CIRCUS AMAR IN LEIDEN
De muiterij aan boord van
„De Zeven Provinciën".
de
5ste Jaargang
VRIJDAG 27 APRIL 1934
No. 22730
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureau Noorideindspleiri Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque^ en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
STADSNIEUWS.
De uitspraak in de zaken der officieren.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
s
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEft ADVERTENTIEN::
30 ets. per régel voor advertentlën uit Lelden en plaatsen
waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle
andere advertentlën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën
uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts.
bi) een maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van
brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
*»-uJi
PRIJS DEZER COURANT:]
V<»r Lelden per 3 maanden f. 2.35; per week f. 0.18
Bulten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
DE EMMABLOEM-COLLECTE.
Ij herinneren eraan, dat morgen hier
tede de jaarlijksche Emmabloem-
te ten bate der t.b.c.-bestrijding
t gehouden en wekken onze stadge-
n op voor dit sympathieke doel met
hand te offeren.
IIONAAL VERBOND VAN GEMEENTE
AMBTENAREN IN NEDERLAND.
Afdceling Leiden.
De 26ste jaarvergadering.
iisteravond hield de Afd. Leiden van
Nationaal Verbond van Gemeente-
Ibtenaren haar 26ste jaarvergadering
„In den Vergulden Turk",
lij de opening der zeer goed bezochte
jadering memoreerde de voorzitter het
deden bestuurslid, den heer B. Broers
len overleden oud-voorzitt., den heer J.
be jan. Beiden waren trouwe leden der
feeling en harde werkers voor de belan-
h der ambtenaren.
be notulen werden gelezen en goedge-
urd. Secretaris en penningmeester gaven
[slag en verantwoording en werden met
b bedankje beloond. De begrooting 1934
fd goedgekeurd. In de vacature in het
[tuur werd voorzien door de verkiezing
b den heer A. P. van der Voort, terwijl
beide periodiek aftredende leden wer-
b herkozen, wat eveneens plaats had
[t de verschillende andere leden, die zit—
g hadden in diverse functies of com-
jsies.
Behandeld werd de beschrijvingsbrief
Dr de te houden Algèmeene vergadering
lArnhem. De daarop voorkomende agen-
rpunten waren uitvoerig in „De Ge-
[ente-Ambtenaar" het bondsorgaan, be-
ideld; dus mocht worden aangenomen,
de aanwezige leden volkomen op de
igte waren en waar dat niet het geval
i, werden nadere toelichtingen gegeven
ir de aanwezige hoofdbestuursleden, de
iren van Arend en Dill. De behandeling
de diverse punten, had dan ook een
ir vlot verloop.
Ta afhandeling der agenda-punten ble-
de aanwezige dames en leden nog een
'tje bijeen voor een „Onder Ons" en gaf
heer Spaanderman en zijn onafscheide-
te Gé Hof enk enkele successtukjes uit
n groot repertoire. Zij beiden hadden
ir veel applaus. De voorzitter sloot de
a nog voltallige vergadering met een
1|ot weerziens".
De afwezigen hadden een leerzamen en
pgenamen avond gemist.
FILMLIGA LEIDEN.
Een avant-garde programma.
In „Trianon" werd gistermiddag de
achtste bijeenkomst der Filmliga-Leiden
in dit seizoen gehouden. Gelijk de voor
zitter in zijn openingswoord mededeelde
gold het een avant-garde programma,
waaruit al klinkt het onwaarschijnlijk
af te leiden was, dat hetgeen de avant-
garde eens maakt, thans min of meer ge
bruikelijk is geworden, waaruit dus ge
concludeerd mag worden, dat een avant-
garde in dezen vorm niet meer noodig is!
Inderdaad een avant-garde, welke een
studie maakt als het filmpje „Hande", zoo
als Blum dit thema opvatte, kunnen wij
missen; niet omdat de gewone film zijn
werk heeft overgenomen, maar omdat hij
te veel afdaalde in onnoodige details en
ondanks zijn vaak knappe fotografie tijd
noch ruimte vond voor de handen van
ouden van dagen als tegenstelling met
zijn kinderhanden! Van subtiele schoon
heid was het filmpje „Ebbe und Flut",
van denzelfden cineast, hoe voortreffelijk
sloot het rythme van de muziek aan; de
„muzikale" proefnemingen aan het eind
bedierven schier alles!
