SPEELGOED
Nieuwe muziek
MAANDAG 19 NOM.
"""^Mantelstoffen .V?'
"-»• I "lle" MUtm WnrSf
XtëüjSr JZjtm 18/5
Bericht van Inzet.
TE KOOP
Te huur of te koop
ONZE SPEELGOED-SORTEERING IS TIP-TOP IN ORDE
Bericht van Inzet.
Peltenburg's Muziek-Assortiment
Abonneert U op het Leidsch Dagblad
LEIDSCH DAGBLAD - Zesde Blad
Zaterdag 17 November 1934
SPAANSCHE BRIEVEN.
VISSCHERIJBERICHTEN.
Steunt met Uw gaven
het Leidsch Crisis-Comiti
f 10 f Double'
BOVENHUIZEN
Voor één dubbeltje per dag
„Het goedkope Stofzuigerhuis"
Bezoekt de Modelwoning
„De Sterrenhemel"
Heerenhuis
op onze NIEUWE COLLECTIE past volkomen een oud spreekwoord:
„GOEDE WIJN BEHOEFT GEEN KRANS"
WIJ NOODIGEN U OIT TOT VRIJE BEZICHTIGING
HUIZEN.
HALF TWEE GESLOTEN
VROOM DREESMANN
DON MIGUEL DE UNAMUNO.
De huldiging van een groot Spanjaard.
Voor kort is in Spanje, in Salamanca,
de stad zijner inwoning, op grootsche wijze
gehuldigd de over de geheele wereld be
kende en beroemde schrijver Don Miguel
de Unamuno. naar aanleiding van zijn ze
ventigsten verjaardag. Op dezen dag.
waarop hij tevens als hoogleeraar afscheid
nam van de Hoogeschool van Salamanca
(ten onrechte spreekt men nog van de
Universiteit van Salamancai hebben de
Spaansche bevolking, de regcering en het
voor een oogenblik vereen igde „in
tellect" den grooten denker, dichter en
romanschrijver op indrukwekkende wijze
willen huldigen.
Unamuno is met zijn onrustigen, tegen-
strijdigen, tot ageeren en beïnvloeden ge-
neigden geest in veel opzichten het even
beeld van het Spaansche Volk, dat hij zoo
innig liefheeft. De levensgeschiedenis van
Unamuno is een geschiedenis van strijd,
strijd met zichzelf, strijd met problemen
en gevoelens, strijd met personen en met
toestanden, en vooral strijd met God.
Unamuno is een Jacobsnatuur, die met
het Bovenzinnelijke strijdt tot hij er on
der bezwijkt, en dit bezwijken is hem een
zegen, omdat hij het als de bevestiging
van de waarheid van het goddelijke en
zijn eigen onsterfelijkheid gevoelt.
Deze strijd met problemen, toestanden
en personen zette reeds in zijn prille
jeugd in. Hij is van geboorte een Bask.
en in zijn kinderjaren woedde in dit deel
van Spanje de tweede Carlistenoorlog. die
in het Noorden van Spanje met groote
grimmigheid werd gevoerd. Als kind is
Unamuno reeds diep getroffen door de
innerlijke verdeeldheid van zijn volk, en
hij heeft daarvan in den loop van zijn
leven de oorzaken gezocht, de uiterlijke,
historische oorzaken en de innerlijke, de
in de natuur van het volk en den mensch
gelegen oorzaken, den hoogmoed, den nijd,
de zelfzucht, de indolentie.
Unamuno was nog heel jong zeven
entwintig jaar toen hij in Salamanca
hoogleeraar werd in het Grieksch Behal
ve zijn inaugureele rede heeft hij nooit
meer iets bijgedragen tot de bevordering
van de wetenschap der Grieksche taai
en letterkundeomdat hij de weten
schap vreesde, naar hü zelf verzekerd
heeft.
De wetenschap, zoo zegt Unamuno,
drijft de wijsheid uit. De wetenschap doet
den geest versuffen, de wetenschap kweekt
ziellooze schaduwen ofezels met boe
ken beladen. Unamuno, die een belezen
heid heeft zooals slechts weinigen en tel
kens zijn lezers en hoorders verbaast door
zijn talrijke aanhalingen, heeft in zijn
geheele werk slechts één doel, het wekken
van den geest. De wetenschap, de geleerd
heid. bezwaart, maar de geest geeft leven.
