Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Vijfde Blad
Zaterdag 28 September 1935
FINANCIEEL OVERZICHT.
„Nou, dit la zeker als Fldo nou nog niet leert
springen, dan ligt het vast niet aan mijn man."
(Der Lustige Sachse).
„Heb JU Je UJstJe al klaar van de elf grootste man
nen uit de geschiedenis
Blina Juffrouw. Ik moet alleen nog maar een keeper
bedenken." (Smith's Weekly), j
„Dat derde el van boven ls het mUne 1" (Strlx),
„Nou, vooruit Geertrulda. Nu ls het mUn beurt om ln
den tuin te zitten." (Der Lustige 6achse).
verteld6"0 vrouw het een en ander over bezuinigen
„En, had het resultaat?"
"Ja, lk mag nou niet meer rooken."
(Gazzetlno Illustrato),
's Levens loop.
(Gazzettlno Illustrato).
Dame „Waar wachten Jullie toch allemaal op 1"
Stem uit het volk„We wachten tot het balcon valt."
(Gazzettlno Illustrato),
Groote internationale kapitaalverschui
vingen - De Goudstroom richt zich naar
Amerika - De gulden opnieuw bedreigd
Een schijnbare anomalie: Vraag naar
Obligation bij dalenden guldenskoers
Vaste stemming op de Aandeelen-
markt - Verscherping der
Ruhberrestrictie.
De onrust, welke het groote politieke
conflict in de flnancleele wereld heeft
veroorzaakt, komt voornamelijk tot uiting
ln de omvangrijke internationale kapi
taalverschuivingen. De tijden, waarin dit
kapitaal de richting insloeg naar landen,
waar het de beste vooruitzichten op ren
dabele belegging had, is reeds lang voo—
bij. Men heeft tot zijn schade moeten on
dervinden, dat daar, waar een hoog ren
dement op het geïnvesteerde kapitaal kon
worden verkregen, risico's aanwezig wa
ren. waartegen de hooge rentevergoeding
lang niet opwoog. Men behoeft slechts te
denken aan de aanzienlijke bedragen, die
verloren zijn gegaan op de belegging in
leeningen van Zuld-Amerikaansche sta
ten. welke achtereenvolgens hun verplich
tingen niet zijn nagekomen en, om dich
ter bij huis te blijven, aan de verliezen op
Duitsche leeningen, welker attractieve
rente het teloorgaan van een belangrijk
deel der hoofdsom lang niet heeft gecom
penseerd. Deze en nog vele andere derge
lijke ervaringen hebben tot gevolg gehad,
dat elke kapitaalbezitter voor zich in veel
sterkere mate dan vroeger is gaan letten
op de soliditeit van zijn belegging, terwijl
rendementsoverwegingen een hoe langer
hoe geringere rol zijn gaan spelen. De er
varingen. die met verschillende valuta's
zijn opgedaan, hebben het hunne er toe
bijgedragen, om de belegging zoekende
kapitalen van de ééne richting naar de
andere te stuwen. Hoe betrekkelijk kort
ls het nog niet geleden, dat Nederland
en Zwitserland de toevluchtsoorden bij
uitnemendheid waren voor het kapitaal,
dat zich in eigen land niet meer veilig
voelde. Vandaar terug naar Frankrijk,
vervolgens weer naar Engeland, kris-kras
zoekt het internationale kapitaal zijn weg
naar de plaatsen, waar het zich voor het
oogenbllk het veiligst geborgen acht.
Onder de tegenwoordige omstandighe
den, nu de politieke verhoudingen in
Europa zulke groote zorgen baren, is het
Amerika, dat voornamelijk als „safe
loket" in aanmerking komt. Het gaat hier
bij uiteraard in veel mindere mate dan
voorheen om kapitalen, die voor vaste
belegging op langen termijn in aanmer
king komen. De noodzakelijkheid, om het
geld bij onvoorziene omstandigheden
snel te kunnen verplaatsen, brengt met
zich, dat het zooveel mogelijk vlottend
wordt gehouden, hetzij door het op kor
ten termijn op de geldmarkt uit te zet
ten, hetzij door het bU de banken te de-
poneeren. Een geruimen tijd hebben de
Engelsche banken, resp. de Londensche
geldmarkt, van dezen overvloed aan vlot
tende middelen geprofiteerd, waaraan de
lage rentestand in Groot-Brittannië niet
voor een geirng deel te danken is. Met
het wegtrekken van het kapitaal uit En
geland naar Amerika is de toestand der
Londensche geldmarkt echter zlender-
oogen aan het veranderen. Een verscher
ping van het politieke conflict, waarbij
Groot-Brittannië zoo nauw betrokken is,
zal tot een verdere wijziging der verhou
dingen. ten nadeele der Londensche geld
markt, kunnen lelden.
