Nationaal défilé in Den Haag. flite Jaargang DONDERDAG 22 MAART 1934 No. 22701 Voor het stoffelijk overschot van H.M. de Koningin. lerdenking van H.M. de Koningin-Moeder in den Leidschen Raad. Het voornaamste Nieuws van heden. "i LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 ets. per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. tij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postckèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. -m PRIJS DEZER COURANTij Voor leiden per 3 maanden f. 2.35; per week f. 0.^8 Bulten Leiden, waar agenten gevestigd sttn, pet week „0ï|8 Franco per post f. 2.35 portokosten. (nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. NA DEN DOOD VAN ,M. DE KONINGIN-MOEDER. [TRATOREN DER UNIVERSITEIT BETUIGEN HUN ROUWBEKLAG. oratoren der Rijksuniversiteit alhier n gisteren door den pedel ten paleize H. M. de Koningin een adres van rbeklag afgeven van den volgenden oud: Met diepe ontroering wenden wij ons S Uwe Majesteit om bij het onherstel- ire verlies, dat Haar en het geheele Merlandsche volk in rouw gedompeld telt. de bewijzen der deelneming van et College van Curatoren der Rijks- Biversiteit te Leiden aan te bieden. Het betreurenswaardige overlijden van are Majesteit Koningin Emma wekt bij is College weemoedige herinneringen, niggaande tot de jaren van het Re- Bitschap, toen reeds Nederlands oudste Kgeschool. door veelvuldige en onver- Rkbare banden aan het stamhuis van te Majesteit verknocht, mocht bogen de warme belangstelling en de bij- edere zorg der thans ontslapene. Bij diepe droefheid, die wij ondervinden, rekt het ons tot troost nog bij een der atste bezoeken van wijlen Hare Ma- iteit de Koningin-Moeder de onmis- nbare bevestiging te hebben mogen itvangen, hoezeer Hoogstderzelver voor ize universiteit zoo onschatbare gevoe- üs zich tot in de laatste tijden onver - rakt hebben gehandhaafd. Moge de Almachtige aan Uwe Maje- [it en Haar doorluchtig gezin Zijn on tbeerlijken steun deelachtig doen orden om dit onverwachte en smarte- ke verlies te dragen. Van Hare Majesteit de gehoorzame dienaars en getrouwe onderdanen. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Voorzitter. ït-1 P. J. IDENBURG, Secretaris. de Senaat der Rijksuniversiteit r zond een brief van rouwbeklag. 1 dr. J. de Zwaan heeft bij den aan- van de theologische colleges het leiden van H.M. de Koningin-Moeder cht. 1 H M. de Koningin is het volgende "am verzonden: be afdeeling Leiden van het Verbond Nationaal Herstel betuigt Uwe Ma- eit en Haar gezin innige deelneming Haar smartelijk verlies. 'wg> C. P. DE VRIES, (Voorzitter). A. v. d. VELDEN v. d. VLUGT, (Secretaris) JSen wij nog een opwekking plaatsen toch vooral de vlag halfstok uit te •ft, opdat Leiden ook uiterlijk teeken roedeleven geeft met het zware ver- dat ons land heeft getroffen? Wij ft dat onze Burgerij den slag zwaar r Komaan, laat ons dan daaraan ook fc? geven! Hedenochtend te 10.15 heeft op het Stadhuis te Den Haag de officieele aan gifte van het overlijden van Hare Maje steit de Koningin-Moeder plaats gehad. Daartoe begaven zich de minister-pre sident. dr. H. Colijn en de minister van Justitie, mr. v. Schaick, op het bovenver melde uur naar het Stadhuis, waar in de Kamer van den burgemeester en in diens tegenwoordigheid de plechtigheid plaats had. Als ambtenaar van den Burgerlijken Stand fungeerde de oud-wethouder dr. W. W. v. d. Meulen. Nadat de aangifte was geschied werd de akte voorgelezen en door de ministers en door dr. v. d. Meulen ge teekend. De overlijderfs-akte luidt als volgt: „Heden, den 22sten Maart 1934, ver scheen voor mij, ambtenaar van den Bur gerlijken Stand der Gemeente 's-Graven- hage, Zijne Excellentie meester Josephus Robertus Hendricus van Schaick, oud 52 jaren, minister van Justitie en Zijne Ex cellentie doctor Hendrikus Colijn. oud 64 jaren, minister van Staat, minister van Koloniën, voorzitter van den Raad van Ministers, beiden wonende te 's-Graven- hage, die verklaarden, daartoe gemach tigd door H. M. de Koningin der