76,te Jaargang
DONDERDAG 9 MEI 1935
No. 23045
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Mr. HARM SMEENGE
OVERLEDEN,
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 clsTper regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets
Bureau NoordeindspleinTelefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchêque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT;'
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn?
Franco per post f 2 35
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 0.10
per 3 maanden H- portokosten,
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.)
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
££N INTERESSANTE
TENTOONSTELLING.
Van werk van jeugdige werkloozen.
Vanwege de sub-commissie voor ontwik-
ling en ontspanning van het Leidsche
is-comité, werd gisteravond in de
(ine Stadszaal een tentoonstelling ge-
•nd van het werk der vakcursussen voor
gdige werkloozen Toen de voorzitter
genoemde commissie, ds. J. W. Groot
rink, het openingswoord sprak, waren
rbij velen aanwezig, die hij hartelijk
'(Ikom heette, o.a. rar. Romijn, wethou-
rvan sociale zaken en voorzitter van het
isis-comité, afd. Leiden. Ds. Groot En-
rink verklaarde dat het doel van deze
ntoonstelling voornamelijk was, meer
endheid te geven aan de cursussen, die
alleen ten doel hebben de menschen
j te houden, doch tevens hen naar bo-
n te helpen. Want in een tijd als de onze
luiks wel noodig. Wij moeten niettegen-
jande alles toch den moed er in houden
temidden van alle donkerheid voor die
'e menschen wat licht brengen. Mo-
"teel is dat licht nog maar flikkerend,
tl we moeten er op vertrouwen dat het
ht eens zal dagen.
Vervolgens richtte spr. een woord van
rmen dank tot degenen die zich als lei-
i bij een der cursussen zoo verdienste-
1 hadden gemaakt, hetgeen waren de
ren Hutte, Meykamp, van Beek. de
iter, van der Laken. Pardon en ir. van
"eren. Een bijzonder woord van dank
'tte spr. nog tot den heer Brandt, die in
groote mate behulpzaam was geweest
het bouwen van de boot, welke even-
op de tentoonstelling aanwezig is en
gebouwd is op de werf van den heer
Ook mej. Rut, de directrice van het
sche Volkshuis, kreeg een woord van
"k voor hetgeen onder haar bezielende
'Ming bij de afdeeling huisvlijt tot stand
as gekomen.
Tot slot hoopte spr. dat het aantal cur-
rien zal mogen toenemen, want momen-
"1 is dit nog veel te klein; een drie- a
:frroudige vergrooting is zeer wel moge-
'k Helaas wordt echter nog maar al te
aak vergeten, dat arbeid een zegen is.
Ve dit veranderen.
Hiermede verklaarde ds. Groot Enzerink
tentoonstelling voor geopend.
Over deze zelve, niets als lof! We zien er
nafd radio, timmeren, schilderen, huis-
»it eva Tal van fraaie werkstukken
uigen van 't feit dat de georganiseerde
ssussen niet tevergeefs ziin geweest.
Een bezoek aan deze tentoonstelling
nen wij dan ook warm aanbevelen.
0. L. SCHOOL B MEDUSASTRAAT.
Ouderavond.
Dat het Instituut der Ouderavonden
aan deze school recht van bestaan
ft, bewees de opkomst ter vergadering
l'bj gisteravond.
I Ha.dat de heer P. A. Wisse, hoofd der
"tooi. de vergadering had geopend,
"gen de leerlingen der zesde klasse een
Rental liederen, die door de ouders met
w aandacht werden aangehoord.
De meisjes der zesde klasse vertoonden
"der leiding van mej. Koeman een serie
ftuiastische en rythmische oefeningen,
'li alleraardigst „nummer" van het pro-
mma, dat blijkens het hartelijk ap-
^us zeer in den smaak viel!
nadat de notulen waren gelezen en
«dgekeurd, verkreeg de heer A. Verlint
«egenheid het doel van een schoolfonds
ken te zetten.
