U EISCHT 1007c
ZUIVERHEID?
76,le Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 1 Maart 1935
Zevende Blad
No. 22988
HjjSTORISCHE FIGUREN^
JTIIi
/Js Rook
wwv w mum W a ri w w v^.
SCHAKEN.
AMERIKAANSCHE NOTITIES
n»""»niiiiiiimnimiimiinininiiniinn
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllliu
de populaire koning.
V.
De beslissing is voor den jongen prins
tsJ1 Navarre gevallen. Zijn moeder. Jean-
M d'Albret, heeft hem in het kamp der
(Urinisten gebracht, waar haar oom. de
«tos van Condé. het bevel voert en als
pjiiüchef erkend wordt. Daarmede geeft
ii] de lün aan voor de toekomst van haar
tind: hij moet de leider worden der Huge
noten. Zij. de moeder, beslist. Zij is sterk
ran geest, krachtig in haar overtuiging,
jast in haar geloof. Haar zoon, nu nog
ttn kind van vijftien Jaren, doet wat zijn
poeder wil. als is hij ook noch vast noch
jcrachtlg van geloofsovertuiging. Hij zal
dg ook nooit worden. Wie in den lateren
Hendrik de Vierde een geloofsheld zou
willen zien. schept zich een illusie. De po
pulaire koning zal als Jongen en als man
een geloof aanvaarden of afzweren met
heUefde gemak. Hij zal zich laten leiden
door overwegingen van practischen aard.
Op den bodem van zijn ziel huist onver
schilligheid; het maakt hem in hooge mate
opportunistisch, steeds bereid om te ver
anderen, al naardat de omstandigheden
dit wenschelijk doen zijn. Hij gelijkt in dit
opzicht op den lateren Frederik den Groote
wiens zoogenaamde breede verdraagzaam
heid. die hem deed zeggen, dat in zijn
rijk een leder naar zijn eigen wijs zalig
mocht wonden, naar het mij voorkomt,
eerder onverschilligheid en scepticisme
mag hecten. Maar onverschilligen en scep
tici kunnen groot nut stichten, zoo hun
macht en gelegenheid wordt geschonken
om front te kiezen tegenover geloofsfana-
tlci van welke partij ook. Zij werken ont
nuchterend, herstellen een schokt even
wicht. In den tiled, waarin Hendrik van
Navarre groeide, was Frankrijk verscheurd
door partijtwisten die politieke en gods
dienstige motieven tot aanleiding hadden,
doch welker gevolgen voor het land een
ramp waren. De binnenlandsche oorlogen
volgen elkaar op en tn die atmosfeer Is
het begrijpelijk, dat een opportunist elk
middel aangrijpt om die tweespalt te over
bruggen. Dat moge niet erootsch schijnen,
het kan een weldaad zijn voor een land
en voor Frankrijk, dat zulk een opportu
nist in macht zag toenemen, was het in
derdaad zoo.
Op een eerste religie-oorlog tusschen
Katholieken en Protestanten was een
tweede gevolgd. Hij duurde kort; in 1567
begonnen, eindigde hij weldra in het voor
deel der Katholieken, die bij Saint-Denis
de overwinning behaalden. Er is even
eenlge verademing, maar de overwinnaars,
gesteund door de houding van de konin
gin-regentes Catharina de Médicis. die
haren tot vrede en rust vermanende kan
selier Michel de lHopital had ontslagen,
foelen zich sterk en een nieuw krijg, de
derde, ontbrandt, heviger dan de vorige.
Weer lijden de Protestanten de neder
laag; na den dag bij Jarnac schijnt hun
raak verloren. Hun aavoerder en hoofd,
Condé. sterft door een pistoolschot, na de
overgave op hem afgevuurd. De Coligny
tracht de zaak der Pr os testanten te red
den. verzamelt de overgeblevenen doch
na een kleine overwinning aan hunne
zijde volgt wederom een ernstige neder
laag bij Montcontour.
Dan, eensklaps, geschiedt het niet-ge-
dachte: de koningin-regentes stemt toe in
Toor hen zeer gunstige vredesvoorwaarden,
die te Saint-Germain den 8en Augustus
1570 worden onderteekend.
Wat rechtvaardigt of wat verklaart deze
toegevendheid van Catharine de Médicis?
