■7 fïv Jan Klaassen in de Stadszaal. Jaargang DONDERDAG 15 FEBRUARI 1934 No. 22671 STADSNIEUWS. f dC' j nil! HU Het voornaamste Nieuws van heden. Beëediging van reserve-officieren 6 R.V.A. EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DË-R ADVERTENTIENB Ots, per regel voor advertenöën uit Ijelden en plaatsen •3, ogentscbappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle .„dere advertentlën 36 Cts. per regel. Kleine Advertentdën Btdultend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. een maximum, aantal woorden van 30. asso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van ven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplem Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT Voor Lelden per 3 maanden f.2.35; per week t.0.18 Buiten Lelden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post f. 2.35 portokosten. Iiummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD. gouden doctoraten. reen zal het 50 jaar geleden zijn, dat p. Burger, oud-bibliothecaris der mte Amsterdam en aldaar woon- aan de Leidsche Universiteit pro- I p. F. A. Cremers, oud-president van [echtbank en raadsheer in het Ge- jhof te Arnhem zal een dergelijk feit indag 18 dezer herdenken. tas studiosorum ldgduno batava. Senaat van Unitas Studiosorum ino Batava is voor het vereenigings- [1934—1935 als volgt samengesteld: F. P Thomassen, rector. 1. W. Sepmeyer, ab-actis. K. Huibregtse, fiscus. F. Simons, assessor I Mej. H. F. Blitz, assessor Ila. NED. mij. voor tuinbouw en plantkunde. deling van de afdeeling Leiden en Omstreken. genoemde afdeeling hield gister en café restaurant „In den vergul- ]irk" een ledenvergadering, welke Ibezocht was, aangezien ook intro- lïerden toegelaten, lroorzitter, de heer Ballego heette Ertelijk welkom, waarna de notulen vorige vergadering onveranderd vastgesteld. Nadat eenige nieuwe waren aangenomen en nog eenige Mdebjke zaken waren afgedaan, werd ten de zomerexcursie op een nader te datum te houden naar Aalsmeer Irphol. Voor de Primavera te Rotter- rerd een Sieboldt-medaille beschik- I gesteld, aangezien het voornemen teen tuin In Japansche stijl aan te laideeling achtte zich gerechtvaardigd I dit speciale geval een Sieboldt- füe beschikbaar te stellen. een korte pauze hield de heer Balk, "ieur van het Landbouwkundig Bureau p. Vereenigde Kalimaatschappij te fercam een niet films toegelichte voor- pt over kunstbemesting. 1 films brachten achtereenvolgens in j het winnen van de kali in de mijnen, transport naar en de bewerking in de en de resultaten bij den planten- i komisch filmpje toonde nog aan. dat pest beter is dan eiken anderen vorm bemesting. volgde op deze voordracht een leven- J gedachtenwissëling, waaraan door fdere groenten- en bloemenkweekers ^deelgenomen. Zoodoende werd het bij voordat de heer Ballego deze leer- en geanimeerde bijeenkomst kon CRIMINOLOGISCH INSTITUUT. Voordracht van Prof. Dr. L. van Itallie over vergiftiging met blauwzuur. Als laatste van zijn reeks voordrachten behandelde Prof. Dr. L. van Itallie in zijn gisteravond voor het Criminologisch Insti tuut gehouden voordracht de vergiftiging met cyaanwaterstof, ook blauwzuur of Pruisisch zuur genoemd. Niet steeds werkt het zuur in vrijen toe stand als vergift, aldus spr., veelal treedt het op in den vorm van een zout n.l. het kalium-cyanlde (cyaankalium). In gebon den vorm komt het blauwzuur zeer ver spreid in de natuur voor en wel in het plantenrijk. Het kan dan door ontleding dezer verbindingen (glucosiden) in