Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 15 September 1934
ft
'VW
FINANCIEEL OVERZICHT.
SCHEEPSTIJDINGEN.
Argwanende hospita „Waarom kruipt u op handen
én voeten uit het huls
Huurder „Omdat lk na veertien dagen verblijf hier
geen kracht meer heb om te loopen." (Happy Mag.)!
rW ëene schilder op den gashouder„Zeg ls, KlaasT
Jwe zakken
De andere schilder „Dat komp uit, om deze tijd zet
1 mijn vrouw altijd de theeketel op het stel."
(Passing Show).
„O, schel toch uit, Piet 1 Vertel liever eens waar Je
de tong gelaten hebt." (Happy, Mag.),
Ik heb Je toch duidelijk gezegd, dat Je Je drankjë
moest schudden voor Je het Innam I (Judge).
Jongmensch „Ehls dat uw chaperonne
Meisje: „Nee, wees maar niet bang. Ik ben alleen maar
naast haar gaan zitten om er zeker van te zijn dat de
jongen die me aan spreken zou, wat durf zou hebben."
(HabDV Mag.)
De overjas van den zakkenroller. (Passing Show).
De kern der Amerikaansche arbeids
conflicten Verwachtingen die niet
beantwoord zijn Ongunstige vooruit
zichten voor het Amerikaansche bedrijfs
leven Prijsverhooging door verwerking
Tan erzatsgrondstoffen in Duitschland
België handhaaft den gouden standaard
Uitbreiding der bedrijvigheid bij
Philips Vaste stemming
voor Unilever.
Er zijn factoren te over. om de luste-
Iooze houding, die de New Yorksche beurs
In den laatsten tijd aan den dag legt, te
motiveeren. Wanneer men ze de revue
laat passeeren, moet men zich zelfs nog
verwonderen over den betrekkelijken
weerstand, dien de koersen van verschil
lende fondsen toonen al is het koers-
niveau over het geheel genomen dan ook
verder ingezakt. Daar is in de eerste
plaat-s het groote arbeidsconflict in de
textiel-industrie. De beteekenis hiervan
gaat nog uit boven de belangen, die di
rect er by zyn betrokken, hoe groot deze
op zich zelf ook mogen zijn. Ofschoon de
ramingen van het aantal stakers zeer
(uiteenloopen, al naar gelang van den
kant, waarvan zy afkomstig zyn, mag
men aannemen, dat meer dan een half
millioen arbeiders het werk hebben neer
gelegd. Hlerby komen nog de vele tien
duizenden uit aanverwante bedryven, die
noodgedwongen eveneens moesten wor
den stopgezet.
Wat den strijd echter zoo belangryk
maakt, ls het principe, waarom het hier-
by gaat, nl. om de erkenning van de na
tionale vakvereenigingen door de werk
gevers in de textielindustrie. Dit punt
vormt de kern van vrijwel alle arbeids
conflicten, die gedurende het bewind van
President Roosevelt naar buiten zyn ge
komen. De verhouding tusschen werk
gevers en werknemers staat in Amerika
op een geheel andere basis dan in de
meeste Europeesche landen. Vakvereeni
gingen, die de arbeiders uit een bepaalde
tak van Industrie in 't geheele land om
vatten, bestaan weliswaar, maar in de
meeste gevallen worden zy niet erkend
door de ondernemingen, die over loon- en
arbeidsvoorwaarden slechts wenschen te
onderhandelen met de vakvereeniging
voor hun afzonderiyk bedrijf
Dat deze kwestie, die natuurlijk -eeds
langen tyd hangende was, juist in het
laatste jaar nu in deze, dan weer in die
bedrijfstak acuut is geworcen, is een ge
volg van het feit, dat de arbeiders in de
Nira-bepaltogen betrekking hebbende op
de arbeidsverhoudingen, een bevestiging
hebben gezien van de door hen geëischte
erkenning van de natioaa e vakvereeni
gingen. In de practijk blijken de des
betreffende bepalingen echter voor twee
erlei uitlegging vatbaar te zyn. Vandaar
de poging der arbeiders, om met het wa
pen van een werkstaking datgene te ver-
krygen, wat hun naar hun meening in 't
vooruitzicht was gesteld. Zoolang dit
punt niet definitief geregeld is, zal de
diepere oorzaak van de sociale onrust in
de Ver. Staten biyven voortbestaan en zal
deze nu hier, dan daar r.aar buiten tre
den. De uitslag van de textielstaking zal,
naar men mag aannemen, van grooten
invloed zijn op de verhoudingen in an
dere bedrijfstakken.
