UNIE c# fyoejoUzpop De Opening van het verbouwde Raadhuis te Leiderdorp 76,te Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 1 Maart 1935 Derde Blad No. 22988 een heuglijke gebeurtenis voor de gemeente Van Zaterdag 2 Vm Zaterdag 9 Maart een groot blik Gemengde Biscuits voor 54 ct. netto, bij aankoop van twee ons U N 1 E - T H E E 'I Op naar het Raadhuis! Eindelijk was het dan heden voor de ge meente Leiderdorp de heuglijke dag van opening van het zoo goed als geheel vernieuwde Raadhuis. In de Hoofdstraat, in de naaste omgeving van het te openen gebouw en de burgemeesterswoning, was bet een drukte van belang! De taJrijke genoodigden verzamelden zich eerst in de woning van den burgemeester, den heer K Brug. gelegen naast het Raadhuis. De Chr. muziekver. „Devote" was ter op luistering aanwezig en kweet zich als naar gewoonte uitnemend van de haar opge dragen taak Te ongeveer twee uur ging de deur der burgemeesterswoning open en jhr. L. E. M. von Fisenne, de loco-Commis saris van H. M. de Koningin in de pro vincie Zuid-Holland, trad in gezelschap san burgemeester Brug naar buiten, ge volgd door een groot aantal genoodigden. Onder hen bevonden zich de burgemeesters van meerdere aangrenzende gemeenten, o.a van Leiden. Men richtte de schreden naar den ingang van het verbouwde Raad huis. waarvan wij onlangs reeds een foto publiceerden, en waar burgemeester Brug aan ihr. Von Fisenne den sleutel ter hand stelde. Deze opende daarmee de deur, die tot het Raadhuis toegang geeft. In de vestibule had zich opgesteld mej. Van der Tas, die met een korte toespraak aan jhr. Von Fisenne een zilveren sleutel aanbood ter herinnering aan deze plechtige opening. De burgemeester en jhr. Von Fisenne be gaven zich hierop naar de burgemeesters kamer, terwijl de raadsleden en de genoo digden de hun aangewezen plaatsen in de raadzaal innamen. Toen allen hadden plaats genomen, traden ook jhr. Von Fi senne en de burgemeester binnen. De plechtige bijeenkomst werd dan door den burgemeester geopend met een rede, jraaraan wij het volgende ontleenen. Rede van burgemeester Brug. Na een woord van welkom, vervolgde spr." Gij hebt ons zeer vereerd door van uw kostbaren tijd een wijle af te nemen naar dit Rijnlandsche dorp van nog geen 3000 zielen, aan den Ouden Rijn ge legen, te gaan en daar uw naam te ver binden aan de opening van een verbouwd, wil men een vernieuwd Raadhuis. Uw komst stellen wij op hoogen prijs; wij danken u daarvoor en wij trekken daaruit de conclusie, dat ook in de benarde tijds omstandigheden van het heden, de daad van het Leiderdorpsche gemeentebestuur met belangstelling is aangezien. Wij van onze zijde deelen u mede en ik spreek namens den geheelen Raad, dat wij den arbeid van u en van het Hooge College, |waarvan gij deel uitmaakt, hoogelijk saardeeren en wü de behartiging van de belangen van onze gemeente nu en in de toekomst vol vertrouwen in uw handen blijven geven, als wij met onze besluiten 'ot u komen, om daarop voorzoover noodig w goedkeuring te verwerven. U heet ik ook welkom, heeren collega's, burgemeester van Leiden, mr. Van de 8ande Bakhuyzen, en de heeren burge meesters uit de andere aangrenzende ge meenten, mr. Peek van Alkemade, Ketelaar van Warmond, v. Gerrevink van Oegst- geest. Wap van Zoeterwoude, Warnaar van Hazerswoude, Kwint van Koudekerk en Lieverse, loco-burg. van Woubrugge. die ons de eer aandoen deze gewichtige ure mede te maken. Uw aanwezigheid als goede naburen, den grooten buur, zoowel als de kleineren, stellen wij op hoogen prijs! Met u allen staan wij op vreind- xhappelijken voet. Van Leiden betrekken wj gas en electriciteit en het mag gezegd wrden, dat besprekingen met uw ambte haren. heer