768*e Jaargang
MAANDAG 20 MEI 1935
No. 23054
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws I
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets" per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2 35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
DE LUSTRUMFEESTEN.
Ook de bewoners van het Kort Rapen-
burg hebben thans besloten tijdens de
luns taande Lustrumfeesten een passende
I iiraatversiering aan te brengen.
JONGENSSCHOOL VOOR U.L.O. AAN DE
PIETERSKERKSTRAAT.
Ouderavond.
In de kleine zaal van de Stadsgehoor-
|taa! is een Ouderavond gehouden van de
I Jongensschool voor U.L.O. aan de Pieters-
I terkstraat. de eerste, die onder leiding
I stond van het nieuwbenoemd hoofd, e'en
neer van Rijswijk
In zijn openingswoord heette de voor-
Ilitter in het bijzonder welkom den heer
Vriend, gemeentelijk inspecteur van bet
cnderv.ijs. den heer van de Noorda, afge-
nardigde van den Centralen Ouderraad
den heer v. d. Starre, leeraar aan het
lamerlingh Onnes laboratorium, den
lipreker van den avond. Na lezing en goed-
Eolng van de notulen hield de voorzitter
Ion korte inleiding over de moeilijkheden,
lét de kinderen ondervinden bij het over-
I gaan van de lagere school naar de mulo-
school.
Daarna verkreeg de heer v. d. Starre
|ktt woord, die eenige proeven zou laten
i met vloeibare lucht Aan de hand van
Kdele lantaarnplaatjes gaf de spieker
to kort overzicht van de methode, waar-
1 men de heel lage temperaturen kan
rijgen, waarvoor het Leidsche labora-
lïum door de geheele wereld bekend is.
tvolgens werd een groot aantal interes-
li'.e proeven genomen met vloeibare
(rót; kwik bevroor, petroleum werd vast
laakt en in den vorm van een kaars
(gebrand, de weerstand In een electrl-
geleiding werd door invloed van de
ite temperatuur sterk verminderd, het
Jfcorbtievermogen van kool sterk vergroot
enz. Al deze proeven werden met
Iftoote aandacht gevolgd en na afloop
(inkten dan ook de aanwezigen den spre-
br met een luid applaus.
De leden van de Oudercommissie, van
Itie niemand rneer kinderen op school had,
namen bij monde van den heer van der
Molen afscheid, waarna tot nieuwe leden
wrden gekozen de dames mevr. Zitman,
Mvr. Knuttel en mevr. Korswagen en de
leeren Hoekstra, Pardoen, van Nood en
5e Vos. Na afloop van de vergadering werd
un de ouders gelegenheid gegeven zich te
fflderhouden met het onderwijzend per-
Wneel.
o
eerste leidsche klucht- en
revue-gezelschap.
Zaterdagavond werd door bovengenoemd
fetelschap in intiemen kring, in de zaal
'an „Zomerlust" een gezellige avond ge-
Jeven. welke door het aanbrengen van
bloemen door den heer J. G. v. Heuzen en
de muziek van het versterkt orkest van de
.The Hofenk Melody Makers" onder leiding
Jan den heer G. Hofenk een feestelijk
tarakter droeg. Het was dan ook niet te
'erwonderen, dat de juiste stemming aan-
1 *ezig was.
Te ongeveer halfnegen werd de avond
6'opend door den voorzitter, den heer J. G.
'an Heuzen met een welkomstwoord tot
alle aanwezigen, waarin spr. alle leden,
donateurs, donatrices enz. bedankte voor
den linancieelen steun, welke het gezel-
knap in het afgeloopen jaar weer heeft
®opn genieten, om te vervolgen met een
Wankje aan de winkeliers voor de door i
™n geschonken artikelen voor de tombola,
jaarbij hij de dames, die deze tombola
hadden georganiseerd niet vergat. Tot be-
"ait wenschte spr. allen een gezelligen
avond toe.
