B BfflTEK. WEEKOVERZICHT
DE GULDEN KAN EINDELIJK UITBLAZEN
De aanval kan voorkomen worden
76*te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 28 September 1935
Derde Blad
No. 23164
Internationale sancties en haar beteekenis.
NOG ALTIJD ONZEKERHEID.
Een vreemde tegenstrijdigheid hangt er
ln de lucht: scheen het een week geleden,
dat er kans was op een overeenstemming
in het Italiaansch-Abessynisch conflict,
ithans lijkt die kans zeer gering geworden
Doch was de stemming voor een wede
jtsafcs de goede kansen bedenkelijk
thans, nu de oorlog onafwandESKr
hert. "nu is de stemming heusch bijkans
vaster, om in beursstijl te praten! Mag
men daaruit afleiden, dat het er niet zoo
hopeloos voorstaat? WU helpen het gaarne
wenschen.
Was er een week geleden werkelijk ont
spanning tengevolge van het feit. dat
Italië de Commissie van Vijf scheen te er
kennen en zelfs tegenvoorstellen lanceer
de. weldra was deze hoop vervlogen. De
aanvankelijk als tegeneischen gekwalifi
ceerde opmerkingen van Italiaansche zijde
werden, toen aanneming onmogelijk bleek,
gedegradeerd tot ..wenschen" en bovendien
werden de voorstellen der Commissie zon
der meer afgewezen, zit het In veel tege
moetkomender toon. dan men den laatsten
tUd van den Duce gewend was. En daar
mede zat men dieper in het moeras dan
ooit tevoren!
Van enkele zijden werd naar aanleiding
van deze loop van zaken opgemerkt, dat
het Italië dus alleen om het winnen van
tUd te doen is geweest. Mocht dit inder
daad het geval zijn, dan beleeft de Duce
daarvan practisch weinig plelzier. want.
de Volkenbond is niet meer in 'n stemming
om zich op sleeptouw te doen nemen.
Nauwelijks was de afwijzing door Italië
een voldongen feit Abessynië accep
teerde de voorstellen natuurlijk of de
.Volkenbondsraad haastte zich om de con
sequenties daaruit te trekken. De Itali
aansche wenschen vormden zelfs geen
onderwerp van bespreking, daarvoor waren
zil te absurd, neerkomend op oer. volledig
protectoraat over Abessynië zcVider reke
ning te houden met de besliste wensche-
lijkheid, in ieder geval de onafhankelijk
heid van het land van den Negus, zij het
ook in schijn, overeind te houden. De
Commissie van Vijf bracht den Volken
bondsraad rapport uit over de mislukking
van haar voorstellen en. hoewel de Com
missie gehandhaafd werd om Italië in de
toekomst den weg voor een vergelijk niet
oenmogeliik te maken, werd naast haar
gesteld een Commissie van Dertien, alle
leden van den Raad behalve Italië zelf.
die thans zal opstellen een procedure, ge
baseerd op art. 15 van het Volkenbonds
statuut. Daaruit spreekt bittere ernst,
want. als Italië ook deze procedure ver
werpt, dan zal daarop bijkans impleciet
moeten volgen toepassing van art. 16. dat
der sancties.... Er verluidt zelfs, dat de
Commissie van Dertien Italië minder ver
tegemoet zal komen dan de Commissie van
Vijf. daar sovjet-Rusland, Turkije en Roe
menië de Abessynische integriteit reeds
geschonden oordeelen door de voorstellen
van laatstgenoemde Commissie!
Zopder eenige overdrijving kan men
derhalve zeggen, dat de situatie heel wat
■minder gunstig lijkt dan een week geleden,
en toch voelt men in de lucht een onde
finieerbare. lichtere stemming Zal de
Duce tenslotte dan toch nog terugwijken
met het mes der sancties op de keel? De
Italiaansche pers schijnt aan de mogelijk
heid van sancties van beteekenis niet te
gelooven. doch momenteel kan aan die
zekerheid o.i. moeilijk meer getwijfeld1
worden. Hoewel Engeland zijn uiterste
best heeft gedaan om Italië te overtuigen,
dat het geen vijandschap koestert tegen
redelijke elschen. vandaar een persoonlijke
boodschap van minister Hoare aan Mus
solini. toch laat hét aan den anderen kant
niet de minste aarzeling toe over zijn
vaste bedoeling door te zetten, om het
■prestige van den Volkenbond overeind te
houden. En met niets om het lijf hebbende
sancties wordt dat prestige eerder ge
schaad dan gebaat! Men heeft trouwens
de waarschuwing van Churchill als laatste
bewijs!
