LEIDSCH DAGBLAD Derde Blad Vrijdag 30 November 1934 BUITENLAND. PARLEMENTAIR OVERZICHT DE ALGEMEENE TOESTAND. S Dec. Volkenbondsraad - Het Ylootverdrag De indrnk rail de rede ran Baldwin. Het begin der buitengewone zitting van den Volkenbondsraad, die de volksstem ming ln het Saargebled en de Zuid-Slavi sche aanklacht tegen Hongarije zal behan delen, ls thans definitief vastgesteld op Woensdagmiddag, 5 December Dit ls ge schied na ruggespraak met baron Alolsl, voorzitter van de raadscommissie van drie, die thans te Rome met de Duitschers en Franschen besprekingen over het Saar- vraagstuk voert. Alolsl meende de verze kering te kunnen geven, dat het Saar- vraagstuk op 5 December rijp voor behan deling zal zijn In verschillende politieke kwesties betreffende de volksstemming hebben de Duitsche en Fransche regeerin gen reeds volledige overeenstemming be reikt. Over verschillende economische en tlnancleele vraagstukken betreffende een regeling daarvan ln geval van een terug keer van het Saargebied naar Dultschland na de volksstemming, worden de bespre kingen tusschen de Fransche en Duitsche deskundigen met blijkbaar goeden wil van belde zijden voortgezet Het ls de bedoe ling, dat de raad eerst onder voorzitter schap van Benesj het Saarvraagstuk zal behandelen en dat daarna de discussies over de Zuld-Slavlsche nota zullen volgen onder voorzitterschap van den vorigen raadsvoorziter, de Vasconcelles (Portugal). Het Japansche ministerie van buiten- landsche zaken heeft 'n mededeeling ont vangen, dat de Italiaansche en Fransche regeeringen, geweigerd hebben het vloot- verdrag van Washington, gelijk dit door Japan was voorgesteld, op te zeggen. De Japansche regeering zal echter des ondanks haar standpunt niet wijzigen en de vlootovreenkomst van Washington op 10 Dec. opzeggen. De rede van Baldwin trekt natuurlijk zeer de aandacht. In Engeland is men over t algemeen tevreden. De interventie van Baldwin en van sir John Slmon zou Duitschland voor het dilemma kunnen stellen: doorgaan met zijn geheimzinnige bewapening en aldus Engeland dwingen tot krachtige zelfbe scherming, óf openlijk bekennen hoe het met de Duitsche bewapening gesteld is, met het vooruitzicht, dat een accoord ge troffen kan worden, dat wellicht Dultsch land voordeelen brengt. De „Times" ls zeer goed te spreken over de verklaringen van Baldwin. Het blad acht het een groote verdienste van Bald win, dat hij de ontwapenlngs-vraagstukken op Europeesch plan heeft geplaatst en niet ls blijven staren op de Duitsch-Brltsche be trekkingen. Tot besluit verklaart de „Times", dat, om een einde te maken aan de koortsach tige spanning de raad van generaal Smuts, om Dultschland vrijmoedig en zonder voor behoud gelijkgerechtigdheid toe te kennen, opgevolgd moet worden. ..Daily Telegraph" bespreekt voorname lijk het Brltsche luchtvaart-programma en verklaart te hopen, dat Dultschland zijn politiek van eenzaamheid zal opgeven. De Morning Post" is er niet geruster op geworden. Het blad wil graag aannemen, dat Duitschland geen kwade bedoelingen jegens Engeland koestert, doch 't wenscht toch, dat alle voorzorgsmaatregelen wor den genomen. De „News Cronicle" heeft geen bezwaar tegen een bescheiden versterking van de Britsche strijdkrachten, doch klaagt er over, dat Baldwin niets gezegd heeft over een voornemen tot wijziging van de be- wapenings-politiek van de regeering. Men betreurt, dat Engeland zich nog niet met volle energie heeft ingespannen voor een collectief veiligheidssysteem en nog geen werkelijke vermindering van de be wapeningen heeft tot stand gebracht. De „Daily Mail" ls teleurgesteld door het aarzelen van de regeerlng. Het blad ls het eens met de woorden van Churchill, dat Duitschland rijp is voor militaire verras