Op de gevaren, die hieruit voor het
koersverloop van het Pond Sterling kun
nen voortspruiten, hebben wij reeds in
ons vorig overzicht gewezen. In de afge-
loopen week kon een verdere koersdaling
van het Pond op de Internationale wisse' -
markt slechts voorkomen worden door de
scherpe controle van het Engelsche Valu
ta-Egalisatiefonds, dat telkens doorsteun-
aankoopen heeft ingegerepen, wanneer de
druk op 't Pond toenam. Mocht het in
derdaad tot een algemeene vlucht uit het
Pond Sterling komen, dan zullen de mid
delen van het Valuta-Egalisatiefonds ech
ter lang niet voldoende zijn, om het aan
bod van Ponden op te vangen. Daarvoor
zijn de op de Londensche geldmarkt uit
staande buitenlandsche kapitalen veel te
groot.
Welke aanzienlijke bedragen bij de ka-
plt aalbeweging reeds zijn betrokken,
blijkt wel daaruit, dat ln de laatste veer
tien dagen meer dan 153 mlllioen dollar
goud uit Europa naar New-York werd
verscheept, terwijl de goudlnvoer ln Ame
rika sinds het begin van dit jaar meer
dan een milliard dollar heeft bedragen.
Voorloopig weten de Amerikaansche ban
ken nog geen weg met de overvloedige
middelen, die hun uit het buitenland toe-
stroomen. De credietvraag van het Ame
rikaansche bedrijfsleven is nog altijd be
perkt, tenminste voor zoover solvabel ge
achte crediteuren betreft. Zij zal eerst
weder toenemen, indien de economische
opleving van eenlgszins langen duur
mocht zijn Daarentegen komt de geld-
ruimte goed te stade aan de Amerikaan
sche schatkist, die thans gemakkelijk en
op gunstige voorwaarden in haar geldbe
hoeften kan voorzien en die met succes
conversies kan doorvoeren. Op deze wijze
financiert het buitenlandsche kapitaal
zij het langs een omweg een -deel van
het werkverschaffingsprogramma der
Amerikaansche regeering, die bij haar
leenlngsoperaties begon te stuiten op een
toenemenden onwil van het Amerikaan
sche publiek, om zijn middelen ter be
schikking van de schatkist te stellen.
Men behoeft slechts te denken aan de
bedenkelijke financieels politiek der Ame
rikaansche regeering, die de Staatsschuld
reeds tot meer dan dertig milliard dol
lar heeft doen stijgen, om te beseffen,
welke gevaren het buitenlandsch kapitaal
ook in de Amerikaansche „vluchthaven"
kunnen gaan bedreigen. Hiermede reke
ning houdend, zou men het heen en weer
gooien van het kapitaal, dat telkens op
nieuw met groote kosten gepaard gaat,
reeds lang moede moeten zijn. Juist om
dat men onder de tegenwoordige onzekere
verhoudingen volkomen in het duister tast
bij de beoordeeling van de „veiligheid"
van beleggingen, aangezien, wat vandaag
goed lijkt, morgen slecht kan blijken te
zijn en omgekeerd, kiest men de wijste
partij doorniets te doen en de ver
dere ontwikkeling van den toestand af te
wachten.
Dat in ons land dit inzicht nog lang
niet overal 1» doorgedrongen, blijkt wel
uit de bewegingen van den Nederland-
schen wisselkoers en de hiermede ver
band houdende betrekkingen. Blijkens den
jongsten weekstaat van de Nederlandsche
Bank heeft haar goudvoorraad opnieuw
een aderlating van bijna f.21 mlllioen
ondergaan, nadat hij ln de voorafgaande
week reeds met een kleine f.37 mlllioen
was verminderd. De goudvoorraad is thans
nog f. 16 millioen kleiner dan eind Juli,
toen de bank eveneens groote bedragen
aan goud had moeten afstaan. In verge
lijking met denzelfden datum van het
vorige jaar ls een vermindering van f 340
millioen te constateeren. Deze geweldige
teruggang zal natuurlijk niet gemakkelijk
kunnen worden ingehaald, zelfs niet wan
neer door het wederkeeren van de poli
tieke stabiliteit het vertrouwen in den
gulden mocht toenemen. Helaas moet wor
den geconstateerd, dat de kans hierop in
de laatste week niet aanmerkelijk grooter
Ik geworden.
d'":ussles ln de Tweede Kamer heb
ben tot nu toe op valuta-gebied immers
ti'-f die klaarheid gebracht, die een on-
j misbare voorwaarde vormt voor het her
stel van het vertrouwen in den gulden.