We moeten de oplossing zoeken bij de f i
guur. die telkens achter den prins van
Condé oprijst, wanneer de zege door de
Calvinistische legers niet is bevochten en
het er op aankomt, de verspreide, de uit
eengeslagen en gedecimeerde troepen te
verzamelen, bijeen te houden en voor
nieuwen krijg te stalen. Het is de groote
figuur van admiraal de Coligny. Gaspar
de Coligny. vader van Louise de Coligny,
die de vrouw was van onzen Prins van
Oranje. Gewond met een doorboorde wang
en verbrijzelde kaak, liggend op een draag
baar, had de oude krijgsman den terug
tocht van Moncontour geleid. Dit was een
zóó sterk stuk krijgsmanskunst, dat de
opvoeder van den jongen hertog van
Anjou (den lateren Hendrik UI1dien
terugtocht ziende, tot de overtuiging en
de bekentenis kwam: ..Het zou toch goed
zijn. zoo wij vrede sloten met de Protes
tanten". Want de Coligny. hoewel niet be
schikkend over een troepenmacht, die zich
ui sterkte met die van zijn tegenstanders
kan meten, is een gevreesd leider van wat
men „den kleinen oorlog" zou kunnen
noemen. Hij is vlug in het kiezen van
nieuwe punten van aanval; de bewegin
gen zijn troepen zijn opmerkelijk door
hare snelheid; hij verplaatst zijn strijd
krachten bewonderenswaardig gezwind. Hij
laat niet los en dwingt den vijand tot
aanhoudende, uitputtende verdediging. De
Katholieken vermoeid wenschen rust. De
koningin-regentes is tevreden, nu haar
lievelingszoon. de hertog van Anjou. alle
j*v heeft verkregen van de overwinning
"ij Montcontour. De koning. Karei IX. kan
het beleg van Saint-Jean-d'Angély maar
niet tot een bevredigend einde brengen.
Kortom, allen willen vrede uit welbegre-
M" eigenbelang. Zoo komen dan de ko
ninklijke lasthebbers te Nimes, waar de
Coligny zich bevindt, en bieden vredes
voorwaarden aan.
,De Coligny weigert. Hij heeft andere
Plannen Hij wil dwars door Frankrijk
naar Parijs, daar zal hij zijn vijand aan
vatten, Nieuwe onderhandelingen volgen,
be Coligny's voorwaarden want nu is
ni) het. die de voorwaarden stelt zijn
zwaar. Doch Catherine de Médicis geeft
we Coligny heeft geëischt:
eewetensvrijheid voor ieder;
vrijheid van godsdienstoefening voor
Mie protestantsche steden en kasteelen;
toelating van Protestanten tot alle pos
ten en bedieningen;
orkenning door den koning, dat allen,
jio kriig tegen hem hebben gevoerd, zijn
zeer loyale onderdanen zijn;
Nos meer:
Ten einde gewaarborgd te zijn, dat het
toninklijk woord zal worden gehouden
eiveht de Coligny dat vier versterkte
fratsen gedurende twee iaren in het bezit
Protestanten worden gesteld nl. La
Koebelle met de zee la Charité Cognac
t? Montauban vier groote steunpunten in
Kn eventueel lateren oorlog.
Dit zijn de voorwaarden van den vrede
van Saint-Germain, voorwaarden, die den
schijn hadden, een einde te zullen maken
aan den godsdienstoorlog in Frankrijk.
Religievrijheid en vrijheid van godsdienst
oefening in de Protestantsche steden en
kasteelen waren het doel geweest, dat de
Hugenoten hadden nagejaagd Thans had
den ze het bereikt en zelfs meer dan dat.
Nu konden zij de wapens strekken. Frank
rijk kon binnen zijn grenzen rust hebben
en zijn vijand over de Pyreneën. Spanje,
onder de oogen zien en eveneens Enge
land.
In den aanvang schijnt de binnenland
sche vrede verzekerd. De koning, zich
eenigszins ontworstelend aan den invloed
zijner moeder, neemt tegenover de Huge
noten een loyale houding aan, durft zelfs
te Rouaan krachtig optreden tegen de be
werkers van een vervolging der Protestan
ten, waarbij ettelijke dooden waren geval
len. Maar in het duister, vermoedelijk
eerst bulten des konlngs weten en althans
tegen zijn zin. daar hij zich tot de Coligny
aangetrokken gevoelt en hem als een
kostbaren steun beschouwt, bereidt zich de
misdaad voor die in de Geschiedenis den
bijnaam draagt van „Parijsche bloedbrui
loft": de Bartholomeusnacht. waarin de
Fransche Protestanten bij duizenden wer
den vermoord
Hendrik IV, nu nog prins van Nav-arre,
heeft onder Condé zijn militaire loopbaan
aangevangen en de nederlagen meege
maakt, die aan den vrede van Saint-Ger-
maln voorafgingen. Hij vecht bü Jarnac.
