E I FINANCIEEL OVERZICHT.
Humor uit het Buitenland.
Zaterdag 8 Juni 1935
HIDSCH DAGBLAD Derde Blad
rijeB
e([l Belangwekkend jaarverslag van de Neder-
zenllindsche Bank De internationale crisis
„.■tin niet binnen een nationaal kader
.^Biorden opgelost - Verlaging van produc-
Bliikosten een eerste vereischte - Monetaire
^Bnpirimenten verergeren de wereldcrisis -
ndeB1 Indl® over het ergste heen? - Vaste
;.,B! il tot handhaving van den gulden -
tn ■Nieuwe onrust met betrekking tot den
ienHbanc Afwisselend koersverloop op de
Amsterdamsche Beurs.
I Evenals In andere jaren heelt de Presl-
cent van De Nederlandsche Bank zich ook
ditmaal in zijn dezer dagen verschenen
■;iarverslag niet beperkt tot een résumé
B'an de werkzaamheden zijner instelling in
or-Biet afgeloopen Jaar, maar heelt hij de
lenB ontwikkeling van den toestand in binnen-
*?Bm buitenland onderworpen aan een diep-
dtB eaande beschouwing, om het resultaat
:en B hiervan te toetsen aan de door de clrcu-
Blatiebank gevolgde monetaire politiek
x>ïB Voor zulk een uitvoerige beschouwing
DteB'an de algemeene internationale en na-
op B 'ionale verhoudingen was dezen keer wel-
>rdH licht meer dan ooit te voren aanleiding:
en I de ontwikkeling van het wereldverkeer
eenerzijds. de prijsvorming ln ons eigen
I land aan den anderen kant, zijn zoo nauw
Bttmengeweven met de lijnen, waarlangs
•'■de valuta-politiek loopt, dat zij hiervan
moeilijk zijn te scheiden. Tengevolge van
de ontwrichting der wisselkoersen is het
crediet- en kapitaalverkeer nagenoeg ge-
1C| heel tot stilstand gekomen; de politiek
I v»n afsluiting en isoleering heeft er toe
geleid, dat het intematinale handels ver -
- I teer in 1934 daalde tot 31*/« der waarde
en tot 70van den omvang van dat in
B 1928. De industrleele productie echter is
B niet in overeenstemming hiermede inge-
trompen; in 1934 bedroeg zij nog onge-
'i veer evenveel als in 1928. De handhaving
B van de productie op dit peil is alleen
mogelijk, doordien elk land voor zichzelf
B door inmenging van overheidswege steun
B aan het bedrijfsleven verleent.
I Nog altijd geeft men zich in vele landen
aan de fictie over, dat de Internationale
crisis binnen het nationale kader zou kun-
I nen worden opgelost Men juicht, wanneer
tengevolge van de uitvoering van werken
B "P groote schaal, met overheidsgelden, de
statistiek der werkloosheid een verminde-
I hng te zien geeft, of wanneer de uitvoer,
Sesteund door regeeringssubsidies of ge-
stimuieerd door monetaire maatregelen,
«n uitbreiding ondergaat. Wanneer de
I Invloed dezer maatregelen heeft uitge-
werkt, zal men tot de conclusie moeten
I somen, dat in werkelijkheid in de econo-
mische positie van het desbetreffende land
teen verbetering is ingetreden. De erva-
ving, die vooral in de Ver. Staten met zijn
complex van regeeringsmaatregelen en
mgrijpen in de vrije economische ontwik-
I seling is opgedaan, noodt stellig niet tot
navolging. Toch geeft men zich thans in
België weder aan dezelfde illusie over.
I T Wet speciaal ons land betreft, wijst mr.
I Trip er terecht op, dat het nationale be-
I la»g van Nederland nog steeds voor het
I Smotste deel beheerscht wordt door de
Positie, welke ons land in het internatio-
hale verband kan behouden of verwerven.
Het ware struisvogelpolitiek van de meest
I bedenkelijke soort, aldus mr. Trip, dit ver-
I band niet bij voortduring voor oogen te
I -ouden Welke maatregelen van ordening,
I overheidsinmenging, van industrialisatie
I ook worden overwogen of aanbevolen, bij
Je beslissing zal steeds den doorslag moe-
I w geven het antwoord op de vraag, of
b'c maatregelen inderdaad zullen dienen
oet belang van een zoo ruim moeelijke
I voorziening van het Nederlandsche volk
I goederen en diensten en het- belang
I int" <'e Dosit'e, welke Nederland ln het
I Jprnationale verkeer Inneemt Belde pri-
I ,.aire b(,langen elschen. dat de beperking
I m oer 'n Nederland binnen zoo eng
I mogelijke grenzen wordt gehouden en dat
de noodzakelijke aanpassing verkregen
wordt door verlaging van productiekosten
en van kosten van het levensonderhoud.
