KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND
74sle Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 8 Januari 1934
Derde Blad
No. 22638
NIEUWJAARSREDE VAN DEN VOORZITTER
DE PERSPECTIEVEN WORDEN IETS GUNSTIGER
Gouden jubileum te Alphen.
In de heden gehouden vergadering van
de K v. K. heeft de voorzitter, de lieer D.
ten Cate Brouwer, zijn gebruikelijke
Nieuwjaarsrede uitgesproken, waaraan het
volgende is ontleend:
De heer D. ten Cate Brouwer.
Inleiding.
Was het vroeger regel dat bedrijven, die
gedurende het geheele jaar met volledig
personeel werkten, in het algemeen ook
tevreden konden zijn over de financieele
resultaten, onder de tegenwoordig heer-
schende ongunstige economische omstan
digheden gaat deze regel niet op.
Zoo zijn er in het district der Kamer
meerdere bedrijven, die in 1933 aan vele
honderdtallen arbeiders werk hebben ver
schaft, maar toch niet of nauwelijks de
meest noodige afschrijvingen op fabrieken
en machines konden verdienen. Van eenige
winst voor eigenaar of aandeelhouder is
geen sprake. Het bedrijf en de leiding van
het bedrijf hebben slechts bereikt, dat zij
vele arbeiders en hun gezinnen hebben
behoed voor ondersteuning.
Dat er in het district der Kamer zelf
pndernemers zijn die, niettegenstaande zij
in 1933 belangrijke bedragen in hun be
drijven verloren, toch niet er toe overgaan
hun bedrijven te sluiten, mag als een ge
lukkige omstandigheid worden beschouwd.
De arbeidsloonen die in verband met het
loonpeil in de ons omringende landen, met
welke onze bedrijven direct of indirect
moeten concurreeren, onafwendbaar om
laag moeten, wil Nederland nationaal en
internationaal zijn positie handhaven,
blijven in vele gevallen op peil, niet in het
minst omdat, dank zij den regeeringssteun
aan land- en tuinbouw, de indexcijfers
voor het noodzakelijke levensonderhoud
mplaats van omlaag omhoog gaan Het
leven wordt duurder in plaats van goed-
fcooper. De omzet-belasting na 1 Januari
zal dit nog belangrijk erger maken. De
dreigende verhooging op de wegenbelas
ting voor vracht- en personenauto's zal, als
deze niet wordt afgewend, waarschijnlijk
het bestaan kosten van vele vracht- en
autobusdiensten, die deze nieuwe lasten
niet meer kunnen dragen, daar ook zij
evengoed als de Spoorwegen zoo geducht
van de ongunst der tijden te liiden hebben
Reeds thans houden sommige autobus
sen nog slechts met de grootst mogelijke
moeite het bedrijf in stand, ja staat het
zelfs te vreezen, dat groote ondernemin
gen, die voor een normaal verkeer onmis
baar zijn, het bedriif zullen moeten staken
Dat ook handel en industrie ten deze onder
de dreigende nieuwe lasten ernstig zuilen
lijden, behoeft geen betoog.
Door. dit alles wordt de concurrentie met
het buitenland hoe langer hoe moeilijker.
Onze export schromoelt ineen en de con
currentie oo de binnenlandsche markt is
van ongekende hevigheid.
Toch zijn er hier en daar teekenen die
op eenig herstel schijnen te wijzen. Ik
moet helaas zeggen ..schijnen". Ik kan
mii niet aansluiten bij degenen die meenen
dat de lijn nu blijvend omhoog zal gaan.
Dankbaar moet echter de kleine verade
ming worden vermeld, die hier en daar kan
worden geconstateerd. In meerdere bedrij
ven is de toestand aanmerkelijk beter ge
worden en al waren de financieele resul
taten ook dikwlils ongustig, toch mag ik
constateeren, dat er b.v. in de Wollen Ga
ren- en Deken-Industrie en in de Bouw
materialen-Industrie in het afeeloopen
jaar flink werk is geweest, terwij! nog
andere bedrijven hun voltallig personeel
aan den gang konden houden.
Helaas is het nog ondenkbaar dat in de
toekomst kunstmatige steun van over
heidswege gemist zal kunnen worden.
