetenschap zich
sterk ontwikkelden. Spr. noemt slechts de
namen vail Rembrandt, Vondel, Sweelinck
en Valerius. Ook in de Universiteit was
de belangstelling voor de muziek in die
dagen levendig, getuige het gilde der
„Musici Academiae", die bij plechtigheden
als 8 Februdri of „lijkoraties" orgelmuziek
ten gehoore brachten. Het was onder be
koring van die cultuur, dat Hamey op
'lioogen leeftijd het orgel schonk, waarvan
ons helaas slechts de deuren zijn gebleven.
Spr. noemt het een gelukkig symbool deze
deuren thans te zien aangebracht aan een
nieuw en kostbaar instrument, door stu
denten en oud-studenten geschonken ter
herinnering aan Prins Willem van Oranje.
Het is of daardoor een brug wordt gesla
gen over drie eeuwen heen tusschen dien
éénen vreemden student, die zijn Alma
Mater niet kon vergeten en de vele hon
derden landgenooten van tegenwoordig,
die bereidwillig hun offer hebben gebracht
om een schoone traditie te doen herleven.
Spr. eindigde met namens de Universi
teit het geschenk onder grooten dank te
aanvaarden.
Het koor zette daarna het Wilhelmus
ln, waarvan het tweede complet door allen
werd meegezongen.
De heer Mens bracht daarna op het
orgel variaties ten gehoore op ,,Mein
junges Leben hat ein End" van J. P.
Sweelinck en over het „Io Vivat", waarvan
de laatste waren bedoeld als een demon
stratie der verschillende klankmogelijk-
heden van het nieuwe instrument. Teza
men met den heer Johan Fellkamn
speelde hij een sonate voor fluit en orgJ)
van Locatelli, waarvan het origineeje
manuscript zich in onze Universiteits
bibliotheek bevindt.
De rector-magnificus, prof. mr. A. S. de
De oorlog is uitgebroken!
De Italiaansche troepen zijn Abessynië binnengerukt. Eerste
doel schijnt Adoea te zijn, dat reeds uit de lucht is gebombar
deerd, waarbij slachtoffers onder de burgerbevolking moeten zijn
gevallen. Ook een hospitaal zou getroffen zijn.
De Volkenbondsraad komt morgen bijeen om de kwestie van
sancties tegen Italië te bespreken, waarover de Volkenbond
Dinsdag a.s. zal moeten beslissen.
Blécourt sprak de slotrede uit, waarin hij
alleeerst namens den Senaat zijn warme
erkentelijkheid betuigde jegens de milde
gevers. Uit deze daad leest spr. drie ge
dachten: lo. die der oud-studenten, dat zij
zich één blijven voelen met hun Academie;
2o. die van de studenten en oud-studen
ten, dat zij de traditie en historie hebben
willen eeren door een passend geschenk
voor deze eerbiedwaardige en eerbiedwek
kende zaal en 3o. de gedachte aan de
onbaatzuchtigheid der studenten zelf, die
dit orgel hebben geschonken ondanks de
wetenschap, dat het grootste deel het
nimmer bij academische plechtigheden zal
hooren bespelen (vroolijkheid).
Spr. zeide overigens te hopen, dat die
bespeling niet beperkt zal blijven tot den
8sten Februari, maar zich ook zal uitstrek
ken tot andere universitaire plechtighe
den, zooals bijv. de Academiepreeken.
Zich richtende tot den president
curator in diens kwaliteit van burge
meester onzer stad, sprak prof. Blécourt
den wensch uit, dat deze erin zal slagen
andere geluiden, zooals getoeter van auto's
en draaiorgelmuziek, uit deze zaal te
weren (hilariteit).
Spr. sloot daarna de plechtigheid, na
het Zangkoor en de heeren Mens en
Feitkamp te hebben bedankt voor hun
muzikale medewerking.
Het koor zong tenslotte Valerius „Wilt
heden nu treden", waarvan het tweede
couplet wederom staande door alle aan
wezigen werd meegezongen.
In dezelfde volgorde als waarin zij
waren binnengekomen, verlieten daarna
curatoren, hoogleeraren en studenten
corpora de zaal.
ADRES VAN B. EN W.