burgemeester, altijd worden gehouden in een vriendschappelijke sfeer, toodat wij daarom mogen zeggen „een goede buur is beter dan een verre vriend." Ook heette spr. welkom de vertegen woordigers van vereenigingen, politieke, kerkelijke als andere, de geestelijke leids lieden, de doktoren, de vertegenwoor- Burgcmeester Brug. sfers der polders als publiekrechte lijke lichamen, de commissie uit de bur- wtjj, die kans zag. ook in deze zorgvolle jijden een gave te verzamelen voor een mijvend aandenken aan dezen dag. Daar- «n voegde spr. toe de namen van hen, die een cadeau afzonderlijk aanboden; de jeer A de Jong, die een windwijzer ver- mardigde Deze burgerzin spreekt ook uit daad van den heer Van Groeningen, ?md. die de vervaardiging van het wapen dezer gemeente op onberispelijke wijze '"voerde en met de omlijsting werd aan dacht boven den ingang van het ge- P0"*, en dit werk gratis verrichtte. Den J*r 'an Poelgeest werd dank gebracht r zijn sierlijk in terra-cotta aardewerk gebakken wapen dezer gemeente, ge plaatst in het portaal van het Raadhuis, omgeven door geglazuurde steen, het pro duct van zijn fabriek. Trouwens het ge- heele Raadhuis werd opgetrokken uit uw fraaie handvormsteen. Tenslotte heette spr de dames welkom en de ontwerpers, teekenaar en aanne mers, de heeren Kakes, Weijland en gebr. Mol. Lofwaardig hebt gij u gekweten van de niet gemakkelijke opdracht een oud gebouw, met ambtswoning, die alles be halve fraai was ingericht, om te bouwen tot een geheel, dat vele jaren bruikbaar moest zijn en dat beter dan tot nu toe aan de behoefde van een groeiende ge meente zou kunnen voldoen. Aan de oude vormen, op de oude plaats, waart ge ge bonden. Ge hebt er een fraai geheel van gemaakt, dat door een rijksarchitect ge noemd is een gezond stuk werk. In dit verband noemde spr. ook de werklieden, die lofwaardig hun arbeid verrichtten. Tenslotte begroette spr. de ambtenaren, den ontvanger, gemeente-opzichter, secre tarie-ambtenaren en den commandant van de burgerwacht. De historie. De eerste daad van den Raad, waardoor werd uitgesproken, dat het oude Raadhuis noodig moest worden verbeterd, was de reserveering bij het sluiten van den dienst 1931 van een bedrag groot f. 14.000, voor verbetering van 's Raads huisvesting. Die som kon worden uitgespaard op den ge wonen dienst en- een jaar later kon uit dien dienst worden betaald een som van ruim f. 20 000 voor het eerste gedeelte van de uitvoering van het bestratingsplan dezer gemeente. In 1930 had de gemeente de hand ge legd op pl.m. 9.5 H A. land te bestemmen voor bouwterrein, gekocht voor f. 69.000 met de bedoeling al te willekeurige be bouwing te regelen. Toen in Nov. 1931 hiervan de eerste grond voor 4 woningen werd verkocht, was nog maar nauwelijks een exploitatie-plan klaar en moest in allerijl worden overgegaan tot opdracht voor een uitbreidingsplan. Maar ook was middelerwijl de crisis, ontstaan in 1929, gaan doorwerken. Het aantal werkloozen steeg onrustbarend. Nog in den strengen winter 1928/'29 was slechts f. 1275 uitge geven voor steun en werkverschaffing. In 1930 slechts f. 263. Deze cijfers beïnvloeden met armenzorg, gemiddeld f. 2750 p. j zeer ongunstig onze uitkeering uit het gem.