ZIJ, DIE NIET VERSAGEN
Hoe onze gulden belaagd wordt.
Vrouwenhanden
76ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 13 April 1935
Derde Blad
No. 23025
i BIHTENL, WEEKOVERZICHT
BURG. STAND VAN LEI0FN
dr. Colijn: ,,Ik ben weer fit, kan ik soms helpen?"
mr. Trip: „Dank u wel, Excellentie, 't gaat best, uw hulp is niet noodig"
X-
HET ARSENAAL VAN DE BAISSIERS,
Speculatie door goed bankbeleid geneutraliseerd
VAN STRESA NAAR LONDEN
EN VANDAAR NAAR
Stresa is bijeen! Wegens ziekte van
Eden is de Engelsche premier Mc Donald
persoonlijk meegekomen, hetgeen tot di
rect gevolg had, dat nu ook de Fransche
premier Flandln naar Italië is gereisd om
Laval terzijde te staan.
Hoewel het uit den aard der zaak voor
barig is om reeds conclusies te trekken,
laat zich de horizon toch niet te gunstig
aanzien en onwillekeurig vraagt de her
haalde waarschuwing van Italiaansche
zijde om vooral geen groote dingen te
verwachten van deze bijeenkomst bijzon
der de aandacht. Speciaal, waar daarbij
werd herhaald, dat Italië 600.000 man
onder de wapenen zal houden, tot er ont
spanning is ingetreden over de gansche
linie.... Italië gelooft derhalve slechts
aan een politiek van machtsvertoon in
de huidige omstandigheden! En, helaas,
naar het schijnt niet ten onrechte.
Beziet men de situatie'geheel nuchter,
dan moet men constateeren. dat voorloo-
pig Dultschland vrij spel heeft. Niet al
leen ten aanzien van hetgeen is geschied,
doch evenzeer bij verdere stappen op den
ingeslagen weg. Dultschland heeft een
zijdig zich onttrokken aan het. vijfde deel
van het verdrag van Versailles, hoewel
het had toegestemd om over het commu
niqué van Londen van 3 Februari te con-
fereeren, waartoe ook behoorde opheffing
van dit vijfde deel Roerend zijn de
drie nu te Stresa confereerende groote
mogendheden het eens, dat dit Duitsche
optreden moet worden gelaakt, doch ver
dere eensgezindheid ontbreekt. Frankrijk
plaatst zich op het standpunt, dat een
zuiver platonisch protest geen uitwerking
kan hebben en wil sancties verbinden
aan een volgend optreden, dat Duitsch-
land door een nieuwe schending van het
vredesverdrag zou veroorzaken. Het is
echter voornamelijk Engeland, dat van
sancties niet wil weten, daar de Duitsche
terugkeer naar Geneve dan als afgeschre
ven kan worden beschouwd. Nu is dit
laatste ongetwijfeld juist, maar even Juist
is. dat door niets te verbinden aan het
platonisch protest, Dultschland een vrij
brief krijgt om kalm voort te gaan!
Engeland's politiek is wederom van een
gevaarlijke tweeslachtigheid, zooals in
1914, toen eerst op het laatste oogenblik
klare wijn werd geschonken, hetgeen den
oorlog in de kaart speelde....
En diezelfde tweeslachtigheid spreidt
het ook ten toon inzake de verhoudingen
in het Oosten van ons werelddeel. Het
Oost-pact is ter ziele, zooals het te Lon
den is voorgesteld, daar Dultschland en
Polen het beslist weigeren; mede doordat
Engeland beslist er voor bedankt, om daar
garanties op zich te nemen. Op zich zelf
begrijpelijk, doch hoe, wanneer daar het
kruitvat eens mocht springen en Europa
in vuur en vlam zetten? Zal Engeland
dan afzijdig kunnen blijven? Wij zijn zoo
vrij dat te betwijfelen.... Een Europee-
sche oorlog zal Engeland mee sleepen in
den krijg. Het aanvaarden van garanties
had dan echter vermoedelijk juist baat
kunnen geven.
Men ziet, hoe in een vicieusen cirkel
wordt rondgedraaid!
Niettemin zal Stresa een homogeen
front moeten toonen naar buiten en ver
moedelijk zal daarvoor ook wel een for
mule worden gevonden: maar wie zal deze
formule voor ernst nemen?
Italië staat zoo ongeveer tusschen het
Fransche en Engelsche standpunt in,
hoewel Frankrijk en Italië elkaar steeds
nader komen!
