„ALLES IN BLIK".
Jaargang
DINSDAG 15 MEI 1934
No. 22744
STADSNIEUWS.
J.EIDSCHE SCHOUWBURG.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
gte
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
MB
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Lelden, en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor allé
andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bi) een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Ots.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden f. 2.35; per week 1.0.18
Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0;16
Franco per post 1.2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit VIER blaaen
EERSTE BLAD.
RAAD VAN ARBEID.
Over zegeltjes plakken.
De Raad van Arbeid schrijft ons:
Hoewel de Invaliditeitswet ruim 14 jaar
Kleden in werking trad, heerscht nog bij
reien de meening, dat de aan den werk
jever opgelegde verplichting tot premie-
hetaüng wordt opgeheven door de om-
itandigheid, dat de verzekerde arbeider
nalaat zijn rentekaart tot het plakken van
zegels aan zijn werkgever aan te bieden.
Het lijkt dienstig nogmaals de aandacht
vestigen op de onjuistheid van deze
eening en te vermelden, dat de Hooge
--d der Nederlanden in een arrest van
Juni 1929, die onjuistheid duidelijk doet
tkomen.
Wordt men door die nalatigheid van
den arbeider dus niet ontheven van de
erplichting tot premiebetaling, men komt
tóvendien na het vervallen eener rente-
kaart voor het onaangename feit te staan,
het volle bedrag per premie over een jaar
ineens te moeten betalen, nadat de Raad
van Arbeid zulks navordert.
Vaak wordt dan, zooals gezegd, tegen
geworpen, dat de arbeider zijn kaart niet
aanbood en dat daarom geen zegels ge
plakt konden worden. De Raad van Ar
beid kan noch mag daarop ingaan.
Ook om den werkgever tegen de uit dez^
nalatigheid voor hem voortvloeiende on
aangenaamheden te beschermen, geelt de
wet in art. 268 een middel aan de hand
den arbeider tot aanbieding zijner rente-
kaart te dwingen. Daar wordt namelijk
bepaald, dat ,,de arbeider, voor wien de
premie in zegels door den werkgever moet
worden betaald, niet kan vorderen beta
ling van zijn loon in geld, indien hij aan
den werkgever niet overlegt een rente-
kaart met voldoende open zegelvakken
voor de zegels, die ter voldoening der pre-
mien daarop geplakt moeten worden." De
werkgever is dus in zoo'n geval bevoegd
het loon in te houden.
Vele werkgevers, vooral groote, maken
van deze bepaling een goed gebruik, met
het gevolg, dat de rentekaarten prompt
voor den dag komen.
Tenslotte komt het gewenscht voor er
nog eens op te wijzen, dat de werkgever
zegels moet plakken en dus niet zooals
nog vaak gebeurt, volstaan kan met het
geld voor de zegels aan den arbeider ter
hand te stellen. Daardoor loopt hij groot
gevaar nogmaals te moeten betalen, daar
de arbeider gewoonlijk nalatig blijft om
de zegels aan te brengen.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging. Form. Prlnsessekade 5. Leiden,
winkel in corsetten, tricotages, kousen. De
volmacht van Mevr. H. H. M. Baljet-
Koetsier, is ingetrokken. De zaak is ver
plaatst naar: Middelburg, Markt C. 11.
RENTEVERLAGING EN EXECUTIE
VERBOD.
Vergadering van boeren en tuinders.