Verder stel ik de vraag of, nu het zoo
bezwaarlijk blijkt om groote werken in
voldoend aantal van overheidswege te doen
uitvoeren, de gelden, welke thans aan
werkloozensteun worden uitgegeven niet
of gedeeltelijk zouden kunnen worden ge-
bmikt om bedrijven, die zoo goed als stil
liggen, weer oo gang te brengen Treft
msn nok in het buitenland pn met name
in pultschland niet dergeliike maatrege
len? Uit ervaring weet ik dat zu'ke maat
regelen zeker waard zijn overwogen te
worden. De goed geaarde arbeider zal
hiertegen geen bezwaar hebben. Aan den
arbeid te kunnen gaan en wederom te
kunnen leven in geregelde verhoudingen
is zijn grootst verlangen.
De millioenen. die thans uitbetaald wor
den zijn voor ons land totaal verloren wij
worden er steeds armer door.
Ik ben er zeker van dat de tegenwoor
dig vorm van ondersteuning nooit inge
voerd zou zijn, wanneer men toen reeds
geweten had dat deze periode jaren en
jaren zou duren. O zeker, er zullen vele
moeilijkheden overwonnen moeten worden,
maar geprobeerd moet worden een andere
regeling te treffen. De last die de enorme
steunbedragen op het bedrijfsleven laadt,
zal in de toekomst nog veel ernstiger ge
volgen hebben.
Voor wat betreft de toestand van het
bedrijfsleven in het district der Kamer, zij
het volgende vermeld:
Textiel-industrie.
Was de Sa jet-Industrie het eerste half
jaar van 1933 slecht met orders bezet en
kon eerst in het tweede halfjaar een ver
betering worden gemeld, gedurende het af-
geloopen jaar was er in deze bedrijven ge
lukkig voldoende werk en kon al het per
soneel aan den arbeid gesteld worden. De
per 1 Januari in te voeren omzetbelasting
gaf in het laatste gedeelte van het afge-
löooen jaar nog gTootere bedrijvigheid.
De wolprijzen, die ln de eerste helft
van 1932 hun laagste punt bereikten, zijn
daarna regelmatig gestegen en bereikten
in het eind van het afgeloopen jaar hun
hoogste punt. De prijzen van de wollen
garens hebben deze stijging nog niet vol
doende kunnen volgen, wat voor een deel
te wijten is aan den invoer van Engelsche
garens, welke door de lage noteering van
het Pond-Sterllng den prijs drukte. De
aanpassing van de garenprijzen aan de
wolprijzen wordt daardoor zeer vertraagd.
Concurrentie met het buitenland wordt
zoodoende moeilijker, de afzet daarheen
daardoor geringer.
De breierijen kunnen nog steeds bij
lange niet op volle capaciteit werken, ter
wijl de prijzen der producten elke winst
mogelijkheid teniet doen .Voor deze in
dustrie geldt echter, evenals voor de ge
heele Wollen-Garen-Industrle hier ter
stede dat er geen werkloosheid is. Ge
schikte krachten kunnen steeds ln deze
industrie plaatsing vinden.
1933 was voor de Wollen Deken Industrie
niet ongunstig; het geheele jaar werd er
geregeld door gewerkt, vooral in continu
bedrijf.
De orders kwamen echter ongeregeld en
te laat in den tijd binnen.
In het bedrijf van de N.V. Vereenigde
Touwfabrieken te Leiderdorp nam de be
drijvigheid in het afgeloopen jaar iets
toe. De hier geproduceerde nieuwe artike
len als tapijten, matten en loopers vinden
op de markt een gunstig onthaal. Ofschoon
allerhande invoer-bepalingen in diverse
landen den export ten zeerste bemoei
lijken, gelukte het toch, zij het dan ook
tegen prijzen, welke weinig boven kostprijs
lagen, eenig verloren afzetgebied weer te
rug te winnen. De val van den U.S.A. Doller
en de verdere daling van den Canadee-
schen munt ontnamen de mogelijkheid,
den export verder te verruimen.
Bloembollcnbedrijf.
Het Bloembollenbedrijf heeft een ge
denkwaardig jaar achter zich. De gewel
dige overproductie, het gevolg van een
reeds jaren achtereen geforceerde, onge
breidelde uitbreiding der teelt, ontredder
de in het begin van 1933 de markt zoo
danig. dat oo voorstel van het Centraal
Bloembollen-Comité de hulp van de Over
heid werd ingeroepen om tot saneering
van het bloembollenvak te komen. Een
regeling, door den Minister van Econo
mische Zaken getroffen, kwam in Juni tot
stand.
