C mflflYLL
De Snip van Schiphol vertrokken.
Afscheid van den heer W. v. d. Akker
te Katwijk Zee
tandpa/ta
75sle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 15 December 1934
Derde Blad No. 22926
PARLEMENTAIR OVERZICHT
o
Duizenden belangstellenden op Schiphol.
Hierboven een opname van bet afscheid van den heer W. v. d. Akker als hoofd del
Herv. School te Katwijk aan Zee. Van 1. n. r. zittend: ds. R. P. A. Rutgers, voor
zitter van de Schoolcommissie; de heer W. v. d. Akker; mevr. v. d. Akker; ds. P.
Pras, voorzitter van den Kerkeraad. Staand: het personeel van de school,, het
bestuur van de school en de schoolarts dr. A. in 't Veld.
Commandant J. Hondong.
Het eene luchtvaartevenement in Ne
derland volgt op het andere. Nauwelijks
is de „Ulver" terug van haar fantastische
record-reis. nauwelijks zijn de huldigin
gen en festiviteiten, waarvan Parmentier
en de zijnen het middelpunt waren, voor
tij, of de „Snip" staat weer in het cen
trum van de belangstelling.
Vannacht te halfeen vertrok het toe
stel onder Hondong's leiding voor zijn
terre vlucht over landen en rivieren, over
bergen en zeeën, naar onze koloniën, wel
ker naam nog niet hecht en onverbreke
lijk met de luchtvaart ls verbonden. De
.Snip" is den sprong naar de West be
gonnen.
Onze auto snelt al vroeg door den don
keren avond de Amsterdamsche luchtha-
ren tegemoet; auto's, bussen en fietsen,
rij alle hebben slechts één doel: de wer
kende lichten van Schiphol. Schiphol en
het vertrek van den blauwen K.L.M.-vo-
(d met zijn koene bemanningHondong,
Tan Balkom, Stolk en Van der Molen,
[ren veor het vertrek is het al druk op
Ichlphol. De verkeerspolitie heeft in sa-
oenwerking met den burgemeester van
Jaarlemmermeer de vereischte maatrege-
kn getroffen. De belangstellenden kun-
oen de „Snip" gadeslaan op een afstand
ran eenige tientallen meters, achter een
hek, dat voor het restaurant is aange
bracht. Aan de andere zijde van dit hek
ils slechts plaats voor autoriteiten, beman
ning en genoodlgden.
Tegen tien uur wordt het in het Schip-
holrestaurant drukker. Ook de hal is in
gericht voor de ontvangst van de gasten,
lie den Kerstvliegers een goede reis en
behouden aankomst toe willen roepen.
Vele K.L.M.-vliegers met hun familie, le
ien van Aeroclubs. enkele militaire vlie-
I eers en een groot aantal luchtvaart-en
thousiasten zijn weer op de Amsterdam -
I sche luchthaven bijeen, evenals een aan
tal oud-West-Indisch-gasten. Op het groo
te bord in de hal, waar de vertrektijden
ei aankomsten van de vliegtuigen staan
aangegeven, ls bovenaan, heel nuchter
weg, vermeld, dat de „Snip", de IS, te nul
uur twintig naar de West zal vertrekken.
Het woord Batavia - anders worden hier de
Indië-vluchten aangekondigd - ls vervan
gen door „West-Indië". Buiten het sta
tionsgebouw ls het nog stil. De koude
wind houdt het publiek nog van het ter
rein.
De „Snip" staat nog In de groote loods,
waar de laatste voorbereidselen worden
getroffen voor het uur van vertrek, dat
nader en nader komt.
Wij hebben nog een kijkje genomen in
de cabine. Deze ziet er heel anders uit
dan wij die van de verkeersvliegtuigen ge
wend zijn. Er zijn vier extra benzinetanks
Ingebouwd en een extra oliereservoir. Als
gevolg hiervan kan de „Snip" 1700 K.M.
langer achtereen vliegen dan in gewone
omstandigheden het geval zou zijn.
