Humor uit het Buitenland.
lEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 5 Mei 1934
FINANCIEEL OVERZICHT.
SCHEEPSTIJDINGEN.
„Lieve, ik weet dat Je er altijd op staat, dat ik hèt
Juiste costuum voor de gelegenheid draag. Je stond er
ook op, dat ik met Je mee zou gaan naar het concert
en op concerten val ik altijd in slaap." (Humorist),.
.Ja, het ls verbazend Jammer, dat mijn vrouw de boot
gemist heeft voor deze plezierreis, maar ik veronderstel,
dat ik er nu maar het beste van zal moeten zien te
maken." (London Opinion)
Mevrouw„Heb Je den tutnïnan geholpen, zooals ik
Je gezegd had?"
Chauffeur „Ja zeker, mevrouw. Ik heb een wagen-
lading onkruid weg gereden em hem zoo pas een wagen
lading mest gebracht." (Humorist),
„U zei ommers dat uwe niet zoo'n duur verwend
schoothondje wou hcbbe, dame. Nou, dan heb ik hier
wat voor Uwes. Dit beessie is zuinig in de kost, hij
leeft om zoo te zegge alleen van inbrekers." (Humorist)
Messenwerper, bij artistenverhuurbureau: „Ik wou een
meisje hebben van dat formaat." (Humorist).
.Als we trouwen, zul JU Je baantje moeten opgeven."
„Maar lieve man. Je schijnt niet te weten dat we in
de twintigste eeuw leven
„Jawel, maar ik ken ook den man bij wie Je werkt."
(London Opinion).
De Duitsche transferbesprekingen: tegen
strijdige belangen van de crediteuren
Naar een clearing tusschen Duitschland en
Nederland? Twijfel aan de gegevens
over de deviezenpositie Regeling van
den rubberprijs door productiebeperking en
uitvoerheffing Sterke koersstijging van
rubberaandeelen.
Men heeft in de afgeloopen week ter
beurze voor weinig meer belangstelling ge
had dan voor twee onderwerpen, die beide
in een acuut stadium zijn gekomen, maar
wel een zeer verschillend gebied bestrijken:
de quastie der Duitsche schulden en de
rubberrestrictie. De wijze, waarop voor het
eerstgenoemde vraagstuk een oplossing zal
worden gevonden, als het hiertoe ten
minste bij de thans loopende besprekingen
komt. zal van grooten, zoo niet over
wegenden invloed kunnen worden op de
economische en financiëele ontwikkeling in
de geheele wereld. Het tweede, hierboven
genoemde punt, is niet van zulk een vér
strekkende beteekenis, al zal een bevredi
gende werking van het door de regèerin-
gen der rubberproduceerende landen aan
vaarde plan tot regeling van de productie
van dit belangrijke artikel ook buiten den
betrekkelijk beperkten kring van direct be
langhebbenden haar invloed doen gevoelen.
Het vraagstuk der Duitsche schulden
ontleent zijn beteekenis niet alleen aan de
geweldige bedragen die hiermede gemoeid
zijn maar vooral ook aan het feit dat de
schuiden zijn aangegaan in zoovele ver
schillende landen welker belangen met be
trekking tot de wijze waarop een oplossing
voor het bestaande moeilijkheden kan wor
den gevonden geenszins parallel loopen.
Het voornaamste argument, dat van Duit
sche zijde voor het niet overmaken der
verschuldigde bedragen naar voren ge
bracht wordt, wordt ontleend aan de on
gunstige positie van de Duitsche handels
balans tegenover het buitenland in zijn
geheel. Aan „het buitenland" wordt ver
weten. dat dit Duitschland niet in staat
stelt, zijn export zoodanig op te voeren,
dat een voldoende groot overschot aan
buitenlandsche betaalmiddelen kan worden
gekweekt, om hieruit zijn schulden aan
het buitenland te betalen.