singen. De houding van het „slaperige ka binet van oude droomers" brengt Engeland in een groot gevaar. Minder te spreken zijn de Fransche bladen. Dd Paris Solr schrijft, dat Baldwin de Duitsche bewapening geenszins heeft ver oordeeld en dat naar zijn meening de on rust ln Europa niet te wijten ls aan de be wapening van Dultschland, maar aan het feit, dat deze door een gehelmzinnlgen sluier verhuld wordt. Met andere woorden, hij zou Duitschland vergeven, wanneer het zijn bewapeningen zal toegeven. Om Duitschland ln den Volkenbond terug te brengne is men bereid zijn bewapening te legallseeren en het Verdrag van Vresailles met voeten te treden. Het commentaar van de Llberté sluit zich hierbij aan. De Temps merkt op, dat tegenover de verklaringen van Baldwin en Sir John Simon, dat men zou trachten een ontwa peningsovereenkomst op zoo laag mogelijk niveau te bereiken moest constateeren, dat dit slechts mogelijk ls, door nieuwe onder handelingen ln het kader van den Volken bond .en dat alle Europeesche landen aan dergelijke onderhandelingen zouden moe ten deelnemen. De vraag is dus, of Duitsch land bereid is naar den Volkenbond terug te keeren. Om echter de opvatting van de rijksregeering ln dezen te kennen moet men allereerst weten hoe Hitler den En- gelschen ambassadeur in Berlijn ontvan gen heeft. De Duitsche pers is zeer rustig- De N. R Crt. schrijft daarover: Men beschouwt het als zeker, dat Duitschland bij eventueele onderhande lingen zou willen uitgaan van den tegen- woordlgen stand van de onderscheiden wapeningen dus ook van den tegenwoor- digen stand van de eigen wapening. Waar schijnlijk is het evenwel, dat dit een en ander toch eerst na de volksstemming in het Saargebled zijn beslag zou krijgen. Duitschland heeft Immers, zoo werd reeds eenlgen tijd algemeen vermoed, voor dit geval zijn eigen plannen. Duitschland zou na de volksstemming het Initiatief willen nemen voor een veelomvattend vredes voorstel. omvattend» een heVracht'ging van het peet van Ketjogc. tmt nact van Locarno en andere der-eUiV- ver-n-nren en voorts e?n njnW n?n ->uP - Duitschland grenzende staten, ln het bij zoder aan Frankrijk om met Duitschland RECLAME. 1697 oaouuKSCH «vnitiaicHt verdragen van vriendschap te sluiten als reeds tusschen Dultschland en Polen tot stand gekomen ls. In dit verband trekt volgend bericht de aandacht: De National-Zeltung te Essen bevestigt in een bericht van haar correspondent te Berlijn, dat Rudolf Hess binnenkort naar Parijs zal reizen. Ten gevolge van een uit- noodiging der Fransche oud-strijders, zou hij deze informatiereis als particulier ondernemen om de mogelijkheden van FranschDuitsche overeenstemming te bestudeeren „uitgaande van den geest der oud-strijders". Ribbentrop zou Hess verge zellen. BELGIE. Kleine meerderheid voor de regiering. De Kamer heeft gisteren een motie van vertrouwen in de regeering aangenomen met 93 (Katholieken en liberalen) tegen 83 stemmen (socialisten en Vlaamsch- nationalistenen 5 onthoudingen. Men ziet hieruit, hoe zwak de regeering staat! o DUITSCHLAND. De actie tegen hamsteraars. De Kerkstrijd. Vijftienhonderd natlonaal-soclallsten waarvan verscheidene met trommels en hoorns, hebben na een rondgang te heb ben gemaakt, door het centrum der stad een betooging gehouden voor het huls van den bankdirecteur Otto Llppold, een der voornaamste zakenlieden van Leipzig. De betoogers droegen doeken met zich mede met opschriften als .Llppold de Hamsteraar", „De vijand van 't Volk" enz. Voor het huis van den bankier aange komen, traden de trompetters naar vo ren en brachten de familie Llppold een „serenade" De voortdurend grooter wordende me nigte werd daarop door eenlge nazi-lei ders toegesproken en Lippold's „misdaad tegenover het volk" werd aan