Reeds onmiddellijk werd de passage in de
rede van dr. Colljn. betrekking hebbende
op de valuta-politiek, op de beurs en de
buitenlandsche wisselmarkt ongunstig be
commentarieerd. Er waren er, die ln het
vele voorbehoud, dat de Minister-President
ten aanzien van de mogelijkheid tot hand
having van de tegenwoordige goudwaarde
maakte, een aanwijzing zagen van een
op handen zijnde devaluatie. Maar ook zij,
die ervan overtuigd zijn, dat de regeering
even krachtig als tot dusverre voor den
gulden in de bres zal springen, betreuren
het, dat de woorden van dr. Colljn geen
grooter vertrouwen ln eigen kunnen weer
spiegelden. Kapltaalvlucht op groote
schaal moge, wanneer zij tenminste
geruimen tijd aanhoudt, onvermijdelijk
tot devaluatie lelden: het gaat er echter
om. aan die kapltaalvlucht tijdig paal en
perk te stellen, door de diepere oorzaak
ervan weg te nemen. ZU ls Immers maar
niet uit zichzelf ontstaan, doch ls het
uitvloeisel van de vrees, dat het tot deva
luatie zal komen. Door zelf beduchtheid
te toonen, heeft de regeering aan die
vrees opnieuw voedsel gegeven. Het di
recte gevolg van de verklaring van dr.
Colljn was dan ook een hervatting van
de koopbeweging van buitenlandsche va
luta's, waardoor de dollar opnieuw boven
het goudultvoerpunt ls gestegen en weer
een belangrijk bedrag aan goud moest
worden afgestaan.
De nieuwe goudafgiften hebben niet
nagelaten den guldenkoers gunstig te be
ïnvloeden, vooral omdat de goudarbltra-
geanten blijkbaar wat te hard van stapel
wiren geloopen en het opnemingsvermo
gen van de markt hadden overschat. Voor
zoover op het oogenblik, waarop wij dit
schrijven, de toestand kan worden over
zien, moet worden geconstateerd, dat het
koersherstel van den gulden voornamelijk
aan dezen technlschen factor ls toe te
schrijven. Van een terugvloellng van ge
vlucht kapitaal ls nog weinig te be
speuren. Hopenlijk zal de ontspanning op
politiek gebied haar invloed in de eerst
volgende dagen duidelijker doen gevoelen.
Het is wel opmerkelijk, dat de verdere
tijdelijke inzinking van den guldenskoers
gepaard ls gegaan met een niet onbelang
rijke koersverbeterlng voor Nederlandsche
beleggingsfondsen, waarvan zoowel de
staats- als de gemeenteleenlngen hebben
geprofiteerd. Men zou zoo zeggen, dat vrees
voor devaluatie, die tot aankoopen van
buitenlandsche waarden leidt, toch moei
lijk gepaard kan gaan met een koopbe
weging voor ln guldens luidende obllga-
tlën. Toch ls voor deze schijnbare anomalie
wel een verklaring te vinden. De koersen
van de goede Nederlandsche beleggings
fondsen bewegen zich thans op een niveau
dat weinig risico meer biedt. Van tweeën
één: óf het vertrouwen ln de handhaving
van de goudwaarde van den gulden keert
terug, ln welk geval een stijging van de
obligatiekoersen wel zoo goed als verze
kerd is, óf het zal onverhoopt toch tot
devaluatie komen, en dan zal een koers
herstel op de obllgatiemarkt evenmin
kunnen uitblijven. De ervaring ln andere
landen. het laatst nog ln België.
heeft geleerd, dat tijdelijk aan het desbe
treffende land onttrokken gelden naar dit
land terugvloeien, wanneer de devaluatie
eenmaal een voldongen feit is geworden.
