LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Vrijdag 9 November 1934
BRIEVEN UIT BERLIJN.
RECHTZAKEN.
SPORT.
LAND- EN TUINBOUW.
SCHEEPSVERBINDINGEN.
DE STERRENHEMEL IN NEDERLAND IN DE WEEK VAN
7-13 NOVEMBER 1934, 20 h MT.
C EEÏtSTl
V01IE HMN
3 LAATSTE KVKBI1ER
NIEUWE HAAN
zmp
ROOSEVELTs OVERWINNING.
HEW YORK, 9 Nov. (Reuter) De be
kende senator Borah heeft gezegd, dat de
republikemsche party ten doode ts opge
schreven tenzij z(J geheel gereorganiseerd
wordt De verkiezingscampagne van de
republikeinen, aldus Borah, was gericht op
de verdediging van de Constitutie, maar
er werd den stemgerchtigden niets gebo
den. dat in de plaats kon komen van de
„New Deal". En het is nu eenmaal zoo,
dat de menschen niet kunnen leven van
de Grondwet.
De minister voor de posterijen Farley,
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 3 November.
ZORGEN VOOR DEN WINTER
De winter ziet er vrooüjk uit! Dat moet
gezegd worden!
Al dadelijk: het schijnt, dat we het hier
in Duitschland bitterkoud zullen krijgen,
ditmaal. Ik weet wel, dat heel West-Europa
heeft voorspeld, dat de Republikeinsclie 2ok, klaa£t. dat het in Engeland, in Ne-
Farty in 1936 niet meer zal meetellen, en °erland en ln Frankrijk al gesneeuwd
1 heeft (by ons trouwens ook, al was 't maar
dat de herkiezing van Roosevelt in 1936
vrijwel met algemeene stemmen zal ge
schieden.
Van de 7 staten waarin gestemd werd
over de vraag „droog of nat", zijn er 6
„nat" geworden. Alleen Kansas dat in de
meerderheid republikeinsch stemde, be
sloot „droog" te blijven Voor de eerste
maal sinds de Vereenigde Staten de pro
hibitie Invoerden zou in het Witte Huis
bij recepties en banketten voortaan lichte
Amerikaansehe wijn worden geschonken,
waarvan elke tafelgast echter niet meer
dan twee glazen krijgt.
WEDEROM OPSTANDIGE BEWEGING
OP CUBA.
HAVANNA, 9 Nov. (V.D.) Per vliegtuig
zijn gisteren zwaar gewapende troepen van
Santiago de Cuba overgebracht naar
Guantanamo nabij het Cunaira-gebergte,
waar een opstandige beweging zou zijn
uitgebroken. De militaire autoriteiten
weigeren echter elke mededeeling van
nadere bijzonderheden.
o
JEUGDIG BANKROOVER GEPAKT.
NEW YORK, 9 Nov. (V.D.) Een jonge
man. die verklaarde te werken ln opdracht
van den als „Baby Face" bekenden gang
ster George Nelson, roofde gisteren van
de spaarbank te Carpenter in den staat
Iowa een bedrag van 400 dollar, doch kon
reeds een uur later gearresteerd worden.
GOEMBOES' REIS.
WEENEN, 9 Nov. (Reuter). Minister
Goemboes zal zyn verblijf op den Semme-
ring rekken tot hedenavond. Hij zal deel
nemen aan een gemzenjacht in de Stier-
marksche Alpen, waarbij hy tevens gele
genheid zal hebben tot politieke bespre
kingen. Dr. Schuschnigg heeft gisteravond
op den Semmering een langdurige bespre
king gehad met Goemboes. waaraan ook
de Hongaarsche minister van landbouw
deelnam.
HAAGSCHE RECHTBANK.
In hooger beroep stond gistermiddag te
recht van een vonnis van den Kanton
rechter te Den Haag, waarbij hy was ver
oordeeld tot een geldboete van 2 x f.15
subs. 2x3 dagen hechtenis, de 28-jarlge
J. C. C. uit Leiden. Hem wa sten laste
gelegd dat hy op 16 Maart j.l. des n.m.
om 7.50 uur met zh auto in de Fahren-
heitstraat te Den Haag het verkeer in
gevaar heeft gebracht en op het trottoir
is gereden.