het publiek bekend gemaakt. Llppold werd beschul digd van het „hamsteren" van levens middelen en kleeding. „Ofschoon hij een vermogen van 1.300.000 Mark bezat, had hij," zoo werd beweerd, „aan de propagandisten van het winter hulpfonds welwillend 1 pond meel ge schonken. De betooging werd besloten met den herhaalden uitroep „Heil Hitier" en „Sieg Heil." Geen enkele onregelmatigheid deed zich voor en de menigte verspreidde zich even ordelijk als zij gekomen was, ln rijen van vier. Niettemin hebben verschillende bladen verzocht, Llppold ln verzekerde bewaring te stellen, .teneinde hem tegen de woede van het volk te beschermen." De correspondent van de Times" te Keulen meldt aan zijn blad dat gisteren aldaar een groote betooging van katho lieke vrouwenverenigingen ls gehouden, waarbij kardinaal Schultz zelf het woord heeft gevoerd. De opkomst was zoo groot, dat niet alleen de Dom maar nagenoeg het geheele plein voor en om den Dom met vrouwen en banieren gevuld was. De quintessens van kardinaal Schulz' toe spraak was. dat de katholieken wel den nat.-soclallstlschen staat moesten erken nen en steunen vooral ln zijn strijd tegen communisme en socialisme, maar dat de katholieken even pal moesten staan voor de onvervreembare rechten der kerk, ln deze dagen van religieuze crisis. Baldur von Schirach heeft als rijks- jeugdleider een verordening uitgevaardigd waarbij aan leden van de Hitler-jeugd ln het Rijnland verboden wordt zich te men gen ln religieuze aangelegenheden. FRANKRIJK. De grondwetswijziging. De commissie uit den Senaat voor de staatshervorming heeft generaal Messlmy gehoord, die aandrong op de Instelling van een organisme, dat eenheid brengt ln de ministeries van Oorlog, Luchtvaart en Marine teneinde de eenheid van comman do te versterken. De commissie heeft twee van haar le den naar Flandin, den minister-president, gezonden, teneinde met hem over de grondwetsherziening te spreken. Flandin zelde. dat hij niet overhaast tot wijziging van de constitutioneele wetten zou overgaan, daar hij van meening was, dat hl) de meeste hervormingen, die noo- dig waren, zou kunnen verwezenlijken zonder naar Versailles te gaan. Het was voldoende het reglement van de Kamer te wijzigen. Flandin zelde voorstander te zijn van de bevoegdheden van den speaker ln het Engelsehe Lagerhuis, die uitgebrei der zijn dan die van den voorzitter der Fransche Kamer. Flandin meent, dat de Kamer zonder discussie een ontwerp zou kunnen aannemen, reeds door de bevoeg de commissie goedgekeurd, volgens het welk de voorzitter van den ministerraad in overeenstemming met den Kamervoor zitter, den datum en den duur van een debat kan vaststellen. ENGELAND. Tosschentijdsche verkiezing in Putney. Bij de tusschentljdsche verkiezing ln het Londensche district Putney behaalde de conservatieve candldaat M. Samuel 15599 stemmen, terwUl de Labour-candidate dr. Edith Summerskill 12936 stemmen behaal de. Bij de algemeene verkiezingen ln 1931 behaalde de conservatieve candldaat Sa muel. een oom van den thans gekozene, 27318 stemmen, terwijl de toenmalige La- bour-candldaat Lawder slechts 6172 stem men behaalde. ZUID-AMERIKA. Onzekere toestand in Bolivia. Naar uit Santiago de Chili gemeld wordt, zou men ln La Paz nog steeds volkomen ln het onzekere verkeeren over de verblijf plaats van den Bollviaanschen president Salamanca. De vice-president Tejada, die gelijk be kend is. de regeeringszaken op zich ge nomen heeft, heeft verklaard, dat Sala manca zich voor een Inspectiereis naar den Zuld-Oostelljken frontsector heeft be geven. ofschoon zijn aanwezigheid in de hoofdstad ter behandeling van dringende vraagstukken noodzakelijk was. Overigens schijnt de toestand in Bolivia ernstig verward te zijn. Berichten, die bulten de