Inderdaad zijn er landen, die zelf aan
zienlijke hoeveelheden grondstoffen e.d. in
Duitschland afzetten, maar dit land. door
prohibitieve invoerrechten, contingentee-
ringen enz. den weg voor zijn export zoo
goed als geheel afsluiten. Dit gaat echter
lang niet voor alle landen op, en zeker
niet voor ons land dat b.v. in de eerste drie
maanden van dit jaar voor een waarde van
f. 87 millioen aan Duitsche goederen be
trok, waartegenover Duitschland in deze
periode slechts f.41 millioen van ons land
afnam. Onze buitenlandsche handel met
Duitschland liet dus in het eerste kwartaal
van dit jaar reeds een overschot ten gunste
van Duitschland van niet minder dan f.46
millioen en het ls duidelijk dat een der
gelijk saldo, zelfs rekening houdend met
eventueele saldo's ten gunste van ons land
uit hoofde van andere posten der betalings
balans Duitschland wel degelijk in
staat zou stellen, zijn verplichtingen ten
opzichte van de Nederlandsche schuld-
eischers na te komen
Voor ons land. en Zwitserland ver
keert in dezelfde positie. zou er dan ook
alle reden zijn om het te laten aankomen
op een „clearing" het verrekenen van
schulden en vorderingen tusschen Neder
land en Duitschland onderling, welke dan
een gedwongen karakter zou moeten heb
ben. Intusschen zal onze regeering vermoe
delijk slechts in het uiterste geval willen
overgaan tot een dergelijken maatregel, die
het vrije ruilverkeer nog sterker aan ban
den zou leggen in een tijd waarin de op
heffing der handelsbelemmeringen waar
van onze Minister-President zoo'n warm
voorstander is. noodzakelijker is dan colt te
voren. Tegenover het ,non poegwts«f «O
Dr Schacht is het dreigement met een
gedwongen clearing echter wellicht het
eenige afdoende antwoord.
Of Duitschland inderdaad „niet kan",
daarover zal vermoedelijk het rapport
eenige opheldering geven, dat zal worden
uitgebracht door op de Berlijnsche trans
fer-conferentie benoemde sub-commissies.
Een van deze commissies had tot taak een
onderzoek in te stellen naar de deviezen-
positie van de Duitsche Rijksbank en de
gegevens, welke ten aanzien van de de
viezenpositie zijn verstrekt, te contro
leeren. De tweede commissie houdt zich
bezig met een onderzoek, of er een deug
delijke controle bestaat op het uitgaan
van wissels uit Duitschland. Reeds wist de
Berlijnsche correspondent van dé .Agence
Economique Fin." te melden, dat men
„op zoek" is naar clandestiene Duitsche
deviezenvoorraden. De Rijksbank zou,
buiten de deviezen, die tot de wettelijke
dekking der bankbiljetten behooren, nog
circa Mk. 200 millioen deviezen met een
looptijd van maximum drie maanden be
zitten, die opgenomen zijn onder de dis
conto-portefeuille. Verder zou men er aan
twijfelen, of de Golddiskontbank niet
eveneens deviezen tot een zeer belangrijk
bedrag bezit. Tenslotte houdt men reke
ning ermede, dat ook de Duitsche banken
in het bezit zijn van aanzienlijke bedra
gen aan buitenlandsche wissels, in tegen
stelling met hetgeen dr. Schacht hierom
trent had verklaard.
Volgens hetzelfde blad zou de beruchte
Duitsche „zusatzliche" export, buiten die,
welke gebaseerd is op de overeenkomsten
met vreemde regeeringen, bovendien niet
begrepen zijn in de officieele Duitsche
uitvoerstatistiek. Wanneer dit laatste
waar is, zou de reeds eerder gehoorde
bewering, dat de Duitsche officieele sta
tistiek een veel donkerder beeld geeft van
de ontwikkeling van den buitenlandschen
handel dan deze in werkelijkheid ver
toont. wel eens juist kunnen blijken te
zijn. Naar al deze en dergelijke quaesties
zal thans wel een onderzoek worden in
gesteld. al is het de vraag, of de commis
sies, in den betrekkelijk korten tijd, die
hun hiervoor ten dienste staat er aan de
hand van de gegevens, welke hun door de
Duitsche autoriteiten zelf word#i ver
strekt, wel een voldoende studie van het
onderwerp zullen kunnen maken. Een
tipje van de sluier zal hierdoor echter
misschien wel worden opgelicht.