De officier van Justitie vond dat verd.
er bij het Kantongerecht nog al schappe-
lyk is afgekomen. In dergelyke gevallen
wordt een verd. zwaarder gestraft. Spr.
requireerde, dat het vonnis zou worden
bevestigd.
Vonnis 22 November.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
Voortgezet werden de zaken tegen Arie
en Albert H. (vader en zoom beiden uit
Katwyk aan Zee, die op 12 Oct. j.l. te
recht hebben gestaan wegens mishande
ling van den groentehandelaar N. K. te
Katwyk.
Alsnog werd gehoord de getuige Gl.
De officier van justitie eischte tegen
ieder f. 15 subs. 5 dagen hechtenis.
De politierechter veroordeelde den vader
tot f. 3 of 3 d. en den zoon tot f.5 of 6
d. hechtenis.
b
Voortgezet werd de zaak tegen den café
houder J. D. B. St. uit I/eiden, die op 12
October terecht heeft gestaan wegens be-
leediging van den heer B., kellner aan het
café „De Vink" te Voorschoten. Thans
werd als getuige gehoord de eigenaar van
het café „De Vink", de heer Baily.
De officier eischte f. 15 subs. 15 dagen
hechtenis. De politierechter veroordeelde
verd. tot f.4 subs. 2 d. hechtenis.
Terzake van het opzettelyk niet vol
doen aan het bevel van een ambtenaar
moest terecht staan C. K. uit Noordwyk.
Verd. had op 8 Aug. by de controle der
rywielbelasting door den majoor der ryks-
veldwacht Eshuis uit Noordwyk, niet vol
daan aan de order om te stoppen. De of
ficier eischte f. 25 subs. 25 dagen. De po
litierechter veroordeelde verd. tot f. 10
subs. 10 dagen hechtenis.
Terzake van verduistering van gelden
die verdachte J. de L. uit Alphen onder
zich had i namelyk de opbrengst van een
aantal goederen, o.a. veters, dweilen, knoo
pen e.a.. die verd. in commissie had van
j. v. S.), eischte de officier 6 maanden
gev.straf
De politierechter veroordeelde verd.
overeenkomstig den eisch.
Terzake van het geven tot gelegenheid
voor hazardspel stonden terecht P. G. B.
en L. H., uit Amsterdam. De verdachten
hadden op 8 Augustus te Stompwyk deze
overtreding begaan. De Officier eischte 6
maanden gevangenisstraf.
De Politierechter veroordeelde P. G. B.
tot 6 maanden, waarvan 4 maanden voor
waardelijk en 2 mananden onvoorwaar-
delyk met 3 jaar proeftijd en L. H. tot
6 maanden Onvoorwaardelijk.
Terecht stonden Fr. F. en G Z. uit
Rynsburg, wegens dierenmishandeling Als
getuige werd gehoord de veldwachter Van
Veen. Beide verdachten hadden een paard
met het achterste gedeelte van de zweep
geslagen. De Officier eischte tegen ieder
der verdachten f. 15 sub. 15 dagen hech
tenis. De Politierechter veroordeelde bel
den overeenkomstig den eisch.
even). Maar ons klimaat hier, in het by
zonder Centraal-Pruisen en nog meer:
West- en Oost-Pruisen, kennen toch over
het algemeen heel wat lagere temperatu
ren dan de landen, die den warmen golf
stroom mogen tutoyeeren. Ik herinner my
nog een wintertje, zeven jaren geleden,
met om myn Berlynsche woning heen 32
tot 34 gr. Celsius onder nul En daarby
stormwind Dat was om te huilen. En zoo
iets belooft men ons nu weer voor 1934
1935!
Ja en toch zouden we ons nog geluk
kig achten, als 't by zulke zorgen bleef!
Voor zoover we nog over een behoorlyk
inkomen beschikken kunnen we immers
stoken, tot we van 30 gr. minus buiten tot
20 gr. plus binnen geraakt zyn. En voor
de armen kunnen we geld, warme kleeren
en voedzame maaltyden ter beschikking
stellen, geiyk dat in Hitler's Derde Ryk
ook met pryzenswaardige yver en naasten
liefde geschiedt. Maar hoe beschermen
we ons tegen de ellende der politiek?
