LEIDSCH DAGBLAD Zesde Blad
Zaterdag 19 Mei 19
BOUWKUNSTIG SCHOON.
llWt Scfre/tó
e?om,jv.
FAILLISSEMENTEN.
DAMMEN.
SPREEKCEL.
Losse nummers van ons Blad
SCHAKEN.
ONZE BRIDGE-RUBRIEK.
SCHEEPSTIJDINGEN.
.MEERMANSBURG.
i m.
Den vorigen keer merkten wc reeds op,
dat In de ruime vestibule als eenige ver
siering een geschilderd houten wapenbord
valt op te merken. Overigens bemerken
we dat deze vestibule in verband met de
rooilijn ook al weer scheef is, evenals die
van Schachtenhof, Tevelingshof e.a. Met
haar blauwe vloerestrikken. haar heider-
gewitte muren, door spaarnissen verleven
digd, haar plint van witte tegels, maakt
de vestibule een ruimen, frisschen indruk.
Door het tweede paar, in den regel open
slaande deuren, zien we de ruime hof voor
ons. En ik maakt er nogmaals opmerk
zaam op, dat het voor belangstellenden nu
juist de tijd is, om hier in deze bijna
weldsche beslotenheid eens een kijkje te
nemen. De eerste woningen vormen een
korte maar vrij breede straat en daar
na volgt de groote gerekte rechthoek,
waaromheen de huizen staan. De ruimte
Is door twee elkaar kruisende straten in
vieren verdeeld en in het snijpunt staat de
groote monumentale pomp, met die van
het Eva-hofje wel een van de statigste
pompen, welke de Leidsche hofjes rijk zijn
Het is er nu welhaast op het allermooist.
We zien er eenige rijzige Canadeesche po
pulieren, waarvan het jonge loover nog
fijn bruingroen getint is. Een paar forsche
kastanjes beginnen reeds aardig in het
groen te zitten en dezer dagen ziet men
in een tijdruimte van enkele uren de
mooie regelmatige bladvingers uitgroeien,
terwijl overal de bloempyramides, nu nog
In knop, grijzig uit de rozetten van ont
luikend blad omhoog komen. Ja, die kas
tanjes zijn over een paar weken weer op
zijn allermooist als het loover vol en zwaar
ls geworden en de forsche bloementrossen
als honderden kandelaars tegen het brons
afsteken. Doch dan heeft de donkerrose
malus, of Japansche kers, die thans met
rijke trossen bloeit en nog betrekkelijk
weinig blad vertoont haar grootste schoon
heid weer verloren. De prachtige groote
treurwilgen bij de pomp, die voor een paar
weken hun jonge loover als een pure
goudregen ten toon spreidden, zitten nu
al voller in 't blad en tevens is het
groen donkerder geworden. Prachtig zijn
de groote rijzige beuken met hun zilver
banden om de stam, hun fijn ragwerk
van twijgen, waaraan het jonge geurende
blad heel fijntjes is gezaaid. De rozenbed
den loopen uit, doch het moet volle zo
mer zijn voor de glorie van den bloei
komt. Donker is de hulst, de groene troost
van den winter, doch ook deze vernieuwd
zich in het voorjaar. Hier en daar begin
nen de varens hun prachtige bladveeren
te ontrollen, doch met dit prachtige
Melweer we hopen tenminste dat het
zich handhaaft zooals het ls, terwijl lk dit
schrijf ontvouwt zich weldra ln rijke
schoonheid de prachtige architectuur van
het varenblad.
Zoo geeft deze ruime hof ons ln be
perkt bestek een beeld van de rasse op
leving der natuur in deze mooie voor
jaarsdagen.
Daar komt dan verder bij. dat ijverige
tuinlieden de grasperken scheren en met
de grootste zorg de bloemen en het
heestergewas onderhouden.
Het is misschien niet geheel overbodig
even te zeggen, dat onze hofjes, zoolang
overdag de poort open staat, voor elk fat
soenlijk mensch toegankelijk zijn. Het is
mij al meermalen overkomen, dat men mij
vroeg: „Mag je daar zoo maar ln loopen?"