Resultaat van deze inleiding was de
jchting van zoo'n fonds, waarover nadere
eenderheden nog aan alle ouders zullen
orden toegezonden.
pauze, die nu volgde, werd benut,
in de lokalen met het onderwijzend
'soneel te spreken en het werk der kin-
oeren te bezichtigen. Ook werd in dien
d door de echtgenooten der O.-C. leden
•ca verfrissching aangeboden.
«et hoofd der school leidde vervolgens
..De verhouding van de school tot wat
ia« buiten is".
Spreker ontwikkelde eenige gezichts-
PJJJten omtrent de doelstelling van de
«hooi en van het Leven.
zoo werden achtereenvolgens behan-
Jf|o: de school en het godsdienstig leven.
°c school en de maatschappij, de school
het gezin.
Je kwart over tien werd deze vergade-
"hg. die van het begin tot het einde een
rotigen geest ademde, met dank voor de
8 °°te opkomst, gesloten.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Een reeks besprekingen.
Een reeks nieuwe besprekingen staat
voor de boeg. Jeftitsj de Zuid-Slavische
premier, zal een bezoek aan Italië brengen
en daar Suvich ontmoeten.
Oostenrilk's bondskanselier Schuschnigg
is gisteravond reeds naar Italië vertrokken,
naar officieel wordt medegedeeld, wegens
een vacantie van een week.
Officieele Instanties bewaren een vol
maakt stilzwijgen omtrent het doel van
de reis. In welingelichte kringen te Wee-
nen echter hecht men de grootste betee-
kenis aan de a.s besprekingen met Mus
solini welke naar men zegt niet alleen
betrekking zullen hebben op de Donau-
conferentie. maar ook od belangrijke in
terne Oostenrijksche aangelegenheden.
En te Boekarest komt morgen de confe
rentie der Balkanstaten biieen.
In politieke kringen verwacht men. dat
ter conferentie de volgende punten zullen
worden behandeld:
1. de kwestie der herbewapening van
Bulgarije
2. Bepalen van een standpunt inzake de
onderhandelingen der Donaustaten.
3. De kwestie van de regeling der betrek
kingen der Balkanstaten tot Sovjet-
Rusland.
4. Problemen betreffende de economische
samenwerking der leden van den Bal-
kanbond.
Bij de behandeling der herbewapening
van Bulgarije zal het wel onvermijdelijk
zijn. dat ook de kwestie van herbewapening
van Oostenrijk ter sprake gebracht wordt.
Men heeft den indruk, dat de staten van
den Balkanbond eh van de Kleine Entente
het er reeds over eens ziin. dat zekere
concessies tegenover Bulgarije en Oosten
rijk benevens Hongarije niet te vermijden
zullen zijn.
Veel aandacht trekt de mogelijkheid in
verband met de kwestie der herbewapening
van Bulgarije ook de opheffing van de
demilitarlsatie der zeeën te behandelen, die
Turkije in Genéve geëischt heeft.
Terzelfdertiid dat de conferentie plaats
heeft bevindt zich te Boekarest Paul Bon
cour. te wiens eere verscheidene recepties
gehouden worden.
Te Kowno is een driedaagsche conferen
tie gehouden van de drie ministers van
buitenlandsche zaken van de drie Balti-
sche landen
Men heeft den indruk, dat de voornaam
ste vraagstukken, n.l. een eventueel deel
nemen van de drie staten aan het alge
meen Oost-Locarno en hetgeen hiermede
samenhangt, slechts theoretisch zijn be
sproken.
Het schijnt, dat men van oordeel is. dat
het FranschRussische pact den toestand
heeft gewijzigd.
De Baitische staten kunnen geen beslis
sing nemen zonder te letten op de ver
houdingen van de groote staten en zoo
lang deze nog niet duidelijk zijn afgetee-
kend, moeten zij hierop wachten.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
Rechtsgeleerdheid de heeren A. J. E.
