De „Bloemfontein" draadloos
te water gelaten.
VERLIEST DEN MOED NIET.
Bij Examens
LEIDSCH DAGBLAD - Vierde Blad
Zaterdag 16 Juni 1934
Redevoeringen van generaal Hertzog en dr. Colijn.
Niet bang zijn! Hebt vertrouwen! Voorwaarts!
Buitenl. Weekoverzicht
O
DOOR ALFRED KERR.
(Bekend Duitsch Criticus, verbonden aan het „Berl, Tage blatt").
Het is in onze dagen zeer moeilijk, den
moed niet te verliezen. Maar 't is mogelijk.
En vóór alles: noodzakelijk!
Velen voelen zich gedrukt. Zij voelen
angst voor politieke verwikkelingen; zij
zijn bang voor de crisis. Toch moet op de
vraag: „In welke wereld leven wij?" het
antwoord lulden: „In een wonderbare
wereld!" Vergeet dat niet.
Vergeet niet dat in dezen tijd Marconi
een middel gevonden heeft (of op geniale
wijze vervolmaakt) om operaties uit te
voeren zonder bloedverlies. De oorlog
brengt bloedvergieten mee; Marconi gaat
het bloedvergieten tegen. Er ligt hierin
symboliek. Iets als het begin van een uit
wisseling, een belofte voor de toekomst (al
is het dan een bescheiden belofte).
Ja, trots alles leven wij in een wonder
bare wereld. Vergeet niet, dat in deze da
gen een vrouw, de vrouw van Prof. Piccard.
dapper in de stratospheer opstijgt. Een lid
van het, trots Bourdet, zwakke geslacht
dringt moedig door in luchtlagen, waarin
tot nu toe slechts een handvol dappere
mannen uit de 2 milliard bewoners der
aarde zich waagde. Is dat niets? Is dat
geen bemoedigend feit? Geeft dat geen
hoop, die troost in veel zieleleed?Ver
liest den moed niet!
Prof. L. Lewin, de Duitsche pharmaco-
loog, die vier jaar geleden stierf, won uit
een cactussoort het bedwelmend middel
Mascalin. waarmede thans In Londen ver
wonderlijke resultaten verkregen worden.
Ter geruststelling van alle feministen: het
heet niet Masculin, maar Mascalin!)
„Maar", zal men zeggen, „nog een be
dwelmend middel, dat beteekent nog een
kwaad!" Neen, het is méér dan een be
dwelmend middel.
Bedwelmende middelen uit vroegeren
tijd n.l. deden het bewustzijn verdwijnen.
Mascalin echter spitst de hersenen in twee
deelen: één deel slechts heeft wonderlijke
visioenen, beleeft vreemde phantasieën en
ziet verwarde beelden, maar het andere
hersendeel blijft geheel bij bewustzijn, Ja,
ligt als een jager op den loer, controleert
en merkt op; het teekent duidelijk de ver
anderingen op. die plaats vinden in het
andere deel van zijn „ik".
Een wonder 1 Daarmede nemen nu in
Londen natuuronderzoekers en dokters
proeven. Nieuwe perspectieven openen zich
tot nu toe onbegrepen dingen worden
plotseling duidelijk. Is dit alles ook niet
een tegengif tegen de angst op politiek
terrein?
Als men dichter is (en ik ontken niet,
dat te zijn, maar niet in dit verstandelijk
opstel), dan zegt men: „Mascalin is een
symbool van onzen tijd; de menschheid in
onze dagen leeft in een nevel van verwarde
verschijnselen, maar zij zal misschien de
kracht krijgen, deze nevelachtige beelden
zelf te controleeren en te doorzien, dus:
„haar verstand terug te vinden".
Mascalin is niet alleen een bedwelmend
middel, maar: een politiek ideaal. Wij le
ven in een gevaarlijke, maar wonderbare
wereld. Er zijn voor vele wonden vele pleis
ters.
