KNIPSELPRIJSVRAAG
75,te Jaargang
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1934
No. 22893
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
STADSNIEUWS.
Twee Honderd Gulden aan prijzen
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Lelden per 3 maanden 1.2.35; per week 1.0.18
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.M
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER blaaen
EERSTE BLAD.
DE BEZUINIGINGEN BIJ DE
N. Z. H. T. M.
DE LOONSVERLAGING VAN 10 IS
VOLGENS DE DIRECTIE
ONAFWENDBAAR.
Ontslagen voorloopig ingetrokken.
Gistermiddag werden door de Directie
der Noord-Zuid-HollandBChe Tramweg
Maatschappij N.V. de besprekingen met de
vakorganisaties omtrent de te nemen
maatregelen ln verband met de slechte
bedrij fsuitkomsten voortgezet.
Twee hoofdmaatregelen kwamen daarbij
sterk naar voren, t.w. de vervanging van
een 80-tal oudere door jongere krachten
en de loonsverlaging van 10
Na ampele besprekingen zegde de Direc
tie toe den eerstgenoemden maatregel te
sullen temperen en dezen voorloopig
alleen te zullen toepassen bij normale af
vloeiing, welke laatste zoo mogelijk op
eenige wijze zal worden gestimuleerd.
De geldelijke toestand van de Maat
schappij laat volgens de Directie niet toe,
om hoe gaarne ook ten opzichte van
de tienpercentsloonsverlaging eenige wij-
siging aan te brengen. Wel is zij bereid,
om voor de gehuwden het minimumloon,
hetwelk na genoemde verlaging f. 23.85
soude bedragen, te bepalen op f. 24.30.
VOLKSZANGAVOND VAN HET
„LEIDSCHE VOLKSZANGKOOR."
De Stadsgehoorzaal was gisteravond
uitstekend bezet met een schare belang
stellenden om den eersten avond mee te
maken, die gegeven zou worden door het
in Maart J.I. onder leiding van mej. Tilly
Leening opgerichte Leidsche Volkszang-
koor.
In navolging van de bekende bijeen
komsten, waarvan langen tijd Arnold
Spoel het alleenrecht scheen te bezitten,
kregen wij onlangs het optreden van Ex
Animo met een zoodanigen avond en nu
was het de beurt aan dit nieuwe koortje,
waarin de dames verreweg in de meerder
heid zijn, om te toonen wat het op dit
gebied presteeren kan. Méér nog moest
mej. Leening een vuurproef ondergaan:
sij die weten, wat er aan het slagen van
een volkszangavond vast zit, beseffen
maar al te goed, welke eischen daartoe
gesteld worden. Men dient naast dirigent,
een goed conférencier en paedagoog te
zijn, men moet over veel „flair" beschik
ken en overwicht op zijn auditorium
hebben.
Vóór alles moet de leider, in dit geval
leidster, contact zoeken met het gehoor,
met hier en daar een kwinkslag te plaat
sen, zich de sympathie zien te verwerven
en dan kan het er op los gaan, waarbij
allereerst het accent gelegd moet worden
op het opvoedende element: naast Arnold
Spoel's „Durf te zingen" kome er, gelijk
de voorzitter de heer C. Plomp in zijn ope
ningswoord opmerkte, „Meer en beter zin
gen" en wel in eigen taal. Daaraan zou
den wij speciaal willen toevoegen ..edeler
zingen", want daar ontbreekt het dikwijls
aan, wat ook gisteravond nog te merken
was.
Wij konden echter constateeren, dat het
echte zangersvuur er al aardig inzat, aan
gemoedigd als men werd door de leidster,
die zich voor 't eerst van haar niet ge
makkelijke taak naar beste krachten
kweet en door de zang van haar koortje,
waarmee zij in korten tijd verschillende
nummers instudeerde.
Dat alles nog niet volkomen slaagde,
spreekt vanzelf. Lang niet ledereen is een
Arnold Spoel en dat hoeft ook niet. Het
streven van een avond als deze mogen
®ij op zichzelf al waardeeren: alleen zou
den wij willen waarschuwen tegen het te
veel laten optreden van zangers en zan-
geressen uit de zaal, die weliswaar met
vrijmoedigheid het podium betraden, doch
toch niet altijd konden toonen, hoe men
ku wèl een lied goed moet zingenOok
zal er op den duur meer gezocht moeten
Worden naar liederen, die het publiek nog
niet kent: daaraan valt tenminste te
wérken!
