J6ste Jaargang DONDERDAG 21 MAART 1935 No. 23005 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN STADSNIEUWS. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD PRIJS. DER ADVERTENTIES: '30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. «Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te [betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f. 0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.) Dit nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. Dr. C. P. VAN NES. De opvolger van wijlen dr. Murk Jansen. Dr. C. P. van Nes. De tot directeur der Anna-Kliniek alhier benoemde dr. C. P. van Nes, begon zijn medische studiën aan de Universiteit te Amsterdam en werkte na zijn artsexamen eenigen tijd in de Pathologische Anatomie onder leiding van prof. de Vries te Am sterdam. Daarna was hij een aantal jaren chirurgisch assistent bij prof. Laméris te Utrecht. Na geruimen tijd algemeene chirurgie te hebben uitgeoefend heeft de heer van Nes zich in het bijzonder toegelegd op de orthopaedie, eerst onder leiding van wijlen dr. Murk Jansen, daarna te Parijs en Weenen. De laatste jaren was hij gevestigd te Groningen als specialist voor orthopaedie en chirurgie. Van zijn hand verschenen enkele pu blicaties, betrekking hebbende op de orthopaedie en de ongevals-geneeskunde DOODELIJK ONGEVAL. Een 28-jarige jongeman om het leven gekomen. Gisteravond omstreeks half acht heeft zich op den Rijnsburgerweg een ernstig verkeersongeval voorgedaan, waarbij de 28-jarige gehuwde grossiersknecht W. S. op tragische wijze om het leven is ge komen. Deze was gezeten op een vat met appe len, staande op een platte vrachtauto der fruithandelaren ae V. en S. alhier. Door dat de bestuurder plotseling moest uit halen voor een hem tegemoetkomende auto. verloor S het evenwicht en werd op de straat geslingerd. Hij sloeg eenige malen over den kop en bleef toen hevig aan het hoofd bloedend en in bewuste lozen toestand liggen. Toen de Eerste Hulpdienst, die gerui men tijd voor de spoorwegboomen voor een rangeerende locomotief moest wach ten. arriveerde, kon men slechts den dood constateeren. Het stoffelijk overschot werd naar het Academisch Ziekenhuis overgebracht. De commissaris van politie verzocht hen. die getuige waren van de toedracht van het ongeval, zich te willen melden aan het politiebureau, afdeeling recherche. VERKOOP VAN GEMEENTEGROND. Prof. dr. J. Huizinga, alhier, wenscht een Perceel grond bij den Leidschen Hout, aan den Van Slingelandtweg, hoek Fagelstraat, ter grootte van 600 M2. te' koopen voor den bouw van een villa. Met adressant is door B. en W. overeen stemming bereikt over een verkoopprijs van f. 12 per M2. Met het oog op de diepte van het terrein, welke 37.70 M. bedraagt, ligt aap deze koopsom ten grondslag een prijs van f, 15 per M2. tot een diepte van 20 M„ gerekend vanaf den Van Slinge landtweg en van f. 8.55 per M2. voor de lest van het terrein; men komt aldus tot een gemiddelden prijs van f. 12 per M2. 's-RIJKS BELASTINGDIENST. Bij Kon. besluit is aan den heer J. C. Doedens, bewaarder van de hypotheken, het kadaster en de scheepsbewijzen hier ter stede, op zijn verzoek, met ingang van 1 Mei 1935 eervol entslag verleend uit 's Rijks dienst en is san onzen oud stadgenoot den heer P. C Labrijn. ont vanger der directe belastingen te 's-Gra- venhage, 3e kantoor, op zijn verzoek met Ingang van 1 Augustus 1935 eervol ont slag verleend uit 's Rijks dienst. DE STAKING AAN DE ZEEMANLAAN. HET STANDPUNT DER WERKNEMERS. De rijksbcmiddelaar grijpt in. De secretaris van de afdeeling