Humor uit het Buitenland.
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Zaterdag 6 Januari 1934
Financieel Jaaroverzicht.
Chauffeuse„Neem me niet kwalijk, lk kon er niets
kan doen. Ik móest die Jurk even ran dichterbij zien I"
(Passing Show)
Gaat op oud kasteel, die erg te lijden heeft gehad
»an het contact met lage gangetjes en deuren „O, dus
dit ls het geheim om ln dit oord te verkeeren, zonder
dat men zich iedere rijf minuten het hoofd stoot I"
(Humorist).
Marletje.Hoe kwam Moeder er achter, dat Je niet
werkelijk In het bad was geweest
Tommie „Dc bad vergelen. de zeep nat te maken."
(Happy Mag.)
w. op de redders wachtend „Kom er alsjeblieft
MJ me ln. Hendrik, Ik Me er soo mal uit. hier heele-
nssl «Heen I" (London Opinion)
„Gelooft O, dat verstand een handicap voor vrouwen
Is. professor
„Niet voor vele." (Humorist).
„Ik wou. dat U m*n oogen eens onderzocht. Ik geloot,
dat lie een bril noodlg heb." (Judge)
n.
Tijdelijke opleving van den beurshandel
in bet midden van het jaar Noodzake
lijkheid van afschrijving op kapitaal-
invesleeringen Ongunstige dividend
vooruitzichten der Banken Daling der
kunstzijdeprijzen tot staan gekomen
Uitbreiding der bedrijvigheid bij Philips
Verdere teruggang der Suikerprijzen
Verbetering op de Rubbermarkt.
Wanneer men het koersniveau der
Amsterdamsche aandeelenniarkt aan het
eind van 1833 vergelijkt met dat van een
Jaar geleden, dan blijkt het, dat er slechts
weinig categorieën fondsen zijn geweest,
die in den loop van het Jaar een stijging
hebben kunnen boeken. In het algemeen
mag echter worden geconstateerd, dat het
koerspeil zich vrijwel over de geheele linie
meer of minder belangrijk heeft kunnen
verheffen boven de laagste noteeringen,
die ln den loop van het jaar waren bereikt.
Zelfs zijn er enkele soorten aandeelen, die
slechts weinig beneden het hoogste, ln dit
Jaar bereikte niveau sluiten.
Beziet men het koersverloop ln zijn ge
heel, dan kan men constateeren, dat de
eerste maanden van 1933 een verdere in
zinking hadden gebracht; de laagste no
teeringen vallen dan ook In het algemeen
genomen ln deze periode. De politieke ge
beurtenissen ln Duitschland tezamen met
de Amerlkaansche bankcrisis en de daar
op gevolgde opheffing van den gouden
standaard ln de Ver. Staten waren de fac
toren van algemeenen aard, welke destijds
hun Invloed hebben doen gelden op het
koersverloop der Amsterdamsche beurs,
die voor dergelijke gebeurtenissen van
bulten af altijd zeer gevoelig is. Eerst in
den loop van de maand Mei heeft zich
een krachtig herstel kunnen doorzetten.
Eencrzijds had men hierbij te doen met
een uitvloeisel van de ongemotiveerd ge
bleken vrees, dat ook ons land den gouden
standaard zou moeten verlaten. Tegen een
eventueele depreciatie van den gulden
trachtten velen zich destijds te dekken
door het aankoopen van aandeelen, zlth
daarbij steunend op de ln andere landen
opgedane ervaring, waar een waardedaling
der valuta ls gegaan met een stijging der
aandeelenkoerscn.
Daarnaast ls de tijdelijk gunstigere
stemming op de aandeelenmarkt ook te
danken geweest aan de verwachtingen, die
velen, ondanks alle sombere voorspellin
gen, ten aanzien van het resultaat der
Economische Conferentie te Londen koes
terden Toen bleek, dat de wil tot Interna
tionale samenwerking nog altijd niet
krachtig genoeg was om de bestaande,
vaak vermeende tegenstellingen van be
langen te overbruggen, ls de fondsen-
markt weder ln een apathische (houding
vervallen, temeer, omdat met het verdwij
nen van de vrees voor den gulden ook de
„inflatie-hausse" Inmiddels uitgewerkt
was.
