JeltaxI
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Dinsdag 14 Augustus 1934
BRIEVEN UIT BERLIJN.
TELEGRAMMEN.
WEEST
I CONSEQUENT I
I RIJDT PER I
I TEL. 666 1
KUNST EN LETTEREN.
SPORT.
LAATSTE BERICHTEN
BINNENLAND.
De vacantie
van H. M. de Koningin.
Betalingsverkeer met
duitschland.
DE STEMMING VAN 19 AUGUSTUS A.S.
(Van onzen correspondent)
Berlijn, 10 Augustus,
Het Duitsche volk wordt door zijn regee
ring opgeroepen, op 19 Augustus wederom
ter stembus te gaan en met ..ja" of met
„neen" aan te geven of het zijn toestem
ming geeft aan een door deze regeering
intusschen reeds afgekondigde wet. die
voorschrijft, dat voortaan alle bevoegd
heden van het rijkspresidentschap op den
rijkskanselier Adolf Hitler overgaan. Deze
stemming is als alle vorige vrij en geheim.
Een en ander ziet er op het eerste ge
zicht nogal eenvoudig uit.
Maar bezien we de dingen eens nader.
Adolf Hitler houdt van bevelen, die „voor
de eerstvolgende duizend jaren bedoeld"
zijn. Natuurlijk kan hij niet bevelen, dat
zijn aardsche leven zoozeer verlengd
worde, dat hij zelf duizend Jaren de na
leving zijner wetten persoonlijk contro
leeren kan. Maar hij rekent er blijkbaar
op, dat zijn wereldbeschouwing na dui
zend jaren in Duitschland nog de eenlge
machtsfactor zal zijn. En ln dit vaste ge
loof Is Iets, wat men bewonderen moet,
ook al kan men het niet aeelen.
Zoo heeft hij verleden jaar bevolen, dat
elk Jaar een volksstemming ln Duitsch
land zal plaats hebben, die constateert,
dat hij nog een overgroote in elk geval
een afdoende meerderheid der bevol
king achter zich heeft. Een moedig be
sluit. waaruit een Imponeerend zelfbe
wustzijn spreekt. Maar tevens een interes
sant besluit. Immers, wist men het nog
niet, dan zou men het nu weten: dat de
nat.-socialistische beweging in Duitsch
land het Rijk met in hoofdzaak de tegen
woordige ministers en met in elk geval
den heer Hitier aan hun hoofd, zal blijven
regeeren. totdat een meerderheid der be
volking zich daartegen verzet. Hitier zelf
heeft dat dezer dagen in een gesprek met
een vertegenwoordiger van het Londen-
sehe blad „Daily Mail", dat wegens de fas
cistische overtuiging der redactie zijn bij
zondere sympathie geniet, nog eens uit
drukkelijk bevestigd. En hij heeft er aan
toegevoegd: uit een en ander kan men
zien. dat wij nationaal-socialisten ten
slotte de eerlijkste en beste democraten
ter wereld zijn.
Nu is het heel gemakkelijk om met een
en ander den spot te drijven. Men kan bij
voorbeeld zeggen: als lk honderd volksver
tegenwoordigers in een hok opsluit en
commandeer dat zij ja of neen zullen
roepen, doch dat de neen-roepers onmid
dellijk overhoop geschoten zullen worden,
en als ik dan constateer, dat zij allen ja
geroepen hebben, dan is het een klein
kunstje, daaruit de gevolgtrekking te ma
ken, dat zij het eenstemmig-gloeiend met
mij eens zijn. Ik zou ook kunnen opmer
ken: als ik zoo'n parlement zelf kies en
daarvoor alleen mannen uitzoek van wie
ik bij voorbaat weet, dat zij het met mij
eens zijn, dan kan ik desnoods eiken dag
en met hetzelfde schitterende resultaat-,
een stemming uitlokken.
