De Pers over de Troonrede.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Woensdag 18 September 1935
VRAGENRUBRIEK.
Diverse beschouwingen.
CRISIS-BERICHTEIL
voor een deel van de bed Ij kina volledig
uitgewerkt. zoodat de bestedinzsstukken
tl)dia eereed zijn. Inmiddels zal vóór het
einde van dit laar het bestek voor een
der werkhavens waarvan de uitvoering
aan het maken der bedllking dient vooraf
te eaan. aereed zyn. Gedurende de uit
voering hiervan lullen de noodige voor
bereidingen kunnen getroffen worden voor
de uitvoering der bedijkingen, zoodat daar
mede zonder onderbreking van den arbeid
kan worden aangevangen
Thans wordt de eertijds teruggenomen
Ipost van f. 2.000 000 weder uitgetrokken,
welk bedrag voortoopig voldoende wordt
geacht om een aanvang te maken met
de werken welke het eerst voor uitvoering
in aanmerking komen terwUl te zijner
tijd de verdere benoodigde gelden zoo noo-
dia suppletoir zullen warden aangevraagd
In bewerking is voorts een financieel
overzicht o.m. van wat de afsluitdijk en
de verdere werken hebben gekost, alsmede
een meer overzichtelijk beeld van hetgeen
de dienst der Zuiderzeewerken en de
exploitatie der cultuurgronden in finan
cieel ODzlcht iaarlUks elschen
Het ligt in de bedoeling den Proefpolder
ln de Wlerlngermeer ln November as. te
verpachten.
In overeenstemming met hetgeen dien
aangaande bli de behandeling van vorige
begrootingen is te kennen gegeven, bestaat
het voornemen van de 3000 H.A.. welke bij
wijze van proef in de Wierlngmeer voor
Staatsexploitatie in aanmerking komen,
ongeveer 3000 H.A te bestemmen voor een
grootbedrijf en de overige te splitsen ln
kleine bedrijven. Ten einde met de uit
gifte van cultuurgronden ook ln 1936 te
kunnen voortgaan, zal de bouw van boer
derijen moeten worden voortgezet
Likwidatie Zuiderzeesteun De uitga
ven voor den Zuiderzeesteun konden in de
begrooting voor 1936 f. 43.120 lager worden
geraamd dan voor 1935. In verband met de
geleidelijke likwidatie. Een hooger bedrag
moest worden uitgesproken voor de op-
leling van kinderen van gesteunden. ter
bevordering van tewerkstelling, terwijl in
verband met de moeilijkheden, waarmede
het bedrijfsleven in het algemeen heeft te
kampen, de vervorming van bedrijven in
vele gevallen slechts geleidelijk mogelijk is.
Dit heeft tot gevolg dat in tal van geval
len aan belanghebbenden, die hun bedrij
ven vervormen of nieuwe bedrijven heb
ben opgericht, voorloopig toeslagen als be
doeld in art. 8 van het Zuiderzeesteunbe-
sluit worden verleend.
Nu ongeveer alle aanvragen voor de
tegemoetkoming wegens waardeverminde
ring ingekomen en de schattingen zijn
verricht, kunnen de uitgaven voor deze
tegemoetkomingen nauwkeuriger worden
bepaald Een bedrag van f. 70.000 wordt
yoor dit doel thans voldoende geacht.
Het mocht niet gelukken reeds in 1936
een zoo belangrijke besparing te verkrij
gen als blijkens het wetsontwerp tot ver
laging van Openbare Uitgaven mogelijk
werd geacht Op de begTooting voor 1937
zal. naar vertrouwd wordt, een verdere
vermindering van uitgaven in verband met
den voortgang der likwidatie tot ultdTuk-
king kunnen komen.
Staatsvissehershavenbedrijf Nu de toe
komst voor het visscherijbedrijf in het
algemeen nog weinig reden tot optimisme
biedt, is het geraden ook bij de raming
van den omzet van het Staatsvissehers
havenbedrijf voor 1936, bij welk bedrijf de
dalende inkomsten nog steeds tot een aan
zienlijk tekort op de exploitatie lelden,
geen hooge verwachtingen te koesteren.
Bij een raming van f. 10.000.000 voor 1933
bleek de omzet in werkelijkheid slechts
f. 5.573.611 te bedragen, welke ongunstige
uitkomst voor een deel op rekening moet
worden gesteld van de staking in het
IJmuider treilvisscherijbedrijf gedurende
een geruimen tijd van dat jaar Tegenover
de raming van f. 8.000.000 voor 1934 stond
een werkelijke omzet van f 6.708 966.