Hierna volgde het optreden van mej.
aartevelt. die eenige liedjes ten beste gaf,
•aarmede zij gehoord het dankbaar ap
plaus veel succes oogstte, wat zich herhaal-
de bij haar optreden later in den avond,
jok het optreden van den welbekenden
Jdfflorist J. G. van Heuzen met zijn altijd
gezellige liedjes, waarbij een gezamenlijke
ei'einzang de feeststemming verhoogde,
l®Pj "het dankbaar applaus beloond.
Uok de verschillende één-acters, waarbij
"e medespelenden hun beste beentje had-
bi voorgezet, vielen zeer in den smaak.
"n gezellig bal, waaraan verschillende
«facties waren verbonden en waarvoor
mooie prijsjes werden uitgeloofd en
mp,?nder leiding stond van mej. Jeanne de
li» 1 bracht het einde van dezen gezel
toto avorK'' waarna alle aanwezigen zeker
^Waan huiswaarts keerden. Rest ons nog
vermelden, dat het kap- en grimewerk.
door den heer P. v. d. Pij!, weer
0,1 alle eischen voldeed
een mooi resultaat.
Jffj verzoekt ons mede te deelen, dat de
dm, op den Natlonalen Reclasseerings-
fSRR dag 18 Mei i' hier ter stede bruto
v °,5 'zes honderd zes en zestig gulden)
IJD'^opgebracht. Het plaatselijk Comité
aar voor den grooten ijver, waarmee
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Goering spreekt met Laval.
De begrafenis van maarschalk Pilsudskl
heeft Goering en Laval gelegenheid gebo
den, elkaar te ontmoeten. Goering en
Laval hebben zelfs samen met Beek gede
jeuneerd, waarna zij in de hotel-apparte
menten van Petain onder vier oogen elkaar
hebben gesproken, om tenslotte 's avonds
elkaar nogmaals ie ontmoeten. Ruim 3 u.
hebben zij geconfereerd.
Hoewel officieel daaromtrent niets Is
medegedeeld, verluidt toch dat Goering
Laval over eenige weken naar Berlijn heeft
genoodigd en dat Laval deze uitnoodiging
zou hebben aanvaard. Deze begrafenis zou
dan toch den stoot hebben gegeven voor
een regelrecht Duitsch-Fransch contact!
Bevestiging hiervan ontbreekt evenwel
nog.
Intusschen zijn zoowel Goering als La-
val naar huis vertrokken. Goering vertrok
gisteravond om ruim 10 uur.
Tot de grens maakte de Poolsche kolo
nel Morawski de reis mede.
Op het centraal station van Warschau
waren bij het vertrek aanwezig minister
Beek en diens chef de cabinet, zoomede de
wojwode van Warschau, Jaroszewicz, en
eenige Poolsche officieren, onder leiding
van den commandant van het eerste le
gercorps, generaal Jarnoeskiewicz, en de
chef van den militairen vliegdienst, gene
raal Rajsk. Voorts het personeel van de
Duitsche ambassade te Warschau
Laval is gisteravond op het Schlesische
Bahnhof te Berlijn aangekomen, In gezel
schap van ambassadeur Francois Poncet,
die den minister tot Frankfort a. d. Oder
was tegemoet gereisd.
Ter begroeting was aan het station ver
schenen legatieraad von Rintelen, de lei
der van de afdeeling voor West-Europee-
sche aangelegenheden van het departe
ment van Buitenlandsche Zaken.
Voorts waren tal van leden der Fran-
sche kolonie en de internationale persver
tegenwoordigers verschenen.
Na een oponthoud van een half uur
zette de minister van Buitenlandsche Za
ken zijn reis naar Parijs voort.
Mile Laval, die met haar vader de reis
maakt, heeft per auto een tocht door
Berlijn gemaakt.
o
ZWEDEN.
Stockholm in feesttooi.
Het Belgische Koningspaar is Zaterdag
feestelijk ingehaald te Stockholm. Het was
de inzet voor de feestelijkheden ter ge
legenheid van het huwelijk van prinses
Ingrid met kroonprins Frederik van Dene
marken op Vrijdag a.s
Een stroom van geschenken vloeit het
paar toe.
