De buitenlandsche politiek in het
Engelsche Lagerhuis.
ft»«e Jaargang
ZATERDAG 1 JUNI 1935
No. 23064
0FFIC1EELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Sir John Simon er Eden aan 't woord.
Het i_uchtpact-plan.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bü vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
JO ets. porto te betalen: - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljH:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f, 2 35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
Herplaatsing wegens misstelling.
BRANDWEER.
Burgemeester en Wethouders van Lei
den brengen ter algemeene kennis, dat
met Invang van 1 Juni 1935 de Commis
saris van Politie Is belast met de leiding
tan de Brandweer.
De brandmelding kan voorloopig op den
ouden voet plaats hebben, n.l. aan den
Hoofdpost van de Brandweer, Garenmarkt
No 6. telephoon Nr. 2400.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN.
Burgemeester.
VAN STRYEN Secretaris.
Lelden, 31 Mei 1935. 5452
JUBILEUM VAN DEN HEER A. JANSEN.
Heden is het 25 jaar geleden, dat onze
itadgenoot, de heer A Jansen als chef der
jam en limonadefabriek in dienst trad bij
de firma Tieleman en Dros te dezer stede.
Ter gelegenheid van dit feit. werd de
Jubilaris met zijn echtgenoote hedenmor-
ïen per auto van huis afgehaald.
In aanwezigheid van het personeel werd
bij daarop ln een der lokalen van het
fabrieksgebouw door den heer Wassink
hartelijk toegesproken. Na hem en zijn
echtgenoote hartelijk te hebben gelukge-
wenscht. bood deze den jubilaris namens
(hels en personeel een rookfauteui! en
lenige fraaie planten aan. Vervolgens
oerde de heer J. Sloos. procuratiehouder,
et woord namens het kantoorpersoneel,
erbij overhandigde spr. den heer Jansen
een mooi schilderstuk Tenslotte werd op
bet privé-kantoor nog het woord gevoerd
(oor het directie-lid den heer H, H. Tie
leman die den iubtlaris een enveloppe
iet inhoud aanbood.
Nadat de heer Jansen allen hartelijk
had dank gezegd voor al het goede hem
beren dag geschonken, kreeg hij gelegen
heid den dag verder in den huiselijken
bing door te brengen.
AUTOTOCHT VOOR OUDEN
VAN DAGEN.
Klemmend beroep op medewerking.
Men schrijft ons:
Het Comité voor Autotochtje voor Ouden
nn Dagen heeft zijn eerste vergadering
gehouden in dit jaar.
Op de agenda van deze bijeenkomst
«iond natuurlijk:
Wannéér rijden we, en waarheen rijden
w met onze Leidsehe ondjes?
Neen lezer, ditmaal ging het anders.
Het Comité besprak de vraag:
Kunnen we dit jaar rijden met de
oudjes?
Want er is geen geld. Het vorige jaar
begen we te weinig, maar we waagden
bet tóch. Dit jaar wagen we niet meer,
omdat we niet met tekorten -kunnen blij-
«n sukkelen. De oudjes zullen dus thuis
Boeten blijven.
Het is droevig, want het gaat om zoo'n
Biniem klein beetje. Met een goede hon
derd gulden zijn we klaar en zouden we
dit bedrag nu niet bij elkaar kunnen krij -
Sen? Zijn er geen Leldenaars meer, die
een groot of klein zilverstuk kunnen mis
sen om hun oude stadgenooten dit ééne
uitstapje te gunnen?
Met spanning wachten wij uw antwoord
op giro 80143 van mevrouw C. SmitsDe
Wit, Rapenburg 82 (of per postwissel, of
eoomaar, in 't voorbijgaan, een enveloppe
in de bus met een kleinigheid erinii.
Misschien kunnen we dan de volgende
'eek melden:
De Leidsehe oudjes rijden dit jaar wèl!
lustrumfeesten
Haarlemmerstraat (Mare—Haven).