De machine is voorts uitgerust met ex
trazware motoren, dit met het oog op de
start Ook zijn verstelbare luchtschroeven
aangebracht. De radio-installatie is naar
achteren verplaatst. Veel ruimte en com
fort blijven er voor de vliegers niet over
en van slapen zal wel niet veel komen.
Op de flank van de machine, die niet
meer in Holland terug zal komen, lezen
we „Holland-West Indlë".
Op het terrein zijn bij de afscheiding,
waarachter het publiek staat, de mach
tige legerschünwerpers opgesteld, die den
koenen vogel in een zee van licht zal doen
baden, voor zij ln het nachtelijke duister
haar weg naar het Zuiden zal zoeken.
Verder staan daar opgesteld de auto's met
film- en geluid-opneminginstallaties.
In het restaurant en in de hal wordt
het steeds voller.
Er heerscht de echte sfeer, die wij ken
nen van vroegere groote gebeurtenissen
bij de K L M
Aanwezig zijn o.a. de heeren generaal
Snijders, ir. Stephan, W. F. Chambers, di
recteur van het Bureau v. Handelsinlich
tingen en secretaris van de West-Indische
Kamer; Jules Ed Gerzon, voorzitter der
afdeeling Amsterdam van het Algemeen
Nederlandsch Verbond, C. K. Kesler, secre
taris; mr. J. W. te Winkel, penningmees
ter en de leden M. Goldenberg en J. Ga-
jentaan; voorts W. R. Minkman, oud
hoofdagent van den Koninklijk West-In-
dischen Maildienst, vertegenwoordigend
de commissie NederlandCuracao 1634-
1934.
Te omstreeks half twaalf wordt mede
gedeeld, dat nog poststukken met de
„Snip" medegegeven kunnen worden.
Te ongeveer kwart voor twaalf staat de
machine startklaar op het platform. De
helle Jupiterlampen laten hun lichten over
de blauwe flanken van het toestel schij
nen, de regen klettert op het glinsterende
platform en de honderden en nogmaals
honderden die gekomen zijn om het ver
trek bij te wonen, staan langs de hekken
geschaard in gespannen verwachting op
het groote moment. Ook op het platform
van de genoodigden ls het uitermate druk,
zoo druk. dat herhaaldèrlijk doch tever
geefs geprobeert wordt ruim baan te
maken.
De vliegers ontvangen hun laatste in
structies, De weerberichten die binnen
komen, zijn verre van gunstig, een depres
sie van ernstigen aard is op komst en er
wordt zelfs hier en daar al gefluisterd,
dat de start zal moeten worden uitgesteld.
De voorbereidingen echter gaan door en
aan uitstel wordt blijkbaar niet gedacht.
De bliksemlichten van de persfotografen
flitsen op en menig plaatje wordt gemaakt
om deze voor de Nederlandsche luchtvaart
zoo belangrijke gebeurtenis, te vereeuwi
gen. De spanning stijgt met de minuut.
De voorverwarmingsmachine, die een
capaciteit heeft van 80 M3 per minuut
wordt te 12 uur aangezet en de warme
lucht wordt in de cylinders geblazen, om
de motoren op tempo te krijgen. Daar
komt onder daverend gejuich de beman
ning, Hondong en Van Balkom voorop.
Een laatste afscheid van hun familie,
handdrukken met vrienden en kennissen,
gejuich en gewuif. Dan komt de heer
Plesman naar voren. Kort en kernachtig,
zooals wij dit van dezen generaal van de
K.L.M. gewend zijn, neemt hij afscheid
van zijn mannen. „Je ziet, hoe wij allemaal
met Jullie meeleven. Wij vertrouwen op
jullie en op je machine. Ik wensch je
goede reis en behouden aankomst". De
laatste foto's worden gemaakt en de
laatste handdrukken en wenschen worden
gewisseld.
Dan ls het moment daar, dat de piloten
hun plaats in de cockpit innemen. Van
der Molen zet zich achter zijn radiotoestel.