De raming van den omzet voor 1935
werd voorzichtigheidshalve op f. 7 500.000
gesteld: op de resultaten van dat Jaar kan
bezwaarlijk reeds thans worden vooruit-
geloopen. doch ook hier ls voor eenlg op
timisme geen aanleiding. Het verdient dan
ook aldus de minister van Waterstaat
in de Memorie van Toelichting aanbe
veling de raming van den omzet voor 1935
op niet hooger dan f. 6.500 000 te stellen,
hetgeen neerkomt op een opbrengst van
de retributie voor den verkoop van visch
van f. 130 000.
Het tekort op de exploitatie wordt ln
totaal thans geraamd op f 207.890, dat ls
rond f. 8000 hooger dan de raming voor
1935
Het totaal van de lasten der exploitatie
wordt thans geraamd op f. 642.465, dat van
de baten op f. 434.575.
RECLAME. 509
U proeft het direct:
HAAS' mosterd perfect!
C. v. d. B., te L. Zonder nadere ge
gevens kunnen wij niet berekenen hoeveel
belasting U zult moeten betalen.
Voor berekening van de Pers. Belasting
dienen wij o.a. te kennen de huurwaarde
van het perceel en waarde mobilair.
Grondbelasting en straatbelasting worden
geheven naar mate van de belastbare op
brengst der gebouwde en ongebouwde
eigendommen
Brandverz. belasting wordt, voor zoover
ons bekend, ln de gemeente L. niet
geheven.
C. A. A„ te L. De becijfering van Uw
aanslag ls juist.
Mej. v. D.. te L. Een vergelijking met
het belastingjaar 1934/'35 gaat niet op,
aangezien het tarief is gewijzigd en er
meer opcenten worden geheven. De bere
kening van Uw aanslag is juist.
Abonné v. A„ te B. Uw aanslag ls
Juist berekend. Reclameeren heeft geen zin.
Abonné X. te L. Er zijn tallooze gym-
nastiekvereenigingen hier ter stede. Wij
verwijzen U daarvoor naar het adresboek.
Een waarlijk goed automobilist
maakt van zijn claxon slechts
een matig gebruik.
De ..Standaard", lA-R.) schrijft:
Als men met bijzondere belangstelling
naar deze Troonrede uitzag, lettend op
het optreden van een nieuw kabinet, kon,
voor wie de dingen gaarne wil zien. zooals
zij zijn, die niet hierin gelegen zijn.
dat men wachtte op een kenschets van
den internationalen en nationalen toe
stand, die het hart met blijde hoop kon
vervuilen, of op een toekomstmuziek in
zake het kunnen eener regeering. welke
het lichtvaardig optimisme, dat sommigen
als wapen in den politleken strijd durven
te gebruiken, zou toespreken.
Een regeering, die haar verantwoorde
lijkheid beseft, wenscht dat het volk die
ook zal verstaan. En toon en inhoud van
de Troonrede zullen in overeenstemming
zijn met de werkelijkheid en de waarheid.
Zoo is het hier.
Het blad verheugt zich er over. dat de
Regeering devaluatie afwijst
Het ls goed. dat dit nog weer eens dui
delijk in het licht gesteld wordt, nu de
propaganda voor die middelen opnieuw
een onrust bracht, die niet dan schadelijk
kan zijn.
Het is wel teleurstellend, dat de daling
der Inkomsten sneller blijkt te gaan dan
de resultaten der bezuiniging, aangezien
thans wordt aangekondigd, wat voorheen
feitelijk werd afgewezen
Terecht ls gezegd, dat belastingverhoo-
ging niet meer mogelijk zou zijn. Toch
moet men er de toevlucht weer toe ne
men. Er zal niet aan te ontkomen zijn,
dus wordt gezegd, wil de Overheid haar
sociale taak kunnen blyven vervullen.
Dit noopt te meer om met den arbeid
der bezuiniging krachtiger voortgang te
maken, om te zorgen, dat de verzwaring
der lasten van zoo kort mogelijken duur
zij Immers is voor het economisch her
stel verlichting van publieke lasten noo-
dig. Als gewezen wordt op een regeling
inzake vestigtngseischen voor den midden
stand. zouden wij een vraagteeken niet
ongepast achten. Dat op dit gebied met
de grootst mogelijke voorzichtigheid zal
worden gehandeld zal. naar wij verwach
ten, ook de meening der regeering zijn.
