Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 17 November Yft\
FINANCIEEL OVERZICHT.
SCHEEPSTIJDINGEN.
„Je mag hem wel ln de gaten houden, machinist.
Thuis doet hij niet ander» dan zijn locomotieven uit
elkaar halen." (Passing Show).
Verstandige echtgenoot„Maar natuurlijk, lieve, kun
Je niet over zulk een dikken mantel denken, na alle
moeite die je hebt gedaan voor Je slanker worden."
(Bappy Mag.)
Het meisje„Richard, lk heb vader meegenomen om
tennis met Je te maken. Probeer nu eens dapper genoeg
te zijn om hem van onze verloving te vertellen."
(Happy Mag.)J-,
„Herman ls aan het oefenen voor dictator T* (Judge);
dè man bleef; die niet onder een ladder durfde
Coorlodpen. (Frankfurter mustriertefc
Mevrouw „Wie was die Jonge man ln de keuken
Mietje ,MUn broer, mevrouw."
Mevrouw „Zoo Hoe heet hij 7"
Mietje: „En.... lk geloof dat hij Plet zei, mevrouw."
(Happy Mag.)
Nieuwe vrees voor den Belgischen franc -
Noodlottige gevolgen van een verstoring
van het vertrouwen in het Staatscrediet -
Nadeelen van de plaatsing van onders-
handsche leeningen - Een beslissing in
Duitsche goudclausule processen - Afwis
selend koersverloop op de aandeelenmarkt.
Het heeft in de afgeloopen week op de
buitenlandsche wisselmarkt weer leelijk
gespookt. Een krachtige koersstijging van
het Pond Sterling ls gepaard gegaan met
een flauwe stemming voor den Franschen
en vooral ook voor den Belgischen franc.
In de offlcleele wisselkoersen is deze niet
zoozeer tot uiting gekomen, wèl echter in
de termijnnoteeringen voor het Belgische
devies, die een aanzienlijk disagio te zien
gaven. Het feit, dat men Belga's, te leveren
na drie maanden, tot een zooveel lageren
koers verhandelt dan de thans geldende,
wijst er wel op, dat men de vooruitzichten
voor de handhaving van de goudpariteit
van de Belgische valuta zeer pessimistisch
beoordeelt. Inderdaad geven de politieke
en financieele verhoudingen bij onze Zui
delijke naburen wel aanleiding, om de
verdere ontwikkeling met aandacht gade
te slaan. De val van het Kabinet-De Bro-
queville behoeft op zichzelf weliswaar geen
directe reden tot bezorgdheid met het oog
op de valuta te geven. Reeds is officieel
medegedeeld, dat het nieuwe ministerie,
wat het muntvraagstuk betreft, hetzelfde
program als het oude zal hebben, d.w.z. de
handhaving van den gouden standaard op
zijn huidige pariteit. Wat echter den toe
stand zorgelijk maakt, is het feit, dat de
financieele struikelblokken, waarover het
ministerie-De Broqueville is gevallen,
slechts uit den weg geruimd zouden kun
nen worden door een krachtige regeering
van nationale eenheid en door de bereid
heid van alle kringen der bevolking tot
het brengen van offers ln het belang van
de financieele saneering. Het besef van de
noodzakelijkheid hiervan schijnt bij de
groote massa in België echter nog niet
voldoende te zijn doorgedrongen en dit
opent het gevaar op aanhoudende poli
tieke verwikkelingen, waartegen de valuta
op den duur wellicht niet bestemd zal blij
ken te zijn. Van het optreden der nieuwe
regeering zal het afhangen of de bezorgd
heid te dien aanzien, op de valutamarkt
tot uiting komende in het disagio voor
termijnbelga's in den eerstkomenden tijd
zal luwen dan wel aan kracht zal toe
nemen. In de tweede helft der afgeloopen
week was reeds een lichte kentering ln
de stemming waar te nemen. Het disagio
voor termijnbelga's is geringer geworden:
tegelijkertijd konden ook Fransche francs,
die ten opzichte van het Pond Sterling
aanmerkelijk in koers gedaald waren, een
verbetering boeken.
