te Jaargang MAANDAG 5 MAART 1934 No. 22686 ICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het voornaamste Nieuws van heden. EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS D6R ADVERTENTIENK CO. pér regel voor advertenitiën uit Lelden en plaatsen 'v sgentsoh&ppen VBn ons Blad gevestigd zijn. Voor aHe ere advertenttën 86 Cts. per regel. Kleine Advertentiën tshiltend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. een maximum aantal woorden van 30. volgens post recht. Voor eventueele opzending van 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts. Bweeu Noordein&plein Telefoonnummers voor Direct* en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT;! Voor Ltlden per t maanden 1.2.35: per week fcO.U Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.14 Franco per post f. 2.35 portokosten. ummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. emeester en Wethouders van Lei- rengen ter algemeene kennis, dat n behoeve van den door de Naai- iging „Dorcas" in de consistorie van de Evang. Luth. Kerk aan de Kerkgracht No. 26 alhier, te hou- var, voor 7 Maart a.s. ontheffing verleend van de verbodsbepaling ln art. 2, sub b, van de Winkel- wet 1930, S. 460. A VAN DE SANDE BAKHDYZEN, Burgemeester. VAN STRYEN, Secretaris, en, 5 Maart 1934. 7065 SCHE GYMNASIASTENBOND UNO SÜMUS ANIMO. Een goede avond. aal per jaar treedt bovengenoemde in den Schouwburg in 't pu- ar voren en worden op muziek- en ebied proeven van bekwaamheid d. Het is steeds een gezellig onder en Zaterdagavond was het niet an- De avond werd geopend met een speech van praesis Kranenburg, die hartelijk welkom heette, speciaal 'um, rector, leeraren en afgevaar- van zustervereenigingen. HÏj wees hoe natuurlijk slechts bedoeld wordt Ti dilettantisme ln zuiveren vorm. verzekerde hij, dat de vereeni- 'e politiek verre wil houden van het even, afgezien van eventueele maat- der autoriteiten, De vereeniging niet mede „aan de zedelijke ver- van ons volk", zooals elders het rdt voorgesteld en al moge men zeS-houden, dit brengt in politiek ter, dat kant noch wal raakt! Lei- zich daarvoor weten te vrijwaren, woord was dan aan het Gymna- rkest, dat onder leiding van den ~sc. v. d. Burg op aangename wijze klassieke nummers ten gehoore i Het oogstte veel applaus. Aan den d. Burg, die nu al 10 jaren als lei- treedt, werd een geschenk aange- de hoogste onderscheiding, het maatschap, viel hem reeds eerder tek met animo te zijn gestudeerd '.«presteerde mocht gehoord wor- was iets goeds bereikt. Ook door ''fen, die zich deden hooren aan kla- anderszins. Aan mej. L. Raphael ten bouquet aangeboden, het tooneelgedeelte kunnen wij niet taondig tevreden zijn, al viel alles- ite respecteeren het jeugdig enthou- waarmede de zeer zware opgaaf benaderd. Er was o. 1. echter ietwat Begrepen bij de keuze van het be- blijspel van Honoré de Balzac Tiet", waarmede eens niemand min- n dr. Royaards triumfen vierde. Hoe- I jeugdige toewijding men ook mee rt en hoezeer door enkelen behalve eerlijke verzorging ook een innerlijk Jen werd tentoongespreid noe- *e b.v. den schuldeischer Violette, de 'e en de keukenmeid toch bleef neel wat aan de oppervlakte. Maar 'ergat dit gaarne, daar duidelijk aar was, hoezeer men zijn best had n. Deze ijver verdient ongetwijfeld I Er werd bovendien vlot afgewerkt, aandacht gespannen werd ge loop dankte de praesis alle execu- 7- w«rd den dames een bloemetje «Kien evenals aan den heer D. J. "t- die de regie had gevoerd, zulks "ar'eliike bewoordingen, al toch een aardige avond, U.S.A. WELVEREENIGING „O. B. K." be 63ste uitvoering. L Stnete belangstelling