De ..Nederlander iChr.-Hist.) brengt
het algemeen politiek aspect ter sprake.
Zal deze Troonrede, die zich van vroe
gere onderscheidt, doordat zij rijker ls
aan Inhoud, kunnen bijdragen tot ont
spanning van de politieke verhoudingen?
Naar het ons voorkomt, zal zij stellig daar
aan niet in den weg staan. Meer kan men
niet verlangen, omdat de Troonrede niet
het geëigende staatsstuk ls voor een uit
eenzetting ln zake een geschil tusschen
het Kabinet en één der Kamers der Sta-
ten-Oeneraal. En het ls al van veel betee-
kenis wanneer de Troonrede geen beletsel
zal blijken voor een opheldering van de
politieke atmosfeer. Dit te verwachten,
lijkt ons niet zonder grond, daar de
Troonrede op meer dan één punt blijk
geeft van de bereidheid der regeering, re
kening te houden met de bezwaren tegen
het beleid van het „vorige" kabinet, ter
wijl ook de toon minder passief klinkt
dan bij vroegere regeeringsuitingen wel
het geval was en ook psychologisch juis
ter getroffen ls.
Eén punt ls er echter, waaromtrent de
Troonrede zwijgt: de aanpassing ln het
algemeen en de vaste lasten in het bij
zonder. Mogelijk heeft de regeering zich
op het standpunt gesteld dat zij straks
gelegenheid zal hebben In de memorie
van antwoord in zake het wetsontwerp
betreffende sommige vaste lasten zich ten
deze nader te verklaren Wij hopen, dat
de regeering bij voortduring blijk zal ge
ven van de overtuiging, dat de aanpassing
niet aan zichzelf kan worden overgelaten.
Wat hiervan ook zij. in leder geval zal er
op dit punt klaarheid moeten komen, voor
en aleer de parlementaire wagen weer
stevig in het spoor zal staan.
De „Maasbode" (R.-K.) plaatst boven
haar beschouwing het kopje .Usque ad
Summum" boordevol. Een enkel citaat
verder
„Somber ls de financieele paragraaf van
de Troonrede. Zij voorspelt een zeer slech
te Millioenennota die ledereen ver
wacht maar bovendien, eenige verhoo
ging van enkele belastingen, die zelfs met
de sociale taak van de regeering ln ver
band wordt gebracht. Dat deze aankon
diging komt na de afwijzing van de deva
luatie, nadert lichtelijk het ridicule. Het ls
nog geen twee jaar geleden, dat minister
Colijn in de Tweede Kamer den katho
lieken drang naar Grondwetsherziening
afwees Nu kondigt de Troonrede haar
aan. Het is nog geen jaar geleden, dat mi
nister Oud in de Tweede Kamer met na
druk verklaarde: „dat verdere belasting-
verhooging ls uitgesloten". En nu komt
dezelfde minister van Financiën toch met
belastingverhooging. Als wij goed zijn In
gelicht, zou niet alleen de successie- maar
zelfs de Omzetbelasting verhoogd wor
den".
Gaat de koers om? Dat is de vraag, die
„De Tijd" (R.-K.), zich stelt, en het blad
constateert, dat de Regeering de richting
schijnt te zoeken die de voorstanders van
constructieve welvaartspolitlek niet moede
werden aan te wijzen.
Natuurlijk ls het wachten op de con
crete wetsvoorstellen, die dit alles zullen
verwezenlijken. Blijft het niet bij de woor
den, beloften, het langzaam verschuiven
en uitstellen, waarmee de afgeloopen twee
jaar werd geschipperd, dan zou deze
Troonrede inderdaad de politiek kunnen
inluiden, welke prof. Aalberse in Juli jJ.
heeft geëlscht in zijn bekende zes punten
en die omvatten: maatregelen van werk-
geving en bestuur, om op rendabele basis
aan 't economisch verkeer deel te nemen
Het schijnt nu te gaan in den door de
Katholieke fractie gewenschten koers van
„werkbehoud en werkverruiming", maar
houdt dit ook het complex van sluitende
maatregelen ln, om over de geheele lijn
kosten en prijzen op een vruchtbaar ni
veau te brengen en stimuleerend te wer
ken? Er worden ln den geest van de R.-K.
