De Ontwapeningsconferentie.
Losse nummers van ons Blad
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Woensdag 19 December 1934
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
FINANCIEN.
CRISIS-BERICHTEN.
GEMENGD NIEUWS.
KEN K..N.AX. VEILIGHEIDSFILM.
Propaganda voor een algemeen veilig
verkeer.
Het spreekt vanzelf, dat de KJI.A.C. er
niet aan denkt om genoegen te nemen met
het succes. dat tij in het afgeloopen Jaar
met haar veiligheidscampagne door middel
van de velligheidslaan heeft geoogst maar
dat ÜJ deze zoo nuttige actie ten hate van
een veilig verkeer ook gaarne In de toe
komst zU het ook op eenigsztns andere
wijze wenscht voort te zetten. Heeft zij
door middel van de veiligheidslaan-tournee
ten duidelijkste aangetoond, dat volgens
haar het de eerste plicht van de automo
bilist ls. om alles te doen wat ln zijn ver
mogen ligt, teneinde het wegverkeer zoo
veilig mogelijk te maken, toch ontveinst zij
zich niet. dat ook in andere kringen nog
zeer vee! zoo niet veel meer gedaan kan
worden om de kans op verkeersongevallen
zoo gering mogelijk te maken. Ztj meent,
nu zij de automobilisten in de gelegenheid
heeft gesteld om in dezen voor te gaan, dat
zij zich thans met het volste vertrouwen in
een algemeene medewerking ook tot de
andere weggebruikers mag richten ln de
hoop dat ook zij na een goede en ernstige
voorlichting het hunne zullen doen om ln
het belang van alle partijen tot een zoo
goed mogelijk geordend en als gevolg daar
van veilig verkeer te eeraken
Teneinde dit ideaal te bereiken heeft de
K.N.A.C. beslag kunnen leggen op een bui
tengewoon interessante Veillgheldsfilm
welke weliswaar ln Zwitserland ls opgeno
men en vervaardigd, maar waarvoor dank
zij de medewerking van onze zusterver-
eenlging. de Zwitsersche Automobiel Club.
de opzet toch zoodanig is gemaakt, dat
deze rolprent in alle opzichten als een uit
stekend voorbeeld voor de Veilige Ver-
keersidee kan worden aangemerkt.
Ten overvloede zijn alle titels in het
Nederlandsch gemaakt zoodat iedereen dat
wil zeggen ook zij. die geen talen kennen
ten duidelijkste door dit filmwerk kunnen
worden ingelicht.
Het heeft tevens hot voordeel dat ook de
schoolgaande jeugd vertooningen er van
kan bijwonen zonder dat daarbij uitvoerige
mondelinge verklaringen en uiteenzettin
gen noodig zijn.
De K.N A.C. stelt zich voor met deze
K.N.A.C. Veiligheidsfilm, een 16 m.m smal
film, welke dus overal kan worden ver
toond een zoo groot mogelijke propaganda
te maken voor Veilig Verkeer De lengte
van de film bedraagt ruim 500 meter, zoo
dat de vertooning er van ruim anderhalf
uur duurt.
o
VERSPREIDE BERICHTEN.
Op verzoek met 15 Februari eervol
ontslagen met dank K. Zijp, als burge
meester van Abbekerk.
Bij K. B. ls benoemd tot notaris te
's-Gravenhage, mr. J. A. C. P. van Beek.
candidaat-notaris aldaar.
De gewone audiëntie van den Minis
ter van Financiën zal op de Maandagen
24 en 31 December as. niet plaats hebben.
PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDEN.
BOSKOOP.
Evangelisatie (Chr. Bew. School): nam.
7'/« uur, ds. Leep uit Gouda.
NIEUW-VENNEP.
Chr Geref. Kerk: Nam. 7 uur, ds. Al-
bers uit Vlaardlngen.
DONDERDAG 20 DECEMBER.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Chr. Geref. Kerk (v. Reedestr.): Nam.
7 uur, ds. de Groot uit Gorinchem.
Evangelisatie (Hooftstr.)Nam. 71/4
uur, de heer A. J. Dekker.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Nam. 7 uur, ds. Scho-
neveld van Alphen.
Geref. Gem.: Nam. 7 uur, ds. Neerbos uit
VI aardingen.
KATWIJK AAN ZEE.