censuur om uit La Paz zijn ont vangen. maken melding van een militaire Ineenstorting en van politieke onlusten. Volgens berichten, die in de Chileensche haven Antofagasta en in Arlca zijn ont vangen zou de Boliviaansche grens geslo ten zijn. In La Paz en in andere Boli viaansche steden zou het zijn gekomen tot antl-oorlogsdemonstraties. De vice- president zou vertwijfelde pogingen ln het wetrk stellen bij de neutrale nabuur- staten om deze over te halen tot een be middeling voor vredesonderhandelingen met Paraguay. Voorts verluidt, dat het den Paraguayschen troepen zou zijn gelukt door het Boliviaansche front heen te breken Zij zouden thans trachten de bres te vergrooten, teneinde de hoofdmacht der Boliviaansche legertroepen te omsingelen. MEXICO. Een boycot voorbereid? Het regeeringsblad „Naclonal" publiceert een bericht van de ..New York Times", waarin het heet, dat ln Katholieke kringen ln Amerika een boycot wordt gepropageerd tegen Mexicaansche waren. Men verwacht, dat zich ook de Joden bij deze beweging zullen aansluiten. De boycot ls tot dusver echter nog niet in werking getreden. JAPAN. Verklaring van Hirota Bijeenkomst der politieke partijen. De Japansche minister van Buitenland- sche Zaken, Hirota, heeft ln den Landdag zijn met spanning tegemoet geziene groote redevoering gehouden over den buiten- landsch politieken toestand. Hirota begon met een overzicht te geven van het verloop der vlootbesprekingen. welke te Londen worden gevoerd, waarbij hij opnieuw den elsch ln zake volledige vlootparlteit met de Vereenlgde Staten en Engeland tot uitdrukking bracht. Tegelij kertijd, aldus Hirota, is Japan voorstander van een belangrijke vermindering der vlootbewapenlng. De Japansche vertegenwoordiger te Lon den zal er ook verder naar streven te gera ken tot een nieuw en redelijk vlootverdrag. Het ls te hopen, aldus de minister, dat Groot Brittannië. de Vereenlgde Staten en de overige mogendheden de rechtvaardige wenschen van Japan erkennen en inzien, dat Japan streeft naar een nieuw vlootpact om den wereldvrede te waarborgen en te bevorderen. Hirota constateerde vervolgens, dat de betrekkingen van Japan tot de verschil lende landen van Europa en Amerika, zoo mede tot China ln het algemeen steeds hartelijker zijn geworden, omdat thans onder de mogendheden een grooter begrip bestaat voor de bijzondere positie van Japan. De ontwikkeling van Mandsjoekwo be sprekende, verklaarde Hirota met voldoe ning, dat deze nieuwe staat, die hij „onzen bondgenoot" noemde op alle gebieden van nationaal bestuur snel vooruitgaat en dat ln Maart van het vorige jaar door de in stelling van de monarchie een permanente basis is geschapen voor het land. Ten aanzien van de betrekkingen met de Sovjet Unie constateerde de minister ook hier een verbetering. De twee grootste politieke partijen van Japan, de Sejoekai en de Minseito, heb ben een bijeenkomst gehouden ln de restauratiezaal van het parlement. Deze bijeenkomst was het gevolg van de onlangs door deze partijen afgelegde gezamenlijke verklaring, waarin zij mededeelden te zul len samenwerken ter bestrijding van den nationalen noodtoestand door het opstellen van een nationale politiek op langen termijn. De leiders van belde partijen hielden krachtige redevoeringen, waarin zij den nadruk legden op de vitale noodzakelijk heid van een hartelijke samenwerking tusschen de partijen ter handhaving van het constitutlonalisme en waarin zij voorts erop aandrongen, dat Japan den weg zou bewandelen, dien Engeland had gevolgd, in plaats van den weg, dien Duitschland of Italië hadden ingeslagen. Steunt, bij gelijken prijs en kwaliteit, De Nederlandsche Industrie. Hiermede dient gij Uw land En bestrijdt gij de werkloosheid. (Van onzen correspondent), ROND