VAN DEN CENTRALEN BOND VAN
TRANSPORTARBEIDERS.
Onderstaand adres is gericht aan het
college van B. en W.:
Geeft beleefd te kennen, 't Bestuur van
den Centralen Bond van Transportarbei
ders. afd. Lelden, ten deze domicilie kie
zende te Leiden. Jan Lievenstraat 18;
dat de controle van de bij haar aange
sloten arbeiders, bij werkloosheid, twee
maal daags is voorgeschreven voor de
Crisis-steunregeling;
dat door dit voorschrift deze arbeiders
bijna den geheelen dag aan het stempel
lokaal zijn gebonden, waardoor het voor
hen onmogelijk is om in de omgeving naar
eventueele werkgelegenheid uit te zien:
dat de motieven waarop een regeling als
deze is voorgeschreven ons niet bekend
zijn en door ons niet noodzakelijk wor
den geacht:
dat hierdoor vele arbeiders dagelijks
twee uur moeten ioooen om aan deze con
trole-maatregelen te voldoen;
dat hun daardoor tevens in den zomer
de gelegenheid wordt ontnomen om eens
naar buiten te gaan voor ontspanning,
terwijl in den winter deze dergelijke toch
ten. viermaal door weer en wind veelal
onvoldoende gekleed en geschoeid, voor
hen zeer moeilijk en bezwaarlijk ziin;
dat al deze omstandigheden het o.i. zeer
gewenscht doen voorkomen, om dezen uit-
zonderings-toestand voor de Transport
arbeiders te doen beëindigen.
Redenen waarom adressant uw geacht
College beleefd, doch met den meesten
klem verzoekt, óók voor de Transportar
beiders evenals dit voorheen geschiedde,
een controle-regeling voor te schrijven als
voor iedere andere organisatie geldend is;
't Welk doende.
(W.g.) P. VAN KAMPEN.
voorzitter,
(w.g.) C. SNEL.
secretaris.
VEREEN VAN VRIJZ. HERVORMDEN.
Rehoboth-kapel te Oegstgeest aangekocht.
De Vereen, van Vrijz. Hervormden alhier
heeft van de Geref. Kerk te Oegstgeest
aangekocht de aldaar in de Willem de
Zwygcriaan No. 1 staande Rehoboth-kapel
De Stsci 1No. 192 bevat de statuten
bet;ffende de N.V. Banketfabriek „De
Bij", alhier.
Het bestuur van den Ned. R.K. Volks
bond, afd. Leiden heeft adhaesie betuigd
aan het adres, dat door den Leidschen
Bestuurdersbond d.d. 21 Sept. aan den
Raad is verzonden.
HOOGHEEMRAADSCHAP VAN
RIJNLAND.
Het nieuwe Dieselgemaal zal den
naam van den Dijkgraaf dragen.
In de Woensdag alhier gehouden Ver-
eenigde Vergadering van het hoogheem
raadschap van Rijnland heeft de Dijk
graaf den overleden hoofdingeland-plaats
vervanger voor het 15e district, jhi, dl'.
W. A. Beelaerts van Blokland herdacht.
Spr. getuigde van het groote verlies, dat
ook Rijnland door dit heengaan heeft
geleden. Mededeeling werd gedaan van
het als hoofdingeland bedanken door den
heer J. P. Rijnierse, die door het 2e dis
trict zitting" had. Verder werd mededee
ling gedaan van de beëediging en het in
dienst treden van ir. P. de Gruyter als In
genieur van Rijnland.
Het dagelijksch bestuur berichtte voorts,
dat het maken van een smederij aan het
Dieselgemaal bij Gouda en eenige andere
bijkomende werken aldaar zijn gegund
aan Gebr. A. en J. den Ouden te Alphen
a. d. Rijn voor f. 16870. Aan de vergadering
werd het jaarlijksch verslag over de
waarborg- en slikfondsen overgelegd.
Na behandeling van eenige reclames te
gen aanslagen in het bundergeld 1935
werd aan ir. P. de Gruyter toestemming
verleend in de gemeente Oegstgeest te
wonen. Voor eenige hoofdambtenaren
werden pensioensgrondslagen vastgesteld.