Eerst ln de laatste maanden van het
Jaar is zoo nu en dan eenlge opleving van
zaken te constateeren geweest, die zich
echter over het geheel beperkt heeft tot
bepaalde afdeellngen of zelfs tot enkele
speciale fondsen, waarvoor zich bijzondere
factoren hebben doen gelden. Ofschoon
het algemeene aspect der beurs dus nog
altijd weinig gunstig ls, mag toch op deze
beperkte verbetering gewezen worden als
een hoopgevend verschijnsel. Mocht dit
herstel zich In den loop van het nieuwe
Jaar voortzetten, dan kan het wellicht het
uitgangspunt vormen voor een algemeene
opleving der beurszaken, die op zich zelf
weer een stimulans kunnen geven aan be
paalde takken van het bedrijfsleven.
Nu dient men, bij een beoordeeling van
dt vooruitzichten der fondsenmarkt ln het
nieuwe Jaar, ln het oog te houden, dat vele
ondernemingen, welker aandeelen op de
Amsterdamsche beurs genoteerd worden,
nog met „oud zeer" zitten, dat uit den weg
zal moeten worden geruimd alvorens het
bedrijf weer on een gezonde basis zal kun
nen worden voortgezet. De ln het voorjaar
te publlceeren Jaarverslagen van verschil
lende maatschappijen zullen ln dit opzicht
wellicht eenlge opheldering brengen; ln
tal van gevallen zullen aanzienlijke ver
dere afschrijvingen noodzakelijk blijken
en opofferingen van de zijde van aandeel
houders zullen dan wel vaak onvermijde
lijk zijn.
Wij denken ln dit verband wel ln de
eerste plaats aan de Ned. Indische z.g.
„cultuurbanken", die door hun groote be
langen bij de suiker- en andere cultures
ln sterke mate getroffen worden door den
ongunstlgen gang van zaken ln deze be
drijfstakken De Ned. Indische Escompto
Mij. schijnt reeds ver voortgeschreden te
zijn met de voorbereiding van maatregelen
tot volledige saneering. Naar verluidt, zou
de Nederlandsche Handel Mij. t. z. t. een
Inkrimping der kapitaalbasis trachten te
bewerkstelligen door Intrekking van op de
markt ingekochte eigen aandeelen.
Het nieuwe jaar zal ook leeren of de
Ned. Indische Handelsbank en de Kolo
niale Bank den tijd reeds gekomen ach
ten, om over te gaan tot een flnanciecle
reconstructie, of dat zij hiermede nog
wachten, tot de toestand op cultuurgebied
overzichtelijker al zijn geworden.
De Nederlandsche bankinstellingen heb
ben weliswaar niet met dergelijke bijzon
dere moeilijkheden te kampen: daar staat
echter tegenover, dat op de in Duitsch
land en andere Centraal-Europeesche lan
den geblokkeerde mlllloenenbedragen
wellicht ook nog aanzienlijke afschrijvin
gen noodlg zullen blijken. De wegens de
geringe credietbehoeften van het bedrUfs
leven lage rentevoet waardoor voor een
groot deel van de beschikbare middelen
geen loonend emplooy kan worden gevon
den, de beperkte bedrijvigheid op emissie-
gebied en de verdere inkrimping van den
beurshandel zijn alle factoren, die op de
Inkomstenrekening der banken hun in-
vlod ter dege doen gevoelen. De dividend
vooruitzichten der banken kunnen dan
ook niet optimistisch worden beoordeeld;
het besluit van de Twentsche Bank, om
ditmaal geen Interim-dividend uit te kee-
ren, kan wellicht worden opgevat als een
aanwijzing van de door de banken te vol
gen dividend-politiek, waarbij uitkeering
van dividend en een verlaagd niveau mis
schien tot de gunstige uitzonderingen zal
kunnen worden gerekend.