Na Condé's dood wordt hij de chef der
partij onder voortdarenden bijstand van
de Coligny; met dezen trekt hij na de
nederlaag bij Montcontour naar het Zuiden
en voert er den „kleinen oorlog", die met
genoemde vrede zou eindigen. De verzoe
ning met de Katholieken en de drang door
den koning op de Coligny geoefend maken
dat de prins zoowel als de oude Coligny
zich laten verleiden om in te gaan op de
uitnoodiging. ten hove te komen. Triom
fantelijk, naast Karei IX. doen de chefs
der Hugenoten hun ..blijde inkomste" in
Parijs. De Parijzenaars zijn uit hun voe
gen. Zij begrijpen er niets meer van. Daar,
ter zijde van den koning van Frankrijk,
rijdt de man, die met een klein legertje
hem jarenlang heeft gebraveerd, die Pa
rijs dreigde te veroveren, die de vijand was
van hun Kerk! En hij rijdt er niet in dee
moedige houding, maar als machthebben
de. Welk een positie nam deze man in, dat
hij aldus kon optreden! Weldra echter
werd het hun duidelijk: geruchten deden
de ronde, dat zijn Jonge partijchef, over
wiens leven en handelingen zou waken, de
hand des konings zuster zou erlangen.
Vroeger bij de eerste verschijning van Hen
drik van Navarre aan het Hof, was daartoe
besloten. Nu zou. na jaren van vriendschap
en krijg, die beslissing in vervulling gaan.
Er was immers verzoening tusschen Huge
noten en Katholieken. Het huwelijk tus
schen Hendrik van Navarre en Marguerite
van Valdis zou die verzoening bezegelen.
De datum was vastgesteld op 23 Augus
tus 1572 Een deel der natie beschouwt deze
verbintenis tusschen den chef der Protes
tanten en de katholieke prinses als een
uittarting. Zij zal niet plaats hebben! En,
zoo zij plaats heeft, zal er bloed vloeien.
Vreemde geruchten doen de ronde: het
heet. dat in de omgeving van den ouden
hertog van Alva, die steeds de Spaansche
politiek in Frankrijk wil doen zegevieren,
den lOen Augustus een bedekte bedreiging
of vermaning is gehoord, dat „binnen
veertien dagen men wat moois zou bele
ven!" Er zijn vage aanduidingen, voorge
voelens. vermoedens van iets noodlottigs,
dat te gebeuren staat.
Inmiddels heeft Hendrik van Navnrre
een zware slag getroffen. Jeanne d'Albret,
zijn moeder, is gestorven Plotseling, op
mysterieuze wijze. Den 4en Juni op een
feest krijgt zij koorts. Vijf dagen later is
zij dood. Men fluistert van geparfumeerde
handschoenen, die vergiftigd waren
Met haar verdwijnt een der hoofdfiguren
uit den kring der Fransche Calvinisten en
voor Hendrik van Navarre zijn groote,
ernstige raadgeefster. Hij volgt haar op
den troon. Nu is hij koning van Navarre.
Het huwelijk op 23. Augustus wordt er be
langrijker door. Maar de sombere geruch
ten houden aan. De Paus, zoo had koning
Karei verklaard, hechte zijn toestemming
aan het huwelijk, hoewel de bruidegom
een ketter was Het koninklijk woord
wordt echter In twijfel getrokken. Een be
klemmende stemming iegt zich over Parijs.
Men wacht, men vreest, men is ongedul
digDe Fransche hoofdstad vult zich
met gasten: in het begin van de maand
hebben de Guises, de bruiloft tot voor
wendsel nemend, hun onderhoorige edelen
met hunne bedienden Parijs doen binnen
stroomen De edellieden komen met hun
gewapend gevolg soms van tientallen
manschappen Rondom het Louvre zijn zij
onder dak gebracht, bij geloofsgenooten.
Later komen de Protestantsche edellieden
tn grooten getale, uit alle oorden des lands
doch vooral uit het Zuiden. Zij worden
verspreid door de groote stad. in particu
liere woningen, welke adressen worden
genoteerd.
