"AKKERTJES i
|5'tf Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 8 Mei 1934
Vierde Blad
No. 22739
GEMEENTEZAKEN.
„Die nare Koofdpijn
is dadelijk weg en dan winnen wij!"
Hoofdpijn, Kiespijn, Zenuwpijn, Spierpijn
„Ik heb altijd
zoo'n zakdoosje
met "Akkertjes"
in mijn taschje"
HUURVERLAGING.
Hen heer H. C. van Leeuwen, huur-
-an het winkelhuis Nieuwe RUn No. 20
het bovenhuis van de Graanbeurs
verzoek om huurvermindering lnge-
en Dit perceel werd aan hem laats te-
hij' raadsbesluit van 22 Januari 1923
huurd voor f. 1400 per jaar.
•t de Commissie van Fabricage zijn B.
w van oordeel, dat er in dit geval aan-
in'g is, voorloopig voor één jaar den
rprijs te verlagen tot f. 1250. Overeen-
tl» het tegenwoordig gevolgd systeem
de straatbelasting ad rond f. 50 in den
urprijs begrepen.
STADSGEHOORZAAL EN MATHESIS.
,der jaar verzoekt het Genootschap
thesis Sclentiarum Genltrix" om haar
teloos eenige lokalen van de Stads-
oorzaal af te staan, ten behoeve van de
houden algemeene ledenvergadering en
tentoonstelling van werkstukken van
dingen.
p deze verzoeken werd tot nog toe
is gunstig beschikt en verwacht mag
'en, dat deze houding ook zal worden
enomen ten opzichte van verdere
ken van het Genootschap van de-
de strekking.
er vermijding van de onnoodigen om-
achten B. en W. 't daarom gewenscht,
j de Raad hen machtigt om voor het
-volg aan het Genootschap eenige loka-
van de Stadsgehoorzaal voor het bo-
omschreven doel kosteloos af te staan.
KINDERSPEELTUINEN.
ten aanzien van de 4 gemeentelijke
erspeeltuinen voor den tijd van 3 Jaren
n exploitatie-overeenkomsten loo-
op de hieronder genoemde data af
kinderspeeltuin ten zuiden van den
-eg, ingebrulk gegeven aan „Wester-
er", 1 Juni 1934.
kinderspeeltuin bij de Seringenstraat,
ruik gegeven aan „Zuiderkwartier",
iul 1934;
kinderspeeltuin ten zuiden van de
Ier Duynstraat. ingebruik gegeven
Noorderkwartier", 1 Juni 1935;
kinderspeeltuin ten noorden van den
n Rijndijk, ingebrulk gegeven aan
rkwartier", 12 November 1935.
de ingebruikgeving van de sub 1 en 2
-de kinderspeeltuinen moet thans
ve opnieuw worden voorzien. Met
Mg op den datum van expiratie van
orereenkomst betreffende de beide
re speeltuinen, verdient het aanbeve-
de nu afloopende overeenkomsten
te tot 1 Juni van het volgende jaar te
ndigen.
!an eindigen in 1935 de verschillende
oitatie-contracten op een zoodanig
lp, dat gelegenheid bestaat voor alle
ltalnen de wijze van exploitatie en den
ad der exploltatieregellngen nader
er oogen te zien.
et is echter gewenscht inmiddels reeds
beide te verlengen overeenkomsten
fains te verduidelijken en aan te
ilso.a. voorgekomen, dat een vereeni-
bezwaar maakte de bescheiden der
ng over te leggen, op grond, dat art.
lid alleen zegt, dat de rekening aan
goedkeuring van B. en W. is onderwor-
en niet tevens overlegging van de be
en vordert; hoewel deze opvatting
was, daar de bescheiden deel uit-
n van de rekening, ware, om allen
Iel in deze op te heffen, in art. 5 de
legging van de bescheiden der reke-
alsnog uitdrukkelijk te vermelden,
n ander punt betreft de regeling van
tonderhoud; art. 6 geeft aan B. en W.
bevoegdheid om onderhoud te gelasten,
'en het vereenigingsbestuur in gebreke
et artikel voorziet echter niet in het
al, dat aan de lastgeving niet wordt
aan, afgezien dan van de in art. 8 ge
lde mogelijkheid van tusschentijdsche
udiglng van de ingebruikgeving. Het
t B. en W. daarom gewenscht voor,
art. 6 toe te voegen, dat bij het niet
oen aan de lastgeving, het onderhoud
r de gemeente op kosten der vereeni-
,g kan geschieden, naar analogie der-
ve van de regeling voor woningwet-
wilgen.
gaslevering leiderdorp.