Neder landen, dat op den 20sten Maart 1934 des morgens te zeven ure en vijf en veertig minuten te 's-Gravenhage is overleden, Hare Majesteit Adelheid Emma Wilhel- mina Theresia, prinses van Waldeck en Pyrmont, in den ouderdom van 75 jaren, wonende te 's-Gravenhage, geboren te Arolsen, weduwe van Zijne Majesteit Wil lem Alexander Paul Frederik Lodewijk, Koning der Nederlanden, dochter van Zijne Doorluchtige Hoogheid Georg Vic tor, Vorst van Waldeck en Pyrmont en Hare Doorluchtige Hoogheid Helene, Wil- helmine Henriëtte, Prinses van Nassau, beiden overleden. Hiervan is deze akte opgemaakt, die overeenkomstig de wet is voorgelezen. (get.) J. R. H. VAN SCHAICK. H. COLIJN. VAN DER MEULEN. De minister van justitie heeft zich hedenmorgen nadat de aangifte van het overlijden van H.M. de Koningin-Moeder op het Stadhuis was geschied naar het Paleis begeven, waar hij in tegenwoor digheid van den secretaris-generaal van zijn departement de kist heeft verzegeld. Reeds meer dan 50.000 handteeke- ningen in de rouwregisters. De deelneming" van ons Volk met het overlijden van H. M. de Koningin-Moe der uit zich in een steeds groeienden stroom van personen uit alle kringen, die in het paleis aan het Voorhout te Den Haag hun handteekening komen zetten in de rouwregisters. Tot gisteravond iaat moest de politie daarbij regelend optre den en bij groepen van tien werden de Op last van H.M. de Koningin laat de waarnemend grootmees ter van H.M. de Koningin- Moeder bekend maken dat mor gen van 9 uur voormiddag af tot 6 uur namiddag gelegenheid zal zijn om een laatsten groet te brengen aan het stoffelijk over schot van H.M. de Koningin- Moeder, dat daartoe in gesloten kist in de vestibule met open geslagen deur van het paleis aan het Voorhout zal worden geplaatst. menschen toegelaten. Velen brachten bloemen mee of kransen, welke in de groote zoal achter de vestibule werden opgesteld. Gisteravond werd het aantal handteekeningen reeds op meer dan 50.000 geschat! Gistermiddag te half zes ts de kist, in welke het stoffelijk overschot van H. M. de Koningin-Moeder zal worden bijgezet, aan de achterzijde in het sterfhuis ge bracht. In den loop van den avond hebben nog de Koningin, de Prins, Prinses Juliana, de Prins van Waldeck en Prinses van Erbach korten tijd in het Paleis aan het Voor hout doorgebracht. Eenige uren tevoren waren de leden van het personeel der Hofhouding van H. M de Koningin-Moeder ten paleize Soestdijk in de gelegenheid gesteld een laatsten groet te brengen aan het stoffe lijk overschot van Mare Majesteit. Ook verschillende oud-leden van het perso neel der hofhouding hebben van deze ge legenheid gebruik gemaakt om nog een maal enkele oogenblikken in de sterf kamer te vertoeven. De uitvaart-plechtigheden. Bepaald is dat het personeel der Hof houding de kist met het stoffelijk over schot van de Vorstin uit het Paleis zal dragen. Daarna zal het achter de lijk wagen volgen, want het hoogere perso neel zal als shppendragers fungeeren. Te Delft zullen dezelfde dragers van het Palels de kist in den grafkelder dragen. Voor de uitvaart-plechtigheden op a.s. Dinsdag wordt ontzaggelijke publieke be langstelling verwacht. REDE VAN DEN BURGEMEESTER. gistermiddag in de Burchtzaal t d gehouden zitting van den •di nTaac* waar a^€ partijen vertegen- JSa waren behoudens de communis- niet kennisgeving waren af tok heeren Bosman. Eikerbout en LTj heeft de burgemeester, mr A. v. •a t Bakhuyzen nu en dan met be- Stem, terwijl alle aanwezigen zich nun zetels verhievfen, volgende rede amgs en Heeren. I*?en te voldoen aan een wensch van dezen raad en tevens aan een te Ve gevoelde behoefte, om U m roepen om voor ons aBen de te scheppen van de gevoelens Dj'jken die het betreurde heengaan ben nJ £e Ho°ge Vrouwe, die een zoo betee- ^n"h- s in ons volk inge- *aGv 0ns aUen h€eft opgewekt. Een deed haar meer dan een halve n *n ons midden komen en er-"i" ?fze?end door alle Nederlanders ft-joef!, ^en Hemelschen Vader terug, ^lat om Haar ?emis in ons hart waarin wij berusten. Wij cr^t ^arin met innige dankbaarheid schoone dat heel Haar leven OBJ, ons deel deed worden zoolang fc'. toefde en dat bij ons achter- Baar verscheiden W^tscher levenstaak werd op e ^ijze ten volle volbracht dan die welke Koningin Emma, de Regentes, de Koningin-Moeder zich stelde, toen Zij l Haar ziel aan ons volk verpandde. Wat behoef ik. sprekende voor U, die allen korter of langer getuige waart van Haar regeeren, van Haar moederlijke zor genvoor de Prinses en Jonge Koningin, van Haar daden van menschlievendheid aan zieken, zwakken en troostbehoevenden bewezen van Haar veelvuldige belangstel ling in en medeleven met het volksleven in al zijn verscheidenheid wat behoef ik U aa-n de tallooze bewijzen, die wij daar van bezitten, te herinneren. Van uit alle hoeken borrelen die herinneringen op in bladen en gesprekken om tezamen die heldere schoone stroom te vormen, die het leven van de Koningin-Moeder door Neder- land's geschiedenis leidt. Deze gemeente had ruimschoots haar deel in die gaven, die Haar warm voelend hart Haar over ons volk deed uitstrooien. Tallooze malen hadden wij het voorrecht van Haar bezoek, hetzij aan onze gemeen telijke instellingen onze ziekenhuizen, onze Universiteit, onze industrie of bij andere gebeurtenisen van stedelijk belang en het smart ons diep die te moeten missen. Bij al die gelegenheden was ieder'die Haar zag die Haar mocht spreken onder de be koring van Hare van vriendelijkheid tin telende oogen Haar sroote kennis van de zaken waarvoor Haar belangstelling spontaan was wakker geworden, Haar takt- volle hartelijkheid. Schoon en Indrukwek kend was dit samengaan van Koninklijke Hoogheid en lieftallige minzaamheid. Diep ontroerend is het die beminnelijke figuur van ons te zien gaan Diep is de wonde die geslagen is in ons volk. maar boven de daardoor in ons zeiven gewekte droefenis gaat ons medelijden uit naar Haar. die treurt aan de baar van een Moeder aan wie Zij zoo oneindig veel te danken heeft, die Haar zoo trouw terzijde stond als kind en later, toen Zij, nu de Grondwet het zoo verlangde, de zoo zware taak van regeeren op die jeugdige schou ders moest leggen. Het is juist in die lang durige periode van het leven dier Hooge Vrouw, waarin Zij onze Konlnzin-Moeder was. dat de edele trekken van Haar karak ter zoo zeer tot het volk spraken en nog meer tot uiting konden komen, bevrijd als Zij toen was van de regeeringszorgen. Voor Hare Majesteit de Koninzin is dit een zeer zware slag. dien God Haar moge helpen dragen en dien wii slechts kunnen ver lichten door Haar van ons medevoelen de overtuiging te schenken Hartelijk en van innige oprechtheid zijn onze gevoelens van deelneming in de smart die Hare Konink lijke Hoogheid Prinses Juliana en Zijne Koninklijke Hoogheid den Prins der Neder landen bezielt nu hun gezin zich zulk een liefelijk lid ziet ontvallen. In God's heerlijke en barmhartige be scherming zij ons Vorstenhuis ootmoedig opgedragen Ik wil U. Dames en Heeren, voorstellen het College van Burgemeester en Wethou ders te machtigen om aan deze onze ge voelens uiting te geven aan HM de Koningin Haar Gemaal en Hare Dochter. Nadat dit z.h.st was aanvaard volgde sluiting. De publieke tribune was meer dan bezet. Hoofdzakelijk met Gemeente-ambtenaren. Het was een korte plechtige zitting, die geheel voor zich zelf spreekt. Ieder woord, hieraan toe te voegen, zou slechts schaden. Met betrekking tot de regeling van het verkeer en de handhaving der openbare orde op dien dag heeft gisterenavond ter Provinciale Griffie te Den Haag onder leiding van den Commissaris der Konin gin in Zuid-Holland een vergadering plaats gehad, waaraan deelnamen den Procureur-Generaal, fungeerend commis saris van politie, de burgemeesters van Den Haag, Delft en Rijswijk, vergezeld van hun politiechefs en den hoofdingenieur van den Provincialen Waterstaat. De noo- dige bekendmakingen zullen eerstdaags geschieden. Naar verluidt zal het wel later worden dan 11 uur voordat van het Paleis Voor hout vertrokken wordt. In het langzame tempo van den stoet zal