In „Quer durch den Sport" toonde Blum
op ondubbelzinnige wijze de belangrijk
heid van montage aan. Uit verschillende
sportjournaals stelde hij een film samen,
welke vaak ook op humoristische wijze
het begrip „sport" tot uitbeelding
bracht. In tegenstelling hiermede was
„Rennsinfonie" van Hans Richter, die al
om bekend geacht mag worden en juist
de verwording tot een dobbelpartij van de
paardensport behandelt. Ook diens filmpje
„Inflation" was uitstekend; minder beviel
echter Erno Metzner's „Ueberfall", een
sensatiefilmpje. In de film „Elsie" behan
delt G. Gerdes de doorsnee-revue-girl op
een wijze, zooals nagevolgd is in de laat
ste Amerikaansche revue-film! Tot slot
draaide „Filmstudie 9" van O. T. Finhin-
ger, een avant-gardistische teekenfilm
van ongekende kracht!
Het selecte programma maakte deze bij
eenkomst naar onze meening tot een der
best geslaagde middagen in dezen winter.
DE 1-MEI-VIERING DER S. D. A. P.
Door de plaatselijke afdeeling der S D.
a.P. zal het 1-Mei-feest op de gebruike
lijke wijze worden gevierd: 'smorgens is
er kinderfeest voor schoolgaande kinde
ren in de Stadsgehoorzaal, waartoe te
lialfnegen en halfelf twee optochten van
het Volksgebouw vertrekken. Te 10 uur
vangt aldaar de ochtendwandeling aan,
welke eindigt in de Lindestraat waar de
„Stem des Volks" zal zingen en de A. J. C.
dansen uitvoert. In de middagvergadering
zal als redenaar optreden J. V/. Matthijsen
uit Amsterdam, de „Stem des Volks", de
A. J. C. en Jo Sternheim, declamatrlce
zullen hun medewerking verleenen.
De demonstratieve fakkeloptocht zal te
half negen van de Kaasmarkt vertrekken.
et circusleven is wèl inspannend
teravond werd nos een laatste voor-
uns gegeven in Dordrecht, daarna
est alles worden afgebroken en inge-
en; daarop volgde een vermoeiende reis
5 Leiden en vanmorgen om 8 uur
en de extratreinen, bevattende het
fW-Arnar het station alhier binnen,
'adellijk werd een aanvang gemaakt
aen opbouw, tractors transporteerden
eenen wagen na den anderen naar het
f™ersveld en in een bewonderens-
foig snel tempo verrees daar het
c'rcus met zijn hooge masten en
esirekte stallen. Ieder mannetje wist
n Vat doen moes'< Ue een droeg
t aan' v,'aarvoor een tweede een
aprvi' terwiJl nummer drie al met een
tl klaar stond om de paal in den
een h ^oen verUwijnen. Alles klopte
cent De mecaniciens inspecteerden
■t m iwelke het geheele circus van
moet voorzien, vele handen Waren
bezig om het enorme tentzeil op den
grond uit te liggen om het straks te kun
nen ophijschen, terwijl twee mannen in
een hoekje van het veld noodzakelijke
reparaties aan de dekkleeden verrichtten.
Onze foto brengt dat tafreeltje in beeld.
Zoowel op het station als op het Schut
tersveld waren honderden kijkers, die de
altijd interessante circusbedrijvigheid met
belangstelling volgden. Vooral de intocht
der dieren, waaronder niet minder dan 16
olifanten trok in dp middaguren zeer de
aandacht.