Geref. Gem. (Remisestraat)Nam. Th
uur, de heer L. Wijting uit Rijssen.
RIJNSBURG.
Chr Geref. Kerk: Nam. 7 uur, ds.
Meiering uit Nieuwpoort.
ZEVENHOVEN.
Chr. Geref. Kerk (Polder)Nam. 6.45 u.
ds. D. Driessen uit Amsterdam.
NED. HERV. KERK.
Drietal: Te Amsterdam (vac. dr. P. J.
Kromsigt) W. M. M. Kalkman te Katwijk
aan Zee. C. Grootjans Thnz. te Vlaardln
gen en dr. H. J. Honders te Wassenaar.
Aangenomen: Naar Arnhem (Herv. Dia-
conessenhuis) A. Keers te Roermond. Naar
Vries (Dr.) W. Tj. Klumper te Noord-
dijk (Gr.).
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Naaldwijk (bulppred.) F.
Strikwerda, cand. en hulppred. te Haren
(Gron.).
GEREF. GEM.
Tweetal: Te Aagtekerke J. D. Barth te
Borsselen en M. Heikoop te Utrecht.
NED. MIDDERNACHTZENDING-
VEREENIGING.
De 45ste jaarvergadering.
Gisteren werd te Amsterdam onder lei
ding van dr J. Lammerts van Bueren van
Zetten de 45e algemeene vergadering ge
houden van de Ned. Middernachtzendlng-
vereeniging. De morgenvergadering was
gewlid aan behandeling van de huishou
delijke zaken. Het laarverslag van den
secreta-ls den heer J. N. v Munster, dat
in druk verscheen zeeft een breed over
zicht van den wlidvertakten arbeid der
vereerden» "-t vers!?» van den penning
meester den beer A J. da Costa van Am
sterdam -lont met een nadeeüg saldo van
f. 771 14 TV verslaven werden ondei dank-
zev'inv coedzekeurd en de penningmeester
gehoord het rapport van de commissie van
GOUDEN STANDAARD OF DEVALUATIE?
Drs. W. Wiilems contra prof. dr. N. J. Polak
Over de vraag, waar ons land voor zijn
economisch welzijn het meest bij gebaat
is: Het behoud van den gouden standaard
of Invoering van devaluatie, hebben ln een
gisteravond ln de Industrleele Club te
Amsterdam gehouden vergadering, drs. W.
Wiilems te Amsterdam en prof. dr. N. J.
Polak te Rotterdam, het licht van hun
Inzicht doen schijnen.
Als voorstander van den gouden stan
daard voerde het eerst het woord de heer
Wiilems, doctorandus ln de handels
wetenschappen.
Na zeer in den breede zijn standpunt te
hebben verdedigd, dat devaluatie ondeug
delijk ls. stelde spr de vraag: Indien
devaluatie ondeugdelijk ls om uit 't moeras
te komen, wat dan? Er ls geen ontkomen
aan, dat we op den weg der gezonde
aanpassing verder moeten. Men ls te veel
defaitlst; het kan niet zegt men, maar
daarbij wordt uit het oog verloren, dat
reeds aanzienlijke vorderingen zijn ge
maakt. Het loonniveau ls sedert den val
van het pond wel met 15 k 20 'U gedaald
ln ons land: komt daarnaast nji een
stijgende beweging In England en andere
deva-g, tie landen, dan zou 't wel eens
kunnen blijken, dat de nu nog noodlge
verlaging lang zoo ernstig niet ls, als velen,
die zich daar met hand en tand tegen
verzetten en die niet aarzelen als alter
natief het verwerpelijke middel der deva
luatie aan te prijzen, vrezen
De aanpiassingsbeweglng wordt, zooals
het nu ls, belemmerd door maar steeds te
wijzen op de wenschelijkheld van deva
luatie toch nog eens komen zal, wordt de
weerstand tegen maatregelen van aan
passing bevorderd. Het staatscredlet trekt
dan ook thans nog niet de volle voordee-
len van de voortreffelijke positie van
onzen gulden en van de naar verhouding
veel sterkere positie van onzen financiën,
dan die in het buitenland. De propaganda
voor devaluatie doet aldus pxjsltieve schade
De nadeelen van de vrees voor devaluatie
remmen het herstel.