Besloten werd op voorstel van het bestuur
aan de pachters der Oegstgeesterlanden
over het jaar 1935 een vermindering van
pacht van 70% te verleenen en aan de
huurder der boerderij Celia's hoeve, eigen
dom van de hoogheemraadschappen Rijn
land, Delfland en Schieland een pachtver-
mindering van 45 T«. Tenslotte werd be
kend gemaakt, dat de openbare behan
deling der begrooting voor 1936 op 27 Nov.
a.s. zal geschieden.
Bij de rondvraag stelde de hoofdinge
land E. J Speelman, voorzitter der ver
gadering van hoofdingelanden voor, het
nieuwe Dieselgemaal bij Gouda, dat bin
nen niet langen tijd in gebruik zal worden
genomen, te noemen naar den Dijkgraaf
mr. P. A. Pijnacker Hordijk. Dit voorstel
werd bij acclamatie aangenomen, waarna
verschillende hoofdingelanden den Dijk
graaf hulde brachten voor hetgeen hij
voor de belangen van Rijnland en in het
bijzonder voor het tot stand komen van
het nieuwe gemaal heeft gedaan. De Dijk
graaf dankte de vergadering voor haar
gevoelens, waaruit dit initiatief is voort
gekomen.
Tenslotte werd geinformeerd of de beslis
sing van Gedeputeerde Staten van Zuid
en Noord-Holland omtrent de mogelijkheid
van invoering van een belasting op het
gebouwd eigendom al bekend was. Hierop
antwoordde de Dijkgraaf, dat Rijnland
daaromtrent nog altijd niets heeft ver
nomen.
HET POLITIERAPPORT VAN
3 OCTOBER.
Geen ernstige ordeverstoringen.
De feestdag van Leidep's ontzet brengt
ook voor de politie steeds extra drukte
met zich mee.
Tegen vijf personen is proces-verbaal
opgemaakt wegens overtreding der Loterij-
wet.
Drie personen te weten A. V. en de ge
broeders R. zijn aangehouden terzake van
wederspannigheid. toen de politie hen
wegens openbare dronkenschap naar het
bureau wilde overbrengen.
Op verschillende plaatsen is ook inge
broken o.a. bij J. van R. in de Baatstraat,
waar uit een open geldbak een klein be
drag werd ontvreemd, bij de families T. en
W. aan den Haarlemmerweg, waar de
somma van f. 5 werd buitgemaakt en bij
C. D. in de Verdamstraat, waar in het ge
heel niets wordt vermist.
Een Haagsch chauffeur H. G. was min
der fortuinlijk. Hij deed althans bij de
politie aangifte van vermissing van zijn
portefeuille, inhoudende f. 2500 aan bank
papier. Bovendien kwam C. B. C. uit
Utrecht klagen dat hem zijn zilveren
horloge v..% ontrold.
Het toeval speelt vaak ook een rol. Zoo
zag een rechercheur uit Haarlem, die met
zijn gezin naar den optocht stond te kijken
DE ALGEMEENE TOESTAND.
OORLOG
Wat onvermijdelijk was geworden, heeft
zich voltrokken: de Italianen zijn den op
marsch in Abessynië begonnen. Wederom
dreunt het oorlogsgerucht over de wereld
Zal het beperkt kunnen blijven tot
Afrika of zal ook ons werelddeel opnieuw
tot gevechtsterrein worden? Zie daar de
bange vraag, die allerwege wordt gesteld.
De Duce heeft blijkbaar niet meer terug
gekeerd. Hij had zich te vastgelegd aan
zijn avontuur in Afrika. Nu dondert het
geschut, zyn de vliegers hun onheil-bren
gend bedrijf begonnen.