De plaats gehad hebbende registratie
van de geheele Bloembollenteelt in Neder
land gaf tot resultaat dat ruim 17.000
kweekers van bloembollen werden inge
schreven, die tezamen een met hyacin
then, tuinen en narcissen beteelde opper
vlakte groot circa 6 millioen Rijnlandsche
Roeden exnloiteerden. Wanneer men-hier
bij telt de opDervlakte beteelt. met Iris-
crocus en gladiolus, kan men aannemen
dat meer dan 10.000 H.A. in Nederland met
bloembollen beplant ziin.
Wat betreft de teelt kan worden ge
zegd dat deze in dit iaar voor Narcissen
teruggebracht is op 50 pet., voor hyacin
then. darwin en late tuinen op 65 pet. en
voor vroege tulpen op 80 pet., wat neer
komt on een inkrimping op het totaal
van 1.800.000 a 2.000.000 R.R. oftewel
2700 H.A.
De gevraagde millioenen om de kweekers
schadeloos te stellen, werden niet beschik
baar gesteld. De Regeering stelde zich op
het standpunt dat het bloembollenvak op
eigen kracht zich uit de moeilijkheden
moest zien te redden en beperkte haar
hulp tot het invoeren van wettelijke be
palingen. die zulks mogelijk maakte en
verbond er aan een garantie, dat binnen
het raam van een zeer laag geraamde op
brengst, de eventueel onverkoopbare
levervare bloembollen door de Regeering
zouden worden overgenomen van hen, die
overigens aan de voorschriften van de
Regeering hadden voldaan. Een heffing op
den export van vermoedelijk 3 pet. en zoo
noodle een heffing der beplante roe zal
de middelen bijeen moeten brengen om de
kosten aan deze regeling verbonden, te
betalen en het overgenomen surplus te
vergoeden.
Naar globale schatting zal een millioen
gulden als gevolg van deze garantie be-
noodigd zijD.
Als de vraag naar bloembollen in 1934
ong. gelijk is aan die van 1933, zal de teelt
weer loonend zijn en zullen de kweekers in
staat zijn in hun onderhoud te voorzien.
De exportcijfers geven reden tot tevre
denheid. want al is het aantal kilogram
men verminderd en 47 mllliiien kilogram
teruggeloopen tot 42 millioen de uitvoer-
SParde la niet teruggeloopen en. beliep
f. 20.000.000.— tegen in 1932 f. 19 000.000
Een moeilijk probleem is en Dlijft het va
luta-vraagstuk. De vooruitzichten stem
men echter hoopvol, er is reden aan te
nemen dat het bloembollenbedrijf zich
door de moeilijkheden zal heenworstelen.
Engeland en Duitschland zijn steeds de
beste afnemers voor bloembollen. De be
talingen in die landen zijn niet bepaald
tegengevallen, vooral ten aanzien van
Duitschland kan de Bloembollen handel te
vreden zijn.
Amerika is de grootste tegenvaller, eer
stens omdat het exportcijfer schrikbarend
terugliep, maar ook omdat door den val
van den dollar en meer nog door de
slechte betalingen, het werkelijk ontvan
gen bedrag zoo ver bleef beneden hetgeen
werkelijk betaald moest worden.
Bouwmaterialen.
Van de hiervoren gememoreerde ople
ving ln het bouwbedrijf profiteerden ook
de Betonfabrieken, die daardoor gedu
rende het afgeloopen jaar matig tot goed
met orders bezet waren- De werkloosheid
nam in vergelijking met 1932 eer af dan
toe. De financieele resultaten zijn in deze
branche zonder uitzondering ongunstig
tot slecht.
Voor de Kalkzandsteen-Industrie was
het afgeloopen jaar een jaar van groote
bedrijvigheid en kon gedurende een flink
aantal maanden zelfs met steik vermeer
derd personeel worden gewerki. De prijzen
die in 1932 ver beneden kostprijs lagen,
konden zich onder de groote vraag eenigs-
zins herstellen. Dat deze prijzen nog
geenszins loonend zijn, moge blijken uit
het feit dat er nog steeds een fabriek ge
sloten blijft. De invoer uit België van
goedkoope metselsteen bedroeg in de eer
ste 11 maanden van 1933 113.000.000 stuks.