Zoo zouden wij bijv. een lied als „Lim-
"Hg, mijn vaderland", dat men met
..Eikenhout is Eikenhout" vereenvelzigt
w te veel op de straat gehoord wordt,
"c? laten: dat kan moeilijk tot de „ver
deling" van den volkszang meer bijdra-
fcn. Bekende liederen te brengen is na
tuurlijk, speciaal in het begin, heel goed,
maar dan moet er ook aan gevijld en ge-
J'l'd worden, wil zulk een bijeenkomst vol-
™ien aan haar doel beantwoorden, al
kordt het dan ook voor het publiek mis
schien een beetje vervelend.
m met al heerschte er een prettige
giming; soms waren er wel eens moei-
Ukheden met toehoorders, die door mej.
«ening uj|. zaaj wer(jen 0pgetrom-
®cid om zich te laten hooren en aan die
Z°eP maar liever geen gehoor gaven,
c™ dan deden wij het allemaal tezamen
In ons Blad van heden drukken wij in het DERDE BLAD
anderhalve pagina af, bestaande uit 132 genummerde drie
hoekjes, geknipt alléén uit die advertenties, welke gisteren
op de pagina's onder het hoofd KNIPSELPRIJSVRAAG in
ons Blad verschenen. De nummers staan BOVEN iederen
driehoek. Hierbij een voorbeeld:
Wij verzoeken onzen abonné's na te gaan uit welke adver
tenties bedoelde driehoekjes zijn genomen.
Hebt ge alle driehoekjes gevonden, schrijf dan de namen der
firma's op, tot wier advertentie's de driehoekjes behooren,
met de erbij behoorende nummers. Mocht in een advertentie
geen firmanaam voorkomen, omschrijf dan duidelijk de
advertentie, zoodat geen vergissing mogelijk is.
Voor de goede oplossingen stellen wij ditmaal een bedrag
van niet minder dan
beschikbaar, te weten:
iste prijs f. 25.
2e prijs „20.
3e prijs „15.
4e en se prijs 10.
6e, 7e, 8e en ge prijs 5.
ioe t/m 29e prijs 2.50
30e t/m 79e prijs1.
Deze prijzen worden niet uitbetaald in contanten, doch in
BONS ter waarde van f. 0.50, welke t/m 26 November '34
in betaling worden aangenomen door de zaken welke in
het KNIPSELPRIJSVRAAGNUMMER (dus ons Blad van
6 NOVEMBER '34) onder het hoofd „KNIPSELPRIJS
VRAAG" een advertentie plaatsten.
Indien er meer goede oplossingen zijn dan prijzen beslist het
lot. Van iederen bij ons ingeschreven abonné wordt slechts
één oplossing aangenomen.
De oplossingen moeten uiterlijk MAANDAG 12 NOVEM
BER a.s. 5 uur des namiddags in ons bezit zijn onder
enveloppe met vermelding KNIPSELPRIJSVRAAG.
De namen der prijswinnaars zullen uiterlijk V R IJ D A G
16 NOVEMBER a.s. bekend worden gemaakt.
DE DIRECTIE.
of het zangkoor gaf het juiste voorbeeld,
wat misschien nog wèl zoo goed was!
Solistische medewerking verleende mevr.
E. Seis—De Roode, die evenals de leidster
en mej. Verwer, die zich een betrouwbare
en krachtig aangevende accompagnatrlce
betoonde, met bloemen gehuldigd werd. De
voorzitter sprak nog opwekkende woorden,
om zich bij het koor aan te sluiten of zich
als donateur op te geven, terwijl onze
sladgenooten na afloop huiswaarts keer
den met het blijde gevoel frank en vrij
gezongen te hebben, zonder dat zij er zich
voor behoefden te geneeren, wat al een
héél ding is! Moge men zoo voort blijven
gaan: de zang mits er véél goede raad
gevingen worden gegeven kan er slechts
wèl bij varen!
ALG. NED. GEHEELONTHOUDERSBOND.
Feestavond van de afdeeling Leiden.
De afd. Leiden van den Algemeenen
Nederl. Geheelonthouders-Bond heeft
haar eerste propaganda-feestavond gege
ven in een der zalen van het Volksgebouw
De zaal was tot in alle hoeken gevuld;
velen die geen zitplaats konden krijgen,
moesten zich met een staanplaats tevre
den stellen. Medewerking verleende het
Mandolinegezelschap „Steeds beter", dat
zich op een verdienstelijke wijze liet hoo
ren. Ook eenige Haagsche A.N.G.O.B.-ers
verleenden medewerking door het opvoe
ren van een paar tooneelstukjes en voor
drachten, welke alle zeer in den smaak
vielen. Als spreker was aan Frits Wever-
ling de taak opgedragen om de aanwezi
gen duidelijk te maken, dat er veel leed
in deze maatschappij opgeheven kan wor
den als men slechts breekt met de alco-
holsleur.