En het leven ligt in den strijd.
Unamuno begon te schrijven in een voor
Spanje traglschen tijd, de jaren rondom
den oorlog van 1898, waardoor Spanje tot
diep ln zijn levenskrachten ls getroffen.
Onder de groep van Jonge schrijvers die
er zich toen toe zetten om „Spanje weer
te ontdekken om Spanje opnieuw tot be
sef van zijn waardigheid en zijn mogelijk
heden te brengen, om Spanje cultureel,
staatkundig en maatschappelijk tot we
dergeboorte te voeren, heeft van meet af
aan Unamuno een zeer bijzondere en een
zeer voorname plaats Ingenomen.
Allereerst ondernam hl) een aantal rei
zen in Spanje om land en volk door eigen
aanschouwing en ondervinding beter te
leeren kennen, en tevens begon hij een
andere ontdekkingsreis, namelijk die der
Spaansche litteratuur, om ln de uitingen
der verschillende perloden het blijvende,
werkelijke karakter, den scheppenden
geest van Spanje nader te komen.
De actie die Unamuno gedurende zijn
geheele leven is blijven voeren, is eigen
lijk die van den tegenstander. Ik neem
dit woord ln zijn letterlijke beteekenis.
Unamuno stelt zich steeds tegenover zijn
lezer en zijn hoorder, hij weerstaat hem.
En hij doet dit niet uit betweterij, maar
om den strijd die dan ontstaat, en ln dien
strijd worden ln hem en den lezer de diep
ste machten en gevoelens losgewoeld, en
deze diepste gevoelens brengen ons tot
waarachtig leven, zegt Unamuno.
Daartoe striemt en hoont hij zijn lezer
en zijn hoorder. Het aantal snijdende op
merkingen die van Unamuno bekend zijn,
is heel groot, en lederen dag hoort men
weer nieuwe vertellen. En elk van deze
vlijmscherpe gezegden treft den hoorder
ln de ziel, het brengt hem in opstand,
het vuurt hem aan tot strijd, het doet
zijn passie ontvlammen.
De passie voert, volgens Unamuno, tot
de waarheid, of beter gezegd, tot het
leven. Niet het denken, allerminst het
over-wegen zal ons de waarheid geven,
maar de ontroering door den gloed van
de passie.
Dit strijdvaardige, dit strijdlustige van
Unamuno straalt in zijn vele letterkundige
wijsgeerige en politieke opstellen. In de
laatste niet het minst. Hij heeft ln het
politieke leven en ln de maatschappelijke
actie in Spanje een vooraanstaande plaats
Ingenomen, en indertijd heeft hem dit
vervolging, veroordeeling, gevangenschap
en verbanning bezorgd.
Eenvoudige lieden, van weinig gescha
keerd denken en gevoelen hebben Una
muno wel onbestendig, of zelfs onbetrouw
baar genoemd, omdat zij hem ln een bij
eenkomst van ongeloovigen als een geloo-
vlge, en ln een vergadering van geloovlgen
als een ongeloovige hoorden spreken.
Nu bedenke men wil dit: Unamuno
spreekt voornamelijk voor den toehoorder
Unamuno. Unamuno heeft zijn ge
heele leven gesproken met het gelaat voor
den spiegel men veroorlove mij dit
beeld. In zijn van tegenstellingen en te
genspraken vervuld hoofd en gemoed voert
hl) steeds strijd met zichzelf, en zijn ge
hoor ls voor hem zijn tegenstelling, zijn
ander ik.
Door dezen zeer menschelljken, zeer le-
vendlgen en dramatlschen betoogtrant en
wijze van actie heeft Unamuno een ver-
strekkenden invloed uitgeoefend op het
Spaansche volk Deze Invloed werd nog
onmiddellijker toen Unamuno het slacht
offer werd van een tot tergens toe
uitgelokte vervolging. Hij werd ln de Jaren
van de dictatuur gevangen genomen en
verbannen, en ontvluchtte na eenige
maanden van het eilandje waar men hem
gevangen hield. Sinds dien gold Unamuno
ln binnen- en buitenland als een „kam
pioen voor de vrijheid", zijn stem begon
nog luider te klinken en het aantal hoor
ders werd grooter, ook buiten Spanje, in
Frankrijk vooral.