Drukkers van Emden (Amsterdam). H. F.
Eschauzier (Den Haag), A. C. van Empel,
(Den Haag) en Th. de Meester (Den
Haag).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Joh. Massaar, Havenkade 23, Leiden.
Timmer- en aannemersbedrijf. Eigenaar:
J. Massaar, Leiden.
Wijzigingen:
Firma H. Mack, Breestraat 131133,
Leiden Dameshoeden. Uittredend eige
naar: A. D. M. Timmerman, dd. 1 Nov.
1934.
P. du Croix, Rapenburg 9. Leiden. Apo
theek Nieuwe eigenaar: Wed. M. J. du
CroixVan Duuren, Leiden.
Wed. R. Massaar, Clarasteeg 34. Leiden.
Handel, in kruidenierswaren en klompen;
timmer- en aannemersbedrijf. Het tim
mer- en aannemersbedrijf is d.d. 1 Mei
1934 overgedaan aan J. Massaar.
KINDERKOOR „EX ANIMO".
Dinsdag a.s. geeft bovengenoemd kin-
'"toor wederom een uitvoering. Verschil-
afdeelingen zooals kinderkoor, kleu
rstof en meisjeskoor zullen zich doen
°°'en. Zooals wij dat de laatste jaren
zijn, prijkt er weer een cantate
kinderkoor op het programma Een
naar buiten".
De minister van defensie heeft met
toekenning van pensioen, eervol ontslag
verleend aan den sergeant G Schouten
van het 4e regiment infanterie alhier.
Bij de herdenking van het 300-jarig
bestaan der Academie Frangaise op 17
20 Juni a.s. zal de Leidsche Universiteit
worden vertegenwoordigd door prof. dr.
A. J. Wensinck.
Gistermiddag is de 51-jarige grond
boorder H. van Bwonende te Wassenaar,
op een terrein aan den Lammenschans-
weg alhier, bij het verrichten van werk
zaamheden aan een walput, achterover
geslagen en met het hoofd op een ij 'eren I
balk terecht gekomen. Hij bekwam een
hoofdwonde en klaagde over pijn in den
hals. Door den E.H.D is hij naar het
Diaconessenhuis vervoerd.
ENGELAND.
Het parlement huldigt den Koning
Eden hersteld.
In het Lagerhuis heeft MacDonald gis
teren een motie ingediend om vandaag
den Koning te huldigen in Westminster
Hall namens de beide Huizen van het
Parlement. De premier zeide, dat de be
toogingen van de bevolking in alle deelen
des Rijks eergisteren bewezen hadden, dat
het volk den Koning een genegenheid toe
droeg, die ver boven een gewone sympa
thiebetuiging uitging. Het was gebleken,
dat de Koning in waarheid bezit geno
men had van de harten van zijn volk
door de wijze, waarop hij zijn taak van
constitutioneel Vorst al deze 25 jaar had
vervuld.
Voor den Koning bestond het volk niet
in de eerste plaats uit zijn onderdanen,
maar uit menschen, wier wel en wee den
Vorst steeds ter harte was gegaan zooals
ten overvloede uit 's Konings radio-rede
nog was gebleken. Het was spr. een eer te
mogen voorstellen, dat ook het Parlement
een speciale hulde aan den Koning zou
brengen.
Lansbury zeide, dat hij het vorstelijk
echtpaar niet zoo goed kende als menig
ander lid van dit Huis, maar bij de wei
nige gelegenheden, dat het hem vergund
was geweest met hunne majesteiten te
spreken, was hij op zoo heusche wijze be
handeld. dat de vrees, die hij in zijn jeugd
nog wel eens gekoesterd had. dat het
Koningschap in de eerste plaats een be
schermer was van de hoogere klassen der
maatschappij, geheel verdwenen was.
De geringste onderdaan ging den Ko
ning evenzeer ter harte als wie ook en
de Koninklijke familie heeft door haar
gedragingen de scheidingslijn tusschen
vorst en volk weten op te heffen.