Leiden van den Alg. Ned. Bouwarbeidersbond schrijft ons, dat de gisteren door ons ver melde uitlating van werkgeverszijde met betrekking tot het arbeidsconflict aan de Zeemanlaan niet juist is geweest. De eisch van de Werknemers-Organisa ties is volgens hem volledige doorvoering van de Landelijke Collectieve Arbeids overeenkomst voor dc Bouwbedrijven, af gesloten met den R.K. Bond van Bouwvak patroons, den Ned Christelijken Aanne mers Bond en den Ned. Christel. Patroons bond. De loonen daarin omschreven zijn als volgt: Timmerlieden 58 cent per uur, Metse laars idem. Betonwerkers idem, Vlechters idem, Opperlieden 50 ct. per uur. Grond werkers idem. Ongeschoolden 45 ct. per uur Zooals uit dit staatje blijkt, is het loon voor een ongeschoolden arbeider 5 cent per uur minder. De eisch, dat iedere staker weer te werk gesteld moet worden, Is juist; gewoonte is steeds, dat stakingen, althans in het bouw bedrijf, niet opgeheven worden, als er maar eenige sprake is, dat arbeiders, die bij een staking betrokken zijn, als slachtoffers moeten vallen. Vóór de staking beschouwde de heer Jan sen de onvolwaardigen als bruikbare krachten, dus zullen zij na de staking ook wel bruikbaar zijn. Het is wel haast zeker, aldus de secretaris voornoemd, dat het te werk stellen van onvolwaardigen andere bedoelingen heeft. Naar wij vernemen hebben de twaalf arbeiders, die gisteren nog aan het werk zijn gegaan, met ingang van heden even eens den arbeid neergelegd, zoodat thans het geheele werk stilligt. De rijksbemiddelaar in het 3e district, prof. mr. A. C. Josephus Jitta, heeft mor gen in het departement van sociale zaken een bespreking met partijen, betrokken bij de staking in het bouwbedrijf hier ter stede. GEREFORM. SCHOOLVEREENIGING. Herdenking van het 40-jarig bestaan. Het veertigjarig bestaan van de Gerefor meerde Schoolvereeniging is gisteravond in het Gymnastieklokaal aan de Kaas markt op eenigszins feestelijke wijze her dacht. Behalve vele ouders van leerlingen, wa ren de schoolhoofden en het onderwijzend personeel van de bij de vereeniging aan gesloten scholen en de heer Schilp, direc teur van de Chr. Kweekschool, aanwezig. De voorzitter van de Vereeniging, de heer H. Buurman, las bij de opening Ps. 111, waarna hij allen hartelijk welkom heette, in het bijzonder de beide nog in leven zijnde mede-oprichters, de heeren J. de Lange en J. W H. Rotteveel en het oud-bestuurslid, den heer Van den Berg. In het kort memoreerde spr. den arbeid van de vereeniging, waarvan nu reeds vijf scholen uitgaan. Had de Gereformeerde Kerk in het begin de zorg en het toezicht over de scholen, in 1895 zag de schoolver eeniging het licht. Waren er vele moei lijkheden te overwinnen, nu, na veertig jaar, mogen wij zeggen. Eben Haëzer. Voortgaande stelde spr. nog in het \jcht, dat er een nauwe band zal moeten zijn tusschen de schoolvereeniging en de ouders der schoolgaande kinderen Laten wij allen met ons gebed en onze offers het werk gedenken. Met den wensch, dat God Zijn zegen nog lang aan de vereeniging moge schen ken, besloot de heer Buurman zijn ope ningswoord. De secretaris, de heer A. B. Mulder, las nu de ingekomen felicitatie-brieven voor, waaronder er waren van den oud-voor zitter. prof. Gerbrandy te Amsterdam, den heer Zuidema, den heer Veldkamp, den heer Van Drummeien en van de beide ver hinderde bestuursleden, de heeren Went en Yntema. Nadat een tableau was vertoond. Psalm 150 uitbeeldende, waarbij twee verzen van dezen Psalm werden gezongen, gaf de secretaris een historisch overzicht van den arbeid van de vereeniging. Op