Van Fransche zijde wordt de toestand
scherp ingezien en dientengevolge heeft
het om zoo te zeggen aan den vooravond
van Stresa aangekondigd, dat met sovjet-
Rusland een accoord is bereikt, dat defi
nitief bij Lavai's bezoek aan Moskou zal
worden afgesloten. Goed beschouwd is
dit acocord weinig minder dan herstel
van de voor-oorlogsche entente, waarbij
Tsjecho-Slowakije zich zal aansluiten en
misschien ook de drie Baltïsche landen,
die door de sovjets daaromtrent reeds
zijn gepolst. En de Kleine Entente zal
daarbij goedkeurend knikken!
Zoo dreigt toch een gevaralijke omsin
geling van Duitschland. als gevolg van
het niet aandurven van beslissingen.
Sprak Baldwin niet van „het leven in
een gekkenhuis"?
Officieel wordt het Fransch-Russisch
verdrag natuurlijk netjes binnengeloodst
in het raam van den Volkenbond en zoo
doende als onschadelijk voorgesteld! Het
zijn de artikelen 10, 16 en 11, waarvan
men eenvoudig de beteekenis versterkt,
naar het heet, O. het is zoo simpel!
Art. 10 behandelt het optreden van den
Raad in geval van een geschil tusschen
de leden en art. 16 is het vermaarde ar
tikel i.z. de strafmaatregelen tegen een
aanvaller. Het derde lid van dit artikel
behelst o.a. dat de leden van den Bond
„elkaar wederzijds steun verleenen om
weerstand te bieden aan eiken speeialen
maatregel, welke door den staat, die het
pact schendt tegen een hunner wordt ge
nomen".
Art. 17 tenslotte schrijft voor. dat de
Bondsleden dezelfde strafmaatregelen, die
in art-, 16 zijn genoemd voor het geval een
RECLAME. 367:
blijven ondanksalle huishoudelijke arbeid
gaaf, zacht en blank door
lid ten oorlog tijgt, zullen toepassen in
dien een niet-lid zulks doet na geweigerd
te hebben de Bondsvoorschriften voor het
oplossen van geschillen te aanvaarden.
En zelfs verluidt bij geruchte, dat Italië
Frankrijk een verdrag heeft voorgesteld,
waarbij de Oostenrijksche onafhankelijk
heid wordt gegarandeerd!
Terug naar de oude toestanden, dat is
blijkbaar het parool geworden en zelfs
landen als Zwitserland en Zweden, die
men toch heusch niet kan verdenken
van aanvalsplannen deinzen er niet voor
terug om hun bewapening uit te breiden;
laat staan hetgeen elders plaats vindt.
Europa wordt weer een wapen-arsenaal
en wee .ons werelddeel, wanneer ergens
ontijdig of per ongeluk vuur daarmee in
aanraking komt!
Maar Stresa zal officieel „goed afloo-
pen". Vandaar gaat het vermoedelijk via
Genève naar een nieuwe conferentie te
Londen, waar ook Duitschland, sovjet-
Rusland e.a. aanwezig zullen zijn en van
daar naar
Europa wordt gesleept van de eene con
ferentie naar de andere
(Van onzen reisredacteur I
De jongste aanval op den gulden is al
weer afgeslagen. Onze munt-eenheid staat
weer stevig als weleer en de aanvallers
hebben met groote verliezen den aftocht
moeten blazen Heel Nederland juicht!
Maar waarom juichen we eigenlijk? Wat
beteekent een aanval op den gulden en
hoe slaat men zoo'n aanval af? Deze vra
gen leken ons interessant genoeg, om er
voor onze lezers nader op in te gaan
Vlucht uit den gulden.
Beginnen we met een normaal geval,
dat geen speculatief karakter draagt: de
z.g. vlucht uit den gulden. Zoo iets doet
zich voor. wanneer Nederlanders, die bang
zijn dat over eenigen tijd de gulden zijn
oude waarde zal verliezen, hun saldi bij
hun bankiers opvragen en daarvoor vreem
de waarden (bijv. ponden, dollars en
Fransche francs' koopen. Hierdoor ont
staat vraag naar alle mogelijke valuta's,
die daardoor in waarde zullen stijgen. Het
gevolg zal zijn een daling van den (steeds
aangeboden i gulden ten opzichte van an
dere waarden Er ontstaat een sfeer van
onrust, die bewerkt, dat guldens tegen een
steeds lageren prijs worden aangeboden.
Wanneer echter het vértrouwen terug
keert, zal men van zelf weer guldens terug-
koopen (vooral in dezen tijd, nu buiten-
landsche valuta's zoo weinig houvast bie
den) Daarbij worden natuurlijk verliezen
geboekt, omdat men eerst guldens tegen
afbraak-prijzen heeft verkocht en daarna
weer duurdere terugkoopt.