R in 1910 met de gemeente Leiderdorp
oten gasleveringsovereenkomst werd
gegaan voor een termijn van 30 jaren
gende 1 September 1940. terwijl bij
wijziging van de overeenkomst van 24
ember 1924 die termijn tot 31 Deeem-
1949 werd verlengd. Het contract be-
rehter bovendien een bepaling krach-
welke Leiderdorp bevoegd is na 15,
enz. jaren, te rekenen van 1910, de
"nkomst te doen eindigen, waarbij
.Indien de overeenkomst vóór 31 De
ter 1940 eindigt, het gasbulzennet door
erdorp in eigendom moet worden
(genomen tegen betaling van de con
ic waarde daarvan, voorzoover op dat
etip het buizennet nog niet Is afbe-
d.
:ze bepaling is dus oorzaak, dat Leiden
1 meer verzekerd ls van de voortzetting
de gaslevering ln Leiderdorp op de be-
"de voorwaarden en toen B. en W. dier
lente onlangs verzochten den gasprljs
-erzien, bleek het gevaar van tusschen-
"ne beëindiging van de overeenkomst
denkbeeldig.
I de hierop gevolgde onderhandelingen
it Leiderdorp zich bereid verklaard er
mede te werken, dat het onzekere ele-
i wat den duur van het contract be-
er uit werd gelicht, en voorts zich
leuw voor een tijdvak van ruim dertig
«1 (tot 31 December 1935) te verbinden,
jmeer de gasprijs, die aldaar van 1910
cent per M3. hooger ls geweest dan de
"he Prijs, voortaan op slechts 1 cent
et dan laatstgenoemde gasprijs werd
ld.
™ie Dtrect'e hebben B. en W. tegen
uiiglng van dit verzoek, gerekend te
'n8egaan l April j.l„ geen bezwaar.
41 nu daartegenover de gaslevering
-e'derdorp zonder eenig voorbehoud
r voor zeer gerulmen tijd verzekerd is.
electrische levering
benthuizen.
lÏÏff6? heeft Wj de °p 28 October
.„ti, Leiden gesloten stroomleverings-
n over het kalenderjaar 1932
n ïan electrischen stroom van
lenrtill 9000 k.w.u. en over volgende
Wn ren een verbruik van 12,000
iuv,Per paar gegarandeerd onder
noting zijnerzijds voor elk niet ver
bruikt K.W.U. 15 cent aan Leiden te be
talen.
Als gevolg nu van de ongunstige tijds
omstandigheden, welke op Benthuizen zeer
™aar drukken, is die gemeente ln 1932 en
1933 er niet ln geslaagd de gegarandeerde
minimum hoeveelheid over die jaren te
verbruiken, zoodat thans bijbetaling zou
moeten volgen
Onder deze omstandigheden bestaat er
naar meening van B. en W. aanleiding
Benthuizen eenigszins tegemoet te komen
door wijziging van artikel 1, in dien zin,
dat de garantie over 1931, 1932 en 1933 od
6000 K.W.U. die over 1934 op 9000 KWU
en die over elk volgend kalenderjaar op
12.000 K.W.U. wordt gesteld: daartoe be
staat te meer reden, omdat de stroomleve-
ring aan Benthuizen indirect tot een niet
onbelangrijke vergrooting van het afzet
gebied der Electriciteitsfabriek heeft ge
leid, o.a. door rechtstreeksche levering aan
een aldaar gevestigde electrisehe malerij,
welker verbruik voor de berekening van
de garantie niet medetelt.
GERECHTELIJKE INVORDERING.
Eenigen tijd geleden werd de richting
aanwijzer oo den vluchtheuvel aan het
Kort Rapenburg aangereden en bescha
digd door een vrachtapto, bestuurd door
en in eigendom toebehoorende aan L. J A
Sommers, exoediteur te Haps fNoord-Bra-
bant). Aangezien genoemde Sommers voor
de aangerichte schade, in totaal f.98 50
bedragende, aansprakelijk is te stellen en
het, ondanks daartoe aangewende nogin-
gen, tot dusverre niet is mogen gelukken
deze vordering voldaan te kriigen, zal dit
bedrag thans langs aereohteUJken weg
moeten worden ingevorderd.
