i BUITENL. WEEKOVERZICHT
MARIANNE IN DE VROOLIJKE KEUKEN
Nederland en Indië worden buren
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 8 Juni 1935
Derde Blad
No. 23070
WETENSCHAPPEN.
BURG. STAND VAN LEIDEN
NOOD IN FRANKRIJK.
Voor de zooveelste maal heeft Frankrijk
f, wereld weer eens paf doen staan; doch
)rt had daarbij niet de mooie rol, inte
gendeel
De speculanten openden een zwaren
unval op den Franschen franc en het
tiblnet Flandin, vastbesloten om deze
ittle te vernietigen en den franc veilig
;e stellen, vroeg de Kamer volmachten
jiartoc. Spoed was geboden, zooals ln
rgeHJke omstandigheden steeds het ge-
nl pleegt te zijn. Maar de Fransche Ka-
ner zou de Fransche Kamer niet zijn ge
least, zoo zl) daarmee rekening had ge-
v.'jdf!) Voor haar gold niet ln de eerste
^ats het landsbelang, doch het elgen-
Selang. D.w.z. het belang der diverse leden
afzonderlijk, die straks en waarschijn
lijk binnen afzlenbaren tijd! voor hun
kiezers zullen komen te staan. Wat drom
tel stel eens voor, dat de regeering ge
,;uik makend van haar verleende vol
lichten, ging besnoeien op allerlei als
larlssen. pensioenen etc., zonder dat de
Simer zich had verzet tegen het afstaan
tan haar prerogatieven.
De tijd mocht dan nijpen, de Kamer
tnd de regeering Flandin, die nauwelijks
*n half jaar aan het bewind was, naar
uls.
In alle haast werd daarop een kabinet
lsson ln elkaar getimmerd met vrij-
1 dezelfde gezichten, die steeds achter
Fransche regeeringstafel paradeeren.
u zou het ln orde komen. Bouisson vroeg
wel dezelfde volmachten als zijn voor-
nger en hij, de algemeen gewaardeerde
mer-voorzitter, kon op een meerder-
eld rekenen, heette het. Op papier was
jit zoo, doch de werkelijkheid was ietwat
aders: de radicaal-socialisten, die steun
-dden toegezegd, lieten op het beslis-
ie moment de regeering Bouisson ln
steek en deze viel. met 2 stemmen in
minderheid blijvend.
Dat was echter de bedoeling niet ge-
at! Alleen maar een demonstratie van
kheid voor de kiezers had voorgeze-
tenEen zestiental leden rectificeerden
tan stem en verklaarden vóór te hebben
lillen stemmen in plaats van tegen, zoo
lt er feitelijk een meerderheid van 14
mmen voor Bouisson was. Zeer terecht
Igerde deze dit gebaar en ook hij ver-
n na 3 dagen premier te zijn ge-
t. Het spel werd daarop nog korten
voortgezet, daar de franc zich goed
ld en het dus nog iets scheen te kun-
n lijden. Laval slaagde aanvankelijk
tin de samenstelling van een1 minlste-
daar hij volkomen safe wilde zijn en
hem verging het Piétrl dito, al was
reeds met minder tevreden geweest
matigde deze de volmachten in menig
cht. Doch intusschen bleef de tijd
gen en dringen en bovendien was
;:rst links, waar de communisten steeds
r den toon aangeven, tot schade
de socialisten, gelijk bij de kanton-
e verkiezingen opnieuw ls gebleken
veeleischend om zelfs maar te kunnen
-men van een herstel van het z.g. kar-
De radicaal-socialisten werden murw
legden het hoofd in den schoot. Het
Lavall die daarvan profiteerde en zijn
e kabinet zal de eer toekomen om
rol te hebben gespeeld van Polncaré
1926, toen eenzelfde gevaar Frankrijk
eigde, zl) het minder overtuigend en
tatoriaal.