heeft de -5een- „Oefening Baart Kunst" kavond in „Concordia" haar 63ste 3 gegeven. Onder de krachtige ff den heer A. de V'ater voerde bet tooneelspel ,,'tLied van 3 bedrijven en een voorspel "il vaak ontroerende tooneelspel irwT "cschiedenis van een familie ~P van 25 jaar; door de wijze, ue verschillende medespelenden C" Moeilijke rollen vertolkten, Diw uitstekend geslaagde bijeen- j^aard vorderde dit groote stuk Z5nJk deel van den avond, terwijl van de uitvoering de klucht "etvLcien Dam" werd gespeeld. wwees „O. B. K." niet alleen het °ok het luimige genre te j owl», biival, welke speelsters en d_ Tten was dan ook volkomen Boys" verzorgden de JkSet S'ek en luisterden het bal op, - ben a;:nS van den heer Evert Cas- besloot. Al met al was e uitvoering, al begon het uur yzel wat heel laat! CHR.-HIST. JONGERENGROEP. Jhr. De Gijselaar beschermheer der groep. In gebouw „Prediker" vond een verga dering plaats van de Christ.-Hist. Jonge rengroep. Na de mededeeling, dat de oud-burge meester van Leiden, jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar, thans definitief had besloten het beschermheerschap dèr Vereeniging op zich te nemen, werden eenige aange legenheden van huishoudelijken aard af gehandeld. Hierna werd het woord gegeven aan den spreker van den avond, den heer C. A. Crayé, te 's-Gravenhage, welbekend door zijn causerieën voor de N.C.R.V.-micro- foon, die een referaat zou houden over: „De algemeene politieke toestand". De heer Crayé, die zich als spoedig ont popte als een zeer boeiend spreker, die het door hem behandelde onderwerp door en door beheerschte, ving zijn lezing aan met er op te wijzen hoe het komt dat de buitenlandsche politiek thans zoo de al gemeene belangstelling heeft. Vroeger was het uitsluitend de plaatse lijke politiek, die de aandacht trok. Daarna breidde zich dat uit tot de landelijke po litiek, terwijl thans de belangstelling zich ook richt tot de buitenlandsche politiek. Het volgen van de buitenlandsche poli tiek is noodzakelijk om een goed inzicht te verkrijgen van het wereldgebeuren. Vooral voor ons land is dat van belang. Nederland is betrekkelijk klein, is beperkt, dus zal hetgeen er in die groote wereld geschiedt, een grooten invloed op ons land hebben. Kenmerkend in deze is ook de waarde van een minister van Buitenlandsche Za ken. Werd voorheen deze minister in het algemeen beschouwd als een paradepaard, zoo wordt hij nu gewaardeerd als de man, die een van de belangrijkste functies in de regeering bekleedt. In vroeger jaren nam ons land, voorzoo ver zijn industrie, en de daarmede paral lel loopende uitvoer, betreft, niet in die mate deel aan het wereldgebeuren, als dit thans het geval is. Destijds bepaalden wij ons in hoofdzaak tot landbouw en zee vaart. Nadien is men zich echter ook in ons land gaan toeleggen op de industrie, en moest derhalve voor de producten hiervan een afzetgebied gezocht worden. Voelden wij vroeger de rahip meer om ons heen. b.v, in de oorlogsjaren, thans voelen wij deze aan den lijve; worden wij erzelf in betrokken. Bezien we b.v. de leefwijze en handel wijze van Duitschland in de jaren tus- schen 1924 en 1928, dan blijkt overduide lijk de terugslag daarvan, ook op ons land. In de na-oorlogsche jaren heeft Duitsch land, waar dit eenigszins te krijgen was, geld geleend, en daarmede zijn land ver rijkt met tal van openbare gebouwen, zooals universiteiten, musea en scholen, welke alle vrij luxueus zijn ingericht. Een scherpe tegenstelling hiermede vormt b.v. Frankrijk, dat voorzoover het de in richting van openbare gebouwen betreft, sober is: men zou haast