AUTO EN WAGENBERGPLAATS
LEIDSCHE DUINWATER MIJ.
De N.V. Leldsche Duinwater Maat
schappij vraagt om goedkeuring te verlee-
nen aan een plan voor het bouwen van
een auto- en wagenbergplaats met twee
bovenwoningen op het terrein aan de Ha
verzaklaan.
De bestaande meterwerkolaats en fit-
terij bieden wegens de gestadige uitbreiding
van het bedrijf niet voldoende ruimte voor
de berging van de auto's der vennoot
schap; door den bouw van de bergplaats
worden de bezwaren van het elders stallen
opgeheven en worden voorts de telkens te
rugkomende kosten voor huur venneden.
De belde bovenwoningen zijn bestemd
voor twee fitters, die voortaan derhalve
in de onmiddellijke nabijheid van het be
drijf zullen zijn gevestigd.
GEEN SUBSIDIE AUTOBUSDIENST
OP ZOETERWOUDE.
De heer P. Z. Dubbelaar vraagt hem
een subsidie uit de gemeentekas te ver-
leenen ten behoeve van den autobusdienst
Zoeterwoude—Leiden.
Met de commissie van financiën zijn B.
en W. van oordeel, dat de belangen van
de gemeente Leiden niet in zoodanige
mate bij dezen dienst zijn betrokken, dat
het verleenen van flnancieelen steun in
dezen tijd van noodzakelijke beperking
van de gemeentelijke uitgaven, gewet
tigd zou zijn.
NIEUWE BRUG VOLMOLENGRACHT.
Eenigen tijd geleden moest de Volmolen
brug, gelegen over de Langegracht, tegen
over de Volmolengracht, wegens den slech
ten toestand, waarin zij verkeerde, worden
afgebroken. Aangezien ook de ten Westen
van de brug gemaakte hulpbrug voor
voetgangersverkeer binnen afzlenbaren
tijd versleten zal zijn, achten B. en W.
het. mèt de commissie van fabricage en
commissarissen van de Stedelijke Fabrie
ken van Gas en Electriciteit, welk bedrijf
in dezen het meeste belang heeft, wen-
schelljk, dat tot den bouw van een nieuwe
Volmolenbrug wordt overgegaan, in aan
merking nemende, dat demping van de
Langegracht vooralsnog uitgesloten is.
De bedoeling is, dat de nieuwe brug on
geveer midden tegenover de Volmolen
gracht zal komen te liggen en dat zij ge
schikt zal zijn voor rijverkeer. In ver
band hiermede zal zij, overeenkomstig
den wensch der commissie van fabricage,
een breedte tusschen de leuningen ver
krijgen van 4.50 meter, n.l. een rijbaan
van 3 meter met aan weerszijden een ver
hoogd trottolrtje van 0.75 meter. Grootere
afmetingen, die de kosten belangrijk hoo
ger zouden maken, zullen, gelet op het te
verwachten geringe verkeer over de brug,
niet noodig zijn. De doorvaarthoogte on
der de brug zal 1.50 meter bedragen, zijn
de iets meer dan die van de verder ooste
lijk over de Langegracht gelegen Oost-
dwarsbrug.
De kosten van de nieuwe Volmolenbrug
zullen aldus bedragen plm. f. 5800, van
welk bedrag 5/7, derhalve plm. f.4125, ten
laste zal kunnen komen van de Stedelijke
Fabrieken van Gas en Electriciteit. Het
resteerende 2/7 gedeelte ad plm. f. 1675 zal
kunnen worden gevonden door overschrij
ving van den post „Onvoorziene Uitga
ven", op welken post nog f. 39.506 beschik
baar is.
DE JONGENSSCHOOL
PIETERSKERKSTRAAT.
Het gebouw, waarin de Jongensschool
voor U.L.O. aan de Pieterskerkstraat is
gevestigd, maakt het door zijn kleine lo
kalen niet wel mogelijk blijvend een zoo
danige, in het financieel belang van de
gemeente zoozeer noodige, klassebezetting
te hebben, dat aanstelling van bovental
lige leerkrachten kan worden venneden.