de hem eigene wijze gaf de heer Mulder een bloemlezing, waarbij vaak de vroolijke noot niet ontbrak, van het wel en wee der vereeniging. Wij memoreeren uit dit verslag, dat 1 October 1895 de eerste school met 180 leerlingen, een tijdelijk hoofd en drie on derwijzers, door de vereeniging werd ge ëxploiteerd. overgenomen van de Geref. Kerk. 1 Januari d.o.v. werd de heer J Sehaan als hoofd benoemd. In 1897 besloten, werd 2 Mei 1898 de van de Leiderdorpsche Schoolvereeniging over genomen Singel-school geopend. Besloten werd in April 1903 enkele les lokalen in te richten in een pand aan de Hooigracht. Een nieuwe school kon Jan. 1909 worden geopend aan de Hoog- lardscbr Kerkeracht wnor- de heer W. Vrnr als hoofd optrad Na herinnerd te hebben aan de gelijk stelling van het onderwijs in 1920 en aan het 25-jarig bestaan der vereeniging in datzelfde jaar, stond spr. nog een kort oogenblik stil bij de opening van de Stad- houderslaan-school op 9 Mei 1922 en bij die van de Lusthoflaan-school op 29 Mei 1922. De laatste school, die door de zorgen van de vereeniging tot stand kwam, was de Kooipark-school, welke 1 October 1928 werd geopend. Als bekroning op al haar werk mocht de vereeniging het aantal scholen in den loop der jaren van één school met 180 leer lingen en vier leerkrachten uitgebreid zien tot vijf scholen met 1200 leerlingen, veer tig onderwijskrachten en talrijk vakper- soneel. Een alleraardigst tooneelstukje, dat het gemoedelijke schoolleven uit den ouden tijd in beeld bracht en zeer goed gespeeld werd en een spreekkoor „Pessimisten en optimisten" wisselden het programma af. De heer J. de Lange, sprekende mede namens de heeren Rotteveel en Van den Berg, herinnerde allereerst aan het tijd perk van Mei 1854, toen een diaconie school van de Chr. Afgescheiden gemeen ten met een leerlingental van tachtig werd opgericht, tot 1895, de eerste veertigjarige periode toen het leerlingental wies van 80 tot 180 om daarna bij de tweede veertig jarige periode, de periode van de thans jubileerende vereeniging. stil te staan. Spr. wees er op, dat al zijn wij vanzelf sprekend voor de groote zegeningen dank baar, wij ook de kleine zegeningen niet uit het oog zullen verliezen. Geve God ons bij den voortduur man nen en vrouwen in de school, die hun weg willen gaan in vast geloofsvertrouwen. De penningmeester van de Vereeniging, de heer P. S. Goslinga, deelde hierna het een en ander mede over den financieelen toestand, waaraan steeds de grootste zorg werd en wordt besteed. Een zeer werkzaam aandeel aan de financieele zorgen hebben gehad de heer Van Loo, als oud-penning meester en de heer C. Th. Breebaart als controleur. Als man, waaraan de vereeni ging veel te danken heeft, doch die nooit op den voorgrond getreden is, schetste spr. ds. C. van Proosdij, bij de oprichting Chr. Geref. pred. te dezer stede. Bedroeg het budget in 1896 f.6000, in 1934 beliep dit ruim f. 125.000. Achtereenvolgens stond de heer Gos- iinga stil bij het pensioen-fonds en sup pletie-fonds en de wijze waarop men indertijd aan dc geldmiddelen gekomen was voor den bouw van de school aan de Hooglandsche Kerkgracht om daarna nog te wijzen op de groote uitkomst die de wet-De Visser voor dit onderwijs gebracht heeft. Spr. eindigde met den wensch, dat God de vereeniging ook in de toekomst moge zegenen en ten zegen stellen. De heer Meyer wenschte namens het gezamenlijk personeel van de vijf scholen, het bestuur met het veertigjarig bestaan hartelijk geluk om daarna te wijzen op het feit, dat men op de scholen uitgaande van de