De kappen worden van de motoren ge
haald, de voorverwarmingsmachine rijdt
weg, de startpatronen knallen en eerst
aarzelend en weldra vlugger en vlugger
suizen de schroefbladen door den Decem-
bernacht. De piloten wulven uit de cock
pit De starttoren geeft het signaal, en
dan ls het groote moment daar Langzaam
schuift de machine over het platform om
onder gejuich van de duizenden naar den
rand van het veld te taxiën. Het is 12 uur
27. Dan komt de beginspurt. Met daveren
de motoren en paarse vlammen uit den
toeschouwers aan, om dan precies te 12
uur 30 los van den grond te komen. Laag
over de menigte denderen de zware moto
ren en statig verheft het zwaar beladen
toestel zich, nagestaard door hen die ge
komen zijn om deze koene Hollanders het
beste te wenschen op hun moeilijken
tocht naar onze West-Indische koloniën.
De Snip is voor zijn Kerstvlucht ver
trokken.
De „Snip" op weg.
Enkele minuten nadat de „Snip" was
opgestegen klonken de eerste radio-sig
nalen. Een algemeene afscheidsgroet luid
de: „Wij bevinden ons boven de Neder-
landsch-Belgische grens, alles gaat uitste
kend. Zenden bij het verlaten van Neder
land een groet aan alle vrienden ln Ne
derland met onze hartelijke wenschen
voor een vroolijk Kerstfeest en een voor
spoedig Nieuwjaar." Speciaal voor de luis
teraars in Indië heeft de marconist dezen
groet-aan-allen nog eens overgeseind, zoo
dat men daar door de radio, de wegvlie
gende „Snip" heeft hooren „tjilpen".
Voor zoover dit aan het radiotoestel te
beoordeelen was. ging de vlucht tot Dijon
vrij voorspoedig, doch hier schenen de pei
lingen moeilijker te worden en het had
er veel van, dat de Snip Iets naar het
Oosten van de koers was afgeweken, wat
licht kon gebeuren door den sterken bo
venwind. De bemanning moest haar toe
vlucht nemen tot herkennlngsteekens op
den grond. O.a. de vuurtorens voor de
luchtvaart bewezen nu hun dienst, aan de
radiostations werd dan naar de kenmer
ken en ligging van de vuurtorens geïnfor
meerd.
Zoo vond de „Snip", herhaaldelijk op
deze wijze vragend, doordat de peilingen
door storende Invloeden onbetrouwbaar
bleven, haar weg door het Rhönedal, op
streek geholpen door den vuurtoren op
den Mont Afrlque, langs Vlenne, Valence,
Montelimar, en andere plaatsen.
De echtgenooten op Schiphol lieten we
ten, dat ze graag een telegrammetje wil
den hebben, maar de bemanning die op
dit traject alle aandacht noodig had, liet
kort en goed weten: „Er is niets voor de
dames, de heeren hebben het te druk."
TWEEDE KAMER.
VERSCHILLENDE
WETSONTWERPEN.
De Kamer heeft, nadat, gelijk reeds ge
meld, de begrooting van Sociale Zaken
met 51 tegen 26 aangenomen, de volgende
wetsontwerpen behandeld
1. Wetsontwerp Wijziging en verhooging
van de begrooting van Inkomsten en uit
gaven van het Leeningfonds 1914 voor
1933 (Verschillende onderwerpen).
2. Wetsontwerp Wijziging en verhooging
van het zevende hoofdstuk A der Rijks-
begrooting voor 1933 (Verschillende onder
werpen).
3. Wetsontwerp Wijziging en verhooging
van het vijfde hoofdstuk der Rljksbegroo-
tdng voor 1933 (Verschillende onderwer
pen).
4. Wetsontwerp Wijziging van de begroo-
ting van de ontvangsten en uitgaven van
het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
voor 1933 (Verschillende onderwerpen).
5. Wetsontwerp Wijziging van het acht
ste hoofdstuk der Rijksbegrooting voor
1933 (Verschillende onderwerpen).
6. Wetsontwerp Wijziging en verhooging
van het negende hoofdstuk der Rijks
begrooting voor 1933 (Verschillende onder
werpen)
7. Wetsontwerp Wijziging van artikel I
der wet van den 30sten Juli 1926, Staats
blad no. 247, tot uitvoering van artikel 4,
eerste lid, der Ouderdomswet 1919 enz.