kunnen zeggen armoedig. Van dit alles hoort men echter nooit in Hitleriaansche redevoeringen; maar wel vindt men het daar een schandaal, dat zij, die destijds de gelden leenden, om de af lossing en de rente hiervan vragen. Zeker, men wil wel betalen, als de geldschieters meer goederén afnemen. Een gedeelte van de winst, die dat oplevert, zal dan ge bruikt worden om de schulden te betalen. U voelt, aldus spr„ dat wij allen door een dergelijke handelwijze worden getroffen; en het feit. dat dit thans tot ons door dringen gaat, is ooizaak dat we belang gaan stellen in de buitenlandsche politiek. We hebben eerst gehad; „de goede oude tijd", voor het toen levende geslacht net zoo belangrijk, als deze tijd voor het thans levende geslacht. Daarna kregen we den tijd van de oorlogen, de Balkanoorlog, de oorlog tusschen Italië en Turkije en de wereldoorlog. Daarop volgde de vrede en tevens de inzinking. Spreker meent, dat de kans op oorlog thans gering is. gezien de algemeene nood die er heerseht, hetgeen hij verder toe licht. Uitvoerig worden dan behandeld de politieke verhoudingen tusschen Duitsch land eenerzijds en Oostenrijk. Hongarije, Tsjecho-Slowakije en Italië anderzijds. In den breede en goed gedocumenteerd behandelt spr. vervolgens de toestanden in China en Japan, en toont aan den in vloed, die de politiek door Japan gevoerd op het wereldgebeuren heeft, om tenslotte de toestanden in ons eigen land en zijn Koloniën, alsmede die in Amerika scherp te belichten. Na de lezing, welke door de toehoorders in hooge mate werd gewaardeerd, vond 'n interessante gedachtenwiSseling plaats tusschen eenige aanwezigen en den spre ker, waarna de vergadering op de gebrui kelijke wijze werd gesloten. KONIJNENFOKKERSCLUB „LEIDEN EN OMSTREKEN. Gisteren is in de vergaderzaal van Royal, Doezastraat alhier, bovenstaande vereeni ging opgericht met voorloopig 25 leden. Doel der vereeniging is nut- en sportfok en rassenverbetering. Het voorloopig be stuur is als volgt samengesteld: D. van Eysinga, voorzitter; P. Vintges, secretaris- penningmeester, Morschweg 137; O. de yroomen, Commissaris. JEUGDBOND VOOR ONTHOUDING. Geslaagde bijeenkomsten. Zaterdagavond werd door den J.V.O. afd. Leiden een bijeenkomst gehouden in huize Feenstra Rapenburg 13, welke bijeen komst werd aangeboden aan de leden van de andere afdeelingen welken gisteren de Kernvergadering, welke ook hier ter stede werd gehouden, zouden bezoeken. De voorzitter, de heer D. Vermeulen, opende de bijeenkomst, waarna gezamen lijk het Bondslied werd gezongen en nog enkele nummers plano-muziek ten gehoore werden gebracht. Hierna hield de heer L. G. van Doorn een boekbespreking, welke aller aandacht had. Na nog enkele muziek nummers, sloot de voorzitter met een woord van dank aan den spreker te half elf waarna de meisjes en jongens naar de diverse pleegouders werden gebracht. Zondagmorgen werd in het Nutsgebouw door Gewest III van den J.V.O. een Kern vergadering gehouden, waaraan door 120 leden werd deelgenomen. Na een kort ope ningswoord van den leider begon de heer Herm. Baars zijn zeer interessante inlei ding: Waarom het Nat.-Soc. zooveel jon geren trekt. Hierin werd op duidelijke wijze de aanleiding en de oorzaken uit eengezet. Na een korte pauze werden nog enkele vragen gesteld, welke tot aller be vrediging beantwoord werden. Na een gezamenlijken broodmaaltijd werd er een wandeling gemaakt, waarna een bont programma door afd. Den Haag werd uitgevoerd, o.a. dansen, declamatie, voorlezing, samenzang, terwijl mej. Annie de Graaf voortreffelijke pianomuziek ten gehoore bracht. Na nog een opwekking het weekeinde in Delft in April bij te wonen, behoorde deze dag weer tot het verleden, De organisatoren kunnen er met voldoe ning op terug zien. JC.XPLOSIE-SYMPOSIUM. Op Dinsdag 20 en Woensdag 21 Maa.