Zeker, dat mag „zoo maar". Niemand zal
het den belangstellenden bezoeker ver
bieden, het straatje rond te wandelen en
de merkwaardigheden te bezichtigen. Bij
enkele hofjes is wel een bordje „Verboden
Toegang" aangebracht, evenals bij de
Leidsche Hout Doch deze waarschuwing
geldt geen fatsoenlijke en belangstellende
kijkers. Ze is alleen maar aangebracht om
tegen kwaadwilligen die met minder goede
bedoelingen komen, dadelijk krachtig te
kunnen optreden. Verder is de toegang
steeds vrij. Mij is herhaaldelijk opgevallen
dat de oudjes bezoeken van vreemden
zeer op prijs stellen, 't Geeft wat afwis
seling in het dorpsche bestaan.
Overigens bemerkt men aan alles, dat
de bewoonsters tot de keurige burgerij van
Leiden behooren Het hofje heeft een
stempel van oud-Hollandsche deftigheid
en ingetogenheid.
De huizen zijn in eenvoudigen trant op
getrokken, terwijl er een zekere deftige
rust uitspreekt. Het ornament der Hol-
landsche renaissance is hier in geen enkel
opzicht toegepast. De vensters van de
beide verdiepingen hebben waarschijnlijk
ook nooit kruiskozijnen bezeten, want de
betrekkelijk kleine ruitverdeeling die de
geslotenheid van den gevel handhaaft,
lijkt mij geheel uit den bouwtijd. De pro
fileering van deuren en kozijnen ls met
zorg en in krachtig sprekende vormen
uitgevoerd, terwijl hier en daar een zekere
verfijning merkbaar is. Ik heb een sterk
vermoeden, dat er ook in de 18de eeuw
nog aan het hofje gebouwd en veranderd
is. Het wil mij toeschijnen, dat de fraaie
achtergevel, waarover den volgenden keer
en die zoo mooi het middenpad afsluit,
van iets lateren tijd is. dan de voorpoort.
Doch er is een heel kleine bijzonderheid
die mij op mijn vermoeden brengt. Op het
middenpaneel van alle buitendeuren zit
een gesneden houten handvat, in vroege-
ren tijd waarschijnlijk klopper. De meeste
van deze handvatten zijn zeer regelmatig
gesneden, symmetrisch in Lodewijk XTV
vorm.
Tegen de deuren van den achtergevel
en enkele andere ziet u echter deze kleine
afwijking van de symmetrie, dat de krul
van het handvat naar rechts zwenkt, ter
wijl trouwens het geheel van het snijwerk
aan den Lod. XV-stijl doet denken. Ik leid
daaruit af, dat dit ornament later dan in
den tijd der stichting is aangebracht.
In 1681 maakte men alle ornamenten
nog zwaar en zuiver symmetrisch. Later
werd het lichter en als dan de Regence-tijd
voorbij is, handhaaft men slechts een
schijnbare symmetrie.
D ezware hardsteenen pomp, met de
fraaie gesmeed ijzeren zwengels en be
kroond met een burcht, waarboven het
zandsteenen beeld van den meerman, half
mensch. half visch, draagt evenwel geheel
het stijlkarakter van den stichtingstijd.
Uitgesproken:
J. R. Beusekamp, winkelier te Leiden,
Stadhouderslaan 1. R.-c.: mr. H. Haga; 1
cur.: mr. C. J. Goudsmit, te Leiden.
J. H. Benard, lederhandelaar te Alphen i
aan den Rijn, Manderloostraat 3, woon-
huis Jongkindkoninkstr. 12. R.-c.: mr. G.
Scholten; cur.: mr. H. P. van Heijst te
Alphen.
A. van der Ham, sleepersbaas te Oegst-
geest, Rijnsburgerweg 20. R.-c.: mr. J. H.
van Laer; cur.: mr. A. J. Sormani te Leiden
G. Waaijer, landbouwer te Stompwijk,
Wildveen 39. R.-c.: mr. H. van Wagenin-
gen; cur.: mr. J. B. A. Marcus te Honse-
lersdijk.