De vraag of de Dawes- en de Young-
leeningen "onder het moratorium zullen
vallen, of dat zij hiervan, als tot dusverre,
vrijgesteld zullen blijven, schijnt nog niet
definitief te zijn beslist, al is er aanlei
ding, om aan te nemen, dat de op dit
punt van Amerikaansche en Engelsche
zijde geoefende pressie succes zal hebben.
Een verlaging van den rentevoet zal men
echter vermoedelijk ook wel voor deze
leeningen verlangen, evenals voor de an
dere leeningen, welke Duitschland in het
buitenland heeft geplaatst, en met welker
opbrengst vaak industrieele ondernemin
gen hun bedrijf op een winstgevende
basis hebben kunnen brengen. Slechts de
houders der leeningen van het Duitsche
Kali-syndicaat zullen hun rechten ten
volle kunnen doen gelden, dank zij het
speciale onderpand, dat zij op de inkom
sten van het Kali-syndicaat in het bui
tenland hebben, waarop de Trustee's
eventueel beslag zouden kunnen leggen.
Er zijr. ook andere leeningen, die een
speciaal onderpand bezitten; dit bevindt
zich dan echter in Duitschland zelf. Het
door de Duitsche regeering uitgevaar
digde moratorium belet zelfs, die debiteu
ren, die hun verplichtingen kunnen en
willen nakomen, de voor rente en aflos
sing bestemde gelden naar het buitenland
over te maken. Dit ls wel het meest erger
lijke in het optreden der Duitsche regee
ring, dat zij de goede en de slechte debi
teuren over één kam scheert en betaling
der gestorte gelden aan het buitenland
verhindert, maar dat zij nog wel steeds
geld beschikbaar stelt voor het opkoopen
van obligatiën tot de lage koersen, waarop
deze als gevolg van de betalingsbelem-
meringen zijn gevallen.
De Amsterdamsche beurs, die in de
eerste dagen der afgeloopen week nog
sterk onder den indruk verkeerde van de
pessimistische verwachtingen omtrent het
resultaat der Duitsche transferbesprekin
gen heeft in het midden der week een
algeheele wijziging in de stemming te
zien gegeven. Ofschoon rubber-aandeelen
die het uitgangspunt der stijging vorm
den, het meeest op den voorgrond traden,
heeft de koersstijging zich over de ge
heele linie uitgestrekt. Zij zou ongetwij
feld nog verder om zich heen hebben
gegrepen, wanneer zij niet zou zijn tegen
gehouden door de flauwe stemming op
de New-Yorksche beurs, die weder sterk
onder den invloed verkeerde van de on
zekerheid over de regeeringsmaatregelen
en van een verdere prijsdaling op de goe
derenmarkten. De zwakke houding der
Amerikaansche goederenmarkten heeft
ook tot gevolg, dat Amerikaansche belan
gen zich tot dusverre hebben onthouden
van het doen van aankoopen op de rub-
bermarkt op groote schaal. Hieraan is het
voornamelijk te danken, dat speculatieve
excessen op de rubbermarkt na het be
kend worden der restrictieplannen tot
dusverre zijn uitgebleven. Wel is een be
langrijke prijsstijging ingetreden.