het stellig 2 A 3 uur duren voordat Delft bereikt is. Waarschijnlijk kan de stoet 's avonds omstreeks 7 a 8 uur in Den Haag terug worden verwacht. Volgens de N.R.Crt. vraagt men reeds thans in Den Haag voor een plaats aan een venster f. 25. En de handel in plaats is nog maar pas be gonnen! Te Rotterdam, Delft en Rijswijk wordt geconfereerd om de gelegenheid te openen voor vereenigingen om zich met omfloerste banieren langs den weg op te stellen. Het stoffelijk overschot van de Konin gin-Moeder zal komen te rusten in een eenvoudige kist van blank eikenhout van z.g. Engelsch model, d.w.z, met gebroken lijnen, ter hoogte van de schouders het breedst. In deze kist wordt een looden kist. met wit satijn bekleed en gecapiton neerd. geplaatst. De statiekist heeft verzilverd beslag en wordt gesloten met kroonschroeven. Naai wij vernemen wordt, in tegen spraak met andere berichten, het stoffe lijk overschot van H.M. de Koningin- Moeder niet gebalsemd. Wij vernemen hedenmiddag dat is vast gesteld dat aan den rouwstoet zal worden deelgenomen door een bataljon marine troepen uit Den Helder met de staf muziek en tamboers en pijpers, en door een com pagnie marinetroepen uit Amsterdam, welke waarschijnlijk de eerewacht zal vormen bij de Nieuwe Kerk te Delft. In totaal zal ongeveer 1000 man aan het militair escorte deelnemen De afzetting langs den weg zal gedeeltelijk door mili tairen en gedeeltelijk door politie ge schieden. Het radio-verslag. Naar wij vernemen heeft de Regeering de 4 groote omroeporganisaties (A.V.R.O K.R.ON.C.R.V. en V.A R.A.) bereid ge vonden de radio-uitzending van de be grafenisplechtigheden van Hare Majesteit de Koningin-Moeder als volgt te doen plaats vinden: le. De uitzending wordt door den Ne- derlandschen Omroep gezamenlijk ver zorgd, die zich daartoe op verzoek van de Regeering pnder leiding van den voorzitter van den Radioraad hebben gesteld. 2e. Te 's-Gravenhage, Rijswijk en Delft zullen in totaal vier postan worden inge richt, van waaruit het ooggetuigenverslag bij opvolging wordt gegeven. 3e. Het ooggetuigenverslag zal met een korte toepasselijke toespraak worden ge- opend en beëindigd. Voor aanvulling van dit verslag zal des- noodig op passende wijze worden zorg ge dragen. 4e. De uitzending zal op gelijke wijze plaats vinden over de beide Nederlandsche zenders alsmede over de Phohi- en Koot- wij kzenders, teneinde ook de luisteraars in Oost- en West-Indië in de gelegenheid te stellen de droeve plechtigheid te kunnen volgen. 5e. Het tijdstip van den vermoedelijken aanvang en het vermoedeliik einde der uitzending zal nader werden bekend ge maakt. 6e. De Technische Dienst van het Hoofd bestuur van de P.T. en T. verzorgt, met gebruikmaking van materiaal der om- roepvereenigingen. het technische ge deelte der uitzending, bij welke verzor ging dankbaar gebruik gemaakt zal wor den van de welwillende medewerking van den 's-Gravenhaagschen Gemeentelijken Telefoondienst. i BINNENLAND. Na het overlijden van H. IW. de Koningin- Moeder; morgen nationac.l défilé te Den Haag voor het stoffelijk overschot. (16 Blad). Ingediend is een wetsontwerp tot be scherming van leerlingen tegen gevolgen van besmettelijke ziekten van onderwij zend personeel. (Binnenland, 3e Blad). Bevredigende resultaten bij de proefrit ten der Diesel-electrischc» treinen. (Bin nenland, 3e Blad). Te Utrecht is de ledciwergadering ge houden van het Verbond van Nederland sche Werkgevers. (Binneijiland, 3e Blad). BUITENLAND. Engeland en de Ontwapening. (Buitenl, 4e Blad en Tel., le Blad). Hitler over de arbeidfcsmogelijkhcid in 1934. (Buitenl., 4e Blad>. Aanslag op den Ptfuisischen premier Goering? (Buitenl., 4e Blad). Rond de Stavisky-affarire. (Buitenl. 