Spreekt men hier met de menschen, dan
merkt men al heel gauw, dat ze niet meer
als in tyden vóór den wereldoorlog hier
meer daar minder blymoedlg, maar over
het algemeen toch met een zekere levens
vreugde, in allerlei dingen belangstellen,
maar dat ze gebukt gaan onder zware zor
gen, ook dan wanneer zy zich hoopvolle
en overtuigde aanhangers van den nieuwen
dictoriaal geregeerden staat voelen. En dat
ze eigenlyk andere menschen geworden
zyn, meer onpersoonlyk. meer onderdaan
dan vrij burger, meer object dan subject.
DageUjks in onzekerheid levend, zich af
vragend of de wereld nu eigenlyk een zie
kenhuis geworden is, de krant wegleggend
met een zucht, die fatalisme en ergernis
vertolkt.
Nu, die tatalisme is natuurhjk geen ty-
plsch-Duit-sch verschynsel en het ware
onbiliyk, het den natlonaal-socialisten in
de schoenen te schuiven. De eerlykheid
gebiedt zelfs te erkennen, dat in 't Ryk
van Hitier de pessimistische stemmingen
minder op den voorgrond dringen en wel
licht ook werkelyk minder overheerschend
zyn dan in andere door de algemeene ma
laise geplaagde landen, waar de zichtbare
misère niet een tegenwicht vindt in meer
of minder gegronde hoop op een betere
toekomst als gevolg van een nationale her
leving.
Maar even onjuist en misleidend zyn de
oppervlakkige indrukken, welke men als
buitenlander naar Duitschland komend, in
dit land thans pleegt op te doen. Ook van
Nederlandsche reizigers kan men steeds
weer hetzelfde hooren: ..Ik ben eeriyk
verrast over dit Derde Ryk, na alles wat
ik er in de Nederlandsche pers over gele
zen had. Hier heerscht voorbeeldige orde.
De menschen zyn beleefd en goed geluimd
Steden en dorpen zien er keurig uit. Het
verkeer is uitstekend geregeld. De fabrieks
schoorsteenen rooken De werkloosheid is
is enorm afgenomen. De mannen in uni
form maken een prachtigen indruk. Over
al discipline, overal blijmoedigheid, over
al een gezond nationalisme.
Wat willen die krantenschryvers toch?
En hoe reageeren daarop dan die kran
tenschryvers?
Ja, om u de waarheid te zeggen: ze zyn
een beetje verbaasd. Verbaasd al dadelyk
over het feit, dat de Nederlander, in eigen
land beroemd om zyn voorzichtigheid, zyn
kat uit den boom kyken, zyn niet over
één nacht ys gaan, zoodra hy over de
nationale grenzen komt al die goede
eigenschappen schynt afgelegd te heb
ben en zich op grond van eenige dagen
van uiterlyke observatie over een geheel
ander volk. dat onder uiterst gecbmpli-
ceerde omstandigheden leeft, zoo maar
een oordeel vormt en dat met den noodi-
gen nadruk ook overal rondbazuint.
Nu zal het er wel ten deele daaraan
liggen, dat vele van die vrienden uit
Nederland hier binnenkomen met sterke
sympathieën voor het nationaal-soclallsme
in het algemeen en den Hitlerstaat in het
byzonder En zulke menschen zyn dan
natuuriyk nauwelyks vatbaar voor nuch
tere feiten en argumenten. En gedeelte-
hjk hebben ze ook wel gelijk. Want het
Hitlerregime heeft enkele groote en vele
kleine ten deele moreele, voor een ruimer
deel organisatorische successen te boeken,
die voor het volk als geheel ontegenzeg
gelijk een belangryk actief beteekenen.
En het mag hier ook niet verzwegen
worden, dat we Nederlanders uit andere
mentaliteitssferen gesproken hebben, die
de situatie in Duitschland naar onze over
tuiging weer te zwart zagen zonder in
Nederland nu juist tot de sociaal-demo
craten, de communisten of de vrijzinnig-
democraten te behooren. Nuchtere koop
lieden, die meenden te kunnen voorspellen
dat. het Derde Ryk nog in dezen winter tot
puin vervallen zal en dat een burgeroorlog
zonder weerga Midden-Europa dan in een
chaos veranderen zai.