-fonds, n.l. f. 4.25 per hoofd, in 1931 waren de werkverschaffingskosten reeds f.2803, de steun f.1400. samen f.4200; in 1932 f. 17.137, ill 1933 f. 23.039. Van meet aan, hebben wij ons aangesloten bij de regelen die het Rijk stelde en zagen wij af van loonen en steun afwijkend van de uit Den Haag geregelde normen. Heil ziende in werkverschaffing, kregen wij gedaan, dat rioleeringen konden wor den gelegd, slooten gedempt, zand aange voerd en wegen bestraat in het grondbe drijf en tot heden hebben wij die werk verschaffing, zij het met rustpoozen, kunnen voortzetten. Gezegende arbeid. Die arbeid is gezegend! De moeilijkhe den werden grootendeels overwonnen; spr. bracht dank voor de medewerking van de rijks- en de provinciale instanties, als mede aan de arbeiders. Wij hebben geluk kig veel kunnen doen ter leniging van den nood. De bouw in het gemeentelijk terrein ging door. Er rees een bij z. lagere school, die een halve ton kost en het be drag van verkochte grond is reeds opge- loopen tot ongeveer één ton gouds. Door al die beslommeringen en door de druk kende zorgen voor de toekomst rustte de verbouw van het Raadhuis. Wij groeiden in bevolking, de administratie had expan sie noodig. In begin 1933 besloot de Raad tot den bouw van een brandweergarage in den tuin van de ambtswoning, annex een tweetal cellen en daarmede was uitge sproken dat het Raadhuiscomplex zou blij ven ter plaatse waar het stond. Concen tratie was naar aller Inzicht de eenige oplossing aannemelijk voor de gem- financiën. Nieuwbouw was te kostbaar. Nu is er slechts f. 14000 bij geleend. Alle besluiten betreffende de vernieuwing zijn genomen met alg. st. De Raad mag dan ook van harte wor den gelukgewenscht; deze sprak het uit, dat aan de opening een zeker plechtig karakter zou worden gegeven. Wij vonden in den heer Kakes een architect van smaak naar getuigenis van iemand op wier oordeel wij prijsstellen, maar ook iemand, die er slag van had om om te gaan met het instituut Stad en Landschap in Rotterdam, aan wiens toe zicht alle bouwplannen in deze gemeente zijn toevertrouwd en dit is geen geringe verdienste; 2e. de wenschen van het ge meentebestuur te bevredigen en 3e. met de aannemers Gebr. Mol te beraadslagen, te praten en te komen tot een goed einde. De gemeente-opzichter de heer J. G. Meer burg is tot ons genoegen opgetreden als dagelijksch opzichter. Wij zeggen de gebr. Mol dank voor de vlotte afwerking van dit voor hun zoo geheel nieuwe werk. Het Raadhuis. Het Raadhuis is gebouwd in handvorm steen op de fundatie van het oude, ge sticht in 1868. Wat de Raadzaal was. is nu de secretarie met secretariskamer, wat de cel was is nu de brandvrije kluis, inge richt met stalen meubelen en afgesloten door een Lipsdeur. De gang is uitgevoerd in Mosa-tegels en dubbelhardgebakken vloertegels. In het gebouw zijn niet anders dan stalen kozij nen. De trap naar de verdieping is ge maakt van eikenhout. De raadzaal is even eens in eiken betimmering uitgevoerd. De vloeren zijn riftvloeren. behalve die in de Raadzaal, een parketvloer uitgevoerd in geïmpregneerd noten, cebrano en ebben hout van 23 m.M. dikte, een soortgelijke van de vloer in het Enschedéesche Raad huis en eveneens geleverd door de fa. Bruynzeel. Zaandam. De ramen glas in lood in de raadzaal zijn voorzien van net wapen van Leiderdorp en van vier hier vroeger gestaan hebbende kasteelen, huis ter Does, huis de Zijll, huis de Mij en huls Berendrecht. Het is te danken aan den heer Regt, archivaris te Alphen a. d. Rijn, die Ik welkom heet, dat wij konden slagen in de plaatsing van de oorspronkelijke wapenen Hij heeft ons daarbij zeer ten dienste gestaan; de firma Bogtman te Haarlem heeft aan de uitvoering alle zorg besteed. De verlichting is uitgevoerd door de fa. Stokvis, Arnhem. In de Commissie kamer naast de raadzaal Is aangebracht het Rijkswapen in glas en lood en op de hal de wapenen van de Provincie Zuid- Holland en Rijnland. Een ruime zolder wordt afgedekt door Romaansche pannen en het koperen torentje versierd daar het gebouw, waarop de reeds genoemde wind wijzer is geplaatst. Beneden is een verga derzaal gebouwd voor trouwpartijen en als anderszins