In een dergelijke handelwijze zit niets
immoreels: men verkoopt iets, wat men
contant heeft en koopt er andere contante
waarden voor in de plaats. Het kan echter
wel speculatief zijn, omdat men tenslotte
rekent op de omstandigheid, dat onze gul
den het niet zal houden. Ook het buiten
land kan op deze wijze onze munt belagen,
foor de hier aanwezige saldi op te vragen.
Tegen dit alles is weinig te doen. De
waarde van een valuta is nu eenmaal
denkbeeldig en als men er minder voor
gaat geven zal die waarde vanzelf dalen.
Dat kan al het goud in de kelders der
banken niet verhinderen. Het eenige, wat
in zoo'n geval nog succes kan hebben, ls
disconto-verhooging, d.w.z. verhooging van
de rente voor bedragen, die men van de
Nederlandsche Bank krijgt voorgeschoten
op zekere onderpanden. De banken in Ne
derland zijn meerendeels zeer liquide, ze
hebben groote saldi te goed bij De Neder
landsche Bank. Doordat echter vraag naar
guldens komt, raken die saldi op en moe
ten de banken gaan leenen. Willen ze nu
het benoodigde goud koopen bij de Neder
landsche Bank. dan moeten ze een debet
positie gaan innemen. Wanneer daar
echter een hooge rente voor moet betaald
worden, kan het vcordeel voor de cliënten
zoo verminderen, dat ze er niets meer aan
hebben. Langs dezen weg heeft de Neder
landsche Bank een erooten invloed op den
toestand op de geldmarkt.
Speculatie.
Een geheel speculatief karakter draagt
een aanval op den- gulden, wanneer het
geval zich voordoet, dat een Nederlander,
die geen vertrouwen heeft in den gulden,
„in den wind gaat", d.w.z hij koopt op
termijn een andere valuta. Niet contant,
omdat hij veelal het benoodigde geld niet
zal hebben en omdat dan ook de marge te
klein is Wie nu ponden op termijn koopt
betaalt al een koers, die 20 cent hooger is
dan de contante koers De speculant in
kwestie verwacht echter, dat de gulden
intusschen van het goud afraakt en dat
hij de ponden, die hij te zijner tijd ge
leverd krijgt, van de hand kan doen tegen
een koers die nog belangrijk hooger ;s.
Voor een dergelijke transactie is even
wel een tegenpartij noodig Nu hebben de
voornaamste banken in Nederland zich
echter verbonden, om bij zulke affaires
niet als tegenpartij op te treden, hetgeen
het totstandkomen van zulk een specula
tieve affaire natuurlijk zeer bemoeilijkt.
Het bezwaar hiervan is evenwel, dat het
verschil tusschen contante ponden en pon
den op termijn steeds grooter wordt door
de voortdurende vraag Dat op zichzelf
werkt echter weer remmend op de specu
latie. omdat indien te ziiner tijd de be
rekening van den lager genoteerden gul
den niet doorgaat, de klap voor de specu
lanten des te harder zal zijn Ze moeten
dan immers over drie maanden de reeds
voor een hooger bedrag gekochte ponden
afnemen en betalen, terwijl ze er dan zelf
maar een lagere koers voor krijgen, omdat
de gulden zich heeft gehandhaafd en het
pond ten opzichte van den gulden zijn
oude waarde heeft behouden.
De reden waarom de Nederlandsche
bank niet wenscht, dat de banken als
tegenpartri optreden, is de volgende. Wan
neer een bank wel zulk een transactie
aangaat, verplicht zü zich dus. over drie
maanden het overeengekomen aantal pon
den te leveren. De bankier, die het zekere
voor het onzekere wil nemen, zal zich dus
dekken, door nu reeds op de contante
markt, de benoodigde ponden te koopen.
Het gevolg is een grootere vraag naar con
tante ponden, waardoor deze zullen stij
gen en de gulden dalen. Er heeft dan dus
een verschuiving plaats van de termijn-
koers naar de contante koers.
Het behoeven geen Nederlanders te zijn,
die zich aan dergelijke speculaties schul
dig maken. Ook een buitenlander kan het
doen. door guldens op termijn te verkoo-
pen In het algemeen zal het voor hem
niet gemakkelijk zijn om daarvoor in zijn
eigen land een tegenpartij te vinden, dus
zoekt hij in Nederland iemand, die bereid
is per drie maanden van hem ponden te
koopen. Ook hier zal zich het zelfde geval
voordoen en zal geen Nederlandsche ban
kier als tegenpartij willen optreden.
Door die termijnaankoopen wordt het
vertrouwen geschokt de gulden kan het
niet houden en de waarde vermindert. De
speculant heeft zijn vermogen niet on
aanzienlijk vermeerderd en de Nederland
sche bevolking ziet alle prijzen stijgen
doordat de gulden in waarde is gedaald.