Hoe de Duce echter thans nog een terug
weg zal moeten vinden, die zelfs voor bin-
nenlandsch gebruik zijn naam en faam
niet aantast, het liikt biikans ondoenlUk.
doch de politiek is soms vindingrijk
Engeland is op het oogenblik de groote
drijfkracht van den Volkenbond en dat
Brittannië Frankrijk meekrijgt, het staat
ithans vast. Daarmede is alles gezegd.
De concentratie der Britsche vloot in
de Middellandsche Zee heeft de strategi
sche ligging van Italië fundamenteel ver
anderd. Ofschoon de Italiaansche vloot
tot een der meest moderne behoort, valt
het toch niet te ontkennen, dat die der
Britten. in de meer
derheid is. Onderstaand staatje toont dit
met een duidelijkheid, die geen verder
commentaar behoeft.
ENGELAND ITALIË
eenh. tonnen eenh. tonnen
Dreadnoughts 15 474.150 4 86 532
Vliegtuigmoe
derschepen 6 115.513 0
Nieuwe kruisers 35 174.930 14 107.083
Oude kruisers 16 75.656 11 56.027
Nieuwe vernie
lingswerktuigen 60 81.299 52 63.475
Oude vernie-
llngswerktuigen 109 116.785 36 28.013
Nieuwe onder
zeebooten 31 46.624 48 37.550
Oude onderzee
booten 21 12.015 21 8.170
Zooals men ziet, heeft Italië slechts :n
enkele cijfers een meerderheid behaald op
Engeland en wel bij het aantal onder-
zeeers doch ook hier blijft de tonnage
onder die der Britten.
Het zijn cijfers, die den Duce toch te
denken moeten geven!
Vol belangstelling ziet men daarnevens
naar Europa's Oosten! Daar zijn een aan
tal jachtpartijen georganiseerd, die alles
zins die belangstelling waard zijn. De
Hongaarsche premier Goemboes die
trouwens in eigen land niet zoo sterk
meer staat komt praten met de Duit-
sche leiders en Duitschers en Polen gaan
eveneens bij elkaar op bezoek. Onwille
keurig gaat men zich afvragen, wat daar
achter kan steken, gelet op de verhou
dingen in het Oosten van ons werelddeel.
Polen's vriendschap met Frankrijk schijnt
voorbij, gelet op het feit, dat in een semi-
officieele rede van een Fransch minister
Polen niet meer genoemd werd bij de
Col ij n en Aalberse: Dus wij zijn het met elkaar eens, dat wij hem met rust moeten laten
DOOR VISCOUNT ROBERT CECIL.
„Groot-Brittannië staat aan de zijde
van den Volkenbond, wanneer er besten
dige en collectieve weerstand geboden
moet worden, tegen iedere activiteit van
een niet-uitgelokten aanval". Met deze
woorden was Sir Samuel Hoare de vertol
ker van een Britsche meening, die nog
nimmer tevoren zoo algemeen en zoo ge
decideerd geweest is. De aangehaalde
zinsnede is. evenals de opmerkelijke rede
waaraan hij ontleend werd, volkomen dui
delijk en heeft niets provoceerends. De
minister, die haar uitsprak is de officieele
vertegenwoordiger van de politiek van het
Britsche kabinet en ieder, die hierin niets
anders dan rhetorica kan zien. zal vandaag
of morgen ontdekken, dat hij 't totaal bij
het verkeerde eind heeft.
Op het oogenblik, dat ik dit schrijf,
hangt het geschil te Genève in balans.