- a.s. zal in het Anorganisch-chemisch La boratorium (Hugo de Grootstraat 27), een Symposium- over explosieve reacties en explosieve stoffen plaats vinden. Deze bijeenkomsten staan onder leiding van prof. dr, C. J. van Nieuwenburg (Delft), voorzitter van de Sectie voor be- drijfschemie en dr. W P. Jorissen (alhier) voorzitter der Sectie voor physische che mie van de Ncderl. Chem. Vereeniging. Laatstgenoemde leidt het symposium in en spreekt over explosiegebieden, waarbij de indeeling van de verschillende richtin gen. waarin het onderzoek zich kan uit strekken wordt gegeven. Van de andere Leidsche onderzoekers spreken dr. A. A. van der Dussen. dr. M. J. van der Wal, drs. P. A. Jonquière, A. J. Dijksman en G. J. O. Zonnenberg o.a. over het ontstaan en verhinderen van gasexplosies en stof explosies (mijngas, steenkoolstof, dextri- nestof, enz.) Verder wordt nog een 12-tal andere voordrachten door chemici van el ders gehouden op het gebied van detona tie in verbrandingsmotoren, over verschil lende explosieve stoffen, bestrijding van mondingsvuur bij geschut enz. enz. EEN „VLUCHTIG" UITSTAPJE. Tot de passagiers, die dezer dagen met het Indie-vliegtuig „Ijsvogel" der K.L.M. in het vaderland terugkeerden, behoorde o.a. een Chineesch student uit onze stad, die op 7 December naar Indië vloog om zijn familie even te gaan vertellen, dat hij voor een examen geslaagd was. Hij vierde Kerstmis en Nieuwjaar thuis en is nu weer terug om zijn studie te her vatten Eerste-luitenant A. Groen, van het 4de regiment infanterie alhier, ls over geplaatst bij de school voor reserve-offi cieren der infanterie te Kampen. De alhier tot arts bevorderde semi- arts W. A. Kaltofen is bestemd tot officier van gezondheid 2de kl. bij den genees kundigen dienst der Koninklijke land macht. De Zaterdag j.l. alhier gehouden straatcollecte voor het opvoedingsgesticht „Valkenheide" heeft opgebracht ruim f. 433.—. Zaterdagavond is op 't station alhier van een goederentrein een wagen ont spoord. Aangezien de ontsporing op een zijlijn LeidenUtrecht plaats had, onder vond het treinverkeer LeidenWoerden weinig vertraging. Spoedig was de wagen weer in het goede spoor gebracht. De firma Radio Jesse, Rijnsburger- weg 35, verzocht ons de aandacht te willen vestigen op een in dit Blad voorkomende advertentie, waarin zij bekend maakt den alleenverkoop te hebben verkregen van de K. A W. (Kölnische Accumulator Werke) -starter- en verlichtingsbatterijen. In de Stedelijke Werkinrichting waren opgenomen: Datum. Volw. pers. Kind. Totaal Maandag 26 Febr. 64 64 Dinsdag 27 Febr. 65 65 Woensdag 28 Febr. 65 65 Donderdag 1 Maart 65 65 Vrijdag 2 Maart 66 66 Zaterdag 3 Maart 63 63 DE ALGEMEENE TOESTAND. Midden-Europa. Officieel wordt thans medegedeeld, dat Goemboes en Dollfuss den 14en Maart a.s. te Rome een bespreking zullen hebt>en met Mussolini. BELGIE. Het monument voor Koning Albert. Men weet, dat er een comité is gevormd voor de oprichting van een monument te Marche les Dames. Haart, burgemeester van Namen, is voorzitter van het comité, secretaris is graaf Xavier de Grunne. De Koning zou voor dit gedenkteeken de voorkeur geven aan het volgende plan: op de plaats van den noodlottigen val zou een bronzen plaat met een kort op schrift in de rots worden aangebracht; de Calvarieberg „du vieux Bon Dieu" zou zoo worden ingericht, dat de geloovigen er kunnen bidden. Het gedenkteeken zou worden opgericht