Voor de Dakpannenfabrieken was de
toestand in 1933 bevredigend. Vrijwel al
gemeen kon met volledig personeel gewerkt
worden. De prijzen dia het vorig Jaar tot
ver beneden kostprijs gedaald waren, kon
den zich onder de vrij behoorlijke vraag
eenigszins herstellen. Sommige fabrieken
hebben ook thans nog belangrijke orders-
De concurrentie van de Belgische Dakpan
nen is vooral in den laatsten tijd weer
merkbaar. In totaal werden in de eerste
11 maanden van 1933 ingevoerd circa
3.345.000 stuks.
De Schelpkalk-Branderijen, voorheen
floreerende bedrijven, aan vele handen
werk verschaffend, maken een hoe langer
hoe moeilijker tijd door. De uil België in
gevoerde kluitkalk en poederkalk dreigt
het nationale product geheel tt verdringen
Wil men deze bij uitstek nationale tak van
bedrijf niet ten onder zien gaan, dan zal
elke Nederlandsche Architect, hetzij ln
dienst van het Rijk, Provincie of Gemeente
hetzij voor eigen rekening werkend, voor
de onder zijn beheer uitgevoerde bouw
werken uitsluitend de Holl. schelpkalk
moeten toepassen. Ik houd mij er van over
tuigd dat het belangrijke bouwwerk, dat
in Leiden staat te verrijzen, gemetseld zal
worden uitsluitend met schelpkalk uit onze
Rijnlandsche kalkovens.
Scheepsbouw en Grofsmederij.
De scheepsbouwwerven in het district
der Kamer zijn wel het ernstigste door de
ongunstige economische omstandigheden
getroffen. Twee werven werden geheel
stilgelegd, terwijl andere belangrijke wer
ven gedurende 1933 slechts weinig orders
voor nieuwbouw hadden uit te voeren.
Slechts voor reparatie heeft men thans nog
zij het dan ook voor sterk verminderd
personeel, vrij geregeld werk- Van de in
dit jaar Ingevoerde Wet op de Evenredige
Vrachtverdeeling, verwacht men zoowel
voor schippers als voor bovengenoemde be
drijven, goede resultaten. Dank zij deze
wet zoo hoopt men, zullen schippers weer
kunnen voldoen aan hunne verplichtingen
om rente te betalen van de door hen op
hunne vaartuigen gesloten hypotheken.
De omstandigheden in 1933 in de Grof
smederij hebben zich weinig of niet gewij
zigd. Het verloop van den export was even
zeer onbevredigend, deels door de hevige
concurrentie op de wereldmarkten, deels
tengevolge der valuta-moeilijkneden.
De IJzersmederijen te Nieuwkoop heb
ben. ook de kleinere bedrijven, gedurende
1933 vrij veel werk gehad. De opleving in
het bouwvak heeft ook voor deze tak van
bedrijf het gunstige gevolg gehad, dat van
een ernstige werkloosheid geen sprake be
hoefde te zijn. De prijzen waren over het
algemeen lager dan ln 1932, Concurrentie
met Duitsch smeedwerk, welke voor een
gedeelte met z.g, Sperrmarken betaald
werden, was daarvan mede oorzaak.
.Voordzee visscherij
Door het vroegtijdig beëindigen der ha-
ringvisscherij ln 1932, voeren, evenals aan
het einde van 1931, ln December reeds ver
schillende schepen ter trawlvisscherlj uit.
Ongeveer hetzelfde aantal schepen nam
in 1933 aan die Visscherij deei
De resultaten waren, evenmin als in de
vorige jaren, loonend, daar de prijzen
voortdurend lager werden, tengevolge van
de toenemende aanvoeren van bultenland-
sche visch. Kort nadat de Zweedsche con
tingent in Engeland aangeleverd was,
wendde ook Zweden zich naar ons land
en voerde voor het eerst te IJ malden even
eens visch ln. Tot nu toe bleef dit ln noofd-
zaak tot Denemarken, Nooi wegen en
Duitschland beperkt. Van normale concur
rentie kon dus niet meer worden gespro
ken. Dit heeft tengevolge gehad, dat zeer
lage prijzen werden gemaakt, terwijl vele
IJmulder trawlers, die anders aan de vis
scherij hadden kunnen deelnemen, nu
bleven opgelegd. De Katwijksche haring-
loggers, die deze vlsscherU alleen ln de
maanden aan de harlngvischerij vooraf
gaand, uitoefenen hebben niettegen
staande in 't algemeen verlies gevende ex
ploitatie, volgehouden, tot dat deze sche
pen ter haringvangst werden uitgezonden.