Een opzichter vertelde ons nog, dat een
van de vier gebroeders Amar, gisteravond
tijdens het optreden der tijgers een onge
val is overkomen. Toen een der tijgers n.l.
over hem heen wilde springen, nam het
dier den sprong te kort, waardoor een der
aohterklauwen den heer Amar over het
hoofd ging. Hoewel hij vrij ernstig ver
wond werd, kon hij zjjn nummer beëin
digen en zal hij ook hedenavond optreden.
O
SOERABAJA, 27 April. (Aneta). De Zee
krijgsraad heeft uitspraak gedaan in de
zaken der officieren van de „De Zeven
Provinciën".
De Krijgsraad veroordeelde:
den luitenant ter zee der 1ste klasse W.
F. J. Fels tot 12 maanden gev.straf, eisch
een jaar en zes maanden;
den luitenant ter zee der 2de klasse E.
M. Hornsveld tot 6 maanden gevangenis
straf, elsch een jaar en drie maanden;
den luitenant ter zee der 2de klasse L.
D. de Kroon, tot 6 maanden gev.straf,
elsch een jaar;
den luitenant ter zee der 2de klasse D.
Dekker, tot 3 maanden gev.straf, elsch 6
maanden;
den officier van den M.S.D. der 2de
klasse, L. de Wilde tot 6 maanden gev.
straf, eisch een jaar;
den officier van den M.S.D. der 2de kl.
C. M. W. van Balkom tot 3 maanden gev.
straf, eisch 5 maanden;
den officier van den M.S.D. der 2de kl.
G. Smits tot 4 weken gev.straf, eisch 2
maanden;
den officier van gezondheid der 2de kl.
H. C. Bos, tot 6 weken gev.straf, eisch 3
maanden;
den luitenant ter zee der 3de kl. A. E.
J. Modderman, tot 7 dagen gev.straf, eisch
1 W66k"
den 'luitenant ter zee der 3de kl. R.
Ritsema van Eek, tot 5 dagen gev.straf,
eisch 1 week;
den luitenant ter zee der 3de kl. J. A.
Agelinck van Rentergem, tot 5 dagen ge
vangenisstraf, eisch 5 dagen;
den luitenant ter zee der 3de kl. H. T
Koppen tot 5 dagen gev.straf, eisch 1 week
den luitenant ter zee der 3de kl. W. J.
Reynierse, tot 5 dagen gev.straf, elsch 5
dagen;
den luitenant ter zee der 3de klasse A.
N. Baron de Vos van Steenwijk tot 5 da
gen gev.straf, eisch 5 dagen;
den luitenant ter zee der 3de kl .P.
Cool, tot 7 dagen gev.straf, eisch 1 week;
den luitenant ter zee der 3de kl. J. G.
Stegeman, tot 3 dagen gev.straf, eisch 3
dagen.
Bovendien werden de luitenant ter zee
'der 1ste kl. Fels, de luitenant ter zee der
2de kl. Hornsveld, de luitenant ter zee der
2de klasse De Kroon, de officier van den
M.SD. der 2de klasse De Wilde, de offi
cier van den M.S.D. der 2de klasse Van
Balkom en de officier van gezondheid der
2de klasse Bos, ongeschikt verklaard om
in den militairen stand te blijven.
Wij wijzen er op, dat er van de uit
spraak van den Zeekrijgsraad in Indië
hooger beroep bestaat bij het Indisch
Hoog Militair Gerechtshof.
ONDERLINGE VER. VOOR ZIEKENHUIS-
VERPLEGING.
De jaarlijksche ledenvergadering.
Bovengenoemde vereeniging hield gister
avond in „Den Burcht" haar jaarlijksche
algemeene vergadering, waarvoor, als
steeds, matige belangstelling bestond.
De voorzitter, de heer A. J. Schoneveld,
heette allen hartelijk welkom en sprak er
zijn blijdschap over uit, dat het ledental
ondanks de crisis nog steeds stijgende is.
De aanwas bedroeg in 1933 ruim 600 le
den. De stijgende uitgaven maakten het
noodzakelijk bij het gemeentebestuur aan
te kloppen voor subsidie. Vervolgens her
dacht spreker den overleden bode Jansen,
die van de oprichting af de vereeniging
trouw en eerlijk heeft gediend en wiens
nagedachtenis bij het bestuur steeds in
eere zal blijven.