In werkelijkheid staan de zaken, wat den
zoogenaamden Rijksdag van heden in
Duitschland aangaat, ook werkelijk zoo. In
dezen Rijksdag zitten voor 90% zuiver na
tionaal-socialisten en voor 10% „gelijk-
geschakelden". d.w.z. vroegere Duitsch-
nationalen (richting Hugenberg) en r.-
katholieke staatspartijmannen (Centrum),
die geen partij meer achter zich hebben
en van wie eenvoudig geëischt wordt, dat
zij zich als nationaal-socialisten gedragen.
Wat zij dan ook doen. Een eenstemmig be
sluit van dit „parlement", dat hoogstens
drie of vier malen per jaar een uurtje te
zamen komt en dan niets zegt. maar alleen
luistert en op bevel ja-stemt, heeft in onze
oogen natuurlijk niet de allerkleinste
waarde. Ook niet als, men met het argu
ment komt, dat deze Rijksdag niet anders
handelen kan, omdat hij de stemming van
het volk weergeeft, dat nu eenmaal natio-
naal-socialistisch is. Want dat is volstrekt
niet het geval!
De werkelijke nationaal-socialisten vor
men ook heden in Duitschland nog een
minderheid en zelfs een zeer kleine
minderheid. Vult men deze minderheid aan
met de meeloopers, die om welke redenen
dan ook vóór 30 Januari 1933 de Hitier-
beweging bij verkiezingen gesteund heb
ben, dan komt men op ongeveer 45°/» der
bevolking. Voegt men daar nog de over-
loopers, de opportunisten, de angstige broe
ders en ten slotte de goede vaderlanders
uit andere groepen, die ter wille van land
en volk zich in het oogenblikkelijk-onver-
mijdelijke geschikt hebben, aan toe, dan
komt men vermoedelijk op 80 tot 85%. En
vraagt men, hoe verleden jaar bij een ple
bisciet over het uitterden uit den Volken
bond bijna 93 tot 95 tot stand kon
komen, dan is het antwoord: om dat over
die buitenlandsche politiek de laatste
jaren, ook vóór het Hitler-régime. met uit
zondering van de communisten vrijwel alle
Duitschers het reeds eens waren: en in 1933
de stormvloed van het nationaal-socialisme
bijna de gehecle bevolking gehypnotiseerd
en in een angstphychose gevoerd had.
Was dus na Maart 1933 een stemming
ln den „Rijksdag" allesbehalve een uiting
van wat wij als betuiging van nationale
eenheid beschouwen omdat deze „Rijks
dag" niet meer het Tesultaat van een
werkelijke geheime volkstemming met
volledige vrijheid tot het opstellen en
propageeren van candidaten mag genoemd
worden ook het „geheime en vrije" ple
bisciet over het uittreden uit den Volken-
derom zal plaats hebben, kan ons al bij
voorbaat niet de overtuiging geven, dat
het hier gaat om het constateeren van
den werkelijken wil van het Duitsche
Volk.
Al dadelijk is de inzet ongewoon. Het
volk moet stemmen over de vraag, of
Adolf Hitler rijkskanselier zal zijn met de
volle bevoegdheden van rijkspresident.
Maar intusschen bezit hij die bevoegdhe
den reeds en zijn leger en vloot reeds met
een „heiligen eed" op zijn persoon (riet
alleen op het ambt! i vastgelegd. Dat is
een beïnvloeding van het plebisciet, gelijk
het sterker niet kan gedacht worden.
Gaan we verder.
Het volk stemt niet over de vraag: Hit-
Ier practlsch rijkspresident of.een
ander staatsburger! Het heeft geen keuze.
Het stemt op Hitler ofhet zegt „neen"
Het kan noch voor een anderen candldaat
noch zelfs maar voor dat „neen" propa
ganda maken. Niet alleen, omdat de re
geering zulk een tegen-propaganda on-
HITLER TE OBERAMMERGAU.