Het huwelijk is het onderwerp van het
dagelijksch gesprek. Het is het eerste ge
mengde huwelijk tusschen twee geloofs
overtuigingen Velen schudden bedenkelijk
het hoofd
Op 17 Augustus heeft de officieele ver
loving plaats. Parijs balt de vuisten. Gods
toorn zal richten over deze monsterlijke
vereeniging. God zal haar verhinderen of
haar in stroomen bloeds wrekenZelfs
de koning, die een vriend is van de Coligny
God betere het!, zal niet worden ontzien.
Op een kasteel wordt gedreigd, dat zoo hij
dit huwelijk laat doorgaan. God zijin eerst
geboorterecht van hem zou afnemen, zoo
als aan Ezau geschiedde, en het zou geven
aan Jacob (in dit geval den hertog van
Anjou)
Zoo broeit, zoo gist. zoo dreigt het in
Parijs. Den 22en wordt op de Coligny een
aanslag gepleegd die hem een vinger van
den rechterhand ontneemd en een schot
wond in den linkerarm toebrengt. De
dader. Maurevert ontkomt op een paard
uit een der stallen van de Guises. De
spannine stijgt; er komt ongerustheid bij
je Hugenoten.
Dan komt de groote dag.
Op een verhevenheid vóór Notre-Dame,
n de open lucht heeft de kerkelijke
eehtigheid Dlaat' Op de verzekering van
den koning dat de Paus dispensatie had
verleend, durft de kardinaal de Bourbon
KNIPSELPRIJSVRAAG
184
fry
CHIEF WHIP
Goede oplossingen van de problemen
Kraemer en Daniel van den heer P. C.
Segaar.
De oplossing van het probleem van Hall-
ström is 1 Dli8. Er dreigt dan Da8, ge
volgd door Da3:t. Na toren f3 volgt ook
Da8; na Te3 kan Dd4:. De toren kan niet
ontsnappen. De oplossing van het pro
bleem van Larsen is 1 Td2 met de eenvou
dige dreiging Dd3t. De varianten zijn aar
dig. De oplossing van het eindspel van
Kling en Honvitz is: Dhl, Dc8f, Kb6t, Kb8,
Dh2t, Ka8, Dg2t, Kb8 enz. tot De4t. Kb8,
De7! B. G. LAWS
British Chess Magazine 1929.
Wit begint en geeft mat in drie zetten.
Wit: Kgl, Dc2, Pf2 en g6, pi a3, f5, g2
en h4.
Zwart: Kd4, pi b5. d5, d7, f6 en h5.
Een van de sensaties van het tournool
te Hastings was de verliespartij van Capa-
blanca tegen Lüiënthal. Dat men tegen
Capa zijn dame gaat offeren moet wel een
aparte gewaarwording genoemd worden!
Liliënthal Capablanca
1. d4 Pf6
2. c4 e6
3. Pc3 Lb4
De Nimzowitsch variant. Wit kan met
Dc2 of Db3 de afruildreiging pareeren of
met e3 of Pf3 dezelve negeeren.
Tot verklaring dwingt:
4. a3 Lc3:i
Tegenwoordig vindt men de dubbelpion
niet gevaarlijk meer.
5. bc3: b6
Beter lijkt d5.
6. f3 d5
7. Lg5 h6
8. Lh4 La6
9. e4 Le4:
de4:, fe4: zou wit mooi spel verschaffen.
Nu moet wit eerst de pion terug winnen.
10. Lc4: dc4:
11. Da4t Dd7
12. Dc4: Dc6
Om Pbd7 te spelen.
13. Dd3 9 Pbd7
14. Pe2 Tad8
Hier verdiende 0—00 overweging.
15. 0—0 a5
16. Dc2 Dc4
Zwart dreigde *e5.
17. f4 Tc8
Wit dreigde e5.
18. f5 e5
Na 00 vfclgt e5 en f6. Ook ef5:, Tf5: is
niet prettig.
19. de5: De4:
Nu volgt de vuurpijl:
20. ef6: Dc2:
Na Dh4: kan fg7:, Tg8, f6, Pf6:, Df5,
Ke7, Pf4.
21. fg7: Tg8
22. Pd4 De4
Er drc igt Telt en daar aan is niet veel
te doen.
23. Tael Pc5
24. Te4: Pe4:
25. Tel Tg7:
26. Te4:t
Opgegeven.