Daarbij blijft de grootste levende voldoe
ning in het verwarde heden onvermeld: de
man, die het inzicht in het wereldbestel
van den grond af veranderd heeft: die
Newtonniet weerlegd maar aangevuld
en hem dus toch eigenlijk weerlegd heeft;
kortom, het grootste genie van onzen tijd:
Einstein.
En gij beklaagt u? Het bestaan zulke
mannen, van dezen eenen man, is al een
reden, om niet te wanhopen.
Zeker, dikwijls krijgen wij den indruk,
dat wij bezig zijn, terug te keeren naar de
middeleeuwen. Mijn bijna 11-jarige doch
ter gaat te Parijs op school, op den „Cours
Suchet" en gisteren las ik in haar leerboek
voor geschiedenis dezen zin: „Turgot sup-
prima les corporations". Dus minister Tur
got heeft meer dan honderd jaar geleden
de gilden afgeschaft. En nu worden zij in
vele staten weer ingevoerd. Ja; dat stemt
toch tot nadenken! Maar toen las ik in
hetzelfde geschiedenisboek op bladzijde 101
den zin: „Franklin en Voltaire omhelsden
elkaar". Meer in bijzonderheden verteld
wordt dit: „Toen de 84-jarige Voltaire voor
den laatsten keer Parijs bezocht, geschied
de het dat, temidden van een ongekend
gejuich, de twee groote ouden elkander ons
den hals vielen". Het waren niet twee
rhetoricl of theoretici, want één van hen
heeft den bliksemafleider uitgevonden.
Zij spraken verschillende talenen
toch dezelfde. Als kinderen op school
zulke dingen leeren (tenminste in Frank
rijk) geeft u dat dan geen hoop? Is dit
niet één van de pleisters?
Drie jaren geleden uitte de beroemde
natuurwetenschappelijke faculteit van
Nancy het vermoeden (op grond van astro
nomische waarnemingen l dat de onregel
matigheden, die zich in den laatsten tijd
op de aarde voordeden, zouden veroor
zaakt worden door omstandigheden op een
andere ster: door de zonnevlekken nl. Dat
is geen mystiek, geen occultisme, geen
astrologie, geen kaartleggerij. Neen: wat
zich hier als mystiek voordoet, is weten
schap.
Ja, het gaan van de zonnevlekken door
den meridiaan valt inderdaad samen met
een opeenhooping van ziekten op de
aardemet een opeenhooping ook van zelf
moorden, misdaden, zelfs van spoorweg
ongelukken. En waarom zou een atmos-
pherische storing bij ons ook geen hersen-
storing veroorzaken? Nu zonder gekheid.
Zelfs uit deze dingen valt hoop af te
leiden. De natuurverschijnselen, waarvan
wij afhankelijk zijn, zijn van voorbij-
gaanden aard. Dan zullen ook de gevolgen
voorbijgaand zijn.
Wij hebben „pech" omdat wij in deze
periode leven. Maar het is tevens ons ge
luk, dat wij het eerst de oorzaken van die
pech ontdekt hebben. Dat maakt altijd
veel goed. Het bemoedigt. Vertwijfelt nletl
Wilt u een ander voorbeeld voor de
vergoedende kracht van den geest?
In een land van Centraal Europa is een
vrouwelijke spion terechtgesteld Waarom?
Haar man was ingenieur bij 't grootste
electricitelts-concern en zij verried het ge
heim der daar vervaardigde stoommotoren
voor vliegtuigen aan een naburige mo
gendheid.
Stoommotoren voor vliegtuigen? Ande
ren zeggen dat het om een Dieselmotor
ging met ruwe olie. Deze ruwe olie ont
ploft niet zoo gemakkelijk als benzine. Nu
zijn er tegenwoordig bepaalde stralen, die
van grooten afstand de ontsteking van
lederen motor kunnen tegengaan, hetgeen
natuurlijk beteekent, dat het vliegtuig
neerstort.
