NAAR DE „VIER DAAGSCHE"
75,le Jaargang
MAANDAG 23 JULI 1934
No. 22802
STADSNIEUWS.
BUITENLAND.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine advertentlën
uitsluitend bU vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bij een maximum aanbal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35; per week t. 0.18
Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0 18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
MR. IR. M. M. VAN PRAAG.
Bij beschikking van den Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is
air. ir. M. M. van Praag te Schiedam tot
wederopzeggens toegelaten als privaat
docent in de faculteit der rechtsgeleerd
heid aan de Rijksuniversiteit alhier, om
onderwijs te geven in het administratief
recht van den stedenbouw.
AFSCHEID VAN DEN HEER A. DE JONG.
Zaterdagmorgen te half twaalf hebben
Bestuur, Leerarencorps, leerlingen en oud-
leerlingen van de Chr. Kweekschool alhier
afscheid genomen van den teekenleeraar
den heer A. de Jong. Namens het bestuur
voerde de heer J. Veenendaal het woord,
die den scheidenden leeraar hulde bracht
voor zijn aangename wijze van doceeren.
Slechts noode zien bestuur, leeraren en
leerlingen U gaan, aldus zeide de heer
Veenendaal. de herinnering aan U en Uw
wijze van lesgeven zal bij allen tot in
lengte van jaren levendig blijven. Met den
wensch, dat onder God's hoede de heer De
Jong zijn verdere levensjaren in goede ge
zondheid moge doorbrengen besloot de
heer Veenendaal zijn rede onder aanbie
ding van een fraai schilderij als huldeblijk
van het bestuur.
Namens het leerarencorps werd het
woord gevoerd door den directeur, dr. H.
Schilp, die eveneens zijn leedwezen be
tuigde over het vervroegde vertrek van
dezen beminden leeraar. Namens de colle
ga's bood spr. een prachtig schilderij aan.
De heer J. Mijlof dankte namens „Vlok"
iVereeniging van Leidsche Oud-Kweeke-
lingen) den heer De Jong niet alleen voor
het van hem genoten onderricht, maar
tevens voor zijn medeleven met de vereeni-
ging, wier bijeenkomsten hij trouw be
zocht.
Piet Doekes voerde het woord namens
de leerlingen, voor wie de heer De Jong
ontelbare malen een op het punt van mis
lukken staande teekening met een enkel
haaltje redde. Uit dankbaarheid voor zijn
niet alleen leerzame maar ook aangename
lessen bood hij namens alle meisjes en
jongens een staanden leeslamp aan. Nadat
de heer De Jong allen had bedankt voor
de in den loop der jaren genoten vriend
schap en medewerking en op dezen dag tot
hem gerichte woorden en hem aangebo
den geschenken werd hem een zegenbede
toegezongen.
HET KINDER-VACANTIE-FEEST.
Heden zijn de leerlingen van het 6e leer
jaar der Openbare Lagere Scholen, die
deelnemen aan het Vacantie-kinderfeest,
op stap gegaan. Wel mankeerde een zon
netje, doch het was droog en zon was er
in 't gemoed!
De reis gaat dit jaar over Haarlem en
Amsterdam naar Schiphol en vandaar
naar het Gooi (Oud-Valkeveen), waar ze
kunnen genieten van bosch, heide en
strand. Over Hilversum en Utrecht zal
Leiden weer worden bereikt.
Morgen hopen wij nog iets te vertellen
over dezen feestdag.
LEIDEN EN OMSTREKEN ZONDER
ELECTRISCHEN STROOM.
Een kabclstoring nabij Voorhout
dc oorzaak.
Zaterdagmiddag tegen halfdrie ont
dekte men in de electrische centrale een
kleine onregelmatigheid en aanvankelijk
dacht men aan een storing in een der
machines. Spoedig bleek evenwel het tegen
deel! Door een kabelstoring tusschen
Noordwijk en Voorhout geraakte het ge-
heele, uitgebreide district, dat dc Stede
lijke Lichtfabrieken van stroom voorzien,
zonder stroom daar een uit de storing
voortvloeiende kortsluiting dc verbindingen
had verbroken.
Oogenblikkelijk werden uitgebreide maat
regelen getroffen en ruim 20 minuten later
was voor Leiden en ook een groot deel van
het district de stroomvoorziening hersteld
en konden de stadstrams den dienst her
vatten.