Er volgt K£8. L£6, Th7, Pc6, Te8, Le7t,
Kg8, Tg4t, Tg7. Tg7:, Kg7:. f6.
Sch. Na Pe5 volgt Tb3t In probleem
Daniel. DR. P. FEENSTRA KUIPER.
zijn dienst niet weigeren. De bruidegom,
de jonge koning van Navarre, is opgewekt
en prompt met zijn jawoord; de konink
lijke bruid schijnt te weigeren, het hare
uit te spreken. Doch, zoo vertellen histo
rici en kroniek-schrijvers, de koning
drukte door een snelle beweging haar
hoofd naar beneden, zoodat het den schijn
had of zij eveneens haar iawoord gaf.
De ceremonie was geëindigd. De feesten
zouden beginnen. Vóór Notre-Dame drom
men verontwaardigde katholieken bijeen.
Zij geven luide lucht aan hun ergenis en
dreigen de Protestanten: „Jullie zult wel
dra de kerk binnengaan of ge wilt of niet!"
De officieele ..verzoening", is wel zeer
officieel gebleven. Zij is niet in de harten
der katholieken, nocht bij laag. noch bij
boog.
Het zal morgen wel binken.
Nu gaat het Hof met zijn hooge gehuw
den. met zijn hooge gasten, met zijn hooge
waardigheidsbekleeders aan de feesttafels
in het Louvre; het bruiloftsmaal is aan
gericht, maaltijd van vreugde en ergenis,
van mooie woorden en slechte gedachten,
van beloften en meineeden. Straks als de
zon is ondergegaan, de gasten vertrokken
en de feesttafels opgeruimd zijn als Parijs
slaapt en de nacht voor een deel is voorbij
gegaan zal een klokje kleopen van het
torentje van Sainb-Germain l'Auxerrois.
tegenover de calonnade van het Louvre-
paleis. Het is twaalf uur. De herdenkings
dag van den Heiligen Bartholomeus breekt
aan. Dan begint de RloedbrurtoU nasnel
van de groote eebeuri»>ve«pn on den vori-
gen dag. A J BOTHENIUS BROUWER.
(Van onzen correspondent.)
de vreemdelingen.
NEW YORK,
Vorige maand stond er een bericht in
de krant omtrent een inval door de politie
in een klein plaatsje van New Jersey, dat
nog eens goed het licht deed vallen op
een typisch Amerikaansche bijzonderheid.
Federale ambtenaren hadden een wenk
gekregen omtrent het smokkelen van een
groote partij opium door een vrachtschip,
dat een tijd geleden uit China vertrokken
was. Bovendien was hen meegedeeld waar
de buit was opgeslagen in een verlaten
huis ergens aan den buitenkant van een
plaatsje langs de kust van New Jersey.
Dadelijk toog de politie op weg en vond
op de aangegeven plek het huis, dat be
waakt werd door een reusachtigen neger
met een paar revolvers in zijn riem en
een viertal uiterst vriendelijke herders
honden. Het huis werd aan een onderzoek
onderworpen en er was geen spoor van
opium te bekennen. Maar een van de
ambtenaren vond een verborgen luik in
de vloer, brak het open en hier was een
ingang naar een keldertje, waarin een
tiental Chineezen in duisternis en vuil op
eengepakt zaten. Licht en lucht kregen zij
door een klein, zwaar getralied venster en
midden op den vloer stond een pot rijst
bij wijze van voedsel.
Een trieste geschiedenis.
Een van de Chineezen, die Engelsch
had geleerd in Shanghai, vertelde, dat zij
al eenige weken in den kelder gevangen
waren gehouden, totdat vrienden of fa
milie de bedongen passageprijs zouden
betaald hebben. In China waren een vijf
tiental aan boord genomen om Amerika
binnengesmokkeld te worden de kosten
per man zouden duizend dollar zijn. On
derweg werden een paar ziek, die zonder
vorm van proces overboord werden gezet.
Eindelijk werd de Amerikaansche kust be
reikt, waar zij in het holste van den nacht
in aardappelzakken gepakt op een vracht
auto werden vervoerd naar dit huis. Die
de som gelds betaald hadden of hier lieten
betalen werden losgelaten, de anderen
bleven gevangen tot tijd en wijle zij ook
aan hun verplichtingen hadden voldaan.