RUDOLF HESS. Berlijn, 22 November. Een van de meest sympathieke nieuwe leiders van het Duitsche volk ls de nog Jeugdige Rudolf Hess, Hitler's plaatsver vanger als aanvoerder van de Nationaal Socialistische Duitsche Arbeiders Partij, bovendien rijksminister zonder portefeuille, sportvlieger met veel talent; een man van grooten Invloed, maar tevens wat ln deze tijden bijna verrassend klinkt van groote bescheidenheid. Ook Adolf Hitler ls sterfelijk. En het ls daarom niet te verwonderen, dat men hier den laatsten tijd ln vertrouwelijke gesprekken vaak genoeg het probleem gesteld ziet, wat er gebeuren zou, Indien de tegenwoordige leider der natie plotse ling mocht komen te ontvallen. Op welke wijze dan ook. Een antwoord op deze vraag ls niet al te gemakkelijk. Het gaat er daarbij ln de eerste plaats om, hoe men zelf tegenover het Duitsch natlonaal- soclalisme staat. De verwoede aanhangers van Hitler zijn natuurlijk overtuigd, dat dit regime voor de eeuwigheid gedacht is en dus een noodzakelijk vervangen van den leider weliswaar enorm, maar geens- 7ins een onherstelbaar verlies zou betee- kenen. De vijanden van het Duitsche fas cisme zouden Hitler's verdwijnen van het tooneel als het begin van de ontbinding van het natlonaal-socialisme begroeten en zijn van meening, dat al dadelijk een hef tige huiselijke strijd tusschen de „na gelaten betrekkingen" dit ontbindings proces zou Inleiden. Vraagt men dan ver der en wil men weten, wlen men als ver- moedelijken opvolger zou zien, of op z'n minst genomen zou wenschen, dan loopen de meeningen weliswaar zeer uiteen, maar de meeste stemmen blijven dan toch aan Rudolf Hess hangen, ook al ls men veelal nog ln het onzekere, of men daar mee dan ook werkelijk de sterkste figuur na Hitler gekozen zou hebben. Waarom al deze theorethlsche bespiege lingen hoor lk den lezer vragen ln een tijd, waarin het toch op actueele feiten aankomt? Daarop ware al dadelijk te antwoorden, dat de geschiedenis niet alleen actueele feiten, maar ook wel degelijk actueele beschouwingen -pleegt te brengen en dat tusschen belde een wisselwerking bestaat, die het gebeurende pas goed begrijpelijk maakt. Het Duitsche natlonaal-socialisme ls een zoogenaamde pyramide-bouw. met als hoogste punt dus een spits, die slechts voor een enkele persoon ruimte biedt. Deze top is Adolf Hitler en de geheele onge- hoord-intensleve propaganda ls er steeds tot ln de verste gelederen der bevolking tot gemeengoed te maken; er den meest- geïsoleerden vlekbewoner nog van te door. dringen; wat practlsch slechts door te voeren was door een systeem van verheer lijking der persoon, dat voor den buiten staander reeds lang een zeer wrangen bijsmaak gekregen heeft, om niet te zeg gen: ongenietbaar ls geworden. Spreekt men met voormannen van het huidige regime, dan zijn zij vaak genoeg bereid om toe te geven, dat dit systeem der ver heerlijking vooral op den buitenlander maar ook op den lntelectueel-hoogstaan- den Duitscher een allesbehalve prettlgen indruk moet maken. Maar zij argumen- teeren aldus: het natlonaal-socialisme ls niet iets voor den intellectueel, maar voor de massa. En daarom zoekt de propaganda alle middelen, die aan het bevattings vermogen en de Innigste drljfveeren van den doorsnee-staatsburger (liever naar beneden dan naar boven gerekend) aan gepast zijn. Van dit standpunt uit moet men dan ook alles zien, wat hier op het gebied der staats-propaganda geschiedt. Al die massale feesten, die vaandels en vlaggen, die heilige eeden, die alomvat tende régie, de partij-uniformen, de on derscheidingen, de doodenvereerlng. de gedenkplaten, de parade's en ten slotte de culminatie van al dit uiterlijke ln de bljna-geheiligde persoon van den Leider. Een en ander ware natuurlijk ondoor- voerbaar, indien niet den Staat letterlijk alle middelen ten dienste stonden om deze voor bijv. Nederlandsche begrippen onvatbare propaganda mogelijk te maken. ?