Er is verder de baisse-speculatie, die we
als volgenden vorm van aanval op den
gulden hier willen beschrijven en die zich
onlangs ook heeft voorgedaan.
Een buitenlander wil guldens verkoopen.
Hij wil echter liever op de contante markt
verkoopen dan op de termijnmarkt. omdat
hij. indien hij die guldens op de contante
markt verkoopt, meer voordeel heeft, daar
de termijnmarkt zelf al hooger ligt. het
geen ztin winst bij verkoop op de termijn
markt vermindert. HU heeft echter geen
guldens en moet dus nu een bank bereid
vinden om zijn crediet beschikbaar te stel
len voor een dergellike transactie. Bij de
voorgaande transacties was van credlet-
verleening van de zijde der tegenpartli
geen sprake. In dit geval echter legt de
credietverleenende bank. die als tegenpartij
fungeert den baisse-speculant contante
guldens voor. die deze op de contante
markt kan verkoopen en die hij te zijner
tiid bij depreciatie aanzienlijk lager hoopt
in te dekken. D.w.z. hli hoopt, deze -cbuld
in guldens aan de bank na afloop der ter
mijn in guldens van lagere waarde te
kunnen voldoen Hij leent dus contante
guldens op termijn.
De bankier draagt daarbU geen risico,
want hii krUgt zijn guldens met de ver
schuldigde rente. Nationaal-economisch is
deze handelswijze echter funest en geen
enkele bank in Nederland, die zich respec
teert, zal aan een dergelijke affaire mee
doen. Daarom is deze handelwijze immo
reel. omdat het kapitaal zich dekt .en
voordeel geniet van een affaire waarvan
de volkomen weerlooze bevolking het
slachtoffer is.
Rente-arbitrage.
Tenslotte kan er ook nog een verzwak
king van onze munteenheid volgen uit een
veelvuldig gebruik van rente-arbitrage. Dit
gaat op de volgende wiize in zijn werk. Op
het oogenblik is het particulier disconto in
Londen 2 "/od.w z. oer 3 maanden moet
men een rente van 2 "l« oer jaar betalen
voor wat men op bankrekeningen debet ls).
Daarentegen staan ponden op de Amster-
damsche markt Per 3 maanden ongeveer
20 cent hooger dan contante ponden. Het
disconto te Amsterdam ls ook hooger en
bedraagt thans 5 °/o
Rente-arbitrage nu ls het gebruik maken
van het verschil in disconto-voet in ver
schillende landen, waarbij tegelijkertijd
ernaar gestreefd wordt om het daaruit
resulteerende valuto-risico te elimineeren.
Men koopt te Londen treasury-bills a con
tant en wil over 3 maanden zijn ponden
thuis hebben. Tegelijkertijd wil men zich,
voor het koers-risico dekken Daarom ver
koopt men ziin ponden te Amsterdam per
3 maanden, waarbij op elk pond een winst
zit van 20 cent. (Contante ponden doen
n.l. 120 en termUn-ponden 740). Een
winst van 20 cent per 3 maanden betee
kent 80 per jaar dat is op basis van de
contante koers van 720 11 per jaar.
Onder deze verhoudingen geeft de rente
arbitrage een voordeel van 11 °/o 3 "In
14 Doordat de speculatie de termijn-
ponden zoo hoog aanslaat wordt deze han
delwijze een attractie voor rentebeleggers.
Daardoor komt echter van dien kant ook
weer een druk oo de contante koers van
den gulden die dan ook neiging zal heb
ben tot dalen
Deze laatste soort van speculatie is wel
iswaar geen bewuste druk od den gulden,
doch het resultaat kan hetzelfde ziin. Ook
bij dergelijke transacties weigeren de ban
ken in Nederland als tegenpartij op te
treden. In het algemeen zullen de banken
hier te lande niet medewerken aan mani
pulaties die op het on onzen gulden ge
munt. hebben Dank zij een goede samen
werking en een doelbewuste banknolitiek
kon tot dusver eiken aanval op onze munt
eenheid worden afgeslagen De baisse
speculanten van de afgeloopen weken
hebben dat ondervonden
GEBOREN.
George Cornells, z v. G. Kok en C. v.
Maris Hendrika Jannetje, d .v. C v d.
Burg en A. M Flippo Petrus Johannes,
z. v. J. Bekkering en C. P Seters Pie-
ter. z v. P Pijnnaken en G Hartevelt
Cornells Johannes Leonardus, z. v. C. J.
L Bousie en R. Blok.
ONDERTROUWD,
G. Wiersma jm 26 j. en W. S, J. Ver
meer id 26 j.
o
OVERLEDEN
J. P. v. d. Zwet, m. 40 j.