Bij de voorafgaande koersdaling van
den Franschen franc heeft men vermoe
delijk slechts te doen gehad met 'n terug
werking van de flauwe stemming voor de
Belga's. Men ging daarbij uit van de op
vatting dat, wanneer het inderdaad tot 'n
opheffing van den gouden standaard in
België zou komen, ook de Fransche franc
niet meer zoo vast zou staan. Deze over
weging leidde tot aankoopen van Ponden
op groote schaal, die een verklaring vor
men voor de koersstijging van de Engel-
sche valuta in den Jongsten tijd. Omtrent
den politieken en financieelen toestand in
Frankrijk zelf is men thans heel wat ge
ruster dan bij de eerste berichten omtrent
het aftreden van 't ministerie-Doumergue
verwacht had kunnen worden. De spoedige
oplossing van de Kabinetscrisis en het
cptreden van den nieuwen minister-presi
dent hebben d» vrees voor een oo handen
zijnde nieuwe neriodc van nolitieke on
rust vrootendeels do-n verdwijnen Dit
neemt niet weg. dat de politieke horizon
in Frankrijk evenmin als in België vol
komen opgeklaard is. Zoolang ln beide
landen niet die politieke stabiliteit is ver
kregen, welke de noodzakelijke voorwaarde
is voor een gezonde ontwikkeling van
staatsfinanciën en valuta, zal de mogelijk
heid van nieuwe verwikkelingen een druk
blijven uitoefenen, zoowel op de wissel
markt als op de fondsenbeuizen.
Uit den aard der zaak hebben Fransche
en Belgische staatsfondsen den invloed
van de gebeurtenissen van den jongsten
tijd ondervonden. De Fransche soorten
konden in de laatste week een groot deel
van het geleden koersverlies inhalen. Voor
Belgische obligatlën is de stemming ge
drukt gebleven. Ben noteering van circa
90 voor de 4'/« ln guldens luidende
Belgische staatsleening, wijst er wel op,
dat het staatscrediet van België een heel
wat ongunstiger naam heeft dan dat van
ons eigen land, dat gemakkelijk op een
4 7o rentebasis kan leenen. Ook ln Frank
rijk trouwens noteeren de 4>/i»/o staats
fondsen belangrijk beneden pari. Men
heeft hierbij ongetwijfeld nog voor een
groot deel te doen met de nawerking van
het geschokte vertrouwen van beleggers
in het staatscrediet tengevolge van de
valuta-depreciatie in de na-oorlogsjaren,
waardoor de massa der kleine spaarders
en renteniers, een belangrijke categorie
van houders van staatsfondsen zoezeer
gedupeerd is. De mentaliteit van de meeste
volken is nu eenmaal niet zooals die van
het Engelsche, waarvoor een Pond, ook na
de depreciatie, een Pond is gebleven. Men
herinnert zich wellicht hoe zelfs Engelsche
zakenlieden, toen zij bemerkten, dat zij
voor een Pond minder guldens konden
krijgen dan vroeger, verontwaardigd wa
ren. op den gulden, waarmede vast iets
niet pluis was. Deze mentaliteit, tezamen
met de omstandigheid, dat de Engelsche
staatsbegrooting in evenwicht kon worden
gehouden, heeft er toe geleid, dat het
Engelsche staatscrediet in het binnenland,
ondanks de opheffing van den gouden
standaard en de voortdurende waardeda
ling van het Pond, ongeschokt is gebleven,
en dat de Engelsche regeering tegen ge
stadig lagere rente kan leenen, zoodat
thans zelfs een conversie van 3°/o kan
worden overwogen.
Men zou nauwelijks mogen verwachten
dat het Nederlandsche publiek, dat zich in
het algemeen meer rekenschap geeft van
de finantiëele verhoudingen dan het
Engelsche, op gelijke wijze op een even-
tueele valuta-depreciatie zou reageeren.
In zijn algemeene beschouwingen over de
begrooting heeft Minister Oud nog eens
gewezen op de funeste gevolgen, die een
verstoring van het vertrouwen in orts
staatscrediet door een devaluatie zou heb
ben. Nu heeft men vertrouwen ln ons
staatscrediet, en dit stelt de regeering in
staat, Ned. Indië en de scheepvaart te
steunen. Men doet een beroep op ons
staatscrediet voor wie bevroren vorderin
gen in Duitschland hebben, voor den mid
denstand. Als het staatscrediet verstoord
zou zijn, zou de weg voor al dergelijke
steunacties reeds van te voren zijn afge
sneden. „Als wij de waarde van den gul
den verminderden tot tachtig, zal men
vreezen, dat wij morgen gaan tot zeventig
en overmorgen tot zestig", aldus de
Minister, daarmee belichtend, welke geva
ren een devaluatie als middel tot bestrij
ding van de crisis met zich zou brengen.