De architect Malmsten overhandigde de
teekening van een eetkamer-ameublement
dat thans in bewerking Is in opdracht van
de bevolking van Stockholm. Het Zweed-
sche volk schonk zilver eetgerei, tafellin
nen, een groote collectie boeken en ge
schenken. welke de prinses nog moet uit
kiezen.
Van haar grootvader den koning van
Zweden kreeg prinses Ingrid een kostbare
broche Deze is Indertijd vervaardigd in
opdracht van den vader van Frederik den
Groote van Pruisen en door alle koningin
nen van Pruisen gedragen. Als zij na het
overlijden van koning Christiaan konin
gin van Denemarken zal zijn geworden,
zal zij de zevende vorstin zijn die deze
broche draagt.
VOLKSZANGDAG.
Zooals gemeld, wordt a.s Woensdag ter.
7 urn- nam. in het v. d. Werffpark een uit
voering gegeven van liederen door kinde
ren van de zesde klasse van alle Leidsche
gewone lagere scholen, onder leiding van
den heer Geirnaert, leeraar aan de mu
ziekschool der Maatschappij voor Toon
kunst alhier.
Met de regeling van deze uitvoering
heeft zich op verzoek van van B, en W.
belast de commissie van het kinderfeest
op 31 Augustus.
Na overleg met den commissaris van
politie is er voor gezorgd, dat het publiek
een geschikte gelegenheid vindt om te luis
teren op het Steensohuur en in de Doeza-
straat. In het park zelf wordt geen publiek
toegelaten.
DUITSCHLAND.
Verscherping van den Kerkstrijd
Rijksautoweg geopend.
Zaterdag is de straatcollecte begonnen
van den Charitasbond. Naar de directie der
politie te München mededeelt, is het in
den loop van die collecte in verband met
het uitgesproken vonnis tegen zuster Wer-
nera aldaar tot ernstige verstoringen ge
komen van de openbare orde en rust en
veiligheid. Aangezien verdere verstoringen
van de orde te verwachten waren moest
de collecte verboden worden. Ook de col
lecte aan huis is verboden.
Enkele collectanten zijn op straat ernstig
mishandeld.
Kardinaal Faulhaber heeft tijdens de
mis een scherp protest tegen het optreden
der nationaal-soclalisten laten hooren en
als zijn meening uitgesproken, dat het
boven eiken twijfel verheven is, dat dit
optreden was voorbereid en van hooger-
hand werd gesteund. In verband met de
treurige gebeurtenissen is in alle katholieke
kerken in Beieren gecollecteerd en enorme
bedragen zijn door de kerkgangers ten
behoeve van de Oharitas-vereenging af
gestaan.
In katholieke kringen worden de inci
denten als zoo ernstig beschouwd, dat men
verwacht, dat officieel bij de regeering te
Berlijn geprotesteerd zal Worden. Men is
van oordeel, dat deze voorvallen zonder
precedent zijn in de geschiedenis van den
Duitschen kerkstrijd en dat men hier te
doen heeft met een georganiseerden boycot
van de katholieke kerk, aldus verneemt
de „Tel."
En in de Evangelische Kerk vlot het
evenmin.
De regeering weigert Rijksbisschop
Mueller te laten vallen en de oppositie wil
thans een synode beleggen.
Mien weet nog niet. wanneer deze synode
gehouden zal worden.
De politie doet alle mogelijke moeite om
een lijst van candidaten machtig te wor
den. men vreest, dat zij trachten wil hen
te beletten de samenkomst bij te wonen.
Gisteren is onder zeer groote belangstel
ling en ln aanwezigheid van tal van partij
en regeeringsautoriteiten het eerste ge
deelte FrankfortDarmstadt van de Rijks-
autowegen, waarvoor Hitier op 23 Septem
ber 1933 de eerste spade in den grond
heeft gestoken, aan den oever van de Main
bij Frankfurt door Adolf Hitler geopend.