Tijdens deze woorden verhieven de aan
wezigen zich van hun zetels.
De bestuursleden, dr. Leesberg en ir. v.
Klinkenberg zagen zich wegens ongesteld
heid genoodzaakt hun functies neer te
leggen. Het bestuur herdenkt dankbaar
beider werkzaamheid en ziet hen met leed
wezen vertrekken.
Spr. besloot met woorden van hulde aan
den administrateur, den heer H. C. Smit,
de bodes en zijn medebestuursleden.
De secretaris, de heer P, P. de Koning
las hierna de notulen der vorige jaarver
gadering, welke onder dank werden vast
gesteld.
Aan zijn jaarverslag is het volgende
ontleend: 1
1 Januari 1933 bedroeg het ledental
23.379, op 31 December d a.v. 24.038, een
vooruitgang derhalve van 659 leden.
Van vereenigingen aangesloten bij de
Federatie van Vereenigingen voor Zieken-
huisverpleging, werden onmiddellijk trek
kend: overgenomen 132 leden en overge
daan 178 leden.
Voor rekening der vereeniging werden
in de verschillende inrichtingen hier ter
stede en elders verpleegd, ln het Acade
misch Ziekenhuis 350 leden met 7326 ver-
pleegdagen; St. Elisabeth-Ziekenhuis 335,
8219 Diaconessenhuis 285, 6357; Gynae-
kologische Kliniek 32. 593: Anna-Kliniek
13 400; Allergische Kliniek 3, 116; Maria-
Stichting te Haarlem 1, 56; Militair Hospi
taal Den Haag 1, 16; Roode Kruis Zie
kenhuis Den Haag 1, 7; Centraal Zieken
huis Alkmaar 1. 14; Ziekenverpleging
Hilversum 1, 40; totaal 1023 leden met
23144 verpleegdagen.
In 1932 werden opgenomen 876 leden
'met 19162 verpleegdagen, zoodat dus over
1933 147 leden meer werden opgenomen,
wat weder ten gevolge had, dat 3982 ver
pleegdagen meer werden uitgekeerd. Hier
uit blijkt wel, dat de gezondheidstoestand
der leden in 1933 veel minder gunstig is
geweest dan in 1932. De geldelijke uitkee-
ringen zijn dan ook belangrijk hooger.
Ook het gemiddeld aantal verpleegda
gen per geval, dat in 1932 22 bedroeg, is
iets gestegen en bedraagt nu 22'/s.
In verpleging werden opgenomen: 226
leden gedurende 1 tot 10 dagen; 317 le
den gedurende 10 tot 20 dagen; 208 leden
gedurende 20 tot 30 dagen; 100 leden
gedurende 30 tot 40 dagen; 92 leden ge
durende 40 tot 50 dagen en 80 leden ge
durende 50 tot 56 dagen en hooger, totaal
1023 leden.
Onder de 1023 opnamen waren er 565,
waarbij operatief moest worden ingegre
pen, 54 wegens besmettelijke ziekten en
404 voor ziekten van verschillenden aard.
Bestraling werd uitgekeerd aan 153 le
den, terwijl bij 158 leden röntgenologlsch
onderzoek plaats had.
Het jaarverslag werd onder hartelijke
dankzegging goedgekeurd.
De penningmeester, de heer H. van
Cittert zeide ln zijn jaarverslag o.m. het
volgende
In tegenstelling met het boekjaar 1932,
toen er een zuivere winst werd gemaakt
van f. 7253.47, moet 't boekjaar 1933 wor
den afgesloten met een verlies van
f. 4899.79. Hierbij moet worden opgemerkt,
dat in het winst-saldo van 1932 een be
drag van f. 3740.51 is begrepen als koers
winst op Effecten. De oorzaak van het
nadeelig saldo moet echter hoofdzakelijk
worden gezocht in het grooter aantal
verpleegdagen in 1933 n.l. 23144 in 1933
tegen 19162 in 1932, of 3982 dagen meer,
wat tot gevolg had dat bijna f. 9000.—
meer moest worden betaald aan verpleeg-
kosten.