te gebruiken. Verder vindt ge er de garderobe en toiletten en aan het einoe de burgemeesterkamer, eveneens fraai uitgevoerd in eiken betimmering met Jute bovenrand. Op het terrein, een ge deelte van den tuin, staat een flinke ga rage voor onze brandspuit. Het geheel is centraal verwarmd; om dat het gewenscht was de garage met cel len eveneens te verwarmen en er eenigen afstand was tusschen raadhuis en dit ge bouw is ook de ambtswoning op dezelfde verwarming aangesloten. Zoo is een com plex vekregen, dat mag worden gezien, liggend in het centrum der gemeente en geschikt om aan de ambtenaren gelegen heid te bieden hun zeer gewaardeeiden arbeid met opgewektheid te verrichten. Spr. bracht mede namens zijn vrouw dank voor de verbouwing hunner woning. b Goede samenwerking. Ge ontkomt, mij hoorende, aldus ver volgde spr. niet aan den indruk, dat de burgemeester een nog al opgewekte kijk heeft op hetgeen vroeger en later is voor gevallen. En inderdaad is dit zoo. Reeds roemde ik de goede verhouding, die er be staat tusschen het College van Ged. Staten wil men, ook tusschen de griffie-ambtena ren, den Prov. Waterstaat en de gemeente. Spr. gaf hiervan een voorbeeld ter illus tratie. In de eerste vergadering van dit jaar zeide Weth. Splinter o.a., dat de financiën van deze gemeente nog kaarsrecht over eind staan. Gelukkig is dat zoo. Het is wel merkwaardig, dat de belastingdruk zelfs niet zwaarder is dan in 1928/29. Toen wer den geheven opcenten R.I.B. en 2°/o niet prog. ink. belasting, het jaar daarop reeds 100 en de fin. verh.wet heeft geen groote verschuivingen gegeven. Bel. en rijksuitk. brachten op in 1928 f. 40.320, in 1929: f. 52.192, in 1930 f. 56.315, in 1931 f. 55.088, in 1932 f. 52.196 en in 1933 f. 50.000. Er is dus een tendenz na 1930 om naar beneden te gaan, toch steekt dit teruggang gun stig af bij wat andere plaatsen te zien geven. Nog kan de gemeente zich zonder bezwaar handhaven in de 2e klasse fonds belasting. Door de nieuwe werkloosheids- subsidieregeling waardoor de gemeente f.11000 verloor, moesten de opc. pers. be lasting worden gebracht van 75 op 110, een voor dezen tijd geen ongunstig cijfer, maar het was mogelijk de straatbelasting van 5°/o te verlagen op 4% voor de zwaarst belaste wegen en tot 3% voor de grint wegen. Ongebouwde eigendommen vallen niet in de straatbelasting. De rekening 1933 sloot met een batig saldo van ruim f. 20000. waarvan f. 4000 werd overgebracht naar 1935 en 4000 werd toegevoegd aan de reserve, die thans f. 12.000 bedraagt. De reserve op het grond bedrijf in 1931 gesticht, was eind 1933 f. 42000 en het laat zich aanzien, dat 19Ï4 dit cijfer nog zal doen stijgen. De cijfers van den gewonen dienst stijgen voortdu- rend door den groei der gemeente. 1928 f.78000; 1933 f.108476; 1934 geraamd f. 112000, 1935 geraamd f. 130.000. Met deze cijfers voor oogen hebben wij vertrouwen dat de kosten van rente en aflossing van de leening voor het raadhuis de finan ciën dezer gemeente niet bovenmatig en drukkend zullen bezwaren. De moeilijk heden van dezen tijd zijn groot. Wij on dervinden die ook in deze gemeente. Met medegevoel gedenken wij hen, die reeds zoolang werklooszijn, die worden ontsla gen uit hun betrekkingen, wier zorgen wij maken tot de onze en voor wie wij doen wat wij kunnen. Hierin heeft het gemeen tebestuur een belangrijke taak. Tot steun geroepen, moet worden gezorgd voor de daarvoor noodige middelen. De volkskracht moet worden geprikkeld tot doen van daden. In de eerste plaatswerkverruiming. In deze gemeente kan worden gebouwd en wordt gebouwd en wij hebben dat be vorderd met de mate van onze krachten en wij mogen het resultaat doen zien. Spr. memoreerde tevens