Opgeheven:
W. J. Vink, Noordwijk; C. van Doesburg,
Leiden.
Alle correspondentie betreffende deze ru
briek te zenden aan het Bureau van ons
Blad of aan den Red. C. de Nle, Storten
bekerstraat 176, 's-Gravenhage.
Wedstrijdproblemen.
PROBLEEM No. 992. Ie kl.
Zwart 16 sch op: 3, 4, 7, 8, 12, 14 15, 16,
17, 19, 20, 23, 24, 26, 28 en 33.
Zwart.
1 2 3 4 5
46 47 48 49 60
Wit.
Wit 16 sch. op: 21, 31, 32, 34, 35, 37, 39,
40/45, 48, 49 en 50.
PROBLEEM No. 993. 2e kl.
(6. V. DUYN).
Zwart 11 sch. op: 2, 4, 7, 8, 9, 15, 17,
31, 37, 39, dam op 13.
Zwart.
18,
Wit 11 sch. op: 24, 28, 30, 32, 38, 40, 41,
46, 47, 48 en 49.
PROBLEEM No. 994. 3e kl.
P. v. d. ZWART.
Zwart 8 sch. op: 7, 12, 14, 16, 17, 18, 25,
26, dam op 46.
Zwart.
REINIGING LAMMERMARKT.
De bewoners van Lammermarkt 5054
verzoeken beleefd om na afloop der we-
kelijksche markt ook vóór hun perceelen
de straat door de gemeente te doen
schoonmaken omdat het daar altijd erg
vuil is van de dieren, die naar het slacht
huis gaan. De geheele Lammermarkt
wordt schoon gemaakt behalve voor die
huizen Nos. 50 tot 54.
zijn behalve aan ons Bureau ook
verkrijgbaar bij de
Firma A. HILLEN - Stationsweg
Firma A. J. H. WIJTENBURG,
Haarlemmerstraat 2.
W. G. J. VERBURG, SigarenHandel,
Heerenstraat 2.
Fa. A. SOMERW1L Az. Hoogew. 24
A. M. v. ZWICHT - Breestraat 126
Joh. HOGER VORST, Haarl.str. 128
A. VAN EGMOND, Sigarenhandel,
Haven 2/4
BOEKHANDEL VAN DER VEEN
Geversstraat No. 59 - Oegstgeest
en des Zaterdags bij
A. H. V. d. VOOREN, H. Rijnd. 106
en bij
Kiosk Prinsessekade.
Wit 11 sch. op: 23, 27, 32, 36, 37, 40, 44,
47, 48, 49 en 50.
Wit begint en wint.
Oplossing probleem No. 971:
Wit: 29-23 42-37 37-31 47-41 35-30, 46-41
41x23.
Zwart: 28x19 15x24, 26x37 36x47 47x50
24x44.
Oplossing No. 972.
Wit: 22-18 47-41 18-13 24-19 30x39 25x1.
Zwart: 27x36 36x47 47x50 14x34 50x9.
Oplossing No. 973:
Wit: 33-29 29-24 43-38 39x19 32-28 34x5
5-37 37-48.
Zwart: 36x47 20x29 47x33 14x23 23x32
32x38 48-43 43-49.
48-30 40-35 35x44.
35x34 49x40.
Oplossing No. 974:
Wit: 27-22 36-35 25x19.
Zwart: 19-24 18x7 12x30.
2de oplossing:
Wit: 11-6 34-29 27-22 36x7.
Zwart: 19-24 24x42 23x34 18x16.
Oplossing No. 975:
Wit: 46-41 25-20 41-37 42-37 47-41 19-14
23x3 3x27
Zwart: 27x36 14x25 32x41 41x32, 30x47
47x18 40x29.
Oplossing No. 976:
Wit: 43-38 17-12 28-23 32-23 38-32 32x3.
Zwart: 30-39 8x17 19x28 39x17 17x28.