Staatspartij doeltreffende en snelle be
richtgevingen aangekondigd voor handel
en nijverheid, nieuwe maatregelen" tot
steun aan het bedrijfsleven en behoud van
werkgelegenheid zonder een onvermijde
lijke verstarring van den handel Mag men
nu hopen, dat net reguleerend ln 't aan
passingsproces Ingrijpen, deels remmend,
deels stimuleerend en waarvan dr. Coiyn
aanvankelijk alle heil verwachtte, einde
lijk wordt losgelaten?
Er is bij deze Troonrede nog menige
vraag te zetten en bevredigend te beant
woorden, eer het vertrouwen loyaal aan
het op nieuwen koers varende kabinet-
Colijn kan worden toegezegd Vermoede
lijk zal voor den eersten toets nog deze
week gelegenheid worden gevonden.
Want men herinnert zich, dat het naar
aanleiding der radio-rede van dr. Colijn
verkieslijk door de Katholieke fractie werd
geacht, om de Troonrede af te wachten
zou worden, ln de Kamer voor te stellen,
en dan te overwegen, of het wenschelljk
daarop een Adres van Antwoord te ge
ven dan wel een Interpellatie aan te vra
gen. Meer verkieslijk dan deze vlak na de
Troonrede ongewone parlementaire mid
delen schijnt ons hervatting van de be
raadslagingen over het Bezuiniglngsont-
werp.
Het is geen opwekkelljk perspectief, dat
de Troonrede ons biedt, en ze zal zeker
geen algemeene geestdrift wekken, schrijft
„Het Hulsgezin" (R.-K.).
In geen geval bi) hen, die zich reeds
geruimen tUd afvragen, of voor effectvolle
maatregelen der overheid op economisch
terrein wel een basis voorhanden is.
Ook ditmaal wijst de Regeering krach
tig de devaluatie van de munt of het
prijsgeven van den gouden standaard af.
Zij weigert deze maatregelen te be
schouwen als middelen, die de volksge
meenschap als geheel baat zouden bren
gen. Is hiermede bedoeld, dat niet de ge
heele volksgemeenschap rechtstreeks bij
„aanpassing van den gouden standaard"
baat zal vinden, dan kan dat grif worden
toegegeven, maar daarover gaat de con
troverse niet.
De vraag Is: of by de monetaire poli
tiek dezer Regeering. al haar verdere po
gingen tot stutten van ons economisch
leven niet tot mislukking zyn gedoemd,
en of de ontspanning die monetaire maar
regelen voor een aanmerkeiyk deel der
volkseconomie zouden brengen voor het
geheel der volksgemeenschap niet grooter
kansen tot opgang en herstel zou bieden.
De vraag wordt met te meer recht ge
steld. daar het duideiyk ls. dat de defla-
tie-politiek der Regeering èn op econo
misch terrein èn op financieel gebied ln
tegenstrydige maatregelen vastloopt.
Ongetwyfeld staat de Tweede Kamer
voor een moeiiyke beslissing, als zy zal
hebben uit te spreken, of ze op den grond
slag van deze Troonrede, het bestuur des
lands in handen van het kabinet-Coiyn
zal laten.
De „Volkskrant" (rad. R.-K.i stelt vast,
dat de zaak op den ouden voet zal worden
voortgezet.
Het woord aanpassing is in de Troon
rede vermeden, van verlaging van het
levenspeil wordt niet gerept, maar van
den anderen kant ls er weinig dat uit
zicht geeft op een andere politiek.
Hier biyft hulp noodig. daar kan steun
niet worden gemist, en de regeering zal
helpen, maar zonder dat men dat alles
gedragen ziet door een sterke overtuiging
dat langs dien weg beterschap zal worden
bereikt
En te midden van alles wat in de Troon
rede tot beklemming stemt maakt het een
eenigszins vreemden Indruk te vernemen,
dat bijzondere aandacht zal worden ge
wijd aan de organisatorische en paedago-
gische vragen Inzake het onderwijs Ware
het niet beter te bevorderen dat aan de
werkloosheid onder de onderwyzers paal
en perk werd gesteld en hun positie niet
voortdurend verder werd afgebrokkeld?
Wij hebben er allerminst bezwaar tegen
dat van de Industrialisatie ln de Troon
rede zoo opmerkeiyk veel werk wordt ge
maakt. wij verwachten er Inderdaad Iets
van, al kunnen wy het kersversche opti
misme van minister 811ngenberg, die door
industrialisatie honderdduizend werkloo-
zen ziet gebaat, niet tot het onze maken.