Wel is waar is, door de groote vermeerde
ring van het totaal-getal leerlingen van
die school op 1 September 1933 (van 228
tot 267), de toestand aldus geworden, dat
het Rijk over een deel van 1934 de jaar
wedden van alle leerkrachten zal vergoe
den, doch B. en W. achten het hoogst
twijfelachtig, of op een dergelijke bezet
ting van de klassen in de toekomst kan
worden gerekend. Mocht de Rijkssubsidie-
schaal in voor de gemeente ongunstigen
zin worden gewijzigd, dan zouden de
kleine lokalen een beletsel opleveren, om
de school bij de veranderde subsidie te
doen aanpassen.
Doch afgescheiden zelfs hiervan, mag
naar gevoelen van B. en W. de tegenwoor
dige toestand, waarbij verschillende loka
len overvol zijn, niet langer worden be
stendigd.
Op deze gronden zijn B. en W. van mee
ning. dat tot verbouwing van de Jongens
school voor U.L.O. behoort te worden over
gegaan.
De kosten worden geraamd op f. 13.000.
Na uitvoering van dit plan zal kunnen
worden beschikt, behalve over een na
tuurkunde- en een teekenlokaal, over 6
groote en 5 kleinere leslokalen, hetgeen
voldoende is.
B. en W. merken nog op, dat de bouw
van een geheel nieuwe school in de te
genwoordige omstandigheden uitgesloten
ls en dat voor overplaatsing naar een an
der gebouw, een ander gebouw beschik
baar moet zijn, hetgeen niet het geval is.
Wat betreft de splitsing van de school
in twee scholen, zijn B. en W. van oor
deel, dat zulks, gezien de daling van het
getal leerlingen van de gewone lagere
scholen, welke voor een belangrijk deel
de leerlingen voor de Jongensschool voor
U.L.O. moeten leveren, een maatregel zou
zijn, welke, wellicht binnen afzlenbaren
tijd, wegens gebrek aan een voldoend aan
tal leerlingen voor twee Jongensscholen
voor U.L.O., zou moeten worden herroe
pen. Hierbij komt, dat door splitsing ln
twee scholen verschillende voordeelen en
mogelijkheden, verbonden aan een groote
school, zouden worden prijsgegeven.
AANKOOP GROND.
De N.V. Gemeenschappelijk Eigendom,
gevestigd te 's-Gravenhage, is na gevoer
de onderhandelingen, bereid het perceel
grond aan den Rijnzlchtweg onder de ge
meente Oegstgeest, sectie B, No. 1935,
groot 5663 M2„ tegen den prijs van f.3
per M2. of in totaal voor f. 16.989 aan de
gemeente te verkoopen.
Deze aankoop ls in het belang van de
gestichten.
EEN OUDE KWESTIE.
28 November 1932 werden om praead-
vies in handen van B. en W. gesteld een
voorstel van den heer Schüller, luidende:
„Ondergeteekende stelt voor de grond
vóór perceel Zljlslngel van den heer Be-
kooy alsnog tegen de vastgestelde prijs,
die voor deze gevallen gegeven wordt, uit
te betalen", en een voorstel van den heer
Beekenkamp, luidende: „Ondergeteekende
stelt voor aan den heer Bekooy te resti-
tueeren de overdrachtskosten verbonden
aan afstand van gronden aan den Zijl-
singel"; in verband hiermede werd de ver
dere behandeling van het afwijzend prae-
advies op het adres van W. K. Bekooy, be
treffende overdracht van een stukje grond
aan den Zijlsingel aangehouden.
De afdoening van deze aangelegenheid
is eenigszins vertraagd, in verband met
de door den heer Wilmer in dezelfde ver
gadering uitgesproken wenschelljkheid,
om de toepassing van artikel 1 van de
verordening op het bouwen en sloopen
principieel te bezien.
Deze principleele zijde van het vraag
stuk toch behoorde naar het oordeel van
B. en W. te worden behandeld bij de wij
ziging van de genoemde verordening, wel
ke deze tengevolge van de jongste her
ziening van de Woningwet diende te on
dergaan.
Een ontwerp-verordening tot wijziging
van de verordening op het bouwen en
sloopen werd Inmiddels op de agenda van
de raadsvergadering van 2 October 1933
geplaatst, doch ln verband met een door
den Verhuurdersbond voor Lelden e.o. in
gediend adres van dir agenda afgevoerd.
Bij die ontwerp-verordening werd het
vraagstuk van de toepassing van artikel
1 van de verordening op het bouwen en
sloopen op. naar B. en W. meenen, bevre
digende wijze opgelost.