Uit de geheele omtrek waren S.A.-, S.S. en
andere formaties gekomen, terwijl ook de
partij-afdeelingen uit de omgeving aan
wezig waren. De meeste steden en dorpen
in den omtrek van het te openen wegge
deelte waren geheel met vlaggen en bloe
men versierd. Hitier arriveerde per vlieg
tuig te Frankfort en werd op zijn weg
door de stad naar de plaats van de plech
tigheid luide toegejuicht. Het eerst werd
het woord gevoerd door den inspecteur-
generaal voor den Duitschen wegenaanleg
Dr. Todt, waarna een vertegenwoordiger
der arbeiders, die het werk hadden uitge
voerd, de machinist Dressier het woord
voerde. De openingsrede werd gehouden
door den Rijkspropagandamlnister Dr.
Goebbels. Hij hekelde het regime van 1918
dat aalmoezen in plaats van arbeid en
brood had gegeven. De Führer moest ko
men om aan den staat van aalmoezen en
bedelarij een einde te maken en het initia
tief tot dit monumentale werk te nemen.
Nadat Hitier het lint had doorgeknipt
reed een schier onafzienbare rij van auto's
over den nieuwen weg.
Door het G.E.B. mannenkoor uit Den
Haag is op het verleden week alhier ge
houden Zangconcours niet 313 punten
behaald, gelijk ab. vermeld, doch 352
punten.
- In de Stedelijke Werkinrichting
wfltn opgenomen:
■Riandag 13 Mei 60. Dinsdag 14 Mei 60,
Woensdag 15 Mei 61, Donderdag 16 Mei 61.
Vrijdag 17 Mei 61 en Zaterdag 18 Mei 58
volwassen personen.
Bij de politie zijn inlichtingen te ver
krijgen omtrent twee koeien, die zwer
vende op den openbaren weg zijn aange
troffen.
Zaterdagavond is tengevolge van het
slaan van een vlam in een pan met vet
FRANKRIJK.
Jeanne d'Arc-feesten.
Gisteren is het traditioneele feest ter
eere van Jeanne d'Arc gevierd.
Tallooze vereenigingen defileerden voor
bij het standbeeld te Parijs, dat na de
officieele hulde haast verdween onder de
kransen en bloemen. De president van de
republiek nam aan de officieele hulde deel,
waarna de troepen defileerden. Een ont
zaglijke menigte sloeg het défilé gade.
Het personeel van de Compagnie Gene
rale Transatlantique te Havre heeft het
werk hervat, na de voorwaarden van den
minister van koopvaardij te hebben aan
vaard.
De mailstroom „Champlain" zal der
halve vanavond uitvaren.
i«!rÏ!tVoering is a"e collectanten zeei
ïi fTÜar voor ^en Sro°ten ijver, waarmee
t.,ï ?anks het zcer ongunstige weer, hun
nebben verricht.
"en begin van brand ontstaan in oe K".a
;en van perceel H ogewoevd 167, bewoond
door den timmerman S. en dien.; f erin. Pc
buren wisten het vuur met eenige emmer5 i
water te blusschen, zoodat de aanwezige i
motorspuit geen dienst behoefde te doen.
GRIEKENLAND.
Naar herstel der monarchie.
De Grieksche regeering heeft haar ge
zanten te Rome, Parijs en Londen en in de
landen welke het Balkanpact onderteeken
den, opgedragen deze regeeringen te raad
plegen inzake hun houding indien in Grie
kenland de monarchie zou worden hersteld.
Volgens de Grieksche bladen, die opmer
ken, dat de actie van generaal Metaxas en
de andere monarchistische leiders van dag
tot dag toeneemt en door tal van bladen
gesteund wordt, is het voornemen de
kwestie van het regeeringsstelsel aan een
volksstemming te onderwerpen, die gehou
den zal word°* nrvd del lijk na de ver
engen.
Hiertoe zou 120 van de grondwet
moeten worden gewijzigd, wat zou dienen
te geschieden door het nieuwgekozen par
lement.
ENGELAND.
Kolonel Lawrence overleden.
Gistermorgen acht uur, is kolonel Law
rence, die na het ongeluk met zijn motor
in het ziekenhuis te Wolldorset werd ver
pleegd, overleden.