Wat zal de Volkenbond thans doen? Het
nemen van sancties schijnt onafwendbaar,
doch zullen dit sancties zijn van louter
economischen aard of zullen zij verdere
strekking hebben? En bovendien, wat de
een economisch zal beoordeelen, zal de
ander beschouwen als „militair". En der
gelijke sancties zal Italië niet dulden, ver
zekerde de Duce,
Zeer juist schrijft het „Berl. Tageblatt:
De lawine der gebeurtenissen zal thans
aanvangen. Europa moet zich instellen op
een tijd van koortsachtige diplomatieke
activiteit, waarin als onweders opduikende
problemen met elkaar in botsing zullen
komen. In het middelpunt daarvan staat
niet zoo zeer de aanval op Abessynië als de
ItaliaanschEngelsche tegenstelling en ln
het nauwste verband daarmede, de toe
komstige verhouding tusschen Frankrijk
en Engeland, die nu of wel een groote ver
sterking zal krijgen, of wel tot een schei
ding zal leiden, die onbekende constellaties
met zich zou meebrengen. Europa staat
aan den vooravond van een buitengewoon
gecompliceerden oorlog.
Helaas is zoo de situatie juist geschetst.
Wij kunnen slechts hopen, dat een her
haling van 1914 moge worden afgewend!
De Londensche correspondent van de
.iavoro Fasclsta" schrijft, dat de koning
van Engeland er bij den minister van oor
log, Halifax, op zou hebben aangedrongen,
dat alles zou worden gedaan om een inci
dent te vermijden, waardoor een botsing
tusschen Engeland en Italië zou ontstaan.
Het blad verklaart verder, dat koning
George V voortdurend correspondeert met
zijn neef Victor Emmanuel.
Vermoedelijk zal Engeland besluiten tot
opheffing van het wapenembargo naar
Ethiopië. Met verheelt zich echter niet, dat
een dergelijk besluit kan leiden tot inci
denten in de Roode Zee tusschen handels
schepen en de Italiaansche vlootstrijd-
krachten.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
N. V. VEREENIGING
ROTTERDAMSCH-HOFSTADTOONEEL.
Ping-Pong, blijspel in 3
bedrijven van Hans
Jaray.
Ping-Pong! Zooals de balletjes van
tafel-tennis snel wisselen van plaats en
richting, zoo golft in dit lichte Fransche
blijspel een liefdesspel op en neer, hoe
wel niet moeilijk te raden is, wie het spel
zal winnen. Het is een pretentielooze
comedie, die men het beste doet, niet
diepzinnig te gaan ontleden, anders is
alle genot als bij tooversiag verdwenen.
Veel te beteekenen heeft deze match
a deux toch niet: een liefdesduel tusschen
twee echtgenooten, die elkaar terugwin
nen na een scheiding van ruim een half
jaar. Beiden winnen of verliezen, al naar
gelang men het nemen wil.
Voor een 3-October-avond is dit van
dialoog wel geestige blijspel, uitermate
geschikt.
Licht en luchtig van opzet wordt het
ook in dezen trant gespeeld. Vera Bon
dam en Dirk Verbeek ping-pongen er als
de twee echtelieden danig op los, waarbij
Joeki Broedelet en Paul Steenbergen aar
dig secundeeren.
De schouwburg was vrij goed bezet en
heeft van ingenomenheid blijk gegeven
door luid applaus.
een man passeeren. die ervan wordt ver
dacht in Haarlem een vrii groote inbraak
te hebben gepleegd. Hij arresteerde den
man en toen bleek dat zijn vermoeden
juist was. De aangehoudene heet D. van
L. en is naar Haarlem overgebracht.
Te Amsterdam is een zekere J. A. v.
d. M. aangehouden, zonder vaste woon- of
verblijfplaats, wiens aanhouding door een
groot aantal gemeenten, w.o. ook Leiden,
was verzocht wegens oplichting.
De eerste ploeg der lichting 1935 van
het bereden gedeelte van het 6e regiment
veldartillerie in opleiding tot ir-'nro'.daat
bii de treinafdeeling der le artillerie-
brigade te 's Gravenhage zal 30 November
in het genot van groot verlof worden ge
steld.
BINNENLAND.
Het uitnemend geslaagde 3 October-
feest in de Sleutelstad (8e Blad).
Het bezuinigingsontwerp door de Tweede
Kamer aangenomen (4e Blad).
De negende bondsdag van Horecaf (Bin
nenland, 5e Blad).
Nieuwe opcenten op belastingen; een
wetsontwerp ingediend (Binnenland 5e BI.)
Familiedrama te Batavia; 2 dooden en
2 gewonden (Uit Ned. Oost-Indië 5e Blad).