vrijheid worden gesteld en zoo vergiftigend werken. Vandaar vergiftigingen waargenomen door het eten van te veel bittere amandelen en vooral na gebruik van kratok-boonen. De laatstgenoemde vergiftigingen zijn bij mensch en bij vee ook hier te landen voor gekomen. Een sterk blauwzuurhoudende boom is de in Ned. üidië zeer verspreide Pangium edule. Volgens een zeer matige raming van Greshoff zou een enkele boom 350 gram cyaanwaterstof kunnen opleveren De toepassingen, die men gemaakt heeft van het blauwzuur ter vernietiging van schadelijke gedierte hebben hier te lande en in het buitenland slachtoffers gemaakt. Bij het ontratten van schepen, de ontsmet ting van kleeren (kleerenluisl de overbren ger van de vlektyphus), het bevrijden van gebouwen van wandluizen, het dooden van motten in meelfabrieken, zijn doodelijke vergiftigingen voorgekomen. Het gas is lichter dan de lucht, stijgt op en heeft een groot doordringend vermogen. Het zal dus in barsten en spleten dringen en kan zelfs, zooals o.a. door een noodlot tig ongeval in 1931 in Rotterdam voorge komen. is gebleken, door poreus gesteente in een belendende woning vergiftiging ver oorzaken. Vergiftigingen zijn ook voorgekomen door het gebruik van poetsmiddelen, die tot 20 procent cyaannatrium bevatten. Prof. van Itallie besprak voorts de toe passing van cyaanverbindingen als midde len voor zelfmoord en voor crimineele doel einden, de daarbij optredende verschijnse len en de mogelijke middelen om een ver giftiging te bestrijden. In sommige gevallen treden de gewone vergiftigingsverschijnse len niet op doordat een mede toegediende stof bepaalde verschijnselen (o.a. krampen) tegengaat of wel de stof heeft een gift- opwekkend vermogen doordat die stof ont ledend op de cyaanverbmding inwerkt. Het laatste was bijv. het geval toen men den befaamden monnik Rasputin cyaankalium in een honingkoek en in portwijn toedien de. De in beide aanwezige suikersoorten hebben en omzetting der cyaanverbmding in een onschadelijke stof ten gevolge. Het sprookje van de onkwetsbaarheid van Ras putin voor vergift, kan door kennis van de scheikundige verschijnselen voldoende weerlegd worden. Ten slotte behandelde spr. de opsporing van het blauwzuur in de lucht en in lijkdeelen en de omzettingen, die deze verbinding in het lichaam kan ondergaan. academische examens. Bevorderd is tot doctor in de genees kunde, op proefschrift getiteld: .Bij drage tot de kennis der kunstmatige mid denrifverlamming als behandelings methode der longtuberculose", de heer m. Hommes, geboren te 's-Gravenhage. Foto H. Favier, Leiden lit. 'Jr f rhtogenetischb stralen en kankergezwellen. «elijs.?® S'anspunten der jaarlijkscnc uitvoering van de leerlingen der Sc. - ^4W° welke gisteravond in de stadsgehoorzaal werd gegeven, was de s tan Jan Klaassen's wondere avonturen. Een groepje medewerkenden HBëerfe wat graas voor den fotograaf. Lezing van prof. Gurwitz uit Leningrad. Onder auspiciën van de medische facul teit der Leidsche studenten heeft prof. Gurwitz uit Leningrad voor een zeer talrijk en gemengd gehoor een lezing gehouden over mitogenetische stralen (naar hem Gurwitz-stralen genoemd) en hun betrek king tot die plaatsen in ons lichaam waar normaliter veel celdeelingen plaats vinden «enerzijds en de kankergezwellen ander zijds. De mitogenetische stralen zijn ontdekt doordat het aantal celdeelingen in levend weefsel toeneemt indien op een kleinen afstand daarvan stukjes van bepaalde an dere levende weefsels worden gebracht. Deze