4e Blad en Tel., le Blad). Benesj over Midden-Europa. (Buitenl., 4e Blad). De Japanschc stad Hakodate door brand vernield. Buitenl. Gemengd 3e Blad en Tel., le Blad). Men zie voor Stadsnieuws pag. 2 van het Tweede Blad. Aan den vooravond der begrafenis. De Raad van Ministers richtte zich tot de onderscheidene godsdienstige gezindten in ons land met het verzoek te willen be vorderen, dat od den vooravond van de begrafenis van H. M. de Koningin-Moeder in de kerkgebouwen een ure des geden- kens worde gehouden. Vorstelijke bezoekers. Naar voorloopig wordt gemeld kan de overkomst van de volgende vorstelijke personen voor de bijzetting van het stof felijk overschot van H. M. de Kon'ntnn- Moeder worden verwacht: Hertog Adolf van Mecklenburg, Prins Eugenius van Zweden, Prins Josias van Waldeck-Pyr- mont, Prins en Prinses Max van Waldeck- Pyrmont, Prins George van Waldeck- Pyrmont en de Prins en Prinses von Wt^d Naar verwacht wordt, zullen ook de graaf en gravin van Athlone de olechtig- heid van de bijzetting bijwonen. Deelneming uit het buitenland. Onder de vele bewijzen van deelneming door H. M de Koningin ontvangen, bevin- den zich telegrammen van: den koning van Siam, den president van Portugal, den president van Columbia, den president van San Salvador, den president van Mexico, den president van Guatemala, den presi dent van Chili, den president van Peru, den president van Tsjeciho-Slowakije, den regent van Hongarije, den president van Spanje, den koning en de koningin van Denemarken, den koning der Belgen, den president van Lithauen, den koning van Zweden, den president v»n Oostenrijk, den koning van Egypte, den keizer van Japan, den president der Vereenigde Staten van Noord-Amerika, den bondspresident van Zwitserland, den president der Fransche republiek, den president van Duitschland, den koning en de koningin van Noorwe gen, den koning en de koningin van En geland, den koning van Bulgarije, den president van Polen, den president der Dominicaansche republiek, den president van Cuba, den vorst van Monaco, den president van Haiti, den Paus, den kroon prins van Noorwegen, de ex-koningin van Spanje, prins Nohuhito. den hertog van Guise, koningin Elisabnth van België en van den kroonprins eia de kroonprinses van Zweden. Uit Luxemburg wordt gemeld: Bij den aanvang van de zitting van de Kamer van Afgevaardigden in Luxemburg heeft de minister-president, minister van Staat, Joseph Bech, wroorden van hulde gesproken aan de nagedachtenis van H.M. Koningin Emma, die tot aan het afsterven van Koning Willem III Groothertogin van Luxemburg was. In naam van de Karner van Afgevaar digden heeft haar president, de heer Emll Reuter, zich aangesloten bij de woor den, welke door den minister werden uit gesproken. De afgevaardigden herorden beide rede voeringen staande en in diepe stilte aan Ooogenbllkkelijk daarna werd de zitting ten teeken van rouw opgeheven. Deze zitting had plaats gistermiddag om 3 uur Luxemb. tijd. De openbare gebouwen hebben de vlag halfstok geheschen. Herdenkingsrede van Jan v. Zutphcn voor de Vara-miarofoon. Voor de Vara-miciofoon heeft gister avond de heer Jan A. van Zutphen een herdenkingswoord gesproken bij het ver scheiden van H M. de Koningin-Moeder. De heer Jan van Zutphen had, toen hem het verzoek bereikte om Koningin Emma te herdenken, onmiddellijk bevesti gend geantwoord, omdat Haar nobel werk. Haar moeizaam leven en nobele persoonlijkheid hem man uit het volk zoo zeer getroffen had. Het was op het terrein der tuberculosebestrijding, dat hij Haar eenige malen had mogen ontmoeten. Voor 1898 werd er aan dit werk nog wei nig gedaan en aan Haar initiatief dankt ons volk, dat een serieus begin met het sanatoriumwerk werd gemaakt. De be kommernis om leed rrïoet een gevoelige vrouw als Koningin Emma geleid hebben tot de schenking van het Oranje-Nassau- oord voor longlijders. Zij deed dat op waarlijk vorstelijke wijze. Uit het privaat vermogen der Hooge Stichtster werden terreinen en gebouwen bekostigd en bo vendien stelde zij een bedrag van twee ton voor het werk beschikbaar. Deze schen king was een lichtende daad in donkeren tijd. een daad van gewoel en verstand belde. Haar zin voor de werkelijkheid Haar medeleven riepen het Emmafonds in het leven voor minvermogenden. In ai dit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1934 | | pagina 1