In een vorig overzicht hebben wl) reeds
gewezen op het streven van verschillende
industrieele ondernemingen, om het be
drijf weer op een loonender basis te bren
gen door reductie van het aandeelenka
pitaal, teneinde dit ln overeenstemming te
brengen met den tegenwoordigen omvang
van zaken, terwijl tevens bU het sterk ver
laagde prijsniveau met minder bedrijfs
middelen kan worden volstaan. Verwacht
moet worden, dat dit reéds aangevangen
proces in den loop van het nieuwe jaar
nog verdere vorderingen zal maken.
Als een gunstig verschijnsel mag het
worden aangemerkt, dat de aanpassing
der productiekosten aan de lagere prijzen
ln vele gevallen reeds ver is voortge
schreden. Terwijl in 1932 de verdere prijs
daling het ln dit opzicht reeds bereikte
vaak Illusoir had gemaakt, mag worden
aangenomen, dat het betrekkelijk stabiele
prijsniveau van verschillende artikelen ln
het afgeloopen Jaar de desbetreffende po
gingen In de hand heeft gewerkt.
Zoo ls het prljzenpell ln de kunstzijde
industrie ln het afgeloopen laar slechts
weinig verder Ingezakt, zooais blijkt uit
het hieronder volgende staatje van den
gemiddelden prijs per K G. uit ons land ge-
exporteerde kunstzijde-garens.
1933
1932
I. 1.97
f. 2 23
1 97
2.14
2.14
1.95
April
2.03
2.08
Mei
1.99
2.11
1.99
2.02
Juli
2.02
1.93
Augustus
2.04
1.95
September
1.93
1.89
October
1.96
1.85
November
194
185
Gemiddeld 11 md.
1 98
2.01
De Nederlandsche kunstzijde-Industrie
heelt haar afzet op de wereldmarkt goed
kunnen handhaven. De export in 1933
heeft gemiddeld 682 ton per maand be
dragen, tegen 686 ton ln 1932. In den
Jongsten tijd zijn echter moeilijkheden
ontstaan door de houding der Dultsche
regeering, die de bij overeenkomst aan de
buitenlandsche producenten toegestane
Invoercontingenten heelt verlaagd. Ver
wacht moet worden, dat de Algemeene
Kunstzijde Unie, de „Aku", ln het nieuwe
Jaar met reorganisatie-voorstellen zal ko
men, wat, gezien het, koerspeil van tus-
schen de 20 en 407« waarop de aandeelen
zich ln het afgeloopen Jaar hebben be
wogen, geen verwondering kan baren.
Tot de maatschappijen die lijden onder
de ln Duitschland genomen maatregelen
ter bescherming van blnneniandsche be
drijfstakken behoort ook de Unilever- Deze
heeft trouwens ook ln den nadeellgen in
vloed ondervonden van dergelijke maat
regelen in andere landen, o.a. van het
menggebod van margarine met boter in
ons land. Reeds ls de Unilever overgegaan
tot verlaging van haar Interim-dividend
van 3 tot 27o. zij behoort lntusschen
nog altijd tot de weinige dividend ultkee-
rende ondernemingen, en ook haar finan
ciële positie kan, vooral wat haar llquldl-
te.tsverhoudlngen betreft, gunstig worden
beoordeeld. Ook omtrent de Umlevcr heb
ben ln den Jongsten tijd geruchten ge-
loopen ten aanzien van de mogelijkheid
van een terugbetaling op het aandelen
kapitaal, zonder dat kan worden nage
gaan, in hoeverre hierbij de wensch de
vader van de gedachte ls.