op den weg naar Mar che les Dames, b.v. Avenue Prince Albert, welke dan Avenue du Rol Albert zou worden. o DUITSCHLAND. Rede van Goebbels. „Als op 31 Maart de groote actie tegen honger en koude is beëindigd, kunnen wij met trots constateeren, dat het Duit- sche volk in het verstreken halve jaar uit eigen kracht 320 millioen mark aan geld en goederen heeft bijeengebracht, om vier millioen menschen voor wanhoop te vrijwaren", aldus zeide minister Goebbels in een rede te Hamburg. Op 31 Maart zoo ging hij verder, zullen wij weer een groot offensief tegen de werkloosheid beginnen. Wij willen in dezen zomer weer twee millioen volksge- nooten in het productieproces invoegen en dat aantal zullen we ook in den win ter handhaven. Goebbels sprak uitvoerig over hetgeen de nationaal-socialistische regeering ge durende haar bewind heeft gedaan. „Wij zijn weer meester geworden in eigen huis; men kan thans weer van een Duitsch geestes- en cultuurleven spreken. Met onze buren hebben wij vrede geslo ten en wij zijn bezig met de overige wereld tot een modus Vivendi te komen. Wij hebben het volk tweemaal naar de stembus geroepen: welke democratie kan dat van zichzelf zeggen? Als men echter meent, zoo ging Goeb bels verder, onze politiek door een opge schroefd monarchistisch relletje te kun nen bemoeilijken, dan vergist men zich. Hetzelfde geldt voor kerkelijke kringen, die meenen het regime moeilijkheden te kunnen bereiden. De kerken weten niet, hoe ernstig zij zichzelf daarmede schaden. De godshui zen loopen leeg, omdat het volk geen be langstelling heeft voor theologische dis puten. Als de kerken door een waren christelijken geest bezield waren, dan zouden zij het niet aan den staat hebben overgelaten in dezen winter de hongeri- gen te voeden en de kouden te ver warmen. De Rijksbisschop Müller heeft als lands- bisschop der Evangelische kerk van de Oud-Pruisische Unie zijn bevoegdheden aan de Duitsche Evangelische kerk over gedragen. o ITALIË. Een aanslag op Mussolini. Officieel wordt thans toegegeven, dat er destijds een complot tegen Mussolini is gesmeed. 16 Maart a.s. zullen de vier mannen, die vorig jaar Juni een bom in het voorpor taal van de Sint Pieter hebben doen ont ploffen, waarbij vier personen werden ge wond, terecht staan. Deze vier personen waren voornemens na den aanslag in de Sint Pieter Mussolini te vermoorden door middel van een gasbom. Zij werden be taald door een aantal bekende Italiaan- sche anti-fascisten, die te Parijs en Lon den wonen. RUSLAND. Het Sovjet-paleis. De bouwraad van het Sovjet-palels bis het presidium van het centraal uitvoe rend comité der Sovjet-Unie heeft het door den architect Jofan en de professoren Helfreich en Sjutsjuko ingezonden ont werp voor dit paleis goedgekeurd. De groote zaal van dit gebouw, dat, naar men weet, met zijn 415 meter hoogte het grootste ter wereld moet worden, krijgt een hoogte van 100 meter en zal 20.000 personen kunnen bevatten Verder komt er een kleine zaal voor 6000 toeschouwers. Het standbeeld van Lenin, dat het ge heel moet bekronen en de hoofdgevel van het gebouw zullen naar het Kremlin zijn toegekeerd, vanwaar een 150 meter breede, imposante trap naar het Sovjet-paleis zal voeren. De voorbereidende werkzaamheden zijn reeds in vollen gang. BINNENLAND. Wijziging der winkelsluitingswet; geen verbod inzake bijvulling van automaten in sluitingstijd. (3e Blad). De kwestie-Abrahams en de Vrijz.