Voor zoover uit de tot nu toe bekend
geworden bijzonderheden is af te leiden,
is het geenszins de bedoeling van de regee
ringen, welke zich met de uitvoering der
restrictie-planneii zullen belasten, een
sterke stijging van den rubberprijs uit te
lokken. Trouwens, ook in de kringen der
rubberproducenten zelfs is men er wel
van overtuigd, dat een hooge prijs niet in
het belang is van de cultuur, omdat de
zoozeer gewenschte uitbreiding van het
verbruik hierdoor zou worden tegenge
houden. Het groote voordeel van het
nieuwe plan, waardoor dit zich gunstig
onderscheidt van zoovele andere projecten
tot regeling der voortbrenging van een
bepaald product, is dan ook wel gelegen
ln zijn groote soepelheid.
Een basisprijs is niet vastgesteld; men
denkt den prijs te kunnen regelen naar
gelang van de aanwezige voorraden en de
vraag naar het artikel. Wat de onderne
mingsrubber betreft, zal door een verbod
van nieuwe aanplantingen en voorschrif
ten inzake den omvang van de voorraden
de productie onder controle worden ge
bracht. Voor de zoo moeilijk te contro
leeren inlandsche rubberproductie moest
een andere weg worden bewandeld. Men
zal op deze rubber een bijzonder uitvoer
recht heffen van 5 cent per half kilogram
droge rubber, dat vermoedelijk bij een
eventueele prijsstijging zal worden ver
hoogd; dit teneinde te voorkomen, dat een
hooger prijs tot een sterke uitbreiding der
inlandsche voortbrenging zal lelden, zoo
als dit tot dusverre het geval is geweest.
Het voordeel van den hoogeren prijs zou
dan dus niet aan de inlandsche rubber
producenten ten goede komen, maar aan
de regeering. Men mag aannemen, dat
deze de aldus verkregen gelden echter op
de een of andere wijze ten bate van de
inlandsche bevolking zal aanwenden.
Het plan, dat naar men hoopt op 1 Juni
a.s. in werking zal kunnen treden, zal van
kracht zijn tot het einde van 1938, dus
gedurende 4'/- jaar. In dien tijd zal de
basis-productie geleidelijk mogen worden
opgevoerd, wat Ned. Indië betreft zelfs van
352.000 ton in 1934 tot 485.000 ton ln 1938,
d. i. dus met bijna 37'/i pet. Hierbij is reke
ning gehouden met de omstandigheid, dat
In Ned. Indië een groot aantal jonge rub-
berboomen bestaat, die geleidelijk meer
gaan produceeren. Op deze basis-produc
tie zal dan een restrictie worden toegepast,
welker percentage zal afhangen van de
marktpositie. Het restrictie-percentage,
waarmede zal worden begonnen, ls nog
niet bekend; verwacht wordt, dat het 30 a
35 pet, zal bedragen.
Evenals alle andere schema's tot pro
ductie-regeling zal ook het succes van het
rubberplan in groote mate afhankelijk zijn
van de ontwikkeling van het verbruik. In
zooverre hoopt men ook hierop invloed te
kunnen oefenen, dat de opbrengst van een
door alle Tubberlanden in te stellen uit-
vociiiefftng op rubber zal worden aange
wend voor onderzoekingen, om voor rub
ber nieuwe gebruiksmogelijkheden te vin
den. Welke prijs men zich voorstelt te be
reiken, is nog niet bekend; vermoedelijk
zal deze zich om en nabij de 9 pence per
lb. bewegen, gelijk staande met ca. 35 cent
per half Kg., terwijl de tegenwoordige
prijs, na de reeds Ingetreden stijging, ca. 7
pence bedraagt. De winstverhoudingen der
Ned Indische rubberondernemingen zou
den door deze prijsstijging natuurlijk een
belangrijke verbetering ondergaan, te
meer omdat de periode van lage prijzen
geleid heeft tot een sterke verlaging der
kostprijzen. Deze betere vooruitzichten
worden thans in de koersstijging voor
rubber-aandeelen ter beurze verdiscon
teerd. Ongetwijfeld loopt men hierbij wel
wat erg hard van stapel, vooral wat de
aandeelen der rubberondernemingen be
treft. welker financiëele positie door den
langdurigen ongunstigen toestand der
rubbermarkt in sterke mate heeft geleden.