Naast den eisch tot erkenning van de
vakvereenigingen staan de eischen met
betrekking tot loonen en arbeidstijd. Ook
in dit opzicht heeft het herstelprogram
ma van President Roosevelt verwachtin
gen opgewekt, waaraan het niet heeft
kunnen beantwoorden. De staking in de
textielindustrie is wel teekenened voor de
mislukking van het, geheele Nira-stelsel.
Volgens de regeering was een economi
sche opleving door een verhooging van
de grondstoffenprijzen te verwachten, die
dan ook door vermindering van de goud-
waarde van den dollar en door andere
regeeringsmaatregelen zooveel mogehjk ls
bevorderd. De geiyktydlge verhooging
van de loonen heeft echter geen geiyken
tred gehouden met de snelle sty ging der
kosten van het levensonderhoud. Tege-
ïykertyd zyn de ondernemingen zwaar
belast door de ln de Nira-codes vervatte
voorschriften met betrekking tot loonen
en werktyden. De conjunctuuropleving,
welke hen ln staat had moeten stellen,
de hoogere productiekosten te dragen, is
slechts van tydeiyken aard gebleken en
heeft ook niet den verwachten omvang
bereikt, ondanks de pogingen der regee
ring, om door haar uitgaven-politiek den
economischen toestand te stimuleeren.
Zoo ls men ln Amerika in een impasse
geraakt: de eenlge weg, om hieruit te
komen, zou moeten gaan in de richting
van een algeheele herziening vau het
herstelprogramma, waarby wel in de eer
ste plaats zou moeten worden gestreefd
naar een verlaging der kosten, waaronder
de industrie gebukt gaat.
Het besef, dat men met de regeerings-
bemoeiing met het bedryfsleven den toe
stand hoe langer hoe Ingewikkelder heeft
gemaakt, dringt weliswaar steeds meer
door. De democratische zegepraal in
Maine heeft echter aangetoond, dat de
groote massa nog steeds achter de „New
Deal" van President Roosevelt staat.
Het ziet er dan ook niet naar uit, alsof
de regeering binnen afzienbaren tyd het
bedrijfsleven de vroegere bewegingsvrij
heid zal teruggeven, zy zou dit trouwens
onder de tegenwoordige omstandigheden
ook nauwelljk meer kunnen doen. Het
groote gevaar van het, onder bepaalde
omstandigheden wellicht noodig en nuttig
ingrijpen van staatswege in de vrije
economische ontwikkeling is juist dat men,
eenmaal hiermede begonnen zynde, moei-
lyk terugkan, maar steeds verder wordt
gedreven naar maatregelen, die het be
dryfsleven hoe langer hoe meer aan
banden leggen.
Terwijl men nog kort geleden ln Ame
rika rekening had gehouden met een al
gemeen® opleving der bedrijvigheid in
den herfst, zyn de verwachtingen te dien
aanzien thans veel minder hoog gespan
nen. Tot dusverre ls van een seizoenople
ving in elk gevalg nog weinig te bespeuren.
De bedrijvigheid in de staalindustrie, die
tot een nieuw laag peil was teruggevallen,
is nauwelyks toegenomen. In het begin
van deze week maakte zy nog slechts op
20.9 °/o van de capaciteit, tegen een laag
ste punt van 18.4 °/o in de voorafgaande
week. Ook de productie van automobielen
is verminderd. De bouwbedryven gaven
hoegenaamd geen teekenen van herstel te
zien. Tengevolge van de droogte zal de
oogstopbrengst van de verschillende pro
ducten kleiner zyn, dan sedert veertig jaar
't geval is geweest. De toestand in het zui
vel- en veebedrijf is slechter dan ooit. het
geval is geweest en een grootere uitge
strektheid land en meer boeren zyn be
trokken bij de gevolgen van de droogte
dan ooit tydens een droogte-periode vroe
ger is voorgekomen.