Heeft Laval zijn moment verbeid of was
"t toeval? Het antwoord ls moeilijk te
1 en. Hoofdzaak is echter, dat deze Fran-
e regeering in een ommezien de vol-
hten had van het moe-gespartelde
dement.
Weer heeft Frankrijk een zeldzaam
'rbeeld gegeven van politieke verwor-
g en het parlementaire stelsel een ge-
chten schok toegebracht. De Duttsche
rs heeft in dit opzicht haar ingeno-
'nheid niet geheel ln toom weten te
den
Maar, hoe het zij, Laval ls als een rijpe
iel in den schoot gevallen, hetgeen zijn
"rgangers tevergeefs hebben nage-
-efd.
Wat zuiverheid van parlementarisme
eft, kan Frankrijk een les nemen aan
geland 1 Reeds gerulmen tijd was be
nd, dat Mc Donald niet meer opgewas-
was tegen de zware taak, die hij aan
t hoofd van een nationale regeering
rich had genomen; speciaal zijn oogen
en hem in den steek en op dokter's
vies moest hij neerleggen het ambt, dat
onder verguizing-van zijn oude partij-
ooten op zich had genomen. De ge-
denis zal hem de plaats geven, die
toekomt. Geheel van het tooneel ver-
jnen doet hij overigens niet, daar hij
een minder drukke en verantwoorde-
te positie terugkeert in het kabinet van
cjn opvolger Baldwin,
Mc Donald.
N leider der conservatieven, die alleen
::f' voldoende meerderheid beschikken
j® de regeering aan zich te trekken,
tet echter getrouw het bestand na, en
Jtewel ln de nieuwe regeering, door
te gevormd, wel eenige belangrijke wij-
I is gebracht, niettemin is ook het
kabinet-Baldwin een ministerie van
Jflonale eenheid en niet een zuiver po-
tek bewind.
"e wijziging heeft zich kalm en zonder
teje schok voltrokken.
™>r Frankrijk een lesjel
Een politiek kermisspel dat voor Frankrijk een bedenkelijke zijde heeft
Plotseling is er weer spanning ontstaan
in Noord-China. De Japanners zijn onver
wacht voor den dag gekomen met nieuwe
eischen, die feitelijk neerkomen op het
maken van geheel Noord-China, Tientsin
en Peking inbegrepen, tot een soort neu
trale zone, waar geen Chineesche troepen
mogen verblijven. Wanneer wij zeggen
Japanners, wil dit zeggen: de Japansche
militaire autoriteiten, die weer eens de
regeering voor een fait accompli stelden,
zoodat de vraag blijft, wie in Japan re
geert, de regeering of de militairen. Deze
laatsten schijnen de kans op penetratie
in China gunstig te oordeelen en vandaar
de onverwachte eischen, terwijl de ver
houdingen Juist beter schenen te worden.
Dit bergt een groot gevaar in zich, een
gevaar dat op den duur onafwendbaar
tot botsingen lelden moet.
In het Verre Oosten blijft m.a.w. de
situatie, zelfs als deze gunstig lijkt, in
wezen critiek!
DE ENCEPHALITIS.
Naar wij vernemen aldus 't U. D.
heeft prof. dr. Aldershoff, hoogleeraar bij
de medische faculteit te Utrecht, onlangs
in een wetenschappelijken kring te Lei
den mededeeling gedaan van de resulta
ten van een door hem ingesteld onderzoek
met betrekking tot de encephalitis (her
senontsteking), aan welke ziekte de pa
tiënten in den regel komen te overlijden.
In deze mededeelingen heeft de Utrecht-
sche hoogleeraar uiteengezet, hoe het hem
gelukt ls, door huid-enting de encepha
litis over te brengen van dier op dier. Dit
resultaat, dat tot dusver in medischen
kring onbekend was. sluit de mogelijkheid
ln zich, dat door verder experimenteel on
derzoek belangrijke conclusies zullen kun
nen worden getrokken ten opzichte van
encephalitis bij den mensch. De wijze van
overbrenging dezer ziekte was tot dusverre
niet bekend. De onderzoekingen van prof.