OBERAMMERGAU. 14 Aug. (DN.B
Rijkskanselier Hitier heeft gisteren een
bezoek gebracht aan Oberammergau. De
burgemeester Lang ontving den ..Fuehrer"
en dankte hem voor zijn bezoek. Overal
werd Hitler met „Heil"-roepen begroet.
Voor het Passiespel-theater stonden de
menschen opgehoopt
Toen Hitier na het Passiespel het .theater
verliet, werd hij opnieuw lulde toegejuicht
en vertoonde hij zich nog vanaf het balcon
van Hotel ..Wlttelsbach". waar hij zijn In
trek had genomen.
Burgemeester Lang verklaarde, dat de
Oberammergauers het- werk dat 21j van
hun voorvaderen hadden gekregen zouden
voortzetten. Zij beloofden den .Fuehrer" en
daarmee het vaderland te zullen dienen.
Hitier antwoordde, dat Oberammergau en
het spel van de vertolkers diepen indruk
op hem hadden gemaakt.
VON PAPEN NAAR WEENEN.
BERLIJN, 14 Augustus. (V.D.) Von
Papen is hedenmiddag om 12 uur per
vliegtuig naar Weenen vertrokken en
onderbreekt zijn reis te Berchtesgaden
voor een korte bespreking met Hitier.
WEER EEN INTERVIEW MET LUTZE.
KONINGSBERGEN, 14 Aug. (D.N.B.l
De chef van den staf der S.A.. Lutze, heeft
den Berlijnschen correspondent van de
„Koenigsberger Allgemelne Zeitung" een
onderhoud toegestaan, waarin hij verklaar
de. dat de SA., op de gebruikelijke wijze
aan den stemmlngsstrijd zal deelnemen.
Lutze liet uitkomen dat de S.A. bij de
zen strijd weer in de voorste gelederen zou
staan en dat zij na overwinning van de
leiderscrisis weer zal blijken te zijn wat zij
altijd geweest is: „Hitler's trouwste en
flinkste strijder".
Lutze verklaarde er voor te zullen zorgen
dat de S.A. weer meer voor den politieken
strijd wordt gebruikt, dan de afgeloopen
zomermaanden mogelijk Is geweest.
De S.A. zal deelnemen aan den partij
dag te Neurenberg om de geheele wereld
te toonen, dat Hitier en zijn S.A. één zijn.
GANDHI's VASTEN GEËINDIGD.
WARDHA (Br. Indië), 14 Aug. (Reuter)
Gandhi heeft zijn vasten-periode be
ëindigd, es heeft honing en sodawater tot
zich genomen. Hij ontving een groot aan
tal telegrammen, waarin hij met den goe
den afloop van zijn vasten werd gelukge-
wenscht.
middellijk zou verbieden, niet alleen om
dat daartoe geen enkele zaal, geen enkele
drukkerij, geen enkel blad, geen enkele
reclamezuil ter beschikking zou staan,
maar ook, omdat zelfs propaganda van
mond tot mond voor een „neen" als land
verraad, als bedreiging van leven en per
soonlijke vrijheid beschouwd moet wor
den. Aan den anderen kant staat voor „ja"
het geheele propagada-apparaat der re
geering en der eenlg-toegelaten partij ter
beschikking. Staat, school, kerk, radio,
pers, partij, arbeidsfront, bonden, kortom
het geheele door de regeering beheerschte
Duitschland staat in dienst van de „ja"-
propaganda
En toch, kan jnen merken, blijft de
stemming geheim.
Dat is volkomen juist. Echter: ook dat
geheime is slechts betrekkelijk. De orga
nisatie op politiek gebied is sinds jaar
en dag hier zoo in de puntjes, dat men
bijna zeggen kan, dat het vrijwel uitge
sloten is. neen te stemmen zonder dat dit
op de een of andere wijze bekend wordt.