Uit dit oogpunt beziet de President van
De Nederlandsche Bank ook het vraag
stuk van de industrialiseering van ons
land, waarvan het zwaartepunt z.i. meer
ligt in het vinden van gezonde en niet
door kunstmatige middelen te verwezen
lijken plannen dan in de financierings
mogelijkheden. Het ware voor de Neder
landsche industrie z. i. een bij uitstek be
denkelijk streven het zou een nieuwe be
lemmering vormen op den weg naar de
noodzakelijke aanpassing, wanneer Neder
land met overheidshulp zou trachten, zelf
duurder te fabriceeren, hetgeen goedkoo-
per en wellicht ook beter uit het buiten
land kan betrokken worden, tegen uitwis
seling van producten, op welker afzet de
Nederlandsche economie meer in het bij
zonder is aangewezen. Een verwezenlijking
van dat streven zou ongetwijfeld een na-
deeligen invloed oefenen op de toch reeds
zoo moeilijke positie onzer voor export
werkende bedrijven; zij zou de zoozeer
noodige verlaging van de kosten van het
levensonderhoud verder bemoeilijken en
lot kapitaalverlies leiden. Het nage
streefde doel, te weten een uitbreiding van
de werkgelegenheid, zou onder dergelijke
omstandigheden niet bereikt kunnen
worden.
De weg. welke voor Nederland ln zijn
eigen, welbegrepen belang is aangewezen,
leidt in het binnenland naar het aan
vaarden en doorzetten van de aanpassing,
die men door kunstmatige en slechts tij
delijk werkende maatregelen kan ver
schuiven, maar niet kan ontgaan Hoewel
met betrekking tot een verlaging der pro
ductiekosten reeds veel is bereikt, acht
mr. Trip een verdere daling der kosten van
het levensonderhoud een absolute nood
zakelijkheid. Hij denkt hierbij in de eerste
plaats aan een verlaging der tarieven der
Overheidsbedrijven en de zware belastin
gen op verschillende verbruiks-artikelen.
maar ook aan een voortschrijden in een
sneller tempo op den weg naar verlaging
der huren en andere kosten, een kwestie,
die in zoo nauw verband staat met de
hypotheeklasten. Ten aanzien van de mo
gelijkheid van een vermindering der hy
potheeklasten blijkt mr Trip rekening te
houden met een voortzetting van de con
versie-beweging, bij een terugkeer van het
vertrouwen. Hieraan zou ook naar onze
meening verre de voorkeur moeten worden
gegeven boven een ingrijpen van regee-
ringswege, dat zoo licht het vertrouwen
en daarmede den grondslag van het on
misbare crediet zou kunnen schokken. De
President van De Nederlandsche Bank
wijst er trouwens, zij het in een ander ver
band, zelf op, dat van de overheid niet
anders verwacht mag worden, dan dat zij
temperend optreedt en naar geleidelijk
heid in het aanpassingsproces streeft,
waarbij hij uitdrukkelijk waarschuwt voor
het, ook in ons land aanwezige gevaar, dat
dit optreden en streven ten doel wordt
verheven, in plaats van middel te blijven,
om al te groote schokken te voorkomen
en te verzachten.
Het spreekt welhaast vanzelf, dat het
streven naar aanpassing ln het binnen
land gepaard dient te gaan met een stre
ven naar verbetering van de internatio
nale betrekkingen van commercteelen. mo-
r.etairen en financieelen aard. Hoewel ons
land in dit opzicht helaas niet toonaan
gevend is. kan het toch wel zijn volle
medewerking schenken aan elke gezonde
poging, om deze verbetering te bereiken
en er. vóór alles naar streven, verdere ont
wrichting te voorkomen. Dat Nederland
in deze laatste taak te kort zou schieten,
wanneer het vrijwillig zlin ruilmidde' van
het goud zou losmaken, behoeft geen uit
voerig betoog.
Juist ln den longsten tijd is wel af
doende gebleken, dat monetaire experi
menten eiken terugkeer van het onmis
bare vertrouwen verijdelen en daarmede
de kwalen, aan welke de wereld lijdt,
verergeren in plaats van verbeteren, een
ontwikkeling, die ook het directe eigen
belang van de landen, waar de experimen
ten plaats vinden, zal moeten schaden.