vereeniging, wars is van kerkisme. Voor iedereen, die de drie formules van eenig- heid belijdt, is plaats voor zijn kinderen op de scholen. In een geestige speech zegde spr., na mens het onderwijzend personeel, den voorzitter een voorzittershamer met inscriptie en een bijbel toe. Ernstig vermaande spr. tenslotte Gods Woord, als de geïnspireerde waarheid, te blijven uitdragen. De heer Schilp, directeur der Chr. Kweekschool, complimenteerde hierna het bestuur, waarna hij nog wees op de leer school, die zoo nauw de band met de thans jubileerende vereeniging aanhoudt. Een blik in de toekomst richtende, wees spr. op de mogelijkheid om het initiatief te nemen om ook voor het geestelijk-minder bedeelde kind iets te doen De heer De Koning, die vanaf de op richting de vereeniging heeft gediend, bracht vervolgens nog het een en ander uit het intieme schoolleven in herinnering. Tenslotte heeft de heer Aldershof nog lichtbeelden uit het schoolleven vertoond, waarna het was reeds ver over twaalf sluiting volgde. DE NIEUWE BRANDWEERCOMMANDANT TENTOONSTELLING VAN GOEDE EN GOEDKOOPE VOEDING. In de kleine zaal der Stads-Gehoorzaal zal door de Plaatselijke Commissie inzake Huishoudelijke Voorlichting een tentoon stelling van goede en goedkoope voeding worden gehouden van heden tot en met Zaterdag 23 Maart a.s Deze tentoonstel ling, welke door het Reizend Museum voor Ouders en Opvoeders te Rotterdam in samenwerking met de beide Vakscholen hier ter stede is bijeengebracht, is inge richt voor dezen crisistijd. Zij is bestemd voor iedereen, doch meer speciaal voor hen, wier inkomen door de tijdsomstan digheden is gedaald en in het bijzonder is gedacht aan steuntrekkenden en aan hen, die met weinig geld een doelmatige voeding aan hun huisgenooten willen ver schaffen. Hedenavond om 8 uur vindt de offi- cieele opening door den burgemeester plaats, waarna de tentoonstelling om half negen voor het publiek toegankelijk wordt gesteld. Het ligt in de bedoeling, indien hiervoor op deze tentoonstelling voldoende deel name blijkt, meerdere kookdemonstraties in verschillende wijken der stad te doen plaats vinden. Daar hiervoor veel geld noo- dig is en de commissie niet over vaste geldmiddelen beschikt, doet zij hierbij een beroep op stadgenooten, die met dit doe! sympathiseren. Door het secretariaat de Commissie gevestigd in de Gem Arbe d beurs, afd. Vrouwen, Garenmarkt 2, Te lefoon 1007, zullen gaarne gelden of grond stoffen in ontvangst worden genomen. BINNENLAND. Met den aanstaanden Zomerdienst ge schiedt alle postverzending naar het bui tenland per luchtpost. (Binnenland, 3e Blad). De vestiging van middenstandsbedrij- ven; voor-ontwerp eener wettelijke rege ling gereed. (Binnenland, 3e Blad). Ons parlementair overzicht. (2e Blad). Het Nederlandsch voetbal-elftal samen gesteld. (Sport, 3e Blad). Het 40-jarig bestaan van het Leidsch Schaakgenootschap. (3e Blad). Treinbotsing bij Dordrecht; geen per soonlijke ongelukken, doch vrij groote schade, (Laatste Berichten, le Blad). heer W. A. Couzy. Met ingang van 1 Mei a.s. is de heer W. A. Couzy, brandmeester te Amsterdam, benoemd tot inspecteur van politie le klas hier ter stede, speciaal belast met de lei ding van de brandweer. KATHOLIEK DEMOCRATISCHE PARTIJ. „Het K.D.P.