Maar het doet min of meer vreemd
aan, onder een kabinet, dat den stempel
van dr Coiyn draagt, de Industrialisatie
als factor voor werkverruiming thans in
de wolken te zien verheven, terwijl nog
niet zoo lang geleden ten aanzien van
industrialisatie een bedenkeiyk scepticis
me werd aan den dag gelegd Of is deze
wyziging in opvatting het merkteeken van
het nieuwe kabinet? Is een ander merk
teeken ook het voornemen tot Grond
wetsherziening, indertyd van katholieke
zijde verlangd, maar toen afgewezen?
Hoopt minister Coiyn met deze toezeg
gingen de katholieke Kamerfractie aan
zijn zyde te krijgen en wil hy zoodoende
van geneigdheid tot het volgen van een
anderen koers doen blyken?
Het ls iets, maar er zal meer noodig
zyn om het vertrouwen terug te winnen.
De „Nieuwe Rotterdamsche Courant"
(Lib.constateert, dat deze troonrede niet
veel nieuws brengt.
„Wat by dit alles treft, ls. schoon weinig
positiefs ln het vooruitzicht gesteld wordt,
een zekere zin tot tegemoetkoming aan en
verzoening met afwykende meeningen De
regeering weert geen redmiddel, dat aan
bevolen mocht worden om den toestand
te verbeteren, zonder meer af, zegt Inte
gendeel op menig onderdeel nader onder
zoek toe Een sein ln die richting werd
reeds gisteren gegeven er wordt overi
gens in de Troonrede niet in het byzonder
van gewaagd toen het besluit werd
wereldkundig gemaakt tot instelling van
eene commissie, welke een onderzoek zal
instellen naar de mogelykheid, om tot
verlaging van de kosten van noodzakelijk
levensonderhoud te komen.
De sterkste uiting tot tegemoetkoming
aan hen die het leven van het „oude" ka
binet hebben bemoeilykt, is overigens
zeker wel de paragraaf oyer de „verdere
industrialisatie". Ook deze paragraaf sluit
vrywel aan by hetgeen reeds van de regee-
vingstafel by de behandeling van het be-
zulnlglngsontwerp was ln uitzicht gesteld.
En verder:
Ten slotte mag worden opgemerkt, dat
de grappige noot ln het staatsstuk niet
ontbreekt, waar in de onderwysparagraaf
wordt vermeld, dat de nieuwe minister van
Onderwijs de juiste en diepere kennis van
onze Nederlandsche taal zal gaan bevorde
ren De mededeeling ls grappig niet om de
strekking, maar omdat met name de bul-
tenlandsche paragraaf van het staatsstuk,
waarin deze nationale overheidszorg wordt
in uitzicht gesteld, zich aan een flink
germanisme bezondigt.
Het „Algemeen Handelsblad" (Lib.) is
van oordeel, dat deze troonrede byna een
,",plan van den arbeid" kon heeten.
.De overheid wordt in ruil voor de hulp
welke zy beschikbaar stelt, als het ware
de opperste rechter ln het bedryfsleven.
Wie gelooft in de mogelykheid dat zy
daartoe de capaciteiten heeft of hebben
kan. zal dit plan met Instemming begroe
ten. Wy voor ons zyn op dit punt echter
ulterat sceptisch Waar de overheldsleiding
fallkant uitloopt, daar zal het ln het
gareel gedwongen bedryfsleven het ver
lies moeten nemen, maar dit dan onge
twyfeld in anderen vorm weer op de
overheid willen verjialen. Zoo dryven wy
steede verder naar den toestand waar de
staat als economisch dictator zal worden
gebruikt of misbruikt, en als algemeene
melkkoe zal worden behandeld, die een
maal als zoodanig begonnen, ook zal moe
ten voortfunctloneeren. Tot de koe op een
kwaden dag zal droogstaan, en het be
dryfsleven zal bemerken dat het ver
zuimd heeft om op eigen beenen te leeren
loopen."
Het blad acht voorts het ontbreken van
een afdoend bezuinigingscomplement in
deze troonrede een kardinale fout.