Ernstiger waren de gevolgen van de
storing voor de op den gestoorden kabel
aangesloten dorpen, want bij de pogingen
de schade te herstellen, sloegen in ver
schillende accumulatorenhuisjes de ver
bindingen door. Door overschakeling op
het Haarlemsche net slaagde men er in
de tram op Haarlem weer te doen rijden.
In den loop van den avond slaagde men
er echter in de oorzaak van de storing weg
te nemen.
In verband met de .geruchten verzocht
men ons te willen mededeelen, dat nóch
in de fabrieken nóch in het district een
ongeluk heeft plaats gehad.
TOONEELVEREENIGING D.V.S.
Een geslaagde feestavond.
Zaterdagavond jl. gaf de Tooneel-vereen.
D.V.S. (Door Vriendschap Saam-gebracht)
een feestavond voor haar leden en dona
teurs in het Concertgebouw „Concordia".
De voorzitter, de heer J. de Ru, opende
op gebruikelijke wijze.
Het was een vrooüjke avond van lach
en jolijt. Allereerst willen wij noemen de
heeren J en P. Groenendijk.
Mej. Grönloh, het jongste lid. oogstte
als accordeoniste veel bijval.
Verder trad nog op mej. H. van Schoon-
derwoerd den Bezemer, met het bekende
lied „Parlez mol d'amour".
De jonge spelers en speelstertjes. die
voor het eerst optraden, hadden vooral
een daverend applaus met hun tooneel-
stukje „Mietjes Bruiloft". Alles bij elkaar
genomen 'n prachtige avond, er heersch-
te een recht feestelijke sfeer.
Allen werden in de bloemetjes gezet,
wat de feeststemming nog verhoogde.
Behalve aan de executanten ook aan alle
winkeliers een woord van dank, die be
langeloos de mooie prijzen beschikbaar
hebben gesteld voor de tombola, zoodat
niemand der aanwezigen zonder prijs
huiswaarts keerde.
De regie stond onder leiding van den
heer Bodenstaf. de muziek onder leiding
van den jazz-leider den heer J. de Gunst,
kapwerk van den heer J. van der Pijl.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
Limonadefabr. „Klein, rein, fijn". Café
Nooit gedacht", Wilhelminastr. 25. Noord-
wijk-Binnen. Tevens wordt gehandeld
onder den naam: Eerste Noordwijksche
Limonadefabr. Th. G. Salman.
J. M. Meyers, Haarlemmerstr. 9698
100; manufacturenhandel en beddenzaak.
Filiaal Den Haag. Boekhorststr. 9, over
gegaan aan firma Coenen dd. 1 Febr. 1934.
Foto Bleuzé
DUITSCHLAND.
„Eerbied voor de wet."
Hitier-eiken vernield.
In een circulaire aan alle justitioneele
ambtenaren heeft de rijksminister van
justitie, dr. Guertner, er op gewezen, dat
na het neerslaan van de hoog- en lands-
verraderlijke aanvallen op de volksge-
HERWONNEN LEVENSKRACHT.
De opbrengst van de gisteren gehouden
bloempjesdag, ten bate van de R.K. Veree-
niging tot bestrijding der Tuberculose
„Herwonnen Levenskracht", heeft opge
bracht de somma van f. 441.70. Deze op
brengst is bijna f.400 lager dan verleden
jaar.
Hedenmorgen vertrekken Ie l eidsche deelnem aan de Vierdaagsche afstands-
Warschen te Nijmegen. Op het Stationsplein poseerde Pro Patria voor onzen
fotograaf
Geslaagd is voor het examen Nuttige
Handwerken mej. J. I. T. van Zwieten, al
hier.
Met ingang van 1 Aug. a.s. is bij
Kon. Besluit benoemd tot tweede luitenant
bij het 6e reg. veld-artillerie de cadet
sergeant der Kon. Mil. Academie A. C. van
Dishoeck.
Voor het federatie-examen boek
houden enz. (Mercurius-diploma) zijn ge
slaagd de heeren J. L. v. d. Hoeven (Zoe-
terwoude), A. C. Hofkes (Katwijk a. Zee),
J. Jongeleen en J. Ranselaar (Leiden) en
P. Schooneveld (Warmondi, allen leer
lingen van den heer J. A. Jansen, alhier.