Hij heeft 142 uur buiten kennis gelegen,
tevergeefs heeft men getracht hem met
zuurstof-apparaten in het leven te hou
den. Het stoffelijk overschot van Lawren
ce is in een Engelsche vlag gehuld en op
gebaard voor het altaar in de dooden-
kapel van het hospitaal te Wool.
Zijn dood is telegrafisch ter kennis ge
bracht van koning George en van den
koning van Irak.
Het Engelsche volk treurt over het ver
lies van een man van voorbeeldige plichts
vervulling, onbaatzuchtigheid en zelfop
offering.
Men noemt Lawrence een nationale
held.
Generaal Sir John Hamilton schrijft:
Lawrence was een man, waarvan men on
der 50 millioen de weerga niet vindt.
Lawrence die in 1927 zijn naam in
Shaw ver&nderde, was begin van den we
reldoorlog onder-officier bij den geheimen
dienst en gedetacheerd bij het Arabische
bureau in Egypte. Oo grond van ziin stra
tegische gaven, wist hij zich tijdens de
campagne in Palestina op te werpen tot
leider der ongeregelde Arabische strijd
krachten. die tegen de Turken opstonden.
Aan het hoofd van een Arabische stam
trok hij in de kleeding van een Arabi-
schen stamleider Damascus binnen.
Ook na den oorlog waren de werkzaam
heden van Lawrence steeds in een sluier
van geheimzinnigheid gehuld. Hii was
eerst gewoon soldaat bij het tankcoros en
later als „Ross" werkzaam bij de Royal
Airforce, waar hij dienst deed als meca
nicien.
Hij was 46 jaar oud.
Gistermiddag zijn in den Sint Pieter te
Rome de vroegere Britsche kanselier Tho
mas More en de BisschoD van Rochester,
kardinaal John Fisher, die tijdens de re
geering van Hendrik VIH den mantel-
dood stierven, heilig verklaard.
ITALIË.
De begrooting 1935/36.
De Senaat heeft de begrooting voor
193.5/36 goedgekeurd. De begrooting bevat
uitgaven ten bedrage van 15.645 milliard
en inkomsten ten bedrage van 17.080 mil
liard en geeft een deficit van rond 1.7 mil
liard. Hierbij zijn niet inbegrepen de
kosten van de in uitvoering ziinde maat
regelen in Oost-Afrika. Tot dusverre is
voor dit doel uitgegeven 620 millioen lire.
De minister van financiën deelde nog me'le
welke ma atrece'en eenomen waren op
valutagebied ter verdediging van de lire.
In één jaar tijéls was 1.2 milliard goud
naar het buitenland afgevloeid. De regee
ring zal de lire trouw bliiven. In openbare
werken is in de laatste 12 maanden rond
31.4 milliard lire gestoken.
TSJECHO-SLO W AKI JE.
Parlementsverkiezingen.
Gisteren hebben de parlementsverkiezin
gen plaats gehad. Nergens is de orde ver
stoord.
Volgens de eerste uitslagen behouden de
partijen van de regeerings-coalitie hun
positie.
De vroegere Duitsche partijen verliezen
stemmen voor de Sudeten-Duitschen. wier
leider Henlein trouw aan den Tsjecho-Slo-
waakschen staat beloofde
De verliezen van de Duitsche Agrarische
Partij van den minister van Hygiëne .Spina,
zijn vooral aanzienlijk.
Opmerkelijk is dat de oartij der hand
werkslieden en kleine kooplieden, dus den
middenstand, succes boekt.
Algemeen Is men van oordeel dat deze
oppositie-partij aan een nieuwe regeerings-
coalitie zou kunnen deelnemen.
De Communisten zyn eveneens vooruit
gegaan in industrie-centra zooals Pilsen,
elders hebben zy stemmen verloren.
BINNENLAND
De vredesgang der vrouwen; indruk
wekkende demonstratie te 's-Gravenhage.
(Binnenland, 2e Bladl.
De Flora is gisteren gesloten. (Binnen
land, 2e Bladl.
De Ossche misdadigersbende. (Gemengd
2e Blad.)