Ook het Comité van bovengenoemd
«raatgedeelte is er in geslaagd voldoende
Bedewerking te verkrijgen en heeft aan
reclame-bureau Poels en Swaan op
dracht kunnen geven voor het uitvoeren
aanbrengen van een smaakvolle ver-
Wring.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de Wis- en
Natuurkunde, op proefschrift getiteld:
"farestigations concerning bacterial life in
«fong brines" mej. T, Hof, geboren te
wethoorn.
Geslaagd voor het doctoraal examen
{rechtsgeleerdheid de heeren J. L. van
™aten (Den Haagi B. ten Brugge Cate
Wassenaar) en B F. Everts (Arnhem).
DE ARBEIDSBEURS.
0p den 31sten Mei 1935 waren 3714 (v.j.
werkzoekenden ingeschreven.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Naar een Luchtpact?
Gezien het debat In t Engelsche Lager
huis schijnt er weinig twijfel meer over,
dat binnen afzienbaren tijd besprekingen
Inzake een Luchtpact ter vervolmaking
van het Locarno-pact zullen aanvangen.
Het aanblijven van Laval aan buitenland-
sche zaken ln Frankrijk ln het thans ge
vormde kabinet Bouisson werkt daartoe
ongetwijfeld ook mede.
FRANKRIJK.
Kablnet-Bouisson gevormd
Optreden tegen speculanten.
Hedennacht is Bouisson er in geslaagd
een kabinet te vormen.
Fernand Bouisson.
Het nieuwe kabinet zal er aldus uitzien:
Min.-president en Blnnenl. Zaken: Fer
nand Bouisson.
Ministers van Staat: Senator Caillaux
(rad.-soc.); Herriot (rad.-soc.l; Louis Ma
rin (Republ. Remocr. Unie) en maar
schalk Pétain.
Minister van:
Buitenl. Zaken, Laval (onafhankelijk).
Justitie, Pernot (Republ. Soc.)
Oorlog, Generaal Maurin.
Marine, Piétri (links republ.)
Luchtvaart, Generaal Denain.
Handel, Laurent Eynac (rad. linkerz.)
Financiën, Palmade (rad.-soc.)
Nationale Opvoeding, Senator Maric
Roustand (rad.-soc.)
Openbare Werken, Paganon (rad.-soc.)
Koloniën, Louis Rollin (rad. linkerzijde)
Arbeid, Frossard (socialist).
Pensioenen, Perfetty (rad.-soc.)
Hygiëne, Ernest Lafont (socialist).
Landbouw, Henry Roy (senator) (r-s.)
Posterijen, Mandel (onafhankelijk).
Onderstaatssecretaris van het kabinet
van den minister-president, Cathala (rad.
linkerzijde).
De tegenwoordige minister voor de koop-
yaardij Bertrand maakt aan boord van
de Normanië de reis naar Amerika mede.
Hij zal, eventueel, pas na zijn terugkeer
te Parijs worden vervangen.
Hedenmorgen om elf uur stelde de nieu
we premier zijn kabinet aan president
Lebrun voor. Dinsdagmiddag treedt het
voor de Kamer.
Het kabinet rust dus op een linie vanaf
Marin tot en met de rechtsche socialisten.
De socialisten van Blum en de communis
ten staan er buiten. Toch is de zwaarte
kracht eenigszins naar links verlegd.
De radicaal-socialisten hebben hun be
sluit tot medewerking genomen met
slechts twaalf stemmen tegen bij 2 ont
houdingen.
De groep heeft zich accoord verklaard
met de door Bouisson geëischte volmach
ten. Bouisson heeft verzekerd, dat hij deze
volmachten alleen zal aanwenden tot ver
dediging van den franc, saneering der fi
nancien en het economische herstel van de
natie, terwijl hij op zich heeft genomen de
rechten van het parlement (met name
buitengewone bijeenkomsten te houden om
de begrooting te bespreken) ongemoeid te
laten.