-program is landsbelang." In den geheel gevulden foyer van „Den Burcht" sprak gisteravond voor de afd. Leiden van bovengenoemde partij mr. A. Peters uit Den Haag. Na ingeleid te zijn door den heer J. A Verkuylen, ving spr. zijn rede aan met te zeggen, dat de ver wijten. welke men tot de K.D.P. richt, als zou zij geen welomschreven programma hebben, volkomen ongerechtvaardigd zijn. Daarom zal hij dezen avond de hoofd lijnen van het program der K.D.P. in het kort weergeven. De K.D.P. nu gaat uit van één groote leidende gedachte, n.l.. dat in het sociaal-economisch en staat kundig leven, een ordening, die ons uit de huidige chaos brengt, dringend noodzake lijk is. Daarvoor moeten in de eerste plaats twee dingen gebeuren en wel ten eerste, dat de geest der menschen veran dert en ten tweede, dat er een verande ring ten goede komt in vele toestanden op maatschappelijk gebied. De K.D.P. wil in een dergelijke richting streven, in te genstelling met de R.K. Staatspartij, van welke in dit opzicht vrijwel niets is uit gegaan. Het sociaal-economisch leven moet dusdanig zijn, zegt de K.D.P.. dat er een redelijke voorziening is van de re delijke behoeften der menschen. Aan den hoofd- of handarbeiders, komt het leeu wenaandeel toe in het winst- en produc tiestelsel. Vermindert de werkgelegenheid, dan moet het werk, dat er nog is. ver deeld worden tusschen zooveel arbeiders met uitschakeling der vrouw in het pro ductiestelsel. Hoog tijd wordt het ook dat er, in verschillende vormen, eens iets ge daan wordt voor de groote gezinnen, want de R.K. Staatspartij heeft dit tot nu toe schromelijk verwaarloosd. Met werkver- schaffingsplannen traineert men, hoewel honderden plannen op de departementen gereed liggen. Men stelt ten slotte te laat geld beschikbaar, n.l. 60 millioen gulden, echter een bedrag, dat tien maal te klein is. Het bedrijfsleven legt men on geoorloofd aan banden, gezonde volksin vloed wordt beteugeld, het parlement is overbelast met arbeid, kortom toestanden, die dringend om verbetering vragen en waarvan spr. den weg aangeeft. Een der natuurlijke rechten van den mensch, is dat op het eigendom en daarom is het niet meer dan billijk, dat de grond in handen komt van dengene, die hem be werkt, dat de arbeider eigenaar is van zijn eigen werktuigen en mede-eigenaar is van de onderneming. In de periode van hoogconjunctuur heeft men 't getij laten verloopen, men had moeten sparen voor de magere jaren. Aan het begin der crisis had men een renteverlaging op de staats schuld moeten toepassen en als het niet goedschiks was gegaan, dan maar kwaad schiks. Heeft de paus niet gezegd zulke dingen verschijnen nooit in de Kath. pers. volgens spr. dat hij zou willen, dat alle regeeringen doordrongen waren van de ellende der werkloosheid en dat het hun plicht was. het geld daar te halen waar het is? Indien de organisatie van het bedrijfs leven op publiekrechterlijken grondslag geschiedt, dan heeft de coöperatie geen reden van bestaan meer. Het kapitaal maakt het warenhuis- en grootwinkelbe drijven thans gemakkelijk, hun moest men o.a. zwaardere lasten opleggen, want zij dragen ertoe bij, dat de middenstand, welke de ruggegraat der maatschappij is, zijn economische zelfstandigheid verliest en tusschen hamer en aambeeld wordt platgeslagen. Van Colijn is, wat de waarachtige ordr ning van het bedrijfsleven betreft, nie' te verwachten en dat ziet niet alleen de K.D.P., maar ook tal van andere kringen. Wij, zoo eindigde spr., staan aan den kant der zwakken en verdrukten en die Kath. BUITENLAND. Groote rede van Flandin in den Fran- schen Senaat over de Duitsche herbewa pening. (2e Blad). Zaterdag bespreking te Parijs tusschen Frankrijk, Engeland en Italië. Later zal te Stresa een 2e bespreking volgen. (2e Blad) Frankrijk brengt de Duitsche herbewa pening voor den Volkenbondsraad. (2e Bi.) Nieuwe credieten voor de Fransche