Aldershoff hebben derhalve een belang
rijken weg geopend, waarlangs men hoopt
te kunnen komen tot verdere belangwek
kende onderzoekingen die perspectieven
kunnen openen voor de genezing van de
encephalitis bij den mensch.
Invoering van een halfwekelijkschen dienst door de K L.M.
Amsterdam-Batavia per Fokker-Douglas in 5«& dag.
Wij zijn op Schiphol de gast geweest van
den heer A. Plesman. directeur van de
Koninklijke Luchtvaart Maatschappij, ter
bespreking van een gebeurtenis, welke een
nieuwe zeer belangrijke phase beteekent
in de grootsche ontwikkelingsgeschiedenis
van deze onderneming: de halfwekelijksche
dienst naar Indië welke 12 Juni zal wor
den ingewijd met het vertrek van de
Fokker-Douglas D.C.-2. de „Nachtegaal"
onder commando van piloot Frijns.
Drie dagen na het vertrek van de
„Nachtegaal" zal dan de ..Oeverzwaluw",
gezagvoerder Te Roller de reis naar „Jan
Oost" aanvangen, terwijl op 12 Juni de
eerste van de Douglasmachines. die naar
Indië is gegaan de „Koetilang" onder
commando van piloot Scholte. de thuis
reis zal aanvaarden
Van den 12en Juni af zal de KL M. met
een zevental Fokker-Douglas-machines een
halfwekelijkschen dienst, tusschen Neder
land en Nederlandsch Indie. tusscheii
Europa en Azië onderhouden. De 14.000
K M lange weg wordt zomer èn winter in
S'/t dag bereisd Het aantal vlieguren is
ongeveer 10 per dag de snelheid bedraagt
gemiddeld 270 K.M. per uur. Werd vroeger
doorgaans gestart voor het aanbreken
van den dageraad thans vertrekt men od
een meer normaal morgenuur Od de uit
reis komt slechts één ouderwetsche vroege
start voor: op de terugreis, waarop men
telkens een uur daglicht wint ziin de
tijden van vertrek nog later dan op de
heenreis. Tweede ontbijt lunch thee of
andere ververschincen worden tijdens de
tusschenlandingen gebruikt in de vlieg
veldrestaurants. men dineert en overnacnt
in eerste klas hotels. Slechts éénmaal op
de heenreis wordt de lunch aan boord ge
bruikt.
Toovertapijt uit den Duizend
en Een Nacht.
Zoo'n snelle vlucht naar Indië de
Fokker's deden er negen dagen over
zal wonderlijk zijn als een reis op het
toovertapijt uit den Duizend en Een Nacht!
De reiziger ziet de ochtendzon schijnen
op den Amsterdamschen Westertoren en
de avondzon op 't Parthenon van Athene;
vandaag ontbijt hij in een Amsterdamsch
hotel overmorgen luncht hij in het K.L.M.-
hotel te Dj ask aan de Perzische Golf,
terwijl hij zich dienzelfden avond als een
maharadja voelt in de schaduwrijke tui
nen met pauwen en fonteinen rond het
State Hotel van ,his Highness of Jod
hpur". drie dagen van huis! Den vol
genden avond bewondert hij Burmeesche
schoonen bij de fantastisch verlichte Gou
den Pagode van Rangoon; Singapore en
Batavia zijn daarna nog maar 'n katten
sprong
Soepelheid der postverbinding.