Ik hoor al, wat gij zegt: „Verschrikke
lijk, dat de prachtigste uitvindingen, zoo
als bij voorbeeld deze stralen, tegenwoor
dig in hoofdzaak voor vernietiging wor
den gebruikt!" Volkomen juist. Maar ziet
gij niet, hoe de menschelijke geest tege
lijkertijd een tegenmlddel uitvindt? Hij
geeft den speer, maar ook het pantser. Niet
alleen het verderf maakt vorderingen, ook
de bestrijding van het bederf. Zulke feiten
bevatten een zekere symbolische hoop.
En wanneer dit alles u nog niet genoeg
is: de operatie zonder bloed, de vrouw in
de stratospheer, de bezielende schoolboe
ken voor 11-jarige meisjes; Albert Ein
stein; de ontmaskering der zonnevlekken;
de wedstrijd tusschen vernletigings- en
reddingsmiddelen; laat mij u dan het
volgende zeggen:
Het aanschouwen van dezen strijd van
het leven met den dood; van den nieuwen
strijd tusschen de verwarring en de hel
derheid: van den laatsten strijd tusschen
het eeuwig dierlijke en het eeuwig men
schelijkeis dat alles niets? Deze
vreeselijke toestanden, die naar een be
slissing dringen: deze misschien laatste
slag der menschheid is het niet een ge
luk, er getuige van te zijn? Niet als toe
schouwer, maar (ieder naar zijn krachten)
als helper?
Is dat alles alleen een reden om neer
slachtig te zijn of óók, om in een verheven
stemming te verkeeren?
Vrees maakt niet productief, maar wel
vertrouwen. Gij leeft, trots alles, ln een
wonderbare wereld. In den domsten, maar
ook in den verstandigsten van alle tijden.
En wanneer gij de hier geuite overtui
ging niet hebt, omdat zij twijfelachtig is,
dan moet gij haar hebben, omdat het
noodzakelijk is.
Voorwaarts!
(Nadruk verboden).
EEN BELANGWEKKEND
EXPERIMENT, WAARVAN
DUIZENDEN GETUIGE WAREN.
Hetgeen duizenden, ln leekenoordeeL
als een pure onmogelijkheid naar het rijk
der fantasie verbannen hadden, is werke
lijkheid geworden
De geweldige zwarte romp met den
reeds gedeeltelijk voltooiden bovenbouw
van de .Bloemfontein", het dubbelschroef-
motorpassaglers- en vrachtschip, dat na
zijn voltooiing in October in den dienst op
Zuld-Afrika nieuwen luister zal bijzetten
aan Neerland's groote faam als zeevarende
mogendheid, is vanmiddag te 12 uur door
een vingerdruk van den Eersten Minister
van de Unie van Zuid-Afrika. ZExc. Ge
neraal J. B. M. Hertzog, die zich op dat
oogenbllk bevond ln het gebouw van het
Nederlandsche gezantschap te Pretoria,
van helling 3 der Nederlandsche Scheeps
bouw Maatschappij aan den Cornelis Dou-
wesweg te Amsterdam, statig in zijn
element gegleden. Het technisch wonder
van den stapelloop langs draadloos-tele-
fonlschen weg, had zich, voor de eerste
maal in den scheepsbouw der wereld, vol
trokken.
Reeds eenige uren voor het zoover was,
heerschte er op de werf der Nederlandsche
Scheepsbouw Maatschappij een bijzondere
bedrijvigheid De laatste hand was gelegd
aan de officleele tribune, ter hoogte van
de bakboord-achterzijde der .Bloemfon
tein", welk getimmerte, door de aanklee
ding met vlaggen en palmen een sierlijken
indruk maakte.
Niet minder dan 4000 kaarten waren
door de directeuren der werf. de heeren
lr. D. Goedkoop Dzn. en ir. H Goedkoop,
uitgegeven.
Tot het officleele gezelschap, dat on
middellijk naar de eere-tribune werd ge
leld, behoorden o.m. de minister-presi
dent, dr. H. Colijn, de gezant van de Unie
van Zuld-Afrika in ons land, dr. H. D.
van Broekhuizen, de burgemeester van
Amsterdam, dr. W. de Vlugt, die hier te
genwoordig was in zijn kwaliteit van den
voorzitter van den Raad van Commissa
rissen der Nederlandsche Scheepsbouw-
Maatschapplj en als zoodanig het gezel
schap aan boord van de „Alkmaar" ont
vangen had, persoonlijkheden uit krin
gen van scheepvaart, handel, industrie
en bankwezen, civiele en militaire auto
riteiten.