B. en W. geven alsnog een kort over
zicht der geschiedenis om dan te vervol
gen:
Blijkens het dcor den heer Schüller
gesprokene, ligt aan zijn voorstel ten
grondslag de meening, dat door een amb
tenaar van het Bouw- en Woningtoezicht
aan Bekooy verkeerde inlichtingen zou
den zijn verstrekt, op grond waarvan Be
kooy, in afwachting van de beslissing op
zijn verzcek om bouwvergunning, met de
voorbereidende werkzaamheden betreffen
de de verbouwing van zijn perceel een
aanvang heeft gemaakt. Naar het oordeel
van den heer Schüller had de gemeente
daarom de bouwvergunning ln dit geval
moeten verleenen en geen overdracht van
grond zonder meer mogen eischen.
De heer Beekenkamp wees er bij de
indiening van zijn voortel op, dat door de
gemeente bij grcndoverdrachten met be
trekking tot de betaling van de kosten,
welke op die overdrachten vallen, niet
steeds gelijk wordt gehandeld; z.i. is het
daarom billijk, dat aan Bekooy de over
drachtskosten alsnog worden terugbetaald.
In verband met de toelichting van den
heer Schüller tot zijn voorstel, heeft de
directeur van het Bouw- en Woningtoe
zicht een onderhoud gehad met den aan
nemer van het werk. De aannemer heeft
op dat onderhoud verklaard, dat op zijn
vraag, of er bezwaar tegen was, dat met
de voorbereidende werkzaamheden werd
aangevangen, geantwoord is, dat hij die
werkzaamheden alleen op eigen risico kon
verrichten.
Door deze verklaring kan worden vast
gesteld. dat door een der ambtenaren van
het Bouw- en Woningtoezicht niet zonder
meer is gezegd, dat met de voorbereidende
werkzaamheden een aanvang kon worden
gemaakt. Uitdrukkelijk toch is daarbij het
voorbehoud gemaakt, dat, indien met de
werkzaamheden, vooruitloopende op de
beslissing op het verzoek om bouwvergun
ning, werd begonnen, zulks op eigen risico
zou geschieden.
Weliswaar voegde de aannemer aan zijn
verklaring toe. dat hem de beteekenis van
dat risico niet duidelijk is geweest, doch,
indien hij en zijn principaal geen enkel
risico hadden willen loopen, had het op
hun weg gelegen, zich, alvorens met de
werkzaamheden aan te vangen, van den
omvang van dat risico op de hoogte te
stellen.
Zij hebben dit echter nagelaten en vol
gens B, en W. gaat het nu niet aan den
Dienst van het Bouw. en Woningtoezicht
daarvoor aansprakelijk te stellen.
Zij blijven dan ook van meening, dat er
geen termen aanwezig zijn op grond waar
van alsnog een vergoeding aan Bekooy
zou moeten worden uitgekeerd voor den,
ter voldoening aan de desbetreffende be
paling, overgedragen grond.
Evenmin achten zij termen aanwezig,
om, overeenkomstig het voorstel van den
heer Beekenkamp, alsnog de overdrachts
kosten voor rekening van de gemeente te
nemen.
In het onderhavige geval is ten aanzien
van de op de overdracht vallende kosten
geheel gehandeld volgens de gedragslijn,
welke steeds, behouden in zeer bijzondere
gevallen werd en wordt gevolgd.
RECLAME-
758
Waar Ga ook zijl, als ge zoo'n zakdoosje
mei 3 "AKKERTJES" bij U hebt, kunt Ge
Uzelf dadeliik afhelpen van kwaaltjes, die
steeds ongelegen Uw genoegen verstoren.
Daarom zijn die handige melalen zakdoosjes
verkrijgbaar met 3 "AKKERTJES", die telkens te
pas komen en zoo verrassend snel werken bij
(AKKER-CACHETS)
Glazen buis met 12 stuks slechts 52 cent [Omzetbelasting) Zakdoosje o/v
Ge kunt hieruit 4x Uw zakdoosje vullen- (is inbegrepen.) met 3 st. Cl»
Volgens recept van Apotheker Dumont
VOORLICHTING TOT BEZUINIGING.
In de Memorie van Antwoord betref
fende de begrooting voor het loopende
laar schreven B. en W. dat met de daarin
verwerkte of aangekondigde bezuinigings-
arbeid moest worden voortgezet.