luchtmacht; de chemie in dienst der Rus sische landsverdediging. (Buitenland, le Blad). De besprekingen inzake de Belgische kabinetscrisis. (Buitenland, le Blad). leiders, die eveneens deze meening zijn toegedaan, beschouwen wij het liefst als ónze leiders. Na afloop bestond er gelegenheid tot debat. o KON. NED. MIJ. VOOR TUINBOUW EN PLANTKUNDE. Voordrachting van prof. Baas Becking. Onder voorzitterschap van den heer J. G. Ballego had gisterenavond in „In den vergulden Turk" de maandelijksche bij eenkomst plaats van de afd. Leiden en Omstreken van bovengenoemde Mij. Na opening en voorlezing der notulen gaf de voorzitter het woord aan prof. dr. Baas Becking, die zich bereid verklaard had een bijdrage te leveren over „Vleesch- etende planten.". Spr. begon deze interes sante voordracht met mede te deelen, dat Darwin de man was die een krachtigen stoot gaf tot het ordenen van de verschil lende vleeschetende plantenfamilie's, doch daar Darwin noch kon teekenen, noch kon microscopeeren werd hij hierbij door zijn zoon geholpen. Proeven door Darwin met eiwit genomen, gaven aan, dat men door toevoeging hiervan een zeer krachtigen groei verkreeg. Eigenaardig is het, aldus spr., dat de vleescheters behooren tot ver schillende famine's die niets met elkaar gemeen hebben. Aan de hand van prachtig Hortus ma teriaal behandelde spr. achtereenvolgens de grootste familie, de Droseraceae waar van ongeveer 190 soorten bekend zijn, de Dionaea muscipula uit Zuid Amerika, die Drosophyllum lusitanicum uit Spanje, de fuikachtige Sarraceniaceae. de Dariing- tonia's uit de Westelijke Vereenigde Sta ten, zoomede de Nepanthaceae en het blaaskruid, de Lentibulariaceae, Zeer uit voerig gaf spr. aan. hoe de insecten wer den gevangen, hetzij door middel van klierharen of door suikeasoorten en welke stoffen er toe noodig zijn om de gevangen insecten in voor de planten opneembaar voedsel om te zetten, hetzij door middel van zuren, pepsine, bacteriën of anders zins. Na afloop dezer keurige rede werden verscheidene door de leden gestelde vla gen op duidelijke wijze beantwoord. Na de pauze bracht de heer E. H. J. Cunaeus. als lid van de jury voor het pun- tenstelsel verslag uit over de ingezonden planten, waarbij bleek dat aan een inzen ding bloemen van Calla Childsü van den heer HoogwerfKroon, 15 punten, aan zeer goede Azalea's van den heer Kriest 15 punten, aan Primula rosea van de firma Ballego en Zoon, 12 punten en aan Pri mula elatior van den heer Kriest 7 punten waren toegekend. Vervolgens deelde de voorzitter mede, dat het bestuur besloten heeft om dit voorjaar een tweetal excursie's te houden naar de tuinen bij het Boerhavekwartier en een naar de Gemeentelijke Kweekerij en dat het tevens van plan is een kweek- wedstrijd van kamerplanten te houden, waarvoor de planten in de April vergade ring zullen worden uitgereikt. Een en ander werd door de leden zeer op prijs gesteld. Hierna werd overeen gekomen, dat de afd een zilveren medaille zal beschikbaar stellen aan de Ver. van Oudleerlingen der Tuinbouwcursussen, voor den onder'ungen wedstrijd in het kweeken van Chrysan themum's. Na afhandeling der huishoudelijke za ken werden de ingezonden planten door de inzenders afzonderlijk besproken, waar bij ook een aantal door den Hortus inge zonden bloemen van interessante koude kasolenten dooi den heer Mater werden to°<r"!icht. Al mei al was het een zeer leerzame avond, waarvoor de voorzitter, na de rond vraag, den verschillende sprekers en inzen» ders hartelijk dank zeide.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 1