Wellicht heeft deze overweging er toe
bijgedragen, dat de terugkeer naar een
internationalen, op goud gebaseerden
standaard, meer ln het middelpunt der
belangstelling is gekomen.
Het Jaarverslag van De Nederlandsche
Bank moet zich wel beperken tot het
constateeren van deze toeneming der
platonische belangstelling. Het kan
helaas nog geen melding maken van vast
omlijnde plannen om tot een herstel van
de stabiliteit op valuta-gebied te geraken.
Er gaapt, naar Mr. Trip opmerkt, een
wijde klooi tusschen hetgeen in beginsel
als wenschelijk erkend wordt en de da
den. welke noodig zijn, om deze wensche-
lijkheid tot werkelijkheid te maken. Deze
daden worden afhankelijk gesteld van
voorwaarden, welker vervulling grooten-
deels door het gemis aan stabiele wissel-
koereen en dus door het achterwege
blijven van die daden, onmogelijk wordt
gemaakt Aldus draait men in een cir
keltje rond.
Is de President van De Nederlandsche
Bank, wat de vooruitzichten op valuta-
gebied betreft, dus weinig optimistisch en
onderstreept hij ook het gevaar, voort
vloeiend uit het streven der afzonderlijke
landen, om langs sterk uiteenloopende
wegen en met toepassing van verschillen
de methoden tot herstel van het even
wicht te komen, zoo kan hij toch op een
algemeen verschijnsel van gunstigen aard
wijzen: nl. het beperkte herstel in de
grondstoffen produceerende landen en de
overzeesche gebieden met overwegend
agrarisch karakter. Dit geldt ook voor
Ned. Indië, dat, hoe groot de te overwin
nen moeilijkheden nog mogen zijn, zoowel
financieel als economisch teekenen ver
toont van aanpassing en evenwicht, zelfs
in die mate dat men mag verwachten, dat
het ergste er geleden is en dat het land in
staat zal zijn, zich zonder schokken te
handhaven en een, zij het langzame ver
betering zal zien intreden. Mocht deze
verwachting bewaarheid worden, dan zou
hiervan ook een invloed ten goede kunnen
uitgaan op de economische ontwikkeling
van het Moederland, welke zoo nauw met
die van onzen Oost verbonden is.
Dit is het eenige, iet of wat lichtende
perspectief, dat het in mineur gestelde
jaarverslag van De Nederlandsche Bank
onder de tegenwoordige omstandigheden
kan openen.
De werkzaamheid van De Nederlandsche
Bank zelf heeft zich in het afgeloopen
jaar geconcentreerd op de handhaving van
den gulden, Groote moeilijkheden heeft
dit niet opgeleverd. Opnieuw is gebleken,
dat er voor ongerustheid geen reden be
hoeft te bestaan, wanneer de gewone
middelen voor de verdediging van het
ruilmiddel worden aangewend en de posi
tie van het bankwezen gezond is. Noch de
speculatie noch de onjuiste en tenden
tieuze voorlichting in eenige buitenland-
sche bladen was in staat het beoogde doel
(den val van den gulden) te bereiken
Sinds het jaarverslag van De Ned. Bank
is verschenen, is de toestand op de valuta
markt opnieuw zeer gespannen geworden.
De politieke toestand ln Frankrijk, die in
het begin van de week opgeklaard scheen
te zijn, is verwarder dan ooit te voren en
vormt hierdoor een directe bedreiging voor
den franc. Alle geroep om „verdediging
van den franc" en „maatregelen tegen de
speculatie" zal immers niet in staat zijn.
het Fransche ruilmiddel te redden, indien
niet een krachtige regeering de nood
zakelijke saneering der staatsfinanciën ter
hand kan nemen. Ook zulk een regeering
zou nog een zware taak te vervullen heb-
ben, zoowel wat de dekking der geldbe
hoeften van de schatkist als wat de
beteugeling der speculatie betreft. Hoe
gevoelig deze laatste overigens voor de
politieke atmosfeer ls, blijkt wel uit de
scherpe ups en downs, die de franc sinds
het begin der Kabinetscrisis heeft onder
gaan, vooral wat de termijnnoteeringen
betreft.