uitvoerig het prachtige werk van het plaatselijk Crisis- Comité. Moedig voorwaarts! Den vaderland getrouw, onder het ge- eerbiedigde gezag van onze Oranjevorstin, een moeder des Vaderlands en op het ïl- lustre voorbeeld ook van Haar Koninklijke dochter, zóó ziet Leiderdorp's gemeente raad zijn taak ook in deze dagen. Het is nu allerminst een tijd om te versagen. Met dubbele energie, onder biddend opzien tot God, uit Wien, door Wien en tot Wien alle dingen zijn, moeten alle middelen worden benut, om de moeilijkheden met hoofd te bieden. Er is nu vooral zegen in den arbeid en geluk in het bereiken van een resultaat. Wij moeten ons aanpassen aan de ver anderde tijdsomstandigheden. Wij willen dat ook, omdat wij gevoelen, dat anders land en volk nog voor veel grooter ellende komen te staan. Wij willen meedragen het juk, dat als een last het Nederl. Volk drukt, maar niet al zuchtende. Ook in deze dagen houden wij hoop op de toekomst. In het verleden werd veel bereikt. Het heden ziet den gemeenteraad, ondanks alles, moedig voorwaarts treden. De toe komst is onbekend. Zij is in God's Hand. Onder geloovig opzien tot Hem gaan wij verder, ons herinnerend het devies onzer Vaderen: Bidt en Werkt Alzoo: dankbaar terugziend, moedig voorwaarts, geloovig opwaarts, zoo zien de Raad en wij onze taak, ook nu, en als mijne krachten met de uwe verbonden, in eensgezindheid sa- KNIPSELPRIJSVRAAG. 261 (Inhoud 2 pond) van één gulden AfternoonBlauw merk per ons 34 cent Daryeclthg-MelangeRoodmerk per ons 33 cent Hoogstfijne China-Melangc. Paarsmerk per ons 31 cent Geurige MelangeZwart merk per ons 28 cent Krachtige Melange.Gcelmerk per ons 25 cent Huishoudthee per ons 2! cent Bovendien op de thee 15% korting. Statiegeld blik 15 cent, hetgeen wordt terugbetaald. FILIALEN TE LEIDENHAARLEMMERSTRAAT 65, HEERENSTRAAT 43, DRIFTSTRAAT 38. ow; men mogen gaan, dan zullen wij ook niet wanhopen. Moge zoo ons aller wensch in vervulling gaan, dat wij in dit nieuwe ge bouw. veel aangename, belangrijke en ge wichtige dingen mogen doen, tot heil van deze gemeente en haar gemeentenaren, wier belangen te dienen, u en mijnen plicht en een aangename taak is! Andere sprekers. Na deze door luid applaus gevolgde rede, voerde jhr. mr. Von Fisenne het woord, die het gebouw officieel in dienst ver klaarde. Nog spraken o.a. weth. Splinter namens den Raad. Deze bracht, in aansluiting op de rede van den burgemeester dank aan den heer jhr. Von Fisenne voor zijn be reidheid naar Leiderdorp te komen om het raadhuis te openen. Hierna richtte hij zich tot den burgemeester en wenschte dezen van harte geluk met het gereed komen der verbouwing. Ook gevoelde spr behoefte dank te brengen aan mevrouw Brug, die evenals de burgemeester zelf, vaak in het belang der gemeente werkzaam is en geherl met de bevolking meeleeft. Aan het slot van zijn rede sprak de heer Splinter enkele woorden tot den raad, die de laatste jaren zooveel belangrijke be sluiten had genomen. Hij sloot met den wensch, dat in de nieuwe raadzaal de samenwerking dezelfde zal blijven. Tot slot, bood de heer P E Viervant Tukker namens de commissie uit de bur gerij een fraai staande klok aan, welke reeds in de raadzaal was geplaatst. Op een en ander komen wij morgen nader terug. De eerewijn werd aangeboden, waarna men nog eenigen tijd bijeen bleef. De voor LeiderdorD buitengewoon ge denkwaardige plechtigheid was hiermede beëindigd. Nog eenige bijzonderheden. Wat het gebouw betreft nog 't volgende: De omlijsting van den hoofdingang, pi lasters en luifel, is vervaardig van Euville zandsteen. Een ruime deur geeft toegang tot de vestibule, uitgevoerd in kleine ver glaasde steen, met rechts, in terra cotta, het wapen van Leiderdorp en links, even eens interra cotta, een gedenksteen, ver meldende het jaar 1868 als jaar van eerste ingebruikstelling van het oude gebouw en daaronder het jaartal 1935, het jaar van de verbouwing Onder deze jaartallen staan vermeld de namen van B. en W. en secr. en de raadsleden, alsmede die van de architecten en den gem.