Het was een prachtig geslaagde avond,
waarop de afd. Leiden trotsch kan zijn.
Rest nog te vermelden, dat van verschei
dene zuster-organisatles afgevaardigden
aanwezig waren.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candidaatsexamen
rechtsgeleerdheid de heeren C. H. Bool
(Hilversum) en J. A. de Ranitz (Den
Haag) en de dames: A. J. van der Willi
gen (Rotterdam), E. C. Kok (Den Haag),
C. van Harreveld (Den Haag), en I. J. Th.
Olivier (Den Haag); voor het candidaats
examen Wis- en natuurkunde letter A de
heer P. M. Stofberg (Rijswijk); idem let
ter E. de heer P. A. van Zutphen (Den
Haag); idem letter J, de heeren F. Harto-
gensis en H. Hartogensis (Den Haagi; id.
letter L de heer C. J. van Boxtel (Leiden),
voor het doctoraal-examen wis- en na
tuurkunde, hoofdvak pharmacie, de dames
E. A. Boesema (Oegstgeestl en J. Th. E.
van Oordt (Leiden) en de heer O. P. van
Leeuwen (Lelden); candidaatsexamen ge
schiedenis de heer J. J. Poelhekke (Den
Haag).
0
HET 11e NATIONAAL MANDOLINEFEEST.
Het nationaal mandolinefeest, dat elk
jaar uitgeschreven wordt door het tijd
schrift „De Mandolinegids", zal in 1935
voor de elfde maal plaats vinden De orga
nisatie is in handen van het Leidsche
mandolinegezelschap „Krebustlipo", welke
vereeniging ook in 1926 heeft zorg gedra
gen voor een keurige regeling van het 6e
mandolinefeest
De Stadsgehoorzaal ls reeds voor den 2en
Paaschdag gehuurd
Evenals andere jaren zullen de vereeni-
gingen, welke in de eere-afdeeling uitko
men, om den W. J. Wesseling-wisselbeker
moeten kampen.
Algemeen secretaris van het concours is
de heer Nic. v. d. Loef Jr., Kanaalstraat 11,
alhier.
DE KERK DER REMONSTRANTEN
TE LEIDEN.
1684 - 9 NOVEMBER - 1934
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekers-assistent zijn geslaagd de
dames: E. van Helden (Overschie), A. ten
Hooven (Schiedam) en G. Ph. Trupp (Den
Haag).
De 300-jarige herdenking der stichting
van het Seminarium der Remonstranlsche
Broederschap is op 29 October j.l. op
plechtige wijze gevierd.
Thans staat de Leidsche Remonstrant-
sche Gemeente voor het feit, dat 250 jaar
geleden haar Kerk door de stedelijke
overheid in rechte werd erkend.
Na hetgeen onlangs in dit blad is mede
gedeeld, moge met een herinnering wor
den volstaan.
Na de Dordtsche Synode van 1618-1619,
in welke de Remonstranten waren „ge
wogen en te licht bevonden", zet de ver
volging ln. De Staten van Holland staan
achter de Contra-Remonstranten. Zij
vaardigen de beruchte plakkaten uit met
de bekende gevolgen. Remonstrantsche
predikanten worden uit hun ambt ontzet,
verbod van prediking, verbod van gods
dienstoefening op straffe van hooge boete,
verbeurdverklaring, verbanning. Men kon
zeggen: De Remonstranten zijn vogelvrij
verklaard. Te Leiden wordt na een gods
dienstoefening op Zondag 21 April 1619,
ten huize van Jan Adriaansz. Knotter,
deze als schepen dezer stad om zijn Re
monstrantsche beginselen afgezet, aan
diens woning op het Rapenburg hoek Doe
lensteeg worden niet alleen de binnen-
gaanden gemolesteerd, doch tijdens de
preek ook de ruiten ingeworpen en na
afloop het huis geplunderd en „geraseerd".