Wat doet de regeering om voor zulke
goedkoope productie de beste voorwaarden
te scheppen? Zy heeft een commissie
benoemd om de mogelykheid van verlaging
van kosten van levensonderhoud te onder
zoeken! Maar de heele jjolltiek moest van
den aanvang af daarop gericht zyn. Hoe
staat het echter daarmee? Zoolang hierop
een duldeiyk antwoord ontbreekt, mist het
steunprogram een gezonde basis In dat
opzicht vinden wy deze troonrede een
ernstige teleurstelling.
Het .«Vaderland" (11b.) betreurt, dat ln
de Troonrede met geen woord gerept ls
noch over het conflict tusschen het mi
nisterie en de Kamer, noch over de aan
passing (de verlaging van het kosten
niveau) welke ln de Memorie van Ant
woord op het Bezulnlgingsontwerp als
„leidend beginsel" vooropgesteld was. Zal.
zegt het blad verder, in r.-k. kringen dit
zwygen vermoedeiyk eveneens als een
omissie worden gevoeld, men kan het daar
wellicht ook waardeeren als een ontzien
van gevoeligheden. Te meer aanleiding ls
hiervoor, meent het Haagsche orgaan,
„omdat er ln de Troonrede een reeks pro
grampunten voorkomt, welke den r.-k.
slechts welgevallig kunnen zyn. Hierop
heeft het blad ernstige crltiek:
„Ook op die punten is de Troonrede
geen aangename lectuur voor ons ge
weest en hebben wy het ten hoogste hier
en daar tot een scepticisme kunnen bren
gen Over het algemeen kunnen wy er
slechts de consequentie van een reeds door
het kabinet aangevangen verwerpelyken
koers van haar economische politiek ln
zien."
„Een „doelbewuste Industriepolitiek"
een doelbewustheid met het mes der R.-K.
op de keell elscht. dat de vestiging van
bepaalde nieuwe bedrijven afhankeiyk zal
worden gesteld van de toestemming der
regeering Wie „ordening" zegt. „orde
ning" door staatsdwang. zal ook hiertoe
moeten overgaan, want het ls dan nood
wendig de tweede stap op den verkeerden
weg. De regeering met haar doelbewust
heid, d.w.z. een of andere ambtenaar, zal
dan over uw kansen oordeelen, indien gy
een nieuwe industrie mocht willen stich
ten."
In hetzelfde „kader" past de aange
kondigde regeling inzake vestlglngs-
elschen voor den middenstand
Broelkaslucht ls het ook, wat wy op-
snulven ln de voorgenomen oprichting
van een maatschappy tot Industrie-finan
ciering. Of er zal niet veel van komen, óf
staatsgeld zal worden weggegooid aan
plannetjes, welk® ons deviezenmoeilyk-
heden kunnen bezorgen tengevolge van
nieuwen import van grondstoffen zonder
mogelykheid van export. ZIJ kunnen ook
neerkomen op ongezonde concurrentie
met reeds bestaande binnenlandsche on
dernemingen. Slechts ln zeer enkele ge
vallen zouden zy eenlg nut kunnen op
leveren. Laat ons er het beste van hopen.
De tragische ironie van het geval ls ech
ter. dat de staat er mlllloenen voor zal
moeten leenen, terwijl zijn credlet door
het onverantwoordelijke crisisspel der
zelfde r.-k., die dat kostbare staatsgeknut-
sel prachtig achten, ls ondermyndl"
Een conclusie uit „Het Volk" (S.D.l:
Er zal ook opgericht worden „een
maatschappy voor industrie-financie
ring". Dit ls een andere term voor een
lndustrlebank, Hoevele malen heeft de re
geering niet de gedachte der Industrie-
bank met hoon overgoten? Het zou een
„stroppenbank" worden. Er kon onmoge-
ïyk aan gedaan worden. De regeering
dacht er niet aan. Er zou ook niets van
terecht komen. Zal het er nu plotseling
wél van komen? Is de regeering ln een
ommezien overstag gegaan? Heeft zy
thans met één slag het complete vertrou
wen gekregen ln een instelling, waarvoor
zy tot dusver slechts spot overhad? Is zy
op mysterieuze wijze ln een oogwenk ge
heel en al van Inzicht veranderd? Stelt zy
zich thans resoluut achter een gedachte,
die zij tevoren immer slechts met spot en
verachting overlaadde? Zullen de daartoe
gevorderde millloenen thans royaal ter
beschikking worden gesteld? Dito wat
betreft de toegezegde „aanvulling van het
Werkfonds". Zal thans de stelselmatige
sabotage van dit fonds eensklaps plaats
maken voor een gulle en voortvarende
besteding ervan?