beinfluenceering wordt opgeheven indien tusschen deze twee een scherm wordt geplaatst dat voor ultraviolet licht ondoorgankelijk is. De mitogenetische stralen worden aan getoond en gemeten door cellen b.v. gist- cellen aan hun invloed bloot te stellen en daarna hun toeneming in aantal te meten (prof. L. K. Wolff te Utrecht ge bruikt er bacteriën voor). Dat het stralen zijn in den zin van lichtstralen (dus aether trillingen) staat wel vast nu bekend is, dat ze door een prisma gebroken worden, dat ze het interferentie verschijnsel vertoonen en ook doordat ze nu met bepaalde phy- sische instrumenten (de quantenteller) zijn waar te nemen. Hun golflengten zijn met een spectograaf te bepalen, waarbij dan voor elk klein traject van golflengten, met behulp van een gistcultuur wordt na gegaan, of stralen van die golflengte aan wezig zijn. Zy varieeren tusschen 1900 en 2500 Angstrom eenheden (de kwiklamp 2400 en hooger!) en elke bron vertoont donkere lijnen in zijn spectrum, die voor de bron typisch zyn. Vrijwel elke chemische reactie gaat ge paard met het uitzenden van aethertrillin- gen van bepaalde golflengten. Vooral de afbraak van eiwit, van vet en van kool hydraten geeft stralen van die golflengten, die de mitogenetische spectra samenstel len. Voor de pathologie biyken deze stra len bijzondere beteekenis te hebben. Nor maal bloed bleek een stralingsbron van tamelijk standvastige eigenschappen te zijn. De straling van het bloed ontbreekt, echter constant bij bepaalde ziekten, n.l. a) bij sepsis en pyaemie, b) bij echte bloed ziekten (ieucaemie, pernicieuse anaemie) en c) bij kwaadaardige tumoren (carci noom en sarcoom). Er is een factor, die het onderzoek be moeilijkt: het vermoeidheidsverschijnsel: de straling verdwynt by vermoeidheid om dan na ongeveerr twee uur weer terug te komen. Statistisch werd dit bewezen bij onderzoek van fabriekarbeidsters vóór en na een werkdag. Kan men het uitbhjven van bloedstra- ling bij kankerpatiënten beschouwen als een z.g. „vroegverschynsel" van kanker, dat dan zou optreden, indien deze op an dere wijze nog niet aantoonbaar is? Bij enten van adenocarcinoom op muizen bleef de bloedstraling vijf a zes dagen normaal om tusschen den 6den en 9den dag te verdwijnen waarna het adeno carcinoom zich manifesteerde- Op deze wijze kon ook het optreden van een reci- dief na extirpatie van deze tumoren bij muizen worden voorspeld. Klinisch werden deze verhoudingen by den mensch onderzocht o.a. in Frankfort door Heinemann en Seiderhelm Bij onge veer twee honderd kankerpatiënten was de bloedstraling verdwenen. Ook zeer versch, carcinoompatiënten ontnomen bloed gaf zonder uitzondering geen mito genetische stralen te zien, wel echter vaak een andere emanatie, die een depressie van de celdeelingen veroorzaakt. Deze depres sieve werking werd bij normaal bloed nooit gevonden. Kankergezwellen zelf stralen wel. Zij zijn zelfs de sterkste onder de be kende bronnen van mitogenetische stralen. Toch vertoonen de stralen uit kankerge zwellen enkele eigenaardigheden, die in stralen uit normaal weefsel nooit optreden Na den dood van het individu houdt nor maal weefsel onmiddellijk en blijvend op met stralen, een kankergezwel houdt ook wel onmiddellijk op, maar begint na ze keren tyd weer stralen uit te zenden. In dien tusschentijd is de straling in tegen stelling tot normale straling reeds weer op te wekken door een oplossing van eiwit of van koolhydraten op het gezwel te druppelen. Prof. Gurwitz is niet van