Het Duitsche volk is tegenwoordig hon
derd procent verpolitiekt. De strijd der
meeningen loopt dwars door alle stam
men, beroepen en gezinnen. De neiging
tot klikken en verklappen is zoo sterk, dat
de regeeringsorganen er herhaaldelijk
met zware strafbedreigingen tegen te keer
moeten gaan. Een enkel onvoorzichtig
woord, waardoor een .,neen"-stemmer
zich verklapt, kan hem ln het ongeluk
storten of zijn existentie vernietigen. In
de steden kent men in het groot de ja-
stemmers en kan door buurtcommissies,
door speurders in de huizenblokken en in
de families wel ongeveer opmaken, waar
de neen-stemmers moeten schuilen. In de
dorpen is dat nog minder lastig. Het is wel
niet de wensch der regecring. dat zulk een
controle wordt uitgeoefend. Maar net als
in Rusland en in Italië wordt niet zelden,
waar t' van pas komt, dubbel spel ge
speeld en neemt „de partij" voor haar
rekening, wat „de regeering" niet zou
kunnen verantwoorden.
En ten slotte: het is zeker stellig de
wensch der regeering, dat het „geheime"
der stemming even pijnlijk doorgevoerd
wordt als het „geheime" der stemmen
telling. Maar waar geen politieke partijen
meer bestaan, die elkaar bij het tellen op
de vingers kijken, is practisch de controle
op de eerlijkheid der kleinere en kleinste
stemopname-commissie niet meer zoo
absoluut doorvoerbaar als nog twee jaren
geleden. En dat zelfs in het nationaal-
socialistische, volgens kras-radicale mo-
reele beginselen, opgebouwde Duitsche
staats- en gemeenschapsleven corruptie
en verraad tot in de allerhoogste ambten
niet uitgesloten zijn, heeft het geweldig
schandaal, dat den Rijksminister Roehm
het leven kostte, toch wel afdoende be
wezen.
Desondanks kan het plebisciet van
19 Augustus interessant zijn. Want reeds
bij de voor Hitier zoo overtuigende volks
stemming in d? Volkenbond-beslissing
konden eenige millioenen neen-stemmen
niet weggetooverd worden. En men vraagt
zich af, of de sindsdien zeer toegenomen
ontevredenheid ditmaal niet in een veel
voud van tegenstemmen tot uiting zal
komen. Ook al zou dat veelvoud nog in
het kwadraat toegenomen zijn, indien
werkelijk het volk volle vrijheid zou gehad
hebben niet alleen man voor man geheim
te stemmen, maar voor een van de re
geering afwijkende meening ookstem
ming te maken.
Het schijnt ons in elk geval wenschelijk,
dat de Nederlandsche lezer aan al deze
dingen gedacht heeft, voordat hij het
resultaat van den 19en Augustus onder
de oogen krijgt.
ROLAND.
RECLAME- 5228
VERBOD VAN LLNKSCHE BLADEN LN
HET SAARGEBIED.
SAARBRÜCKEN, 14 Aug. (V.D.), De
socialistische „Volksstimme" en haar kop
blad .Das Neunkircher Echo" zijn voor vijf
dagen verboden wegens ontoelaatbare uit
latingen ten aanzien van Adolf Hitier en
het Duitsche Front.
Een onlangs verschenen mijnwerkersblad
Der Deutsche Kumper ls wegens bericht
geving over een zoogenaamd voorgenomen
aanslag in het Saargebled en eenlge andere
artikelen voor zes maanden verboden.
UITBREIDING AMERIKAANSCHE
MARINE-LUCHTMACHT.
WASHINGTON, 14 Aug. (Reuter) De
voorzitter der marine-commissie uit het
Representantenhuis, Vinson, stelt thans in
samenwerking met het departement van
marine een nieuw program tot uitbreiding
der marine-luchtmacht op, voor de ko
mende 5 jaar. Dit program, waartoe het
Congres machtiging heeft verleend, be
helst den aanbouw van 2100 nieuwe vlieg
tuigen. De marine bezit op het oogenblik
ongeveer 1.000 vliegtuigen, zoo verklaart
Vinson, doch slechts ongeveer 400 zijn
hiervan voor den oorlog geschikt. Wij heb
ben een grooter aantal gevechtsvliegtuigen
noodig.
o
DE FRANSCHE VESTINGWERKEN.