Als het "Neder landsche volk de regeering
ln haar krachtige politiek van aanpassing
op waardige wijze blijft steunen, ook op
het laatste deel van den moeilijken weg.
welke door de crisis heenvoert, dan kun
nen wij hopen, dat als de aanpassing een
maal een feit geworden ls, de soepelheid
van onze economische structuur, verhoogd
is. waarmee wij een blijvende voorsprong
op onze bultenlandsche concurrenten, die
de monetaire weg van den minsten weer
stand hebben gevolgd, zullen hebben be
haald.
Prof dr. N. J. Polak behandelde het
onden rp: „De toekomst van handel en
Industrie in verba d met het behoud van
den gouden standaard", als voorstander
van devaluatie.
Dat devaluatie-maatregelen welvaart
zullen brengen, wil spr. niet beweren;
hoogstens kan er sprake zijn van eenige
verlichting in den economischen strijd.
Evenals vrees voor devaluatie noodlottige
gevolgen heeft, evenzeer heeft vrees voor
aanpassing deze nadeelige gevolgen. Aan-
piasslng ls een langzaam proces en vindt
trapsgewijze plaats. Voor de ongelijkma
tigheid van de aanpassing schrompelt het
bedrijfsleven ineen. Spr. wees op de din
gen die bij aanpassing volkomen star
blijven, b.v. schulden in geld. Aan de
hand van het verloop van inkomsten gaf
spr. een schets van hetgeen aan lasten
verzwaring wellicht is te verwachten. De
economie kan niet experimenteeren zegt
men. maar dit behoeft niet te beteekenen
dat er niets gedaan behoeft te worden.
Het vasthouden aan den gouden standaard
kan evenzeer een experiment zijn als het
loslaten daarvan. Spr. herinnerde hierbij
aan den tijd van 1873 toen Nederland den
zilveren standaard moest verlaten. Spr.
gelooft, dat de verlichting voor den debi
teur bij devaluatie niet groot zal zijn. Op
andere landen wil prof. Polak zich niet
beroepen. omdat de omstandigheden en
de oorzaken ten tijde van de devaluatie
tijdens de oorlogs- en na-oorlogsp>erlode
daar anders waren. Het bedrijfsleven heeft
soepelheid noodig Wanneer men zoo vlug
mogelijk aanpast, dan zal de soep>elheld
terugkeeren.
DE MELKPRIJS.
Voor de periode van 23 December tot en
met 29 December 1934 is de prijs voor het
taxegedeelte van consumptiemelk, gekocht
op regeerlngscontract. bepaald op 6'/« ct.
p>er liter, voor melk van de eerste klasse
wordt deze prijs verhoogd met de kwali
teitspremie. voor die van de derde klasse
verminderd met de kwaliteltsafdracht van
cent.
De afdracht van andere ln consumptie
gebrachte melk ls vastgesteld op 2 cent
per liter.
VOORRAAD VAN VARKENS
HANDELAREN.
Het bestuur der veehouderijcentrale heeft
bepaald, dat het aan alle bij deze centrale
georganiseerde varkenshandelaren verbo
den ls hun voor den handel bestemde
varkens langer dan veertien dagen achter
een ln voorraad te houden, tenzij zij, ten
genoegen van een door het voornoemde
bestuur aan te wijzen orgaan, aantoonen,
dat zij door ziekte der varkens of eenige
andere oorzaak, overmacht opleverende
niet ln staat geweest zijn deze varkens te
vervreemden.
Dit besluit treedt ln werking met ingang
van heden.
AUTO RIJDT OP SPELENDE
KINDEREN.
Twee meisjes ernstig gewond.
Gistermiddag te ongeveer twaalf uur
reed de bakker G. uit Hoogerheide ln
snelle vaart met zijn auto op de Mo r-
straatsche Baan bij Bergen op Zoom. In
een bocht verloor de bestuurder de macht
over zijn wagen en de auto reed op een
drietal kinderen ln, die daar aan het spoe
len waren.
Een dochtertje van den heer M. bleek
er het ergst aan toe. Zij had verschillende
ernstige wonden opgeloopen en bovendien
een zware hersenschudding. Een tweede
meisje was eveneens ernstig gewond, ter
wijl het derde kind, een zoontje van den
heer B„ verschillende minder ernstige
kwetsuren had bekomen
Alle drie slachtoffers zijn naar het Al
gemeen Burgergasthuis te Bergen op
Zoom vervoerd.