Naar men weet, ls op de aandeelen
Philips' Gloeilampenfabrieken ln het na-
Jaar reeds 257» terugbetaald, door mid
del van afstempeling, zoodat de nominale
waarde der aandeelen van f. 1U00.— thans
f. 750 ls. Deze afstempeling ls het sein
geworden voor een belangrijke koersstij
ging, welke tevens ln de hand werd ge
werkt door berichten betreffende een aan
merkelijke uitbreiding der bedrijvigheid,
tot uiting komende ln een toeneming van
het aantal arbeiders- In de eerste elf
maanden van 1935 heeft Philips' voor een
waarde van f. 34.93 millioen aan radlo-
artlkelen kunnen exporteeren tegen
f. 32.86 millioen ln de overeenkomstige
periode van het vorige jaar, TegelijkerUja
kon de uitvoer van gloeilampen van f. 6.71
tot f. 7.69 millioen worden opgevoerd. Over
het geheel dus geen ongunstig resultaat,
vooral wanneer men ln het oog houdt, dat
door nieuwe overeenkomsten met bulten-
landsch gelieerde ondernemingen verdere
beparingen op de onkosten konden wor
den verkregen- Ook de nieuwe vinding
van het concern, de natrlum-lamp, die op
tal van belangrijke verkeerswegen in bin
nen- en buitenland met succes wordt aan
gewend, opent thans nog mei geheel te
overzlene perspectieven. Het ls echter
weinig waarschijnlijk, dat deze zich reeds
in het dividend over het afgeloopen Jaar
zullen weerspiegelen en het ls dan ook de
vraag, of dit hooger zal zijn dan dat over
het voorgaande jaar, dat 6"/., gelijkstaande
met 8"/o op het gereduceerde kapitaal, heeft
bedragen. Het door de Nederlandsche
Ford fabriek in het vooruitzicht gestelde
dividend van 107o over het gereduceerde
aandeelenkapitaal, gelijkstaande met 6%
cp het oude kapitaal tegen 5%. vorig Jaar
doet wel zien, dat men zijn verwachtingen,
wat de dividendvooruitzichten zelfs voor
de goed werkende ondernemingen betreft,
niet al te hoog mag spannen.
Voor de Nederlandseh-Indlsche cultuur
ondernemingen komt de uitkeering van
een dividend natuurlijk ln het geheel niet
ln aanmerking. Deze ondernemingen zul
len zich ln de meeste gevallen gelukkig
mogen achten, wanneer zij hun hoofu
boven water kunnen houden, ln afwach
ting van een periode van wereldmarkt
prijzen, die tenminste ecnlgszlns In over
eenstemming zfjn met de productiekosten.
Vooral de Java-sulkerindustrie maakt
een moeilijke periode door. De sulkemo-
teerlng te Soerabaya ls sedert het begin
van het Jaar nog verder gedaald van
f. 6.02'/» tot f- 5.40 per 100 KG, en de
Nlvas, de verkooporganisatie van Java-
sulkerproducenten, heeft herhaaldelijk
nieuwe prijsconcessles te doen, teneinde
den afzet ln Britsch-Indië, een van de be
langrijkste markten voor Java-sulker, ten
minste eenigszlns te kunnen handhaven,
Britsch-Indië behoort heiaas tot de landen
die door een kunstmatige opkweeking van
een eigen suikerindustrie door middel van
hooge beschermende rechten de eigen
productie voortdurend vergrooten. Het ls
niet te verwachten, dat op de wereldsul-
kermarkt een wijziging ten goede zal In
treden, zoolang de landen, die -ot dusverre
de ultvoersulker van de grootste produ
centen afnamen, bij hun autarkische be
ginselen volharden. Alle berekeningen van
productie en verbruik, waarop de Interna
tionale regeling tot beperking van pro
ductie en uitvoer, bekend als de Chad-
bourne-overeenkomst" gebaseerd was, zijn
hierdoor omvergeworpen en het ls zelfs de
vraag, of de laatstgenoemde overeenkomst
gehandhaafd zal kunnen blijven De pro
ductie van Java-sulker zal ln 1934 beperkt
worden tot niet veel meer dan het bln
neniandsche verbruik terwijl de meeste
ondernemingen voor 1835 ln het geheel
geen aanplant ln den grond zullen brengen
Men hoopt dan Inmiddels schoon schip te
kunnen maken door verkoop van den
ouden voorraad, die ongeveer 3 millioen
ton bedraagt, gelijk staande met de pro-
ductie in een normaal Jaar. Het spreekt
j vanzelf, dat onder deze omstandigheden
I aanzienlijke afschrijvingen op de kapitaal
i investeerlngen der sulkermijen on vermij-
delljk sljn. Gelukkig beschikken vele on
dernemingen over groote reserves en zijn
zij ook lang niet van vlottende middelen
ontbloot. Al zal de Java-suikerlndustrle
dan ook niet ongeschonden uit de crisis
te voorschijn kunnen komen, aan het
voortbestaan van deze geperfectioneerde
bedrijfstak behoeft vooralsnog niet gewan
hoopt te worden.