Rede generaal Hertzog.
Er was eenige beweging onder het pu
bliek, toen te ongeveer kwart voor twaalf,
het inleidend woord van Hr. Ms. gezant in
Zuid-Afrlka, dr. H. A. Lorentz, die zich
met den eersten minister der Unie van
Zuid-Afrika, generaal J. B. M. Hertzog,
en den heer P. Molenaar, inspecteur der
HollandAfrika-lijn te Durban, in het
gezantschapsgebouw te Pretoria bevond,
werd aangekondigd.
Onmiddellijk na deze korte inleiding
klonk de stem van generaal Hertzog, die
de volgende rede uitsprak.
Generaal Hertzog.
Meneer die Minister President.
Veroorloof my. om, dadelik by die aan
vang van die plegtigheid wat tans op die
punt staan om plaats te vind deur die te
waterlating van die nuwe motor skip,
waardeur aan die handelsvloot van die
Holland-Suidafrika Lyn nuwe krag en
aansien sal verleen word, u, namens Suid-
Afrika, die hand van vriendskap en
waardering toe te reik, die die versekering,
dat Suid-Afrika's oudste Moederland haar
nog steeds besiel met 'n gevoel van liefde
en van dankbaarheid by die herinnering
aan wat deur Nederland is bygedra tot die
nasionale grondslaë van volkskultuur,
volkskarakter, en volksgeskiedenis waarop
Suid-Afrika sig nog vandag vir so groot 'n
deel gevestigd voel.
Die aanbou van die nuwe boot word
deur Suid-Afrika met bydskap begroet.
Dit is viï haar 'n pand vir die bestendi
ging van die geskiedkundige bande van
die verlede tusssen haar en Nederland. Dog
dit is ook meer: dit is haar tewens die
bewys van vertroue deur Nederland be
toond in haar toekomst en in haar ekono-
miese ontwikkeling, die deelname waarin,
deur Nederlanders en deur Nederlandse
kapitaal, van harte deur haar word toe-
gejulgd.
Suid-Afrika is nog maar 'n jong land,
sonder eie skeepvaart met haar handel
noueliks in die aanvang-stadium van ont
wikkeling; dog met onafsienbare mogelik-
hede vir die uitbreiding van landbou en
veeteelt, om in die toekomst te dien tot
voorsiening in die behoeftes van die
wereld. Geen skeepvaart op Suid-Afrika
mag dus gesê word wyselik aangelê te
wees, waar nie rekening gehou word met
die mogelike eise van die toekomst hier
te lande. Dit is dan ook blykbaa hierop
waar die Holland-Suid-Afrika ,yn met
die nuwe bydrage tot sy vloot o, oog ge-
vesüg gehou het. Ik wit die toaatsksgjpg
geluk wens met die ondernemingsgeest wat
getuig van durf en doen.
Die praestasies van die Hollandse han
delsvloot naar en om die Kaap, beslaan
z'en roemrijke bladsy in die geakledenls
van die Nederlandse skeepvaart, waar die
Indruk nog steeds van voortleef by 'n
ieder wat 'n gevoel beslt vir wat groots,
stoutmoedig en heldhaftig is. By diegene
die soals ik en ander Afrikaans Spreken-
des sig aan Nederland verwant gevoel,
sal daardle indruk steeds onuitwisbaar
bly. Die aanweslgheld van Nederland's
skeepvaart in die hawes van die Unie sal
dus noueliks ooit iets anders kan dan om
aan die Afrikaner te ontlok 'n vrlndellke
groet van verwelkoming, onder 'n verhef
fende selfgevoel van nasionale trots en
eiewaarde. Also sal die Nederlandse skeep
vaart, ewe als die Britse, 'n beslelende en
opbouende faktor bly ln die nasionale lewe
van Suid-Afrika.