™n dag' Ja ge€n uur sinds begin 1933 voorbij, zonder dat het Duitsche volk ln welken vorm dan ook de voortreffelijk heid van het fascistische regeeringsstelsel cn zijn voormannen voor oogen gevoerd wordt. Een staf van deskundige propagan disten: Journalisten, sprekers, photogra- fen, filmregisseurs, tooneelspelers, zorgt er voor, dat de bewondering geen oogen- bllk gelegenheid tot verademing krijgt Een geheel ministerie loert op elke kans een voorman te vieren en daarmede de geheele „beweging" in het zonnetje te zetten. Zelfs de meest onbenullige en haast lachwekkende feiten als een „3de ver jaardag" of een „eenjarig Jubileum" moe ten dienst doen, als men voor de te huldigen persoonlijkheid andere data niet zoo gauw bij de hand heeft. Een resultaat heeft men daar stellig mee bereikt. Het volk kent zijn leiders, en slechts 'n zeer kleine meerderheid „merkt die Abslcht", und 1st verstlmmt". Zoo kent men niet alleen Hitier, maar ook Goerlng en Goebbels, Strelcher en Ley, Rosenberg en rijksbisschop Mueller, Hlerl en Hess, Epp en Hlmmler. En naast deze en andere grooten der partij ken men in provinciale en stedelijke rayons de kleinere goden, voor wie weer plaatselijk of gewestelijk een propaganda zonder pauze gemaakt wordt, vaak op bevel dier heeren zelf, en niet zelden ln bewoordingen, die door hen zelf aan de pers verstrekt zijn onder een druk, die het redactloneele blauwe pot lood niet ln functie doet komen. Ziehier een systeem, dat aan de fascis tische oftewel natlonaal-sociallstische prac tijk blijkbaar onafscheidelijk verbonden ls, en dat de laatste weken zulk een hoog tepunt bereikt heeft, dat de tegenweer van allerhoogste zijde reeds begint ln te zetten (waarbij men nog ln twijfel is, of deze reactie niet eveneens tot het welbe wuste programma behoort een typisch bewijs, welk een stemming van onderling wantrouwen door een en ander gewekt ls!) De massa moge tot op zekere hoogte voor deze onderlinge verheerlijking van sterflijke menschen vatbaar zijn en be reid, 'n onverwacht-groote dosis van deze propaganda te slikken; het ls toch ook be langwekkend, waar te nemen, dat zij ten slotte steeds duidelijker neiging vertoont, (Vervolg van het Vijfde Blad.) TWEEDE KAMER. AVONDVERGADERING. BEGROOTING VAN KOLONIÏN, Ih de avondvergadering ls de hegroo ting van Koloniën aan de orde gekomen Nadat enkele sprekers het woord had den gevoerd, waarbij de heer K. ter Laan twee moties -stelde tegen de terugbetaling door ommlge groepen onderwijzers van studietoelagen, heeft Minister Colijn ge- antwoord op de ter sprake gebrachte on derwerpen. Hij noemde de bezetting van zijn departement voldoende, maar er ls flink vereenvoudigd, zoo ls het technisch bureau terugebracht van 60 op 26 ambte naren. Inzake de moties van den heer ter Laan: daaraan verklaarde de Minister niet te kunnen voldoen. Er ls ln de terugbe taling eenlge verzachting aangebracht, maar terugwerkende kracht daarvan kan niet worden verleend. In het bijzonder heeft de Minister ook gesproken over de kosten-verdeellng der vloot, die hij een Ingewikkelde zaak noemde- Er moeten hierbij zooveel fac toren, ook van staatsrechtelijken aard, li acht worden genomen, dat het moeilijk Is ieder te bevredigen. De gevonden oplossing behoeft echter geen definitief karakter te dragen. Inzake het Rapport-Idenburg: daarom trent is nog geen beslissing genomen, De vraagstukken zijn van gewikkeld belang, De Regeerlng staat echter op het stand- punt. dat de verdediging van het Ko ninkrijk der Nederlanden (dus Indlë In begrepen) berust op het Koninkrijk ln zün geheel. Voor de toepassing van