De rubberondernemingen sluiten het
jaar onder gunstigere omstandigheden af
dan waarin zij het begonnen. Dank zij de
hervatting van de besprekingen omtrent
een productiebeperking en de toeneming
van de kans, dat het hiertoe ook werke
lijk zal komen, kon de rubberpiljs te
Londen, berekend op goudba6ls van een
gemiddelde van 15/8 pence in 1932 ver
beterden tot 2 7/32 pence ln 1933, waar
door de meeste ondernemingen hun kosten
dekken of zelfs weer met een geringe
winstmarge werken. Deze prijsstijging
heeft echter reeds tot een uitbreiding der
productie geleld, vooral van de lnlandsche
productie. Af te wachten blijft, of de laat
ste voldoende onder controle zal kunnen
worden gebracht.
Voor de Sumatra-tabaksmUen ls 1933
weder zeer onbevredigend geweest. Voor
den totalen oogst kon, hoewel de kwaliteit
gunstiger was, geen hoogere prijs worden
bedongen dan over het voorafgaande Jaar,
n.l. 123 ct per half K G. De totale waarde
van den Sumatra-tabaksoogst, die ln 1923
f. 82'/» millioen bedroeg, ls voor het afge
loopen Jaar gedaald tot f. 26'/» millioen.
De besparingen op de productiekosten
zullen eerst langzaam doorwerken en van
uitkeering van dividend ls dan ook geen
sprake.
Voor petroleum was het prijsverloop
ook teleurstellend, vooral omdat hot nog
niet gelukt ls de productie ln de Vereen.
Staten onder controle te krijgen. Eerst ln
den laatsten tijd laten de vooruitzichten
daar te lande zich Iets gunstiger aanzlen-
Toch konden aandeelen Koninklijke Pe
troleum het Jaar op een verhoogd niveau
afsluiten.
In het koersverloop van scheepvaart-
aandeelen weerspiegelt zich de aanhou
dende depressie op de vrachtenmarkt,
waarin eerst een algemeene opleving van
den wereldhandel verandering kan bren
gen. Ook de scheepvaart heeft te kamnen
met het euvel van bescherming van het
e'gen bedrijf, door toekenning van regee-
rlngssubsldles.
ONZE TELEFOONNUMMERS:
REDACTIE1507
2500 (op 2 lijnen)
DIRECTIE en ADMINISTRATIE
Hieronder volgt een overzicht van het koersverloop In 1933, vergeleken met dat
aan het einde van het vorige Jaar.
eind 1932
laagste
193S
hoogste
eind 1933
Koloniale Bank
33
80 1/4
46 1/4
Ned. Ind. Handelsbank
39 1/2
72
50 1/2
Ned. Handel Maatschappij
41
711/2
48
Amsterdamsche Bank
102 1/4
125
107
75
105
79
68
1011/2
69
292
390
380
99 1/2
112)
261
(203
265)
741/4
115
92
21
41
31 1/4
97 1/2
185
165
13 1/8
27 1/2
21 1/4
133 1/4
198
176
49
111
104 1/2
30
811/4
79
18
48
39
64
110
813/4
35 1/4
73
481/2
138
248
178
«5
150
100
47 1/2
105
70 1/2
88
168 3/4
118
90 1/4
159
110 3/4
113
168
133
65
132
122
105
156 1/2
152