Wie die het gelooft? Het werkeiyk be
grip der regeering kan voor al deze zaken
onmogelijk veranderd zyn. Hier geldt het
woord, dat Ooethe's „Faust" zegt in zyn
smartelijke cel: „Ik hoor de boodschap
wel, doch my ontbreekt 't geloof".
STEUNVERGOEDING VOOR ERWTEN7
Naar ons wordt medegedeeld, zal de
steunvergoeding bedoeld ln artikel 3
eerste lid van het Reglement Steun
Groene Erwten en Schokkererwten 1935,
voor erwten gedenatureerd in de week van
1 t/m 7 September voor de kwaliteitsklas
sen A, B. C en D respectievelijk f.4,
f. 3 50. f. 3 en f. 2.50 per 100 kg. bedragen,
terwyl de steunvergoeding bedoeld in
artikel 4 eerste Ud van het Regl. Steun
Oele Erwten 1935 voor gele erwten, ge-
dorscht in bovengenoemde week, en vol
doende aan de standaardmonsters C en D
respectleveiyk f. 3 en f2.50 per 100 kg.
zal bedragen.
VOOR DONDERDAG 19 SEPTEMBER.
Hilversum, 1875 M. AVRO-Uitzending
8.00: Grampl 9.00: Ensemble Rent
meester 10 00: Morgenwyding 10.15:
Gram pl. 10.30: Ensemble Rentmeester
11.00: Voordracht O. Zeegers en Fran-
sche chansons door Elisabeth de Haan
12.00: Cantabllé-orkest o.l.v. E. Beeck-
mann en de Two Hodlax6 iaccordeon)
2.00: Gram.pl. 2.153.45: Omroepor
kest o.l.v. A. v. Raalte 4.00: Voor zie
ken en ouden-van-dagen 4.30: Gram
platen 4.45: Radlo-tooneel vopr de
kinderen 5.30: Grampl. 5.40: De
AVRO-Decibels o.l.v. Eddy Meenk 6.30:
Sportpraatje H. Hollander 7.00: H. v. d.
Vegt (viool) en N. Wagenaar (piano)
7.30: Gram.pl. 7.40: Loewe-Balladen
door W. Strienz (bas). Aan d. vleugel: E.
Veen 8 00: Berichten 8.10: „De zor
gen aan den kant", gevar, programma m.
m. v. Kovacs Lajos' orkest, Luciano (mond
harmonica), de Song-Slngers en Louis
Noiret 9.30: Vierde episode van „De
blauwe smaragd", spel van L. Willink.
Leiding: Kommer Kleyn 9.55: Het Om
roeporkest o.l.v. Ignaz Neumark, m m.v.
Ignaz Blochmann (piano) 11.00: Be
richten 11.1012.00: Oramofoonmuzlek.
Hilversum, 301 M. 8.00 KRO, 10.00
NCRV, 11.00 KRO, 2.00—12.00 NCRV
8.008.15 en 10.00: Oram.pl. 10.15:
Morgendienst o.l.v. ds. J. J. v. Petegem
10.45 Gram.pl. 11.00 dito 11.30—
12.00: Oodsd. halfuur 12.15: Oram.pl.
12.30: Orkestconcert en Gram.pl
2.00: Handwerkcursus 3.003.45: Ora-
niofoonpl. 4.00: Bybellezlng ds. P. J. F.
v. Voorst Vader, m.m.v. bariton en orgel
5.00: Handenarbeid v d. Jeugd 5.30:
Oram.pl. 8.00; Jo Judn (viool) en A.
Juda (plano) 7.00: Ned. Chr. Persbur.
7.15Reportage 7.30: Journ. Week
overzicht door C. A. Crayé 8.00: Be
richten, gram.pl. 8.30: Causerie dr. J.
Karsemeljer 9.00: Orgelconcert H. Loo-
huys 10.00: Berichten 10 05: Gram -
platen 10.15: To v. d. Sluys (sopraan)
en B. Renden i plano) 11.0012 00:
Oramofoonmuziek.
Droitwich. 1500 M. 10.35—10.50: Mor
genwyding 11.05: Lezing 11.20: Or
gelspel N. Elms 12.05: Het Rutland
Square en New Victoria-orkest o.l.v. Austin
12.50: Gram.Dl 1.35: Patttson's
salon-orkest 2.35: Gram.pl. 3 20:
Vesper 4.10: Het Harrogate Spa orkest
o.l.v. L. Cohen 6.05: Orgelconcert T. W.