De vangsten vooral van tong bleven ruim,
dikwijls zeer groot, zoodat de prijs hier
voor, tengevolge van den beperkten uitvoer
verschillende malen tot een ongekend
laag peil Inzonk. Ook voor het voor export
bestemde gedeelte werd geen hoogeren prijs
verkregen, tengevolge van de regeling, die
onze Regeering getroffen heeft, t.a.v. den
export naar Frankrijk.
Aan het einde van dit verslagjaar zijn
de aanvoeren uit het buitenland eindelijk
door contingenteering beperkt Voor het
volgende seizoen hoopt men derhalve op
Iets gunstiger prijzen.
Het juiste aantal schepen, dat in 1934
voor Katwijk aan de trawlvisscherij zal
deelnemen, is nog niet bekend, doch er
wordt aangenomen, dat dit aantal, dank
zij de iets betere vooruitzichten, gelijk zal
zijn aan dat van het vorig seizoen.
Evenals vorig jaar hebben ook dit jaar
weer verschillende schepen, meest van
reeder-elgenaars het geheele jaar getrawld
terwijl enkele schepen die andere Jaren
wel aan de haringvlsscherij deelnamen,
ook het geheele jaar bleven trawlen, ten
gevolge van de slechte vooruitzichten voor
de haringvlsscherij.
Over de haringvischerij het volgende:
Vóór het begin der teelt werd tusschcn
de reeders in de verschillende visschers-
plaatsen een regeling getroffen om de
schepen geleidelijk aan de vangst te doen
deelnemen.
Verschillenden hadden gaarne gezien
dat een gedeelte der vloot gedurende het
geheele jaar zou worden opgelegd, doch
daarvoor was geen meerderheid te vinden,
omdat men meende, dat met hulp der Re
geering wel een bevredigenden prijs zou
te bedingen zijn De Regeering had zich in
het begin van het jaar n.l. reeds bereid ver
klaard, haring uit de markt te nemen. Des
te langer de onderhandelingen echter
duurden, des te vager werden de toezeg
gingen, zoodat men tenslotte nergens meer
houvast aan had. De reeders zijn door deze
houding gedupeerd, want nu waren ver
wachtingen gewekt, die beter achterwege
hadden kunnen blijven. Dan had een
voorstel tot beperking gedurende dc ge
heele teelt wellicht een meerderheid ge
vonden-
Uit het voorgaande blijkt reeds dat de
prijzen over het geheel zeer laag zijn ge
weest. De gemiddelde opbrengst per kantje
bedroeg dit jaar bruto f. 9.tegen f. 10.75
in 1932, terwijl de totaalvangst heeft be
dragen 649.294 kantjes, waarin begrepen
61.664 kantjes door schepen onder Poolschc
vlag aangebracht. Vorig jaar bedroeg de
totaalvangst 558.962 kantjes.
De Minister van Economische Zaken
heeft met Ingang van 5 December de aan
voer van gezouten haring ln Nederland
verboden. Na dien tijd hebben van Katwijk
nog 25 schepen doorgevlscht, die de vangst
versch aan wal hebben gebracht. Van Kat
wijk hebben dit jaar aan de haringvangst
deelgenomen 2 stoom- en 61 motoi sche
pen, tegen 2 stoom- en 60 motorschepen
in het vorig jaar-
De verwachting in het vorig jaarrverslag
uitgesproken, dat het wel niet veel moeite
zou kosten de voorraden in het voorjaar
1933 te liquideeren, zijn beschaamd ge
worden. De vraag is steeds geringer ge
worden en soorten, waarvoor men reeds
spoedig schaarschte verwachtte, bleken
later onverkoopbaar. Uiteraard heeft de
handel daardoor een groot verlies geleden.