Nadat het bankbedrijf Tumin en Co.
op last van den rechter van instructie was
gesloten, hebben tien politie-commissaris-
sen opdracht ontvangen, bij bepaalde
andere banken te Parijs huiszoekingen te
verrichten.
Uit de telegrammen, die het hoofdpost
kantoor gepasseerd zijn, heeft de politie
nl. kunnen opmaken, waar de speculanten
gezocht moeten worden.
Vijftien commissarissen zijn belast met
het onderzoek van boeken en bescheiden,
teneinde de verantwoordelijkheid van spe-
culateurs vast te stellen. Talrijke docu
menten werden in beslag genomen o.a.
van de „Société financière et industrielle".
Bij een der administrateurs van genoemde
instelling werd huiszoeking gedaan.
Geslaagd voor het. examen Rekening
courant Boekhouden, afgenomen door het
Instituut Mercurius te Amsterdam, mej.
Sytske de Jong en de heer Joost Parmen-
tier, ajhier, leerlingen van mej. Octavia
Parmentier, alhier.
o
Gisteren is in het Engelsche Lagerhuis
het debat over de buitenlandsche politiek
hervat.
De leider der liberale oppositie, sir Her-
bert Samuel, opende de discussies. Spreker
wees er op, dat de jongste Rijksdagrede
van Hitier een der belangrijkste interna
tionale politieke gebeurtenissen van dezen
tijd is: hij sprak de hoop uit, dat de regee
ring een verklaring zou afleggen, welke tot
opheldering van den toestand kan bij
dragen.
De strijd ln de lucht aldus spr., Is een
geheel nieuwe factor geworden. Daarom is
de liberale partij verplicht te erkennen,
hoewel zij een tegenzin heeft in het goed
keuren van een vermeerdering van bewa
pening. dat in de huidige omstandigheden
men niet zijn plicht zou doen, indien men
niet de noodige voorzorgsmaatregelen in
dit opzicht trof. (Applaus).
Rede van Sir John Simon.
Sir John Simon, die eerder het woord
nam dan men had verwacht, zeide:
„Ik veronderstel, dat wat het Huis wil,
ls een korte verklaring ten aanzien van
den huidigen stand van het Iucht-pact.
Het zou niet juist zijn te zeggen, dat dit
in den oorsprong een Britsch of een
Fransch voorsteel is.
Het is een van die ideeën, die tegelij
kertijd ontstaan zijn ln een aantal her
sens aan beide zijden van het Kanaal.
Ik ben van meening, dat dit een zeer
gelukkige omstandigheid is en van bui
tengewoon veel belang, terwijl de samen
komst van de Britsche en Fransche mi
nisters de gelegenheid heeft gegeven, dit
idee naar voren te brengen en het in een
meer gedefinieerden vorm te gieten.
Verscheidene staten hebben voorstellen
gedaan en ik hoop. dat we ons binnenkort
in een stadium zullen bevinden, om van
gedachten te wisselen over al deze voor
stellen. hetgeen ook de meening van de
Fransche regeering ls.
Hoofdzaak is dat het pact afgesloten
worde tusschen de mogendheden, welke
het Locarno-pact onderteekenden en in
een geest van de grootst mogelijke preci
seering van de verplichtingen van Lo
carno.
Dit is van belang omdat het voorstel.
Indien het wordt aangenomen een nieuwe
bijdrage door zekere mogendheden (b.v.
Frankrijk) met zich zou brengen, en dat
dit voorstel voor ons eigen bestwil zou
werken.
Dientengevolge zal het voorstel, blijven
de in het kader van Locarno, eeltige nieu
we kenmerken van groot belang vertoo-
nen en ons op deze wijze nieuwe bescher
ming verleenen.
