DE LEIDSCHE STADHUISBOUW
TS'te Jaargang
DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1934
No. 22811
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
EEN NADERE TOELICHTING DOOR ARCHITECT C. J. BLAAUW'
Het voornaamste Nieuws
van heden.
Rijkspresident
Hindenburg overleden
ti'4.im nirr rr n Ml II
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
00 CtS. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine advertentlën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor evemtueelë opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Otê.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie eb Administratie 2500 Redactie 1507.
Portttensyen Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:)
Vow: Ifctdën per 3 maanden f.2:36; pfer weet .flfc.. f.0.li
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd ajén, pér
Franco per post f. 2.35 portokoeten.
Een overzicht van bet komende Stadhuis vanaf de Koombrug.
Zooals bekend is door den Leidschen
Eaad het gewijzigde plan Blaauw inzake
den Stadhuisbouw vorige maand aan-
laard. Hoewel B. en W. destijds de voor
naamste wijzigingen reeds kortelijks aan
gaven, hebben wij gemeend, dat de Leid-
sche burgerij toch wel belang zou stellen
In een nadere uiteenzetting en toen de
heer Blaauw zich daartoe welwillend be
reid verklaarde, hebben wij deze geboden
gelegenheid dankbaar aanvaard.
Aan de hand van tal van teekenlngen
heeft de architect van Leiden's toekom
stige Stadhuis ons in de Lakenhal een
nauwkeurige uiteenzetting gegeven.
Architect Blaauw.
Uit den aard der zaak zal de Sleutel
stad nog geruimen tijd geduld moeten
oefenen voor en aleer het nieuwe gebouw
gereed zal zijn. Eerst volgt nog de ont
eigeningsprocedure. dan komt de aanbe
steding, die pi.m. April zal kunnen plaats
hebben en dan de bouw, waarover eenige
jaren zal worden gedaan. Doch tijd is be
trekkelijk, nietwaar?
De heer Blaauw deed allereerst nog eens
duidelijk uitkomen, hoe de wijzigingen,
aangebracht in zijn eerste plan, slechts
onderdeelen betreffen. De hoofdzaak is
ongewijzigd gebleven: de grondbeginselen
zijn onveranderd, de architcet bleef zijn
concepten getrouw. Maar de geopperde
bezwaren der R.A.C. en de crltiek bevat
ten niettemin waardevolle bestanddeelen
en daarmede heeft de ontwerper zijn
voordeel gedaan; naast wijzigingen, die
hemzelf reeds noodzakelijk waren geble
ken. Bij de afwerking in de practijk zal
trouwens in kleinigheden nog wel eens
verder iets worden gewijzigd, volgens nor
malen gang van zaken. De aangebrachte
wijzigingen vonden overigens hun voor
naamste bron in de nadere besprekingen
met het Gemeentebestuur, die zeer vrucht
dragend zijn geweest.
Nogmaals echter, het groote grondbe
ginsel van het gedachte Is ln wezen niet
veranderd!
Het geheel is te beschouwen als een
complex, gelegen tusschen Breestraat en
Nieuwe Rijn, waaraan diverse fascetten,
waarbij het plein, uit stedebouwkundig
oogpunt bezien, volkomen verantwoord is,
meent de heer Blaauw.
De hoofdingang is en blijft gedacht aan
de Breestraat, waar het representatieve
gedeelte van het Stadhuis is onderge
bracht, we zouden kunnen zeggen het
eigenlijke bestuursapparaat. Daardoor
blijft de oude gevel domineeren, wordt
deze geenszins achtergesteld, al heeft de
Vischmarkt daarnaast zijn eigen waarde
als dienstgebouw met een tweede hoofd-
Een perspectief-teekening van de Koornbrugsteeg uit.
ingang voor dit doel. Natuurlijk zijn er
meerdere ingangen, doch deze zijn van
ondergeschikt belang.