Neen daaraan gelooven we niet.
Terzake van mishandeling stond terecht
J. J. J.K. uit Zevenhoven. Verdachte had
een zekeren K. mishandeld.
De Officier eischte f. 5 subs. 5 dagen
hechtenis.
De Politierechter veroordeelde verd. dien
overeenkomstig.
Tegen den niet verschenen G. K. uit
Nieuwkoop eischte de Officier wegens
vernieling van eenige ruiten en een twee
tal kroezen in het arrestantenlokaal een
maand gevangenisstraf.
De Politierechter veroordeelde verd. tot
14 dagen gevangenisstraf.
Tegen den niet verschenen 21-jarlgen
G. K. uit Bodegraven eischte de Officier
een geldboete van f. 10 sub. 10 dagen
hechtenis wegens mishandeling van den
winkelbediende C. H. aldaar. Overeenkom-
I stig den eisch werd verdachte veroordeeld.
Maar we meenen, dat we goed doen ook
hier den gulden middenweg te bewande
len De komende winter zal voor Duitsch
land een uiterst moeiiyke en gevaariyke
periode worden. Met de nobele beginselen
van naastenliefde, broederiykheld, gehjk-
held en solidariteit, die Hitler predikt en
die zyn volgelingen ln de practyk trachten
door te zetten, is hoe kon het ook an
ders? voorloopig slechts een betrekke-
lyk gering deel van de bevolking bereikt.
Het beginsel „gemeenschappeiyk welzyn
gaat boven persooniyk voordeel" is schoon
het is ook niet door den heer Adolf Hitler
of door de nationaal-soclallstische of
fascistische idee uitgevonden. Maar het is
en blyft een utopie, een ideaal voor
altruïstisch aangelegde menschen
In Duitschland is men nu al byna twee
jaren bezig, deze idee in de bevolking te
stampen met letteriyk alle middelen,
welke een dictatuur in het jaar 1934 ten
dienste staan. Over die middelen moet men
niet gering denken! Radio, pers. boek,
tydschrift, tienduizenden redevoeringen,
bevelen, bestraffingen, overreding, school,
plakaat, teekening, film. Inderdaad, slechts
de zuigelingen en de gestichtsverpleegden
onder deze 70 millioen zielen zyn van deze
propaganda vry gebleven.
Maar is er een zichtbaar, een indruk
wekkend resultaat?
De „nazi's" zeggen natuuriyk: Ja. Maar
hier heeft hun woord geen gezag. De ob
jectieve waarnemer zegt niet. „neen",
maar „nauwelyks."
De Duitsche mensch is de aardsche
mensch gebleven. Dat wil dus zeggen:
egoist in alle graden van kinderlykheid
voor zichzelf en zyn medemenschen. De
nood is algemeen en wordt ook als zoo
danig niet ontkend- Maar in breede lagen
der producenten en van den tusschen-
handel wordt een zoo storende pryspoll-
tiek gedreven, dat juist gisteren minister
Goering tegen de reeds dreigende prijs-
stygingen gewaarschuwd heeft met de
woorden: „geen straf is streng genoeg om
deze schande te lyf te gaan." Dat is één
practisch resultaat van de altruïstische
paedagogie.
Men predikt de totale afschaffing van
het standsverschil en den standshoog-
moed. Is het na 2 jaren ook maar één
sikkepit beter geworden? Het ïykt er niet
op Aristocratische en kapitalistische in
beelding zyn gebleven. Het verschil tus-
schen „meneer" en „arbeider" is nog
even scherp als vroeger, ondanks nobele
voorbeelden, die hooge regeeringsambte-
naren geven, ondanks tallooze wyze les
sen in de pers en in openbare vergade
ringen. Het nationalisme valt niet weg te
praten, het socialisme, geiyk de „echte
nazi's" dat willen, is vrijwel nergens te
vinden. En zelfs heeft zich een nieuwe
„Herrenkaste" gevormd uit die elementen,
die van niets tot iets gekomen zyn. dank
zy de vaak toevallige omstandigheden, dat
zij reeds tien en meer jaren geleden ln de
gelederen van Hitier meeliepen en daar
door, vaak tot hun eigen verbazing, „hel
den der beweging" geworden zyn (den
werkelyken helden, die dagelyks hun leven
waagden, niet te na gesproken!)