Verschillende partijen werden tenslotte
voor een appel en een ei of voor mest of
varkensvoeder verkocht. Katwijk had zijn
hoop op een verkoop naar Rusland ge
vestigd, doch hoewel de onderhandelin
gen door een Katwijksche firma waren in
geleid en door de Reedersvereeniging voor
de Nederl. Haringvlsscherij waren voort
gezet, is het resultaat geweest, dat Katwijk
bij een latere transactie, geheel ls gepas
seerd. De zaken met Duitschland zijn zeer
beperkt gebleven.
Sinds 1929 is de uitvoer daarheen kwan
titatief meer dan 50°/o achteruitgegaan,
terwijl de waarde tot 30"/o van 1929 ls ge
daald. Van den totalen uitvoer nam
Duitschland toen 59% van ons af (ln 1931
zelfs 63'/t"/o) en in het afgeloopen jaar
slechts 37'/:°/o. Duidelijk demonstreeren
onderstaande cijfers hoe ernstig de export
is teruggeloopen. Gedurende Januari/
October werd geëxporteerd:
K.G.
Waarde
1929
31.409 000
f. 5.538.000
1930
30.237.000
5.636.000
1931
36.641.000
5.252.000
1932
21.924.000
2-495.000
1933
14.873.000
1.610.000
De vraag in ons land is echter nog steeds
toenemend, zoodat een groot gedeelte van
de vangst in het binnenland geplaatst kan
worden.
Wanneer in aanmerking genomen wordt,
dat dit jaar ruim 80.000 vaten meer dan
vorig jaar werden gevangen, dat de totaal
uitvoer ls afgenomen en de voorraden
kleiner zijn dan bij het einde van vorig
jaar, dan moet in het binenland plm.
80.000 vaten meer zijn verbruikt.
De export naar België is grooter geweest
dan in het vorig jaar. tengevolge van de
lage prijzen en onze meer gewilde kwali
teit, waardoor Engeland op de Belgische
markt zoo goed als uitgeschakeld werd.
De export naar Amerika bleef opnieuw
bij vorig jaar ten achter. De concurrentie
onder de Holl. exporteurs was scherper
dan ooit, zoodat van eenige winst uit dien
export geen sprake is.
In Reederskringen hoopt men dat onze
Regeering een verkoop naar Rusland met
alle middelen zal bevorderen. Ook in het
binnenland is echter, naar veler meening
bij doelmatige propaganda nog veel meer
af te zetten. Vele reeders, zien de waar
de van propaganda niet in. Een eerste
stap ls echter gezet, waartoe het initiatief
door JJmuiden werd genomen.
Wil de propaganda echter 't gewensch-
te effect sorteeren. dan zullen alle betrok
kenen mede moeten werken.
De conserven-bedrijven.
Voor de Conserven-fabrieken bestond
door overvloedige oogst van tuinbouw
producten ln 1933 ruimschoots gelegen
heid groote kwantums goedkoop te con-
serveeren. waardoor de verkoop-prijzen
bijzopder laag waren.
Door het groote aanbod brokkelden deze
prijzen gaandeweg af. De vroege winter,
die een einde maakte aan den verkoop
van versche groenten, beïnvloedde de
markt ln gunstlgen zin en de prijzen gin-
De heer J. Zaad.
Morgen zal het 50 jaar geleden zijn.
dat de heer J. Zaad te Alphen. als arbei
der in dienst trad bij de Dakpannen-
fabriek van de fa. H. v. Leeuwen aldaar.
Als bijzonderheid kunnen wij tevens ver
melden dat een 3 tal zoons van den jubi
laris ook reeds resp. 23, 19. 14 jaar bij
deze zelfde firma werkzaam zijn. Wij wen-
schen den heer Zaad een mooien jubi
leumdag toe!
gen iets omhoog, de vraag werd grooter.
De export is in het afgeloopen jaar aan
merkelijk achteruitgegaan, hetgeen voor
een groot deel aan de depriciatie van den
dollar te wijten ls.
De afkondiging van de teeltbeperking
voor 1934, waartoe de Regeering heeft be
sloten, teneinde de tuinbouw te steunen,
heeft de vooruitzichten totaal gewijzigd.
Van dezen maatregel verwacht men een
gunstigen invloed ook op de conserven-
industrie.
Het conserveeren van runderen voor do
veecentrale vermeerderde de bedrijvig
heid.