Vergun my, meneer die Minister Presi
dent, om, voordat daartoe oorgegaan word
om die nuwe motor skip te doop en om
haar neer te laat tot haar bestemde plaas
in geselskap van haar susterbote van die
Holland-Suld Afrika Lyn, U, als mede die
here dlrekteure van die Maatskappy, my
opregte dank te betuig vir die eer my aan-
gedoen om my met hlerdie eervol!- taak
te belas, "n eer wat deur my hoog o. prys
gestel word. Ik wil tewens die hoop uit
spreek, dat die komst van die nuwe boot
ook die aankondiging zal blyk te wees van
"n nuwe en blyer tydperk in die geskiede-
nis van die lnternasionale handel en
skeepvaart, waarin die Holland-Suid
Afrika Lyn steeds belangryker en nuttiger
rol sal speel.
Tans gaan ik daartoe oor om die boot
wat my so vrindelik versoek is geword
om vandag hier te benoem en te water
te laat, te doop met die naam wat, naar
ik hoop lang deur haar sal gedra word,
met eer en onderskeidlng. Geheet naar die
hoofdstad van my geliefde Oranje Vry-
staat, doop ik haar: .Bloemfontein".
Ik wil die .Bloemfontein" nou toevertrou
aan die boesem van die magtige see, en
met die bede dat sy vir vele jare die weg
van die oceaan mag bevaar, bevragt met
die segeninge van Vrede en Voorspoed,
roep ik haar en haar frisse Nederlandse
bemanning toe: Vaar voort!
Nogmaals, Meneer die Minister Presi
dent, my dank en waardering!
Het groote moment.
Nauwelijks was het laatste woord ge
sproken, of in de luidsprekers werd de
speciale toon, ten teeken dat generaal
Hertzog de knop had Ingedrukt, hoorbaar.
Een doffe slag het wegslaan van de
klink! weerklonk tegelijkertijd en ver
volgens kwam er beweging in het bijna
4'/« millioen K.G. wegende schip, dat, zon
der dat een menschenhand direct had in
gegrepen ook niet in den champagne-
doop, welke zich prachtig voltrok al
sneller en sneller naar zijn element gleed.
Toen de emotie, die deze gebeurtenis
had teweeggebracht, eenigermate bedaard
was, nam dr. H. Colijn, staande op de of-
ficieele tribune, het woord voor het uit
spreken van de volgende rede.
Rede dr. H. Colijn.
Hooggeachte Heer Minister-President,
In naam van Regeering en Volk van
Nederland zeg ik U hartelijk dank voor Uw
bereidwilligheid om het nieuwe schip
van de Holland-Afrika Lijn te water te
laten en om dien bodem den naam te
geven van de stad, welke in het oudste
moederland van het Zuid-Afrikaansche
volk gevoelvolle herinneringen wekt aan
de namen van enkele van Zuid-Afrika's
grootste zonen.
Ondanks een scheiding van bijna ander
halve eeuw wordt de eenheid van stam
en van taal met een groot deel van uw
volk hier te lande nog diep gevoeld en is
de begeerte om de cultureele betrekkingen
te onderhouden nog zeer levendig. Willen
die in de historie wortelende gevoelens be
stendigd blijven, dan moeten ze evenwel
onderhouden en gekoesterd worden en
daaraan kunnen ook de wederzijdsche
handelsbetrekkingen dienstbaar worden
gemaakt.
De eeuwen door heeft de Nederlandsche
vlag op alle wereldzeeën gewapperd. De
politieke verhoudingen mogen zich sterk
gewijzigd hebben, wat bleef was de Ne
derlandsche ondernemingsgeest te water.
Daarvan getuigt ook de oprichting der
Holland-Afrika Lijn, die voortkwam uit
het besef, dat het nieuwe Zuid-Afrika
ruime perspectieven voor ontwikkelings
mogelijkheden opende. Dat men het aan
durfde in dezen benarden tijd een nieuw
schip toe te voegen aan de vloot der ree-
derij, die haar bedrijf uitoefent bulten alle
staatshulp, geheel op eigen krachten
steunend, is een nieuw bewijs voor het
voortbestaan der oude veerkracht.