Niet G. ten Braak maar Chr. ten
Braak is bevorderd naar de 2e klasse van
de Chr. Kweekschool met 3-jarigen cursus.
In de Stedelijke Werkinrichting wa
ren opgenomen: Maandag 16 Juli 54 per
sonen. Dinsdag 17 Juli 56, Woensdag 18
Juli 54, Donderdag 19 Juli 55, Vrijdag 20
Juli 57 en Zaterdag 21 Juli 54 volwassen
personen.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Oost-Locarno - Italië en de aanslagen in
Oostenrijk - De Duitsche actie in bet
Saargebied.
Wij hebben onze goedkeuring gehecht
aan het tot stand komen van het Ooste
lijke pact en ik geloof, dat het een groote j
gelegenheid is voor Duitschland om door
zijn toetreding aan geheel Europa door
een dergelijk gebaar te bewijzen, dat
Duitschland voorstander is van den vrede,
verklaarde Baldwin, de w.n. Engelsch pre
mier het woord voerend op een conserva
tieve vergadering in Ayrshire.
Baldwin voegde er bij: „Ik geloof, dat
toetreding van Duitschland tot het pact
zijn terugkeer tot den Volkenbond zal be
vorderen. Zonder dezen terugkeer bestaat
er bijna geen uitzicht op, om zijn goed
keuring te verkrijgen voor een beperking
der bewapeningen".
Door te verklaren, dat wij onder geen
enkele omstandigheid deel zullen nemen
aan een Europeeschen oorlog, zullen wij,
naar ik geloof, juist er het meeste toe bij
dragen ,om een Europeeschen oorlog te
ontketenen, verklaarde de Engelsche mi
nister Hailsham in een rede te St. Helens.
Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft de
Finsche regeering in de gedachtenwisseling
met Sovjet-Rusland verklaard, dat deel
neming van Finland aan het Oostelijk Lo
carno niet actueel is, daar de vreedzame
betrekkingen tusschen Rusland en Finland
door een reeks verdragen verzekerd zijn.
Het opzienbarend artikel van de „Gior-
nale d'Italia over het Duitsche nationaal-
socialisme en zijn verantwoordelijkheid
voor de aanslagen in Oostenrijk heeft in
de geheele Italiaansche pers een sterke
weerklank gevonden. De Popoio d'Italia,
het blad van Mussolini, verklaart dat
Italië thans definitief zijn standpunt te
genover Duitschland en Oostenrijk heeft
bepaald. Andere bladen wijzen op de on
dubbelzinnige duidelijkheid waarmede de
Wilhelmstrasse een laatste waarschuwing
is gegeven. De Gazetta del Popoio betoogt,
dat de Oostenrijksche kwestie, die thans
de sleutel is van vele oeconomische en fi-
nancieele problemen, niet door misdadig
geweld kan worden opgelost. Men heeft
onweerlegbare bewijzen dat materiaal en
terroristen uit Duitschland kwamen. Dit
beteekent dat de Duitsche regeering of wel
het met de acties eens is, en zich dus tot
medeplichtige heeft gemaakt, dan wel dat
zij niet bij machte is deze acties te doen
ophouden.
De radio-zenders van Frankfort, Ham
burg en Stuttgart hebben een scherpen
aanval van Hellbruck, den voorzitter van
de persvereeniging in het Saargebied uit
gezonden, welke gericht was tegen den
voorzitter van de regeeringscommissie voor
het Saargebied, Knox. De rede is op gra-
mofoonplaten opgenomen en des middags
herhaald, evenals 's avonds.
Het aantal dagbladen, dat in het Saarge
bied verboden werd. bedraagt thans reeds
26, terwijl een tiental Duitsche bladen, die
de gebeurtenissen in dat gebied besproken
hadden ,in beslag werden genomen.
schap op 30 Juni en volgende dagen, de
rijksregeering voor den verderen arbeid
aan den nieuwen opbouw van het rijk
meer dan ooit eerbied voor de wet noodig
heeft. De rechtspleging moet daarbij
zonder aanzien des persoons te werk
gaan; zij heeft alleen te maken met het
welzijn van het volk en de gerechtigheid.