De toestand van het eerstgenoemde
meisje baart veel'zorg.
AAN BRANDWONDEN OVERLEDEN.
De 24-jarige mevr. J. van W. uit de Ga-
brlël Metsustraat 100, te Den Haag, die
Zondagavond bij het vullen van een pe
troleumlichte ln brand geraakte, ls gis
teravond aan de gevolgen van de beko
men verwondingen overleden.
TARAKAN PETROLEUM MIJ.
Interimdividend van 127i
Naar het „Hbld." verneemt, zal de N.V.
Tarakan Petroleum-Maatschappij in Ja
nuari 1935 een Interim-dividend van 12'/«
pCt. of f. 50 per aandeel over het boek
jaar 1934 betaalbaar stellen.
controle, van zijn beheer gedechargeerd De
aftredende leden van het hoofdbestuur, de
heeren A. J. da Costa. J. N. v. Munster en
G. Velthuiysen te Amsterdam, werden her
kozen
De heer v. Munster deed vervolgens ln
de morgenvergadering enkele mededeelin-
gen over de toepassing van de herziene wet
Inzake de onderhoudsprocedure ln verband
met de uitvoering van de wet op het on
derzoek naar het vaderschap.
In de middagvergadering hield de heer
A. Hijmans. arts te Rotterdam een voor
dracht: „Huwelijk en kinderzegen".
SAMENWERKENDE ZENDINGS
CORPORATIES.
Het Zendingsbureau te Oegstgeest (post
rekening no. 6074) vraagt ons plaats voor
het volgende:
De Samenwerkende Zendingscorpioraties
te Oegstgeest staan voor een groote moei
lijkheid.
Ingekomen is tot 1 Dec. 1934 f. 624.000.
In December zou dus nog moeten Inkomen
f. 336.000 om de rekening sluitend te maken
Zij hebben nu ln den lande een krachtig
beroep gedaan op allen die het geestelijk
en cultureele belang van het Zendingswerk
begriloen om een extra kerstgave te zen
den (giro no 6074).
De raming 1935 ls nog weer ruim f. 60.000
lager gesteld dan die van 1934. Dit schaadt
het. wprk reeds Daarbij zou een tekort over
1934 een onoverkomenlijk bezwaar worden
voor het werk.
Moge dit gevaar worden afgewend!
WIELRIJDER DOOR AUTO
GEGREPEN.
Gistermiddag te omstreeks 1 uur heeft
op den Rijksstraatweg te Bennebroek een
ongeluk met doodelijken afloop plaats ge
had. De 62-jarlge heer D. de Wit kwam op
zijn rijwiel gezeten, uit een zijweg, die
naar het IJsclubterrein voert. Hij wilde
den Rijksstraatweg oversteken en gaf
daartoe een teeken Juist op het oogen-
bllk dat de heer De Wit den Rijksstraat
weg overstak, naderde een auto uit de
richting Haarlem. De bestuurder trachtte
nog door krachtig remmen een aanrijding
te voorkomen, doch dit lukte niet. De heer
De Wit werd door de auto gegrepen en een
aantal meters meegesleurd, alvorens de
bestuurder erin slaagde de auto tot stil
stand te brengen. De heer De Wit werd
met ernstige verwondingen onder den wa
gen vandaan gehaald. Een direct ontbo
den geneesheer kon slechts den dood con-
stateeren.
o
DE ONBEWAAKTE OVERWEG.
Bij een onbewaakten overweg van de
sjroorlljn VenloGeldernWesel ls bij het
station Geldern de auto van den heer dr.
Poth, dierenarts te Geldern, door een trein
gegrepen, Dr. Poth ls op slag gedood.
(Hbld.)
BUITENLANDSCH GEMENGD.
VLOER INGESTORT.
Bij een bruiloft in Moedanla (Turkije)
ls de vloer van een zaal Ingezakt, waarin
100 vrouwen bijeen waren. Acht vrouwen
werden zwaar gewond.
ONTPLOFFING.
In een militair laboratorium voor kruit-
onderzoek te Tokio zijn gisteren bij een
ontploffing door zelfontbranding van kruit
drie menschen gedood en vele gewond.
DUBBELE MOORD IN STIERMARKEN.