-opzichter. ruime gang uitgevoerd in Maastr. tegel werk. Naast deze gang ligt rechts de secre tarie groot 6'/j bij 5'/i M. Hiernaast is de nieuwe kluis van gewapend beton. Daar achter bevinden zich de kamer van den secretaris, een wachtkamer en een dienst vertrek, dat o.m. als trouwzaal dienst zal doen Aan het einde van de gang bevindt zich de burgemeesterskamer Deze is uit gevoerd in blank eikenhout Vanuit de gang leidt links een deur naar den kelder waarin de centrale verwarming is ge plaatst. Voor in den gang links voert een monumentale eikenhouten trap naar de bovenverdieping waar aan de zijde van de Hoofdstraat de fraaie raadzaal ligt, met daarachter de publieke tribune. De afme tingen der raadzaal zijn 10 bij 5'/: M. De betimmering is ook hier weer eikenhcut, licht gebeitst De mooie parketvloer van de raadzaal is, evenals de riftvloeren van de secretarie en aangrenzende vertrekken, vervaardigd door de fa. Bruynzeel te Zaandam. Naast de raadzaal, aan den voorkant is de commissiekamer. Boven is een groote zolderruimte, waar zoo noodig nog ver trekken kunnen worden afgetimmerd. Het gebouw, dat een zeer soliden indruk maakt, is geheel opgetrokken in roode handvorm steen. De kap is afgedekt met verglaasde romaansche pannen. Boven het hierop ge plaatste torentje, bekleed met rood koper, prijkt als windwijzer de bekende leeuw, waarvan wij reeds een foto publiceerden, vervaardigd door den heer de Jong. Zoo is dan de ingebruikstelling van het raadhuis, waarnaar door zoovelen reik halzend werd uitgezien, een feit gewor den! Het is een prachtige aanwinst voor de gemeente. De vreemdeling, die vroeger Leiderdorp bezocht, had moeite het oude raadhuis te vinden, verscholen als het stond te midden van andere gebouwen. Thans valt het reeds van verre op en men kan het met voldoening den bezoeker toonen RECLAME. REIZEN BEZORGDE HEM CONSTIPATIE. Verkooper vertelt, hoe hij zich „fit" houdt. „Ik ben handelsreiziger", schrijft iemand ons, „en als ik er niet steeds iets voor in neem, heb ik door het voortdurend zitten in den trein steeds last van constipatie. Kruschen Salts is het eenige middel, dat hiervoor inderdaad goed helpt en toch mijn werk niet stoort. Eflken Zaterdagavond neem ik een groote dosis Kruschen en op Zondag, als ik niet hoef te werken, heb ben de zouten hun uitwerking. Op week dagen neem ik direct na het opstaan een kleine dosis. Den geheelen dag door moet ik in de weer zijn en Kruschen is het eenige juiste middel, dat me den heelen dag fit houdt. Ik heb ook wel eens andere laxeermiddelen geprobeerd, maar ik heb de ervaring, dat deze öf wel onvoldoende waren óf te krachtig werkten." V. L. Kruschen Salts is een natuurlijk recept om een inwendige lichamelijke zuiverheid te behouden. De zes zouten in Kruschen sporen Uw afvoerorganen zachtjes tot regelmatige werking aan. Zoodoende wordt Uw organisme vrij gehouden van alle l onzuiverheden, welke, indien ze zich 1 kunnen ophoopen, den algeheelen gezond heidstoestand schaden. 227 Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg baar bij alle apothekers en drogisten a f 0.90 en f. 1.60 per flacon, omzetbelasting inbegrepen „et op, dat op het etiket op de flesch, zoowel als op de buitenverpak king de naam Rowntree Handels Maat schappij, Amsterdam, voorkomt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1935 | | pagina 9