Voor het groote publiek Is Miguel de
Unamuno voornamelijk de schrijver van
romans en korte verhalen Zijn puntige
letterkundige opstellen en zijn van tegen
strijdigheden opzettelijke tegen
spraken vervulde wijsgeerige geschriften
worden in kleinen kring gelezen en door
gaans hoog aangeslagen. Verscheidene
van de romans en vertellingen van Una
muno zijn voor 't Nederlandsche publick
toegankelijk in de zorgvuldige vertaling
van den kenner der Spaansche letteren
dr. G. J. Geers, die ook een voortreffelijke
brochure over Unamuno heeft geschreven,
getiteld „Unamuno en het karakter van
het Spaansche volk." Deze romans, Tante
Trui, De man in den mist. Abel Sanchez
e. a„ openbaren natuurlijk slechts een deel
van den denker Unamuno, maar ln deze
bijna wreede en zeer aangrijpende ro
mans zijn veel van de kenmerkendste ge
dachten en opvattingen van Unamuno ver
weven.
Unamuno is ook dichter en tooneel-
6chrijver. Het vorige jaar ls in Nederland
in een Duitsche vertaling opgevoerd een
van Unamuno's merkwaardigste en eigen
aardigste stukken. Het heet El Otro. de
ander, en beschrijft de geschiedenis van
een broederhaat, een thema dat ook be
handeld is in Abel Sanchez. In het theater
stuk zijn de broeders tweelingen en hun
haat uit liefde voor een zelfde vrouw
voert tot manslag Niemand weet echter
wie de verslagene ls want de broeders ge
leken sprekend op elkaar en de overle
vende uitte zich niet. Deze pleegt tenslotte
zelfmoord en laat een briefje achter
waarin hij meldt dat hij niet zichzelf
doodt maar dat de Ander hem doodt. Het
stuk is van zinnebeeldige strekking.
Don Miguel de Unamuno is op zijn ze
ventigsten verjaardag gehuldigd als een
vorst, een vorst van het intellect. Hij ver
tegenwoordigt het werkelijke leven van
Spanje, hij is de openbaring en de voort
zetting van de groote hoedanigheden die
Spanje eens tot één der grootste cultuur
volken van de geschiedenis hebben ge
maakt. Het typeerende van Unamuno ls
ook dat hl) daarop teruggrijpt. Unamuno
wendt zich naar het verleden. HIJ ls aan
dit verleden ook gebonden door zijn wezen
zijn karakter, zijn blik op het leven.
Een bescheiden, maar van goeden
smaak getuigend huldeblijk is ook uit Ne
derland aan Unamuno gezonden. De Ne
derlandsche vereenlglng van leeraren
Spaansch en van hispanisten heeft door
den kunstenaar Roosendaal een houtgra
vure laten ontwerpen, en een rijmprent
gemaakt waarop een gedicht van Una
muno met de Nederlandsche vertaling van
Hendrik de Vries is geplaatst. Deze plaat
ls in den boekhandel verkrijgbaar, de ba
ten zullen worden gestort in het fonds voor
een Casa de Holanda ln Madrid-
Unamuno treedt nu af als hoogleeraar
te Salamanca, maar zal voor zijn leven
verbonden blijven aan de Internationale
Zomeruniversitelt te Santander. Ook dezen
zomer heeft hij daar eenige colleges ge
geven, en niemand zou den levendlgen,
scherpen, enthousiast betoogenden rede
naar voor een man van bijna zeventig
hebben gehouden. Zijn colleges en toespra
ken tintelen van geest, zijn woord en zijn
gebaar zijn nog jeugdig en frisch, en in
de artikelen die steeds van hem in de
bladen verschijnen, spreekt nog dezelfde
speelsche overmoed van zijn jonge jaren,
waarachter de ernstige philosoof zich
gaarne verbergt.
Dr. JOHAN BROUWER.
DE HARINGVISSCHERIJ.
Op 10 November en de dagen daarvoor
ls de geheele Nederlandsche haringvloot
in de verschillende havens blnnengeloo-
pen; niet één overtreding wordt gemeld.