Dat dit ons tot vreugde stemt is begrij
pelijk. maar nog meer verblijdt het ons,
dat de Eerste Minister van Zuid-Afrika
deze daad met zoo groote welwillendheid
tegemoet treedt; dat hij zulke vriendelijke
woorden vond om aan zijn belangstelling
uiting te geven en dat hij zichzelf bereid
verklaarde, het nieuwe schip den roem
rijken naam te geven, dien het voortaan
dragen zal.
Wel zijn de tijden moeilijk; wel schijnt
de neiging om den ruil van goederen en
daarmee den omvang der scheepvaart te
beperken, nog steeds toe te nemen, maar
des te meer moeten de krachten worden
ingespannen om niet achter te blijven in
den vreedzamen strijd der natiën, die den
beteren tijd moet inleiden. Wie nu achter
blijft kan straks den achterstand niet
meer inhalen.
De .Bloemfontein" heeft thans de hel
ling van de scheepswerf verlaten, en rust
nu op het water. Straks zal het schip den
Oceaan doorklieven en onze vlag naar Uw
havens dragen. Uw vriendelijke woorden,
hooggeachte Generaal, zijn een waarborg
voor het hartelijke welkom, dat dit Neder
landsche schip straks in de haven van
Zuid-Afrika zal te beurt vallen.
Uw wenscht voor den voorspoed van de
Holland-Afrika Lijn moge ik, mede
de diiecti? yan de Maatschappij, beant
woorden met den tegenwenseh, dat God
aan Land en Volk rijkelijk zegene en dat
onze „Bloemfontein" haar aandeel moge
leveren ln den voorspoed, dien wij voor
onze beide landen begeeren. Nogmaals,
meneer de Minister-President,, ons aller
hartelijken dank en waardeering voor uw
aandeel ln deze plechtigheid.
De redevoeringen werden ook ln het
Engelscb gehouden, met het oog op het
feit, dat een deel van de Zuld-Afrikaan-
ders Afrlkaansch en het andere deel En-
gelsch spreekt.
Het officleele gedeelte van de plechtig
heid onmiddellijk na de te water la
ting werd de kiel gelegd van het eerste
der twee 4000 tons tankschepen voor de
Anglo Saxon Petroleum Company Ltd. te
te Londen was hiermede geëindigd.
Receptie.
Terwijl het publiek de werf verliet wer
den de officleele genoodigden ontvangen
ln een der groote werkplaatsen der Ne
derlandsche Scheepsbouw Maatschappij,
welke ruimte met vlaggen en palmen in
een goede receptie-gelegenheid was her
schapen. Hier hebben o.m. het woord
gevoerd de president-commissaris van de
Vereenlgde Nederlandsche Scheepvaart-
Maatschappij de heer mr. Van der Hou
wen van Oordt en de burgemeester van
Amsterdam, dr. W. de Vlugt ln zijn kwa
liteit van voorzitter van den Raad van
Commissarissen der N.S.M. Als aandenken
aan deze gebeurtenis was een oorkonde
vervaardigd, welke met verzoek deze
aan generaal Hertzog te doen toekomen,
werd aangeboden aan den gezant van
de Unie van Zuld-Afrika, dr. H. D. van
Broekhuizen en aan onzen minister-pre
sident, dr. H. Colijn.
Mogen wü tenslottee, in het kader van
deze bijzondere gebeurtenis de aandacht
vragen voor eenige bijzonderheden over
het schip.
De opdracht tot den bouw van de
„Bloemfontein" is gegeven op 22 Juni
1933 en het schip zal in October van dit
jaar kant en klaar opgeleverd worden aan
de Vereenlgde Nederlandsche Scheep
vaart Maatschappij te 's-Gravenhage. om
daarna de eerste reis naar Zuid-Afrika
te maken.