Sir Herbert Samuel sloot zich bij de
vorige sprekers aan en herdacht den Ko
ning en Koningin niet in de eerste plaats
als souvereinen van een groot volk, maar
als menschen, die de hun opgelegde zware
taak op zoo voorbeeldige wijze hadden
vervuld, dat in 25 lange jaren geen ge
ruchtje of smetje de kroon van Engeland
had kunnen besmeuren.
Lloyd George sprak als „vader van het
Lagerhuis" en herdacht vooral de groote
diensten, die de Koning land en volk be
wezen had in de crisisdagen van den
oorlog, toen menige beslissing, die later
was gebleken de eenig juiste te zijn ge
weest, aan het ingrijpen van den Koning
te danken was geweest De medewerking
van alle burgers en klassen der maat
schappij. om den oorlog tot een zegevie
rend einde te brengen, was eerst gevolgd
toen het volk het voorbeeld had gezien,
dat zijn Vorst en Vorstin het hadden ge
geven.
De motie werd daarna met algemeene
stemmen aangenomen, evenals even later
in het Hoogerhuis geschiedde, waar Lord
Harlsham dezelfde motie indiende en de
Lords Pónsonby en Reading, benevens de
aartsbisschop van Canterbury, den Ko
ning in even warme woorden huldigden.
In antwoord op het telegram, waarin
rijkskanselier Hitier Koning George van
Engeland zijn gelukwenschen heeft aan
geboden, heeft de Koning den Duitschen
rijkskanselier een telegram doen toeko
men van den volgenden inhoud:
„Ik dank u. mijnheer de rijkskanselier,
zeer hartelijk voor de gelukwenschen. die
gij mij ter gelegenheid van mijn zilveren
jubileum wel hebt willen doen toekomen
ir. uw eigen naam en namens het Duit-
sche volk.
Ik ben u bijzonder dankbaar voor de
vriendelijke woorden, die gij hebt willen
wijden aan mijn streven en dat mijner
regeering in het belang van den vrede.
De zaak van den vrede ligt mij zeer na
aan het hart en is het doel, dat mijn re
geering voortdurend voor oogen heeft.
Ik beantwoord uw goede wenschen
voor het succes van deze zaak en ver
trouw, dat ik daarmede niet slechts de
gezindheid van mijn eigen volk, maar die
der geheele beschaafde wereld tot uiting
brengt."
De Lord Groot-Zegelbewaarder Eden is
thans geheel hersteld Hij zal morgen naar
Londen terugkeeren en den 20sten Mei a.s.
kunnen deelnemen aan de zitting van den
Volkenbondsraad.
In het Lagerhuis zijn verscheidene kwes
ties van buitenlandsch politieken aard ter
sprake gebracht. De minister van buiten
landsche zaken, Sir John Simon, antwoord
de op een vraag in zake den stand der
onderhandelingen over een luchtconventie:
„De aangelegenheid wordt geenszins
verwaarloosd. Ik zou echter op het oogen-
blik geen verdere verklaring daarover
willen afleggen."
Afgevaardigde Sir Williams Davidson
verzocht den eersten Lord der admiraliteit
de verzekering te geven, dat de tegen
woordige vlootsterkte van Engeland „met
het oog op de recente gebeurtenissen in
Duitschland" niet verder overeenkomstig
het verdrag van Londen verminderd zou
worden.
Sir Bynes Monsell antwoordde, dat de
openbare bespreking van deze kwestie on-
gewenscht was. maar dat hij zich er se
dert lang uitvoerig mee had bezig gehou-
den. Toen de afgevaardigde de verdere
verzekering verlangde, dat eenige voor af
braak bestemde oorlogsschepen als con-
vooischepen voor levensmiddelentranspor-
IN DEN OUDERDOM VAN 82 JAAR.
Mr. Harm Smeenge.