Iedere redelijk denkende man en vrouw
moet tot het laatste moment hopen op een
regeling van de Abessynische kwestie; en
het vastberaden geluid van de Assemblèe,
ondersteund door de politieke verklarin
gen der verantwoordelijke ministers van
zooveel staten, zou ongetwijfeld in nor
male omstandigheden een regeling meer
vrienden. Bovendien hangt tusschen Po
len en Tsjecho-Slowakije een zeer ge
spannen verhouding inzake de Poolsche
minderheden in Tekchen en is er ernstig
sprake van toenadering tusschen sovjet-
Rusland en Roemenie, terwijl bekend ge
noeg is, hoe de Duitsch-Russische ver
standhouding beneden het nulpunt staat
en het tusschen Polen en Rusland ook
niet bepaald wil boteren. Voeg daarbij
dan nog de strijd tusschen Dui'.schland
en Lithauen om Memel. Wat beteeke-
nen al die jachtpartijen?
waarschijnlijk maken. Maar het k^n gegp
kwaad hier eens zoo objectief mogelijk
in beschouwing te nemen, wat er zal
gebeuren indien, ondanks alles, één der
bij het conflict betrokken partijen haar
toevlucht tot den oorlog zou nemen.
De toestand is op het oogenblik als volgt.
Abessynië heelt verklaard met Italië in
een conflict gewikkeld te zijn, dat, in de
woorden van het Covenant van den Vol
kenbond, er naar uitziet tot een uitbarsting
te zullen leiden.
Het is daarom krachtens art. XV van
dat verdrag aan onderzoek en rapport door
den Volkenbondsraad onderworpen. De
eerste plicht van den Raad is te trachten
het geschil door een vergelijk uit den weg
te raimen: we naderen nu klaarblijkelijk
het einde van dit stadium, want bijna elk
denkbaar middel om tot een vergelijk te
komen schijnt al beproefd ên, door de
Italiaansche onverzettelijkheid, mislukt te
zijn. Als er geen vergelijk bereikt kan
worden, moet de Raad aan alle Staten
leden van den Bond rapport uitbrengen
over de feiten van het geschil en over de
maatregelen, die de Raad voor een recht
vaardige oplossing aanbeveelt. Als die aan
bevelingen niet de volledige instemming
hebben de stemmen der betrokken par
tijen staan er buiten ..behouden de
leden van den Volkenbond zich het recht
voor een zoodanige actie te ondernemen,
als zij noodig achten voor de handhaving
van recht en rechtvaardigheid". Met
andere woorden: een toevlucht tot het ge
bruik van de wapenen is niet uitgesloten.
Dit is wat men wel noemt de „leemte in
het Covenant".
Tegelijkertijd dient er aan herinnerd te
worden, dat alle leden van den Volken
bond. Italië en Abessynië inbegrepen, een
ander verdrag, gewoonlijk het Briand
Kellogg Pact genoemd, hebben ondertee
kend. waarbij zij definitief afzien van het
gebruik van oorlog 4ls instrument .van
nationale politiek en beloven slechts met
vreedzame middelen tot bijlegging van
hun grieven te komen.
Verder is er de dikwijls overtreden ver
plichting van artikel X van het Covenant,
betreffende eerbiediging en bescherming
der territoriale integriteit en politieke on
afhankelijkheid van alle leden van den
bond tegen aanvallen van buiten.
Maar zelfs als het mogelijk zou zijn een
wettig argument te vinden, dat ondanks
al deze verplichtingen een oorlog zou ver
oorloven, dan zijn de leden van den Vol
kenbond in ieder geval nog gebonden zich
gedurende drie maanden na de publicatie
van het Raadsrapport van vijandelijkhe
den te onthouden.
Wanneer echter het rapport en de aan
bevelingen unaniem worden aanvaard door
den Raad of wanneer de kwestie aan
dat lichaam zou worden voorgelegd de
meerderheid van de Assemblèe (in beide
gevallen hebben de betrokkenen geen
stemrecht) mag geen der betrokken par
tijen een oorlog beginnen, wanneer de
ander het rapport aanneemt en opvolgt.
Wanneer en in het onderhavige ge
val hebben we reden er voor te vreezen
een der staten van het conflict, wars van
alle verplichtingen, toch zijn toevlucht tot
den oorlog wil nemen, treden de sancties
voorzien in artikel XVI van het Covenant
in werking.