In het Olympisch Stadion te Amster
dam geplaatst zou de „Bloemfontein" die
een draagvermogen heeft van 10.500 ton,
bijna de geheele lengte in beslag nemen,
en met het bovenste dek nog ongeveer 5
meter boven het dak van de tribune uit
steken. Er zijn laadruimten voor vruch
ten en vleesch, die in speciale koel- en
vriesruimten worden vervoerd. Tachtig
passagiers vinden aan boord een zeer
comfortabele accomodatie. Groote salons,
verandah's, een openlucht zwembad en
een sportdek, zullen de uiterst snelle rei
zen naar en van Zuid-Afrika tot een waar
genoegen maken.
Het zusterschip van de „Bloemfontein
de „Jagersfontein", wordt eveneens op de
werf der N.S.M. gebouwd.
DUITSCKLAND MIDDELPUNT.
Voor de zooveelste maal is aller oog weer
eens op onze Oosterburen gericht. En dit
maal zoowel op economisch als politiek
terrein!
Economisch tengevolge van de afkon
diging van een volledig moratorium voor
den tijd van zes maanden, dus ook voor
de Dawes- en Young-leeningen, die tot-
dusverre als taboe golden. Bepaald verras
send kwam deze gebeurtenis niet, zoodat
nergens sprake is van opwinding, doch
mmstig is de ontvangst van dezen maat
regel toch niet. Niet zoozeer tengevolge
van de financieele gevolgen, hoe onaange
naam op zich zelve, een half jaar uit
stel zou bovendien nog wel te overkomen
zijn! maar tengevolge van andere fac
toren. Men wijst er op, en niet ten on
rechte. hoe het zich momenteel insolvabel
verklarende Duitschland wel geld beschik
baar heeft voor bewapening, hoewel er
toch nergens gevaar voor het land dreigt
en hoe ook op ander wijze als met geld
is gesmeten; denk b.v. aan de ontelbare
„feesten" etc.! In hoeverre dientengevolge
represailles in het voornemen liggen dit
zou dan waarschijnlijk zijn in den vorm
van' een clearing-systeem zal moeten
worden afgewacht. Op de financieele ge
volgen. ook voor ons land, zal evenwel onze
financieele medewerker wel bij tijd en wijle
het zijne zeggen!
Intusschen zal er heel wat anders moeten
worden in Duitschland, dat inderdaad
onder zware zorgen gebukt gaat. Het tref
fendst komt dat wel tot uiting in de aan
kondiging van den minister van financiën,
dat er geen geld meer disponibel is voor de
werkverschaffingDat belooft inwendig
zoo iets, te meer. waar langzaam maar
zeker de ontevredenheid gToeit en naar
buiten treedt; tot zelfs in de kringen van
S.A. toe. Zelfs verluidt daarom, dat men
deze beweging zou willen uitschakelen en
dat dientengevolge de leider Roehm twee
maanden met verlof gaat. Weliswaar heeft
Roehm verzekerd, dat over twee maanden
alles zal verloopen als van ouds, doch dit
zal men moeten afwachten
Trots alles, zal er geen inflatie of deva
luatie plaats vinden, verklaren de finan
cieele leiders, die daarbij Hitier achter zich
weten. Maar zal men deze gevaren werke
lijk weten te keeren, wanneer de achter
uitgang op de handelsbalans zich zal
voortzetten, hetgeen alleszins mag worden
tegemoet gezien als gevolg van het mora
torium? Wij hopen het beste, doch geheel
gerust zijn wij er niet op
En op politiek terrein is aller aandacht
gevestigd op Duitschland tengevolge van
de reis van Hitier, vergezeld door minister
von Neurath, naar Italië voor een ontmoe
ting met den Duce. Beide dictators zullen
ongetwijfeld alle vraagstukken, die de
wereld beroeren, met elkaar behandelen,
doch hun macht is toch niet pTecies ge
lijkwaardig te schatten. Mussolini kan in
waarheid verklaren: mijn wil is wet, in
vollen omvang, zijn Duitsche collega, hoe
machtig in zeker opzicht ook, kan dit
toch niet getuigenHet schijnt, dat
Hitier reeds langen tijd had aangedrongen
op zoo'n bespreking met den Duce, doch
dat deze steeds een ontmoeting heeft
afgewimpeld. De omstandigheden hebben
er evenwel toe geleld, dat Mussolini thans
den tijd rijp oordeelde voor zoo'n knus
tête a tête. En wel voornamelijk onder
den druk van het dreigend Fransch-
Russisch bondgenootschap!