Maar een mensch leeft niet bij roman
tiek alleen. Laten wil nagaan, wat deze
snelle halfwekelijksche dienst in zakelijk
opzicht beteekent in de eerste plaats
voor Nederland en Indië. HU beteekent
vooreerst dat door de soepelheid der post
verbinding de lastige, drukke wekelljksche
maildag komt te vervallen. Wat met het
eaene vliegtuig niet mee kan. gaat drie
dagen later met het volgende. Van beide
eindpunten vertrekt een vliegtuig op
Woensdag en Zaterdag en komt er op
Maandag en Donderdag een aan. Wie
Maandag zlin luchtpost te Amsterdam ont
vangt. die Dinsdag behandelt en Woens
dag zlin brieven met het retourvliegtuig
meegeeft, maakt dat de afzender te
Batavia binnen dertien dagen antwoord
heeft
Zelfs kan men op een brief uit Neder- 1
land naar Medan soms binnen tien dagen
antwoord hebben: immers Woensdag om
13.30 plaatselijke tijd komt een vliegtuig
op de uitreis te Medan aan, vanwaar het
vliegtuig op de thuisreis Donderdag om
7 30 uur vertrekt.
Voor tusschengelegen bestemmingen is
de omlooptijd van een brief natuurlijk in
verhouding eveneens korter geworden. Op
een brief uit Amsterdam naar Calcutta
kan men binnen negen dagen antwoord
hebben, op een brief van Batavia naar
Bagdad in denzelfden tijd. Dank zij den
nieuwen K.N.LL.M.-dienst Makassar—Den
PasarSoerobaja zullen de voordeelen
der snelle verbinding met het moederland
zich niet alleen tot Java en Sumatra uit
strekken. Wie b.v Dinsdagochtend uit
Makassar of Den Pasar een brief met het
K.N.I.L.M.-vliegtuig meegeeft, weet, dat die
6'/! dag later in Nederland is, resp. 15.500
en 15.100 K.M. verder.
Een kostenpraatje.
Interessant waren de mededeelingen van
den heer Plesman over het kostenvraag-
stuk. In 1929 dekte het passagiers- en
goederenvervoer op Indië één procent van
de uitgaven; in 1931 vier procent, in 1932
tien procent, in 1933 achttien procent en
in 1934 vierentwintig procent. Het per
centage over 1935 staat uiteraard nog niet
vast, wat 1936 betreft, heeft men een
percentage van twee en dertig procent be
groot; de overige onkosten moeten gedekt
worden uit het postvervoer. Na 1936, als
eenmaal ook des nachts het lange traject
zal worden bevlogen de snelle Fokker-
Douglas machines brengen het aantal
vlieguren van Amsterdam naar Batavia
van 83 tot 53 terug! en de vliegreis tot
ruim twee dagen beperkt zal kunnen blij
ven, zal de dekking der kosten in hoofd
zaak gevonden worden in de opbrengst
van het passagiers- en goederenvervoer
en zullen de inkomsten van het postver
voer belangrijk lager kunnen zijn. De snel
heid om en bij de 300 kilometer zal niet
spoedig worden overschreden, omdat hier
mede een economische grens is bereikt.
Het stratosfeer-vllegtuig aldus de
heer Plesman is verder van zijn ver
wezenlijking af dan menigeen wel denkt!
Uiteraard is de sprong naar den half
wekelijkschen dienst zoowel uit financieel
als organisatorisch oogpunt een zaak van
beteekenis. Het vorig jaar kon op het post-
contract een half millioen gulden worden
terugbetaald en het zal de vraag zijn of
men ook dit jaar dit „groote gebaar" zal
kunnen herhalen. De voordeelen van den
half-wekelijkschen dienst zijn echter zeer
groot, mede ook omdat wellicht buiten-
landsche post-administraties, door er ge
bruik van te maken, een achterstand kun
nen inhalen
Naar de heer Plesman verder mede
deelde, ligt het in de bedoeling, de Fok-
ker-Douglas-D.C. 2-machines, die op de
route naar Indië worden gebruikt, over
een tweetal jaren te vervangen door an
dere machines, die bij gelijke snelheid veel
economischer zullen vliegen en aldus een
belangrijke daling van den kostprijs moge
lijk zullen maken.