Mocht voor deze al sprake zijn van het
behalen van winst, dan zal deze ln de
eerste plaats moeten worden aangewend
voor versterking der financiëele positie,
het kweeken van reserves enz., en zal eerst
daarna aan een hervatting van de divl-
dendultkeerlng kunnen worden gedacht.
Door de koersstijging van rubberaandee
len werden ook andere Indische cultuur
waarden medegesleept, vooral de aandee
len van ondernemingen, die meer of min
der groote belangen bij de rubber hebben.
Hier toe behooren, behalve de Handelsver.
„Amsterdam", ook de Sumatra-tabaks-
maatschappljen, die dan ook eveneens in
koers zijn gestegen.
Van industriëele waarden waren Philips'
en Unilever in herstel. Wat laatstgenoemd
fonds betreft, hebben de mededeelingen in
de laarvergadering een goeden indruk
gemaakt, vooral die, welke betrekking
hadden op de llquiditeitspositie van het
concern. Dit beschikt nog altijd over een
bedrag van f. 60 millioen aan kasmidde
len. hoewel ln het afgeloopen jaar ca. f. 40
millioen is besteed voor diverse produc
tieve uitgaven. Ook is het van beteekenis,
dat in het laatste Jaar geen verliezen van
belang uit valuta-fluctuaties zijn geleden.
In laatstgenoemd opzicht onderscheidt de
Unilever zich gunstig van zoovele andere
wereldconcerns, vooral die, welke groote
Amerikaansche belangen hebben en die
daardoor niet aan de gevolgen van de dol
lardaling konden ontkomen. In zulk een
positie bevindt zich ongetwijfeld de Ko
ninklijke Petroleum Mij. welker jaarverslag
thans binnen niet te langen tijd tegemoet
kan worden gezien. Ofschoon de verwach
tingen te dien aanzien niet hoog gespan
nen zijn, was de stemming voor Ko
ninklijke in de afgeloopen week toch gun
stiger, wat mede te danken was aan de
publicatie van de resultaten der Shell Oil
Corp., de Amerikaansche dochteronder
neming, ln het eerste kwartaal van dit
Jaar. Terwijl ln het eerste kwartaal van
1933 nog een verlies was geleden van
9.24 millioen, werd in dezelfde periode
van dit jaar nog slechts 41.000 verloren.
Hoewel opnieuw obligatiën werden inge
kocht, zijn de kasmiddelen nog gestegen
van 28.48 millioen op 1 Januari tot
30.16 millioen op 31 Maart, tegen $23.80
millioen op 31 Maart 1933. Ongerekend ln
guldens ls het bedrag der kasmiddelen
echter natuurlijk aanzienlijk kleiner dan
Vorig Jaar.
Hieronder volgt een overzicht van het
koersverloop;
Amsterdam Rubber 108. 115 3/4.
Deli Batavia Rubber 50'/2, 66, 64 1/4.
Indische Rubber 39'/=, 68, 65, 68.
Hessa Rubber 41, 54'/:.
Serbadtadi 36'/:, 49, 55.
Rotterdam Tapanoeli 24 3/4, 47, 34.
Vlco 59Vi, 73.
Handelsver. „Amsterdam" 167, 176'/i.
Dell Batavia Mij. 129, 128, 133'/!.
Dell MIJ. 126'/!, 124, 131, 129.
Senembah 140'/;, 136, 146.
Kon. Petroleum 148 1/4, 146, 158, 157 3/4.
Philips' 233, 229, 233'/!, 232.
Unilever 781/8, 79'/i.
Koloniale Bank 48 3/8, 56.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
AMAZONE, 4 Mei van Middl Zee te R'iti
BERENICE, 3 Mei van Tarragona us
Valencia.