De burgemeester van Leiden kondigt boe
ten aan van honderden guldens, voor het
geval de Remonstranten het wagen hun
godsdienstoefeningen voort te zetten. De
Leidsche schout Bout, die met zijn „rak
kers" de ketterij als het ware ruikt, zorgt,
behalve voor het inrekenen der Remon
stranten ook voor het Inrekenen der boe-
tegelden en verheugt zich over het kost
bare goudleeren behang in zijn woning,
waartoe voorheen zijn middelen niet toe
reikend waren. Vele Remonstranten wor
den in de vunze kerkers van Graves teijn
opgesloten; zonder overdrijving kon Von
del in deze benauwde dagen getuigen:
„Men hoort op 's-Gravesteyn de Christen
zielen zuchten (J. J. van B. „Ons Orgaan"
1932: Het ontstaan der Remonstrantsche
Gemeente te Leiden).
Met korter en langer tusschenpoos gaat
het zoo voort, op den duur wat minder
heftig, doch waar men steeds in overtre
ding blijft, (de plakkaten tegen de Remon
stranten werden eerst na 150 jaar opge
heven) blijft ook gevangenschap, ver
beurdverklaring, verbanning.
In 1679 is het, dat men van „Het Pak
huis der Remonstranten" aan den Middel
weg een Kerk durft maken, zij het „in alle
stilligheid".
Vijf jaren later, den 9den November 1684
worden „opsienderen en regenten" door de
stedelijke overheid eindelijk als recht
matige eigenaars van het Remonstrant
sche kerkgebouw erkend. Schuilkerk is dit
gebleven tot op den huldigen dag.
Nog altijd is Nederland het oord der vele
godsdienstige sekten, al is haar openlijke
strijd niet meer zoo heftig als in die dagen
der 17e eeuw. Zou deze ooit weer op zoo
verbitterde wijze gestreden worden? En is
de met zooveel zorg en strijd verkregen
vrijheid een fundament geworden, een
bezit, waar, als uit een nimmer opdrogende
bron, geput kan worden, ook en vooral,
wanneer moeilijker tijden mochten aan
breken? Nag altijd wordt de autonomie der
persoonlijke consciëntie het recht der
zelfbeschikking in vragen van geloof en
confessie aangevochten door personen
of groepen, die mogelijk de stem eener
bestaande orde vertolken, doch daarbij
verzuimen te bedenken, dat een „voort
gaande ordening" den gang der wereld be
paalt. Aangevochten ook door anderen, die
voorvechters zeggen te willen zijn eener
nieuwe orde. welke echter van deze vrije
consciëntie een aanfluiting maakt.
De herdenking onder leiding van dr. P.
D. Tjalsma van Rotterdam, welke de ge
meente van Leiden Vrijdagavond a.s. in
haar kerkgebouw hoopt te houden, staat
in dit teeken: Dankbaarheid en Bezinning
Dankbaarheid voor wat die oude Remon
stranten hebben getoond aan voorbeeldige
ijver en kracht om des geloofs wille. Be
zinning op die waarden van vrijheid en
verdraagzaamheid, voor welke eens de
Vaderen leven en goed in de waagschaal
stelden en welke waarden de Remonstran
ten van heden en morgen, als geloofsge
meenschap, welke is geworteld in het
Evangelie van Jezus Christus, mede op
nieuw op de bres zal vinden, indien deze,
zij het wellicht in anderen vorm dan
voorheen, in gevaar komen.
Zij zullen zich gelukkig mogen achten
als zij het fiere woord, dat het sterke ge
loof hunner 17e eeuwsche voorgangers
teekent, „Onder geen praetext iemand
anders dan Gode subject", als rechtsnoer
voor eigen geloof en daad zullen kunnen
handhaven.
Dan zullen zij den eerenaam „Protestant"
- was de Remonstrantie niet een protest
van den hoogsten graad? zuiver hou
den en door den tijd meedragen met al
degenen, die worstelen om vast te staan in
die geestelijke vrijheid, waarmede Christus
menschen vrijmaakt.
DE SPAANSCHE SCHATGRAVER.
Blijkens een door een stadgenoot ont
vangen schrijven is de Spaansche schat
graver weer aan het werk. Men zij dus
op z'n hoedel
BINNENLAND.
De loonsverlaging bij de N.Z.H.TJVI.
(Stadsnieuws, le Blad).
Huldiging van de Uiver-bemanning te
Soerabaja; Parmentier vertelt uit het
logboek van de Uiver. (Laatste Ber., Ie BI.),
Algemeene beschouwingen over de rijks-
begrooting begonnen. (Pari. Overzicht,
3e Blad).
Voorstellen tot loonsverlaging voor het
gemeentepersoneel te Rotterdam ver
worpen. (Binnenland, 3e Blad).