In het Ziekenhuis te Assen is heden
nacht op bijna 83-jarigen leeftijd over
leden mr. Ham1 Smeenge. die in Amster
dam woonachtig was en het plan had zich
binnenkort elders te vestigen.
Zaterdag heeft hij zich naar Assen be
geven, waar zijn dochter, mevr. v. Riel
Smeenge woont. Bij zijn vertrek uit Am
sterdam voelde hij zich reeds niet goed.
tt>insdagochtend is hij in het Ziekenhuis
te Assen opgenomen, doch niemand had
zoo spoedig het einde verwacht.
Mr, Harm Smeenge die op velerlei ge
bied een bekende Uauur is geweesiwerd
op 25 Mei 1852 te Assen geboren. Na het
gymnasium te hebben doorloopen, stu
deerde hij aan de Universiteit te Gronin
gen in de rechtswetenschappen. In 1877
promoveerde hij tot doctor in het Ro-
meinsch en hedendaagsch recht. In 1879
werd hij Griffier bij het Kantongerecht
te Meppel en in 1890 griffier bij het Kan
tongerecht te Hoogeveen Gedurende bijna
30 jaren was hij Griffier bij het Gerechts
hof te Amsterdam.
In 1886 werd hij als lid der liberale
partij gekozen tot lid van de Tweede Ka
mer. van welk college hij tot 1918 deel
uit maakte. In 1919 werd hij gekozen tot
lid der Eerste Kamer, welke functie hij
tot nu toe is blijven waarnemen.
Ten tijde van zijn verblijf te Meppel
was hij lid van den gemeenteraad aldaar
en later maakte hij, wonende te Amster
dam. deel uit van de Prov. Staten van
Noord-Holland.
Mr. H. Smeenge heeft zich op velerlei
maatschappelijk gebied bewogen. In 1893
was hij mede-oprichter van de Vereeni-
ging ter bevordering van 't Ambachtson-
derwijs in Drente en van de Vereeniging
tot veredeling van het ambacht Bij zijn
vestiging te Amsterdam, werd hij spoedig
gekozen als voorzitter der Schippersver-
eeniging Schuttevaer". welke functie hij
tot zijn dood is blijven waarnemen.
De vorige week presideerde hij nog een
vergadering van deze vereeniging. Behal
ve van tal van andere organisaties, voor
al op 't gebied der binnenscheepvaart,
voor welke hij bijzondere belangstelling
had, was hij lid van den Zuiderzeeraad,
voorzitter van de vereeniging van Volks
onderwijs en voorzitter van de vereeni
ging tot bevordering van vakopleiding van
handswerklieden in Nederland.
Mr. H. Smeenge was een der groote
figuren uit de liberale partij, later van
den Vrijheidsbond.
Vooral voor zijn geboorte-provincie
Drente, heeft hij veel gedaan. Hij was
Ridder in de orde van den Nederland-
schen Leeuw, Grootofficier der Oranje-
Nassau-Orde en Commandeur in de
Kroonorde van België.
BINNENLAND.
Metalen in Nederlandschen bodem. (3e
Blad
Sir Macpherson Robertson in ons land.
(Binnenland, 3e Blad).
De Eerste Kamer over het Zuiderzee-
fonds. (Binnenland, 3e Blad).
Vergadering der Holl. Maatschappij van
Landbouw; een motie inzake den onhoud-
baren toestand in de veehoudersbedrijven.
(Land- en Tuinbouw, 2e Blad).
Te Assen is hedennacht, bijna 83 jaar
oud, overleden mr. Harm Smeenge, lid der
Eerste Kamer en voorzitter van „Schutte
vaer". (Ie Blad).
BUITENLAND
Tal van besprekingen in 't vooruitzicht.
(Buitenl. en Tel. Ie Blad).
Hulde van het Engelsche parlement aan
Koning George. (Buitenl., Ie Blad).