Het is noodzakelijk, dat het ontwerp
wordt uitgevoerd in de meest nauwe sa
menwerking met andere mogendheden en
dat rekening wordt gehouden met de be
langen en moeilijkheden van de andere
deelnemers. Waar tot nu toe Italië en
Engeland niets te winnen hadden bij het
Locarno-pact. is dit luchtpact ln ons eigen
voordeel en in het* voordeel van Italië.
De vraag, hoe het Locarno-luchtpact in
een algemeene regeling wordt verwerkt,
is een vraag van later zorg.
Sprekende over de aanstaande bijeen
komst van Rome, onderstreepte sir John
Simon het feit, dat Engeland zich liet ver
tegenwoordigen door een waarnemer. Dit
beteekent niet, dat Engeland een afzijdige
houding aanneemt ten aanzien van deze
besprekingen. Het is geenszins oftze bedoe
ling ons afzijdig te houden, doch op de
meest volkomen wijze mede te werken.
Wij hebben thans voorstellen ontvangen
van de Duitsche regeering, wij hebben
aanwijzingen gekregen van andere regee
ringen, de Fransche en de Itallaansche
iegeering hebben haar gezichtspunten
medegedeeld. Het oogenblik nadert zeer
snel waarop het zonder twijfel wenschelijk
zal zijn, een meer intieme gedachtenwis-
seling te voeren.
Sprekende over het denkbeeld, dat
Engeland zijn programma tot het verster
ken van zijn luchtvloot behoorde op te
schorten, omdat het beter zou zijn eerst
over een beperking te spreken, zeide sir
John Simon, dat hij niet gelooft, dat dit
een practische politiek is.
Omdat wij openhartig spreken moeten
wij opmerken, dat andere landen hun ver
meerdering niet opschorten en dienten
gevolge zou een opschorten van onze ver
sterking niet gerechtvaardigd zijn.
Wij hopen ondertusschen allen, dat dit
alles zal voeren tot een snelle beperking
bij verdrag en niets zal ontbreken aan
onze pogingen, om deze beperking te ver
krijgen.
Ik twijfel er geen moment aan, cf ons
programma tot versterking van de lucht
macht is niet vijandig aan den vrede of
aan de onderhandelingen over het lucht
pact.
Integendeel, ik ben overtuigd, dat dit
programma bijdraagt tot het sluiten van
dit verdrag.
Alle mogendheden moeten aan dit ver
drag medewerken en wij zijn bereid onze
rol te spelen.
Ik ben gelukkig in de rede van Adolf
Hitier te lezen, dat de Duitsche regeering
bereid is, deel te nemen aan de bespre
kingen. Ik heb veel hoop in het succes
van de onderhandelingen, niet alleen van
die voor het luchtpact, doch ook van die
tot beperking van de luchtvloten (hetgeen
een aanmerkelijke verlichting zou Betee-
kenen en een aanzienlijke vooruitgang) en
óók van de onderhandelingen tot afschaf
fing van het luchtbombardement buiten
de gevechtszone.
Het debat.
De conservatief Headlam zeide, dat de
rede van Hitier een aanbod is, dat niet
over het hoofd mag worden gezien. Som
mige menschen staan sceptisch tegenover
de bedoelingen van Hitier en gelooven, dat
Duitschland voort zal gaan met agres
sieve bedoelingen, doch ik geloof, dat
Duitschland deze bedoelingen niet heeft
en dat het oogenblik gunstig is om
Duitschland te brengen naar een ontwa
peningsconferentie. Tenzij wij ons voor
nemen de 'leidende invloed in de wereld
in de komende jaren të zijn, teneinde een
billijke oplossing, te. vinden voor de terri
toriale problemen, kunnen wij niet hopen
aan de gevaren -van een- oorlog te ont
snappen. -
De regeerin'gs-liberaal Bernays is even
eens van meening, dat een herziening
noodzakelijk is, hoewel het een netelige
kwestie is.
De Britsch-Duitsche pariteit in de lucht
zal yolgens hem een nieuw gevoel van
veiligheid scheppen en een van de voor
naamste hinderpalen voor de werkelijke
bewapenings-beperking uit den weg
ruimen.