Dat de operatiekosten in 1933 lager
waren dan in 1932, vindt zijn verklaring in
het feit, dat meer patiënten in het Acad.
Ziekenhuis zijn opgenomen en dus geen
operatiekosten in rekening werden ge
bracht. Dat de operatiekosten bij meerdere
operaties een lager bedrag vorderden, kan
alleen verklaard worden door het feit, dat
in 1933 minder ernstige operaties werden
verricht dan in 1932.
Volgens de met de gemeente getroffen
regeling zou het subsidie kunnen bedra
gen 10 °/o van f. 84597.72 f. 8459.77. Daar
wij daardoor zopden stijgen boven 75 'la
van het contributiebedrag, kan volstaan
worden met een bedrag van f. 6384.22. De
reserve komt daardoor weder op 75 'la van
het ontvangen contributiebedrag en be
draagt 31 December 1933 f. 63448.29.
Dc exploitatie-rekening over 1933 geeft
de volgende posten aan de debet zijde:
Verpleegkosten f. 55.583.Operatie
kosten f. 14.065.80; Operatie-kamer
f. 3.270.70; Bestraling f. 1.832.38; Röntgen
f. 2.355.50; Ziekenvervoer f. 2.11245; Ad
ministratiekosten f. 1.569.82; Premie Ver
zekering f. 1.462.52: Incasso-provisie
f. 8.669.46; Drukwerk f. 517.30; Zegels
f. 309.70; Kosten vergaderg. f. 294.65;
Totaal f. 92.043.28.
Hier staat tegenover in crediet: Contri
butie f. 84.597.72; Saldo f. 7.445.56; Totaal
f. 92.043.28.
Na eenige opmerkingen van de heeren
Bonsel en Liese werd ook dit verslag op
advies van de controle-commissie
goedgekeurd en de penningmeester ge-
déchargeerd voor zijn accuraat gevoerd
beheer.
De begrooting voor 1934 werd in ont
vangsten en uitgavee vastgesteld op
f. 91.000.
Tot leden der controle-commissie 1934
werden benoemd de heeren Rotteveel en
Bonsel.
De secretaris de heer P. P. de Koning
werd met algemeene stemmen herkozen,
terwijl in de vacatures ontstaan door het
bedanken van dr. Leesberg en ir. van
Klinkenberg werd voorzien door de ver
kiezing van de heeren dr. Rassers en H. M.
Slmonis.
Na de rondvraag, welke niets bijzonders
opleverde, werd de voorzitter gehuldigd
ter gelegenheid van zijn 10-jarig bestuurs
lidmaatschap.
De heer P. P. de Koning sprak hem in
hartelijke en waardeerende woorden toe
en bood hem uit erkentelijkheid een
pendule aan.
Na een dankwoord van den heer Schone,
veld werd de vergadering gesloten.
BINNENLAND.
De muiterij op de „De Zeven Provin
ciën"; uitspraak van den Zeekrijgsraad in
de zaken tegen de officieren. (Ie Blad).
Het zinken van de Krakatau; de offi
cieren door het Hoog Militair Gerechtshof
vrijgesproken. (Rechtzaken, le Blad).
Toekomstplannen voor de Indië-lijn;
de heer Plesman over zijn reis per vliegtuig
(4e Blad).
De Tweede Kamer over het zestig-mil-
lioen-plan. (Pari. Overzicht, 6e Blad).
Het wetsontwerp betreffende arbeid door
vreemdelingen; memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer. (Binnenl., 3e Blad).
Het crisis-organisatiebesluit; benoeming
van commissarissen. (Land- en Tuin
bouw, 4e Blad).
Voortgezet pleidooi in het Onnes-proces.
(Rechtzaken, 4e Blad).
DE ARBEIDSBEURS.
Op den 26sten April 1934 waren 3082
.(v. j. 2980), werkzoekende» ingeschreven.