Voor de verdere economische ontwikke
ling in de Ver. Staten zal veel afhangen
van de vraag, óf en in hoeverre de koop
kracht der landbouwbevolking door de
droogte zal worden beïnvloed. De mee
ningen hierover loopen sterk uiteen. Som
mige voorspellen een verdere inzinking der
lconjuctuur als gevolg van een vermin
dering der aankoopen van de farmers,
dooTdien de kleinere opbrengst van de
oogsten niet voldoende zou worden ge
compenseerd door de hoogere prijzen.
Daarentegen komt het jongste maandbe
richt van de National City Bank of New
York in een beschouwing over den in
vloed van de droogte op de koopkracht tot
de conclusie, dat de prijsstyging, gevoegd
bij de ondersteuningen van de regeering,
de koopkracht der landbouwbevolkng met
ruim 900 millioen dollars of ongeveer 20 °/o
in vergeiyking met het vorige Jaar zal
doen toenemen. Deze grootere koopkracht
zal zeer ongeiyk verdeeld worden. Het be
dryfsleven zal in sommige streken slech
ter, in andere weer beter zyn. De bewoners
van steden zullen minder hulshoudeUjke
artikelen, kleeren, luxe-artikelen e.d. kun
nen koopen, daar een grooter gedeelte
van hun inkomsten noodig zal zyn voor
het koopen van de sterk in prys gestegen
levensmiddelen en andere bodemproduc
ten. In werkeiykheld zullen de nadeelen
van de droogte dus voor een groot gedeel
te worden overgeheveld naar de stadsbe
volking en de verbruikers in het algemeen.
Af te wachten biyft, of die niet een nieuwe
bron zal vormen voor loonconflicten en
sociale onrust.
De Europeesche beurzen hebben zich
in het algemeen by de gedrukte stemming
in Wallstreet aangesloten. De tendenz op
de Beriynsche beurs wordt in de officiëele
beursberichten weliswaar nog altijd als
„vast" bestempeld, maar de koersbewe-
ging is hiermede vaak niet ln overeenstem
ming. Bovendien heeft de geringe omvang
van zaken de beteekenis van de Beriyn
sche beurs als barometer van het bedryfs
leven sterk verminderd. In werkelijkheid
worden de moeilijkhedën, waarmede de
Duitsche industrie ten aanzien van haar
grondstofvoorziening te kampen heeft, hoe
langer hoe grooter. Het gebruik van
„Ersatz" grondstoffen neemt noodgedwon
gen voortdurend toe, vooral ln de textiel
industrie. waar kunstzijde en kunstwol
een steeds grootere rol gaan spelen. Dit
geschiedt dan echter vaak ten koste van
de kwaliteit van het fabrikaat, wat vooral
op den afzet naar het buitenland een
nadeelige uitwerking moet hebben. Boven
dien leidt het gebrek aan grondstoffen tot
een verdere verhooging van productie
kosten, zoowel door de beperking van den
werktijd als door de stijging der grond
stoffenprijzen.
Blijkens een mededeeling van den
Nederlandschen Consul te Essen zyn in de
textielindustrie in Rijnland en Westfalen
de grondstoffen gemiddeld reeds 12 °/o in
prijs gestegen, terwyl prijsverhoogingen
van 30 tot 35 geen uitzondering vormen.
Voor materiaal uit .Ersatz" grondstoffen
wordt 10 tot 20 meer gevraagd, dan de
origineele kwaliteit tot dusver kostte.
In de meeste gevallen moet van nieuwe
machines gebruik worden gemaakt. In de
textielindustrie verwacht men een noe
verdere verkorting van de werkweek dan
de thans geldende 36 uur. In de andere
bedrijfstakken is het gebrek aan grond
stoffen weliswaar nog niet zoo nijpend,
maar ook hier zal naarmate de voorraden
uitgeput raken, het gebruik van Ersatz-
artikelen moeten toenemen en de werk-
tyd moet worden Ingekrompen.
Het is te begrijpen dat er ander deze
omstandigheden geen sprake ls van eenlge
kooplust voor Duitsche obligatiën, zelfs op
de Amsterdamsche beurs, hoewel het
overmaken van tenminste 4V« »/o rente
voorioopig althans door de nieuwe trans
ferregeling vrijwel is verzekerd.