De vangst is zeer tegengeloopen in de
laatste vischweek ter zoutharlngvisscherij
de laatste dagen was het weer zóó slecht,
dat vele schepen niet gevlscht hebben.
Daar de geheele vloot tegelijk binnen
was, waren de aanvoeren in totaal toch
nog belangrijk. Er was echter op alle vel
lingen een zeer goede vraag, zoodat zoowel
de ladingen steur- als pekelharing bijna
geheel door den handel werden opgeno
men; er kwam nog slechts weinig in de
Stichting. Dit is de reden, dat het ver
strekte Regeeringscredlet niet ten volle
ggbruikt zal worden.
De geringe aanvoer is oorzaak, dat er
onder den handel zeer weinig haring zit;
de eenige houdster van haring is de Stich
ting en zooals de toestand zich nu laat
aanzien, zal het niet veel moeite kosten
dezen voorraad onder te brengen. Voor
zoover bekend, wordt door de Stichting nog
geen haring afgegeven: hiermede zal ech
ter over niet te langen tijd wel een aan
vang gemaakt moeten worden, daar er
dan van verschillende zijden vraag zal zijn.
In vorige jaren nam de Stichting steeds
het standpunt in eerst de Zandharing te
verkoopen, alvorens met den verkoon
de Engelsch walharlng te beginnen
zal het echter het be^te zijn, zoowel l
als Eng. Walharlng aan te bieden j
voor de verschillende soorten een gro,.
prijsverschil te maken, dan tot nu toe
staan heeft. Zoo zal men den prijs der
Wal-steurharlng b.v. moeten verhoogen
daarentegen dien der Zandsteuiha
desnoods iets verlagen. De Eng. Wa].
de Zandpekelharlng behoeven niet
ln prijs te verschillen, daar de kwal]
van de Zandpekelharlng ln de such
eerste klas ls en deze soort haring
meestentijds wat grooter van stuk is
de Eng. wal-volle.
Voor den handel breekt langzamerh
de slappe maanden aan, welke mee
tijds tot half December duurt. De st
colaastljd doet meestal geen goed aan d
harlngafzet.
Een zeer groot gedeelte van de vloot
weer ter verschc harlngvisscherij vertr
ken; van Katwijk bijna de geheele vt
van de andere plaatsen schijnt de a
om aan deze visscherij deel te nemen
zoo groot te zijn. De berichten van
Engelschen wal luiden de geheele w
slecht en de schepen, die binnen ger
zijn, hadden dan ook zonder uitzonde
kleine vangsten. De prijzen waroi over
algemeen zeer goed. Uit het Kanaal
den goede vangstberlchten gemeld en
enkel schip keerde na slechts een enke
nacht visschen met 'n flinke vangst te
Hoe het echter met de prijzen zal
>ls de aanvoeren van die zijde grooter g-
worden, zullen wij moeten afwachten.
Duitsche zijde bestaat groote vraag
versche haring, doch de betalingsm-
heden, welke nog steeds bestaan,
ernstige moeilijkheden in den weg. Het
te hopen, dat de besprekingen, welke
een commissie uit de Reedersvereenl
met een groep Duitsche importeurs"
voerd worden eenig succes mogen he
De berichten, welke deze dagen in U
den de ronde deden, dat een groote
koop van versche haring op behce
betallngscondities met de Duitschers
stand gekomen was, blijken wel wat r
barig te zijn. Van officieele zijde was
niets definitiefs bekend.
DE TREIL VISSCHERIJ
was ln het algemeen niet ongunstig ln
afgeloopen week. Door behoorlijke prij
voor de verschillende soorten visch w
de besommingen goed. Zooals boven r
gemeld, zijn de meeste loggers nog
haringvangst uitgevaren en er schlj
slechts zeer weinig Katwijksche sche
deze visscherij beëindigd te hebben,
voor de treilvisscherij klaargemaakt
worden.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiinuiiii~
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinuiBiniia
Wnll 1. T*° 64 t(" wft °aze pR«f?
rn. toni158
Vrijdag 23 November 1934
te elf uur in het Notarishuis
te Leiden, t. o. v. J. A. VAN
HAMEL, Notaris te Leiden,
afslag van: de Bouwmanswo
ning „Mariahoeve" te Wou-
brugge (Veenderpolder) resp.
in bod gebracht op: 13000.
f. 10.000.— en f. 9800.—. Com
binaties voorbehouden. 1467
Biljetten en kaartjes ver-
krijgb. bij voorn. Notaris.