deze ge dachte moet een goede oplossing gevon den worden. Van 1915 af was de helft dei kosten ten laste van Indlë gebracht, doch dit kan niet meer. Intusschen zullen, al vorens er tot een definitieve oplossing ge komen wordt, de verschillende instantlei gelegenheid krijgen zich te doen hooren. Over de moties zal vandaag worden ge stemd. De begrooting van Curacao (onderdee der begrooting van Koloniën), lokte dit maal heel weinig debat uit. Zij werd goed gekeurd, evenals de Begrooting van Kolo niën zelf. HAGENAAR haar gunst eerder te schenken aan i volksleiders, die den Indruk maken on danks al die offlcieele verafgodings-sy sternen persoonlijk eenvoudig gebleven t zijn, dan aan die anderen, die meer sto tot moppen en anecdotes, dan tot werke lijk respect schijnen te geven, ook al zlji zij niet minder harde werkers en nle minder vurige patriotten. En hierin is de verklaring te zoekei voor het feit, dat de groote meerderheli der zoogenaamde „kleine luyden" niet i' leen een oprechte vereering voor Hitler ii zlcli om draagt, maar ook een stille llefd en hoogachting voor Rudolf Hess (ove wlen, ook dit is teekenend, nog nimmi een ,mop" ln omloop ls geweest, terwi hatelijke grappen over Hitler eveneer schijnen te ontbreken). Hermann Goerln daarentegen, maar ook Goebbels, Lel Mueller en andere onder-aanvoerders zijl nog dagelijks mikpunt voor volksvenljnlg heden, die al heel gauw de ronde over d geheele aarde doen en ln dit geval min der op goedgezinde populariteit dan oj stil verzet en toenemende antipathie sch) nen te wijzen. Ook al blijkt daarvan niet in het oppervlakkig samenleven, dat nfl altijd onder den druk staat van een dei potisme, dat de „beweging" gaarne pleeg tc loochenen. Nu is het wel opvallend, dat juist Rn dolf Hess dezer dagen nog weer eens B een kort bevel last gegeven heeft, het in derdaad ondragelijk geworden „byzanti nisme", waarin een deel van het Duitscb volk vervallen ls, den kop in te drukker Een eerlijk en eenvoudig gebleven mai als Hess (en hier staat Hitier meer dar- ooit aan zijn zijde) kan het niet langr aanzien, dat de verheerlijking der man nen ln de bruine en zwarte uniforme: vormen heeft aangenomen, die aan d parodie grenzen en die ten slotte het na tionaal-socialisme internationaal belache lijk moeten maken. Het moet nu eens op houden, meent minister Hess, dat krantei gedwongen worden, vrijwel dagelijks poe tretten van kleine plaatselijke heerscher met ophemelenden tekst op te nemen; da kruiperige „onderdanen" nare loferedenef op invloedrijke ambtenaren uitbrengen al leen om zichzelf „in de gunst en recom mandatie" te brengen. En dat dezj „oekase" noodig was, bewijst, hoe erg nel met dit byzantinisme in het voor zul» uitersten zoo ontvankelijke, sentimenteeli Duitsche gemoed reeds geworden was! Maar hoe weinig het helpen zal. bewee: een avondeditie van dr. Ley's lijforgaan „Der Deutsche", dat in hetzelfde nummer waarin het ln een hoofdartikel de voor treffelijke oekase van Rudolf Hess in n« zonnetje zettè. onbekommerd voortging met zijn dagelijksche bewierooking van dezen dokter Ley, die geen stap kan doen, geen woord kan prevelen, zonder dat dit met vette letters in zijn blad wereldkun dig gemaakt wordt; zonder dat daar aan deze dr. Ley als spreker, wandelaar, )0- vlaal vriend der arbeiders, lnspecteerenn generaal zliner troepen, kortom Napoleon- in-zakformaat, in photo-vorm wordt toe gevoegd. De kleinen zullen niet bescheiden wor den, zoolang de grooten nog het slecnw voorbeeld geven. En hebben zelfs de gra ten schuld, zoolang persoonsverheerjukms van natlonaal-socialisme als onafscheide lijk beschouwd blijft? ROLAND- o/e vrtjo 's 'n (?e*%o A Vo£en AoorQ/^^ken^ 1-9

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1934 | | pagina 10