PARIJS, 14 Augustus. (V.D.) Maar
schalk Pétain heeft opdracht gegeven
grooteren spoed te betrachten bij de ver
sterking van de Noordelijke Fransche ver
dedigingswerken nabij de Belgische grens.
Het fort Maubeuge zal gemoderniseerd en
uitgebreid worden en generaal Mabilais is
belast met de organisatie van den ver
sterkten sector in deze buurt. Met ingang
van 1 October a.s. zal te Valenciennes een
directie voor een fortificatiewerk worden
ingesteld.
o
CHINA EN HET GELD.
SJANGHAI, 14 Augustus. (V.D.) De
nieuwe zllverpolitiek van de V.S. heeft in
China eenlge ongerustheid verwekt. Wat
China noodig heeft is stabilisatie van den
zilverprijs, wat ook het voornaamste doel
was van de verleden jaar gesloten inter
nationale zilverovereenkomst. De aan
vaarding door de V. S. in Mei j.l. van in
zekeren zin dubbelen standaard werd in
China in strijd geacht met den geest der
gesloten overeenkomst. Het gevolg was
dan ook, dat de zilverprijs voortdurend
steeg en dat sedert Juni uit Sjanghai voor
bijna 60 millioen Mexicaansche dollars
aan zilver werd uitgevoerd. De stijgende
zilverprijs heeft tevens een drukkenden
invloed op den Chlneeschen uitvoer.
o
SLUITING VAN FRANSCHE
W OLF ABRIEKEN.
PARIJS, 14 Aug. (Reuter) Talrijke
wolfabrieken te Roubaix hebben besloten
de volgende week haar poorten opnieuw
te sluiten daar zij geen afzet voor hun
goederen meer hebben.
Eenige andere wolfabrieken hebben be
sloten om vanaf 15 Augustus, die in ge
heel Frankrijk als Zondag geldt, de ge
heele verdere week gesloten te blijven.
o
UIT HET VERRE OOSTEN.
TOKIO, 14 Augustus. (V.D.) Na een
bespreking met den Sovjet-ambassadeur
te Tokio, Yoerenef, die gisteren eenige
uren duurde, doch geen resultaat op
leverde. is de waarnemende minister van
buitenlandsche zaken van Mandsjoekwo,
Ohashi, die 15 maanden aan het hoofd
van een delegatie in Japan verbleef voor
het voeren der onderhandelingen over den
verkoop van den Noord-Mandsjoerijschen
spoorweg, hedenmorgen uit Japan ver
trokken om naar Hsinking terug te kee-
ren.
o
DE STAKINGSACTIE IN AMERIKA.
NEW-YORK, 14 Aug. (Reuter). In ver
schillende Amerikaansche steden zijn weer
arbeidsconflicten uitgebroken, waarbij ook
botsingen voorvielen. Te Hammond (In
diana) zijn 5 stakers van een Engelsch-
Amerikaansche zeepfabriek en drie agen
ten tijdens een gevecht gewond. De fa
briek heeft haar poorten tijdelijk moeten
sluiten.
Te Minneapolis zijn de chauffeurs van
vrachtauto's in staking gegaan, nadat zij
een bemiddelingsvoorstel hadden verwor
pen. Ook 400 hunner collega's te Portland
(Oregon) hebben het werk neergelegd. Zij
eischen hooger loon en betere arbeids
voorwaarden. De werkgevers hebben den
minister van arbeid om bemiddeling ver
zocht.
o
ROOFOVERVAL IN POLEN.
WARSCHAU, 14 Aug. (Reuter) Op
het traject Zyrardow—Warschau is een
roofoverval gepleegd op een trein. De post
wagen werd geplunderd en de daders, die
onbekend zijn gebleven, ontkwamen met
150.000 zloty.