TE HUUR
gelegen aan de Sumatra-
straat. Huurprijs f. 6.50 per
week. 1477
Te bevragen bij
B. J. HUURMAN en ZOON
Telefcon 590.
leveren wij U een Iste klas STOF
ZUIGER van Nederlandsch Fabrikaat.
HAARLEMMERSTRAAT 231, LEIDEN.
complete installatie bestaande
uit zeer aparte Engelsche riet-
salon, pracht Engelsche eet
kamer en zeer fijne lits-
jumeaux slaapkamer, alles
compleet f. 675.ook gedeel
telijk, alles gloednieuw. Tevens
te koop: velours gordijnen,
gespijkerde kleeden, glasgor
dijnen en loopers. Te zien:
Zaterdagavond van 6 tot 9 u.,
Zondag, Maandag en Dinsdag
van 10 tot 8 uur. 58 Oude
Scheveningscheweg 58, Den
Haag, Tel. 550408. 1465
1482
a. d. Mey van Streefkerk-
straat en Roodenburgerstraat
nog slechts enkele HEEREN
HUIZEN met voor- en ach
tertuin. Bevattende 6 tot 9
kamers, waaronder badkamer
met ingebouwd bad. Zéér lage
huur- en koopprijzen. Zéér
groote Hypotheek beschikb.
Inlicht, bij H. P. JANSEN,
Oude Singel 20 - Telef. 2271.
in de Mpy v. Streefkerkstr. 27
Het Leidsche Volkshuis.
Donderdag 22 en 29 Nov.
8'/i uur
inleiding tot een excursie a. h.
PLANETARIUM
op 6 December d.a.v,
Spr.: Dr. J. H. OORT
Kaarten a 90 cent (reis Den
Haag en bezoek Planetarium
Inbegrepen) verkrijgbaar op
Maandag 19 Nov. en Dinsdag
20 Nov. 79 uur. Op den
eersten cursusavond a f. 1.10.
Personen beneden 15 jaar
geen toegang. 1464
Te koop aangeboden een mooi
gelegen Noordeindsplein, met
grooten tuin aan het Galge
water. Te bevr. bij J. ZITMAN
Hooge Rijndijk 157. 1479
O
ZONDER TE ZEGGENonze collectie is de geweldigste
of iets als: gaat allen zien wat u nog nooit gezien hebt
of andere soortgelijke overdrijvingen
KUNNEN WIJ BEWEREN
EEN BEZOEK ERAAN IS EEN AMUSEMENT VOOR N ZOOWEL ALS VOOR UW KINOEREN
A A L S
1495
Te koop gevraagd: Woon-,
Winkel- en Pakhuizen. Schrif
telijke aanbiedingen K. L. v.
DUUREN, Utrechtsche Veer 25
Tel. 386, belast zich met koop,
verkoop, verhuur en taxatie.
Bij den gehouden Inzet, zijn
ln bod gebracht:
te Leiden:
Heerehhuls Zoeterwoud-
sche Singel 106 op 16200—
2. Heerenhuis Apothekers-
dijk 31, op£.8600—
3. Woonhuis Utr. Jaagpad
no. 36 op 1.2800—
4. Fabriek, werkplaats,
grond Utr. Jaagpad 36a, gToot
ongeveer 617 c.A. op f. 2000—
5. Machinerieën ln perc. 4
in één koop, op f. 360.
te lieiderdorp:
6. Woonhuis Eikenlaan 2
OP f.2900—
Afslag Vrijdag 23 November
1934, 's avonds 7 uur in het
Notarishuis te Leiden. 1478
Notaris H. M. MARKUSSE.
Fraaie en goedkoope albums voor grooten en kleinen,
voor St. ivicolaas en Kerstmis Rijke keuze.
VOORTS DE ALLERNIEUWSTE SCHLAGERS
Muziek voor allen en allei Snaren en Onderdeden
P. K. Koorsteeg 16 un
ZIJN O N ZE M A G A ZÜN&
KANTOREN, WERKPLAATSEN
EN ATELIERS TOT DES NAMIDDAGS
LEIDEN