BUITENLAND.
De reizen van Suvich en Barthou.
(Buitenl., le Blad).
Rede van dr. Schacht voor de radio
(Buitenl., le Blad).
Nog geen oplossing der Spaansche crisis
(Buitenl, le Blad).
De Japansche dreiging in het Verre
Oosten. (Buitenl. en Tel., le Blad).
EINDEXAMENS GYMNASIA.
De eind-examens aan het gemeentelijk
gymnasium alhier zullen worden afgeno
men op 5 en 6 Juni (schriftelijk gedeelte)
en op 8, 9, 11, 12, 13, 14, en 15 Juni (mon
deling gedeelte).
Als gecommitteerden zijn aangewezen:
dr. A. Sizoo, hoogleeraar aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam; dr. J. M. N.
Kapteyn, hoogleeraar aan de Rijksuni
versiteit te Groningen; dr. A. Pannekoek,
hoogleeraar aan de Gemeentelijke Uni
versiteit te Amsterdam;
aan wie zal worden toegevoegd:
op 8, 9, en 11 Juni dr. L. G. M. Baas-
Becking. hoogleeraar aan de Rijksuniver
siteit alhier;
Als gecommitteerden elders zijn aange
wezen: prof. dr. L. G. M. Baas Becking,
dr. H. D. Kloosterman, prof. dr. F. Mul
ler, prof. dr. N. J. Krom. prof, dr. W. J. de
Haas, prof. dr. G. J. Thierry, prof. dr. J.
Droste, prof. dr. C. de Boer, prof. dr. A.
D. Fokker en prof. R. Casimir, allen alhier
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving: Jac. M. van Gel
deren, Botermarkt 25, Leiden. Delicates
sen; fijne vleeschwaren; comestibles. Eige
naar: J. M. van Gelderen, Leiden.
Opheffing: „De Pelikaan", Volders
gracht 9, Leiden. In muziekartikelen.
Wijzigingen: „Het Bandenhuis", J. Neu
teboom, Janvossensteeg 7, Leiden. Handel
in rijwielen en onderdeden. Uittredend
eigenaar: J. Neuteboom, Leiden, dd. 31
Dec. 1933. Wijziging handelsnaam in:
„Het Bandenhuis". Nieuwe eigenaar: J.
G. W. Neuteboom, Leiden.
P. F. Geerlof, Hoogenwaard D 120, Kou
dekerk Handel in kruidenierswaren en
comestibles. Uittredend eigenaar: P. F.
Geerlof, Koudekerk, dd. 18 Dec. 1933,
Gez. De Vries v/h. Wed. S. Platteel. Bo
termarkt 23, Leiden. Winkel in comestibles
delicatessen enz. Uittredend eigenaressen:
Mej. N. A. de Vries en mej. M. de Vries,
dd. 21 Mrt. 1934. Wijziging handelsnaam:
in: Jac. M. van Gelderen.
Gebr. Volbeda, Heerensingel 1. Leiden.
Rund-, kalfs-, lams- en varkensslagerij;
handel in fijne vleeschwaren. Door uittre
ding van den vennoot: J. J. H. Volbeda is
de vennootschap onder firma ontbonden.
De handelszaak wordt voortgezet door den
overblijvenden vennoot: D. G. F. Volbeda,
onder den naam: D. G. F. Volbeda.
J. J. P. de Graaf, Lage Rijndijk 4, Lei
den. Handel in wijn en gedistilleerd. Uit
tredend eigenaar: J. J. P. de Graaf, Lei
den. Wijziging handelsnaam in: H. J M.
de Graaf. Nieuwe eigenaar: H. J. M, de
Graaf.
N.V. Leidsche Levensverzekering Maat
schappij, Rapenburg la, Leiden. Uittre
dend commissaris: J. Visser, Rotterdam.
LEIDSCHE BURGERWACHT.
Hedenavond eindigen met een onder-
lingen buks en K.S.O. schietwedstrijd, de
winterschietoefeningen van bovengenoem
de Burgerwacht in de Morschpoort.
Sszeres.