Sir Austen Chamberlain wenscht in het
bijzonder Sir John Simon te danken voor
hetgeen hij gezegd heeft ten aanzien van
Oostenrijk en dat hij heeft duidelijk ge
maakt. hetgeen de woorden van Macdo-
nald inhielden, toen hij zeide, dat Enge
land te Rome alleen door een waarnemer
zou worden vertegenwoordigd. De wijze,
waarop deze verklaring door Baldwin werd
ontvangen tijdens het jongste debat in
het Lagerhuis en herhaald in de rede van
Sir John Simon, is de eenige wijze, welke
de Britsche regeering kon toestaan. Het
aanbod behelst punten vol hoop. welke
Engeland wenscht te behandelen als heb
bende de grootste waarde, welke er aan
kan worden toegekend.
We verlangen volledig te profiteeren
van hetgeen kan voeren tot een algemeene
entente, voegde Sir Austen Chamberlain
hieraan toe, en we zullen de regeering
onzen grootsten steun geven in de pogin
gen om de onderhandelingen gelukkig te
doen slagen.
De liberale oppositionist Mander. hoewel
minder enthousiast in het geloof aan het
aanbod van Hitier en diens oprechtheid
is van oordeel dat het van alle zijden moet
worden bezien.
Het lid van de Labour-oppositie Cripps
hoopt dat de regeering bereid zou zijn
het initiatief te nemen een conferentie bij
een te roepen en niet zal toestaan, dat de
zaak geheel misloopt.
De conservatief Moore bespreekt de kri
tiek op de rede van Hitier, waar deze de
Lithausche kwestie behandelde en zegt,
dat Lithauen trachtte de Duitsche minder
heid in het Memelgebied te Lithaunisee-
ren.
Indien Lithauen de historische recht
vaardigheid in acht zou nemen welke elk
land ten opzichte van minderheden in
acht zou nemen, dan zouden de bestaande
geschillen tusschen Duitschland en
Lithauen snel een einde nemen. Churchill
is het eens met Samuel, dat het onmoge
lijk is de woorden van den Führer met
open wantrouwen tegemoet te treden.
Te zeggen, dat alles, wat Hitier ver
klaarde. slechts politieke manoeuvres ver
tegenwoordigden, zou gelijk staan met de
middelen van contact tusschen de groote
mogendheden te vernielen,
Churchill is eveneens van meening, dat
een iucht-Locarno op zich zelf zeer te
wenschen zou zijn. Hij ontvangt dan ook
alle maatregelen, bestemd tot het verze
keren van een beperking van de bewape
ning en een pariteit in de lucht op een
lager niveau dan tot het huidige, zeer
gunstig.
Ook hetgeen Hitler zeide ten aanzien
van rechtzetten van het misbruik en het
veroordeelen tot een gemeene misdaad
van het luchtbombardement is door hem
met vreugde ontvangen.
Hij handhaaft zijn verklaring, dat de
Duitséhe industrie gebruikt is om zich on
middellijk voor een oorlog voor te berei
den.
De groote psychologische, moreele, mate-
rieelc en technische mobilisatie van
Duitschland tot een oorlogsmogendheid
gaat zonder op houden en met stijgende
kracht door. De aanwas van de Duitsche
bewapening fascineert en dringt door tot
volk na volk ln Europa. Na te hebben ge-
BINNENLAND.
Ingediend is een wetsontwerp tot ver
laging der vaste lasten (3e Blad).
De steun aan de boomkweekerij; wat
Boskoop reeds naar elders leverde (Land
en Tuinbouw, 4e Blad).
Het reclame-congres te Gouda (Binnen
land, 3e Blad).
De loting voor de militielichting 1937 zal
op 14 Juni plaats hebben (Binnenland, 3e
Blad).
Ir. Damme, directeur P.T.T., is benoemd
tot Commandeur in de Orde van Oranje-
Nassau (Laatste Berichten, le Blad).