Pransche obligatiën liggen in den jong-
sten tyd zwak in de markt. De aanhou
dende en zelfs in omvang toenemende
agitatie voor een waardevermindering der
valuta geeft een onbehaaglijk gevoel, al
heeft de regeering er tot dusverre krachtig
weerstand aan geboden en al zijn er geen
aanwijzingen, dat zy het „goudblok", d.i.
de groep van landen die den gouden stan
daard hebben gehandhaafd, ontrouw zal
worden Belgische obligatiën waren vast
gestemd, dank zij de categorische verkla
ring van den Gouverneur der Nationale
Bank. dat België er niet aan denkt, den
gouden standaard op te geven, en dat de
jongste maatregelen der regeering op het
gebied van het bank- en het credietwezen
geen inflatie met zich brenren.
Voor binnenlandsche beleggingswaarden
was de stemming goed pryshoudend. wat
van groote beteekenis is voor de kans op
het welslagen van de nieuwe Indische
conversleleenlng. De aandacht trok een
scherpe koersstyglng van de 6% dollar-
leening der gemeente Rotterdam. Naar men
weet, heeft de gemeenteraad besloten, in
de kwestie der goudclausule tegen de Ver.
voor den Effectenhandel te procedeeren.
Men hoopt echter, dat Gedeputeerde Sta
ten dit besluit niet zullen goedkeuren,
waardoor de kans op betaling van rente
en aflossing op basis van de oude goud-
waarde van den dollar aanmerkeUjk groo
ter zal worden. In afwachting van de be
slissing van Gep. Staten is de behandeling
van de zaak voor de rechtbank uitgesteld
tot 1 October as.
Op de aandeelenmarkt bleef de handel
binnen beperkte grenzen, maar toch kon
hier en daar een aanmerkelyke koers
styglng intreden. De meeste belangstelling
ging uit naar industrieele fondsen, van
welke Philip's gunstig werden beinvloed
door berichten omtrent een toeneming der
bedrijvigheid van het concern, zoowel hier
te lande als ln de buitenlandsche fabrie
ken. De dezer dagen gepubliceerde cyfers
van den uitvoer van radio-artikelen vor
men een bevestiging van deze berichten.
In Augustus heeft de waarde van dezen
export f.4.20 millioen bedragen, wat een
hooger cyfer is dan in eenige voorafgaan
de maand van dit jaar en waardoor de
uitvoer ln Augustus van het vorige jaar
met byna f. 2 millioen werd overtroffen.
Dank zy dit gunstige Augustuscyfer is de
achterstand, die in het tot dusverre ver
streken gedeelte van 1934 ten opzichte van
het vorige jaar bestond, thans nagenoeg
geheel Ingehaald. Hiertegenover is de uit
voer van gloeilampen nog wel iets verder
teruggeloopen, maar men mag aannemen
dat dit voor een deel het gevolg ls van
een uitbreiding der fabricage van Philips
ln de landen, waar hooge invoerrechten
den import belemmeren.
Aandeelen Aku brokkelden daarentegen
in koers af. hoewel de vermindering van
den uitvoer van kunstzyde-garens in Juli
weer heeft plaats gemaakt voor een toe
neming van den export in Augustus. De
gemiddelde prijs per K.G. uitgevoerde
kunstzyde toont voor het eerst sinds ver
schelden maanden weer een lichte terug
gang aan, die echter aan toevallige om
standigheden kan zyn toe te schryven. b.v.
aan een naar verhouding grooteren export
van goedkoope kwaliteiten. De doorsnee-
prijs voor de afgeloopen maand af f. 2.08
biyft nog ca. 10 cent boven den gemid
delden prijs voor het geheele jaar 1933.
Aandeelen Unilever konden verder ln
koers verbeteren, waarby geruchten liepen
over een meer tegemoetkomende houding
van de Duitsche autoriteiten met betrek
king tot het bedrijf in Duitschland, terwijl
ook de aankondiging van onveranderde
interimdividenden door met het Unilever-
concern gelieerde Engelsche levensmidde-
lenmyen een goeden indruk maakte. Ko
ninklijke zyn weinig in koers veranderd.