Gaan we eerst naar het „dienst-ge-
deelte". De hoofdingang daarvan is aan
het ruime plein, zoodat men geen last
heeft van het verkeer, noch dit laatste
van den ingang. Op auto-verkeer etc. is
volkomen gerekend. De Vischmarkt ligt
2'/: M. lager dan de Breestraat. zoodat aan
de Vischmarkt een verdieping meer kan
worden geprojecteerd, zonder dat men van
de Breestraat af iets kan zien van groo-
tere hoogte aan de Vischmarkt.
Binnentredend komt men via een vesti
bule in een groote hall, waartegenover een
breede gang met aan weerszijden lokalen.
Had men deze in het eerste plan bestemd
voor den Burgerleken Stand, dit Is nu ge
wijzigd, Onderwijs zal daar nu zetelen.
Den gang volgend en om den binnenhof
heenzwenkend, bereikt men Militaire Za
ken. Voor den binnenhof afslaand is thans
de Burgerlijke Stand geprojecteerd, loca
len 9'/i M. breed en 18 M. lang met daar
voor een breeden gang. op veel publiek
berekend, waarin zes loketten zijn ont
worpen. Een groot bovenlicht zorgt voor
voldoende licht, door middel van een gla
zen overkapping. Bij den ingang vindt
men overigens nog de trouwzaal 3e klasse
met wachtkamer. Vroeger had men politie
en brandweer aan den Binnenhof gedacht,
doch deze komen nu, veel practischer,
aan de Koornbrugsteeg, die een straat zal
worden.
Belangrijke wijziging onderging de Bin
nenhof op zichzelf. Op den beganen grond
zal deze in plaats van 15 bij 17Vs M. 17 bij
18 M. zijn en op de verdiepingen nog rui
mer door inspringende bouw eerst 4'A
M.p later zelfs 5'A M. zoodat het licht
ruimschoots kan toetreden.
Op de eerste verdieping van het „dienst
gebouw" zijn de lokalen van den gemeente
ontvanger, die volgens het nieuwe plan bij
zijn afdeeling is ondergebracht en bij de
kluis, die een ontvanger niet ontberen kan.
Voorts de afdeeling Finantiën, plus wacht
kamers, archieven etc.
Men ziet, hoe de administratieve afdee
ling waar in algemeenen zin niet-wegwijs-
publiek pleegt te komen het gemakkelijkst
zijn te bereiken.
Hooger op de derde verdieping, liggen de
technische diensten, waar meer gerouti
neerd publiek op bezoek komt: bouw- en
'woningtoezicht plus gemeentewerken en
nog hooger de teekenzalen van gemeente
werken, de kamers voor de opzichters van
den onderhoudsdienst, ruimte voor het
kadaster, bibliotheek voor gemeentewer
ken plus archief en dan blijft er in de kap
nog voldoende ruimte om nadere wen-
schen op te vangen. Trouwens het geheele
gebouw is daarop berekend.
De tweede verdieping valt samen met de
eerste verdieping van het representatieve
gedeelte aan de Breestraat.
Dan dit representatieve gedeelte aan de
Breestraat! Via den herstelden ouden
stoep bereikt men direct een groote hall,
waartegenover een breede gang van 5 M,
breedte en 18 M. lengte, toegang gevend
tot de Raadzaal, die geen bovenlicht meer
heeft, doch behalve licht uit de ramen aan
de Vischmarktzijde ook licht ontvangt uit
den tegenoverliggenden wand. Op een
hoogte van 2.40 a 2 50 M„ dus halverwege
de volgende verdieping, zijn de tribunes
voor het publiek en pers. de laatste met
perskamer aan 'het plein en vandaar be
reikbaar. terwijl de toegang tot de publieke
tribune is via het terras door een trap
penhuis en den toren.
Rechts van genoemde hali is de feest
zaal in aansluiting aan de trouwzaal le en
2e klasse. Hall, feestzaal en trouwzalen zijn
als één complex te bezigen en afzonderlijk.
Voor le klas trouwen zal de ingang zijn
via de Breestraat, voor 2e klas waarschijn
lijk aan het plein. Hier is niets gewijzigd in
het oorspronkelijke plan, behalve de licht-
aanvoer. De kap van de feestzaal, een
kruin-gewelf van l'h M. zal worden ge
maakt uit gewapend beton, doch dit is niet
zichtbaar.