Mocht de rust op politiek, en daarmede
ook op monetair gebied, in Frankrijk niet
spoedig terugkeeren, dan zal ook de gul
den aan een sterken druk blbotgesteld
blijven. Men zal dan goed doen, zich de
krachtige en doelbewuste houding der
Nederlandsche Bank, tot uiting komend in
haar jaarverslag, in herinnering te bren
gen en tevens te bedenken, dat de poli
tieke verhoudingen hier te lande wel
hemelsbreed verschillen van die in Frank
rijk. Toch mag men er zijn oogen niet
voor sluiten, dat ook wat ons land betreft
de stabiliteit van de valuta nauw verband
houdt met het handhaven van het even
wicht in de begrootlng en van een door
werken van het aanpassingsproces, waar
voor zware offers gebracht zullen moeten
worden.
De Amsterdamsche beurs heeft weer
volkomen onder den invloed gestaan van
de politieke gebeurtenissen in Frankrijk,
welke op hun beurt de valutamarkt be-
heerschen. In den aanvang der week. toen
met de vorming van het Ministerie-
Bouisson de rust teruggekeerd scheen, en
de franc zoowel als de gulden krachtig in
herstel waren, trad op de obligatiemarkt
een aanzienlijke verbetering in voor vrij
wel alle in guldens en Fransche franc ge
noteerde fondsen, terwijl ook Zwitsereche
obligatiën konden profiteeren van den
uitslag van het referendum, dat het
crisis-initiatief met zijn inflationistische
uitwerking heeft verworpen. De Minister
wisseling in het Kabinet-Colijn en de
hieruit getrokken conclusie, dat er thans
in den boezem van de regeering niet de
minste weifeling meer bestaat ten aan
zien van de handhaving der goudwaarde
van dën gulden droeg het hare bij tot de
nieuwe vraag naar Nederlandsche en Ned.
Indische staatsfondsen, gemeenteleenin-
gen enz. De koerebeterlng maakte echter
plaats voor een nieuwe daling, toen bleek,
dat de politieke rust in Frankrijk nog
lang niet is teruggekeerd.
Op de aandeelenmarkt ontwikkelden de
koersen zich weer in een tegenovergestel
de richting van de noteeringen op de
obligatiemarkt. Hier leidde het verdwijnen
der devaluatie-stemming aanvankelijk tot
een scherpe reactie, waarop een nieuwe
koersstijging volgde, wegens de herleving
van de onzekerheid op valuta-gebied. Aan
deze op en neergaande beweging hebben
weer alle leidende fondsen: Philips, Uni
lever, Koninklijke Petroleum, Handelsver.
„Amsterdam", Amsterdam-Rubber enz.
deelgenomen. Speciale factoren kwamen
onder deze omstandigheden voor de afzon
derlijke fondsen niet zoo tot hun recht als
anders wellicht het geval zou zijn
geweest.
Toch werd het koersverloop van rubber-
aandeelen gunstig beïnvloed door de ver
betering der statistische positie van het
artikel rubber. De Engelsche voorraden
zijn de vorige week met ruim 1000 ton ver
minderd en wegens den teruggang der
verschepingen uit de productielanden kan
een verdere vermindering der zichtbare
voorraden verwacht worden. Voor Han-
öelsver. „Amsterdam" werkte de aan
kondiging van 't dividend van 4 pet. nog
in gunstigen zin na en van tabaksaandee-
len waren Deli Mij. ln het bijzonder ge
vraagd. Deze Mij. heeft in 1934, na ruime
afschrijvingen, nog een winst gemaakt
van bijna f. 2 millioen, tegen een bijna
even groot verlies in het vorige jaar. Zij
kan hierdoor haar dividend hervatten,
met een uitkeering van 5 pet. terwijl nog
een kleine zeven ton in de reserve kan
worden gestort. De prijzen, op de tabaks-
inschrijvingen van dit jaar tot nu toe be
haald. zijn wel niet bijster fraai, maar het
stemt hoopvol, dat de Deli Mij. deze week
een belangrijke partij tabak onderhands
kon verkoopen tegen een prijs, die bijna
twee maal zoo hoog was als de taxatie.
Amerikaansche fondsen waren slechts
tijdelijk wat hooger, in aansluiting aan
het koersverloop op de New Yorksche
beurs, dat nog steeds onder den invloed
verkeert van den onzekeren toestand
Overzicht onzer belangrijkste
Veemarkten.
De slachtveeprijzen schijnen wel het
laagtepunt te hebben bereikt. Er is reden
om aan te nemen dat in de afgeloopen
week, vooral met het oog op de feestda
gen, de grootste opruiming van de stallen
heeft plaats gehad.