GANYMEDE6, 3 Mei van Gibraltar nu
Algiers.
HEBE, 4 Mei van A'dam te R'dam.
HERCULES, 3 Mei van Patras n. Malta.
MARS. 3 Mei van Cadix naar Ceuta.
MEROPE, 3 Mei van Susak naar Bad
NEREUS, 3 Mei van Danzig te Stettin.
ORESTES, 3 Mei van Odounlouk naai
Reshadye.
ORION, 4 Mei van A'dam te R'dam.
ORPHEUS. 4 Mel van Kopenhagen
Aarhuus
ULYSSES. 3 Mei van Izmir te Istanboi
COLOMBIA, 3 Mei 's nachts 12 uur tan
A'dam te Hamburg.
TITUS, 3 Mei van Spanje te A'dam.
CRYNSSEN, 4 Mei van A'dam naar V
Indië.
TIBERIUS, A'dam naar Valencia, pass.!
Mei Dungeness.
BENNEKOM, uitreis, pass. 3 Mei Dunge
ness.
BODEGRAVEN, uitreis, 2 Mei van Bueu
Ventura.
SIMON BOLIVAR, 2 Mei van Barbados I
Porto Limon.
BAARN, 2 Mei van Talcahuano n. Corral
MIJ OCEAAN.
POLYDORUS, Hull n. Hamburg, pass.
Mei Spurn Head.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
DAMSTERDIJK, 4 Mei van Pacific Kust te
R'dam.
ROTTERDAM—Z. AMERIKA LIJN
ALPHACCA, 3 Mei van Hamburg te Rot
terdam.
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN.
TJINEGARA, 2 Mei van Batavia te Hong
kong.
KON PAFETV. MIJ.
LE MAIRE, 2 Mei van Batavia te Lorenzo-
Marques.
BARENTSZ, 2 Mei van Batavia naar
Reunion.
HOLLAND-AFRIKA LIJN.
SPRINGFONTEIN, 4 Mei van O. Afrika H
Rotterdam.
HOLLAND—O. AZIE LIJN.
ZUIDERKERK, thuisr. 3 Mei van Daken.
HOLLAND—BRITSCH INDIË LIJN
HOOGKERK, ultr., 3 Mei te Madras.
HOLLAND—AUSTRALIË LIJN
AAGTEKERK. thuisr., pass, 3 Mei Pen»
ROTT LLOYD.
KOTA NOPAN, thuisr., 4 Mei v. Port Sa»
SLAMAT, thuisr., 4 Mei v. Port Said.
KOTA BAROE, ultr., 3 Mei v. Belawan.
SILVER—JAVA—PACIFIC LIJN.
TOSARI, 1 Mel v. Seattle te Vancouver.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
MAASKERK, ultr., pass, 3 Mei Ouessa»
HALCYON LIJN.
FLENSBURG, 3 Mei van Narvik
Vlaardingen.
DIVERSE STOOMVAART» ('RICHTEN
MERULA, naar Lands End v.o., was 3
2 u. 15 vcm. 1000 mijlen W. van Lam»
End- -i Md
WOENSDRECHT, naar Londen, was 1»;
10 u 15 v.m. 90 mijlen Z.O. v. Lands w»
JONGE JOHANNA, 30 April van R'dam»
San Louis du Rhone.
EBRO, sleepboot, 3 Mel van Madeira n«
Setubal.
PETRONELLA, 3 Mei van Pladjoe te MO®
b8S5£L
BERKEL, 29 April van Libreville n. R«w'
fort.
GRUTTO, 3 Mei van R'dam te Londen,
HENNIE, pass. 3 Mei Bevezier.
SLIEDRECHT, 2 Mei v. Batoum te Pres"
MAASSTROOM, 2 Mei van Newpo"
Swansea.
RIJNSTROOM, 3 Mei van Amst. te
Lfiit