Hedenmorgen is in „Concordia" een ver
gadering gehouden van boeren en tuin
ders, ter bespreking van de wenschelijk-
heid en mogelijkheid van een algemeene
verlaging van de rentelast en een exe
cutie-verbod. Deze vergadering, die door
circa 100 personen was bezocht, stond
onder leiding van den heer J. B. Wesse-
lingh uit Oegstgeest. Deze wees er in zijn
openingswoord op. dat deze vergadering
geen protestvergadering of iets dergelijks
was. Ook ligt het niet in de bedoeling cri-
tiek uit te oefenen op de regeeringsmaat-
regelen. Toch hebben aeze maatregelen
niet gebracht wat er van verwacht
werd. Dat kan ook niet anders. Er is thans
over de boeren een geest van fatalisme
gekomen Van eenigszins loonend maken
van de bedrijven is geen sprake meer Deze
bedrijven worden gefinancieerd door de
boerenleenbanken en door de hypotheek
banken of particulieren. Het is noodzake
lijk dat deze hun rente zoo laag mogelijk
stellen. Om dat te bereiken zal getracht
worden, een massale beweging op touw te
zetten Als begin daarvan is deze vergade
ring belegd.
Het woord was daarna aan het Tweede
Kamerlid, den heer M. P. v. d. Weyden,
die dit doel nader uiteenzette. Spr. wees
er op dat hier in de eerste plaats een taak
ligt voor de drie centrale organisaties op
land- en tuinbouwgebied Er is echter bin
nenkort een centrale vergadering van de
boerenleenbanken en deze gelegenheid
moet aangegrepen worden om iets te be
reiken bij die boerenleenbanken en bij de
regesring. De regeering staat hier voor een
zware taak, maar toch moet gezegd, dat de
Regeering in gebreke gebleven is het noo-
dige en mogelijke te doen voor de hypo-
theekboeren (Bijval.) Spr. toonde dit aan
met voorbeelden uit het buitenland- In
Duitschland bestaat ten opzichte van de
rentelast een zeer gunstige regeling, ook
ten opzichte van executies. Eveneens in
Zwitserland, terwij 1 ook in Amerika, Bul
garije, Engeland, Tsjecho-Slowakije, Dene
marken, Egypte bijzondere regelingen zijn
getroffen. Uitvoerig zet spr. den toestand
ln die landen uiteen. Een regeling is dus
mogelijk. Ook in ons land. Het wetsont-
werp-Ebels is reeds twee jaar geleden aan
genomen. Daarna zouden ook voor andere
groepen als de pachtboeren bijzondere re
gelingen worden getroffen, maar dit ls
tot nog toe niet gebeurd. En in dien tijd
zijn vele hypotheekboeren en -tuinders
afgeslacht. Niet alleen de boeren en tuin
ders zijn de dupe geworden. Ook de mid
denstanders! Er is onrust en wanhoop in
het hart van zeer velen. Het is te vreezen
dat ons heele Nederlandsche Volk schat
plichtig wordt aan het hypotheek-kapitaal
Ten spoedigste moet een executie-wet
worden in het leven geroepen om te voor
komen, dat nog meer boeren en tuinders
worden afgeslacht. Als voor de pachters
de lasten kunnen verminderd worden,
moet dat ook kunnen voor de hypotheek-
boeren. Weet men wat het zeggen wil,
zestien uren per dag met vrouw en kinde
ren te moeten werken, zonder een inkomen
te hebben en dan toch het volle pond te
moeten betalen voor de hypotheken en
credieten? Als de Nederlandsche regee
ring den gulden meent te moeten blijven
handhaven, dan moet zij een geheele
Foto J. C. Wijnen, Leiden.
nieuwe regeling van het schuldenvraag-
stuk in het leven roepen. De saneering
van den gulden leidt thans tot afslachting
van groote groepen van de bevolking. Er
zouden niet zooveel executies voorkomen.
Wie op het platteland bekend is, weet het
wel anders. Moet ook hier een georgani
seerd verzet komen? Moge van deze ver
gadering da tendenz uitgaan, cjat bij de
centrale boerenleenbanken wordt aange
drongen op verlaging van de rentelast en
bij de regeering op een wettelijke regeling
van de executie.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
den heer L. Rintsema uit Woerden, vrij
gestelde van de organisatie van pacht- en
hypotheekboeren. die evenmin wilde uit
weiden over de regeeringsmaatregelen.