In het dorp Pusterwald bij Judenburgin
Stiermarken sloeg de knecht Wogensber-
ger met een bijl de bejaarde weduwe Hel-
nisser dood, om zich meester te maken
van haar spaarduitjes.
Haar achtjarige kleinzoon, die zijn
grootmoeder te hulp wilde komen, werd
eveneens door den knecht gedood.
Na zijn arrestatie legde de knecht een
bekentenis af. Een verbitterde menigte be
legerde het gendarmerie-kantoor te Pus
terwald en wilde den moordenaar bij zijn
overbrenging naar Judenburg lynchen,
zoodat de gendarmerie gedwongen was het
transport uit te stellen, en den man ln
stilte des nachts naar Judenburg te ver-
De Nobelprijs voor den Vrede aan den President Arthur Henderson
toegekend. Een welverdiende onderscheiding. - Heeft
Henderson echter toch nog te vroeg het werkplan
der Ontwapeningsconferentie opgegeven
GENEVE, 15 Dec, 1934.
Verschillende ln de Volkenbondsstad
welbekende personen hebben in vorige
jaren den Nobelprijs voor den Vrede ver
kregen. De bekendste onder hen zijn wel
Aristide Briand. Sir Austen Chamberlain
en Gustave Stresemann geweest, het
Vredesdriemanschap van Locarno van
1925, dat ln het daaropvolgende Jaar, toen
Dultschland tot den Volkenbond was toe
getreden, met deze onderscheiding uit
Noorwegen gehuldigd werd. Nog staat mij
levendig voor den geest, hoe de Volken
bondsraad, die toen juist voor zijn De-
cember-zittlng alhier bijeen was, een bui
tengewone bijeenkomst hield, om deze drie
arbeiders voor den wereldvrede ook zijner
zijds te huldigen Andere Geneefsche fi
guren, die den Nobelprijs voor den Vrede
verdiend en verkregen hebben, zijn dr.
Christiaan L, Lange, de het vorige Jaar
afgetreden secretaris-generaal der Inter
parlementaire Unie, die hier vooral als
Noorsch gedelegeerde in de Volkenbonds
vergadering en in de Ontwapeningscon
ferentie uitnemende pleidooien voor vrede
en ontwapening gehouden heeft, en prof.
dr. Ludwig Quldde, die op grond van
zijn pacifistisch verleden het raad-
zaam heeft geacht ondanks zijn reeds
hoogen leeftijd niet langer in het „Derde
Rijk" te blijven wonen en zijn woonplaats
van München naar Genëve vervangen
heeft. Bij alle belangrijke Volkenbondsbij
eenkomsten kam men thans dezen meer
dan 76-jarlgen Nobelprijswinnaar, die een
halve eeuw lang de vredesgedachten in
Dultschland bevorderd heeft, onder de ge
spannen luisterende toeschouwers aan
treffen.
Het aantal te Genève persoonlijk be
kende winnaars van den Nobelprlis voor
den Vrede ls thans weder met één ver
meerderd, doordat de President der Ont
wapeningsconferentie Arthur Henderson,
die trouwens ook verschillende jaren zijn
land met eere in de Volkenbondsvergade
ring en in den Volkenbondsraad vertegen
woordigd heeft, den Nobelprijs voor het
Jaar 1934 verkregen heeft.
Dit ls de tweede onderscheiding, die aan
Henderson voor zijn ontwapenlngswerk
binnen weinige maanden ls te beurt ge
vallen. In September heeft een Hongaarsch
comité van vereerders van Henderson tij
dens de Volkenbondsvergadering aan
secretaris-generaal Avenol een uitstekend
gelijkend marmeren borstbeeld van Hen
derson aangeboden, om ln het nieuwe
Volkenbondspaleis ln het daarvoor ln te
richten Museum van beeltenissen van
groote Volkenbondsfiguren geplaatst te
worden naast de busten en portretten van
mannen als Sir Eric Drummond, Lépn
Bourgeois, Gustave Ador, Fridtjof Nansen
Vittorio Sclaloja enz, In tegenwoordigheid
van vele gedelegeerden ter Volkenbonds
vergadering heeft Avenol toen dit bewijs
van vereering van Henderson aanvaard,
daarbij de hoop uitsprekend dat Genève
ook den levenden Henderson nog vaak in
haar midden zou mogen aanschouwen.