- Dem. Bond. (Binnenland, 3e Blad). Drie in plaats van vijf gecommitteer den bij het eindexamen vijf-jarige H.B.S..? (Kerk en School, 3e Blad). Het proces-Onnes van Nyenrode; Jo- hanknegt op vrije voeten gesteld. (Recht zaken, 3e Blad). BUITENLAND. Goemboes en Dollfuss 14 dezer te Rome< (Buitenl., Ie Blad). Spoedig de inrichting van een corpora tieven staat in Oostenrijk te verwachten. (Buitenl., Ie Blad). Nieuwe arrestaties in het Stavisky- schandaal. (Buitenl. en Tel. Ie Blad). In Spanje een nieuw kabinct-Lerroux gevormd. (Buitenl., Ie Blad). Zeeliedenstaking in Griekenland. (Bui tenland, le Blad). OOSTENRIJK. DoUfuss kondigt den corporatieven staat aan. In een te Villach gehouden rede heeft bondskanselier Dollfuss een uiteenzetting gegeven over de grondslagen der nieuwe constitutie die naar hij mededeelde spoe dig van kracht zal worden. Sprekend over de gebeurtenissen der jongste weken verklaarde hij: Jarenlang zijn door de radicale leiders- groep der sociaal-democratische partij dingen voorbereid, die vroeg of laat tot den burgeroorlog moesten leiden. Wanneer het parool der algemeene staking werkelijk was opgevolgd, zou de strijd uiterst moei lijk zijn geweest. Welk een catastrofe dit voor ons land zou hebben meegebracht, weten wij niet. Maar wèl weten wij, dat volledige verwarring in ons land door an deren maar al te gemakkelijk gebruikt had kunnen worden, om onder het een of an dere voorwendsel van buiten af voor rust en orde te zorgen. Over enkele dagen zal een decreet wor den uitgevaardigd, krachtens hetwelk eert vakverbond van Oostenrijksche arbeiders en employé's wordt geschapen. Naast de kamers van arbeid zal dit de eenige be langenvertegenwoordiging der werkne mers zijn. Andere vakbonden zullen dan niet meer bestaan. Wij zuHen middelen en wegen weten te vinden, om de politiek te bannen uit de belangenvertegenwoordiging der arbeiders Voor den landbouw zullen de boerenbonden en kamers voor land bouwzaken de vertegenwoordigende licha men vormen. In den loop der komende week, zoo deelde Dollfuss hierop verder mede, zullen wij in Oostenrijk een nieuwe constitutie bezitten. Oostenrijk zal een corporatieve staat zijn onder autoritaire leiding. De vorming der corporaties zal nog eenigen tijd vereischen. Tot zoolang zal een overgangsgrondwet noodig zijn. Door de reorganisatie van de regeeringen der Oostenrijksche bondslanden hebben wij da desbetreffende voorbereidingen reeds ge troffen. In deze regeeringen zullen voor taan geen politici meer zitting hebben. De opbouw van onzen staat in Christe lijken en katholieken geest heeft niets uit staande met het begrip „clericallsme". Onze bisschoppen hebben de priesters uit het openbare leven teruggetrokken. Daar door heeft de kerk het bewijs geleverd, dat het niet gaat om een ruwe politieke heer schappij, doch dat zij beoogt de leer van Christus aan het volk deelachtig te doen worden en zoodoende het volk opwaarts te leiden. De Tiroler Heimwehr vaardigt een op roep aan alle leden uit waarin gezegd wordt: „Ondanks de tegenwerking van de oude partijpolitici is de politieke invloed van de Tiroler Heimwehr ln het geheele land zoo zeer versterkt, dat de voorwaarden voor de uitvoering van het Heimwehrprogram thans aanwezig zijn. Er is echter nog veel tegenstand uit het kamp der oude partij politici te overwinnen. Daarom moet de Tiroler Heimwehr thans over het geheele front tot den aanval overgaan. De Heim wehr is de vaderlandsche vernieuwings beweging van Oostenrijk. Zij zal den Duit-. schen, Christelijken, sociaal-reehtvaardi- gen staat onder autoritaire leiding schep pen. Slechts de Heimwehr kan Oostenrijks toekomst vormen en Oostenrijk Duitsch doen blijven. Er mag geen minuut meer verloren gaan",

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1934 | | pagina 1