De hierdoor ontslaande verruiming van
do geldmarkt deelt zich dan ook spoedig
aan de belegglngsmarkt mee, doordien
nieuwe vraag voor belegging op langeren
termijn ontstaat. In belde gevallen zal een
koerswinst kunnen worden geboekt op
obligatiën, die tot de tegenwoordige no-
leeringen worden gekocht. Het groote
verschil is. dat bij handhaving van den
gulden de winst een „reëele" ls, terwijl zij
min of meer fictief zal zijn. Ingeval van
devaluatie. Dan immers krijgt men wel
meer guldens voor zijn stukken terug dan
men er voor betaald heeft; de koopkracht
van deze meerdere guldens zal echter ge
ringer zijn dan die van de „gave" guldens,
die voor den aankoop der stukken zijn be
steed.
De Amsterdamsche aandeelenmarkt
heeft een vaste stemming aan den dag
gelegd, deels onder den invloed van de
optimistischere beoordeeling van de poli
tieke situatie ln het buitenland, maar
ten deele, althans tijdelijk, als ge
volg van de flauwe tendenz van den gul
den. Vooral voor aandeelen Philips' was
weer goede vraag te constateeren. mede
op geruchten, dat van het op llpCt. ge
schatte, maar in verband met dén bulten-
landschen politieken toestand opgeschorte
dividend, een deel (men sprak van 6
ln contanten zou worden uitgekeerd, ter
wijl dan het restant op een speciale divi
dendrekening geboekt en aan aandeelhou
ders uitgekeerd zou worden, zoodra de
oorlogsdreiging als verdwenen zou kunnen
worden beschouwd. Een officieele bevesti
ging van deze geruchten is echter tot
dusverre achterwege gebleven. In mindere
mate dan Phllips'-waarden profiteerden
aandeelen Unilever van de devaluatie
psychose; de noteering bewoog zich in de
nabijheid van de lOO'/o; slechts even kon
de paristand worden overschreden. De
onzekere toekomst van het Pond Sterling,
waarbij deze onderneming zoo nauw is be
trokken, geeft dan ook stellig aanleiding
tot terughouding. De ParIJsche beurs legde
weer eenige belangstelling aan den dag
voor aandeelen Koninklijke Petroleum,
doch ook voor dit fonds bleef de koers
verbeterlng van beperkten omvang.
De meeste aandacht trok in de afgeloo-
pen week de rubberafdeeling, in verband
met het besluit van het Internationale
Rubber-Restrictie Comité, om voor het
vierde kwartaal van dit jaar de restrictie
aanmerkelijk te verscherpen. Terwijl in de
Maartvergadering voorloopig besloten was,
de beperking tot het eind van dit jaar op
35*/van de standaard-productie te hand
haven, ls thans bepaald, dat de restrictie
40*/« zal bedragen. Deze beslissing is gun-
tlger dan men in rubberkringen had dur
ven hopen. Zij heeft vooral daarom een
goeden Indruk gemaakt, omdat er uit
blijkt, dat het het Comité ernst is met
haar streven naar verbetering der rubber
positie en dat de regeerings-instantles
zich tegen hun taak opgewassen gevoelen.
De verwachting, dat de Ned.-Indtsche re
geering alleen dan in een verscherping der
restrictie zou toestemmen, indien het
export-quotum voor onzen Oost zou wor
den verhoogd, ls niet bewaarheid. Men
mag aannemen, dat zij de inlandsche
aanplantingen thans voldoende onder
controle heeft, om deze verdere restrictie
ten uitvoer te kunnen brengen. Op zich
zelf is de vermindering in de verschepin
gen tengevolge van den nieuwen maatregel
wel niet zeer groot; zij zal echter ver
moedelijk voldoende zijn, om een con
stanten teruggang ln de voorraden tot
stand te brengen, waarmede reeds veel
zou zijn bereikt. De Londensche rubber-
markt heeft de verscherping der restrictie
dan ook met een prijsstijging beantwoord,
en ook de rubberaandeelen op de Am
sterdamsche beurs hebben een verbetering
kunnen boeken.
Sulkeraandeelen werden gunstig be
ïnvloed door een verhooging van de limltes
der N.I.V.A.S. voor verkoopen naar Br.-
Indië en 't Verre Oosten ln twee étappen
van tien cent elk.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
4"/. Nederland 91, 94.