Is de werkloosheid werkelyk zoo enorm
verminderd? Of is de werkverschaffing
slechts in hoofdzaak gereorganiseerd ten
koste van hen, die wel werk hadden? Is
die werkverschaffing productief of on
productief? Heeft de onproductieve werk
verschaffing de tegenwoordige misère ln
de invoer- en uitvoer-kwesties, het gebrek
aan ruwe grondstoffen, het uitsterven van
den deviezenvoorraad, het sty gen der bin-
nenlandsche prijzen, de toenemende on
gerustheid in breede lagen der bevolking,
de sterke vermindering van de koop
kracht. de algemeene verarming in krasse
tegenstelling met een krampachtig volge
houden „feeststemming" op haar geweten,
Ja of neen? Heeft het overwegend pro-
testantsche Duitschland met zyn 20 mil
lioen r.-katholleken vrede gesloten of
wordt ook hier de rancune dagelyks drei
gender?
Zal het Saargebied werkelyk aan
Duitschland terugvallen, of zal het natio-
naal-sociallsme straks ondervinden, wat
het beteekent internationaal geïsoleerd te
zyn, joden, marxisten, liberalen, vrijmet
selaars en wie al niet meer tegen zich in
het harnas gejaagd te hebben, zichzelf
uit en het marxistische Rusland in den
Volkenbond te hebben gemanoeuvreerd,
met het tragl-comisch sloteffect, dat
straks in het voorjaar 1935 de Volkenbond
onder een Sovjet-Russischen voorzitter de
resultaten van de Saarstemming zal moe
ten beoordeelen
Zulke overwegingen zijn schering en in
slag bij de millioenen Duitschers, die on
danks alles in hun hart nog heel anders
over den Hitlerstaat denken dan die
geestdriftige mannen in de bruine uniform
die ook heden nog bereid zijn „links-
omkeert" te maken, als de dictator dat
beveelt.
ROLAND.
DAMMEN.
P.D.L.V. (LISSE).
De uitslag der 7de ronde van den bor
denwedstrijd van P.D.L.V. (Lisse) is:
Eerste Tiental.
A. Wijnhout—C. Gastelaars1—1
G. BalkenendeW Mohlmann afgebr.
D. VergunstC. Blom 11
J. C. HoboS. van Duin 11
K. v. Essen—G. v. d. Meulen 2—0
Gastelaars wist het niet verder te
brengen door tot remise en zoodoende
moest hy 1 puntje aan wynhout laten. De
partyen VergunstBlom en Hobo—Van
Duin eindigden beide onbeslist. Op beide
borden werd een spannende partij ge
speeld, waarin de tegenstanders niet voor
elkander onderdeden. Van Essen wist op
gemakkelijke wyze van v. d. Meulen te
winnen,
Tweede Tiental.
C. BouwmeesterD. Algera11
S. de JongP. Boogerd 20
Y. de Jong—H. Baartman Jr11
S KleinC. v. d. Leede afgebr.
Th BoodenJ. G. Snel 02
Bouwmeester en Algera deelden de
puntjes samen; Y. de Jong en Baartman
speelden een spannende partij, welke ech
ter onbeslist eindigde. Snel wist wederom
2 puntjes ln de wacht te slepen door thans
te winnen van Booden.
HET KWEEKEN VAN VIOLEN.
Een lezeres vraagt mij te willen mee-
deelen, hoe ze mooie violen moet kwee
ken. Er wordt aan de vraag toegevoegd:
„als men ze koopt, zyn het altyd dikke
bossen, terwyi myn planten ln het voor-
Jaar meestal dun en hoogopgescholen
zyn."
Allereerst stelleh we vast dat hier sprake
is van (je bekende één-jarige violen; in
de pryscouranten vindt men het zaad aan
geboden onder den naam Viola Tricolor
maxima. Men koope goed zaad: vele kleu
ren kunnen worden geleverd, en dan liefst
van reuzebloemlge soorten. Elk jaar zelf
zaad winnen is niet aan te bevelen. We
noemen deze viool één-jarig omdat ze in
het voorjaar gezaaid, nog hetzelfde jaar
bloeit, zaad vormt en afsterft. Toch wordt
ze meestal tweejarig gekweekt, omdat
deze violen hun waarde ontleenen aan de
vroege bloei: deze bloemen zyn als voor-
Jaarsbloeiers gewild, in den zomer vallen
ze niet op door de groote verscheidenheid
van ander bloemmaterlaal.