North 5.35: Het Elman-sextet 8 20:
Berichten 6.50: Scarlattl-concert (so
praan, viool, cembalo) 7.15 en 7.50: Le
zingen 8.20: Hughle Green en zijn
ensemble 8.50 Norman Long in zijn
repertoire 9.05: BBC-Theater-orkest
o.l.v S. Robinson, m.m.v. E. Butcher (ba-
iltoni 10.00: Berichten 10 30: Korte
Kerkdienst 10.50: L Bridgewater's
Harokwintet m.m.v Fr. Hatfield (zanel
11.3512.20: BBC-Dansorkest o.l.v. H.
Hall
Radio-Paris, 1848 M. 7.20 en 8.20:
Grampl. 12.35: Kamermuziek o.l.v.
Doyen 5.05: „Bérénice", spel van Raclne
8.05: Gram.pl. 9.05: Nat. orkest o.l.v.
Inghelbrecht, m.m.v. E. Passanl (cem
balo) 11.1012.35: Dansmuziek.
KaJundborg. 1281 M. 12 20—2.20: Con
cert uit Rest „Rltz" 3.05—5 05: Om
roeporkest o.l.v. L. Gröndahl 8.30: Om-
roeporkest o.l.v. Reesen 9 40: Reportage
10.10: Cembalo-recital 10.4511.30:
Pooulair concert.
Keulen. 456 M. 6.50: Concert uit Ham
burg 12 20: Omroepkleinorkest o.l.v.
Eysoldt 2.35: Gram pl. 4 20: Omroep
koor o.l.v. Breuer 5.10: Piano-reclta!
5 20: Omroeporkest o.l.v Kühn 8.30:
Meisjeszang 9 00: Weragkamerorkest,
Radiokoor en solisten o.l.v. Breuer 11.20
Hedendaagsche Dultsche muziek uit Bres-
lau o.l.v. Ernst Prade 11.5512.20: Po
pulair concert uit Breslau
Rome, 421 M. 9.00 Samson et Da-
lilah", opera van St. Saëns Leiding: V.
Bellezza. Koorielding: G. Conca.
Brussel, 322 en 484 M.: 322 M.: 12.20:
Oram.pl. 12.50 Omroeporkest O.I.V.
Gason 1 50—2 20, 5 20, 6.35 en 7.35:
Gram.pl. 8 20: Cabaret 9 20: Om-
loeporkest o.l.v. Gason 10 3011.20:
Grampl. 484 M.: 12.20 en 1.30—2.20:
Gram pl. 5.20: Dansmuziek 6.20 Zang
6.50 en 7 05' Grampl. 8.20: Salon
orkest o.l.v. Deioncker 9.20: Revue
programma 10.3011.20: Dansmuziek.
Deutschlandsender, 1571 M. 8.30: Vo
caal concert 8.50: Voordracht 905:
Berl Philh.orkest o.l.v. H. Pfitzner m.m.v.
Alma Moodie (viool l 10.20: Berichten
10 50: Liedjes by de luit 11.00: Weer
bericht 11.20—12 20: Zie Keulen.
GEM. RADIO-DISTRIBUTIEBEDRIJF EN
DE R.O.V. RADIO-CENTRALE.
Voor Donderdag 19 September.
lste programma: Hilversum 1875 M.
8—24 uur.
2de programma: Hilversum 301 M. van
van 8—24 uur.
3e programma: 8.00. Keulen 8.40:
Deutschlandsender 10.20: Keulen
11.50: Droitwich 12.05ParUs Radio
12.35: Brussel VI 14 20: Deutschland
sender 15 20: Keulen 15.50: diversen
I 16.10: Droitwich 17 20: Keulen
18.50: Brussel Fr 19.50: diversen
20 20: Brussel Fr 21.00: Rome.
4e programma: 8.05: Parys Radio
10.35: Londen Reg. 12 05: Droitwich
1 15.20: Londen Reg. 18.20: diversen
18.50: Londen Ree 19.30: Sportpraatie
door den heer J G A. Janssen
llst.1 20,00: Lond Ree. 22.30: Droit
wich 22.50. Londen Reg.
Wijzigingen voorbehouden.
J-»