Dit wil spr. echter wel zeggen, dat als de
regeering zich meer met het schulden-
vraagstuk had bezig gehouden en niet met
steunmaatregelen, de nood in het boeren-
en tuindersbedrijf geringer zou zijn. Ook
het beleggend publiek moet de noodzake
lijke versobering aan den lijve ondervin
den. Men mag deze kwestie niet behan
delen met gevoelsargumenten, maar op
zakelijke wijze. Er is een executie-verbod
reeds acht maanden geleden aangekondigd
en dit heeft aan hypotheekhouders gele
genheid gegeven om voor de bui binnen
te zijn. Waar ligt hier de schuld? In de
eerste plaats bij de boeren zelf, die in hun
organisatie te laks zijn geweest. Ook de
organisaties zelf gaan niet vrijuit. Men
mag de tweespalt niet in eigen boezem
halen. Dat doet men door de hypoheek-
kwestie te behandelen in organisatie,
waarvan zoowel pacht, als hypotheek
boeren lid zijn. De kwestie van de hypo
theekboeren moet in een afzonderlijke
organisatie worden behandeld.
Het hypotheekkapitaal is bezig het
platteland te brandschatten. De publieke
opinie moet dat weten. De boer verbloemt
nog zoo dikwijls zijn ellende. Dat moet
veranderen. De valsche boerentrots moet
uitgebannen worden. Dat zal al een zware
strijd geven. Een groote actie zal daar
nevens gevoerd moeten worden om de
opinie van de boerenleenbanken om te
zetten. Laten de boeren alle actie steu
nen die organisatorisch wordt opgezet om
te komen tot een verlaging van den rente
last en verbod van executie.
Bij de bespreking wees de voorzitter er
op dat naar zijn meening bij de centrale
boerenleenbanken wel iets is te bereiken.
De heer van Dam uit Hazerswoude steunt
deze meening en toont dit aan met enkele
citaten.
De heer v. d. Stoel uit Wassenaar wees
er op, dat het de bedoeling van deze actie
is de boerenleenbanken een steun in den
rug te geven. Het is zuiver een construc
tieve actie, die ook voor de geldbeleggers
zijn nut kan afwerpen. De belegger doet
verstandig deze actie te steunen.
De heer Uittenboogaard uit Oegstgeest
drong er bij de boeren op aan om achter
de organisatie te staan.
De heer Goedhart uit Hazerswoude
vraagt zich af of de boerenleenbanken op
gericht zijn om de boeren goedkoop aan
geld te helpen of in het belang van de
spaarders. Er is een concurrentie om zoo
laag mogelijk rente uit te betalen.
De heer J. de Groot, uit Zoeterwoude,
wilde weer terug naar het vrije bedrijf,
zonder inmenging van regeeringswege.
De heer v. d. Meer had gaarne een be
spreking met de standsorganisaties gezien
over deze kwestie. Hoe maakt men een
eind aan de angst die de boeren voor de
geldschieters hebben.
De heer Rintsema lichtte nog enkele
zaken toe. Na nog eenige bespreking werd
de vergadering gesloten.
Gepoogd zal worden de actie landelijk
te maken.
o
DE INT. SOC. ANTI-OORLOGS-LIGA.
- de inmaak van rundvleesch in blik vanwege de Crisis Rundvee Centrale tot
tpv f aan'condiKing is stopgezet, deed zich gisteren aan het Slachthuis alhier, het
tsya, voor. dat de laatste „regeeringskoe" werd geslacht. In totaal zijn er in het
«rische Abattoir niet minder dan 7092 „crisis-runderen" afgemaakt welke alle
t r de firma's Tieleman en Dros en P. Verhoef in blik zijn verwerkt. Alvorens
'"92 in blik verdween, versierden de loonslagers haar met bloemetjes en lieten
zich op de gevoelige plaat vereeuwigen.
Eerst betalen en dan vergaderen.