Pogingen, om op den rechtsgang invloed
te oefenen moeten uitdrukkelijk worden
afgewezen en aan de bevoegde autoritei
ten gemeld. In geen geval mag het on
derzoek er door vertraagd worden. Bij alle
maatregelen moet voor alles hierom ge
dacht worden, dat tegenover de hooge
plaats van dragers van het Duitsche ambt
van leider en onderleiders ook hoogere
plichten staan. De volksgemeenschap
moet er op kunnen rekenen, dat de straf,
die hen bij overtreding treft, daarmee in
overeenstemming is.
Dus nu weer terug tot het recht, na dit
eerst met voeten te hebben getreden. En
hoe „wanneer" er opnieuw „iets gebeurt"?
De „Hitler-eiken", die op den lsten Mei
dag te Gladbeck in Pruisen waren ge
plant". zijn door onbekende personen
vernield.
De politie heeft een beroep gedaan op
de bevolking om te helpen bij de ontdek
king der schuldigen.
FRANKRIJK.
Gedenkteeken voor Doumer
Rede van Pétain.
Doumergue zal Dinsdag naar Parijs ko
men, waarna er Woensdag een kabinets
raad wordt gehouden. Algemeen dringt
men aan op een minnelijke schikking,
opdat geen kabinetswijziging noodig zal
zijn. Op dit standpunt staat ook president
Lebrun.
Deze heeft in Aurillac, de geboorteplaats
van Doumer, een gedenkteeken onthuld
voor zijn vermoorden voorganger. Hij
sprak daarbij een redevoering uit, waarin
hij Doumer als voorbeeld stelde aan alle
Franschen. Aan een diner, dat in aan
sluiting op de onthulling werd gegeven,
voerde de staatspresident nogmaals het
woord en verdedigde daarbij Doumergue,
zijn werk en het bestaan van zijn kabinet.
„De openbare meening zou een onderbre
ken van zijn heilzame werk niet toestaan.
Zij zou hen streng veroordeelen, die niet
alles doen om een nabije toekomst veilig
te stellen."
Cheron is zeer bevredigd te Parijs te
ruggekeerd van zijn bezoek aan Doumer
gue.
De minister van Oorlog, maarschalk Pe-
tain, heeft op een bijeenkomst der natio
nale organisatie van reserve-officieren te
St. Male een redevoering uitgesproken
over de taak der reserve-officieren. De
eerstvolgende oorlog aidus verklaarde
Pétain, zal als een bliksemstraal los
breken De reserve-officieren moeten zich
reeds in den vrede op de zware taak voor
bereiden, die hun plotseling bij het uit
breken van een oorlog zullen worden op
gelegd. Theoretische opleiding is niet
voldoende, van tijd tot tijd zal men moe
ten deel nemen aan troepenoefeningen.
Het moet thans eindelijk ernst worden
met de militaire vorming van de jeugd.
Scherp veroordeelde Pétain de campagne
ten gunste van dienstweigering. Pétain
besloot met de woorden: Wij willen den
vrede van verzoening, dien 1.500.000 doo-
den voor ons hebben bevochten, in waar
digheid behoeden.
ENGELAND.
Voor het parlementsreces.
Heden komt in het Hoogerhuis het
plan tot versterking der Britsche lucht
macht aan de orde als het voorspel vaiv
de behandeling, welke aanstaanden Maan
dag in het Lagerhuis aanvangt.
In het Hoogerhuis zal de eerste spreker
zijn Lord Pensonby. die een motie van
wantrouwen tegen de regeering zal indie
nen, waarin haar verweten wordt, dat
haar politiek niet geschikt is om het land
grootere veiligheid te verschaffen, maar
wel om den wereldvrede in gevaar te
brengen.
De conservatieve pers verwacht, dat de
regeering ook door de rechterzijde zal
worden gecritiseerd, wijl een deel der
rechterzijde van meening is, dat de uit
breiding van het luchtwapen in sneller
tempo moet plaats hebben en wel in drie
jaar en niet zooals voorgesteld in vijf jaar.
Behalve met deze. ook voor het buiten
land belangrijke kwestie zal het parle
ment zich, tot aan het zomerreces, dat
Dinsdag over acht dagen begint en waar
schijnlijk tot einde October zal duren
bezig houden met aangelegenheden van
binnenlandsche politiek.
Na de zomervacantie komen de beide
huizen dan weer voor circa drie weken
bijeen.
Verwacht wordt dat. voordat het par
lement wordt verdaagd, een regeerings-
verklaring zal worden gedaan met betrek
king tot het zilveren regeeringsjubilé des
konings, dat het volgend jaar zal worden
gevierd.