3'/f°/o Nederland 87 3.4, 90.
2'/W. N.W.S. 69 1/2, 71 1/4.
4 ,'P/n Ned.-Indië 89 1/8, 93 15/16.
VU Ned.-Indië 88 13/16, 88 1/8, 92 1/4.
4Vft Amsterdam 83 3/4, 87 3/8.
VU 's-Gravenhage 90 3/4. 92.
4*/» Rotterdam 82, 85 1/4.
Aku 26 1/2, 25 1/2, 27, 26 3/4.
Ford Automobielfabr 268, 280.
Philips' 223. 242 1/2. 241.
Unilever 97 1/8, 100, 98. 100 1/4.
Kon. Petroleum 185. 194, 190 5 8.
Ned Scheepvaart Unie 39 1/2, 41, 39 7/8.
Handelsver. „Amsterdam" 173, 1781/2,
175 3/4.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
BLOEMFONTEIN, 26 Sept. n.m. 7 u. van
R'dam te Hamburg.
SPRINGFONTEIN, 26 Sept. n.m. van Port
Said n. Genua.
HOLLAND—BRITSCH-INDIE LIJN.
STREEFKERK, thuisreU, 26 Sept. tie
Madras.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
BACCHUS. 26 Sept. van Vigo n. Setubal.
COLOMBIA, uitreis, pass. 25 Sept. n.m. 11
u. de Azoren.
ORANJE NASSAU, 26 Sept. van Madeira
n. Paramaribo.
STUIVESANT, 26 Sept. van Madeira naar
Plymouth
DEUCALION, 27 Sept. van Amst. te Rot
terdam.
GANYMEDES, 27 Sept. van Amst. te
Pemis.
VULCANU8, 27 Sept. van Amst. te Vlaar-
dingen.
RHEA. 27 Sept. van Middl. Zee te Amst.
BOSKOOP, thuisreis, was 25 Sept. 11 u. 20
n.m. 735 mijlen W.Z.W. van Valentla.
MIJ. NEDERLAND.
ENGGANO, uitreis, pass. 20 Sept. Dun-
geness.
TAWALI, 26 Sept. van Hamburg a. Amst.
JAVA—NEW YORK LIJN.
KOTA TJANDI, 26 Sept. van Java te
Halifax.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
DELFTDLTK, R'dam n. Pacific Kust, 25
Sept. van Cristobal.
LEERDAM, uitreis, was 26 Sept. 9 u. 5
v.m. 200 mijlen W.Z.W. van Lands End.
ROTT. LLOYD.
SLAMAT, uitreis, 26 Sept. n.m. 8 u. van
Colombia
KOTA OEDE, 27 Sept. van Hamburg te
Bremen.
KOTA RADJA. thuisreU, pass. 26 Sept.
v.m. 3 u. Perim.
BALOERAN, thuisreis, 27 Sept. van Sin
gapore.
KOTA NOPAN, ultr,, 27 Sept. van Suez.
MIJ. OCEAAN.
PHRONTI6, Amst. n. Java, 27 Sept. van
Suez.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
REGGESTROOM, uitreis, pass. 26 Sept,
Ouessant.
JAVA—CHINA—JAPAN LIJN.
TJINEGARA, 26 Sept. van Shanghae ft
Amoy.
KON. PAKETV. MIJ.
BARENT6Z, 26 Sept. van Kaapstad naar
Durban.
SIPORA, 26 Sept. van Belawan n. Ran
goon.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
BATAVIER II, 27 Sept. van R'dam ta
Gravesend.
ST. PHILIPSLAND, 28 Sept, van Archan
gel n. Zaandam
ST JANSLAND, 27 Sept. van Stockholm te
Gdynia.
SPAR Rosario n. Las Palmas, was 26
26 Sept. 100 mijlen Z.W. van St. Pauls
Rock.
PARKHAVEN. Rosario n. Havre, was 26
Sept. 125 mijlen Z.W. van Ouessant.
Dell Batavia Mij. 135, 137 3/4.
Dell Mij. 151 1/4, 153 14, 151.
Senembah 160 1/2, 157.
Amsterdam Rubber 100, 00 1/2, 105'/», 104.
Hessa Rubber 80 1/2. 86 3/4, 85 1/2.
Serbadjadl 36. 52, 58 1/4, 57.
V.I.C.O. 103 1/4, 100 1/2, 108 1/2, 104.
3