Of er nog eens een tijdstip zal komen,
waarop de regeering toch er over zal gaan
denken, een andere pariteit voor den gul
den vast te stellen? De Minister van
Financiën doelde hierop als een theore
tische mogelijkheid, toen hij sprak van
„devaluatie als een sluitstuk", voor het
geval het Pond en de Doller definitief
mochten worden gestabiliseerd en de
tegenwoordige goudlanden de goudwaarde
hunner valuta's eveneens zouden verlagen.
In zoo'n geval zou een devaluatie niet
meer een „sprong in het duister zijn en
zou de vraag aan de orde kunnen worden
gesteld, of het al dan niet wenscheiljk
zou zijn, om onze valuta aan de veranderde
pariteit der overige landen aan te passen.
Voorshands is dit echter slechts een hypo
these; een stabilisatie van Pond en Dollar
is nog niet in zicht en een herstel van sta
biele verhoudingen tusschen de verschil
lende valuta's, hoe noodzakelijk ook voor
een normale ontwikkeling van het inter
nationale ruilverkeer, behoort nog altijd
tot de vrome wenschen. Onder deze om
standigheden en dit kwam nogmaals
duidelijk in de uiteenzettingen van Minis
ter Oud tot uiting, kan een devaluatie
geen punt van overweging voor de regee
ring uitmaken.
Dat de beurs zich hiervan ten volle
rekenschap geeft, blijkt wel uit de stem
ming op de beleggingsmarkt, waarop het
vele gepolemiseer van den jongsten tijd
over het valuta-vraagstuk niet den min
sten invloed heeft gehad. In de afgeloopen
week zijn de koersen voor binnenlandsche
staats- en gemeenteleeningen weliswaar
iets afgebrokkeld en is ook de handel
eenlgszins Ingekrompen, maar dit is aan
bijzondere factoren toe te schrijven ge
weest.
Voor een deel houdt het nl. verband met
de inschrijving op de nieuwe Indische lee
ning, waarvoor, ter belegging beschikbare
bedragen, zijn achtergehouden. Daar
naast moet de vermindering der bedrijvig
heid ook worden geweten aan het hoe lan
ger hoe meer ln zwang komende gebruik
van geldnemers, om hun behoeften te dek
ken door het aangaan van onderhandsche
leeningen, die geheel buiten de beurs om
gaan. In de meeste gevallen kunnen deze
leeningen worden gesloten op voor geld
nemers zoowel als geldgevers voordeellger
voorwaarden dan bij een openbare emissie
zouden kunnen worden bedongen, daar de
kosten van bankiersprovisie, van aan
maak en zegelen der obligatiën enz.
komen te vervallen, terwijl op de onder-
hondsche leeningen ook geen coupon
belasting behoeft te worden betaald. Toch
is het de vraag, of de belangen der geld
nemers hiermede op den duur wel gediend
zullen zijn. De onderhandsche leeningen
worden Immers geplaatst bi) de groote
lichamen: de Rijksfondsen, verzekerings
maatschappijen, pensioen- en spaarfond
sen enz., welke anders hun beschikbare
middelen door aankoopen op de open
markt beleggen, resp. door inschrijving op
openbare emissies.
Zonder den steun van de aankoopen voor
deze groote portefeuilles zal de kapitaal
markt zich op den duur ongunstiger moe
ten gaan ontwikkelen, wat weder van in
vloed moet zijn op de voorwaarden, waar
toe onderhandsche leeningen geplaatst
kunnen worden. Ook van de nieuwe In
dische leening was, naar men weet, reeds
voor de inschrijving twee derde van het
totale bedrag bij de Rijksinstellingen ge
plaatst tot een ca. 1 °/o lageren koers dan
waartegen het restant aan het publiek ls
aangeboden. De gemeente Amsterdam
heeft met haar Jongste emissie een der
gelijke tactiek gevolgd, maar het resul
taat is dan ook geweest, dat het. voor vrile
inschrijvingen beschikbare bedrag van
deze leening naar thans blijkt niet geheel
bij het publiek kon worden geplaatst De
emissiehulzen moesten zelf ca. f. 6 mlllioen
opnemen en dit bedrag kan slechts gelei
delijk bij hef publiek worden gesleten.
Hierdoor ziet de gemeente zich reeds ge
remd ln haar verdere emissie-transacties,
ter conversie van de nog uitstaande lee
ningen met hoogeren rentevoet in 4
obligatlën.