Omdat er heel wat verwarring heerscht
over de vraag, wat sancties eigenlijk zijn
en hoe ze ten uitvoer moeten worden ge
bracht, heeft het zijn nut nauwkeurig de
bedoeling van het Covenant onder het oog
te zien.
In de eerste plaats is ieder lid van den
Volkenbond onmiddellijk bij het toepassen
van sancties betrokken. Dat wil zeggen:
zoodra een lid onder de hierboven beschre-
van omstandigheden met vijandelijkheden
begint, begaat het een oorlogsdaad tegen
alle andere leden. Deze laatste zijn ver
plicht de diplomatieke relaties met den in
overtreding zijnden staat te verbreken,
evenals de commercieele, financieele en
sociale betrekkingen tusschen hun eigen
burgers en die van den verdragschender.
Zij moeten eveneens trachten, voor zoover
dat mogelijk is, iedere relatie te beletten
tusschen laatstgenoemde en burgers van
andere leden, al of niet lid van den Vol
kenbond.
Geen enkel lid is door eenige bepaling
yerplicht in de eerste instantie door mid
del van leger, Vloot of luchtvloot militair#
maatregelen tegen het recalcitrante lid t#
nemen; maar het Covenant geeft wel aan,
dat het in verband met de kracht, die)
voor de sancties noodig zou kunnen zijn
of om een andere reden, noodig kan wor
den met geweld op te treden. In dat ge
val moet de Raad den loyalen leden aan
bevelen, hoe groot voor elk hunner de
militaire macht zou moeten zijn, die zij
voor het beoogde doel willen afstaan. De
leden zijn souvereine staten en hebben na
tuurlijk het recht de aanbevelingen al of
niet op te volgen.
Tenslotte zijn de leden overeengekomen,
dat zij „elkaar zullen steunen bij de finan
cieele en economische maatregelen, die ee
nomen worden teneinde de verliezen en dé
ongemakken te verminderen, welke voort
vloeien uit bovenbedoelde besluiten en
dat zij elkaar wederkeeri? zullen onder
steunen bij het weerstand bieden aan dë
speciale maatregelen, welke de verdrags
schender tegen een hunner richt".
Zoo is het met de verplichtingen van het
Covenant op het oogenblik gesteld. Het is
duidelijk, dat de Raad. indien mogeliik. ad
vies dient te geven over de verschillende
stadia, waarin de sancties worden toege
past en over den datum, waarop ieder
stadium in werking treedt. Volgens eenigë
belangrijke aanbevelingen, door de Assem
blèe in 1921 opgesteld, zou de Raad in ur
gente gevallen bijeen kunnen komen om
te beraadslagen over het nemen van ge-
weldmaatregelen. zooals bedoeld in artikel
XVI. De Raad zou dan zijn meening moe
ten geven over de vraag of het Covenant
geschonden is en wanneer de economische
represailles zouden moeten beginnen. De
notulen der Raadsvergadering zouden im
dat geval naar alle leden worden opge
zonden met de uitnoodiging voor de ver-
eischte actie te zorgen. Daar van. te voren
geen vaste regeling kan worden opge
maakt. heeft men in overweging genomen
de sancties geleideliik in te voeren, te be
ginnen met het terugroepen van de ge
zanten uit de hoofdstad van den in over
treding zijnden staat. Dit kan worden ge
volgd door een begin van commercieele
pressie, het weigeren van inmport bijvoor
beeld. en daarna door scherpere econo
mische maatregelen, zoo noodig zelfs een
complete blokkade.
Dit algemeene plan van actie is van be
lang. omdat het de Inzichten van de meer-
derheid der staten-leden ln het verleden
weergeeft: maar het bevat niets, dat in
elk lid de plicht wakker roept actief op te
treden. Op dezelfde manier rust op iederen
Britschen burger en zonder twijfel is dit
zelfde principe ook op andere landen van
toepassing de plicht een inbreuk op dé
wet te voorkomen, hoewel hij in werkelijk
heid verwacht dan pas te moeten optreden,
wanneer hem dat door de een of andere
officieele persoonlijkheid, die den staat
vertegenwoordigt, bevolen wordt.