Links van de hall is de kamer van B. en
W„ de kamers van den burgemeester, diens
secretaresse, en van den secretaris, de
laatste in aansluiting op de afdeeling Al-
gemeene Zaken, waarvoor een lichte gang
met verruiming voor loketten.
Met recht dus de bestuursverdieping! Te
meer, waar daarachter naast elkaar nog de
kamers der wethouders zijn gelegen. Vroe
ger waren deze gedacht bij hun afdeelin-
gen, doch zoo is het beter, ook met het
oog op de zuinigheid, daar één bode nu
voldoende zal zijn.
Onder de stoep aan de Breestraat is nog
een bij-ingang. Daar liggen vertrekken
voor archief, volkstelling, commies-redac
teur, typistes en is reserve-ruimte overge
laten evenals ln de kap van het „oude ge
deelte" om het zoo eens te noemen.
De belangrijkste wijziging is aange
bracht aan de Koornbrugsteeg. Door een
eenigszlns terugspringenden aanbouw hoek
BreestraatKoomburgsteeg verdwijnt de
wijde gaping in de Breestraat-bebouwing.
Daar is een sluitgevel ontworpen tegen den
ouden gevel aan. Daaronder is een galerij
voor voetgangers, zoodat de breedte der
steeg kan worden gehandhaafd. Deze bij
houw zal in baksteen worden uitgevoerd
evenals trouwens de bouw aan de Visch
markt. Zandsteen zal alleen noodig zijn
voor de Breestraat en voor omlijsting der
ramen. Een en ander geeft een belangrijke
bezuiniging.
En tot slot de toren Was deze aanvan
kelijk ietwat schetsmatig behandeld, thans
is deze 55 M. hoog! uitgewerkt in
forschen lijn, waardoor deze meer relief
verkrijgt. Herstel van den ouden toren
lijkt den heer Blaauw onmogelijk, daar
deze niet brandvrij zou zijn te maken,
toch een eisch des tijds. De kern der con
structie van den toren is gewapend beton
met gemetselde baksteen. De ramen wor
den indifferend geplaatst naar behoefte.
Wel zullen aan den toren natuursteenen
onderdeelen worden aangebracht, waarbij
voor beeldhouwers misschien iets te doen
zal kunnen komen, al zijn we daarmede
niet rijk gezegend.
En hiermede zijn wij gekomen aan het
einde van onzen rondgang, kleine wijzi
gingen in ramen-opstelling etc., feitelijk
iets dan een nadere afwerking van het wat
schetsmatige eerste plan, zijn we daarbij
voorbijgegaan.
Wij hopen onzen lezers door boven
staande schets althans eenigszins weg-wijs
te hebben kunnen maken in het gebouw,
dat straks het centrum zal zijn van be
stuur van onze goede, oude sleutelstad 1
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Voor het leger- en vlootmonument te
Scheveningen is de mobilisatie van 1 Aug.
1914 herdacht (Binnenland, 3de Blad).
Het bloembollensaneeringspian (Land
bouw, 3de Blad).
BUITENLAND.
Mussolini schrijft in de „Popoio d'Itaiia"
over het begrip oorlog (Buitenland, 3de
Blad).
In Oostenrijk zijn tal van arrestaties
verricht (Buitenland, 3de Blad en Tel.,
lste Blad).
De verhouding in Duitschland tusschen
school, jeugdlciding en huis (Buitenland,
3de Blad).
HITLER ZIJN OPVOLGER.
Hedenmorgen om 9 uur is
de Duitsche Rijkspresident Von
Hindenburg te Neudeck over
leden. Rijkskanselier Hitler is
bjj bijzondere wet tot zijn op
volger aangewezen door samen
voeging van de functies van
rijkspresident en rijkskanse
lier.
(Men zie het 3de Blad en
voorts elders in dit Blad).
i t_ -j.
De nieuw gedachte aansluiting van den ouden gevel Breestraat en de Koornbrug
steeg met het torenbeeld.