Correspondentie. P. v. d. Zwart, uw
derde probleem waarin zwart 10 sch. heeft
en een dam op 46, wit 11 schijven zal u
mogelijk kunnen verbeteren, de stand is
onnatuurlijk. Een zwarte schijf op 18 en
19 is in dit geval niet mogelijk.
E. Paau te Leiden: Schijf 26 kunt u er
aflaten, het probleem is goed, oplossing
wel te vinden.
De oplossing van het probleem van
Marte et Arte is 1. Lg7. Er dreigt dan c4f
welke dreiging weerlegd wordt door een
stuk op e5 te plaatsen. Dus kan Te5, Dfl;
of Le5, Df4; of Pe5, Da7. De oplossing
van het probleem van den heer Van dei-
Linden is 1. Lb4. Het vluchtveld d6 wordt
daardoor indirect bestreken. De varian
ten zijn eenvoudig. Dr. M. Niemeyer gaf
'n bloemlezing van Nederlandsche Schaak
problemen in het licht. Een bijzonder
fraai en leerzaam geheel, dat vooral ook
aan de aanteekeningen bij de problemen
zijn waarde ontleent. Hierbij een voor
beeld er uit.
R. M. NIEMEYER.
Sadatschi y Etjudi 1928 le eerv. verm.
Wit begint en geeft mat in drie zetten.
Wit: Ka3, Ta6, Lc6 en h4, Pb3 en h7,
pi a4, e4, f5 en e6.
Zwart: Kd6, pi a5, b7 en c7.
De volgende partij is uit het onlangs
te Munchen gehouden siiddeutschen zo
nen turnier.
Schuster Heinrich.
L e4 e5
2. Pf3 Pc6
3. Lb5 g6
Deze zet heeft geen goede naam Echter
werd ze door Aljechin tegen Tarrasch ln
Karlsbad 1923 weer opgehaald. Een ty
pisch voorbeeld van A.'s liefde voor min
der bekende openingen.
4. Pc3 Lg7
In de aangehaalde partij volgde: d4,
Pd4:, Pd4:, ed4:, Dd4:, Df6.
5. d3 Pd4
6. Lc4 Pe7
7. Le3 d6
8. Dd2 h6
9. h3 c5
c5 verzwakt het punt d5.
10. Pd5 Le6
11. c3 Pf3: f
12. gf3: Ld5:
13. Ld5: 15
..Beter lijkt Pd5:.
15. f4 g5
16. Le6 gf4:
17. De2 h5
Dreigt mat door Dh5t.
18. Tgl Lf6
19. Ld2 fe4:
20. de4: Db6
21. 0-0-0 Kd8
Zwart wil Kc7 spelen. Wit acht nu de
tijd gekomen voor een offer.
22. Lf4: d5
Na ef4: volgt e5, Lh4, Td6:t met dame
verlies.
23. ed5: Dd6
Na ef4: kan nu d6, Pc6 Dh5:! (Th5:,
Tg8t).
24. Le3 Kc7
25. Dc4 b6
26. b4 Kb7
27. bc5: bc5:
28. Lc5Da6
29. Db4t opgegeven.
Na Kc7 is d6t doodelijk.
DR. P. FEENSTRA KUIPER.
Den heer S.: In probleem Orlimont
volgt natuurlijk na Pc5: Pc7 mat.
Den heer Sch. In probleem Kaizer volgt
na b4t: Kal: en geen mat ln 3 zetten.
Den heer Se. In probleem Ellerman
volgt na Da7: Dd5:t, Td5:t, Ke4.
Het derde „Gebod" voor beginnende
Bridgespelers is: „Snij nooit op uw part
ner", d. w. z. indien de partner in een
kleur uitkomt, speel dan de hoogste kaart
in die kleur bij en tracht niet de slag
met een lagere kaart te maken. De be
doeling van deze regel is natuurlijk dat
het als regel voor den partner van het
hoogste belang is te weten wie van de
spelers in het bezit is van de hooge kaar
ten van de kleur welke hij aantrekt.