Teneinde dit even omvangrijke als
moeilijke werk zoo vlot mogelijk te kun
nen verrichten en tevens zoo vruchtdragend
mogelijk te doen zijn, behoeft het college
de voorlichting en de hulp van een des
kundige op dit gebied.
Deze deskundige zal_het college derhalve
van advies dienen inzake de mogelijkheid
van bezuiniging bij de onderscheidene
diensten en bedrijven en voorts in het
algemeen adviezen geven, die een zoo
economisch mogelijke uitvoering van wer
ken door de gemeente bevorderen. Uiter
aard zal bij een en ander de taak der
gemeente in haar vollen omvang in be
schouwing worden genomen.
Het voor dit deel benoodlgde crediet ten
laste van de begrooting 1934 wordt voor
loopig geraamd op f. 1000.
DE ONTEIGENINGSGEVALLEN.
Nu de gemeente reeds van verschillende
perceelen in het saneerlngsplan Bouwe-
louwensteegParadijssteeg den eigendom
heeft verworven, nadert het oogenblik, dat
de verwijdering van de opstallen onder
oogen moet worden gezien. Ook uit een
oogpunt van werkverruiming is deze
amotle van belang.
Mede met het oog op de omstandig
heid, dat binnen korter of langer tijd nog
meerdere perceelen in eigendom aan de
gemeente zullen overgaan, komt het B. en
W. het meest practisch voor, dat het
college een algemeene machtiging ver
krijgt tot het doen sloopen van de in het
plan begrepen perceelen, opdat het tot
afbraak kan overgaan, indien en naar
ina.te dat gewenscht is.
Hetzelfde geldt voor de panden, benoo-
digd voor den bouw van het nieuwe Stad
huis; het aan de gemeente toebehoorend
perceel Vischmarkt No. 19 staat b.v. reeds
leeg en zou dus gevoeglijk thans reeds
kunnen worden afgebroken.
In de bedoelde algemeene machtiging
ware daarom ook het Stadhuisplan op te
nemen.
BEZUINIGINGEN OP ONDERWIJS.
In afwachting van nader in te dienen
voorstellen werd om. besloten wegens
bezuiniging cp het onderwijs uit te trek
ken een bedrag van f. 30.000, te verkrij
gen door:
le. inkrimping van het instituut van
de boventallige leerkrachten;
2e. afschaffing van het vakonderwijs ln
de nuttige handwerken voor meisjes;
3e. vermindering van de belooning van
de onderwijzers bij het vervolgonderwijs;
4e. vermindering van het subsidie voor
de bijzondere bewaarscholen;
5e. verlaging van de toelage van den
secretaris van de Plaatselijke Schoolcom
missie;
6e. reorganisatie van het onderwijs aan
spraakgebrekkige kinderen.
Inmiddels "zijn de noodige voorbereidin
gen getroffen en zijn verschillende in
stanties gehoord, zoodat B. en W. thans ib
staat zijn de verschillende voorstellen
aanhangig te maken. Ter toelichting
daarvan merken zij het volgende op:
Ad le Inkrimping van het instituut van
boventallige leerkrachten bij het lager
onderwijs..
Het lag aanvankelijk m de bedoeling
van B en W. het getal boventallige leer
krachten bij het o.l. onderwijs te beperken
tot ten hoogste één leerkracht voor elke
school. Aangezien deze maatregel echter
slechts een geringe besparing zou opleve
ren, hebben zij overwogen, of niet op
andere wijze een meer effectieve bezuini
ging kan worden verkregen. Dat nu is
mogelijk gewerden door de bij de wet van
29 December 1933 in artikel 191 der Lager
Onderwijswet 1920 gebrachte verandering.
Gelijk bekend is mogen krachtens dat
artikel nog steeds kweekelingen tot de
lagere scholen worden toegelaten. Door de
evenbedoelde wetswijziging is het tweede
lid van art. 191 aldus gewijzigd, dat voor
de kweekelingen, die in het bezit van de
bevoegdheid als onderwijzer(es) zijn, het
voorschrift van art. 8, Ie lid, onder b. van
de wet van 1878 buiten toepassing blijft.