In de ongeveer voor de helft gevulde
Stadsgehoorzaal heeft de afdeeling Leiden
van de I.S.A.O.L. gisteravond een openbare
vergadering belegd waarin het woord werd
gevoerd door de hoofdbestuursleden Mar-
tien Beversluis en De Lange. Na mede
gedeeld te hebben dat de roode dassen,
waarmede velen zich getooid hadden,
moesten worden afgedaan welke mede-
deeling met gejoel en gefluit werd ont
vangen. maar waaraan iedereen gevolg
gaf en dat plotseling de zaalhuur voor
den aanvang der vergadering voldaan
moest worden, gaf de voorzitter het woord
aan den heer Beversluis. Deze memoreerde
de scheuring met de S.D.A.P. en wees er
vervolgens op dat de belangstelling voor de
Liga-vergaderingen overal groot is en toe
neemt. Na gewezen te hebben op de
eeuwenlange prediking van het Christen
dom met de daarin vervatte vredes-
gedachte en de desondanks steeds grooter
wordende bewapening over de geheele
wereld, beschouwde spr het fascisme, dat
z. i. gezien moet worden als een geraffi
neerde vermomming van het kapitalisme
en als laatste stuiptrekking van dit stelsel
niets anders is ais het imperialisme en
rationalisme.
Na een uitvoerige uiteenzetting van de
afscheiding met de S.D.A.P besloot spr.
met de opwekking tot alle tegenstanders
van het fascisme en den oorlog van uiterst
links tot uiterst rechts zich aan te sluiten
bij de Liga.
Na de pauze sprak de heer De Lange,
die na een uiteenzetting te hebben ge
geven van den tegenwoordigen tijd, de
kosten besprak van den wereldoorlog en
maarschalk Foch citeerde in een beschrij
ving van een nieuwen oorlog. Bij de
vredesonderhandelingen van 1918 werden
de grondslagen gelegd voor een nieuwen
oorlog, welke thans, gezien den toestand
in Europa en in het Verre Oosten en de
actie der internationale wapenindustrie
haast onvermijdelijk is. Thans heeft de
S.D.A.P. haar ontwapeningsprincipe los
gelaten, een voorbeeld dat door het Liga-
bestuur niet gevolgd kan worden.
Uitvoerig besprak de heer De Lange de
gevolgen van een eventueelen oorlog in
het Verre Oosten tusschen Japan en
Amerika waarbij hij zich stelde op het
standpunt Indonesië los van Holland,
waarna hij er op wees dat de Liga alleen
als het er om gaat het fascisme te bestrij
den geweld zal gebruiken om dan in de
plaats der huidige maatschappij de
nieuwe socialistische te stellen.
Ook deze spr. besloot met een krachtige
opwekking toe te treden tot de Liga,
waarna met het zingen der Internationale
de vergadering werd gesloten.
LEIDSCHE KAPPERSCLUB
„HULP EN VRIENDSCHAP'".
Bovengenoemde club gaf gisteravond in
café-restaurant „De Harmonie" alhier een
demonstratie in dames- en heeren-haar-
knippen en schoonheidsmassage.
Te ongeveer 9 uur riep de voorzitter de
aanwezige dames en heeren een hartelijk
welkom toe, deelde mede dat door stad-
genooten gedemonstreerd zou worden en
sprak den wensch uit. dat de onmisbare
critiek opbouwend zou zijn.
De heeren G. H. Steenbergen, Jac. Ra-
mak en W. F. Tegelaar toonden daarna
eenige zeer mooie dames- en heerenkap
sels, waarbij hun groote vaardigheid op
den voorgrond trad.
De heer F. J. Cornelisse gaf daarna een
demonstratie van electrische schoonheids
massage, welke evenals de kapdemonstra-
ties met groote aandacht werd .gevolgd en
met een dankbaar applaus werd beloond.
De Wethouder van Onderwijs, de heer
mr. A. Tepe, is verhinderd morgen spreek
uur te houden.