Laatstgenoemd ontwerp heeft tot doel
om in verband met den toestand van
's Lands financiën te komen tot verlich
ting van de lasten, welke de uitvoering van
de Ouderdomswet 1919 voor jret Rijk mede
brengt. Voorgesteld wordt om den duur
van de Rijksbijdrage voor de dekking van
de Ouderdomsrenten, bedoeld in de arti
kelen 28 en 37 der Ouderdomswet 1919, en
van het tekort op de verzekeringen, ge
sloten krachtens artikel 24 dier wet, met
10 jaar te verlengen. Deze verlenging doet
het jaarlljksch bedrag dier Rijksbijdrage
met een bedrag van rond vier millloen
gulden verminderen, welke verlichting van
lasten voor het tegenwoordige uiteraard
verschuiving van lasten naar de toekomst
ten gevolge heeft, hetgeen in dezen tijd
niet ongeoorloofd schijnt.
Gisteravond vond een Ouderavond plaats
van school IV ln de Oranjezaal van het
Jeugdhuis te Katwijk aan Zee.
Vele ouders waren opgekomen om tege
lijkertijd afscheid te nemen van den heer
v. d. Akker, die na 40 jaren bij het Chr.
onderwijs met pensioen gaat.
Na een inleidend woord van ds. R. P.
A. Rutgers, sprak eerst de schoolarts dr. A.
in 't Veld over „Afwijkingen bij kinderen",
waarna tegen 10 uur het officieele afscheid
plaats vond.
Aanwezig waren hierbij de voorzitter van
den Kerkeraad ds. P. Pras. ds. W. M. A.
Kalkman, mevr. v. d. Akker, vele kerke-
raadsleden, het schoolbestuur, het voltal
lige personeel van school IV, vroegere on
derwijzers van den heer v. d. Akker en
collega's hoofden van scholen, wijl de
ouders gebleven waren.
Ds. Rutgers voerde het woord als voor
zitter van het Schoolbestuur. Door het
Chr. onderwijs bij het begin van uw loop
baan te kiezen hebt gij een offer gebracht.
Van die ruim 40 jaar hebt gij juist 1 Ja
nuari 27 jaar in onze gemeente Katwijk
doorgebracht. Van den kerkeraad, die u
toen benoemde is nog slechts de heer
Nügh aanwezig. Toen u in het begin van
1908 hier kwam bestond er slechts één
Herv. School. Langzamerhand is het Chr.
onderwijs in deze gemeente zeer uitge
breid, Er zijn nu 6 Herv scholen en de
Herv. school voor het 7de leerjaar. Daar
hebt gij ook uw werkzaamheid in gehad,
waarvoor spr. zijn hartelijken dank be
tuigde.
Gij zijt aan drie scholen werkzaam ge
weest, in de Voorstraat, Jan Toorop-
traat, waar gij pioniersarbeid verricht
hebt en nu aan de school in de Mieren-
weide. Spr. gaf een karakterschets van
den heer v. d. Akker en typeerde hem als
de „gemoedelijke". Spr. uitte den wensch,
dat hij nog vele jaren ln Baarn van de
rust moge genieten en dat de Heere met
hem trekt! Spr. wijdde ook waardeerende
Bij ontwerp no. 5 hebben eenige afge
vaardigden als hun meening te kennen
gegeven, dat een vergoeding van f. 60 en
f. 65 per maand, welke wordt uitgekeerd
aan dienstweigeraars die op rijkskantoren
f'~ Tv worden gesteld, te hoog is. In ver
band hiermede ontwikkelde zich eenige
cnscussie over de dienstweigeraars en hun
te-werk-stelling.
Minister Deckers heeft de regeling voor
de dienstweigeraars nog eens uiteen gezet,
en de genoemde salarissen, waarvan kost
en inwoning bestreden moeten worden,
verdedigd. Men moet niet denken aldus
de Minister dat alle dienstweigeraars
in een bevoorrechte positie verkeeren.
Alle bovengenoemde wtesontwerpen
werden zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
BEGROOTING VAN
ONDERWIJS.