Dieseltrein verpletterde een melkauto te
Nootdorp; de chauffeur en een 12-jarige
jongen gedood (Gemengd, 4e Blad).
Aljechin wint in 30 zetten van Euwe in
de eerste partij om het wereld-schaak
kampioenschap (Sport, 3e Blad).
BUITENLAND.
De Italianen in Abessynië in opmarsch
(2e en le Blad)
Naar het einde van den Duitschen kerk
strijd? (Buitenland, le Blad).
Berlijn demonstreert positief dat aan
Oostenrijk een non-agressie-pact is voor
gesteld (Buitenland, le Blad).
De Engelsche conservatieven in congres
bijeen (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN,
EERSTE BLAD.
BULGARIJE.
Het verijdeltlc complot.
Omtrent den verijdelden opstand en den
afgekondigden staat van beleg wordt in
een officieel communiqué o.a. het volgende
gezegd:
De regeering was reeds eenigen tijd in
het bezit van gegevens omtrent1 een plan
van actie van een groep warhoofden, die
in het leger en het staatsleven onrust
bracht.
Hun actie had ten doel, het staatshoofd
en de regeering ten val te brengen en den
burgeroorlog te ontketenen.
Deze gevaarlijke samenzwering kon men
in haar vollen omvang op het spoor ko
men.
De samenzweerders waren voornemens
de feestelijkheden op 3 October te benut
ten, om hun duistere plannen in samen
werking met bepaalde politieke avontu
riers uit te voeren.
Tot dit doel is ook voor eenige dagen de
beruchte emigrant en staatsmisdadiger
Dotsje Oesoenoff aan het hoofd van een
gewapende bende op onwettige wijze het
Bulgaarsche grondgebied binnengedron
gen.
Voorts hebben militaire autoriteiten in
het grensdorpje Sliwnitza den bekenden
beroepsmisdadiger reserve-kolonel Welt-
sjelf kunnen arresteeren, die reeds eenigen
lijd ai het buitenland woonde en trachtte
op onwettige wijze Sofia binnen te komen.
De regeering. die van de plannen der
samenzweerders volkomen op de hoogte is,
heeft drastische maatregelen genomen om
het complot in de kiem te smoren.
De samenzweerders zijn gearresteerd en
zullen zich voor het gerecht moeten ver
antwoorden.
Om de orde in het binnenland te verze
keren heeft de regeering met onmiddellij-
ken ingang over het geheele land den staat
van beleg afgekondigd en de rechtspraak
aan de militaire rechtbanken opgedragen.
Over het aantal verrichte arrestaties zijn
nog geen definitieve gegevens bekend ge
worden.
Volgens een mededeeling van het hoofd
der politie bevinden zich onder de in ar
rest gestelde personen, behalve de vroe
gere minister van financiën, Todoroff, en
de reserve-kolonel Weltsjeff, ook de vroe
gere directeur-generaal van het staatsin
stituut voor propaganda, Pentsjeff, de
vroegere directeur van de staatslandbouw-
bank, Andrejeff, en de vroegere commissa
ris van politie, overste Macholeff. Ook de
vroegere minister-president Georgieff is
gearresteerd.
Nader wordt nog gemeld:
Ter uitvoering van de door de regee
ring aangekondigde maatregelen is de po
litie overgegaan tot arrestatie van veertig
civiele personen, die beschuldigd worden te
hebben deelgenomen aan en op de hoogte
te zijn geweest van de Putsch-plannen. De
meesten van hen behooren tot den Zweno-
groep en tot de linkervleugel van de boe
renpartij. Verder zijn ongeveer 15 officie
ren gearresteerd, die reeds bekend hebben
betrokken te zijn geweest bij de Putsch-
poging. Alle gearresteerden zijn in handen
gesteld van de justitie. Uit de documenten,
die bij huiszoekingen in beslag ge"0",
zijn, blijkt, dat de samenzweerders vari plan
waren aanslagen te plegen op het le
den Koning, de Koningin, de leden van de
rep^crinP" r-n ongeveer 40 "'^eieren. De
men von rle^e officieren varen op een lijst
aansreteefcend, die men m beslag ïieeft ge--
nomen bij de officieren, die bij de samen
zwering betrokken waren.