Plechtig afscheid van den heer E.
Rollema als secretaris van Koudekerk (4e
Blad)
Tragische aanrijding te Bodegraven:
mevr. Batelaan op slag gedood (Rijnstreek
2e Blad).
BUITENLAND.
In Frankrijk is een kabinet Bouisson
gevormd (Buitenland, le Blad).
Debat over de buitenlandsche politiek
in het Engelsche Lagerhuis (le Blad),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
lste BLAD.
wezen op de Duitsche invloeden op Cen
traal Europa en den Balkan, handhaaft
Churchill, dat deze landen vooral er toe
gebracht werden Duitschland op een bij
zondere manier te gaan zien. Dit is niet
alleen een kwestie van conservatieven
geest, die deze gevaren constateert, doch
het is ook een wereldzaak de andere re
geeringen en de westersche beschaving te
verdedigen tegen steeds meer dreigende
toeneming van het despotisme.
Eden aan het woord.
De discussies werden besloten met een
rede van Eden. die met buitengewoon
veel klem sprak en aldus den indruk ver
sterkte. dat hij eerlang Simon's plaats op
het Foreign Office zal overnemen.
Van essentieel belang zal het zijn. al
dus Eden. dat wij onze pogingen, over
eenkomstig de Locarno-procedure, beper
ken tot een bepaald aantal mogendheden.
Onderhandelingen met de heele wereld,
over een luchtpacht en beperking van be
wapening ln de lucht, zou in de gegeven
omstandigheden een hopelooze onder
neming zijn.
Wij zijn van oordeel, dat een luchtpact
en beperking van luchtbewapening samen
kunnen gaan, en dat ze feitelijk niet an
ders te verwezenlijken zijn dan in onder
ling verband. Het is niet noodig. dat de
onderhandelingen en de vorderingen op
dit gebied afhankelijk worden gesteld van
den voortgang ten aanzien van de andere
kwesties, welke in de declaratie van 3
Februari werden geformuleerd.
Wat het voorstel betreft, om het lucht
vaartprogram van Groot-Brittannië eenige
maanden op te schorten, in de verwach
ting dat de andere mogendheden dat
goede voorbeeld zouden volgen, herhaalde
Eden zijn verklaring, dat geen enkele re
geering, die haar verantwoordelijke posi
tie waardig ls, een dergelijke handelwijze
zou kunnen wagen, (toejuichingen).
De waarheid is, aldus spreker, dat we
al zeer lang gewacht hebben en dat ons
wachten niet het verwachte resultaat
heeft gehad.
Wij zijn thans beland in het stadium
der actieve onderhandelingen en we kun
nen het voorgestelde risico niet op ons
nemen. De meening, dat onze luchtbewa
pening op een lager niveau kan worden
ingericht dan die der andere mogend
heden, wijl zij in de ure des gevaars ons
ter hulp zullen snellen, kan onmogelijk
worden beschouwd als een bijdrage tot de
collectieve veiligheid of tot den vrede.
De regeering gelooft in de collectieve
veiligheid, al was het alleen maar wijl col
lectieve veiligheid een belangrijk beginsel
is voor onze eigen veiligheid, even goed als
voor die der andere landen. En iedere mo
gendheid zou er dan ook toe moeten bij
dragen. overeenkomstig haar verantwoor
delijkheid en haar behoeften.
Wij zullen moeten trachten ten volle
profijt te trekken van de vredesbijdrage.
welke de jongste rede van Hitier ons bood
en dat is dan ook het vaste voornemen der
regeering.
DUITSCHLAND.
Onderscheiding voor Von Ribbentrop.
De Fuhrer en Rijkskanselier heeft den
gevolmachtigde voor ontwapeningsaange
legenheden, Joachim von Ribbentrop, be
noemd tot buitengewoon en gevolmachtigd
ambassadeur voor bijzondere missles.