Zeepindustrie.
De Zeep-industrie kon, niettegenstaan
de de import hier te lande van zeep uit
Duitschland, die gedeeltelijk met Sperr
marken betaald wordt, en een hevige, op
komende concurrentie van Japansche pro
ducten, zij het dan tegen prijzen, die nau
welijks den kostprijs vertegenwoordigden,
haar omzet in ons land handhaven, quan-
titatief zelfs nog iets vergrooten. De ex
port liep echter tot een ongekend laag
cijfer terug, dank zij de vele export-moei
lijkheden.
Chemische industrie.
De Chemische Industrie was ook in het
afgeloopen jaar tamelijk goed met orders
voorzien, waardoor het haar mogelijk was
zij het dan ook zonder opofferingen, haar
personeel aan den gang te houden. De
prijzen, die op de wereldmarkt te bedin
gen waren, waren onbevredigend, zoodat
de financieele resultaten niet gunstig ge
noemd kunnen worden. Voor dit Jaar ver
wacht men hierin eenige verbetering.
Vruchtensap- en Jamfabrieken.
Voor de Vruchtensap- en Jamfabrieken
was het afgeloopen jaar, ondanks de
mooie zomermaanden, ongunstiger dan
haar voorganger. Zoowel de omzet in aan
tal als prijs liep terug, terwijl de ingevoer
de crisisheffing op suiker oorzaak was dat
de uitvoering van reeds afgesloten con
tracten inplaats van winst, verlies bracht
De export loopt nog steeds terug on heeft
weinig meer te beteekenen. De groote
overvloed van druiven, die tegen zeer la
gen prijs te bekomen waren, was merk
baar schadelijk voor het gebruik der limo
nades. De verhoogde suiker-accijns en do
omzetbelasting worden voor deze branche
zeer nadeelig geacht.
Suikerwerk-industrie.
Voor de Suikerwerk-Industrie was 1934
allerminst rooskleurig. De per 16 October
belangrijk verhoogde suikeraccijns gaf
evenals bij de Jamfabrieken moeilijkhe
den bij het uitvoeren van orders, die reeds
maanden tevoren waren afgesloten. Be
treurd werd dat het tijdstip van invoering
van deze crisis-heffing zoo onoordeelkun
dig is gekozen. Inkrimping van personeel
in deze branche is te verwachten.
De Biscuit-fabrieken konden gedurende
1933 hun normaal personeel aan den gang
houden. De suiker- en vet-accijns drukken
echter zwaar op het bedrijf, terwijl door
de hevige concurrentie de verkoopprijzen
onbevredigd zijn. De export naar Ned.-
Indië wordt helaas steeds van minder be-
teekenis.
Meelfabrlcage.
In October bereikte de buitenlandsche
tarwe te Rotterdam f.2 50 per 100 KG.
boordvrij uit zeeboot geleverd. Een laagte
record nog 927: cent lager dan de prijs
van 1931.
De meelfabrieken moeten de binnen
landsche tarwe betalen met f. 15.70 per 100
K.G., terwijl het mengpercentage is 35%
inlandscbe tarwe.
Bovendien wordt thans van buitenland-
sche tarwe f. 1.50 per 100 KG. geheven
ten behoeve van het Landbouwcrisis-
fonds.
Hieruit moge blijken hoezeer het nor
male verband tusschen meel- en brood
prijzen eenerzijds en de wereldtarweprij-
zen anderzijds is verbroken.
Is er eenerzijds een streven om de
broodprijs te stabiliseeren. anderzijds mag
worden verwacht dat er een redelüke
marge voor de diensten van den mep'fa-
brikant en van den moTenaar overbluft.
Van de rede'ilke marze is sedert de in-
vo°Hng der tarwpwet veen cnr?»ice mppr.
Maze de zroofe moP!,iiVb»den wö7lre
door retypor'nzcbemp°;fn'r',r> pr>
meednozen7ooze conpirrpr»ffe fn dpze
branche bp^tean de *«er
g^ven s«o°dtz zoowp' fn abpn als in bet
algemeen belanz ordenend on te ^e'-en.
Dist«l]eerder»ien.
De distilleerderijen ondervonden evenals
vorig jaar steeds ernstig den teruzslag
ran de ongunstige economische omstap