De toekenning van den Nobelprijs aan
Henderson ls stellig meer dan verdiend.
Van Februari 1932 tot Juni 1933 was Hen
derson de voortstuwende leider der be
raadslagingen, die het liefst dag en nacht
had doorgewerkt, om zoo spoedig mogelijk
den tekst eener conventie tot verminde
ring en beperking van bewapening gereed
te hebben. Wanneer nationale regeerings-
crisissen ln Dultschland, Frankrijk en de
Vereenigde Staten van Amerika gedurende
het eerste half jaar der Conferentie de
voortzetting van het werk der voltallige
Conferentie verhinderden, was Hender
son steeds de man, die toch een volkomen
stilstand van het werk wist te vermijden
door de meer technische besprekingen in
de verschillende commissies te doen voort
gaan. En toen eindelijk in het begin van
het jaar 1933 een zekere stabilisatie op het
gebied van de nationale politiek der voor
naamste mogendheden verkregen was, liet
Henderson de zweep eerst recht op de Al
gemeene Commissie neerkomen en be
proefde hij het onmogelijke, om nog v?ór
de opening der Londensche Economische
en Financleele Wereldconferentie een ac-
coord over de voornaamste punten der te
sluiten Ontwapeningsconferentie tot stand
te brengen. Weliswaar gelukte het hem
een uitspraak der Algemeene Commissie te
verkrijgen, dat het ontwerp-conventie van
Ramsay MacDonald van Maart 1933 de
grondslag der te sluiten conventie zou
worden, doch verder dan tot deze vage
algemeene Instemmingsverklaring kon ook
Henderson's zweep het niet brengen! Bij
alle moeizame beraadslagingen, die het
eerst l'h jaar der Ontwapeningscon
ferentie kenmerkten, was Henderson bo
vendien steeds een onpartijdig en recht
vaardig leider der discussies. Door zijn
persoonlijk gezag en zijn taktvol beleid
slaagde Henderson tevens steeds erin ont
stane crisissen weder ten einde te brengen
en een dreigende conferentiebreuk te ver
hoeden.
In Juni 1933, toen de Algemeene Com
missie MacDonald's ontwerp-conventie als
„grondslag der toekomstige Ontwapenings
conventie" had aanvaard, kreeg Henderson
de opdracht in de zomermaanden bespre
kingen met de voornaamste regeeringen
te voeren, opdat de in eerste lezing aan
den dag gekomen principieele meenings-
verschillen zouden worden bijgelegd en ln
October een tweede lezing mogelijk zou
worden. „Nimmer ln mijn gansche leven
heb ik een zoo zware opdracht verkregen",
verklaarde Henderson enkele dagen later
aan de pers, „maar ik zal mijn uiterste
krachten inspannen om te slagen!" Vol
goeden moed aanvaardde hij zijn reis naar
Parijs, Rome, Praag, Berlijn en Londen,
doch weldra moest Henderson helaas on
dervinden, dat verschillende regeeringen
van zijn bemiddeling niet gediend waren.
Het wantrouwen tegen Hitler had het be
lang van het ontwapeningsvraagstuk ge
heel op den achtergrond geschoven. De ge-
heele verhouding tusschen de Westelijke
democratle-staten en het Derde RUk
vormde het onderwerp van bespreking
tusschen Parijs en Londen, waarbij Hen
derson kon gemist worden. Sir John Slmon
en Paul Boncour zouden het zonder Hen
derson wel klaar krijgen. Zij ontwierpen
een Fransch-Engelsch-Itallaansch-Ame-
rlkaansch eenheidsfront, dat van een aan
Dultschland op bewapenlngsgebled op te
leggen vijfjarigen „proeftijd" uitging. Te
genover de eensgezindheid van Parijs, Lon
den, Rome en Washington zou Berlijn wel
toegeven! Doch Hitier Het zich niet dwin
gen. De noodlottige dag van 14 October
1933, waarop Dultschland de Ontwape
ningsconferentie verliet en het lidmaat
schap van den Volkenbond opzegde, was
het gevolg van het bulten Henderson om
gemaakte plannetje van Slmon en Boncour
Henderson zat nu echter met de gebro
ken scherven. De moeilijkste weken uit
zijn voorzitterschap der Ontwapeningscon
ferentie braken toen voor hem aan. Het
viel den man der actie bezwaarlijk thans
ln te zien, dat de zweep voor een ge
duldig afwachten moest plaats maken.