Uitvoer van versche kipeieren naar
Duitschland stopgezet. (Blnnenl., 3e Blad),
De laatste spellingsronde; antwoord van
prof. Huizinga op de radio-rede van mi
nister Marchant. (2e Blad).
Broedermoord te Hoogland, bij Amers
foort. (Laatste Berichten, le Blad.)
BUITENLAND.
Engeland zal een bemiddelingspoging
doen ter Vlooteonferentie. (Buitenland,
4e Blad).
Fransch-Duitsche bespreking over het
Saargebied. (Buitenland, 4e Blad).
Zal in Frankrijk het kabinet Doumergue
ten val worden gebracht? (Buitenland,
4e Blad en Tel., le Blad).
Overwinning van Roosevelt bij de ver
kiezingen in Amerika. (Buitenland, 4e Bk
en Tel., le Blad).
De parlementen van Polen en Tsjecho-
Slowakije bijeen. (Buitenland, 4e Blad).
Lerroux krijgt een votum van vertrouwen
in de Spaansche Cortes. (Buitenl., 4e Blad)
Duitsch Postvliegtuig verongelukt. Vijt
dooden. (Tel. le Blad).
DE JONGSTE OPGRAVINGEN IN HET
OUDE PERSEPOLIS.
Lezing van dr. VV. D. van Wijngaarden.
Gisteravond hield dr. W. D. van Wijn
gaarden in het Rijksmuseum van Oud
heden een lezing over dit onderwerp.
De ruïnen van Persepolis hebben sinds
de 17e eeuw de aandacht getrokken van
reizigers en onderzoekers. Wetenschappe
lijke opgravingen hebben er eerst sinds
1931 plaats onder leiding van prof. Herz-
feld. De stad, gelegen in het Zuidwesten
van Perzië werd door Darius I gesticht als
hoofdstad van zijn rijk. De paleizen van
hem en zijn opvolgers zijn voor een groot
deel bewaard gebleven. Centrum dezer
paleizen vormde een zuilenzaal; zuilen en
poorten daarvan staan nog overeind.
Groote, monumentale trappen geven er
toegang toe. Deze paleizen vormen de klas
sieke monumenten der oud-Perzische
kunst. BedangAljke ontdekkingen hebben
er sinds 1931 plaats gehad. Evenals de
muren der paleizen bleken ook de trap-
wanden van reliëfs en beeldhouwwerk
voorzien te zijn. Telkens weer wordt daar
op de koning voorgesteld bij oeremonieele
en symbolische handelingen: het verleenen
van audiëntie en het in ontvangst nemen
van de schatting der onderworpen volken,
het dooden van een eekhoorn en het. in
de gedaante van een leeuw, aanvallen van
een stier. Zoo beschrijven deze reliëfs de
heerlijkheid en de macht des konings. De
rijkdom der oud-Perzische reliëffcunst
komt er op tot uiting. Wij leeren er de
verschillende volken van het rijk. hun
kleederdracht en bewapening op kennen.
Als schepping van een koningsgeslacht was
deze kunst geen volkskunst, maar een
echte hofkunst; zij is ontstaan onder in
vloed van andere gebieden van Vóór-Azië,
vooral van Egypte, maar het ontbreekt
ook niet aan eigen nationale elementen.
Zij verdwijnt bij den ondergang van het
oud-Perzische rijk.
Wat aan de ruïnen van Persepolis een
bijzondere bekoring geeft is de omstan
digheid, dat toevoegsels uit jongere tijden
ontbreken. Slechts 200 jaren heeft Perse-
polis bestaan. Het ging onder in den brand,
die in 330 vóór Chr. door Alexander den
Groote met eigen hand in de paleizen
werd gesticht. Nog heden ten dage vor
men haar ruïnen een der wonderen van
de oude wereld.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Haagsche Vleeschhouwerij, Steenstraat
31, Leiden; rund- en varkensslagerijfijne
vleeschwaren. Eigenaar T. J. Heetvelt,
Leiden.
Wijzigingen
Gebr. P. en D. Brieër, Hoogewoerd 71,
Leiden; winkel in bedden, dekens, ledikan
ten, beddenmakerij. Door uittreding van
den vennoot P. Brieër is de vennootschap
onder firma ontbonden en wordt het be
drijf voortgezet door den overblijvenden
vennoot D. Brieër, als eenlg eigenaar,
onder den ouden naam.
Firma L. van Dam. Lange Koppenhink-
steeg 6, Lelden; groothandel in kaas. Ves
tiging filiaal Noordeinde 28 Delft, o/d
naam „de Betuwe".