Geslaagd voor het examen voor gas-
technicus afgenomen door de Ned. Ver-
eeniging van Gasfabrikanten voor de afd.
B, en C. (Algemeene Vakkennis en Pro
ductie) G. F. de Tombe alhier.
De „Stscrt." Nr 89 bevat de statuten
betreffende de Rijnlandsche Betonmaat-
schappij alhier.
Men verzocht ons mede te deelen,
dat de uitreiking der diploma's aan de
cursisten der Districtsleerlingen-commis-
sie a.s. Donderdagavond niet in hotel
„Centraal", maar in „Den Burcht" zal
plaats vinden.
De verloting der prijzen van de Chr.
Hist. Jongerengroep heeft plaats gehad.
Ter verkrijging van trekkingslijsten ver
wijzen wij naar de advertentie in dit blad.
VER. ROTTERDAMSCH-
HOFSTADTOONEEL.
Strijders in 't Wit. spel in
3 bedrijven van Sidney
Kingsley.
De doktoren stonden over het algemeen
bij de tooneelschrijvers tot dusver niet in
een gunstig blaadje. Hoe vele maien zijn
zij niet op meer of minder grove wijze over
den hekel gehaald, een „onderscheiding",
die zij deelden met den journalist, speciaal
het gilde der verslaggevers, waarvan ook
maar zeer sporadisch een gunstig exem
plaar over de planken schreed.
De Amerikaan Sidney Kingsley heeft het
vak van dokter nu eens van andere en meer
sympathieke wijze belicht en den dokter
doen kennen als „de stille held, die zich
geheel aan de menschheid wijdt".
Ongetwijfeld is deze auteur er in ge
slaagd een bijzonder levensgetrouw beeld
te scheppen van het doktersmilieu. Om
zich dit eigen te maken heeft hij drie jaar
lang observaties verricht in Amerikaansche
ziekenhuizen, waar hij als z.g. „medisch
student" in de gelegenheid werd gesteld de
noodige indrukken op te doen. Maar het
succes is groot! Zelden heeft een niet-
vakman een zoo deskundige vak-schilde-
ring tot zijn geestelijk eigendom weten
te maken. Tot in de kleinste kleinigheden
heeft hij dit milieu scherp weten te tref
fen en te verwerken En dit laatste
zonder groote tooneel-effecten of goed-
koope tooneel-accenten, doch juist met
warm kloppend leven, dat doet uitkomen,
hoezeer een in zijn vak opgaand dokter
in waarheid is „een strijder in het Wit".
Gestreden wordt tot het uiterste tegen den
dood en al lijkt het soms wel eens, alsof de
medische wetenschap onmachtig is, toch
ontwikkelt zij zich gestaag en blijft meer
en meer overwinnaar in dezen levens
kamp!
Daarnevens is aan de humaniteitsidee,
zooals deze leeft in de innerlijk toch zoo
van karakter verschillende medische we
reld, alle aandacht geschonken. Ook deze
BINNENLAND.
Een crisis-crediet van f. 3.500.000 voor de
boomkweekerij beschikbaar gesteld. (Bin
nenland. 3e Blad).
Algemeene vergadering der Vereeniging
van Kerkvoogdijen in de Ned. Herv. Kerk.
(Kerk en School, 4e Blad).
Burgemeester J. Wynia, van Denekamp,
bij een auto-ongeluk gedood. (Gemengd,
3e Blad).
Dr. Van der Meulen verdedigt het Neder
landsche doel in den voetbalwedstrijd tegen
Zwitserland. (Sport, 3e Blad).
BUITENLAND.
Uit de Volkenbondsstad. (Buitenl. en
Tel., Ie Blad).
Verdrag tusschen Italië. Oostenrijk en
Hongarije te Rome geteekend. (Buitenl.,
Ie Blad).
Besprekingen te Belgrado inzake de
Balkan-politiek. (Buitenl., Ie Blad).
Weer een radio-rede van Doumergue.
(Buitenl., Ie Blad).