Henderson verloor even zijn zelfbeheer-
schlng. HIJ wilde doorwerken, ook zonder
Dultschland. Tevergeefs wezen mét Enge
land en Italië ook velen der eerlijkste ont
wapeningsvrienden uit andere landen erop
dat een voorbereiding eener Ontwape
ningsconventie zonder medewerking van
Dultschland slechts monniken-werk zou
zijn en misschien nog e rger dan dat! Want
Duitschland zou een dergelijke conventie
nimmer aanvaarden en de andere staten
zouden weigeren ontwapeningsverplich
tingen op zich te nemen, als Duitschland
buiten de conventie bleef staan. Hender
son, te diep teleurgesteld door den slag
dien Hitier aan zijn streven had toege
bracht, even diep teleurgesteld over de
weigering van Engeland en Italië, om de
besprekingen zonder Duitschland voort te
zetten, dreigde met ontslagneming! Het
kostte heel wat moeite Henderson te kal-
meeren en aan het hoofd der voorloopig
slapende Ontwapeningsconferentie te doen
blijven.
Sinds November 1933 heeft Henderson
erin toegestemd de Conferentie te laten
doorslapen. Doch angstvallig waakte hij
ervoor, dat deze slaap geen doodslaap zou
worden. Groot beleid is hiertoe van Hen
derson in het afgeloopen jaar gevergd.
Herhaaldelijk gingen stemmen op, dat het
met de Ontwapeningsconferentie nu ein
delijk maar eens geheel „uit" moest zijn!
Telkens wist Henderson dan met een plan- i
netje te kofnen, om ln afwachting van
betere tijden, die een algeheele hervatting
der Conferentie mogelijk zouden maken,
de Conferentie weder eenig teeken van le
ven te doen geven.
In November van dit Jaar achtte Hen
derson hiervoor het grijpen naar een
paardemiddel noodzakelijk: een radicale
verandering van het arbeidsplan gaf hij in
overweging. Voorloopig zou de Conferentie
het ontwerp-MacDonald laten rusten en
naar een veel bescheidener conventie
streven: een conventie, die niets over ver
mindering of zelfs maar begrenzing van
bewapening zou bevatten, doch zich uit
sluitend met de reglementeering van de
wapenfabricatle en van den wapenhandel
en met de uniforme openbaarmaking der
militaire uitgaven zou bezig houden. Hen
derson's plan werd aanvaard; de Ontwa
peningsconferentie werd daardoor opnieuw
bestendigd, al ls het doel voortaan ook veel
bescheidener.
Of Henderson op het oogenbllk niet zelf
betreurt, dat hij na lang aarzelen in No
vember cle hoop op een conventie, die
althans een begTenzing der bewapening
zou brengen, voorloopig heeft opgegeven?
Er zijn juist ln de laatste weken weder
aanwijzingen gekomen van een aanstaan
de Duitsch-Fransche ontspanning, die een
conventie mogelijk zou maken, welke
Duitschland's bewapening ln den tegen-
woordigen (eigenlijk nog steeds verboden)
omvang als het voor Duitschland geoor
loofde maximum zou vastleggen en dan
ook de bewapening van Frankrijk en de
andere staten zou begrenzen. Als het ln
1935 inderdaad mocht blijken, dat Hender
son te vroeg de hoop op een algemeene
conventie heeft opgegeven, zal de winnaar
van den Jongscen Nobelprijs voor der.
Vrede stellig met groote vreugde den weg
daarheen weder Inslaan!
zijn behalve aan ons Bureau ook
verkrijgbaar bij de
Firma A. HILLEN - Stationsweg
Firma A. J. H. WIJTENBURG,
Haarlemmerstraat 2.
W. G. J. VERBURG, Sigarenhandel,
Heerenstraat 2.
Fa. A. SOMERW1L Az. Hoogew. 24
A. M. v. ZWICHT - Breestraat 126
A. VAN EGMOND, Sigarenhandel,
Haven 2/4.
BOEKHANDEL VAN DER VEEN
Geversstraat No. 59 - Oegstgeest
en des Zaterdags bij
A. H. V. d. VOOREN, H. Rijnd. 106
en bij
KIOSK PRINSESSEKADE.
2-3