BINNENLAND.
Steun aan de haringvisscherij ingaande
1 September; crediet van ten hoogste
f. 750.000 (Binnenland, 3e Blad).
Politieke rede van prof. Aalberse in den
R.K. Partijraad. (Binnenland, 3e Blad).
Heffing op oliën ingevoerd: heffing op
vetten verlaagd en op margarine verhoogd
(Binnenland, 3e Blad).
Twee hotelratten, die ook te Noordwijk
„gewerkt" hadden, zijn te Zandvoort aan
gehouden. (Gemengd, 3e Blad).
Brand in een Roemeensch stoomschip.
(Gemengd, 3e Blad).
BUITENLAND.
Rond het Oost-Locarno-pact. (Buitenl.,
Ie Blad).
Gevolgen van de hitte en droogte in
Amerika. (Buitenl. Gemengd, 3e Blad).
De Amerikaansche bandiet Dillinger ge
dood. (Tel., Ie Blad).
OOSTENRIJK.
Dynamiet-aanslag op de Donau-
Ufer-Bahn.
Officieel wordt uit Weenen medegedeeld,
dat Zaterdagmorgen een inspecteur van
politie twee mannen heeft aangehouden,
die hem verdacht toeschenen.
De beide mannen namen de vlucht en
losten op den politieman drie schoten
waarvan er twee doel troffen. De politie
man werd levensgevaarlijk gewond.
De beide vluchtelingen konden later
worden gearresteerd. Bij hun verhoor
gaven de beiden toe leden te zijn van de
sociaal-democratische partij en van den
ontbonden republikeinschen Schutzbund
en Zaterdagmorgen een dynamietaanslag
gepleegd te hebben op de Donau-Ufer-
Bahn.
Bij onderzoek bleek, dat inderdaad op
de aangeduide plaats een ontploffing
teweeg was gebracht. De vensterruiten van
een nabijgelegen fabriek waren door den
luchtdruk vernield.
TURKIJE.
Tegen de vreemdelingen.
Nu de wet van kracht is geworden,
waarbij de uitoefening van diverse beroe
pen door vreemdelingen verboden wordt,
worden de diverse consulaten overstelpt
met aanvragen tot kostelooze repatriee-
ring.
Beroepen welke door het besluit getrof
fen worden zijn o.a. chauffeurs, gidsen,
kappers, kleermakers, schoenmakers, mu
sici of variété-artisten.
Heden moesten reeds een achthonderd
personen het werk neerleggen, terwijl bin
nenkort nog de kostwinners van een 18000
personen zullen worden getroffen.
VEREENIGDE STATEN.
De stakingsbeweging luwt Opleving
der K.K.K.
Ook in de havenstaking te San Francisco
zijn thans besprekingen begonnen.
In verband met het feit dat thans ein
delijk tot onderhandelen is overgegaan,
heeft gouverneur Merriam bevel gegeven,
dat alle nationale gardisten, op 1200 be-
wakingsmanschappen na. teruggetrokken
moesten worden van de havens. De toe
stand in de havens is thans rustig.
Ook in Minneapolis is de orde hersteld
en schijnen onderhandelingen thans
mogelijk.
De Ku Klux Klan, die ongeveer 10 jaar
geleden Oklahoma terroriseerde, heeft
thans wederom het hoofd opgestoken.
Het doel van den strijd is thans het ver
nietigen van het „roode gevaar", zoo ver
klaarde de „Groote Wijze" Hiram Wesley
Evans, aan het kampvuur, dat op een
geheime plaats nabij de stad was op
gebouwd.
De „Groote Draak van Oklahoma" ver
klaarde dat de huidige beweging niet het
godsdienstige tintje heeft van de vorige
beweging. Men wil thans alleen politieke
actie voeren. De beweging is van meening,
dat de huidige regeering naar een dicta
tuurschap voert.
De Ku Klux Klan staat pal voor de con
stitutie Zij wenscht Americanisme, geen
sovjetisme. Hitlerisme of fascisme.
Men wil de huidige regeering bestrijden
niet met geweld, doch door het volk op te
voeden.
Niettegenstaande de wetten van den
staat hebben de Klanslieden geen afstand-
gedaan van hun mantels en maskers.
De 84 onderafdelingen in Oklahoma
houden geregeld vergaderingen op geheime
plaatsen buiten de steden.