Een binnenlandsche Duitsche leening
van 750 millioen mark. (Buitenl., Ie Blad).
Votum van vertrouwen in het Spaansche
kabinet Lerroux. (Buitenl. Ie Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
lste BLAD.
DUITSCHLAND.
Een binnenlandsche leening.
De regeering zal bij de Verzekerings
maatschappijen en bij de sociale verzeke
ringskassen een binnenlandsche leening,
groot M. 750 mill, sluiten, bestemd tot
financiering van de werkverschaffing.
De in Januari opgenomen leening van
M. 500 mill, zou dienen tot aflossing van
„Arbeitsbeschaffungs"-wissels. maar uit
niets is gebleken, dat de opbrengst wer
kelijk tot dit doel is aangewend. Integen
deel schijnt het bedrag van deze wissels
in circulatie nog te zijn toegenomen.
ten in oorlogstijden zouden worden behou
den, werd hem geen antwoord gegeven.
In 't verdere verloop van den voor vra
gen bestemden tijd deelde Sir John Simon
mede, dat de Poolsche minderhedenkwestie
tijdens het bezoek van den Lord grootze
gelbewaarder Eden in Warschau niet be
sproken was. Sir John Simon zeide verder,
dat hij geloofde, dat de Italiaansch-Abes-
synische kwestie deze maand voor den
Volkenbond zou komen.
Een andere vraag over den politieken
toestand in Tanger beantwoordde Simon
in dien zin, dat de Engelsche regeering
ontevreden is over den tegenwoordigen
toestand in Tanger Derhalve worden op
het oogenblik stappen gedaan om contact
te zoeken met de andere staten, die de
conventie hebben onderteekend van 1923 in
zake de organisatie van het Tanger
statuut.
FRANKRIJK.
Laval vertrekt hedenavond.
Hedenavond vertrekt Laval naar War
schau en Moskou. Hij zal o.a. vergezeld
worden door den secretaris-generaal voor
buitenlandsche zaken. Leger. Voorts heeft
hij aan den vooravond van zijn reis ver
schillende diplomatieke besprekingen ge
voerd.
Hij ontving den Itaiiaanschen ambas
sadeur, den Poolschen ambassadeur en de
gezanten van Griekenland en Joego
slavië.
Het persconflict is beëindigd; de sovjet
zal aan alle vertegenwoordigers een visa
geven.
SPANJE.
De Cortes geeft het kabinet Lerroux een
votum van vertrouwen.
Het parlement is gistermiddag na 5 we
ken weer bijeengekomen. Het nieuwe kabi
net heeft zich met een regeeringsverkla-
ring voorgesteld, die door minister-prési
dent Lerroux werd voorgelezen. Daarin
werd de nadruk gelegd op den vasten wil
om de groote nationale taak tot uitvoering
te brengen.
Tot herstel van de sociale en economi
sche rust en orde in het land beoogt de re
geering in de eerste plaats een krachtda
dige bestrijding van de werkloosheid; een
nieuwe regeling van de gemeentebesturen
door verkiezingen in den herfst; het ont
werpen van een Perswet en een regeling
van de begrooting. Als einddoel van de
nieuwe regeering wordt een grondwetswij -
zieing aangegeven.
Het parlement sprak met 189 stemmen
van het regeeringsblok tegen 22 linksche
stemmen zijn vertrouwen in de nieuwe re
geering uit.
RUSLAND.
Documenten-fraude.
Te Charkow is een omvangrijke docu-
menten-iraude ontdekt.
Bij een huiszoeking deed men de ont
dekking dat de secretaresse van de ste
delijke organisatie van de communistische
partij een levendigen handel in partij-
documenten dreef; naar tot dusver kon
worden nagegaan heeft zij in 67 geval
len duistere elementen lid van de partij
gemaakt.
Een nader onderzoek bracht aan het
licht, dat ook bij andere stedelijke partij-
bureaux dergelijke frauduleuze handelin
gen werden gepleegd.