Steeds duidelijker blijkt, welk een blun
der eerste klas Duitschland maakte door
uit den Volkenbond weg te loopen. Het
heeft zich daardoor in een geïsoleerde
positie gedrongen als nog zelden tevoren.
Frankrijk, en met name Barthou, heeft uit
de Duitsche protest-daad letterlijk al het
voordeel weten te putten, dat er maar
te halen was. Het aarzelde niet de door
de sovjets uitgestoken hand met warmte
te grijpen en hielp braaf mede de verbro
ken betrekkingen tusschen de sovjets en
leden van de Kleine Entente te herstellen.
Zoo hebben Tsjecho-Slowakije en Roeme
nië de sovjet-Unie al de jure erkend, ter
wijl Zuid-Slavië weldra hetzelfde zal doen.
De oude kwestie tusschen de sovjets en
Roemenië over Bessarabië schijnt imple-
ciet te zijn begraven! Bij dit front voegt
zich dan nog het z.g. Balkan-pact. Polen
hier nog bij en de ring is gansch en al
gesloten! Het is o.i. dan ook geen toeval,
dat juist nu de Duitsche minister Goeb-
bels een bezoek aan Warschau brecht....
Toch, als puntje bij paaltje komt, mag
men Polen bij de Fransche afdeeling re
kenen!
Dat Duitschland door een en ander zich
zeer onbehaaglijk voelt, is te begrijpen
en als eenig tegenweer daartegenover
schijnt te staan een terugkeer tot den
Volkenbond. Doch, zooals reeds vroeger
uiteengezet, zoo eenvoudig is dat niet, ge
let op het „prestige". Bovendien heeft
Barthou vrijwel alles gedaan om dezen
terugkeer zoo moeilijk mogelijk te ma
kenItalië kan echter misschien de
gene zijn, die Duitschland daarbij een
handje kan helpen en o.i. zal het daartoe
te vinden zijn. omdat het zich zelf be
dreigd oordeelt door de Fransche Einkrei-
sungs-politiek, te meer, waar zijn Balkan
actie finaal als mislukt mag worden be
schouwd. Ongetwijfeld zal de Duce echter
beslist één voorwaarde stellen voor zjjn
RECLAME. 2940
blijft men kalm en helder, indien mén'
vooraf Mijnhardt's Zenuwtabletten gebruikt
Koker 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
hulp: Duitschland zal een definitief halt
moeten toeroepen aan de Nazi-actie in
Oostenrijk, die juist in zulk een hevige
mate is herleefd. Duitschland zal de bit
tere pil moeten slikken, om, practisch ge
sproken, van den „Anschluss" afstand te
doen Aan alle zijden grijnst Duitsch
land op het politieke terrein echec op
echec tegen.
Dit alles zal daar in Noord-Italië tus
schen beide dictators worden behandeld
en met spanning mag men het resultaat
tegemoet zien.
Engeland houdt zich op ruim baan bij
het verloop van zaken, behalve in zoover
de premier Mc Donald nog een waarschu
wing aan het Duitsche adres richtte, om
naar Genève terug te keeren. nu het nog
tijd is! McDonald heeft zijnerzijds den
weg daartoe trachten te effenen, door er
op te wijzen, dat de eisch betreffende
rechtsgelijkheid immers in principe reeas
werd erkend en Engeland deze belotte
gestand doet
Bij dit verloop van zaken, komt net
moratorium wel bijzonder ongelegen, oaar
het Duitschland nieuwe vijanden dreig
te bezorgen in kringen, die anders me
vijandig staan....
2-4