Het doel van het Covenant is natuurlijk
een overweldigende macht in het leven te
roepen die geen enkel land kan weer
staan. doch er tegelijkertijd voor te waken,
dat de souvereiniteit der leden niet wordt
■aangetast. De Raad zal daarom nood
zakelijkerwijs moeten adviseeren tot con
centratie van de collectieve actie tegen,
den aanvaller. Ook deze opvatting is in
overeenstemming met de wetten van alle
goedgeorganiseerde landen, waar immers
ook de geheele macht van den staat tegen
den wetsovertreder in het geweer komt.
Natuurlijk kan een wet wel een wet zijn,
zonder dat een inbreuk erop physieke
straffen tengevolge heeft; maar de ge
heele menschelijke ervaring toont aan. dat
er sancties noodig zijn om de volledige
naleving van elke wet te verzekeren. Geen
enkele beschaafde gemeenschap kan er
buiten.
Ongetwijfeld zijn de moeilijkheden, die
aan internationale sancties verbonden zijn.
groot moeilijkheden, die gerezen zijn in
de hoofden van velen, die niet op de nu
ingetreden crisis voorbereid waren. Inter
nationale straffen hebben niets van die
zekerheid en onvermijdelijkheid, welke
de straffen in de verschillende landen af-
zonderliik kenmerken. Dat komt omdat de
ervaring van het Internationale bestuur
nog maar zeer gering is. Het is al moeilijk
genoeg om onder een federale constitutie
de wetten te handhaven en de Volkenbondi
schiet zelfs ais federatie tekort. Dit be
zwaar kan evenwel overkomen worden.
De bond is nooit universeel geweest. Ge
durende vele jaren, toen Rusland en
Duitschland zoowel als Amerika buiten den
bond stonden. is de Raad in staat geweest
den vrede te bewaren en de wetenschap,
dat een collectieve tegenstand tegen een
aanvaller in het spel kon worden gebracht
waarop Sir Samuel Hoare zoo terecht
den nadruk heeft gelegd was voldoende
om oplossing van vele kleine conflicten in
Midden en Oost-Europa mogelijk te
maken.
Toch faalde de Bond bij het handhaven
van zijn macht in het Verre Oosten, of
schoon hij daarin zeer zeker had kunnen
slagen, ondanks de speciale moeilijkheden
van het gebied, wanneer de Europeesche
leden maar snel en kordaat genoeg te
zamen met de Vereenigde Staten waren
opgetreden. Die tragedie heeft menig volk
doen gelooven dat de Bond niet in staat
zou zón een groote mogendheid van een
oorlog te weerhouden. Een tweede en
grootere proef staat ons thans te wachten
en sommige ongeduldige critici, die aan
succes wanhopen, eischen het prijsgeven
en zelfs afschaffing van den Volkenbondi
in de hoop. dat iets nieuws uit de ruïnes
kan worden opgebouwd. Dat lijkt mij een
ongezonde politiek toe.
Als de Volkenbond nu faalt, zal hij al
leen nog maar tegenover een zwakken
staat kunnen slagen. Iedereen moet nu
kunnen zien dat een Italiaansche oorlog
van koloniale agressie kan voorkomen of
stopgezet worden, wanneer de andere
maritieme mogendheden gereed staat haar
verplichtingen onmiddellijk na te komen.
Na de rede van den heer Laval behoeft
daar weinig twijfel over te bestaan. Het
is mogelijk dat een meer volmaakte orga
nisatie dan de Volkenbond uitgedacht
kan worden. Maar diegenen die gelooven
dat zii door een reconstructie een uitein
delijk beroep op geweld kunnen uitsluiten,
vergissen zich. In ieder geval is het geen
geschikt oogenblik om aan de machinerie
van den Volkenbond te knoeien. Wij moe
ten den Bond gebruiken, zooals hij thans
tot onze beschikking staat Met moed zal
de Volkenbond zonder twüfel slagen: en als
hii slaagt zal het geheele uiterlijk van den
internationalen toestand veranderen. A!s
signor Mussolini in de gelegenheid wordt
gesteld den Bond de nederlaag toe ta
brengen, staat ons een chaos te wachten.
(Nadruk verboden).