De Kamer heeft vervolgens het debat
over de Onderwijs-begrooting voortgezet.
Daarbij heeft de heer Möller geïnfor
meerd, of de grondslagen-wet nu werkelijk
van de baan is; hij critiseerde het feit. dat
de Onderwijsraad het ontwerp acht maan
den onder zich heeft gehouden. En wat
de spelling betreft vroeg hij hoe het nu
eigenlijk zit; wacht de Regeering op de
pers of wacht dc pers op de Regeering?
Beide schijnt het geval. En daarom vroeg
hij of de Minister niet de verklaring wilde
afleggen, dat de Regeering onmiddellijk
tot de nieuwe spelling zal overgaan, als
de pers dit heeft gedaan. Elke spelling
riep dr. Möller uit heeft haar eigen
moeilijkheden, en een ideale spelling zou
zóó moeilijk zijn, dat niemand haar zou
kunnen gebruiken. Hij verklaarde zich vol
daan over de vorderingen welke de nieuwe
spelling reeds heeft gemaakt, en bestreed
in een geestige rede de spelling-inzichten
van den heer Tilanus. Vond de Minister in
deze rede een steun, de strekking van prof.
Visschers speech was ietwat anders, want
deze afgevaardigde verklaarde de toon van
's Ministers antwoord ln de stukken mat
en pessimistisch te hebben gevonden, doch
verklaarde hij, namens zijn fractie, de
Minister in zijn bezuinigingsstreven te wil
len steunen, maar daarom kon hij niet
met alles accoord gaan wat de Minister
deed. De Minister staat voor de taak om
ons onderwijs dat te duur is, te vereen
voudigen en goedkooper te maken; deze
taak was iets geweldigs aldus prof,
Visscher en daarom moet het worden
hekend, dat de Minister het zijpad dei-
spelling is ingeslagen en het land door
trekt met daverende redevoeringen. En
toch riep de afgevaardigde uit is dit
vraagstuk een kleinigheid vergeleken bij
zijn groote onderwijstaak.
Daarom riep prof. Visscher met een be
kend melo-dramatisch woord den Minis
ter toe: „Ach, vader niet meer!"
De hoogleeraar gewaagde van een „dra
matisch conflict" in 's Ministers optre
den: er is een onmacht tot bezuinigen in
en toch moet er bezuinigd worden. Er
woorden aan mevr. v. d Akker, die haar
man altijd trouw had bijgestaan.
De schoolcommissie zal den scheidende
nog een geschiedenisboek aanbieden; mis
schien kan de heer v. d. Akker daaruit
putten om in zijn vrijen tijd, weer een
nieuw werk voor de jeugd samen te stel
len. Mevr. v. d. Akker werd hierop een
bloemhulde aangeboden. Spr. bad hen ten
slotte Gods besten zegen toe, waarna ge
zamenlijk gezongen werd het laatste vers
van ps. 121.
De voorzitter van den kerkeraad. ds. P.
Pras, nam nu het woord. Deze schetste
vooral wat de heer v. d. Akker voor de
kerkelijke gemeente geweest was, o.a. als
voorlezer in de Nieuwe Kerk. Met een har
telijken wensch namens den kerkeraad,
eindigde ds. Pras.
Namens het personeel der school sprak
de heer C. Bezemer. Deze schetste de
goede verstandhouding, die er steeds tus-
schen den heer v. d. Akker en het perso
neel der school geweest was. Met de beste
wenschen voor de toekomst, ook namens
het personeel, eindigde spr.
De heer P. Siderius, hoofd van het Cen
trale 7de leerjaar, noemde zijn beminne-
lijken collega een „Barnabas", iemand die
altijd wist op te beuren, een goed man,
ook een geloovig man.
De heer C. v. d. Rhee. ho:fd van de
Herv. School I, bracht oude herinnerin
gen naar voren.
De heer L. v. d. Zwan sprak een woord
als vertegenwoordiger van de ouders der
school.
Ten slotte bracht de heer v. d. Akker
ook namens zijn vrouw dank voor de ge
sproken woorden.