Ook op deze regel bestaat een uitzon
dering n.l. bij Sans Atout spellen waarbij
de partner met een lage kaart is uitge
komen van een kleur waarin men Aas-
Vrouw-x- of Aas-Boer-x- heeft (in enkele
gevallen zelfs Aas-10-x-). Hij zal dan
nooit de Aas mogen spelen indien hij nog
een zekere slag maakt in een der andere
kleuren doch moet de Vrouw of de Boer
inleggen. De bedoeling hiervan kan ik het
beste met een voorbeeld duidelijk maken.
Noord Sch Aas-Vrouw-x-
Ha Heer-x-x-
Ru Boer-10-x-x-
K1 Vrouw-Boer-10-
West Sch x-x- Oost Sch Heer-x-x-
Ha Aas-Vrouw-9-8-6- Ha Boer-10-x-
Ru Heer-x-x- Ru Aas-Vrouw-x-
K1 x-x-x- Kl Aas-Heer-x-x-
Zuid Sch Boer-10-x-x-x-
Ha x-x-
Ru x-x-x-
K1 x-x-x-
Oost heeft 3 Sans Atout geboden en
Zuid is met een kleine Schoppen uitge
komen. Indien Noord de slag met de Aas
neemt en de Vrouw naspeelt, zal Oost in
de gelegenheid zijn de Heer op te houden
tot de derde ronde. Snijdt hij hierna op
Harten dan zal weliswaar Noord de slag
met de Heer maken maar geen Schop
pen meer hebben om na te spelen. Wat
hij ook doet, Oost zal steeds zijn contract
kunnen vervullen.
Zou Noord, die zeker weet dat hij met
Harten Heer weer aan slag zal kunnen
komen, in de eerste ronde de Vrouw spe
len, dan zal Oost niet durven nalaten deze
slag met de Heer te nemen uit vrees dat
Zuid wellicht is uitgekomen van Aas-
Boer-x-x-x- of zelfs van Aas-Boer-x-x-
x-x-. Komt Noord nu met Harten Heer
aan slag dan is het naspelen van Schop-
KON. HOLL. LLOYD.
ZAANLAND, thuisreis, 17 Mei van s=„
FLANDRIA, uitreis, 17 Mei n.m. io u
Southampton.
MONTFERLAND, 18 Mei van B-Alr«
Amsterdam.
ROTTERDAM—Z. AMERIKA LUN,
ALDABI, 18 Mei van Hamburg te Ron
dam.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
TELAMON, 17 Mei van Hamburg te
sterdam,
JUNO, 18 Mei van Middell. Zee te 1
AMAZONE, 18 Mei van Amst. te RvE-
ARIADNE, 18 Mel v.m. 1 u. 30 van i
te Hamburg.
BAARN, 15 Mei van Tocopilla n
BARNEVELD, 18 Mei van Hamburg
Antwerpen.
BOSKOOP, thuisreis, pass, 17 Mei nm
u. 20 Lydd.
CALYPSO, 17 Mei van Triëst n Bïume
GANYMEDES, 17 Mei van Istanboul rr
Bourgas.
HEBE, 17 Mei van Oporto n. Vigo,
ORESTES, 17 Mei van Rethymno te C"
mata.
ORPHEUS, 17 Mel van Kopenhagen i
Aarhuus.
RHEA, 17 Mei van Barcelona n. Tarrar
TITUS, 17 Mei van Algiers n. R'dam
COLOMBIA, 18 Mei van Amst. n. W.In
ORANJE NASSAU, thuisreis, was 17 M
u. v.m. 250 mijlen Z.W. van Niton,
ALKMAAR, thuisreis, 16 Mei te Balbóa,
MIJ. NEDERLAND.
POELAU ROEBIAH, thuisreis, 18 Mei
Genua.
TAWALI. thuisreis, 18 Mei van Port
TAJANDOEN uitreis, 17 Mei Ouessant
JOHAN VAN OLDENBARENVELT, Ba
n. Genua, 1 8Mei van Port-Said.
HOLLAND—AMERIKA -LIJN.
BEEMSTERDIJK, 18 Mei van New-Orl
te R'dam.