En waarvoor? Om hier in een Chineesch
restaurant of een wasscherij te werken,
waar zij hun schuld met dubbeltjes tege
lijk moeten afdoen en volgens de bereke
ning der beambten dikwijls van 20 tot 30
jaar zouden moeten zwoegen alvorens zij
vrij man waren geworden.
Het was maar een klein berichtje, maar
het zegt genoeg en het geeft een klein be
wijs van den smokkelhandel in vreemde
lingen, die niettegenstaande alle werk
loosheid hier en achteruitgang van zaken
toch nog in het ideale Amerika probeeren
te komen gaat het niet met toestem
ming van de immigratïe-overheid, dan
maar op ongeoorloofde manier. Aan de
twee zeekusten en aan de Canadeesche en
Mexicaansche grenzen, bij elkaar tien dui
zenden kilometers lengte, wordt zoo hard
mogelijk in deze levende waar gesmokkeld
en van Amerikaansche zijde wordt er na
tuurlijk zoo hard mogelijk tegen gevochten
Maar wat de smokkelwaar, wanneer het
Chineezen of Mexicanen betreft, gewillig
verduurt om heelhuids in het land van
belofte aan te komen is iets waar zelfs
de immigratie-ambtenaar telkens op
nieuw verstomd van staat.
Wie er binnenkomen.
Niemand in Washington durft te schat
ten hoeveel vreemdelingen onwettig in dit
land wonen, d.w.z. die hier binnengesmok
keld zijn, als tijdelijk bezoeker kwamen en
niet meer teruggingen en vooral zeelieden,
die van hun schip gedeserteerd zijn. Er
behooren veel Russen onder en zelfs veel
filmsterren in Hollywood, Duitsche vluch
telingen voor het Hitlerregiem e.d. Niet
allen kunnen gedeporteerd worden, wan
neer de Immigratiedienst achter hun ver
blijfplaats komt. Een buitenlander, die
hier vóór 1921 onwettig het land bin
nenkwam, geen vonnis op zijn geweten
heeft en blijven wil, kan zich bij Ellis Is
land gaan opgeven en daar alsnog recht
matig ingeschreven worden. Die hetzelfde
deed tusschen 1921 en 1924 kan geen bur
ger worden maar evenmin gedeporteerd
hij is bij wijze van spreken een man zon
der eigen land. Die na 1924 binnenkwam
wordt gedeporteerd, wanneer hij ontdekt
wordt. Het vorige Jaar werden er 20.000
het land uitgezet.
Verder zijn nog twee andere groepen
buitenlanders in de termen vallend voor
deportatie: die verzoeken teruggestuurd
te worden en die gestraft zijn voor een be
gane misdaad. Wat de eerste groep be
treft, zegt de wet, dat een buitenlander,
die binnen drie jaar geen kans heeft ge
zien behoorlijk zijn broodwinning te ma
ken de regeering kan verzoeken op haar
kosten teruggestuurd te worden. Iedere
maand gaan er ongeveer vijftig van deze
lieden van uit Ellis Island terug naar hun
geboorteland armer aan geld, maar
rijker aan ervaringen. Vooral sinds de
laatste vijf jaar is deze aanvraag sterk
toegenomen, zoo sterk, dat het de regee
ring een massa geld kost. Voor de tweede
groep zegt de wet, dat een buitenlander,
die nog geen vijf jaar hier is en een straf
heeft ondergaan van meer dan een jaar
of iemand, die twee straffen op zijn ge
weten heeft automatisch in aanmerking
komt voor deportatie. Wanneer hij uit de
gevangenis ontslagen wordt, vindt hij een
inspecteur van den immigratiedienst op
hem wachten, die hem onverwijld naar
Ellis Island brengt.
Tragische gevallen.
De zaak wordt ingewikkelder, om niet
te zeggen tragisch, wanneer de deporteer-
bare buitenlander met een Amerikaansche
vrouw is getrouwd en in dit land geboren
kinderen heeft. Deze familie kan niet ge
deporteerd worden, maar dat maakt het
feit niets minder erg. Niet alleen moeten
de onwettig verblijvende buitenlanders
hier voortdurend in angst voor ontdek
king leven van de zijde der immigratie
ambtenaren, maar zij, die binnenge
smokkeld zijn of hun geheim aan anderen
verraden hebben, zijn heel dikwijls het
slachtoffer van de zwarste chantage. In
vroeger jaren werden er ware klopjachten
gehouden door de ambtenaren en waren
de heeren zich zoo van hun macht bewust,
dat zij ook het systeem toepasten van
buitenlandsche vereenigingen, groepen en
clubs een vaste cijns te laten opbrengen
met de belofte hen met rust te zullen laten
Op een goeden dag werd in Brooklyn een
inval gedaan op een groot bal van Fin
nen en Lithauers, waar de raiders al heel
ver buiten hun boekje gingen en onrecht
matig tot een massa-arrestatie overgingen.