Ds. Rutgers liet aan 't einde het toe
passelijk lied zingen Gez. 96.
De ouders namen met een handdruk af
scheid van den heer v. d. Akker en zijn
echtgenoote.
RECLAME- 3136
dient diep in ons onderwijs ingesneden in
te worden; er moet een eenvoudiger wet
geving komen, zonder overlading. Intus-
schen bleef de hoogleeraar Ln gebreke deze
opvatting concreter toe te lichten. De
strekking van zijn rede was overigens ook
die van de opvatting des heeren Kersten;
ook deze vond de begrooting veel te hoog
en het onderwijs veel te duur. Ook deze
critiseerde het beleid des Ministers inzake
de spelling.
Evenals de heer Möller heeft de heer
Ketelaer zijn verwondering en critiek uit
gesproken over het feit. dat de Onderwijs
raad van April af tot dit oogenibllk toe het
ontwerp-grondslagenwet onder zich heeft
gehouden: eerst thans is zijn advies
ingekomen. Maar vooral sprak hij zijn
teleurstelling uit over het feit, dat men bij
het bijzonder onderwijs zoo onwillig is
geweest aan de concentratie van scholen
mede te werken, en hij drukte de rechter
zijde en met name ook den anti-revolu
tionairen op het hart, dat het ook hun
plicht is deze dagen een offer te brengen
in 's lands belang. Hiertegenover heeft de
heer Zijlstra er op gewezen dat, gezien hdt
groot aantal kleine schooltjes bij het
openbaar onderwijs, hier concentratie veel
meer voor de hand lag; wie zei hij bij
het bijzonder onderwijs tot concentratie
zou willen dwingen, tast de gelijkstelling
aan, maar wel degelijk heeft er vrijwillige
concentratie plaats. De rij van sprekers
werd gesloten door den heer Wijnkoop, met
critiek naar alle kanten.
Minister Marchant heeft daarna ten
aanzien en aanhooren van heel die pa
rade van sprekers zijn beleid verdedigd.
Hij verdedigde daarbij allereerst zijn
optreden bij verschillende gelegenheden.
Vermakelijk was zijn mededeeling dat,
toen hij voor de eerste maal een tentoon
stelling moest openen, op zijn bureau een
redevoering gereed zag, door een der amb
tenaren gemaakt, zelfs met een paar
aardigheden er in. Als ik zulke speechen
hield riep de Minister zou ik natuur
lijk geheel in stijl zijn en „de waardigheid
van het ambt" hooghouden. Maar Zijn
Excellentie houdt liever zijn eigen rede
voeringen en deze verdedigde hij, met
name zijn speech gehouden bij de opening
der tentoonstelling voor de Egmondët
Abdij, waarbij hij zich in historische be
schouwingen begaf omtrent het karakter
van onzen strijd tegen Spanje, welke
hartstochtelijke reacties uitlokten bij ds.
Lingbeek en ds. Kersten. De Minister hield
vol, dat hij in die rede de juiste historische
visie had getoond.
HAGENAAR.
De route van de Snip. Tevens zijn aangegeven de routes van de Fransche en
Duitsche luchtvaartdiensten. Wij herinneren er aan dat het reisschema als volgt
ïuidt: Heden aankomst te Casablanca. Vertrek 17 Dec. in den vroegen ochtend;
"ankomst Porto Praia (Kaap Verd. Eil.) 17 Dec. in den namiddag; vertrek
forto Praia 19 Dec. ongeveer 19 uur 3.M I aankomst Paramaribo 20 Dec. ongev.
■1 uur G.M.T.; vertrek Paramaribo 22 Dec. des ochtends; aankomst La Guaira 22
Dec. des middags; vertrek La Guaria 22 Dec. ongeveer 1 uur na aankofnst; aan
winst Curacao 22 Dec. des namiddags.
De afstanden tusschen de verschillende landingsplaatsen zijn: Amsterdam-Casa-
I «anca 2335 K M.; Casablanca—Porto Pra 2645 K.M.: Porto Praia—Paramaribo
"512 K.M.; ParamariboLa Guaira 1400 K.M.; La GuairaCurasao 280 K.M.