Kabinetscrisis in Bulgarije. Moesjanef
treedt af. (Buitenl., Ie Blad).
Een Oceaanvlucht New VorkRome be
gonnen. (Buitenl. Gemengd 3e blad en
Tel., Ie Blad).
Ontvoerden in Amerika zonder losgeld
bevrijd. (Tel., Ie Blad).
karakterverschillen komen helder naar
varen in goed getroffen typen.
Het conflict geen tooneel is immers
mogelijk zonder conflict! is daarnevens
zeer, zeer eenvoudig gehouden: de jonge
dokter Ferguson moet kiezen tusschen de
liefde en de wetenschap! Hij is verloofd
met de schatrijke dochter van een bouw-
speculant, Laura, die telkens en telkens
hem voor zich opeischt, hoewel zijn hulp
voor de patiënten onmisbaar is. Slechts
dienende, opofferende liefde maakt een
vrouw in 't algemeen tot de ware kame
raad voor den man, doch zeiker voor een
dokter
Laura schijnt het echter te zullen win
nen op de wetenschap tot een onver
wacht gebeuren, n.l. de ernstige ziekte van
een verpleegstertje, waarmede de jonge
dokter eens een avontuurtje had op een
oogentolik, dat hij zich door Laura in den
steek gelaten voelde, een herdersuurtje met
„gevolgen", die onoordeelkundig worden
voorkomen, een spaak in het wiel steekt.
Laura, die bij de operatie van het ver
pleegstertje aanwezig mag zijn de ope
ratie geschiedt in preleminairen geheel
volgens de regelen der kunst op het too
neel! verneemt daar de gansche situatie.
Zij verbreekt de verloving, doch tenslotte
is haar liefde toch .gebleven. De onver
wachte dood der arme verpleegster geeft
haar heur verloofde echter niet terug: deze
luistert nu naar de roepstem der weten
schap, hem door den slechts voor zijn
beroep levenden dr. Hochberg zoo duide
lijk aan het verstand gebracht. Ook hij
zal gaan het zware pad van dienende
liefde tot de menschheid Misschien zal
hij later Laura toch nog vinden op zijn
levenspad, gemetamorfoseerd tot de vrouw,
die voor „den medischen strijder" noo-
dig is!
Even eenvoudig als het conflict is ook
de uitwerking gehouden en juist deze een
voud, die rechtstreeks spreekt tot het ge
moed. maakt dit tooneelwerk tot een wel
geslaagd drama van expressieve kracht,
dat alleszins de belangstelling waard is.
Alles verloopt logisch en licht verklaar
baar, behalve wellicht Laura's toelaten tot
de operatie, doch hinderlijk is dit niet.
Het Haagsche gezelschap heeft onder
knappe regie van Adriaan v. d. Horst aan
dit werk een knappe vertolking gegeven.
Ip sprekende decors van Karei Bruckman
is over 't geheel een keurige uitbeelding
gegeven aan de ten tooneele gebrachte
figuren. Theo Frenkel is op volle kracht
als dr. Ferguson. Hoe goed beheerscht
zijn spel in tal van nuances! Een hoogte
punt bereikte hij in de scène, waar hij een
collega durft uitschakelen, als deze een
verkeerd middel wil toedienen. Naast hem
staat een prachtige creatie van Herman
Schwab als dr. Hochberg, de man der zui
vere wetenschap, voor wien alles moet
wijken, waar het de roeping van het dok
tersvak geldt. Beide figuren leven ten
voeten uit. Dr. Hochberg, hoewel slechts
by figuur in het conflict, beheerscht fei
telijk zelfs het gansche stuk!
Ook de Laura van Vera Bondam dient
geprezen, terwijl Piet Bron een aparte
vermelding verdient in een tweetal bijrol
len. Ook de ander rollen waren behoorlijk
verzorgd.
Een goed bezette schouwburg heeft
genoten van deze laatste opvoering en
bijzonder hartelijk was het applaus.