Dat was de laatste keer. Tegenwoordig
zoeken de Inspecteurs minder zelf op, maar
wachten af wat zich voordoet: een bui
tenlander, die in contact komt met de
politie als de dader of als getuige, die een
huwelijksvergunning aanvraagt of publi
citeit in de pers krijgt. Maar het grootste
aantal wordt gepakt door verklikken. El-
ken dag komen de noodige brieven op Ellis
Island aan, waarin anoniem meegedeeld
wordt, dat die en die daar en daar wo
nend ongeoorloofd In het land woont.
Vooral sinds de malaise komt het meer en
meer voor, dat werklooze burgers uit ja-
louzie een man, die wel een baantje heeft,
verklappen aan de autoriteiten. Zelfs ko
men er brieven van bulten Amerika als
onlangs van een Italiaansche moeder, die
verzocht haar zoon terug te zenden, aan
gezien zij hem nooddg had voor haar eigen
levensonderhoud en zoonlief kwam ook
force majeure terug.
Hartbrekende gevallen.
De problemen van deportatie zijn even
talrijk als hartbrekend en ieder geval is
weer anders. Vluchtelingen uit Rusland
en Duitschland terugzenden naar een re
giem, waar zij vast en zeker de gevange
nis in gaan, zoo geen erger lot te wachten
hebben, is een moeilijkheid op zich zelf;
de humaniteit verbiedt en de wet gebiedt,
toch wordt geprobeerd een bevredigende
oplossing te vinden. Zooals in het geval
van een Arabier, die in Ohio werd opge
pikt en beweerde afkomstig te zijn „acht
dagen loopen van Aden", maar smeekte
niet daarheen teruggezonden te worden,
aangezien hfj hier varkensvleesch had lee-
ren eten en whiskey drinken, zoodat zijn
stam hem zeker de ooren en lippen zou
afsnijden. Bij informatie bleek 's mans be
wering waar te zijn en hij werd naar een
ander deel van Arabië gezonden. Maar de
meeste moeilijkheden geven de Chineezen,
omdat wij Westerlingen niet alleen geheel
buiten hun taal en gewoonten staan maar
zoo moeilijk onderscheid in hun uiterlijk
zien. Er bestaat een anecdote van een im
migratie-inspecteur, die met zes Chinees
jes op weg was naar een schip, dat hen
deporteeren zou. Op een gegeven oogen-
blik zag hij er nog maar vijf en kwam tot
de conclusie, dat één weggeslipt was. Zon
der zich verder te bedenken stapte de
inspecteur de eerste de beste Chineesche
waschzaak binnen, pakte den eerste den
beste man achter zijn strijkijzer weg en
marcheerde het zestal aan boord. Geen
der Oosterlingen had geprotesteerd en de
inspecteur had zijn zestal volgens opdracht
afgeleverd ook de waschzaak bekom
merde er zich niet om en nam een an
deren Wong Sing aan. Kapiteins van
schepen met Chineesche stokers nemen
zoo min mogelijk kans hun mannen te
zien drossen, aangezien de maatschappij
een extra zware boete krijgt voor eiken
gedeserteerden Oosterschen schepeling en
derhalve mogen zij niet gaan passagieren.
In de toekomst zal dit alles veranderen,
want al mogen nu de deuren voor land
verhuizers gesloten zijn, Amerika is nog
te weinig bevolkt. In vergelijking met de
dichtheid van bevolking in ons land zou
Amerika in plaats van 125 millioen zielen
vijftien maal zooveel menschen moeten
tellen en zelfs in deze tijden klinken er
stemmen van Amerikaansche deskundigen
op landbouw en ander gebied, dat het
stopzetten van de landverhuizers een der
oorzaken van de malaise is, ofschoon zij
toestemmen dat hen nu binnen te laten
gelijk zou staan met nationalen zelfmoord.
Steunt, bij gelijken prijs
en kwaliteit,
De Nederlandsche Industrie.
Hiermede dient gij Uw land
En bestriidt gij de werkloosheid.