BRAND IN POLEN.
WARSCHAU, 14 Aug. (Reuter) Het
plaatsje Nokre bij Lodz ls door een zwaren
brand geteisterd. 118 perceelen zijn ver
woest, waardoor 160 bewoners dakloos zijn
geworden. Hoewel de brandweer uit 17 ver
schillende plaatsen aan het blusschings-
werk deelnam, ging een groot deel van de
veestapel verloren.
o
FRANSCHE LANDBOUWONDERNEMING
STAAKT HAAR BETALINGEN.
PARIJS, 14 Aug. Te Vitry-le-Frangois is
een groot financieel schandaal ontdekt,
waarin een groote landbouw- en industrie
onderneming betrokken is. De onderne
ming, die zich voornamelijk belastte met
den in- en verkoop van graan heeft plot
seling haar betalingen moeten staken. Het
passief zou 15 millioen francs bedragen.
Tal van credlet-lnstelllngen en hande
laars zijn voor millioenen benadeeld.
o
SMOKKELARIJ TE AKEN.
AKEN, 14 Aug. (V.D.) Het douane-bu
reau ls er weer ln geslaagd een groote
smokkelaffaire op het spoor te komen.
Reeds gerulmen tijd had men waargeno
men. dat regelmatig een uit Nederland
komende auto naar een bepaalde garage
reed. In de garage werden echter nooit
smokkelwaren gevonden. Bij een nauw
keurige huiszoeking ontdekte men een
gang die op een diepte van 20 a 25 M. on
der den grond liep en uitkwam in een
gewelf onder het huls, dat ongeveer 50
M. verder staat. Bij nader onderzoek vond
men verscheidene onderaardsche gangen,
die afkomstig zijn van middeleeuwsche
vestingwerken. De gangen werden als op
slagplaats gebruikt en men vond er o.a.
2100 K.G. koffie en 200 pond thee! De
smokkelaar en zijn medeplichtigen werden
gearresteerd.
o
NEGEN DOODEN IN KALI-MIJN.
PARIJS. 14 Aug. (Reuter) Het ern
stige mijn-ongeluk ln de kallmljn van En-
sisheim in den Elzas heeft volgens de laat
ste berichten negen dooden geëischt. Drie
zwaargewonden verkeeren ln het zieken
huis van Muehlhausen nog ln levensgevaar
o
UITBREIDING VAN DE DROOGTE
IN CHINA.
SJANGHAI. 14 Augustus. (V.D.) De
droogte, die vier provincies in het bene-
den-Jangtse-gebied reeds geruimen tijd
teistert, breidt zich thans ook uit in de
provincies Hoepei en Hoenan, waar men
verwacht dat slechts de helft van den
normalen rijstoogst gered zal kunnen
worden. De prijzen van de rijst stijgen
voortdurend en men vreest, dat aankoop
van rijstvoorraden ln het buitenland on
vermijdelijk zal zijn.
Te Koeling in de provincie Kiangsi is
een bespreking van hooge regeerings-
autoriteiten gehouden, teneinde hulp
maatregelen te overwegen.
o
VIJF INLANDERS TER DOOD
VEROORDEELD.
BRUSSEL, 14 Augustus. (V.D.) Te
Stanleyville in den Belgischen Congo ston
den voor de Rechtbank een twintigtal
leden van de secte der Anioto's terecht,
die van een veertigtal moorden beschul
digd werden. De leden van deze secte, die
een religieus karakter draagt, zijn inlan
ders. die, gehuld ln huiden van luipaar
den. waarom de andere inlanders hen dan
ook met bijgeloovlge vrees „lulpaard-
menschen" noemen, moorden begaan die
een zeker ritueel karakter zouden dragen.
Vijf hunner werden ter dood veoordeeld
en vijftien tot gevangenisstraffen en
dwang-arbeld varleerend van 20 Jaar tot
levenslang.
o
TERUGKEER VAN ABD-EL-KRIM?