Dit voorschrift hield in, dat de kweeke
lingen,, tot geene werkzaamheden in de
school gebezigd worden dan de zoodanige,
welke zij onder het toezicht en de leiding
van een in hetzelfde schoolvertrek aan
wezigen bevoegde verdichten". Door deze
wetswijziging ls aan een reeds in verschil
lende gemeenten bestaanden toestand, dat)
kweekelingen met akte practisch geheel
zelfstandig met het geven van onderwijs
waren belast, wettelijke sanctie verleend.
De wet biedt derhalve de gelegenheid alle
boventallige leerkrachten te vervangen
door kweekelingen met akte.
Werd daartoe overgegaan en werd aan
de kweekelingen gelijk de Commissie
voor het Onderwijs in overweging geeft
een toelage gegeven van f. 600 per jaar.
met twee eenjaarlijksche verhoogingen
van f. 50. vermeerderd met f. 100 per jaar
voor het bezit van de hoofdakte, dan zou
een besparing worden verkregen van pl.m.
f. 25.000 per jaar. Verder zou alsdan da
vergoeding ten behoeve van de salariee-
ring van boventallige leerkrachten bij heb
bijzonder onderwijs ad plm. f. 70.000 ge
heel vervallen. Tegenover deze f. 70.000
zou dan echter staan een toeneming van
de exploitatie-vergoeding voor het bijzon
der onderwijs (de toelagen aan de kwee
kelingen bij het openbaar onderwijs toch
zouden voor de berekening van die ver
goeding moeten worden medegeteld) van
plm. f. 26.000, zoodat de totale besparing
derhalve zou bedragen f. 25.000 plus
(f. 70.000 min f. 26.000) is f. 69 000 per jaar
In het belang van het onderwijs en van
de in dienst van de gemeente zijnde
onderwijzers (essen), meenen B. en W. niet
onmiddellijk zoover te moeten gaan. Wel
achten zij het in de tegenwoordige om
standigheden geoorloofd in die richting
werkzaam te zijn door voortaan in de bij
het openbaar lager onderwijs openkomen-
de plaatsen niet meer op de gewone wijze
te voorzien, doch die plaatsen te doen be
zetten door kweekelingen met akte en
zulks zoolang nog boventallige leerkrach
ten in dienst zijn. Verder zouden zij eervol
ontslag wegens opheffing van hun betrek
king wenschen te zien verleend aan de
onderwijzers(essen), die 60 jaar of ouder
zijn. In dit verband merken zij nog op, dat
de gemeentebesturen niet verplicht zijn
tot herplaatsing van wachtgelders van 60
jaar of ouder, dat die wachtgelders een
bnoeming niet behoeven te aanvaarden en
dat alie 60-jarige onderwijzers (essen) met
hun op wachtgeldstelling accoord gaan.
Naar hun gevielen kan hierbij van aan
tasting van de belangen van het onderwijs
geen sprake zijn, aangezien men, gezien
het groot aantal jonge menschen in het
bezit van de lagere akte, dat thans zon
der betrekking is, er gemakkelijk in zal
slagen alleszins geschikte kweekelingen/
onderwijzers aan te stellen. Voor een aan
tal Leidsche jongelui, die er thans niet in
slagen een betrekking te verkrijgen, schept
deze maatregel de gelegenheid nuttig werk
te verrichten, ervaring op te doen en, zij
het en bescheiden, belooning te ontvangen.
De aldus te verkrijgen besparing (bij de
berekening waarvan B en W. uitgaan van
de boven aangegeven aanvaardbare, be
looning van de kweekelingen) ramen zjj
voor het oogenblik op pl.m. f. 100.000. Wel
is waar zal alsdan de exploitatie-vergoe
ding ten behoeve van het bijzonder onder
wijs stijgen, doch wij vertrouwen, dat het
door de gemeente te geven voorbeeld (ver
vanging van boventallige onderwijzers
(essen) door kweekelingen met akte) door
de schoolbesturen zal worden gevolgd en
dat de daardoor te verkrijgen bezuiniging
ten minste zal opwegen tegen de hoogere
exploitatie-vergoeding.
Met het oog op de daaraan verbonden
hoogere kosten, welke op den duur plm.
f. 5000 per jaar zouden bedragen, moeten
B. en W. bezwaar maken tegen het advies
van den Inspecteur van het lager onder
wijs, die de belooning van de kweekelin
gen op f. 800 per jaar zou wenschen te
zien bepaald, als ook tegen het advies van
de Plaatselijke Schoolcommissie, die in
overweging geeft die belooning vast te