Om veel succes met deze violen te heb
ben moet men er op rekenen dat ze veel
voedsel noodlg hebben. De plaats, waar
ze moeten groeien moet flink gemest zyn,
liefst met natuurmest, door kunstmest
aangevuld. Behalve dat deze planten voor
de vorming van groote bloemen veel voed
sel noodlg hebben, stellen ze hooge eischen
aan den grond wat betreft de waterhou
dendheid. De grond moet derhalve veel
humus bevatten, waarin zich veel water
verzamelt. Tevens moet de bodem goed
doorlatend zyn, opdat de planten geen
water te veel hebben. Nergens zagen we
mooier violen dan in Aalsmeer, een van
nature voedzame, vochtige streek, zonder
bepaald te vochtig te zyn Bloemvakken,
waarop men gewoon is elk jaar dit gewas
te kweeken dient men om het andere jaar
een steek diep uit te graven en te vullen
met goede tuingrond, gemengd met oude
mest. Een gevaariyke periode maken deze
gewasjes in het voorjaar mee. Meestal
worden de violen van den winter op de
plaats gezet, waar ze moeten bloeien. Volgt
na dit planten aanhoudend droog, schraal
weer, zooals dat in de maanden Maart en
April zoo vaak kan zyn, dan ïyden deze
planten gebrek, niettegenstaande ze op
zeer voedzame aarde zyn geplant. Vooral
is er dan gebrek aan gemakkeiyk opneem
bare stikstof. Men kan de planten dan
niet beter helpen dan door ze Chilisalpe-
ter te geven, opgelost in water. Voor 10
vierk. Meter oppervlakte heeft men noo-
dig 2 ons Chilisalpeter, hetwelk ln byv. 2
gieters water (van 10 Liter inhoud) wordt
opgelost. Dit tusschen de planten gegoten
zal de uitwerking niet missen.
Over het zaaien en het opkweeken het
volgende: Men zaaie half Juli, op een
vochthoudende grond. Een leege bloembak
is daarvoor zeer geschikt. In elk geval
moet men zorgen dat by aanhoudende
zon de zaaiplaats geschermd kan worden
met jutte, met schermmatten, e.d. Het
zaad mag n.l. nooit in droge grond Hm-
Niet te dicht gezaaid, byv. op rijtjes
c.M. uiteen, heeft men bij een goede be
handeling (regelmatig gieten en scherm-
zoo noodlg), half Augustus kleine plant,
jes, welke op een voedzame, waterhouden"
de grond worden verspeend, dit ls atzon'.
deriyk geplant. Men plant op rijen
c.M. uiteen en geve op de ry 10 c.M.'a,-
stand. Wanneer men hier ook zorgt dat dê
plantjes ln den aanvang niet in de bran,
dende zon staan en geregeld bij drooj
weer van water worden voorzien, zulla
de violen zich tot mooie plantjes ontwik,
kelen. By aanhoudend mooi herfstweer
gaat er zelfs een enkele bloeien, maar da
hindert niets.
De aldus verkregen planten kan men li
het najaar, eind October, op de plaat
zetten waar men ze in 't voorjaar wil ia
ten bloeien, maar ook kan dat ln 't voor
jaar worden gedaan. In dit laatste geval
heeft men nog het voordeel, dat men b
strenge vorst de planten met wat blad
dennetakken, welke er tusschen wordt'
gestoken, tegen de scherpe wind te be
schutten. Op deze manier gekweekt krijg
men mooie, bosslge planten .Het bovei
beschreven mesten met Chilisalpeter la t
elk geval aan te bevelen. Men zal genie
ten van de groote bloemen aan stevig»
steeltjes. Maar vooral flink stalmest gt
ven. Deze violen bloeien van April tot Jul
wanneer ze ln de schaduw staan nog wei
langer.