Vooral gisteren ook hier ter plaatse
waren de aanbiedingen minder en zoo
als we bij onze informaties van enkele
beteekenende mesters vernamen, brachten
deze ook de laatste „stalbeestjes" naar de
markt De algemeene tendenz was weer
iets williger en dit scheelt al gauw f. 5
tot f. 10 op ieder stuk vee. Voor de welders
is het te hopen dat de prijzen zich wat
herstellen, want anders zou het verlies
beteekenend zijn. Eenige opleving op de
slachtveemarkt geeft allicht ook weer
eenigen steun aan de waarde van het ge-
bruiksvee, wat al even wenschelijk is.
Misschien hebben ook daarvoor de laag
ste prijzen het dieptepunt bereikt, want
zoowel te Leeuwarden als Zwolle en op
de Leidsche markt was een „passelijk"
beest eveneens wat gemakkelijker verhan
delbaar. Nu de prijzen zoo laag zijn, waagt
men soms weer wat en dit doet vanzelf
een beetje handel ontstaan. Er is echter
nog een factor die hierin een woordje
meespreekt en dat is het denkbeeld dat
de veehouderij-centrale wel weer vee gaat
afnemen. We weten evenwel van zeer be
voegde zijde, dat daaromtrent nog niets
vaststaat. Wel worden alle pogingen in het
werk gesteld om een groot kwantum vee
naar het buitenland af te zetten, maar de
kans is zeer gering. De voorzitter van den
Ned. Bond van Veehandelaaren de heer
Jb. van der Stoel, heeft hier dezer dagen
in een vergadering van den Z.H Bond van
veehandelaren nog nadrukkelijk op ge
wezen. Intusschen wordt elke mogelijkheid
ook door particulieren aan de hand ge
daan, grondig door de V.C. onderzocht. In
laatste instantie zal men dus weer vee
gaan afslachten. Bij de iets betere stem
ming, ook op de gebruiksvee-afdeelingen,
merken we echter op, dat de aanvoeren
zeer kort waren.
Op de kalverenmarkt was de toestand
vrijwel onveranderd, terwijl het wolvee
even vlotter en algemeen tot Iets stijver
prijzen werd verkocht. Varkens stadig,
niet minder.
VAN DER S.
wegens de plotselinge opheffing van de
Nira-wetgeving.
Hieronder volgt een overzicht van het
koerverloop:
4 °/o Nederland 96 1/8, 98 3/4, 97 3/8.
3 Nederland 81, 84, 82 1/8.
2'/: »/o N.W.S. 71, 74, 72 3/8.
4 V. Ned. Indië 94 1/4, 96 1/16 96 1/8.
4 Amsterdam 92, 95, 93 1/8.
4 »/o 's-Gravenhage 96. 98, 96 7/8.
4'/: Rotterdam 92, 94'/:. 93 1/16.
4'/: Frankrijk '33 86 1/8, 93, 89.
4 »/o Frankrijk 75 1/8, 79'/:, 76.
Philips 268, 258, 261 1/4.
Unilever 93 1/4, 103 7/8.
Ford Automobielfabr. 270 1/4, 263'/:.
Kon Petroleum 191'/:, 182 1/4, 190.
Handelsver. „Amsterdam" 185, 175, 184.
Koloniale Bank 42, 40'/:, 43.
Amsterdam-Rubber 114, 107'/:, 114.
Bandar Rubber 112, 105 1/4, 113, 111.
Deli Batavia 142'/:. 140, 145.
Dell Mij. 131. 128, 147.
Senembah 142'/:, 146.
Automobilisten, geeft alleen
signalen, wanneer het werkelijk
noodig is en niet ait slear of
tijdverdrijf.
8-8
Restaurant-musicus„Ik moet toch eens vragen om
(en eindje verder van dien kapstok geplaatst te worden."
(Passing Show).
„Dt heb mijn leeraar gevraagd of hij vond, dat ik ln
eu-« bet publiek kon optreden."
'to® „En, wat zei hij
„Hij zei, dat lk het volkslied kon meezingen."
in TravasoL
Lena „Daar gaat het meisje waar ik mijn voetren
mee begon. We zijn van elkaar af geraakt." (Humorist)
„Hij heeft heelemaal niet ln de gaten dat zijn troep
voor net verkeerslicht ls blijven staan." (Humorist).
De beroemde Jongleur- doet de vaat 1
(Happy Mag.)
„Zet je man altijd de gramophoon aan als hij op de
fluit speelt
„Nou, om je de waarheid te zeggen, Kees ls erg kies
keurig op zijn accompagnateurs, en dit is de eenige
manier waarop we Paderewsky voor hem kunnen krij
gen." .(Humorist).