BUITENLAND
Laval had een langdurig onderhoud met
Goering. (Buitenland, en Tel., Ie Blad).
Verscherping van den Kerkstrijd in
Duitschland. (Buitenland en Tel., Ie Bi.)
De bekende Engelschman Lawrence is
overleden. (Buitenland, le Blad.)
Naar herstel der Grieksche monarchie.
(Buitenland, le Blad).
Verkiezingen in Tsjecho-Slowakije. (Bui
tenland, le Blad.)
Het grootste Russische vliegtuig „Maxim
Gorki" is verongelukt. 48 slachtoffers.
(Buitenl. Gemengd, 2e Blad en Tel., le
Blad.)
zie voorts laatste berichten
lste blad.
LEIDSCH CRISIS-COMITÉ.
WIJ KOMEN W0EN5DAG BIJ U AAN!
U STELT OtIS TOCH NIET TELEUR
POLEN.
Maarschalk Pilsudski-universiteit.
Krachtens een met alle stemmen van
den senaat der universiteit van War
schau aangenomen besluit heeft men het
ministerie van Onderwijs verzocht den
naam dezer universiteit te wijzigen in
Maarschalk Pilsudski Universiteit.
In het Pilsudski museum, dat in het
Belvedere zal worden ingericht zullen de
mutsen en andere hoofddeksels, sabels en
de maarschalk-staf van Pilsudski worden
ten toon gesteld.
LITHAUEN.
Gratie in het Memelproces.
De staatspresident heeft op eigen initia
tief de doodvonnissen, welke de krijgsraad
had uitgesproken tegen Walther Priess,
Ewald Boll. Emil Lepa en Heinrich Wan-
nagat. veranderd ln levenslange gevange
nisstraf.
Ten aanzien van de drie eerstgenoemden
wordt echter de verbeurdverklaring van
hun vermogen gehandhaafd.
De regeering heeft besloten bij de Duit
sche regeering te orotesteeren tegen anti-
Lithausche demonstraties welke te Ko
ningsberg en Tilsit ziin gehouden naar
aanleiding van het vonnis lp het Memel
proces.
o
ZUID-Sl.A VIE
Concordaat gesleten.
(Jit de kringen van het Vaticaan wordt j
bevestigd, dat een concordaat tusschen den I
Heiligen Stoel en Joego-Slavië is tot stand j
gekomen.
UIT HET VERRE OOSTEN.
Ambassades in China De olie in
Mandsjoekwo Scheuring in Japan.
Frankrijk. Duitschland en Engeland
hebben hun legaties in China tot ambas
sades verheven.
Nadat de Standard Oil reeds besloten
heeft, als protest tegen de invoering van
het Mandsjoerijsche petroleummonopolie
haar bedrijf te Moekden te sluiten, zyn
nu de Engelsche en Nederlandsche on
dernemingen van plan, dit voorbeeld te
volgen. Voorts is men voornemens de pe-
troleumvoorraden naar Dairen te vervoe
ren. Op deze manier denkt men druk te
kunnen oefenen.
Van officieele Mandsjoerijsche zyde
wordt medegedeeld, dat wanneer de bui
tenlandsche concerns verdere maatrege
len treffen, de regeering van Mandsjoekwo
gedwongen zal zijn, in h,et belang van het
land op de voorraden der buitenlandsche
concerns beslag te leggen tot de toestand
op de Mandsjoerijsche petroleummarkt op
gehelderd is.
Naar gemeld wordt heeft het uitvoerend
comité van de Minseito-party in Japan
het besluit genomen, niet langer samen ts
werken met de Seiyoekai en de coalitie
met deze party te verbreken. Beide par
tijen hebben zes maanden samengewerkt.
Door deze ontwikkeling wordt de verhou
ding in het Japansche politieke leven zóó.
dat de Minseito moet worden beschouwd
als de regeeringsparty. terwijl de Seiyoekai
in de oppositie komt.
Men verwacht, dat de aftakeling der
Seiyoekai duidelijk aan den dag zal komen
by de gemeenteraadsverkiezingen in den
herfst en de parlementsverkiezingen in 't
yolgende voorjaar.