meening, dat de sterke straling van kankerweefsel de oorzaak van de gezwelgroei zelf zou zijn en geeft met de meeste reserve als zijn voorloopige indruk aan, dat deze oorzaak zou kunnen samenhangen met de abnor maal groote permeabiliteit van de kanker cel. Daardoor zouden fermenten uit die cellen en hun omgeving kunnen overgaan- Deze zouden daar chemische reacties ver oorzaken, die op hun beurt mitogenetische stralen opwekken en daardoor de celdee lingen bevorderen. Hij staafde deze ge- dachtengang met een in dit opzicht leer zame proef. Ook bij die proef gedroegen de kankergezwellen zich anders tegenover de stralenanalyse dan normale weefsels met snelle celdeeling. Na een lange rustpoos wat betreft 't geven van openbare uitvoeringen hoopt U. V. K. (Uit Vriendschap Kunst) op Donderdag 22 Febr. een uitvoering te geven, waar opgevoerd zal worden de comedie „Santa Lucia" in 4 bedr. door A. den Hertog, schrijver van „De Brieven bus". Voor bijzonderheden verwijzen wij naar de advertentie in dit Blad. o. l. school zuidsingel a. Ouderavond. Gisteravond werd in de gymnastiekzaal van bovengenoemde school een ouderavond gehouden, die boven alle verwachtingen buitengewoon geslaagd mag heeten. Om acht uur opende het hoofd der school, de heer A. v. d- Neut, den avond en kon meer dan honderd ouders welkom heeten. Gezien vroegere mislukkingen, mocht hy terecht concludeeren, dat de be langstelling voor de school aanmerkeiyk gegroeid is. Verder zei hij een woord van dank aan de oudercommissie voor haar groote activiteit. Het doel van onze ouder avonden, zoo vervolgde het hoofd, moeten wij goed begrijpen. Hier staat voorop: het belang van het kind. Uitvoerig lichtte hij toe. hoe samenwerking met de ouders het kind ten goede komt, allereerst in het schoolleven, maar ook thuis. Als ouders naar het eind van de vacantie verlangen, zegt dat wel iets. Wanneer echter het per soneel op de steun en waardeering van de ouders voor het werk in de school kan re kenen. is meer succes verzekerd. Met voorbeelden werd verklaard, hoe die me dewerking gewenscht werd. Speciaal het verzuimen werd nader besproken. Met een opwekking aan allen om in de aangegeven richting te werken, besloot het hoofd zyn toespraak. Het verdere gedeelte van den avond werd gevuld met werk van de „Young Fellows" Deze jonge turners hebben keurig werk verricht- Hun acrobatiek was af. terwijl hetgeen zij na de pauze te zien gaven aan brug, rekstok en ringen bij alle aanwe zigen bijzonder in den smaak viel. Een woord van hulde is dan ook op zyn plaats. In de pauze was gelegenheid om met het onderwijzend personeel van gedachten te wisselen, terwijl den ouders tevens een tractatie werd aangeboden. Nadat de voorzitter der oudercommissie had opgewekt het schoolfonds te steunen, sloot 't hoofd dezen ouderavond met dank aan de ouders voor hun aanwezigheid en aan de turners voor hun kranige prestaties NIEUWE LEERLINGEN VOOR DE AMBACHTSSCHOOL. De inschrijving van nieuwe leerlingen voor de Ambachtsschool heeft plaats ge had. Niet minder dan 226 nieuwe leer lingen, verdeeld over de verschillende vakken, meldden zich aan. Hieruit blijkt wei. dat men het onderwijs aan de Ambachtsschool op prijs stelt en de direc teur der school verzekerde ons. dat alles in het werk zal gesteld worden deze can- didaatleerlingen zooveel mogelijk te plaatsen. Het toelatingsexamen wordt gehouden op 5 en 6 Maart, zoo noodig ook op 7 Maart a.s„ terwijl de nieuwe leerlingen op 22 Maart a.s. tot de school zullen worden toegelaten. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen: Koninklijke Nederlandsche Grofsmederij, Zuidsingel 66. Leiden. De statuten zijn gewijzigd. Wijziging handels naam In: N.V. Koninklijke Nederlandsche Grofsmederij. L. van Dam, Lange Koppenhinksteeg 6. Leiden, groothandel in kaas. Wijziging handelsnaam in: Firma L. van Dam. Ves tiging filiaal: Groenmarkt 41, Dordrecht,. Visscherijmaatschappij voorheen ,.C. Ouwehand Senior", Duinoord 32, Katwijk aan Zee. Overleden commissaris: C. Ouwe hand Sr., d.d. 14 Jan. 1934. BINNENLAND. Radio-debat in de Eerste Kamer; minis ter De Wilde waarschuwt de omroep-ver- eenigingcn. (3e Blad). De regeering acht een weg beoosten Leiden voor het verkeer tusschen Amster dam, Den Haag en Rotterdam noodig. (Binnenland, 3e Blad). Het Nederlandsch B-elftal met 64 door Reading geslagen; Bakhuys en Smit in goeden vorm. (Sport, 3e Blad). Voortzetting der zaak-Onnes v. Nijenrodo (le Blad). BUITENLAND. Nog steeds woedt de burgeroorlog in Oostenrijk. Het aantal slachtoffers groeit voortdurend. (3e en le Blad). Dollfuss belooft straffeloosheid bij een zich overgeven voor hedenmiddag 12 uur. (3e Blad). Ontbinding van den Duitschen Rijks raad. (Buitenl. 2e Blad). Fransch memorandum te Berlijn over handigd. (Buitenl. 2e Blad). De Fransche socialisten in felle oppositie tegen het kabinet Doumergue. (Buitenl., 2e Blad). EXCURSIE AMBACHTSSCHOOL Gisteren maakte een 40-tal leerlingen auto en motorherstellers van de dag- en avondschool een excursie naar de Auto mobieltentoonstelling de R-A.I. te Amsterdam, onder leiding van den directeur en de leeraren Leicher en Bodenstaff. De verschillende modellen en nieuwere constructies werden bekeken, waarbij de onafhankelijke voorwielvee ring en ook de Dieselmotoren veel be langstelling trokken. Veel werd in oogen- schouw genomen, waarvan op de school tijdens de lessen reeds het een en ander was verteld. Intusschen voegde zich bij het gezel schap de hoogste klasse leerlingen elec- triciens-instrumentmakers onder leiding van den leeraar Brinkman. Deze groep van 26 leerlingen had vooraf een bezoek gebracht aan „Werkspoor", alwaar een deel van de nieuwe Diesel electrische treinen voor de Nederlandsche Spoorwe gen werd bezichtigd. Om half .drie ver trok het geheele gezelschap in autobus sen naar de Fordfabrieken, waar gele genheid werd gegeven een wandeling door de moderne werkplaatsen te maken. Voor deze groote groep van leerlingen was dit alles een zeer leerzame dag. Dankbaar voor het genotene trok men tegen 5 uur huiswaarts. ZOMERZORG. Hoewel vermoedelijk ten overvloede herinneren wij er nogmaals aan, dat morgen en Zaterdag Dajos Bela en zijn vermaard orkest in „Zomerzorg" concer teeren. De heer Batenburg had gisteren voor het eerst op het terras open vuurpotten geplaatst evenals dat op de boulevards in Parijs den ganschen winter door gebrui kelijk is. De nieuwigheid had succes; den geheelen dag zaten er bezoekers rondom de gloeiende kachels op het terras. Foto Bleuzé. Voor het front van de troep zijn hedenmorgen aan de Maaldrift 16 reserve- officieren bij het 6e regiment Veldartillerie beëedigd Met volle muziek trok het regiment hedenmorgen om 9 uur uit en dit vertrek trok evenals de terugkomst te ongeveer half een veel belangstelling in Noordeinde, op den Haagweg en Morschweg. Aan de Maaldrift geschiedde de beëediging met het gebruikelijke cere monieel. Hierboven een foto van het afleggen van den eed,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1934 | | pagina 1