De vooruitzichten van den halfwekelijk
schen dienst zijn zeer gunstig, aangezien
de voorverkoop een goede waardeme
ter! alleszins reden tot tevredenheid
geeft. De passage van Amsterdam naar
Batavia is van f. 1750 tot f. 1350 terugge
bracht; retour f 2430. Den eersten dag
vliegt men tot Athene, den tweeden tot
Bagdad, den derden tot Jodhpur, den vier
den tot Rangoon, den vijfden tot Singa
pore, waarna nog een halve dag gebruikt
wordt voor het laatste traject naar Ba
tavia, waar men vóór tien uur 's morgens
aankomt en desgewenscht met een Dou
glas-machine van de K.N.I.L.M. dadelijk
kan doorreizen naar Soerabaja. Men arri
veert hier dan nog vóór de lunch!
Onbegrensd aantal nieuwe
mogelijkheden.
Voor het passagiersvervoer heeft de
Indië-lijn, dank zij de hooge snelheid en
grootere frequentie een welhaast onbe
grensd aantal nieuwe mogelijkheden ge
kregen. Mogelijk zelfs zal zij een omwen
teling in het zakenverkeer tusschen Ne
derland en Indië teweegbrengen. Waar
snelheid van handelen en succes in zaken
doorgaans synoniem zijn, zal de mogelijk
heid om in luttele dagen van Nederland
naar Java of Sumatra te reizen en omge
keerd om in een wip uit Indië naar het
moederland te komen, ongetwijfeld door
de meest vooruitstrevende zakenlieden
druk benut worden. Wie drie weken tijd
vcor een reis heeft, gaat in elf dagen heen
en weer en heeft tien dagen tijd voor
besprekingen. Is nog sneller contact ge-
wenscht. dan vliegen de Nederlander en de
Indischman elkaar tegemoet tot Jodhpur,
waar ze beiden Vrijdags of 's Maandag*
aankomen na drie dagen reizen en van
waar ze drie dagen later weer naar hun
uitgangspunt terug kunnen keeren. In 8'/:
dag is men uit en thuis. Wie wel haast
heeft, doch niet met topsnelheid behoeft
te reizen, kan een uitstapje met zijn
zakenreis combineeren.
Ook de verbinding met Amerika is er
zeer op vooruitgegaan Post en passagiers,
die met de snelle „Normandië" op 22 Juni
a.s. New York verlaten, zijn den 27en te
Le Havre en gaan via Parijs naar Amster
dam, vanwaar ze den 29en vertrekken en
den 4en Juli te Batavia aankomen. Men
reist dus in dit geval in 9 dagen van New
York naar Bagdad (10400 KM i, in 10 da
gen naar Karachi (12950 K.M.i, in 13 da
gen naar Batavia (19350 K.M i. Met de
„Statendam" van de Holland-Amerika
Lijn die den 4en Juni New York verliet
en den llen te Rotterdam aankomt reist
men in 13'/: dag naar Batavia. Binnen twee
weken kunnen dus met de snelste schepen
en den snelsten vliegdienst passagiers en
post van Amerika naar het Verre Oosten
reizen.
GEBOKEN.
Wülem, z. van S. H. J. van Iterson en
J. van Iterson Anna, d. van J. W. Nop
pen en M. P. de Wit Maria Catharina
Emma. d. van H. A. Kienjet en E. de Laaf
Adriana, d. van D. van Leeuwen en S.
van Kampen 'Pieter Rombout, z. van P.
de Vos en A. van Zeist Suzanna. d. van
J. van Walkier en N. Dol Leopold Johan
Sefrien, z. van L. van Biezen en P. H.
Boezelijn Jan Gunther. z. van J. H. P.
Bouwense en E. E. Lammel Willem Dirk.
z. van H. Eickhoff en E. Alderden Anna
Petronella Maria, d van J. G. W. Rijnders
en P. A. Verhoeven Jacobus David, z.
van S, C. de Breeen J. van Doezelaar.
ONDvXTKOrWD
W. M. Joziasse. jm. 25 jaar en M van
Tingeren, jd. 21 jaar G F Kolderman,
jm. 24 jaar en J. M. Sjardyn, jd. 28 jaar
F. R Brouwer, lm. 26 jaar en W. Dirk
zwager, jd. 28 jaar.