PARIJS, 14 Aug. (V.-D.) In verschil
lende kringen doen geruchten de ronde,
dat de regeering voornemens zou zijn den
vroegeren leider der Marokkaansche op
standelingen Abd-el-Krlm binnenkort ver
lof te geven naar de Fransche zone m
Marokko terug te keeren. Nu hij geheei
onder invloed is gekomen van de Fransche
beschaving verwacht men er gunstige in
vloed van in de nieuwe gepacificeerde ge
deelten van Marokko.
BRAND BIJ POTSDAM.
BERLIJN, 14 Aug. (D.N.B.) Op het fa
brieksterrein der locomotievenfabriek van
Orenstein en Koppel bij Potsdam is van
morgen brand uitgebroken. Brandweer uit
verschillende plaatsen wist het vuur spoe
dig te beperken.
Het bedrijf ondervindt geen stagnatie.
De aangerichte schade bedraagt 80.000
Mark.
NIEUWE UITGAVEN.
De nieuwe spelling.
Bij de N.V. Uitgevers-Maatschappij
„Kosmos" te Amsterdam is verschenen
een handleiding voor de nieuwe spelling.
De prijs is 35 cent. Het is samengesteld
door dr. J. J. B. Elzinga en dr. A. J. de
Jong.
BILJARTEN.
'T GROENE LAKEN—T. O. P.
Morgenavond speelt 't Groene Laken een
vriendschappelijken wedstrijd tegen
T. O. P. in het café van J. Bruinninks,
Zuidsingel.
UIT ULVIK VERTROKKEN.
H. M. de Koningin ls gisteren per boei
van Ulvik vertrokken naar de Eidfjori
Vandaar heeft H. M. zich per auto bege.
ven naar Haugastoel, waarna zij per trein
van Haugastoel ls doorgereisd naar Geik
om zich vervolgens per auto naar Fagerrtj
te begeven, waar de Koningin heeft over
nacht.
Vandaag ls H. M. per auto naar Lille.
hammer vertrokken.
o
NOTA-WISSELING TE BERLIJN.
Hedenmiddag heeft te Berlijn plaats
gevonden een nota-wisseling tusschen de
Nederlandsche en Duitsche regeering me:
betrekking tot het betalingsverkeer. Als
gevolg van deze nota-wisseling wordt vit
Duitsche zijde per 1 September 1934 opgt.
zegd de Nederlandsch-Duitsche deviezen,
regeling van 31 December 1932, zooals
deze op 5 Juni 1934 ls gewijzigd. Overeen
gekomen werd, dat van 15 Augustus tot
31 Augustus krachtens een door de Neder,
landsche en Duitsche Regeering getroffen
overgangsmaatregel op de ingevolge be.
doelde deviezenregeling geopende bijzon
dere rekening (Sonderkonto) van de Ne-
derlandsche Bank bi) de Rijksbank in
totaal nog 15 millioen Mark kan worden
gestort. De bedragen, die tot 31 Augustus
op het genoemde Sonderkonto zijn of als.
nog zullen worden gestort, worden door
de Nederlandsche Bank voor zoover mo
gelijk op de gebruikelijke wijze gereali
seerd ln de volgorde, waarin de betreffen
de credit-opgaven van de Rijksbank bij
haar binnengekomen zijn, of binnenko
men. Het netto-provenu van de tot 31
Augustus gestorte of nog te storten be
dragen, zal door de Nederlandsche Ban!
aan de Nederlandsche importeurs in gul
dens worden uitgekeerd op dezelfde wijze,
als zulks tot dusver is geschied. Voor het
geval blijken mocht, dat sinds het van
kracht worden van het op 5 Juni 1934 te
Berlijn onderteekende Zusatzprotokoll b||
het protocol van 31 December 1932 dooi
de Duitsche Devisenbewlrtschaftsstellej
abusievelijk stortingen op het Sonder
konto van de Nederlandsche Bank zijn
toegestaan, welke geweigerd hadden be-
hooren te worden, zullen de betreffende
bedragen, voorzoover zij door de Neder
landsche Bank nog niet zijn gerealiseerd
aan de Rijksbank terug vergoed en wede
ter beschikking van de storters gestel!