BIT.DERDIJK. thuisreis, was 16 Mei 1
5 n.m. 580 mijlen Z.W. van Valentia/
DELFTDIJK, Pacific Kust n. R'dam,
17 Mei 1 u. 20 v.m. 1300 mijlen'
Valentia.
JAVA—NEW-YORK LIJN,
KOTA GEDE, 16 Mei van Java te N.-Yo
ROTT. LLOYD.
INDRAPOERA, thuisr., 18 Mei van S'
pore.
KOTA AGOENG, thuisreis, 18 Mei
Belawan.
PALEMBANG, uitreis, pass. 17 Mei n.m.
uur Kaap Bon.
GAROET, uitreis, 17 Mei van Belawan.
HALCYON LIJN.
FLENSBURG, 18 Mei van Narvik teV
dingen.
STAD HAARLEM, pass. 17 Mei Oltal
HOLLAND—AUSTRALIË LIJN,
AAGTEKERK, 18 Mei van Australië
Rotterdam.
HOLLAND—BRITSCH R4DI£ LIJK.
STREEFKERK, 17 Mel van Bremen
Hamburg.
HOLLAND—OOST-AZIE LIJN.
ZUIDERKERK, thuisreis, 17 Mei te
ghae.
SEROOSKERK. thuisr. pass. 17 Mei
tar.
GAASTERKERK, thuisreis, 17 Mel v
Port-Said,
OUDERKERK, thuisreis, passeert 17
Gibraltar.
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN.
TJIBADAK, 16 Mei van Hongkong n
Amoy.
TJIKARANG, 16 Mei van Shanghae
Batavia.
KON. PAKE TV. MIJ.
BARENTSZ. 16 Mei van Tamatave n
Lorenzo Marques.
MU OCEAAN.
ALCINOUS, Amst. n. Java, pass. 17
Gibraltar.
THESEUS, Java n. Amst., 17 Mei v
Colombo.
SaVER-JAVA-PACIFIC LIJN.
BINTANG, 16 Mei v. Macassar n. Calcut
DIVERSE STOOMVAARTBEtUCHTEN.
WIERINGEN, R'dam n. Archangel,
17 Mei Kopervlck.
MIJDRECHT, 16 Mei van Dairen te
kubar.
EBRO, sleepboot, 15 Mel van Madeira
Rotterdam.
BATAVIER VII, 17 Mel van Aberdeen n'
Rotterdam.
WESTPLEIN, 17 Mei van Narvik n. R'd"
BATAVIER III, 18 Mei van R'dam
Gravesend.
SOESTERBERG, 17 Mei van Nantes
Honfleur.
ROSSUM, R'dam n. Wyborg, pass. 171
Holtenau.
NIEUWENDAM, m.s„ 16 Mei van Hamt
LETO, Port Talbot n. Montreal, pass.
Mei Cape Race.
WILLEMSPLEIN, 17 Mei van Wabana
Rotterdam.
KERKPLEIN, 17 Mei v. Wabana n. R da
MIRZA, naar Harburg, was 17 Mei 8
20 v.m. 540 mijlen Z.W. van Valentia.
DORDRECHT, naar Liverpool, was 17 M
12 u. 's middags 400 mijlen W.
Fastnet.
pen Aas, gevolgd door een kleine Scho
pen, voldoende om het contract te fl
verliezen
Natuurlijk zou Noord ook deze spelwU
kunnen volgen indien hij zelf geen rep
trant had in een der andere kleuren
hij er maar op kon rekenen dat
dra deze mogelijk aan slag kwam, opn'e"
in de oorspronkelijke kleur uitkwam,
zou echter ten eenenmale on)ul tp„p
Immers indien men toch moet reae
met een eventueel aan slag komen
Zuid, is het logisch dat dan direct
betreffende kleur vrij wordt sesPeel° jJ,
dat Zuid, aan slag gekomen, direct
vrije slagen in die kleur kan atspe
Men passé deze methode dus aueen
indien men nog over een zekere ren
beschikt.
A. J. VERSTEEG'
2—6