Hoe of het komt, dat de bloemisten de»
plantjes ln April met zooveel bloemen ti
op, verkoopen? Men houdt gedurende dt:
winter deze planten in een koude bak, du
onder glas. Dit bevordert de groei in ht
voorjaar sterk, vandaar de vervroegd
bloei. Toch zyn deze planten gewoonlij
voldoende afgehard, d.w.z. aan de buiten
lucht gewend, zoodat ze, in den tuin ge
plant, gewoon door groeien en bloeien.
Deze violen komen niet, voor lOO'/i ui
zaad zuiver terug. Wie vakken van éf;
kleur wil kweeken dient reserveplanten t
hebben om, zoo noodlg, te kunnen i
wisselen.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de Red
onder motto „Tuinbouw".
De navolgende schepen zijn morgts
radiotelegrafisch te bereiken vla he kust
station Scheveningen-Radio.
Aldabi, Alpherat, Alwaki, Baloetap
Costa Rica, Crynssen, Dempo, Johan d
Witt, Joh. van Oldenbarnevelt, Kot
Agoeng, Kota Baroe, Kota Pinang, Marot
van St. Aldegonde, Orania, Poelau Bru
Poelau Tello, Stuyvesant, Volendam, Zee
landia.
Behalve bovengenoemde passagiers
schepen zyn de meeste Nederlandse!»
vrachtschepen eveneens via Schevenlngeo
Radio te bereiken.
By verzending van een radiotelegrao
vla Scheveningen Radio bedragen de to
tale kosten 44 et. per woord.
grootte, bl kitlnt
Ster"i%3>
Ster "/i 2* grootte.
Ster y/é 1* gr.
TI- Melkweg
VENUS
MARS
JUPITER
SATURNUS®
Bovenstaand kaartje stelt voor den
sterrenhemel in Nederland, des avonds te
acht uur Middelbare Tyd, geiyk aan 23 h
5 min- Sterretijd
In tegenstelling met gewone landkaar
ten vindt men hier het Westen rechts, het
Oosten links van den beschouwer getee-
kend. Dat is by sterrekaarten noodzakelyk
en gebruikelyk, teneinde te verhoeden, dat
de beelden in spiegelschrift zouden ver-
schynen.
Wanneer men in het oog houdt, dat de
hemellichamen die in het Oosten opkomen
naar het Zuiden stygen en in het Westen
ondergaan, en wanneer men verder slechts
dat kwadrant van de kaart voor zich
neemt, waarnaar de blik aan den hemel
gericht is, dan is de oriëntatie eenvoudig
genoeg.
Op dit kaartje loopt, van het W. naar
het O. N. O., door de sterrenbeelden Slang
Zwaan, Cassiopeia, Wagenman, een ge
bogen stippeliyn, zy duidt de ligging van
den Melkweg aan.
In drukletters vermeld zyn de namen
van de sterrebeelden; de eigennamen van
een aantal der helderste sterren zijn in
schryfletters geteekend.
De middaghoogte van de zon vermindert
deze maand van 24 gr. tot 16 gr., de
dagboog de tijd dat zij boven de ho
rizont staat), neemt af van pj'i ruim
8 uur.
De schyngestalten der maan zyn:
NM.: 7 Nov.; E.K.: 14 Nov.; V.M.:
Nov.; L.K.: 29 Nov. De zuivere Nieuw
Maan zit vlak by de zon en is dus nim-
mer op onze avondsterrekaartjes te tee-
kendn. Het E.K. van omstreeks den
13en staat nabij Saturnus in den SteenW
DE PLANETEN,
Op onze kaartjes volgen wy den loop
der vier planeten Venus, Mars, Jupiter en
Saturnus.
Venus (m 3,5), zy staat te dicht
bij de zon voor ons.
Mars (m 1.6) is morgenster in den
Leeuw.
Jupiter (m —1.2) is morgenster ln
de Weegschaal.
Saturnus 0.9) is de eenige planeet
welke deze maand op onze kaartjes r«»
voorkomen; hy ls avondster ln den Steen
bok. Zyn plaats verandert van 21 n.
min. R. K. en 15 gr. 42' Zulder deelman
aan het begin van November tot 21 n.
min. R. K en 15 gr. 21' Z. decel.
Avondster planeet gaat na de
onder.
Morgenster komt vo°r
zon op.
(m magnitude helderheid,
leken met een ster van de le grootte,
m 1,0 heeft.)