worden. Tusschen de Nederlandsche ra
de Duitsche Regeering zullen zoo spoedig
mogelijk onderhandelingen worden et-
voerd over een nieuwe regeling van het
betalingsverkeer tusschen de belde lan
den. Voor het geval zoodanige regeling op
1 September 1934 nog niet van kracht zou
kunnen worden, zullen de beide Regeerin
gen zich tijdig verstaan over een verders
overgangsregeling.
In afwachting van het inwerkingtred»
van een nieuwe regeling wordt aan de
Nederlandsche importeurs van Duitsche
goederen in het belang van een zoo goed
mogelijke realiseering van de krachtens ce
Nederlandsch-Duitsche deviezenregelirj
van 31 December 1932 op het Sonderkonto
van de Nederlandsche Bank bij de Rijks-
bank gestorte bedragen, dringend verzocht
voor alle betalingen, die zij aan Duitsche
leveranciers te doen hebben ter voldoening
van goederen, welke voor 15 Augustus 1M
in Nederland zijn ingevoerd, uitsluiten:
Marken te bezigen die ingevolge genoemde
deviezenregeling door de Nederlandsche
Bank worden verkocht. Deze Marken (z
bankmarken) zijn door bemiddeling van de
particuliere banken en bankiers dagelijks
bij de Nederlandsche Bank te verkrijgen
tegen een prijs, die iets beneden den koers
van den dag voor z.g. vrije Rijksmarken
ligt.
Hedenavond zal mede in verband me!
het bovenstaande in de staatscourant
Koninklijk Besluit verschijnen, waarbij
met ingang van 15 dezer het Duitsche
Rijk zal worden aangewezen als land i"
den zin van Artikel I van het Besluit v«
den 5den Juli 1933 tot vaststelling van een
Algemeenen maatregel van bestuur, w
bedoeld in Artikel 2 van de z.g. Clearing-
wet. terwijl alle uit Duitschland ln Neder
land ingevoerde goederen bij hetzelfde
Koninklijk Besluit zullen worden aange
wezen als goederen welke in guldens 'oU de
Nederlandsche Bank moeten worden be-
Zooals uit dit Koninklijk Besluit blijkt,
geldt deze bepaling alleen voor de goe
deren, welke vanaf 15 Augustus 1934 uiv
Ddltschland worden ingevoerd.
Deze regeling werd getroffen in het bij
zonder om een spoedige liquidatie van her
Sonderkonto hierboven bedoeld te ver
gemakkelijken. De guldensbedragen, d'f
op deze wijze en tot nader order bij
Nederlandsche Bank zullen worden ge
stort, zullen gebruikt worden voor de"
aankoop van Bankmarken. waardoor nei
ln den laatsten tijd sterk oploopende sa'"»
bij de Rijksbank eveneens kan worde»
gereduceerd. Van deze maatregel wera
kennis gegeven aan de Duitsche regee-
Voor de verdere uitvoeringsmaatregel^
wordt verwezen naar nadere berichten
die ten spoedigste zullen volgen.
Tijdens de besprekingen, welke sin»
3 Augustus J.l. te Berlijn plaats von»»
bleek, dat het noodzakelijk geworden
maatregelen te treffen, ten einde de w
derlandsche belangen bij het betaling
verkeer met Duitschland te waarborgt
Het bleek niet mogelijk te zijn op *ot™
termijn de vele moeilijkheden, weIfe.L
rezen waren, tot een definitieve op®»",j
te brengen, te. meer, waar ook nog w
laatste dagen het niet gerealiseerde sa
van de Nederlandsche Bank bij de KI
bank in bedenkelijke mate is opgeloop
2-1