Een bericht over plannen der Amerikaan
sche regeering, om door een grondige her
vorming ider bestaande voorschriften de
controle op de petroleumindustrie te ver
scherpen trok intusschen wel de aandacht.
In de cultuurafdeeling is weinig omgegaan.
Voor rubberaandeelen bleef de grondstem
ming vry gunstig. Eenige belangstelling
bestond voor de Introductie ter beurze van
certificaten voor depót van aandeelen ln
rubbermyen. waardoor degenen die zich
in rubberaandeelen wenschen te interes
seeren, in staat worden gesteld, hun risico
over een aantal ondernemingen te ver-
deelen. Tabaksaandeelen waren aanvan-
keUjk nog in reactie, waarop echter eenig
herstel volgde
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop:
Philips 217 1/4, 215"A, 219 3/4, 218'/».
Unilever 70'/t, 76 3/4, 75 3/8.
Aku 34Vt, 35 7/8, 34>/i.
Calvé Delift eert. 45 1/8, 48 3/4.
JAVA—NEW YORK LIJN.
KOTA RADJA, Java naar New York, 14
September van Port Said.
MIJ. NEDERLAND.
JOHAN DE WITT, 14 September van Ba
tavia te Amsterdam.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
HERCULES, 14 September van Amster
dam te Rotterdam.
MIJ. OCEAAN.
MYRMIDON, Amsterdam naar Java, 14
September van Suez.
ROTT. LLOYD.
BALOERAN, thuisreis, 14 September van
Singapore.
SIANTAR, thuisreis, pass. 14 September
Ferim.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
VOLENDAM, New York naar Rotterdam,
17 September 11 uur v.m. te Plymouth
verwacht.
BINNENDIJK, 13 September van Rotter
dam te New York verwacht.
DAMSTERDIJK, Rotterdam n. Pacific
Kust, 13 September te Swansea.
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
BATAVIER II, 14 September van Rotter
dam te Gravesend.
RANDWIJK, 13 September van Bona n.
Rotterdam.
TARA, 13 September van Antwerpen te
AMSTERDAM, tank, naar Amsterdam,
was 13 September 11.35 uur v.m. 400
mijlen van Scilly.
HAGNO, naar Montreal, was 13 Septem
ber 3,55 u. v.m. 12 myien v. Lands End.
DELFSHAVEN, 13 September van Tampa
te Mobil.
MINNEWATER, 13 September V. Rosario
naar B. Aires.
DIJKWATER, 13 September van Rotter
dam te Rosario.
LEKHAVEN, naar Bremen, was 13 Sept.
2.15 u. v.m. 700 myien W.Z.W. van Va-
Ientia.
IIERMES, 10 September van Spezia naar
Constanza.
NAALDWIJK, 11 September van Uleaborg
te Barry.
SCHIËLAND, 13 September van Amster
dam te Shields.
VLIESTROOM, 12 September van Am
sterdam te Huil.
WAAL, Loviesa naar Rotterdam, pass. 12
September Skagen.
MARPESSA, 12 September 9 uur v.m. 4
myien W.N.W. van Bevezier geankerd,
voor reparatie, zette 13 September de
reis voort.
GRUTTO, 13 September van Rotterdam
te Londen.
JONGE JOHANNA, 13 September van AI-
meria te Londen.
LAUWERZEE, sleepboot, arr. 12 Sept. te
Southampton.
Ford Automobielfabr. 201'/», 198'/s, 200.
Kon. Petroleum 154 3/8, 151, 152.
Handelsver. „Amsterdam" 169 1/4, 168,
170.
Amsterdam Rubber 101 100 1/8.
Deli Batavia Rubber 77, 75 1/4, 77.
Oost Java Rubber 128'/-. 126 5/8.
Wai Sumatra 125. 117, 121 3/4.
Deli Batavia Tabak 150, 156, 155.
Deli Mij. 131 132 3/4. 130 3/4, 132'/!.
Senembah 133, 131 1/4, 136.
6 pCt. Dollarleening Rotterdam 82, 84 n.
4 pCt Ned. Indië 100 1/8. 100 1/4.
4 pCt. Nederland 1934 102. 101 15/lb.
1021/8.
2—4