De behandeling van het proces inzake de
goudclausule der 6 dollarleentag der ge
meente Rotterdam is opnieuw veertien
dagen uitgesteld. De hoop op een voor
obligatiehouders gunstlgen uitslag van dit
proces ls inmiddels versterkt door het von
nis. dat het Rijksgerechthof te Leipzig
heeft gewezen in processen, welke ln
Duitschland aanhangig waren gemaakt en
waarin eveneens nakoming van de goud
clausule ln leentng-rrmrterten was ge-
eischt. Op zich zelf is deze voor obligatie-
houders gunstige uitspraak alleen voor
Duitschland van belang, ln de eerste plaats
omdat het hierbij om een proces van bin
nenlandsche schuldeischers ging. Zelfs
wanneer het Duitsche gerechtshof zich ten
aanzien van dergelijke, door buitenland
sche schuldelsohers te stellen elschen op
hetzelfde standpunt mocht stellen, zou het
nog zeer twijfelachtig zijn, of de devlezen-
aiutoriteiten wel hun goedkeuring aan het
overmaken der desbetreffende bedragen
zouden heohten. Houders van Duitsche
dollarleeningen met goudclai^ule zullen
derhalve goed doen, zich van de practlsche
beteekenis der uitspraak van het Rijks-
gerechtshof geen „gouden" bergen te belo
ven. Wel wekt deze uitspraak hoopvolle ver
wachtingen op ten aanzien van de beslis
singen in goudclausule-processen, welke in
verschillende landen door diverse instan
ties worden gevoerd. In ons land heeft de
Ver. voor den Effectenhandel, naar men
weet, behalve tegen de gemeente Rotter
dam ook een proces aanhangig gemaakt
tegen de Bataafsche en de Koninklijke
Petroleum My.
Op de Amsterdamsche aandeelenmarkt
was de stemming ln den aanvang der week
ongunstig. Later trad 'n verbetering in, die
echter niet kon worden gehandhaafd. Rub-
beraandeelen b.v. bleven verwaarloosd, en
de meeste noteeringen liepen gestadig te
rug. Men geeft er zich rekenschap van. dat
er weinig kans is op een verdere verhoo
ging van den rubberprijs, zoolang de
restrictie wordt toegepast volgens de be
doelingen van de Ned. Indische regeering.
Bij de vaststelling van de restrictie-percen
tage voor het eerste kwartaal van het
nieuwe Jaar heeft deze haar standpunt
weten te handhaven tegenover dat der
Engelsche producenten, die de productie
verder hadden willen inkrimpen, De tegen
stand der Indische regeering tegen een
scherpe verhooging der prijzen heeft
tweeërlei oorzaak. In de eerste plaats geeft
zij er zich rekenschap van, dat hoogere
prijzen het verbruik moeten doen vermin
deren Daarnaast moet zij rekening hou
den met de belangen der inlandsche rub
berproducenten, die bij de tegenwoordige
rubberprijzen loonend kunnen werken en
die zich terecht zouden verzetten tegen
een verhooging van het uitvoerrecht op
rubber, als middel om de inlandsche pro
ductie verder te beperken. Wat de plan
tages betreft, zoo is voor de 'goed geoutil
leerde de productie tot de tegenwoordige
prijzen weder loonend geworden, al is er
geen sprake van groote winsten, en al
zullen zelfs vaak de gewone afsohrljvingen
nog niet worden verdiend. Onder deze om
standigheden ls er dus alle reden voor de
gereserveerde houding, die de rubberafdee-
ling ter beurze aan den dag legt.
Ook de tabaksaandeelen waren flauw, ln
verband met de vrees voor een verdere
beperking der Duitsche tabaksaankoopen
en de terughouding van den Nederland-
schen handel, die zijn oude leveranties
aan de Duitsche sigarentadustrie nog niet
betaald heeft gekregen. Aandeelen Konin
klijke Petroleum waren aanvankelijk
flauw, maar later nog lets in herstel, op
de hoop, dat het toch spoedig tot een ver
betering van de situatie op de Amerlfcaan-
sche petroleummarkt zal komen, dank zij
een krachtig ingrijpen der Amerlkaansche
regeering. De passeering van het interim
dividend door de Shell en de Koninklijke
had een ongunstlgen Invloed op de stem
ming, hoewel men evenmin als het vorige
jaar een interim-dividend mocht verwach
ten. Aandeelen Philips' werden gunstig be
ïnvloed door de publicatie der uitvoerclj-
fers van radio-artikelen, die voor October
met een waarde van f. 6.10 mlllioen tegen
f. 5.41 mlllioen in September en f. 4.68
milltoen In October vorig Jaar een record
te zien gaven. Ook de export van gloei-
lampen is van f. 595.000 ln September tot
f. 669 000 in October gestegen.
Unilever waren hooger op geruchten
omtrent een te verwachten interim-divi
dend van 2 H.V.A.'s daarentegen waren
op een gering aanbod aanmerkelijk lager.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
HERMES, 15 Nov. van Salonica
Lefkandi.
JUNO, 15 Nov. van Triest naar Flumel
ODYSSEUS, 15 NOV. n.m. 11.30 uur VU
Amsterdam te Hamburg.
ORANJE NASSAU, 16 Nov. van AmstoJ
dam naar West Indië.
POSEIDON, 15 Nov. van Carthagena I
Alicante.
SATURNUS, Mlddell. Zee n. AmsterdfU
pass. 15 Nov. n.m. 9.50 u. Bevezier.
STELLA, Rotterdam naar Middell.
pass. 15 Nov. Sagres.
SIMON BOLIVAR, 16 Nov. van Amsten
naar West Indië.
TIBERIUS, 15 Nov. van Cadlx n. Ceutq
ULYSSES, Middell. Zee n. Amsterd:
pass. 15 Nov. Flnlsterre.
TRITON, 16 Nov. van Hamburg te
sterdam.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
REGOESTROOM, 14 Nov. van Takorad|
naar Asslnië
MAASKERK, uitreis, 16 Nov. te Port Bob
ROTT. LLOYD.
BALOERAN, uitreis, 15 Nov. n.m. 6 UM
van Colombo.
DEMPO, thuisreis, pass. 16 Nov. vm. 2
Sagres.
6IBAJAK, thuisreis, 16 Nov. v.m. 11
van Singapore.
KOTA AGOENG, uitreis, 16 Nov. V.m, 11
van Port Said.
KOTA BAROE, thuisreis, pass. 16 Not
v.m. 1 u. Gibraltar
KOTA GEDE, uitreis, 16 Nov. te Slngap
INDRAPOERA, uitreis, 15 Nov. te Sout
hampton.
SILVER—JAVA—PACIFIC LIJN.
GAROET, Pacific Kust naar Calcutta, H
Nov. nto. 4 uur van St. Lucia.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
NIJKERK, 15 Nov, van Mombassa nas
Suez.
HELDER, thuisreis, 15 Nov. te Duinkerken)
vertrekt 16 Nov. n.m. 8 u. n. Antwerpel
BOSCHFONTEIN, vertrekt 17 Nov.
Vlissingen naar Amsterdam.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
DRECHTDIJK, Pacific Kust naar Rotter
dam, 15 Nov. v.m. 5 uur van Liverpool
DELFTDIJK, Rotterdam n. Pacific Kust,
12 Nov. van San Francisco.
BILDERDIJK, 15 Nov. van Rotterdam i
New York.
ROTTERDAM—Z. AMERIKA LIJN.
ALCYONE, 15 Nov. von Hamburg te Rot
terdam.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
BATAVIER n, 16 Nov. van Rotterdam te
Gravesend.
Hieronder volgt een overzicht WD
koersverloop:
4 Nederland 10115/16, 1011/4.
2'/. N.WS. 77 15/16, 77 3/16.
4'/e België 90</« 90 3/4. 90.
4Va °/o Frankrijk 84 5/8, 86 1/8.
4 Amsterdam 99, 98 3/4.
6 °/o Rotterdam 75 1/16. 78 7/16.
Amsterdam Rubber 89 1/4, 84 3/5, 85 ft.
Dell Batavia Rubber 65 3/8, 58.
Kali Bakar 123, 126 3/4, 121.
Oost Java Rubber 113'/!. 107.
Dell Batavia Tabak 133 1/4, 135 1/4.
Dell My. 1101/4. lOSVe.
Sènembah 120. 115 1/4. <34
Kon. Petroleum 137 5/8 133 1371/».
Handelsver. .Amsterdam" 146'/».007/8.
Van Berkei's Patent 22 1/4, 30 3/4
Ford Automoblelenfabriek 2191/4
221 3/4
Philips 215, 313'/», 216 3/4, 2141/4-
Unilever 71, 74 3/4.
